Specjalizacja II stopnia w zawodzie pracownika socjalnego. Praca socjalna z osobami starszymi

Transkrypt

1 Specjalizacja II stopnia w zawodzie pracownika socjalnego Praca socjalna z osobami starszymi

2 Nazwa podmiotu: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie Wydział Nauk Społecznych Instytut Pracy Socjalnej Dane teleadresowe: Rektorat ul. Kanonicza 25, Kraków rektorat@upjp2.edu.pl phone: Instytut Pracy Socjalnej ul. Kanonicza 18, Kraków ips@upjp2.edu.pl phone: Osoba odpowiedzialna: dr hab. Małgorzata Duda malgorzata.duda@upjp2.edu.pl

3 Program szkolenia w zakresie przygotowania podstawowego

4 MODUŁ 1 A Projekt socjalny 40 godzin I. ZAŁOŻENIA DO REALIZACJI MODUŁU Uczestnicy szkolenia zapoznają się z metodologią tworzenia projektu socjalnego oraz nabędą umiejętności jego opracowania i realizacji, jako narzędzia stosowanego w pracy socjalnej. Ważnym elementem skutecznej pracy socjalnej jest umiejętność formułowania adekwatnych celów w oparciu o diagnozę problemów społecznych oraz koordynacja i realizacja zaplanowanych działań wraz z ewaluacją i oceną uzyskania założonych efektów. II. EFEKTY KSZTAŁCENIA WIEDZA W_01 W_02 W_03 W_04 W_05 W_06 W_07 Zna podstawowe pojęcia z zakresu metodologii badań społecznych. Posiada wiedzę o funkcjonowaniu mikro, mezzo i makrostruktur społecznych. Posiada wiedzę o roli różnych instytucji i organizacji w realizacji zadań pomocy społecznej oraz możliwości współdziałania z nimi. Zna czynniki wspomagające i ograniczające jakość społecznego funkcjonowania jednostek, grup, środowisk. Posiada wiedzę o znaczeniu zasobów tkwiących w jednostkach, grupach i społecznościach oraz uwzględnia je w podejmowanych działaniach socjalnych. Zna metodologię i zasady tworzenia projektu socjalnego. Zna zasady opracowania dokumentacji realizowanego projektu socjalnego. UMIEJĘTNOŚCI U_01 U_02 U_03 Wykorzystuje wiedzę teoretyczną do szukania rozwiązań i dokonuje wyborów optymalnych dla rozwiązania problemów społecznych określonych w projekcie socjalnym. Posiada umiejętność sformułowania diagnozy społecznej i wykorzystania jej w przekształcaniu rzeczywistości społecznej. Posiada umiejętność uruchamiania możliwości jednostek, grup i środowisk oraz pozyskiwania ich do współpracy.

5 U_04 U_05 U_06 U_07 U_08 U_09 U_10 U_11 U_12 Posiada umiejętność działania planowego i systematycznego w oparciu o opracowane programy pomocy społecznej. Posiada umiejętność projektowania działań nastawionych na zmianę. Posiada umiejętność realizacji projektu. Umie dostrzec i zastosować optymalne rozwiązania w projekcie socjalnym. Posiada umiejętność wyboru optymalnych rozwiązań problemów społecznych określonych w projekcie socjalnym. Umie dokonać monitorowania i ewaluacji zrealizowanych przedsięwzięć. Posiada umiejętność opracowania dokumentacji realizacji projektu socjalnego formułując wnioski uniwersalne i postulatywne. Wykorzystuje w praktyce zawodowej różne metody pracy socjalnej oraz zasady monitorowania i ewaluacji. Posiada umiejętności organizacyjne i koordynacyjne KOMPETENCJE SPOŁECZNE K_01 K_02 K_03 K_04 K_05 Potrafi nawiązać kontakt z różnymi grupami klientów, instytucjami i społecznościami. Jest przygotowany do interpretowania mechanizmów funkcjonowania człowieka w różnych sytuacjach społecznych. Potrafi stworzyć sieć usług socjalnych współpracując z różnymi instytucjami, organizacjami i specjalistami funkcjonującymi w społeczności lokalnej. Ma poczucie odpowiedzialności za pracę własną i zespołu. Potrafi zastosować posiadaną wiedzę w działaniu. III. METODY DYDAKTYCZNE 1. Wykład, ćwiczenia IV. PODSTAWOWE ŚRODKI DYDAKTYCZNE 1. Komputer, projektor, prezentacje multimedialne. 2. Materiały szkoleniowe.

6 V. TREŚCI KSZTAŁCENIA ZE WSKAZANIEM FORMY REALIZACJIProjekt Projekt socjalny Lp. Tematyka zajęć 1. Tok postępowania projektującego Poszukiwanie mocnych stron klienta i zasobów środowiska jako główne podejście do tworzenia projektu Metody, techniki i narzędzia stosowane podczas realizacji projektu socjalnego Znaczenie i konstrukcja budżetu związanego z projektem socjalnym Rola i znaczenie działalności wolontariuszy biorących udział w realizacji projektu 6. Monitorowanie i ocena projektu 7. Zarządzanie projektem socjalnym socjalny VI. PROPONOWANA KADRA DYDAKTYCZNA mgr Joanna Dyrcz mgr Józefa Kucharska

