(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego:

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: (97) O udzieleniu patentu europejskiego ogłoszono: Europejski Biuletyn Patentowy 07/ EP B1 (13) T3 (1) Int. Cl. A61L1/36 A61K3/74 A4D37/00 A61F13/1 (06.01) (06.01) (06.01) (06.01) (4) Tytuł wynalazku: Produkt higieniczny zawierający kompozycję probiotyczną () Pierwszeństwo: SE (43) Zgłoszenie ogłoszono: Europejski Biuletyn Patentowy 06/06 (4) O złożeniu tłumaczenia patentu ogłoszono: Wiadomości Urzędu Patentowego 12/07 (73) Uprawniony z patentu: SCA Hygiene Products AB, Göteborg, SE PL/EP T3 (72) Twórca (y) wynalazku: HUSMARK Ulrika, Mölnlycke, SE GUSTAFSON Ingrid, Asa, SE (74) Pełnomocnik: Polservice Kancelaria Rzeczników Patentowych Sp. z o.o. rzecz. pat. Pietruszyńska-Dajewska Elżbieta Warszawa skr. poczt. 33 Uwaga: W ciągu dziewięciu miesięcy od publikacji informacji o udzieleniu patentu europejskiego, każda osoba może wnieść do Europejskiego Urzędu Patentowego sprzeciw dotyczący udzielonego patentu europejskiego. Sprzeciw wnosi się w formie uzasadnionego na piśmie oświadczenia. Uważa się go za wniesiony dopiero z chwilą wniesienia opłaty za sprzeciw (Art. 99 (1) Konwencji o udzielaniu patentów europejskich).

2 Opis Dziedzina techniki Przedmiotem niniejszego wynalazku jest produkt higieniczny, taki jak podpaska, wkładka, tampon, pieluszka, wkład stosowany przy nietrzymaniu moczu i(lub) kału, chusteczka higieniczna, cechujący się tym, że znajduje się w nim kompozycja probiotyczna, zawierająca dyspersję preparatu bakteryjnego w fazie lipidowej, przy czym ten preparat bakteryjny zawiera co najmniej jeden produkujący kwas mlekowy szczep bakteryjny i nośnik (nośniki) suszący, wykazujący chłonność kontaktową. Przedmiotem niniejszego wynalazku jest również sposób wytwarzania takiego produktu higienicznego. Stan techniki 1 2 Okolica moczowo-płciowa jest siedliskiem ekosystemu drobnoustrojów, obejmującego ponad 0 różnych gatunków bakterii (Hill i wsp., Scand. J. Urol. Nephrol. 1984; 86 (supl.) Gatunkiem dominującym u kobiet zdolnych do zajścia w ciążę są w tej okolicy produkujące kwas mlekowy bakterie z rodzaju Lactobacillus. Te produkujące kwas mlekowy bakterie mają istotne znaczenie dla utrzymania zdrowej flory bakteryjnej w tych okolicach i działają jako bakterie probiotyczne, wykazując działanie antagonistyczne wobec patogennych gatunków drobnoustrojów. Bakterie produkujące kwas mlekowy hamują wzrost i kolonizację innymi drobnoustrojami, zajmując nisze odpowiednie do kolonizacji, tworząc cienkie powłoki biologiczne i współzawodnicząc o dostępne substancje odżywcze, co uniemożliwia koloniza-

3 3 1 2 cję przez szkodliwe drobnoustroje. Dodatkowo, kolonizację przez inne drobnoustroje hamuje wytwarzanie peroksydazy wodoru, swoistych substancji hamujących, takich jak bakteriocyny, i kwasów organicznych (w tym kwasu mlekowego i kwasu octowego), obniżających ph. Do zaburzenia ekosystemu drobnoustrojów u osoby zdrowej może dojść na skutek stosowania antybiotyków, w czasie zmian hormonalnych, na przykład w okresie ciąży lub przy stosowaniu środków antykoncepcyjnych z estrogenem, w czasie miesiączki, po menopauzie, u osób cierpiących na cukrzycę itp. Ponadto drobnoustroje mogą szerzyć się z odbytu na okolicę moczowo-płciową, powodując w ten sposób zakażenia. Powoduje to zakłócenie prawidłowej flory bakteryjnej i sprawia, że organizm staje się podatny na zakażenia bakteryjne, powodujące zapalenie pochwy, zakażenia dróg moczowych i pospolite zakażenia skóry. Bakterie często związane z tego typu zakażeniami należą do rodzajów Escherichia, Enterococcus, Pseudomonas, Proteus, Klebsiella, Streptococcus, Staphylococcus, Gardnerella i Candida. Szczególnie narażone są kobiety, ze względu na krótszą odległość między odbytem a drogami moczowo-płciowymi. Ryzyko jest większe u kobiet młodych, ponieważ nie rozwinęła się u nich jeszcze dobrze mikroflora okolicy moczowo-płciowej, i u kobiet w starszym wieku, u których ochronna flora zanikła. Jednym ze sposobów zmniejszenia problemów związanych z opisanymi powyżej rodzajami zakażeń jest przestrzeganie odpowiedniej higieny osobistej. Jednakże nadmierne stosowanie środków myjących zmniejsza nie tylko ilość bakterii szkodliwych, lecz może również u-

4 4 1 2 szkadzać korzystną florę bakteryjną, co także powoduje zwiększenie narażenia na kolonizację przez gatunki patogenne, które mogą wywołać zakażenia. Stwierdzono, że korzystnym sposobem leczenia i profilaktyki zakażeń drobnoustrojami jest, zamiast stosowania takich środków myjących, nakładanie bakterii produkujących kwas mlekowy na okolicę moczowo-płciową i na skórę; bakterie te mają skutecznie wyprzeć gatunki patogenne i ułatwić odtworzenie i utrzymanie korzystnej flory bakteryjnej w tych okolicach. Sugerowano, że bakterie produkujące kwas mlekowy można podawać poprzez produkty absorpcyjne, takie jak pieluszki, podpaski, wkłady stosowane w przypadku nietrzymania moczu i(lub) kału, wkładki i tampony, jak to opisano na przykład w publikacjach WO92/1377, WO97/02846, WO99/17813, WO99/4099 i WO00/2. Głównym problemem przy zapewnianiu produktów, które miałyby być stosowane do przenoszenia bakterii produkujących kwas mlekowy, jest to, że bakterie muszą zachować żywotność przy transporcie i przechowywaniu produktów. Najważniejszym problemem związanym z produktami zawierającymi bakterie produkujące kwas mlekowy jest to, że szybko tracą one żywotność w warunkach wilgoci, zatem istotne jest niewystawianie produktów na działanie wilgoci. Jednym ze sposobów częściowego przezwyciężenia tego problemu jest wytwarzanie produktów z dodatkiem liofilizowanych bakterii produkujących kwas mlekowy. Jeżeli jednak po wytworzeniu produktów bakterii znajdujących się w nich nie zabezpieczy się przed działaniem wilgoci, wilgoć zawarta w powietrzu spowoduje obumarcie bakterii, co skróci okres przechowywania ta-