7 MODUŁ: 1 B Mediacje i negocjacje 20 godzin I. ZAŁOŻENIA DO REALIZACJI MODUŁU Celem szkolenia jest zapoznanie uczestników z psychologią powstawania sytuacji konfliktowych, zasadami, organizacją oraz przebiegiem procesu mediacji i negocjacji, stosowanych strategii oraz technik oraz doskonalenie i praktyczne ćwiczenie umiejętności mediacyjnych i negocjacyjnych. II. EFEKTY KSZTAŁCENIA WIEDZA W_01 W_02 W_03 W_04 W_05 W_06 W_07 W_08 W_09 W_10 W_11 W_12 W_13 Posiada wiedzę o konfliktach, ich źródłach i możliwych sposobach ich rozwiązywania w drodze negocjacji i mediacji. Posiada wiedzę o istocie, typach i fazach negocjacji. Posiada wiedzę o warunkach skutecznego rozwiązywania sporów. Posiada wiedzę na temat stylów negocjacyjnych oraz zna narzędzia skutecznych negocjacji. Zna techniki wywierania wpływu na ludzi. Posiada wiedzę na temat różnic pomiędzy wpływem, władzą a manipulacją. Posiada wiedzę na temat mediacji i jej praktycznego zastosowania. Zna uregulowania prawne dotyczące mediacji. Posiada wiedzę na temat zasad prowadzenia postępowania mediacyjnego. Posiada wiedzę na temat mediacji rodzinnych, w tym specyfiki sporów rodzinnych. Posiada wiedzę o zasadach sporządzania kontraktów. Zna zasady oceny realizacji kontraktu i renegocjacji kontraktu socjalnego. Posiada wiedzę o znaczeniu etyki w negocjacjach i mediacjach. UMIEJĘTNOŚCI U_01 U_02 U_03 Posiada umiejętność oceny sytuacji konfliktowej i znajdowania adekwatnych rozwiązań. Potrafi negocjować i pełnić rolę mediatora. Potrafi zastosować w praktyce zawodowej strategie i taktyki negocjacyjne.

8 U_04 U_05 U_06 U_07 U_08 U_09 U_10 U_11 U_12 U_13 Posiada umiejętność analizowania sytuacji negocjacyjnych i wyboru określonego stylu oraz narzędzi negocjacji. Dostrzega różnice pomiędzy wpływem, władzą a manipulacją. Posiada umiejętność prowadzenia postępowania mediacyjnego. Potrafi zastosować w praktyce zawodowej procedury prawne dotyczące mediacji. Potrafi zastosować w praktyce zawodowej procedurę kontraktu z wybranymi grupami klientów pomocy społecznej. Posiada umiejętność udzielania pomocy z uwzględnieniem obrony swoich praw i praw innych ludzi w sytuacjach społecznych. Posiada umiejętność interpretowania wpływu różnych czynników na proces zawierania kontraktu i skutecznego wykorzystywania tej wiedzy w praktyce zawodowej. Analizuje zasoby i możliwości oraz i bariery i ograniczenia w stosowaniu kontraktu z klientem. Posiada umiejętność współdziałania i budowania zaufania. Potrafi wspólnie podejmować decyzje i dochodzić do kompromisu. KOMPETENCJE SPOŁECZNE K_01 K_02 K_03 K_04 K_05 K_06 K_07 Posiada umiejętność skutecznego rozwiązywania sporów. Posiada umiejętność współpracy i współdziałania w grupie. Potrafi skutecznie działać w relacjach niezależnie od stopnia ich złożoności i trudności. Ma świadomość możliwości wywierania wpływu, ale unika manipulacji. Posiada umiejętność monitorowania i ewaluacji w kontraktowaniu. W relacjach z innymi kieruje się zasadami etyki. Jest przygotowany do pełnienia roli mediatora i negocjatora. III. METODY DYDAKTYCZNE 1. Wykład, ćwiczenia / warsztaty IV. PODSTAWOWE ŚRODKI DYDAKTYCZNE 1. Komputer, projektor, prezentacje multimedialne. 2. Handouty. 3. Symulacje przypadków. 4. Arkusze ćwiczeń. 5. Materiały szkoleniowe.

9 V. TREŚCI KSZTAŁCENIA ZE WSKAZANIEM FORMY REALIZACJI MEDIACJE I NEGOCJACJE Lp. Tematyka zajęć 1. Konflikty i ich rozwiązywanie 2. Wprowadzenie do negocjacji 3. Style negocjacji oraz typy negocjatorów 4. Etapy negocjacji 5. Wywieranie wpływu na ludzi 6. Mediacja i jej praktyczne zastosowanie 7. Mediacje rodzinne 8. Praktyczne aspekty mediacji w sprawach rozwodowych i opiekuńczych 9. Mediacje i negocjacje jako element kontraktu socjalnego 10. Etyka negocjacji i mediacji VI. PROPONOWANA KADRA DYDAKTYCZNA mgr Katarzyna Wojtanowicz

10 MODUŁ: 1 C Metody zarządzania w pracy socjalnej i pomocy społecznej 30 godzin I. ZAŁOŻENIA DO REALIZACJI MODUŁU Celem zajęć jest wyposażenie słuchaczy w wiedzę, umiejętności i kompetencje do realizacji zamierzeń związanych z rozpoznawaniem problemów społecznych, przy zastosowaniu nowoczesnych metod pracy socjalnej, służące skutecznemu i efektywnemu zarządzaniu zarówno w pracy socjalnej, zespole pracowniczym jak i w systemie pomocy społecznej. II. EFEKTY KSZTAŁCENIA WIEDZA W_01 W_02 W_03 W_04 W_05 W_06 W_07 W_08 Zna znaczenie organizacji i zarządzania w pomocy społecznej i pracy socjalnej. Posiada wiedzę o podstawowych pojęciach z zakresu organizacji i zarządzania. Zna teorie zarządzania i rozumie możliwości i ograniczenia ich zastosowania w pomocy społecznej i pracy socjalnej. Posiada wiedzę o zróżnicowanych metodach zarządzania w różnych jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej i potrzebę ich dostosowania do kontekstu regionalnego i lokalnego. Zna specyfikę zarządzania zasobami ludzkimi w pomocy społecznej. Posiada wiedzę o mechanizmach zarządzania superwizyjnego. Zna nowe koncepcje zarządzania projektami i metody zarządzania jakością. Posiada wiedzę o znaczeniu standaryzacji w pomocy społecznej i pracy socjalnej. UMIEJĘTNOŚCI U_01 U_02 U_03 Umie zarządzać sobą (racjonalnie zarządzać czasem, planować pracę, stosować właściwe metody przeciwdziałania wypaleniu zawodowemu). Posiada umiejętności interpersonalne niezbędne do zarządzania innymi. Potrafi zarządzać grupą stosując adekwatne do sytuacji teorie i metody przywództwa.

11 U_04 U_05 U_06 U_07 U_08 U_09 U_10 U_11 Umie organizować i prowadzić interdyscyplinarne zespoły robocze. Potrafi nawiązać i utrzymać właściwe kontakty zewnętrzne swojej organizacji. Umie odpowiednio promować swoją jednostkę organizacyjną pomocy społecznej. Wykorzystuje praktycznie środki public relations dla stworzenia pozytywnego wizerunku pomocy społecznej i pracownika socjalnego. Umie w praktyce stosować odpowiednie techniki zarządzania zasobami ludzkimi w pomocy społecznej przy rekrutacji i selekcji personelu, rozwoju zawodowym kadry itp. Stosuje zarządzanie superwizyjne w pomocy społecznej. Umie inicjować współpracę z innymi instytucjami /placówkami/ specjalistami oraz koordynować świadczone usługi. Potrafi zarządzać projektami oraz stosować nowoczesne koncepcje zarządzania jakością w pomocy społecznej (tworzyć i egzekwować standardy jakości usług). KOMPETENCJE SPOŁECZNE K_01 K_02 K_03 K_04 K_05 K_06 K_07 Ma świadomość znaczenia zarządzania w pomocy społecznej i pracy socjalnej. Posiada samowiedzę na temat poziomu własnych kompetencji w zakresie zarządzania, w tym samo zarządzania. Jest zdolny do podejmowania nowych ról zawodowych związanych z zarządzaniem przypadkiem (case management) czy coaching (trener umiejętności). Wykazuje się otwartością i kreatywnością w relacjach ze swoimi podwładnymi i wspiera ich w rozwiązywaniu problemów zawodowych. Docenia znaczenie technik public relations w budowaniu wizerunku instytucji pomocy społecznej i prestiżu zawodu pracownika socjalnego. Ma świadomość znaczenia współpracy z innymi instytucjami, placówkami, specjalistami. Wykazuje się otwartością na podejmowanie współdziałania oraz umie koordynować tę współpracę. III. METODY DYDAKTYCZNE 1. Wykład /ćwiczenia / warsztaty IV. PODSTAWOWE ŚRODKI DYDAKTYCZNE 1. Materiały bibliograficzne. 2. Obrazy / zdjęcia. 3. Formularze dokumentujące pracę.

12 V. TREŚCI KSZTAŁCENIA ZE WSKAZANIEM FORMY REALIZACJI INTERDYSCYPLINARNA CHARAKTERYSTYKA PROBLEMU Lp. 1. Tematyka zajęć Znaczenie organizacji i zarządzania w pomocy społecznej i pracy socjalnej 2. Podstawowe pojęcia z zakresu organizacji i zarządzania 3. Umiejętności menedżerskie 4. Promocja organizacji socjalnej 5. Zarządzanie zasobami ludzkimi w pomocy społecznej 6. Zarządzanie superwizyjne w pomocy społecznej i pracy socjalnej 7. Ewaluacja w pomocy społecznej i pracy socjalnej 8. Zarządzanie relacją z klientem Case management VI. PROPONOWANA KADRA DYDAKTYCZNA mgr Ewa Mosór-Radwańska

13 MODUŁ: 1 D Wypalenie zawodowe 10 GODZIN I. ZAŁOŻENIA DO REALIZACJI MODUŁU 1. Celem szkolenia jest zapoznanie uczestników z syndromem wypalenia zawodowego oraz sposobami przeciwdziałania oraz ograniczania skutków wypalenia zawodowego. 2. Szkolenie ma również na celu podniesienie kompetencji zawodowych oraz satysfakcji z wykonywania zawodu pracownika socjalnego. II. EFEKTY KSZTAŁCENIA WIEDZA W_01 W_02 W_03 W_04 W_05 W_06 Zna wybrane koncepcje stresu i wypalenia zawodowego. Posiada wiedzę o stresie organizacyjnym, stresie zawodowym i stresie roli oraz identyfikuje ich uwarunkowania w instytucjach pomocy społecznej. Wie jakie sposoby radzenia sobie zastosować w sytuacjach obciążających (zwłaszcza długotrwale). Zna symptomatologię wypalenia zawodowego i narzędzia diagnostyczne. Zna psychologiczne i społeczne skutki wypalenia zawodowego. Posiada wiedzę o metodach i narzędziach przeciwdziałania wypaleniu zawodowemu. UMIEJĘTNOŚCI U_01 U_02 U_03 U_04 U_05 Potrafi zidentyfikować środowiskowe i osobowościowe czynniki stresogenne i określić ich wpływ na funkcjonowanie zawodowe. Potrafi odróżnić zmęczenie od wypalenia zawodowego. Potrafi rozpoznać sygnały ostrzegawcze wypalenia zawodowego i skutecznie reagować w celu niedopuszczenia do rozwinięcia się syndromu. Umie korzystać z wybranych technik pracy socjalnej, które mogą służyć przeciwdziałaniu wypaleniu zawodowemu (superwizja, interwencja kryzysowa, grupa wsparcia, kontrakt). Potrafi współpracować w zespole w celu ograniczenia stresu organizacyjnego. KOMPETENCJE SPOŁECZNE K_01 Jest przygotowany do rozpoznawania elementów sytuacyjnych i osobowościowych stanowiących obciążenia zawodowe.