5 1 2 kich produktów. Inną wadą związaną z bezpośrednim nakładaniem wysuszonych bakterii produkujących kwas mlekowy na produkt higieniczny, taki jak produkt absorpcyjny, jest niewielkie przenoszenie bakterii na okolicę moczowo-płciową. W celu przezwyciężenia problemu związanego ze skracaniem czasu przechowywania produktów, zawierających bakterie produkujące kwas mlekowy, przez wilgoć zawartą w powietrzu, sugerowano wytworzenie dyspersji bakterii produkujących kwas mlekowy i substancji hydrofobowej, takiej jak tłuszcz lub olej. Eksperymenty naukowe wykazały, że przechowywanie w jałowym oleju wazelinowym powoduje uzyskanie wysokiego poziomu żywych komórek Lactobacilli po 8 miesiącach przechowywania (Arkadeva i wsp., NA. Nauchnye Doklady Vysshei Shkoly. Biologicheskie Nauki 1983, 2:1-4). Jednakże Stoianova i wsp. (Mikrobiologiia, 00, 69:98-4 stwierdzili, że zanurzenie w oleju mineralnym nie jest skuteczne w zakresie zachowania żywotności bakterii produkujących kwas mlekowy. W patencie Stanów Zjednoczonych nr 4,18,696 opisano ciekłe zawiesiny Lactobacilli w oleju słonecznikowym do podawania doustnego u zwierząt. W żadnej jednak z powyższych pozycji piśmiennictwa nie omawiano problemów związanych z zachowaniem dużej żywotności bakterii produkujących kwas mlekowy na produktach higienicznych, przeznaczonych do nałożenia bakterii produkujących kwas mlekowy na okolicę moczowopłciową użytkownika. Znane są dodatkowe przykłady połączenia bakterii produkujących kwas mlekowy i oleju, chociaż nie opisano w nich wpływu oleju na przeżycie bakterii produkujących

6 6 1 2 kwas mlekowy. W publikacji WO01/1396 opisano zastosowanie kompozycji farmaceutycznych zawierających olej z emu, środki przeciwbakteryjne i(lub) Bacillus coagulans, przeznaczonych do stosowania do leczenia przeciwbakteryjnego. W WO01/1396 nie opisano jednak sposobu rozwiązania problemu związanego ze zmniejszeniem żywotności w trakcie przechowywania wytworzonych produktów. W publikacji WO02/28446 opisano zastosowanie w zasadzie hydrofobowego nośnika i liofilizowanych bakterii produkujących kwas mlekowy do wytwarzania dystrybucji do nakładania na produkt absorpcyjny. Nośnik hydrofobowy wybrano głównie po to, żeby przezwyciężyć problemy związane z nakładaniem bakterii na produkt absorpcyjny w czasie produkcji, nośnik ten jednak chroni również bakterie przed wilgocią z powietrza. Jak omówiono powyżej, produkty zawierające bakterie produkujące kwas mlekowy często zawierają liofilizowane bakterie, ponieważ duża zawartość wilgoci w produkcie powoduje skrócenie czasu przechowywania produktów ze względu na zmniejszenie przeżycia bakterii. Liofilizacja jest jednak drogim i złożonym sposobem uzyskiwania bakterii o małej zawartości wilgoci. W publikacji RU opisano alternatywny sposób suszenia bakterii, w którym bakterie miesza się z nośnikiem suszącym, wykazującym chłonność kontaktową, i następnie produkt suszy się w powietrzu. W publikacji RU nic nie wspomniano na temat zmniejszania zawartości wody w preparacie bakterii przez przenoszenie bakterii do fazy niewodnej po procesie suszenia. Podsumowując, należy stwierdzić, że nadal istnieje potrzeba opracowania produktów do podawania bakterii

7 7 1 2 produkujących kwas mlekowy do okolicy moczowo-płciowej w sposób wygodny i umożliwiający skuteczne przeniesienie bakterii na okolicę, na którą są nakładane oraz przechowywanie preparatu przez długi czas bez zmniejszenia żywotności komórek bakteryjnych. Należy dodać, że procesy wytwarzania, stosowane obecnie do wytwarzania tych produktów, są nieefektywne i kosztowne i że istnieje potrzeba rozwinięcia ich celem zmniejszenia kosztów wytwarzania. Podsumowanie wynalazku Niniejszy wynalazek rozwiązuje wyżej zdefiniowane problemy poprzez zastosowanie nośnika (lub nośników) suszącego, wykazującego chłonność kontaktową, do suszenia bakterii produkujących kwas mlekowy, co ulepsza proces wytwarzania produktów higienicznych, zawierających bakterie produkujące kwas mlekowy. Niniejszy wynalazek ujawnia produkt higieniczny, zawierający kompozycję bakteryjną, w skład której wchodzą bakterie produkujące kwas mlekowy i nośnik (nośniki) suszący, wykazujący chłonność kontaktową, rozproszone w fazie lipidowej. Przy zastosowaniu tej metody uzyskuje się produkt higieniczny, w którym bakterie produkujące kwas mlekowy są zabezpieczone przed wilgocią, przez co można je dłużej przechowywać. Definicje Termin nośniki suszące, wykazujące chłonność kontaktową oznacza substancje zdolne do wychwytywania wilgoci z otoczenia. Nośniki suszące, wykazujące chłonność kontaktową, stosowane według niniejszego wynalazku, wychwytują wilgoć z komórek bakteryjnych i mikro-

8 8 1 2 środowiska bakterii. Przykładami nośników suszących, wykazujących chłonność kontaktową, korzystnych do zastosowania według niniejszego wynalazku, są, lecz bez ograniczenia, oligo- i polisacharydy i środki nieorganiczne. Bliższe szczegóły na temat nośnika suszącego, wykazującego chłonność kontaktową, podano poniżej. Termin produkt higieniczny oznacza produkty higieniczne, takie jak podpaski, wkłady stosowane przy nietrzymaniu moczu i(lub) kału, tampony, wkładki, pieluszki, chusteczki higieniczne itp. Termin kompozycja probiotyczna lub kompozycja bakteryjna oznacza kompozycję zawierającą bakterie probiotyczne, to znaczy bakterie zdolne do przywrócenia naturalnej flory bakteryjnej gospodarza. Kompozycja probiotyczna według niniejszego wynalazku zawiera ponadto fazę lipidową i nośnik (nośniki) suszący, wykazujący chłonność kontaktową. Termin dyspersja oznacza mieszaninę co najmniej dwóch faz. Terminy preparat co najmniej jednego szczepu bakterii produkujących kwas mlekowy, preparat bakteryjny, preparat bakterii i sproszkowany preparat bakterii oznaczają preparat zawierający co najmniej jeden szczep bakterii produkujących kwas mlekowy i co najmniej jeden nośnik suszący, wykazujący chłonność kontaktową. Do korzystnych bakterii produkujących kwas mlekowy, stanowiących przedmiot niniejszego wynalazku, należą bakterie z rodzajów Lactobacillus, Lactococcus i Pediococcus. Korzystnie, wybrane do stosowania bakterie należą do gatunków Lactococcus lactis, Lactobacillus