14 K_02 K_03 K_04 K_05 K_06 K_07 Ma świadomość wpływu rozwijającego się syndromu wypalenia zawodowego na efektywność działań zawodowych, zarówno w relacjach z korzystającymi z pomocy jak i współpracownikami. Ma świadomość pojawienia się dylematów etycznych jako skutków wyboru określonych sposobów radzenia sobie z wypaleniem zawodowym. Ma odwagę ujawniać czynniki organizacyjne odpowiedzialne za tworzenie sytuacji obciążających. Jest zdolny do wglądu we własne ograniczenia sprzyjające podatności na stres Nie odrzuca oferowanej mu pomocy w przezwyciężeniu syndromu. Wrażliwie i profesjonalnie reaguje na sygnały o rozwijającym się wypaleniu zawodowym u współpracowników. III. METODY DYDAKTYCZNE 1. Wykład /ćwiczenia / warsztaty IV. PODSTAWOWE ŚRODKI DYDAKTYCZNE 1. Komputer, projektor, prezentacje multimedialne. 2. Flipchart. 3. Materiały szkoleniowe. V. TREŚCI KSZTAŁCENIA ZE WSKAZANIEM FORMY REALIZACJI WYPALENIE ZAWODOWE Lp. Tematyka zajęć 1. Stres a wypalenie zawodowe 2. Uwarunkowania wypalenia zawodowego 3. Skutki wypalenia zawodowego 4. Przeciwdziałanie wypaleniu zawodowemu 5. Techniki interwencyjne i sposoby wychodzenia z wypalenia zawodowego VI. PROPONOWANA KADRA DYDAKTYCZNA mgr Katarzyna Wojtanowicz

15 MODUŁ: 1 E Lokalna polityka społeczna 40 godzin I. ZAŁOŻENIA DO REALIZACJI MODUŁU 1. Zapoznanie studentów z wybranymi zagadnieniami z zakresu polityki społecznej. 2. Dostarczenie wiedzy z dziedziny nauk społecznych, rozwijanie kompetencji społecznych oraz umiejętności umożliwiających samodzielne wykonywanie zadań z zakresu polityki społecznej w sektorze administracji publicznej oraz sektorze pozarządowym. II. EFEKTY KSZTAŁCENIA WIEDZA W_01 W_02 W_03 W_04 W_05 W_06 W_07 W_08 W_09 W_10 W_11 W_12 Posiada wiedzę o potrzebach, problemach i kwestiach społecznych (demograficzne, ekonomiczne, itp.). Posiada wiedzę o genezie i ewolucji polityki społecznej w Polsce i Europie. Posiada wiedzę o definicjach i dziedzinach polityki społecznej (rodzinna, pracy, socjalna, zdrowotna, edukacyjna, mieszkaniowa, itp.). Posiada wiedzę o celach i modelach polityki społecznej (skandynawski, kontynentalny, anglosaski, itp.). Posiada wiedzę o podmiotach i kategoriach odbiorców polityki społecznej (publicznych, pozarządowych i rynkowych, świeckich i wyznaniowych). Posiada wiedzę o instrumentach polityki społecznej (prawnym, ekonomicznym, informacyjnym itp.). Posiada wiedzę o wymiarach (globalnym, unijnym, państwowym, regionalnym i lokalnym) polityki społecznej. Posiada wiedzę o systemie polityki społecznej w Polsce (instytucje centralne, resorty, urzędy, fundusze np. PFRON itp.). Posiada wiedzę o organizacji i instytucjach lokalnej polityki społecznej w Polsce. Posiada wiedzę o instrumentach lokalnej polityki społecznej. Posiada wiedzę o metodach monitoringu i ewaluacji w polityce społecznej. Posiada wiedzę o traktatach, dokumentach strategicznych, zasadach przyjętych w UE w obszarze polityki społecznej.

16 UMIEJĘTNOŚCI U_01 U_02 U_03 U_04 U_05 U_06 Potrafi dokonać kompleksowej analizy i oceny roli polityki społecznej we współczesnym świecie i w Polsce. Umie wykorzystać wiedzę teoretyczną do udziału w kreowaniu lokalnej polityki społecznej w jednostkach samorządu terytorialnego (gmina, powiat) poprzez uczestnictwo w otwartych sesjach rady, komisjach itp. Umie wykorzystać wiedzę do analizy i opracowania dokumentów lokalnej polityki społecznej (strategie rozwiązywania problemów społecznych, programy itp.) Potrafi zaplanować i zorganizować sieć współpracy różnego rodzaju lokalnych podmiotów polityki społecznej na terenie danej jednostki samorządu terytorialnego. Potrafi zaplanować proces monitoringu i ewaluacji programów i działań w obszarze lokalnej polityki społecznej. Potrafi interpretować akty prawne PL i UE mające znaczący wpływ na realizację polityki społecznej. KOMPETENCJE SPOŁECZNE K_01 K_02 K_03 K_04 K_05 K_06 Rozumie współczesne problemy i kwestie społeczne, ich globalne i lokalne uwarunkowania. Posiada wiedzę i zrozumienie dla mechanizmów tworzenia i uwarunkowań realizacji polityki społecznej. Potrafi nawiązywać i podtrzymywać kontakty z aktorami lokalnej polityki społecznej reprezentującymi różne instytucje i posiadającymi często sprzeczne interesy. Potrafi tworzyć grupy interdyscyplinarne pracujące na rzecz rozwoju lokalnej polityki społecznej. Ustawicznie rozwija wiedzę o aktualnej polityce społecznej i doskonali swoje umiejętności praktyczne w tym zakresie. Posiada wiedzę o dokumentach podejmowanych w Parlamencie Europejskim i ich wpływie na politykę społeczną w Polsce. III. METODY DYDAKTYCZNE 1. Wykład / ćwiczenia / warsztaty IV. PODSTAWOWE ŚRODKI DYDAKTYCZNE 1. Prezentacja multimedialna. 2. Flipchart. 3. Materiały szkoleniowe.

17 V. TREŚCI KSZTAŁCENIA ZE WSKAZANIEM FORMY REALIZACJI INTERDYSCYPLINARNA CHARAKTERYSTYKA PROBLEMU Lp. Tematyka zajęć 1. Potrzeby, problemy i kwestie społeczne 2. Geneza i ewolucja współczesnej polityki społecznej w Polsce i Europie 3. Definicje i dziedziny polityki społecznej 4. Cele i modele polityki społecznej 5. Podmioty i kategorie odbiorców polityki 6. Instrumenty i instytucje polityki społecznej Ewolucja systemu polityki społecznej w Polsce Opracowywanie lokalnej strategii rozwiązywania problemów społecznych 9. Diagnoza i badania w polityce społecznej Polityka społeczna w dokumentach Unii Europejskiej i Organizacji Międzynarodowych Polityka społeczna i jej związek z rozwojem gospodarczym 12. Kwestia ludnościowa i zabezpieczenie społeczne VI. PROPONOWANA KADRA DYDAKTYCZNA mgr Teresa Misina

18 MODUŁ: 1 F Publiczne relacje i promocja działań w pomocy społecznej public relations (PR) 10 godzin I. ZAŁOŻENIA DO REALIZACJI MODUŁU 1. Nabycie wiedzy na temat praw i obowiązków pracownika ośrodka pomocy społecznej dotyczących współpracy z dziennikarzami i udzielania informacji publicznej. 2. Nabycie umiejętności budowania informacji i jej przedstawiania. 3. Poznanie metod aktywnej współpracy z mediami. II. EFEKTY KSZTAŁCENIA WIEDZA W_01 W_02 W_03 W_04 W_05 W_06 Posiada wiedzę o znaczeniu kontaktów instytucji z otoczeniem oraz o ich nawiązywaniu i podtrzymywaniu. Zna i rozumie specyfikę budowania reputacji instytucji pomocowej oraz tworzenia sieci partnerstwa. Posiada wiedzę o współczesnych mediach, specyfice i potrzebach dziennikarzy. Posiada wiedzę o podstawach promocji działań instytucji pomocowej. Posiada wiedzę o podstawach public relations i media relations oraz narzędziach PR i MR. Posiada wiedzę o znaczeniu kontaktów instytucji z otoczeniem oraz o ich nawiązywaniu i podtrzymywaniu. UMIEJĘTNOŚCI U_01 U_02 U_03 U_04 U_05 Potrafi zastosować w praktyce wiedzę z zakresu public relations. Posiada umiejętność przygotowywania materiałów dla mediów oraz materiałów promocyjnych. Potrafi świadomie współpracować na rzecz tworzenia pozytywnego wizerunku instytucji pomocowej. Posługuje się podstawowymi narzędziami PR oraz narzędziami media relations. Potrafi zastosować w praktyce wiedzę z zakresu public relations.

19 KOMPETENCJE SPOŁECZNE K_01 K_02 K_03 K_04 K_05 Posiada kompetencje komunikacyjne i motywację do współpracy i współdziałania na rzecz budowania pozytywnego obrazu instytucji oraz współpracy z otoczeniem. Ma świadomość efektów stosowania działań wizerunkowych, także niskonakładowych. Dostrzega konieczność dokonywania zmian w obszarze promocji działań i kształtowania wizerunku instytucji pomocowych. W prowadzonych działaniach wizerunkowych i promocyjnych kieruje się zasadami etyki. Systematycznie doskonali swoje umiejętności i rozwija wiedzę w zakresie wykorzystania PR w pomocy społecznej. III. METODY DYDAKTYCZNE 1. Wykład / ćwiczenia / warsztaty IV. PODSTAWOWE ŚRODKI DYDAKTYCZNE 1. Materiały prasowe. 2. Projekty akcji społecznej w mediach. 3. Filmy. V. TREŚCI KSZTAŁCENIA ZE WSKAZANIEM FORMY REALIZACJI PUBLICZNE RELACJE I PROMOCJA DZIAŁAŃ W POMOCY SPOŁECZNEJ - PUBLIC RELATIONS Lp. Tematyka zajęć 1. Teoretyczne podstawy public relations 2. Wewnętrzne public relations 3. Zewnętrzne public relations 4. Budowanie systemów informacji i komunikacji (w tym wizualnej i elektronicznej) 5. Podstawowe narzędzia media relations 6. Przygotowywanie materiałów dla mediów 7. Reklama społeczna VI. PROPONOWANA KADRA DYDAKTYCZNA mgr Marta Chechelska-Dziepak