9 9 1 acidophilus, Lactobacillus curvatus lub Lactobacillus plantarum. Korzystniej, szczep bakteryjny wybiera się spośród Lactobacillus plantarum. Jeszcze korzystniej, bakterią produkującą kwas mlekowy jest Lactobacillus plantarum 931 (nr depozytu (DSMZ): 11918). Bakterie, korzystnie, izoluje się z naturalnej flory osoby zdrowej, korzystnie, bakterie izoluje się ze skóry lub okolicy moczowo-płciowej. Termin faza lipidowa oznacza nierozpuszczalną w wodzie fazę organiczną o charakterze tłuszczu. Do lipidów korzystnych do zastosowania w fazie lipidowej według niniejszego wynalazku należą, lecz bez ograniczenia, lipidy pochodzące z ropy naftowej, lipidy syntetyczne i lipidy pochodzenia roślinnego i zwierzęcego. Przykładami składników dodatkowych są, lecz bez ograniczenia, środki chroniące komórki bakteryjne w czasie suszenia bakterii, środki działające jako środki odżywcze, służące rozprzestrzenianiu się bakterii, i środki pielęgnujące skórę. Dalsze przykłady korzystnych składników dodatkowych podano poniżej. Szczegółowy opis wynalazku 2 Celem niniejszego wynalazku jest zapewnienie produktów higienicznych, takich jak podpaski, tampony, wkładki, pieluszki, wkłady stosowane przy nietrzymaniu moczu i(lub) kału, chusteczki higieniczne itd., odpowiednich do wchłaniania płynów ustrojowych i jednoczesnego dostarczania probiotycznych bakterii produkujących kwas mlekowy na skórę, lub korzystniej, okolicę moczowo-płciową. Celem niniejszego wynalazku jest rozwiązanie problemów związanych z wytwarzaniem produktów zawierających bakterie produkujące kwas

10 1 2 mlekowy, takich jak problemy z przeżyciem bakterii oraz z kosztami i skutecznością wytwarzania. Ze stanu techniki znane są tylko produkty absorpcyjne, zawierające bakterie produkujące kwas mlekowy w fazie lipidowej, w których bakterie poddano liofilizacji. Jednakże na dużą skalę liofilizacja bakterii nie jest optymalna, ponieważ jest to procedura złożona i kosztowna. Twórcy niniejszego wynalazku stwierdzili, że przez zastosowanie alternatywnych sposobów suszenia bakterii można zapewnić tańszy i prostszy sposób wytwarzania produktów higienicznych, zawierających bakterie produkujące kwas mlekowy. W tym alternatywnym sposobie w procesie suszenia stosuje się nośnik suszący, wykazujący chłonność kontaktową, w celu wytworzenia suszonego preparatu bakterii, który następnie miesza się z fazą lipidową i nakłada na produkt higieniczny. Hydrofobowy charakter fazy lipidowej zmniejsza ilość wilgoci z powietrza, docierającej do komórek bakteryjnych rozproszonych w fazie lipidowej, wydłużając przez to czas przeżycia bakterii w kompozycji probiotycznej. Dodatkową zaletą rozproszenia bakterii produkujących kwas mlekowy w fazie lipidowej jest zwiększenie przenoszenia bakterii na skórę i(lub) okolicę moczowopłciową w porównaniu do sytuacji, gdy nie stosuje się fazy lipidowej. Przy stosowaniu produktu faza lipidowa mięknie po ekspozycji na ciepło ciała i kompozycja probiotyczna jest przenoszona na skórę. Gdy bakterie po nałożeniu na skórę stykają się z wilgocią, ulegają reaktywacji, rozpoczyna się ich wzrost i działanie probiotyczne.

11 Do nośników suszących, wykazujących chłonność kontaktową, korzystnych do zastosowania według niniejszego wynalazku należą, lecz bez ograniczenia, oligo- i polisacharydy, takie jak skrobia, maltodekstryna i β-glukan, oraz środki nieorganiczne, takie jak dwutlenek krzemu (SiO 2 ). Nośnik suszący, wykazujący chłonność kontaktową, stosuje się, korzystnie, w ilości wynoszącej około -0% wagowo po dodaniu do zawiesiny bakterii przed suszeniem preparatu bakteryjnego. Zastosowanie zbyt małej ilości nośnika suszącego, wykazującego chłonność kontaktową, może spowodować nadmierne wydłużenie czasu suszenia, a zastosowanie ilości zbyt dużej może spowodować, że uzyskany proszek bakteryjny trudno będzie po wysuszeniu rozproszyć w fazie lipidowej. Aktywność wody w preparacie bakteryjnym, zawierającym bakterie produkujące kwas mlekowy i nośnik suszący, wykazujący chłonność kontaktową, wynosi korzystnie 0, lub mniej, korzystniej 0,2 lub mniej, najkorzystniej 0, lub mniej. Ilość preparatu bakteryjnego w fazie lipidowej wynosi, korzystnie, 1-0% wagowo, korzystniej -2% wagowo, najkorzystniej -%. Preparat bakteryjny, zawierający bakterie produkujące kwas mlekowy i nośnik suszący, wykazujący chłonność kontaktową, wytwarza się korzystnie w postaci drobnego proszku. Bakterie produkujące kwas mlekowy dobiera się do stosowania według niniejszego wynalazku pod kątem ich pozytywnego efektu w profilaktyce i leczeniu zakażeń bakteryjnych okolic moczowo-płciowych i skóry. Bakterie izoluje się, korzystnie, od osoby zdrowej, korzystnie ze skóry lub okolicy moczowo-płciowej osoby zdrowej. Do

12 12 1 korzystnych bakterii produkujących kwas mlekowy dla celów niniejszego wynalazku należą bakterie z rodzajów Lactobacillus, Lactococcus i Pediococcus. Korzystnie, wybrane bakterie pochodzą z gatunków Lactococcus lactis, Lactobacillus acidophilus, Lactobacillus curvatus lub Lactobacillus plantarum. Korzystniej, wybraną bakterią jest szczep Lactobacillus plantarum. Jeszcze korzystniej, bakterią produkującą kwas mlekowy jest Lactobacillus plantarum 931 (nr depozytu (DSMZ): 11918). Bakterie produkujące kwas mlekowy można stosować w postaci pojedynczego szczepu lub w mieszaninach, zawierających co najmniej dwa szczepy bakteryjne. Faza lipidowa stosowana według niniejszego wynalazku może składać się z pojedynczego lipidu lub z mieszaniny dwóch lub więcej lipidów. Poniżej przedstawiono wybór lipidów korzystnych do zastosowania według niniejszego wynalazku. Tabela 1 Nazwa Producent Zakres temperatury Główne składniki top- nienia Caremelt 7 Cognis 1) 2-8 C Trigliceryd, parafina, monogliceryd Caremelt 3 Cognis -47 C Trigliceryd, parafina, wosk silikonowy, ciekły trigliceryd Caremelt 8 Cognis -49 C Triglicerydy, wosk polimerowy, alkohol stearylowy, wosk silikonowy Vaseline AC Hud AB 2) -4 C Wazelina żółta (wazelina)

13 13 AMS-C Nazwa Producent Zakres temperatury Główne składniki top- nienia Beeswax (wosk pszczeli) Apoteket 3) Wosk pszczeli (Cera Flava) Akosoft 36 Karlshamn 4) C Tłuszcz roślinny, tłuszcz twardy Lipex BC Karlshamn 3 C Uwodorniony olej roślinny DOW-Corning 70 C Wosk silikonowy ) 1) Henkel KgaA, Dusseldorf, Niemcy 2) Aco Hud AB, Sztokholm, Szwecja 3) Apoteket AB, Produktion och Laboratorier, Gothenburg, Szwecja 4) Karlshamns AB, Karlshamn, Szwecja ) Seneffc, Belgia 1 Według niniejszego wynalazku kompozycję probiotyczną nakłada się na produkt higieniczny. Dla osiągnięcia tego celu istotne jest, żeby topnienie fazy lipidowej przebiegało w taki sposób, aby faza lipidowa sprzyjała przeżyciu bakterii na produkcie higienicznym i nie osłabiała chłonności produktu higienicznego. Faza lipidowa o zbyt niskiej temperaturze topnienia ma tendencję do rozprzestrzeniania się na produkcie, co zmniejsza chłonność produktu. Faza lipidowa o niskiej temperaturze topnienia nie mieści w sobie bakterii w stopniu dostatecznie dużym, kiedy kompozycja probiotyczna jest rozprzestrzeniona na produkcie higienicznym, przez co zbyt znaczna część bakterii pozostaje niechroniona przed wilgocią z powietrza, co zmniejsza przeżycie bakterii na produkcie higienicznym. Z drugiej strony, dobór fazy lipidowej o charakterystyce topnienia wyszczególnionej w niniejszym wynalazku zapewnia pomieszczenie bakterii przez fazę lipidową w dostatecznie