20 MODUŁ: 1 G Polityka społeczna w Unii Europejskiej oraz działania Rady Europy w zakresie polityki społecznej 10 godzin I. ZAŁOŻENIA DO REALIZACJI MODUŁU 1. Celem szkolenia jest zapoznanie uczestników z rolą oraz zasadami i zakresem funkcjonowania polityki społecznej w Unii Europejskiej oraz pogłębienie wiedzy w zakresie kompetencji organów oraz prawa w tym zakresie. 2. Ugruntowanie przekonania o konieczności przestrzegania wolności oraz prawa człowieka i obywatela oraz umiejętność zastosowania rozwiązań prawnych oraz socjalnych w polskim systemie pomocy społecznej. II. EFEKTY KSZTAŁCENIA WIEDZA W_01 W_02 W_03 W_04 W_05 Zna cele, zadania, podmioty i podstawowe dokumenty Unii Europejskiej i Rady Europy. Posiada wiedzę o sposobach finansowania polityki społecznej, w tym w Unii Europejskiej. Zna podmioty polityki społecznej w UE. Zna zasady koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w Europie. Posiada wiedzę z zakresu praw człowieka, obywatelskich i socjalnych. UMIEJĘTNOŚCI U_01 U_02 U_03 Wykorzystuje wiedzę dotyczącą europejskich systemów zabezpieczenia społecznego w pracy z klientem. Potrafi wskazać podobieństwa i różnice systemów pomocy społecznej w Europie i Polsce. Posiada umiejętność zastosowania dobrych praktycznych rozwiązań z zakresu polityki społecznej. KOMPETENCJE SPOŁECZNE K_01 K_02 K_03 Potrafi uzasadnić wzajemne zależności pomiędzy europejskim i polskim systemem pomocy i polityki społecznej. Ma świadomość różnorodności rozwiązań stosowanych w krajach UE. Posiada chęć i motywację do aktualizowania swojej wiedzy z zakresu polityki społecznej Unii Europejskiej i Rady Europy.

21 III. METODY DYDAKTYCZNE 1. Wykład / ćwiczenia IV. PODSTAWOWE ŚRODKI DYDAKTYCZNE 1. Komputer, projektor multimedialny. 2. Tablica. 3. Materiały szkoleniowe. V. TREŚCI KSZTAŁCENIA ZE WSKAZANIEM FORMY REALIZACJI POLITYKA SPOŁECZNA W UE ORAZ DZIAŁANIA RADY EUROPY W ZAKRESIE POLITYKI SPOŁECZNEJ Lp Tematyka zajęć Ochrona praw człowieka w prawie międzynarodowym i unijnym Cele, zadania i organy Unii Europejskiej charakterystyka organów UE 3. Rada Europy 4. Zasady postępowania przed organami Unii Europejskiej 5. Europejska Karta Społeczna 6. System pomocy społecznej w wybranych państwach UE na przykładzie VI. ROPONOWANA KADRA DYDAKTYCZNA dr hab. Małgorzata Duda

22 Program szkolenia w zakresie przygotowania specjalistycznego Praca socjalna z osobami starszymi

23 SPECJALNOŚĆ 5 Praca socjalna z osobami starszymi 80 godzin I. ZAŁOŻENIA DO REALIZACJI MODUŁU W trakcie realizacji specjalności Praca socjalna z osobami starszymi zakłada się: 1. Pogłębienie wiedzy specjalistycznej w celu lepszego rozumienia sytuacji ludzi starszych oraz metodycznej w celu skuteczniejszej pracy na rzecz tworzenia warunków dobrostanu starzejącego się społeczeństwa. 2. Poszerzenie świadomości specyfiki problemów procesu starzenia się i starości, potrzeb i zagrożeń związanych z tą fazą życia oraz stosowania adekwatnych modeli i metod pracy socjalnej. 3. Doskonalenie kompetencji niezbędnych w pracy na rzecz ludzi starszych z wykorzystaniem metod pracy socjalnej w odniesieniu do osób i środowiska życia. II. EFEKTY KSZTAŁCENIA WIEDZA W_01 W_02 W_03 W_04 W_05 W_06 W_07 W_08 W_09 W_10 W_11 Zna teorie i koncepcje wyjaśniające proces starzenia się człowieka (biologiczne i psychologiczne). Zna teoretyczne wyjaśnienia przyczyn pogłębiającego się zjawiska alienacji osób starszych. Posiada wiedzę o demograficznym wymiarze starzenia się społeczeństw. Posiada wiedzę o fazach cyklu życia człowieka w zakresie wybranych koncepcji nauk biologicznych, psychologicznych i socjologicznych. Posiada wiedzę z zakresu typologii przystosowania się (pozytywnego i negatywnego) do starości ujawniających się w postawach: konstruktywnej, zależności, obronnej, wrogości do otoczenia, wrogości do siebie. Zna modele starości: dafektu, negatywnego stereotypu starości lub ageismu, zachowawczy model starości, rozwojowy model starości. Jest zorientowany w podstawowych klasyfikacjach stylów życia seniorów: podział na style bierny i aktywny, oraz podział pośredni na style rodzinny i domo-centryczny. Zna priorytety w polityce społecznej zorientowanej na podwyższanie jakości życia seniorów. Posiada dobrą orientację w standardach pracy w placówkach pomocy stacjonarnej. Zna strukturę organizacyjną i zasady funkcjonowania domów pomocy społecznej i domów dziennego pobytu. Zna różne formy, koncepcje i metody pracy socjalnej realizowanej z osobami starszymi w pomocy społecznej stacjonarnej oraz dziennej a także w środowisku otwartym.

24 W_12 W_13 W_14 W_15 W_16 W_17 W_18 W_19 W_20 W_21 W_22 W_23 W_24 U_01 U_02 U_03 U_04 U_05 U_06 U_07 Posiada wiedzę na temat kluczowych kategorii podstawowego modelu pracy socjalnej: wzmocnienia i zmiany, rozwiązywania problemów, ról pracownika socjalnego w relacji z klientem. Zna modele pracy edukacyjnej z dorosłymi (modele: technologiczny, humanistyczny, krytyczny). Zna zasady kształcenia dorosłych adekwatnie do przyjętego modelu pracy edukacyjnej z dorosłymi. Zna metody kształcenia we współczesnej kulturze edukacji dorosłych (metody podające, interaktywne i aktywizujące stosowane w formalnej i poza formalnej edukacji dorosłych). Posiada wiedzę o różnych formach aktywności podejmowanej przez seniorów w środowisku lokalnym (w miejscu zamieszkania) oraz instytucjonalnych formach pomocy stacjonarnej i dziennej. Posiada wiedzę o znaczeniu aktywności samokształceniowej seniorów jako podstawowej strategii edukacji całożyciowej. Zna zasady i praktyczne wskazania w zakresie prowadzenia wywiadu narracyjnego. Zna psychologiczne, społeczne i kulturowe czynniki warunkujące przemoc w zależności od rodzaju przemocy i jej miejsca (w środowisku rodzinnym, sąsiedzkim, lokalnym, placówkach stacjonarnej pomocy społecznej). Zna typowe motywy seniorów ofiar przemocy ukrywających fakt występowania przemocy ze strony ich najbliższego otoczenia. Jest zorientowany w zakresie częstotliwości występowania różnych form przemocy wobec osób starszych. Zna strukturę wskaźników ujawniających typowe formy przemocy wobec osób starszych w środowisku zamieszkania i placówkach pomocy społecznej. Zna narzędzia pomiarowe służące wykrywaniu różnych form przemocy. Posiada wiedzę na temat typowych reakcji osób starszych będących ofiarami przemocy. UMIEJĘTNOŚCI Rozumie psychospołeczne mechanizmy wyłączania osób starszych z pełnionych ról społecznych w kulturach kofiguratywnych i prefiguratywnych. Posiada umiejętność analizy zmian w obrębie oddziaływań socjalizacyjnych i wychowawczych prowadzących do wzrastającego dystansu międzypokoleniowego i alienacji seniorów. Potrafi opracować biograficzny schemat biegu życia oraz merytorycznie poprawnie odczytać ukazane w nim zależności pomiędzy krzywą ilustrującą społeczną strukturę życia a krzywą odniesioną do biologicznej struktury życia seniora. Posiada umiejętność rozpoznawania stanów deprywacji poszczególnych rodzajów potrzeb indywidualnych wywołujących niekorzystne stany psychiczne osoby starszej. Wykorzystuje wiedzę teoretyczną do zmiany perspektywy postrzegania przez seniora swojej sytuacji życiowej w celu pogodzenia się z koniecznością wypełniania typowych dla późnej i sędziwej dorosłości ról społecznych. Rozumie uwarunkowania pozytywnego i negatywnego przystosowania się seniorów do starości. Potrafi zakreślić powiązania pomiędzy poszczególnymi modelami starości a stylami życia współczesnych seniorów.

25 U_08 U_09 U_10 U_11 U_12 U_13 U_14 U_15 U_16 U_17 U_18 U_19 U_20 U_21 Rozumie powiązania polityki społecznej wobec starości i ludzi starych z innymi dziedzinami polityki społecznej wyodrębnionymi ze względu na rodzaj potrzeb (powiązania z polityką zdrowotną, rynku pracy, edukacyjną, kulturalną, mieszkaniową i zabezpieczenia społecznego). Rozumie znaczenie podstawowych pojęć: pomoc społeczna, opieka zdrowotna, rehabilitacja osób zniedołężniałych i niepełnosprawnych, pomoc o charakterze instytucjonalnym i środowiskowym, zabezpieczenie społeczne. Wykorzystuje wiedzę teoretyczną do wyjaśnienia celów zabezpieczenia społecznego oraz scharakteryzowania struktury systemu zabezpieczenia społecznego w Polsce. Posiada umiejętność scharakteryzowania metody pracy socjalnej ze względu na wyodrębnione formy zabezpieczenia społecznego wobec ludzi starszych. Dostrzega specyfikę pracy socjalnej z osobą starszą w perspektywie własnych powinności w relacji z seniorem ujętych w katalog zadań pracownika socjalnego. Dostrzega potrzebę wypełniania kilku podstawowych ról pracownika socjalnego w pracy z osobami starszymi, jak: animator, mediator, rzecznik, przewodnik i towarzysz-rozmówca. Wykorzystuje wiedzę teoretyczną do rozwijania warsztatu pracy seniorami zorientowanej na podtrzymywanie i rozwijanie aktywności seniorów w wielu płaszczyznach życia. Posiada umiejętność zastosowania metody biograficznej w pracy z osobami starszymi. Jest przygotowany do aktywnego i refleksyjnego słuchania narracji biograficznych seniora. Wykorzystuje wiedzę teoretyczną do interpretowania kluczowych znaczeń zawartych przez seniora w narracji biograficznej. Posiada umiejętność postrzegania procesu starzenia się w perspektywie potencjalnych trajektorii przemocy wobec seniora. Posiada umiejętność rozpoznawania objawów przemocy w kontakcie z osobą starszą. Posługuje się narzędziami pomiarowymi w celu zdiagnozowania charakteru i zakresu zachowań przemocowych wobec osób starszych ze strony ich otoczenia społecznego. Stosuje zasady etyczne w pracy z osobami starszymi a w szczególności z osobami cierpiącymi na demencję. KOMPETENCJE SPOŁECZNE K_01 K_02 K_03 K_04 K_05 K_06 Potrafi powiązać wiedzę teoretyczną dotyczącą starzenia się z teoretycznymi wyjaśnieniami zwiększającego się dystansu międzypokoleniowego i utraty autorytetu przez seniorów. Potrafi wykorzystywać w praktyce pracy socjalnej wiedzę na temat mechanizmów marginalizowania osób starszych dokonującego się na podłożu społeczno-kulturowym. Potrafi sporządzić biograficzny schemat biegu życia w pracy z konkretnymi klientami (osobami starszymi). Jest przygotowany do wspierania klientów w fazie późnej dorosłości w przełamywaniu trudności z przygotowaniem się do fazy sędziwej dorosłości (starości). Ma świadomość specyfiki potrzeb opiekuńczych z punktu widzenia opieki inwolucyjnej podejmowanej wobec osób starszych. Potrafi wytworzyć sytuacje umożliwiające skuteczne zaspokajanie zablokowanych potrzeb osoby starszej.