14 dużym stopniu. Poprzez to mniej populacji bakteryjnej wystawia się na działanie wilgoci atmosferycznej, co zapewnia zwiększenie przeżycia bakterii w czasie przechowywania produktu higienicznego. Istnieje również górna granica temperatury topnienia fazy lipidowej. Granica ta jest po części zależna od tego, że celem zmieszania preparatu bakteryjnego z fazą lipidową, faza lipidowa powinna być dostatecznie miękka, żeby możliwe było uzyskanie jednorodnej mieszaniny. Fazę lipidową o zbyt wysokiej temperaturze topnienia trzeba doprowadzić do temperatury, której bakterie nie mogą już znieść przy mieszaniu ich z fazą lipidową, przez co znaczna część bakterii obumierała by przy wytwarzaniu kompozycji probiotycznej. Faza lipidowa o zbyt wysokiej temperaturze topnienia może nie nadawać się do stosowania według niniejszego wynalazku ze względu na to, że nie mięknie w dostatecznym stopniu po zetknięciu ze skórą, przez co docieranie bakterii na skórę jest upośledzone. Na konsystencję kompozycji probiotycznej wpływ ma również preparat bakterii, od którego zależy struktura i konsystencja kompozycji probiotycznej. Poprzez zmianę stosunku ilości preparatu bakterii do ilości fazy lipidowej można wytworzyć kompozycję bakteryjną o konsystencji odpowiedniej do zastosowania według niniejszego wynalazku. Korzystnie zatem faza lipidowa według niniejszego wynalazku jest w większej części substancją stałą w temperaturze C, mięknie między temperaturą C a 40 C, lecz nie topi się całkowicie w temperaturze 0 C, korzystnie nie topi się całkowicie w temperaturze 60 C,

15 1 najkorzystniej nie topi się całkowicie w temperaturze 70 C. Jednakże faza lipidowa wykazuje pewną miękkość 1 2 już od temperatury C. Taką charakterystykę topnienia można uzyskać, stosując pojedynczy lipid lub mieszając różne lipidy o różnej charakterystyce topnienia w celu uzyskania pożądanej charakterystyki topnienia fazy lipidowej. Po to, żeby faza lipidowa nie zaburzała przeżycia bakterii poprzez nadmierną zawartość wody, zawartość wody w fazie lipidowej wynosi, korzystnie, 1% wagowo lub mniej, korzystniej 0,1% wagowo lub mniej. Prędkość przenoszenia pary wodnej fazy lipidowej, mierzona według ASTME w temperaturze 37,8 C (0 F) przy wilgotności względnej (RH) 90%, wynosi g/m 2 /24 h lub mniej, korzystniej g/m 2 /24 h lub mniej, najkorzystniej 2 g/m 2 /24 h lub mniej. Kompozycja probiotyczna według niniejszego wynalazku może także zawierać dodatkowe składniki, lub takie dodatkowe składniki mogą być nakładane na produkt higieniczny według niniejszego wynalazku. Przykładami takich dodatkowych składników są, lecz bez ograniczenia, środki chroniące komórki bakteryjne w czasie suszenia bakterii, takie jak cukry (na przykład maltoza, glukoza, sacharoza, trehaloza, fruktoza), białka (na przykład mleko odtłuszczone, albumina), aminokwasy (na przykład glutaminian sodu), poliole (na przykład ksylitol), mannitol i sorbitol, środki regulujące ph (na przykład kwas mlekowy) i przeciwutleniacze (na przykład askorbinian sodu). Do składników dodatkowych należą również substancje odżywcze zwiększające propagację bakterii po aktywacji bakterii przez wilgoć, po dostarczeniu ich na skórę lub okolicę moczowo-płciową. Przy-

16 kładami substancji odżywczych, odpowiednich w niniejszym wynalazku, są cukry (takie jak maltoza, glukoza, sacharoza, trehaloza, fruktoza), polisacharydy (takie jak skrobia), witaminy (takie jak witamina B i E) i białka (takie jak odtłuszczone mleko). Do odpowiednich składników dodatkowych należą również substancje pielęgnujjące skórę, na przykład rozpuszczalne w lipidach substancje pielęgnujące skórę, takie jak witamina A i E, olejki pielęgnujące skórę, takie jak olejek z rumianku (Bisabolol), olejek eukaliptusowy, olejek lawendowy i fitosterole. W procesie wytwarzania produktu higienicznego, zawierającego kompozycję probiotyczną według niniejszego wynalazku, w skrócie zawiesinę wodną, zawierającą co najmniej jeden szczep bakterii produkujących kwas mlekowy (z dodatkowymi środkami, zabezpieczającymi komórki bakteryjne w czasie suszenia bakterii, lub bez takich dodatkowych środków) miesza się z suchym nośnikiem suszącym, wykazującym chłonność kontaktową. Bezpośrednio po dodaniu nośnika suszącego, wykazującego chłonność kontaktową, samoistnie rozpoczyna się suszenie. Jednakże, w celu dokonania wysuszenia przeprowadza się etap suszenia. Po przeprowadzeniu etapu suszenia preparat bakteryjny rozprasza się w fazie lipidowej, którą następnie dodaje się do produktu higienicznego. W celu osiągnięcia dużego współczynnika przeżycia w czasie etapu suszenia konieczna jest optymalizacja warunków wzrostu komórek bakteryjnych, tak żeby bakterie były w jak najlepszej kondycji w czasie etapu suszenia. Wszystkie następujące czynniki mają wpływ na współczynnik przeżycia bakterii w czasie suszenia i na

17 późniejsze przechowywanie kompozycji probiotycznej: warunki wzrostu, metody zbioru i opcjonalne zastosowanie dodatkowych środków, zabezpieczających komórki w czasie etapu suszenia. Warunki te można optymalizować dla każdego szczepu bakteryjnego. Specjalista może jednak łatwo dokonać optymalizacji tych warunków. Stężenie komórek bakteryjnych w wodnej zawiesinie bakterii, do której dodaje się nośnik suszący, wykazujący chłonność kontaktową, wynosi 6-1 CFU (jednostek tworzących kolonie)/ml, korzystnie - 13 CFU/ml. Etap suszenia, dokonywanego po dodaniu nośnika suszącego, wykazującego chłonność kontaktową, do wodnej zawiesiny bakterii, można prowadzić na przykład metodami suszenia konwekcyjnego, kontaktowego lub z zastosowaniem promieniowania elektromagnetycznego. Przykładami metod suszenia konwekcyjnego, odpowiednimi dla celów niniejszego wynalazku, są, lecz bez ograniczenia, suszenie natryskowe, granulacja natryskowa i suszenie fluidyzacyjne. Wspólną cechą metod suszenia konwekcyjnego jest to, że wokół produktu przepływa ciepły i suchy gaz i dochodzi do przenoszenia ciepła i masy z produktem. Metody konwekcyjne przenoszą niezbędne ciepło i(lub) suchość na mokry produkt przez konwekcję. W czasie suszenia kontaktowego mokry produkt pozostaje w stacjonarnym kontakcie z ciepłą powierzchnią lub jest ciągle wystawiany na nowy kontakt z ciepłą powierzchnią przez mieszanie lub obracanie. Suszenie promieniowaniem elektromagnetycznym (podczerwienią (IR) lub mikrofalami) obejmuje zastosowanie suszarki taśmowej lub stacjonarnego podparcia i poddaniu mokrego produktu działaniu energii promieniowania elektromagnetycznego,