26 K_07 K_08 K_09 K_10 K_11 K_12 K_13 K_14 K_15 K_16 K_17 Ma świadomość znaczenia w pracy ze starszą osobą nauczenia jej radzenia sobie z sytuacjami kryzysowymi w starości oraz wypracowania umiejętności przezwyciężania kryzysów typowych dla tej fazy życia. Jest przygotowany do rozpoznania typu przystosowania się do starości przejawianego przez poszczególnych klientów (seniorów). Potrafi przyporządkować sposoby przeżywania starości swoich klientów (podopiecznych) do znanych z literatury stylów życia seniorów w celu zaprojektowania indywidualnych strategii pracy socjalnej. Potrafi zorganizować przestrzeń społeczną seniorów z zachowaniem możliwości samostanowienia, odpowiedzialności, prawa do intymności (istotnego zwłaszcza podczas pobytu w placówce). Jest przygotowany do nawiązywania kontaktu z bliskim otoczeniem seniora w celu kreowania sytuacji prowadzących do rozbudzenia zainteresowania jego sytuacją życiową i zbliżenia emocjonalnego. Potrafi rozbudzić zainteresowanie seniorów różnymi formami aktywności. Jest przygotowany do twórczego realizowania projektów rozbudzających i wzmacniających gotowość seniorów do podtrzymywania wszystkich możliwych form aktywności własnej. Potrafi inspirować i stymulować osoby starsze do budowania własnych narracji biograficznych i podejmowania na kanwie opowiadanych historii swojego życia refleksji autobiograficznej. Ma świadomość ważności narracji biograficznej w osiąganiu pełniejszego samopoznania seniora, zrozumienia sensu własnego życia, pełniejszej samoakceptacji na tle pogodzenia się ze starością i śmiercią. Ma świadomość mechanizmów psychospołecznych wyzwalających zachowania przemocowe wobec osób starszych i dalszych konsekwencji tych zdarzeń w wymiarze zdrowotnym oraz psychicznym. Jest przygotowany do planowania i realizowania strategii działań zorientowanych na skuteczne eliminowanie zachowań przemocowych otoczenia wobec seniorów oraz organizowanie wsparcia terapeutycznego adresowanego do ofiar tejże przemocy. III. METODY DYDAKTYCZNE 1. Wykłady 25 godzin dydaktycznych. 2. Ćwiczenia / warsztaty 35 godzin dydaktycznych. 3. Hospitacje / wizytacje instytucji 20 godzin dydaktycznych. IV. PODSTAWOWE ŚRODKI DYDAKTYCZNE 1. Sprzęt multimedialny (rzutnik, laptop). 2. Tablice flipchart. 3. Opisy przypadków. 4. Flamastry, arkusze papieru.

27 V. TREŚCI KSZTAŁCENIA ZE WSKAZANIEM FORMY REALIZACJI Lp. Tematyka zajęć Interdyscyplinarna charakterystyka przedmiotu 40 godzin 1. Biologiczne, psychospołeczne, demograficzne i kulturowe aspekty procesu starzenia się 2. Starość jako faza w cyklu życia człowieka 3. Struktura i specyfika potrzeb ludzi starszych 4. Style życia osób starszych 5. Kryzysy i napięcia w fazie późnej i sędziwej dorosłości 6. Przemoc wobec osób starszych 7. Psychopatologia starości Główne założenia europejskiej i krajowej polityki społecznej wobec ludzi starszych Instytucjonalne i środowiskowe formy wsparcia społecznego dla ludzi starszych Role i zadania pracownika socjalnego w pracy z osobami starszymi Metody pracy socjalnej 20 godzin 1. Metody pracy socjalnej z osobami starszymi 2. Tworzenie koalicji na rzecz wsparcia i przeciwdziałania marginalizacji osób starszych 3. Programy międzypokoleniowe 4. Wartość i sens życia stymulacja duchowego rozwoju osoby starszej 5. Przemoc wobec osób starszych 6. Etyka zawodowa w pracy socjalnej z osobami starszymi Hospitacje instytucji 20 godzin

28 Propozycje instytucji (organizacji) do lustracji (wizytacji / hospitacji): 1. Miejski Dzienny Dom Pomocy Społecznej Centrum Kultury i Rekreacji Seniorów w Krakowie, 2. Dom Pomocy Społecznej im. Ludwika. i Anny Helclów w Krakowie, 3. Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów Kraków-Podgórze, 4. Towarzystwo Przyjaciół Chorych Hospicjum im. Św. Łazarza w Krakowie. VI. KADRA DYDAKTYCZNA mgr Beata Magiera mgr Ewa Mosór-Radwańska mgr Danuta Niwicka mgr Anna Stefańska-Such Wykaz konsultantów Lp. Nazwisko i imię 1. Małgorzata Duda 2. Danuta Niwicka 3. Anna Stefańska-Such