18 która jest absorbowana przez mokry produkt. Absorbowana energia służy do ogrzania produktu; jednocześnie dochodzi do odparowania wilgoci z mokrego produktu. Zastosowanie promieniowania elektromagnetycznego pozwala często uzyskać bardzo krótki czas suszenia. Przed etapem suszenia do komórek bakteryjnych można dodać dodatkowe składniki, takie jak środki odżywcze i ochronne. Przykłady takich dodatkowych składników podano powyżej. Następnie wytwarza się kompozycję probiotyczną, w której suchy preparat bakterii, zawierający bakterie produkujące kwas mlekowy i nośnik suszący, wykazujący chłonność kontaktową, jest rozproszony w fazie lipidowej. W czasie tego etapu do kompozycji probiotycznej dodaje się kolejne składniki dodatkowe, takie jak środki odżywcze, zwiększające propagację bakterii, i środki pielęgnujące skórę. Na koniec, kompozycję probiotyczną dodaje się do produktu higienicznego. Korzystnie, kompozycję probiotyczną nakłada się w pasku (paskach) lub plastrze (plastrach), ponieważ pokrycie zbyt dużej części produktu higienicznego spowodowałoby zmniejszenie właściwości chłonnych produktu. Korzystnie, kompozycja probiotyczna pokrywa nie więcej niż 40% powierzchni produktu higienicznego. Korzystniej, kompozycja probiotyczna pokrywa nie więcej niż % powierzchni produktu higienicznego. Przedmiotem niniejszego wynalazku są również produkty higieniczne, zawierające kompozycję probiotyczną, wytwarzaną sposobem opisanym powyżej. Kompozycję probiotyczną według niniejszego wynalazku nakłada się na produkt higieniczny, taki jak chusteczka higieniczna, wkład stosowany przy nietrzymaniu

19 moczu i(lub) kału, pieluszka, wkładka, tampon, podpaska itd. Termin chusteczka higieniczna ma oznaczać jakikolwiek przedmiot stosowany do przecierania skóry, taki jak ściereczka do mycia, płatek, ręczniczek, serwetka, mokra chusteczka, i tym podobne. Chusteczka higieniczna według niniejszego wynalazku może składać się z matrycy, zawierającej jakiekolwiek włókno naturalne lub syntetyczne, takie jak sztuczny jedwab, celuloza, celuloza regenerowana, poliester, włókna poliolefinowe, materiały włókiennicze i tym podobne, lub piankę, materiał nietkany, filc lub watolinę, albo ich połączenia. Na matrycę chusteczki higienicznej nakłada się kompozycję probiotyczną według niniejszego wynalazku lub matrycę impregnuje się taką kompozycją. Kompozycja probiotyczna według niniejszego wynalazku jest, jak opisano powyżej, szczególnie odpowiednia do nakładania na produkty absorpcyjne, takie jak podpaski, wkłady stosowane przy nietrzymaniu moczu i(lub) kału, wkładki, pieluszki, tampony itd, ponieważ te produkty są wygodnym środkiem dostarczania bakterii produkujących kwas mlekowy na okolicę moczowopłciową. Podpaski, wkłady stosowane przy nietrzymaniu moczu i(lub) kału, wkładki, tampony, i pieluszki według niniejszego wynalazku, korzystnie, zawierają przenikalną dla cieczy warstwę osłonową, znajdującą się od strony ciała użytkownika, i warstwę chłonną, złożoną z jednej lub więcej niż jednej warstwy, umieszczoną na zewnątrz od przenikalnej dla cieczy warstwy osłonowej lub wewnątrz tej warstwy. Kompozycję probiotyczną umieszcza się na warstwie osłonowej lub wewnątrz niej.

20 1 2 Poniżej przedstawiono bardziej szczegółowy opis produktu absorpcyjnego, takiego jak podpaska, wkładka, pieluszka lub wkład stosowany przy nietrzymaniu moczu i(lub) kału. Produkt absorpcyjny zawiera przenikalną dla cieczy warstwę osłonową, czyli górną, umieszczoną na tej stronie produktu absorpcyjnego, która ma znaleźć się proksymalnie (bliżej ciała) użytkownika w czasie stosowania. Przenikalna dla cieczy warstwa osłonowa będzie, korzystnie, złożona z dość miękkiego, niedrażniącego skóry materiału. Przykładami odpowiednich materiałów przenikalnych dla cieczy są różnego rodzaju materiały nietkane. Do innych materiałów, z których można wytwarzać warstwę osłonową, należą perforowane folie plastykowe, siatki, materiały włókiennicze dziane, szydełkowane lub tkane oraz połączenia i laminaty wyżej wymienionych typów materiałów. Produkt absorpcyjny zawiera również nieprzenikalną dla cieczy warstwę osłonową, czyli warstwę podłoża, znajdującą się na tej stronie pieluszki, która będzie się znajdowała dystalnie (dalej od ciała) użytkownika w czasie stosowania. Nieprzenikalna dla cieczy warstwa o- słonowa złożona jest dogodnie z cienkiej folii plastykowej. Zamiast tego można stosować przenikalne dla cieczy materiały, którym nadano w ten czy inny sposób nieprzenikalność dla cieczy. Na przykład, przenikalny dla cieczy materiał można powlekać klejem nieprzenikalnym dla cieczy, warstwę przenikalną dla cieczy można laminować materiałem nieprzenikalnym dla cieczy lub kalandrować na gorąco materiał, który pierwotnie był przenikalny dla cieczy, tak, żeby stopić powierzchnię materiału, uzyskując warstwę nieprzenikalną dla cieczy.

21 Zamiast tego można stosować inne materiały włókiennicze, złożone z włókien hydrofobowych i tak nieprzepuszczalne, że można je wykorzystać jako warstwę barierową wobec cieczy. Nieprzenikalna dla cieczy warstwa osłonowa może być, korzystnie, przenikalna dla pary. Dwie warstwy osłonowe tworzą brzeg łączący, rozciągający się do zewnątrz, wokół konturu pieluszki, i wzajemnie łączą się na tym brzegu. Warstwy można łączyć za pomocą odpowiedniej konwencjonalnej techniki, np. przez sklejanie, zgrzewanie lub zszycie. Rdzeń absorpcyjny, znajdujący się pomiędzy warstwami osłonowymi, może stanowić warstwę zdolną do przyjmowania i magazynowania w zasadzie całości cieczy, która uwalnia się z organizmu użytkownika. Rdzeń absorpcyjny można na przykład wytwarzać z pulpy celulozowej. Pulpę tę można wytwarzać lub nabywać w postaci rolek, bel lub arkuszy, odwłóknionych na sucho i przekształconych w stanie puszystym do maty z pulpy, niekiedy z domieszką superabsorbentów, czyli polimerów zdolnych do wchłonięcia wody lub płynu ustrojowego (cieczy) w ilości kilkakrotnie większej od własnej masy. Przykładami innych materiałów, które można zastosować, są różnego rodzaju pianki, znane na przykład z publikacji SE , włókna naturalne, takie jak włókna bawełniane, torf lub tym podobne. Można także oczywiście stosować chłonne włókna syntetyczne lub mieszaniny włókien naturalnych i syntetycznych. W zgłoszeniu patentowym SE opisano sprasowaną piankę z regenerowanej celulozy, na przykład wiskozy. Gęstość takiej pianki będzie wynosić, korzystnie, od 0,1 do 2,0 g/cm 3. Materiał absorpcyjny może również

22 zawierać inne składniki, takie jak środki stabilizujące pianę, środki dyspergujące ciecze lub wiążące, takie jak włókna termoplastyczne, poddane na przykład obróbce cieplnej po to, żeby krótkie włókna i cząstki utrzymać razem, tak aby tworzyły spójną jednostkę. Powierzchnia nieprzenikalnej dla cieczy warstwy osłonowej, znajdującej się dystalnie od ciała użytkownika w czasie stosowania produktu, zaopatrzona jest w środek przytwierdzający w postaci wydłużonego, prostokątnego obszaru środka samoprzylepnego. Środek przytwierdzający rozciąga się na większej części nieprzenikalnej dla cieczy warstwy osłonowej. Wynalazek nie jest ograniczony co do wielkości środka przytwierdzającego: środek ten może mieć postać wydłużonych pasków, regionów naprzemiennych, kropek, kółek lub innych wzorów i konfiguracji. Wynalazek nie jest również ograniczony zastosowaniem tylko przylepnych środków przytwierdzających, ponieważ można stosować środki przytwierdzające działające na zasadzie tarcia i innego typu mechaniczne środki przytwierdzające, takie jak zatrzaski, klipsy, paski, spodenki lub tym podobne, jeżeli uzna się to za korzystne. Jeżeli stosuje się przylepny środek przytwierdzający, jest on zwykle zabezpieczony warstwą ochronną przed przywieraniem do innych powierzchni przed użyciem, co zniszczyłoby środek przytwierdzający. Przedstawiono jeden przykład umieszczania kompozycji probiotycznej, a mianowicie, kompozycję probiotyczną umieszczono w paskach. W sposób podobny jak opisany powyżej można wytwarzać tampon, zawierający kompozycję probiotyczną. Na

23 przykład, kompozycję probiotyczną według niniejszego wynalazku można nakładać na warstwę osłonową w paskach. Specjalista byłby w stanie łatwo zastosować powyższe przykładowe opisy produktów higienicznych, zawierających kompozycję probiotyczną według niniejszego wynalazku, do wytwarzania tamponu, podpaski lub dowolnego innego produktu higienicznego, zawierającego kompozycję probiotyczną według niniejszego wynalazku. Tak więc alternatywne wykonania podpaski, wkładu stosowanego przy nietrzymaniu moczu i(lub) kału, wkładki, pieluszki, tamponu, chusteczki higienicznej itd. są także objęte zakresem niniejszego wynalazku. W korzystnym wykonaniu niniejszego wynalazku, pod kompozycją probiotyczną umieszcza się fazę lipidową (zawierającą bakterie produkujące kwas mlekowy lub niezawierającą takich bakterii), która topi się w wyższej temperaturze. Ta niższa faza lipidowa służy następnie jako warstwa zabezpieczająca, która hamuje rozprzestrzenianie się kompozycji probiotycznej na produkcie higienicznym, kiedy kompozycja probiotyczna topi się. Zmniejsza to jeszcze bardziej ryzyko zahamowania wchłaniania przez fazę lipidową, ponieważ ta niższa faza lipidowa nie topi się lub topi się w mniejszym stopniu niż faza wyższa po zetknięciu z ciepłem ciała lub w trakcie przechowywania w podwyższonej temperaturze. Oprócz zwiększania przeżycia bakterii, celem zastosowania fazy lipidowej, w której rozproszone są bakterie produkujące kwas mlekowy, jest zwiększenie odsetka przechodzenia kompozycji probiotycznej na skórę i okolicę moczowo-płciową. Być może dzieje się tak dlatego, że lipid ma większe właściwości adhezyjne niż na

24 przykład woda, co powoduje, że większa ilość bakterii rzeczywiście przenoszona jest na skórę. Efektem zastosowania lipidu jest również zwiększenie przeżycia bakterii po przeniesieniu ich na skórę, prawdopodobnie dlatego, że lipid tworzy mikrośrodowisko korzystne dla utrzymania żywotności bakterii, co zwiększa wzrost bakterii po nałożeniu ich na skórę. Korzystny efekt niniejszego wynalazku zasadza się na zaletach związanych z wytwarzaniem produktów, zawierających bakterie produkujące kwas mlekowy (ponieważ niniejszy wynalazek rozwiązuje wiele problemów związanych z wytwarzaniem takich produktów). Zastosowanie nośników suszących, wykazujących chłonność kontaktową, może poprawić przeżycie komórek bakteryjnych w czasie etapu suszenia, prawdopodobnie poprzez stabilizację błony komórkowej. Ponadto zastosowanie nośników suszących, wykazujących chłonność kontaktową, może pozwolić na bezpośrednie wytworzenie drobno sproszkowanych wysuszonych bakterii (drobne sproszkowanie jest niezbędne, jeżeli wysuszone bakterie mają być zmieszane z fazą lipidową). Jeżeli wytworzone bakterie nie mają postaci drobnego proszku, tak jak to się dzieje przy powszechnie stosowanej liofilizacji, konieczny jest kolejny etap ucierania lub przesiewania w celu wytworzenia drobnego proszku. Stanowi to dodatkowy stres dla bakterii; ponadto, w dodatkowym czasie, niezbędnym do przeprowadzenia ucierania lub przesiewania, bakterie mogą wychwycić wilgoć ze środowiska, co może niekorzystnie wpłynąć na ich przeżycie. Dla porównania, przez zastosowanie nośnika wykazującego chłonność kontaktową, według niniejszego wynalazku, można bezpośrednio wytwo-

25 2 1 rzyć drobny proszek, unikając w ten sposób etapu ucierania/przesiewania. Zastosowanie nośników suszących, wykazujących chłonność kontaktową, może również przyśpieszać proces suszenia i ułatwiać osiągnięcie mniejszej aktywności wody, co jest korzystne w odniesieniu do przeżycia bakterii i kosztów procesu. Ponadto zastosowanie nośników suszących, wykazujących chłonność kontaktową, może zapewnić bardziej ekonomiczne sposoby suszenia komórek bakteryjnych, ponieważ sublimacja wody (jak w przypadku liofilizacji) zużywa więcej energii, niż parowanie, stosowane w niniejszym wynalazku. Ponadto koszty inwestycyjne zakładu liofilizacji są wysokie. Trudne może być także zastosowanie liofilizacji w procesie ciągłym, a taki proces może być korzystny przy wytwarzaniu dużych ilości suchych bakterii. Podsumowując zatem, można stwierdzić, że poprzez wytwarzanie produktów higienicznych, zawierających kompozycję probiotyczną według niniejszego wynalazku, można osiągnąć kilka korzyści w zakresie ekonomii, łatwości wytwarzania i przeżycia bakterii w czasie wytwarzania i późniejszego przechowywania. Niniejszy wynalazek zostanie teraz opisany przez zastosowanie ilustrujących przykładów, które nie mają na celu ograniczenia niniejszego wynalazku.

26 26 Przykłady Przykład 1 Sposób suszenia z SiO 2 jako nośnikiem suszącym, wykazującym chłonność kontaktową, i suszenie konwekcyjne 1 Jako materiał wyjściowy zastosowano wodną zawiesinę L. plantarum 931 (nr depozytu (DSMZ): 11918) w % Na-glutaminianu i % glukozie. Stężenie komórek wynosiło 6, x 11 cfu/ml. 80 ml zawiesiny zmieszano z 160 ml SiO 2 (Aerosil 0, Degussa Norden AB, Malmo, Szwecja). Suszenie prowadzono w komorze z krążącym suchym powietrzem (33 C, 0,8% wigotności względnej). Sproszkowany preparat bakterii wysechł po około 6-8 godzinach. Ostateczna ilość preparatu bakterii wynosiła 27 g przy 2,4 x 11 cfu/g, co odpowiada obliczonemu współczynnikowi przeżycia wynoszącemu 12%. Aktywność wody proszku wynosiła 0,034 mierzono ją sprzętem firmy Aqualab, model 3TE (Decagon Devices Inc., Pullman, Wash., USA). Przykład 2 2 Porównanie suszenia konwekcyjnego i suszenia w podczerwieni (IR) z różnymi nośnikami suszącymi, wykazującymi chłonność kontaktową, i bez ich dodatku Bakterie (L. plantarum 931 (nr depozytu (DSMZ): 11918)) zawieszono w wodzie dejonizowanej lub w wodnym roztworze % trehalozy. Badanymi nośnikami suszącymi, wykazującymi chłonność kontaktową, były: Aerosil 0 (Degussa Norden AB, Malmo, Szwecja), natywna skrobia ziemniaczana i β-glukan. Stężenie komórek wynosiło cfu/ml. Do ml zawiesiny komórek dodano

27 27 1 2, g Aerosil, do 2 ml zawiesiny komórek dodano g β-glukanu i do 2 ml zawiesiny komórek dodano 27 g skrobi ziemniaczanej, w celu osiągnięcia gęstej masy o dogodnej konsystencji. Ostateczne suszenie preparatu bakterii prowadzono albo przez suszenie konwekcyjne (40 C, przez maksimum 3 godziny), albo przez szybkie suszenie w podczerwieni (40-8 C przez -7 minut). Wyniki doświadczenia przedstawiono w tabeli 2. Uzyskano bardzo zadowalający odsetek przeżycia bakterii. Dodanie trehalozy nie wpłynęło na odsetek przeżycia bakterii. Dodanie cukrów w czasie suszenia komórek bakteryjnych powszechnie uważa się za niezbędne. Jednakże w procesie suszenia według niniejszego wynalazku nie było to konieczne. Obiema metodami - suszenia konwekcyjnego i suszenia w podczerwieni uzyskano podobne wyniki w zakresie odsetku przeżycia. Zastosowanie Aerosil lub skrobi ziemniaczanej zapewniało najlepszą strukturę proszku (to znaczy, proszek drobniejszy). Zastosowanie każdego z nośników suszących, wykazujących chłonność kontaktową, pozwoliło uzyskać wysoki odsetek przeżycia.

28 28 Tabela 2 Cukier Nośnik suszący Metoda suszenia Końcowe A w CFU/g proszku % przeżycia Trehaloza Aerosil IR 0,19 2,2E13 3,9 - Aerosil IR 0,26 2,7E13 4,7 Trehalozcyjna β-glukan Konwek- 0,19,2E12,8 - β-glukan Konwekcyjna 0,,4E12 4,2 Trehaloza β-glukan IR 0,26 1,0E12 3,9 - β-glukan IR 0,24 2,E12 27,2 Trehaloza Skrobia Konwek- 0,16 1,0E14 83 ziemn. cyjna - Skrobia Konwekcyjna 0,17,0E14 0 ziemn. Trehaloza Skrobia IR 0,22 4,0E14 0 ziemn. - Skrobia ziemn. IR 0, 1,0E13 2 Przykład 3 1 Porównanie skuteczności suszenia z nośnikiem suszącym, wykazującym chłonność kontaktową, ze skutecznością suszenia bez nośnika suszącego Wodną zawiesinę L. plantarum 931 (nr depozytu (DSMZ): 11918) o stężeniu,7 x 11 cfu/ml zmieszano z nośnikami suszącymi, wykazującymi chłonność kontaktową: odpowiednio, z Aerosil (Degussa) i skrobią ziemniaczaną, i suszono w komorze do suszenia konwekcyjnego (34 C i 1% wilgotności względnej) przez 24 godziny. Po wysuszeniu (tzn. po 24 godzinach) oznaczano aktywność wody. Wyniki z przykładu 3 przedstawiono w tabeli 3. Jak widać w tabeli 3, aktywność wody była o rząd wielkości większa, gdy nie stosowano środka suszącego, wykazują-

29 29 cego chłonność kontaktową. Aktywność wody według niniejszego wynalazku wynosi, korzystnie, 0, lub mniej, i takiego niskiego poziomu aktywności wody nie można uzyskać bez zastosowania nośnika suszącego, wykazującego chłonność kontaktową, według niniejszego wynalazku. Tabela 3 Cukier Nośnik suszący A w w proszku Trehaloza % - 0,4 Trehaloza % Aerosil 0,038 Trehaloza % Skrobia ziemn. 0,027 Sorbitol % - 0,28 Sorbitol % Aerosil 0,041 Sorbitol % Skrobia ziemn. 0,022 Przykład 4 Konwekcyjne suszenie natryskowe 1 Wodną zawiesinę L. plantarum 931 (nr depozytu (DSMZ): 11918) zmieszano z % maltodekstryny i suszono natryskowo przy dwóch różnych poziomach temperatury powietrza. Przepływ zasilania wynosił ml/minutę, a przepływ powietrza l/minutę. Uzyskany proszek był bardzo drobny (wielkość ziaren około - µm). Odsetek przeżycia w tym doświadczeniu przedstawiono w poniższej tabeli 4.

30 Tabela 4 Środek suszący, Temp. A w CFU/g % wykazujący wstępna/ proszku przeżycia chłonność kontaktową temp. końcowa Maltodekstryna 180/90 0,12 2,E 17 Maltodekstryna /7 0,16 9,6E 61 Przykład 1 Przeżycie w kompozycji bakteryjnej przy długotrwałym przechowywaniu Wytworzono sproszkowany preparat bakterii sposobem opisanym w przykładzie 1. Sproszkowane bakterie bezpośrednio po wytworzeniu rozproszono w różnych fazach lipidowych (wosk pszczeli, Caremelt 8, Caremelt 7 lub wazelina) przez stopienie fazy lipidowej i rozproszenie proszku w fazie lipidowej (1 g proszku na 9 g fazy lipidowej). Wytworzoną kompozycję bakteryjną wlano do otwartych fiolek szklanych i pozostawiono do zestalenia. Fiolki bardzo luźno nakryto folią aluminiową i umieszczono w komorze o standardowych warunkach klimatycznych (23 C, 0% wilgotności względnej). W określonych punktach czasowych w okresie 8 miesięcy oznaczano liczbę komórek, które przeżyły. Próbkę pobierano w ten sposób, że 1 g kompozycji bakterii zdrapywano z powierzchni, umieszczano w 9 ml NaCl, trawiono przez 1 minutę i mierzono liczbę CFU techniką rozpraszania na płytce na agarze MRS. Uzyskano bardzo wysoki odsetek przeżycia.

31 31 Przykład 6 Przenoszenie kompozycji według niniejszego wynalazku z powierzchni wkładki na skórę 1 2 Sposobem opisanym w przykładzie 1 wytworzono sproszkowany preparat bakterii. Proszek rozpraszano bezpośrednio po wytworzeniu w różnych stopionych woskach (1 g proszku na 9 g wosku). Wytworzoną kompozycję bakterii nadrukowywano na powierzchowną warstwę wkładki za pomocą drukarki o skali pilotażowej. Drukowanym wzorem były kropki (średnica ok. 3 mm, odstępy ok. 3 mm) Test przenoszenia przeprowadzono za pomocą próbek kółek o średnicy 2, cm, wycinanych z produktów dziurkarką. Do produktu dodawano pipetą µl NaCl, po czym próbkę mocowano, ze stałym naciskiem (taśma elastyczna i bandaż elastyczny), na przedramieniu ochotników. Po 2 godzinach produkt usuwano i oznaczano liczbę pałeczek kwasu mlekowego na skórze. Na miejsce pokryte uprzednio próbką przykładano i przyciskano jałowy cylinder ze stali nierdzewnej (średnica 2,6 cm, wysokość 2 cm) i do cylindra wlewano 1 ml buforu fosforanowego (0,1M, ph 7,2). Skórę delikatnie ugniatano przez 1 minutę gładką pałeczką szklaną. Następnie bufor zbierano pipetą i oznaczano liczbę CFU techniką wylewania na płytkę i na agarze MRS. Liczba normalnie bytujących w tym miejscu ciała bakterii produkujących kwas mlekowy jest bardzo niewielka w porównaniu z ilością bakterii przeniesionych, uznano więc, że wszystkie zliczone bakterie są bakteriami przeniesionymi. Odsetek komórek bakteryjnych w kompozycji bakteryjnej obliczono w następujący sposób:

32 32 X=liczba CFU/próbkę przed testem przeniesienia Y=liczba przeniesionych CFU Procent przeniesienia =Y/X. Jako kontrolę zastosowano próbkę, w której bakterii nie zmieszano z fazą lipidową przed umieszczeniem na wkładce. Zamiast tego jako próbkę kontrolną zastosowano wkładkę, do której nałożono zawiesinę bakterii (bez nośnika suszącego, wykazującego chłonność kontaktową), po czym wkładkę z nałożonymi bakteriami wysuszono. Tabela Faza lipidowa Odsetek przenoszenia Caremelt 3 22,8 Caramelt 8 47,9 Wazelina 89,6 Wosk pszczeli 27,0 Kontrola 2,13 1 Jak widać w tabeli, ilość bakterii przeniesionych na skórę z wkładki zaopatrzonej w kompozycję probiotyczną według niniejszego wynalazku pozwala uzyskać bardzo duży odsetek przeniesienia komórek bakteryjnych z produktu na skórę.

33 33 Zastrzeżenia patentowe 1. Produkt higieniczny, taki jak podpaska, wkładka, tampon, pieluszka, wkład stosowany przy nietrzymaniu moczu i(lub) kału, chusteczka higieniczna itp., znamienny tym, że produkt higieniczny zawiera kompozycję probiotyczną, zawierającą dyspersję preparatu bakteryjnego w fazie lipidowej, przy czym preparat bakteryjny zawiera co najmniej jeden szczep bakterii produkujących kwas mlekowy i nośnik (nośniki) suszący, wykazujący chłonność kontaktową, dobrany z grupy obejmującej oligo- i polisacharydy, takie jak skrobia, maltodekstryna i beta-glukan, oraz środki nieorganiczne, takie jak dwutlenek krzemu (SiO 2 ). 2. Produkt higieniczny według zastrz. 1, w którym bakterią produkującą kwas mlekowy jest bakteria, którą można wyizolować ze skóry lub okolicy moczowopłciowej osoby zdrowej. 3. Produkt higieniczny według zastrz. 1-2, w którym szczep bakterii produkujących kwas mlekowy wybrany jest z rodzajów Pediococcus, Lactococcus, Lactobacillus lub ich mieszanin. 4. Produkt higieniczny według zastrz. 3, w którym szczep bakterii produkujących kwas mlekowy wybrany jest z co najmniej Lactobacillus plantarum.. Produkt higieniczny według zastrz. 4, w którym szczep bakterii produkujących kwas mlekowy stanowi co najmniej Lactobacillus plantarum 931 (nr depozytu (DSMZ): 11918). 6. Produkt higieniczny według zastrz. 1-, który zawiera ponadto składniki dodatkowe, dobrane z grupy

34 34 obejmującej środki chroniące komórki bakteryjne w czasie suszenia, środki działające jako środki odżywcze, służące propagacji bakterii, i środki pielęgnujące skórę. 7. Produkt higieniczny według zastrz. 1-6, w którym aktywność wody w preparacie bakteryjnym wynosi 0, lub mniej, korzystniej 0,2 lub mniej, najkorzystniej 0, lub mniej. 8. Produkt higieniczny według zastrz. 1-7, w którym zawartość wody w fazie lipidowej wynosi, korzystnie, 1% wagowo lub mniej, korzystniej 0,1% wagowo lub mniej. 9. Produkt higieniczny według zastrz. 1-8, w którym prędkość przenoszenia pary wodnej fazy lipidowej, mierzona według ASTME w temperaturze 37,8 C (0 F) przy wilgotności względnej (RH) 90%, wynosi g/m 2 /24 h lub mniej, korzystniej g/m 2 /24 h lub mniej, najkorzystniej 2 g/m 2 /24 h lub mniej.. Sposób wytwarzania produktu higienicznego według dowolnego z zastrz. 1-9, takiego jak podpaska, wkładka, tampon, pieluszka, wkład stosowany przy nietrzymaniu moczu i(lub) kału, chusteczka higieniczna itp., zawierającego dyspersję preparatu co najmniej jednego szczepu bakterii produkujących kwas mlekowy i nośnik (nośniki) suszący, wykazujący chłonność kontaktową, dobrany z grupy obejmującej oligo- i polisacharydy, takie jak skrobia, maltodekstryna i beta-glukan, oraz środki nieorganiczne, takie jak dwutlenek krzemu (SiO 2 ) w fazie lipidowej, obejmujący etapy:

35 3 a) mieszania co najmniej jednego szczepu bakterii produkujących kwas mlekowy z nośnikiem (nośnikami) suszącym, wykazującym chłonność kontaktową, b) suszenia preparatu bakteryjnego, zawierającego co najmniej jeden szczep bakterii produkujących kwas mlekowy i nośnik (nośniki) suszący, wykazujący chłonność kontaktową, c) rozpraszania preparatu bakteryjnego w fazie lipidowej i wytworzenia w ten sposób kompozycji probiotycznej, oraz d) nakładania wytworzonej kompozycji probiotycznej na produkt higieniczny. SCA Hygiene Products AB Pełnomocnik: