LETNIE IGRZYSKA OLIMPIJSKIE 2008 W PEKINIE

Transkrypt

1 WIEDZA OLIMPIJSKA W NASZEJ SZKOLE LETNIE IGRZYSKA OLIMPIJSKIE 2008 W PEKINIE Igrzyska XXIX Olimpiady Miejsce Pekin, Chiny Liczba ekip 203 Liczba konkurencji 302 w 28 dyscyplinach Otwarcie 8 sierpnia 2008 Zamknięcie 24 sierpnia 2008

2 Letnie Igrzyska Olimpijskie w 2008 rozgrywane będą w Pekinie, stolicy Chin, w dniach 8-24 sierpnia. W tym czasie rozegrane zostaną 302 konkurencje w 28 dyscyplinach sportowych. Już następnego dnia po otwarciu zostaną rozdane pierwsze medale. Będą to pierwsze Igrzyska Letnie w Azji od 20 lat - od Igrzysk w Seulu. Decyzja o wyborze Pekinu jako miasta organizatora zapadła 13 lipca O organizację tych Igrzysk zabiegały także: Toronto (Kanada), Paryż (Francja), Stambuł (Turcja) i Osaka (Japonia). W Pekinie rozgrywane będą nowe konkurencje: bieg kobiet na m z przeszkodami oraz pływanie na otwartym akwenie na dystansie m kobiet i mężczyzn. W tenisie stołowym gra deblowa mężczyzn i kobiet zastąpiona będzie turniejem drużynowym. W strzelectwie kobiety nie będą już rywalizowały w podwójnym trapie i trafianiu do ruchomej tarczy. Pekiński Komitet Olimpijski ustalił, iż głównym hasłem pekińskich igrzysk olimpijskich będzie zawołanie: "jeden świat, jedno marzenie", stwierdził on, iż na tym samym świecie ludzie posiadają jedno wspólne marzenie o dążeniu do rozkwitu i pokoju. Igrzyska rozpoczną się ósmego dnia, ósmego miesiąca, dwa tysiące ósmego roku, o ósmej osiem wieczorem, gdyż w symbolice chińskiej liczba osiem jest symbolem szczęścia, obfitości, pieniędzy oraz spokoju. Uczestnicy letnich igrzysk w Pekinie w 2008 roku rywalizować będą w 28 dyscyplinach sportowych i 302 konkurencjach: boks badminton baseball gimnastyka hokej na trawie jeździectwo judo kajakarstwo kolarstwo koszykówka łucznictwo pięciobój nowoczesny piłka ręczna pływanie podnoszenie ciężarów softball strzelectwo szermierka taekwondo tenis ziemny tenis stołowy triatlon wioślarstwo zapasy żeglarstwo

3 Kalendarz Igrzysk Olimpijskich 2008 r. Kratka w kolorze czerwonym oznacza, że w tym dniu odbywać się będą zawody w tej dyscyplinie. Liczba w kratce oznacza finał jednej z konkurencji danej dyscypliny. Otwarcie Kalendarz Igrzysk Olimpijskich 2008 Sierpień R Boks Badminton Baseball 1 1 Gimnastyka Hokej na trawie Jeździectwo Judo Kajakarstwo Kolarstwo Koszykówka Lekkoatletyka Łucznictwo Pięciobój nowoczesny Piłka nożna Piłka ręczna Pływanie Podnoszenie ciężarów Siatkówka Softball 1 1 Strzelectwo Szermierka Taekwondo Tenis stołowy Tenis ziemny Triatlon Wioślarstwo Zapasy Żeglarstwo Zamknięcie Sierpień R

4 Symbolika i ceremoniał olimpijski Flaga olimpijska Zaprezentowano ją po raz pierwszy, oficjalnie w Paryżu w 1914 roku, w czasie wielkich uroczystości, obchodzonych z okazji XX rocznicy wskrzeszenia igrzysk olimpijskich, zbiegających się z I Kongresem Krajowych Komitetów Olimpijskich. Poszczególne kolory symbolizują: niebieski żółty czarny zielony czerwony Europę Azję Afrykę Australię Amerykę Jej pomysłodawcą był Pierre de Coubertin. Zachodzące na siebie kolorowe koła symbolizują pokój i braterstwo. Po raz pierwszy flaga zawisła na stadionie podczas Igrzysk VII Olimpiady w Antwerpii w 1920 roku. Jej wymiary wynoszą 3 m x 2 m. Hymn olimpijski Zgodnie z protokołem i na życzenie Pierre de Coubertin'a, podczas otwarcia I Igrzysk w Atenach w 1896 r. zabrzmiał "Hymn olimpijski", wykonany przez stuosobowy chór i orkiestrę złożoną z trzystu instrumentalistów.

5 To hymn, który pojawił się na olimpiadzie w 1896 roku. Autorem słów jest Kostis Palamas, natomiast muzykę skomponował Spiridon Samara. Nieśmiertelny Duchu Antyku, czysty ojcze piękności wielkiej i prawdziwej, zejdź, zjaw się i zabłyśnij tu w chwale twej ziemi i nieba. Wznieć zapal godnych walk, biegu, zapasów, rzutów, uwieńcz świeżą gałązką ciało, uczyń je żelaznym i szlachetnym. Pola, góry i morza lśnią tobą jak białoczerwona, ogromna świątynia, do której, Nieśmiertelny Duchu Antyku, biegnie twój czciciel, każdy naród. Znicz olimpijski Początki historii znicza można odnieść do biegu z pochodniami, który był znany w Atenach starożytnych. Jest symbolem idei olimpijskiej, kontynuacji i trwałości więzi olimpijczyków ery nowożytnej z antycznymi olimpionikami. Tradycja znicza olimpijskiego sięga od Igrzysk XI Olimpiady w Berlinie w 1936 roku. Święty ogień przebywa różne szlaki, różne też są sposoby jego przenoszenia. Wędruje drogą lądową, morską, powietrzną, ba, nawet przesyłany jest laserem. Z Aten do Ottawy w 1976 roku został przekazany w rekordowym tempie - w ciągu pół sekundy. Satelita "Intelsat" odebrał sygnał aparatury nadawczej zainstalowanej na Stadionie Panatenajskim, a potem pobudził promień lasera. W

6 podobny sposób ogień dotarł do Nowego Jorku osiem lat później, by rozpocząć wędrówkę do Los Angeles. Zapalenie znicza jest podniosłym, ekscytującym momentem. Przysięga olimpijska W dawnej Olimpii składanie przysięgi należało do uroczystości inaugurujących agony sportowe. Zawodnicy uroczyście ślubowali przed pomnikiem Zeusa- Horkiosa (Zeusa Strzegącego Przysięgi), że będą przestrzegali zasad olimpijskich. Po raz pierwszy zaszczyt złożenia przysięgi powierzono belgijskiemu szermierzowi, Victorowi Boin. 14 sierpnia 1920 roku podczas uroczystego ślubowania w trakcie otwarcia Igrzysk VII Olimpiady w Antwerpii, w obecności króla Alberta I, członków MKOl i kilkudziesięciotysięcznej widowni Boin powiedział: "- W imieniu wszystkich zawodników przysięgam, że pragniemy stanąć do igrzysk olimpijskich we współzawodnictwie opartym na lojalności i poszanowaniu rządzących nimi przepisów oraz uczestniczyć w nich w duchu rycerskim dla honoru naszych krajów i dla chwały sportu". Autorem przysięgi jest Pierre de Coubertin. Heidi Schuller była pierwszą sportsmenką, która składała przysięgę podczas Igrzysk w Monachium w 1972 roku. Od 1984 roku sportowcy składając przysięgę trzymają w lewej ręce róg flagi olimpijskiej i flagi narodowej, prawą mają uniesioną do góry. Od 1968 roku przysięgają również sędziowie: "- W imieniu wszystkich sędziów i działaczy przyrzekam, że na obecnych igrzyskach olimpijskich będziemy wypełniać nasze funkcje z całą bezstronnością, w poszanowaniu przepisów oraz z wiernością dla zasad prawdziwego ducha sportowego". Defilada Parada piękna, harmonii, siły, radości. Maszerują przedstawiciele wszystkich krajów biorących udział w igrzyskach. Pierwszą defiladę obejrzał Londyn podczas otwarcia Igrzysk IV Olimpiady w 1908 roku. Od Igrzysk IX Olimpiady w Amsterdamie w 1928 roku defiladę zawsze otwiera Grecja, a zamykają gospodarze igrzysk. Na czele ekip idących w porządku alfabetycznym obowiązującym w kraju, gdzie rozgrywane są igrzyska - chorążowie niosą flagi narodowe.

7 Idee i maksymy Nowożytne igrzyska olimpijskie zostały wznowione w oparciu zarówno o ideały przejęte ze świata starożytnej Grecji, jak i nurty filozoficzno-pedagogiczne Europy z przełomu XIX i XX wieku. Motto olimpizmu - citius, altius, fortius, Czyli: szybciej, wyżej, mocniej. fair play (czysta gra, mieszanka tradycji rycerskiej i dżentelmeńskiej); amatorstwo (rozumiane jako bezinteresowność - chyba najmocniej dziś zweryfikowane); pokój (hasło: rywalizujmy na sportowych stadionach, nie na wojnach); apolityczność (rozumiana bardziej jako niezależność od polityki); uniwersalizm, czyli wszystkie gry, wszystkie narody (zasada nieco ograniczana z konieczności, nie z pobudek ideowych); równość (rozumiana, że każdy może startować w igrzyskach bez względu na płeć, pochodzenie społeczne, zawód, zamożność, wyznanie religijne, poglądy polityczne). Maskotki igrzysk 11 listopada 2005 roku oficjalnie opublikowano maskotki igrzysk. Jest ich pięć (po raz pierwszy w historii igrzysk wybrano ich aż tyle), cztery z nich to zwierzęta symbolizujące chińską kulturę: ryba, panda, ogień olimpijski, antylopa tybetańska i jaskółka. Ich imiona to Beibei, Jingjing, Huanhuan, Yingying i Nini, pojedyncze sylaby imion maskotek układają się w zdanie "Beijing Huanying Ni", co razem znaczy "Witamy w Pekinie". Ich barwy odpowiadają kolorom pięciu kół olimpijskich. Maskotki, które wyrażają charakterystyczne chińskie cechy, reprezentują nie tylko wielokulturowość Chin, lecz również tradycyjną chińską filozofię harmonijnego współżycia ludzi z naturą. O miano oficjalnej maskotki igrzysk starało się 662 projektów, z czego 611 pochodziło z Chin, 12 z Hongkongu, Macao i Tajwanu, a pozostałych 39 z zagranicy. Wiele regionów starało się, aby na maskotkach umieszczone zostały ich symbole. Razem te pięć maskotek nazywa się Fuwa, co w języku chińskim znaczy "Szczęśliwe maskotki".

8

9 MINI SŁOWNIK OLIMPIJSKI COUBERTIN PIERRE de ( ), franc. historyk, pedagog; 1888 wysunął ideę wznowienia igrzysk olimpijskich i dla jej realizacji zorganizował 1894 w Paryżu międzynar. kongres; z inicjatywy C. pierwsze nowoż. igrzyska odbyły się 1896 w Atenach; 1912 zdobył złoty medal olimpijski w dziale literatury za Odę do sportu; prezes Międzynar. Kom. Igrzysk Olimpijskich; autor książek i artykułów o problematyce wychowawczej i kulturotwórczej sportu. MARATON, bieg maratoński, sport bieg na dystansie 42,195 km; rozgrywany od pierwszych nowoż. igrzysk olimpijskich (1896, trasa Maraton Ateny, zwycięzca Grek S. Luis); wprowadzony do programu igrzysk olimpijskich (pomysłodawca franc. filolog M. Bréal) dla uczczenia pamięci gr. żołnierza Filippidesa, który wg legendy przybiegł do Aten, w pełnej zbroi, z wieścią o zwycięstwie Greków nad Persami pod Maratonem (490 p.n.e.) i padł martwy z wycieńczenia; od 1934 maraton jest w programie mistrzostw Europy; 1984 włączony do kobiecego programu igrzysk olimpijskich i mistrzostw świata; od 1924 rozgrywany na mistrzostwach Polski. Odbywają się też tzw. biegi maratońskie uliczne imprezy o charakterze masowym; do największych należą m.in.: bostoński (od 1897), nowojorski (od 1970), londyński, rotterdamski, berliński; startuje w nich po ok. 20 tys. osób; od 1978 jest organizowany w Warszawie Maraton Pokoju, którego inicjatorem był T. Hopfer. Do najwybitniejszych maratończyków należą: H. Kolehmainen (Finlandia), E. Zatopek (Czechy), Abbebe Bikila (Etiopia), W. Cierpinski (Niemcy); 1991 Polka W. Panfil zdobyła mistrzostwo świata. MIĘDZYNARODOWY KOMITET OLIMPIJSKI (MKOl), franc. Comité International Olympique (CIO), ang. International Olympic Committee (IOC), organizacja powstała 1894 w Paryżu (z inicjatywy P. de Coubertina) w celu wskrzeszenia igrzysk olimpijskich; w skład MKOl wchodzą członkowie (osoby fiz., których funkcja jest dożywotnia) wybierani przez kooptację; czł. MKOl byli Polacy: K. Lubomirski ( ), I. Matuszewski ( ), S. Rouppert ( ), J. Loth ( ), W. Reczek (od 1961); spośród członków są wybierani prezydenci, m.in.: Coubertin ( i ), A. Brundage ( ), od 1980 J.A. Samaranch; prawo do uczestnictwa w igrzyskach mają wyłącznie reprezentacje państw-czł. MKOl; każde z państw członkowskich musi powołać nar. komitet olimpijski (Pol. Kom. Olimpijski powstał 1919 i od tego roku Polska należy do MKOl); III 1994 MKOl zrzeszał 195 nar. komitetów olimpijskich. MKOl ustala miejsce igrzysk, program w zakresie dyscyplin i konkurencji, kontroluje zgodność przebiegu igrzysk z regulaminem i statutem, czuwa, by igrzyska odbywały się bez dyskryminacji rasowej, rel. i polit.; od 1967 działa Komisja Med. MKOl, która zatwierdza listę środków dopingowych i ustala przepisy kontroli dopingowej. We władzach MKOl Polskę reprezentowali: E. Lubomirski (od 1921), K. Lubomirski (od 1923), I. Matuszewski (od 1928), S. Rouppert (od 1931), J. Loth (od 1948), W. Reczek (od 1961) oraz I. Szewińska (od 1998). OLIMPIADA [gr.], 4-letni okres między 2 kolejnymi igrzyskami olimpijskimi; wg o. Grecy liczyli czas, poczynając od pierwszej zapisanej o., tj. od 776 p.n.e.; w średniowieczu niektórzy erudyci duchowni używali datacji wg o. na oznaczenie cyklu 4-letniego w panowaniu władców.

10 OLIMPIJSKIE IGRZYSKA, największe na świecie międzynar. zawody sport., organizowane cyklicznie co 4 lata pod hasłem szlachetnego współzawodnictwa młodzieży oraz braterstwa i przyjaźni wszystkich narodów; miejsce (miasto) rozgrywania igrzysk olimpijskich ustala Międzynarodowy Komitet Olimpijski; odrębnie odbywają się letnie igrzyska olimpijskie (od 1896) i zimowe igrzyska olimpijskie (od 1924); 1908 i 1920 w programie letnich igrzysk były zimowe dyscypliny sport. (łyżwiarstwo figurowe i hokej na lodzie). POLSKI KOMITET OLIMPIJSKI (PKOl), organizacja zał w Krakowie, początkowo jako Pol. Kom. Igrzysk Olimpijskich (PKIO), od 1924, po połączeniu ze Związkiem Polskich Związków Sportowych (ZPZS), p.n. ZPZS-PKOl, od 1948 po rozwiązaniu ZPZS obecna nazwa; pierwszym prezesem był ks. S. Lubomirski; od 1919 PKOl należy do Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego; od 1981 stowarzyszenie wyższej użyteczności. PKOl pomaga w przygotowaniu reprezentacji na igrzyska olimpijskie, zbiera na ten cel fundusze, propaguje idee olimpijskie w Polsce; współdziała z pol. związkami sport. i innymi stowarzyszeniami kultury fiz. w szkoleniu i doborze zawodników do reprezentacji olimpijskiej; prowadzi współpracę z Polonią; wspomaga działania pol. organizacji olimpijskich w wielu krajach świata; od 1969 odbywają się sejmiki działaczy polonijnych PKOl.

11 Historia Igrzysk Olimpijskich Olimpiada to najważniejsze wydarzenie sportowe na świecie, do igrzysk przygotowują się sportowcy na całym świecie, a udział w niej to zaszczyt i honor. Reprezentowanie własnego kraju na tej imprezie jest dla sportowca najwyższym wyróżnieniem, co bierze się zapewne z długiej historii tych zawodów. Pierwsze igrzyska odbyły się jeszcze przed naszą erą, a dokładnie w 776 r.p.n.e. w Grecji. Już wtedy było to tak ważne wydarzenie, że na ten okres przerywano wojny, ogłaszając tzw. "święty rozejm". Nagroda w zawodach była tylko za pierwsze miejsce, a był nią wieniec laurowy, no i ogromna sława. Dopiero z czasem, oprócz wieńca zwycięzcom zaczęto dawać nagrody materialne w postaci pieniędzy i wartościowych przedmiotów. Miasto było dumne ze swojego zwycięzcy, stawiano mu pomniki i hołubiono na każdym kroku. Karą za niesportowe zachowanie, czy oszustwa były surowe. Złapany na gorącym uczynku musiał wybudować pomnik ku chwale Zeusa i wyryć na nim swoje imię, nazwisko oraz opisać swój występek. Najważniejszą dyscypliną był bieg na dystansie liczonym w okrążeniach stadionów. Jedno okrążenie liczyło około 192 metry. Bardzo popularnymi dyscyplinami sportowymi były również rzut oszczepem, rzut dyskiem, skoki w dal, boks, zapasy, pięciobój oraz najpopularniejsze wyścigi zaprzęgów konnych. W igrzyskach brali udział wyłącznie bogaci ludzie, których stać było na poświęcenie swojej pracy i wolnego czasu, na ćwiczenia i przygotowania do zawodów. Nie do pozazdroszczenia była wówczas sytuacja mężatek, bo nie mogły one brać udziału w igrzyskach, a nawet wchodzić na stadion. Za złamanie tych reguł były one karane śmiercią. A to wszystko w trosce o ich dobre imię, ponieważ zawodnicy występowali w tych czasach na arenie nago. Olimpiada to właściwie nie zawody, a czteroletni okres między igrzyskami odbywanymi ku czci boga Zeusa. Historia nowożytnych igrzysk olimpijskich rozpoczęła się w Atenach w roku 1896 i trwa do tej pory z krótkimi przerwami w latach 1916, 1940, 1944, ze względu na wojny i panującą wtedy sytuację polityczną.

12 Oto tabelka przedstawiająca lata i miejsca igrzysk od 1896 roku Rok Data Miasto Państwo Liczba ekip Liczba sportowców w tym Polaków IV-15 IV Ateny Grecja V-28 X Paryż Francja VII - 29 X Saint Louis USA IV - 29 X Londyn Anglia V - 22 VII Sztokholm Szwecja nie odbyły się Berlin Niemcy IV - 12 IX Antwerpia Belgia V - 27 VII Paryż Francja V - 12 VIII Amsterdam Holandia VII - 14 VIII Los Angeles USA VIII - 2 VIII Berlin Niemcy nie odbyły się Helsinki Finlandia nie odbyły się Londyn Wielka Brytania VII - 14 VIII Londyn Wielka Brytania VII - 3 VIII Helsinki Finlandia XI - 8 XII Melbourne Australia VIII - 11 IX Rzym Włochy X - 24 X Tokio Japonia X - 24 X Meksyk Meksyk VIII - 11 IX Monachium Niemcy VII - 1 VIII Montreal Kanada VII - 3 VIII Moskwa ZSRR VII - 12 VIII Los Angeles USA IX - 2 X Seul Korea Południowa VII - 9 VIII Barcelona Hiszpania VII - 4 VIII Atlanta USA IX - 1 X Sydney Australia VIII - 29 VIII Ateny Grecja VIII - 24 VIII Pekin Chiny VII - 12 VIII Londyn Wielka Brytania - - -

13 Sylwetki polskich olimpijczyków złoci medaliści BASZANOWSKI WALDEMAR ROMUALD podnoszenie ciężarów nauczyciel akademicki, trener, najlepszy polski sztangista XX wieku (trzeci na świecie w historii podnoszenia ciężarów za Turkiem Suleymanoglu i Węgrem Foeldim), wielokrotny mistrz świata i Europy, złoty medalista olimpijski z Tokio (1964) i Meksyku (1968), chorąży polskiej ekipy (1964, 1968, 1972). BEBEL BRONISŁAW trener, siatkarz rodem z Francji, medalista mistrzostw Europy (1977), złoty medalista olimpijski z Montrealu (1976). BOSEK RYSZARD ps. "Bubu", technik szkła, przedsiębiorca, trener, jeden z najlepszych polskich siatkarzy wszystkich czasów, mistrz świata (1974) i mistrz olimpijski (1976). CHYCHŁA ZYGMUNT boks trener, pierwszy polski złoty medalista olimpijski w boksie (1952), uczestnik igrzysk w Londynie (1948) i Helsinkach (1952). CIEPŁY (WIECZOREK) TERESA BARBARA ( ) trenerka, wszechstronna lekkoatletka ŁKS i bydgoskiego Zawiszy, złota, srebrna i brązowa medalistka igrzysk olimpijskich (1960, 1964), rekordzistka Świata i Europy, mistrzyni Europy (1962). CZYŻOWICZ MACIEJ TOMASZ pięciobój nowoczesny ps. "Młody", "Czyżyk", pięcioboista rodem ze Szczecina, wieloletni reprezentant Polski, trzykrotny olimpijczyk (1988, 1992, 1996), złoty medalista (drużyna) z Barcelony (1992). DĄBROWSKI MAREK ROMAN szermierka nauczyciel wf, trener, jeden z czołowych florecistów świata lat siedemdziesiątych, zloty medalista olimpijski w turnieju drużynowym IO w Monachium (1972). DEYNA KAZIMIERZ ( ) ps. "Kaka", por. sł. st. WP, trener, piłkarz, lider drużyny narodowej lat siedemdziesiątych, srebrny (1976) i złoty (1972) medalista olimpijski, brązowy medalista MŚ (1974) - najlepszy pomocnik tych mistrzostw, trzeci piłkarz Europy (za Cruyffem i Beckenbauerem) w 1974 roku. FORTUNA WOJCIECH narciarstwo

14 ps. "Mały", przedsiębiorca, narciarz, skoczek, który jako 19-latek zrealizował marzenia wielu pokoleń entuzjastów narciarstwa. Pierwszy polski złoty medalista olimpijski zimowych igrzysk Sapporo FRANKE EGON JOHANN szermierka trener, gentleman planszy, pierwszy polski złoty medalista olimpijski w szermierce (floret ind.) z Tokio (1964). GADOCHA ROBERT ps. "Piłat", najlepszy lewoskrzydłowy w historii polskiego futbolu, filar "złotej jedenastki" Kazimierza Górskiego, złoty medalista olimpijski z Monachium (1972), jeden z najlepszych napastników mistrzostw świata w RFN (1974), zdobywca brązowego medalu. GAWŁOWSKI WIESŁAW STANISŁAW ( ) ps. "Mały", nauczyciel wf, trener, przedsiębiorca, siatkarz z Tomaszowa Mazowieckiego, mistrz świata z Meksyku (1974) i mistrz olimpijski z Montrealu (1976), w reprezentacji narodowej rozegrał 366 spotkań, zginął w wypadku samochodowym (2000). GORGOŃ JERZY PAWEŁ ps. "Biała Góra", podpora drużyny Kazimierza Górskiego, złoty (1972) i srebrny (1976) medalista olimpijski z Monachium i Montrealu, medalista mistrzostw świata (1974), jeden z najlepszych obrońców w historii naszej piłki. GOŹDZIAK DARIUSZ pięciobój nowoczesny ps. "Gudi", pięcioboista, syn nauczyciela wf z Lubniewic, wychowanek ośrodka w Drzonkowie, złoty medalista olimpijski (drużyna) z Barcelony (1992). GÓRECKA (RICHTER) HERRMANN HALINA SYLWIA sprinterka z Chorzowa, członkini sztafety 4 x 100 m, która zdobyła brązowy (1960) i złoty (1964) medal olimpijski. GRUDZIEŃ JÓZEF boks technolog, jeden z grona najwybitniejszych pięściarzy polskich lat sześćdziesiątych, złoty medalista olimpijski z Tokio (1964) i srebrny z Meksyku (1968). GUT ZBIGNIEW mechanik, trener, reprezentacyjny obrońca "złotej" drużyny piłkarskiej z Monachium (1972). JĘDRZEJCZAK OTYLIA pływanie ps. "Oti", pływaczka z Rudy Śląskiej, pierwsza Polka, która zdobyła tytuł mistrzyni świata i pobiła rekord świata i Europy (200 m mot.), uczestniczka IO w Sydney (2000). Gwiazda reprezentacji Polski na igrzyskach olimpijskich w Atenach (2004), gdzie została mistrzynią olimpijską na 200 m st. mot. oraz zdobyła dwa srebrne medale: na 100 m st. mot. i 400 m st. dow. KACZMAREK JERZY MIECZYSŁAW szermierka

15 nauczyciel szermierki, trener, florecista rodem z Ziemi Zielonogórskiej, mistrz olimpijski z Monachium (1972) w drużynie biało - czerwonych. KARBARZ MAREK inżynier budowlany, trener, wybitny siatkarz "złotej drużyny" Huberta Wagnera, mistrz świata (1974) i mistrz olimpijski z Montrealu (1976). KASPRZYK MARIAN KRZYSZTOF boks przydomek "Polski Papp", pięściarz z Bielska, który nigdy nie był mistrzem Polski, ale wywalczył złoty medal olimpijski w Tokio (1964). KŁOBUKOWSKA EWA magister ekonomii, jedna z najszybszych kobiet świata lat sześćdziesiątych, mistrzyni Europy (100 m), główna aktorka złotej sztafety pań 4 x 100 m podczas IO w Tokio (1964). KMIECIK KAZIMIERZ ps. "Suchy", "Badyl", piłkarska legenda krakowskiej Wisły, złoty (1972) i srebrny (1976) medalista olimpijski z Monachium i Montrealu, brązowy medalista mistrzostw świata (1974). KOMAR WŁADYSŁAW ( ) ps. "Bumerang", magister wf, aktor estradowy, enfant terrible powojennej lekkoatletyki, czołowy kulomiot świata, mistrz olimpijski z Monachium (1972). KONOPACKA - MATUSZEWSKA - SZCZERBIŃSKA HALINA właśc. Leonarda Kazimiera ( ) dama z wyższych sfer, poetka i malarka, lekkoatletka "all round", rekordzistka świata i mistrzyni olimpijska (pierwsza w historii polskiego olimpizmu) w rzucie dyskiem z Amsterdamu (1928). KORZENIOWSKI ROBERT MAREK ps. "Korzeń", magister wf, trener, przedsiębiorca, chodziarz doskonały, trzykrotny mistrz świata (1997, 2001, 2003) i czterokrotny mistrz olimpijski (1996, [20 km, 50 km], 2004), rekordzista wśród polskich olimpijczyków. KOWALCZYK JAN jeździectwo st. chor. sztab. sł. st. WP, trener, największy talent w historii polskiego jeździectwa, najskuteczniejszy (i "złoty") kontynuator polskiej szkoły jazdy, mistrz olimpijski w skokach i zdobywca srebrnego medalu w Pucharze Narodów IO w Moskwie (1980). KOZAKIEWICZ WŁADYSŁAW menedżer, trener, wielokrotny mistrz i rekordzista Polski w skoku o tyczce, rekordzista świata (5.78) i mistrz olimpijski z Moskwy (1980) KOZIEJOWSKI LECH szermierka nauczyciel wf, trener, wychowanek trenera Władysława Kurpiewskiego, florecista, złoty medalista olimpijski z Monachium (1972) i brązowy z Moskwy (1980). KRASKA JERZY ADAM

16 trener, piłkarz do "specjalnych zleceń", złoty medalista olimpijski z Monachium (1972). KRZESIŃSKA (DUŃSKA) ELŻBIETA MARIA lekarz stomatolog, trener, wszechstronna lekkoatletka, rekordzistka świata w skoku w dal (6.35), złota (1956) i srebrna (1960) medalistka olimpijska w tej konkurencji. KRZYSZKOWIAK ZDZISŁAW LUDWIK ( ) ps. "Krzyś", ppłk sł. st. WP, trener, następca Kusocińskiego, lider polskiego Wunderteamu, dwukrotny mistrz Europy (5 i 10 km) ze Sztokholmu (1958), mistrz olimpijski z Rzymu (1960) w biegu z przeszkodami. KUCHARSKI TOMASZ BOGUSŁAW wioślarstwo ps. "Kucharz", student, wioślarz AZS - AWF z Gorzowa Wlkp., dwukrotny mistrz świata (1997, 1998) i mistrz olimpijski z Sydney (2000) i z Aten (2004) - pierwszy w historii polskiego sportu w dwójce podwójnej wagi lekkiej z Robertem Syczem. KULEJ JERZY ZDZISŁAW boks menedżer, poseł na Sejm RP, jedyny polski bokser, który nie leżał na deskach i jedyny, który zdobył dwa złote medale olimpijskie (1964, 1968), trzeci na liście najwybitniejszych polskich sportowców XX wieku. KUSOCIŃSKI JANUSZ TADEUSZ ( ) ps. "Kusy", "Prawdzic", nauczyciel wf, najwybitniejszy lekkoatleta Polski międzywojennej, rekordzista świata i mistrz olimpijski (pierwszy w historii) na m z Los Angeles (1932). KUSZNIEREWICZ MATEUSZ żeglarstwo ps. "Cebula", zawodnik, który zrealizował marzenia pokoleń, mistrz olimpijski z Atlanty (1996) i mistrz świata z Aten (1998), wyróżniony jako jedyny Polak tytułem "Żeglarza Roku" ISAF (1999). Brązowy medalista olimpijski z Aten (2004). LATO GRZEGORZ BOLESŁAW ps. "Bolek", trener, piłkarski rekordzista, trzykrotny uczestnik mistrzostw świata (dwa brązowe medale), król strzelców MŚ 1974, złoty (1972) i srebrny (1976) medalista olimpijski, senator RP. LEGIEŃ WALDEMAR judo trener, jeden z trzech judoków świata, który zdobył dwa złote medale olimpijskie (w Seulu 1988 i Barcelonie 1992), medalista mistrzostw świata i Europy, 8-krotny mistrz Polski. LIPIEŃ KAZIMIERZ ( ) zapasy trener, największy talent w historii polskich zapasów, 13-krotny mistrz Polski, 2- krotny mistrz świata, 3-krotny mistrz Europy, 3-krotny olimpijczyk (1972, 1976, 1980), zdobywca pierwszych medali olimpijskich w zapasach (styl klasyczny): złotego (Montreal) i brązowego (Monachium). LUBAŃSKI WŁODZIMIERZ LEONARD

17 menedżer, najlepszy (obok Deyny i Bońka) polski piłkarz wszechczasów, złoty medalista olimpijski z Monachium (1972). LUBIEJEWSKI ZBIGNIEW ps. "Chomik", inżynier rolnik, kupiec, siatkarz, wychowanek Leszka Dorosza z olsztyńskiego AZS, złoty medalista olimpijski z Montrealu (1976). ŁASKO LECH ps. "Kreska", mechanik, trener, jeden z czołowych siatkarzy polskich ( ), czterokrotny wicemistrz Europy, złoty medalista olimpijski z Montrealu (1976), uczestnik IO w Moskwie (1980) MALINOWSKI BRONISŁAW ( ) nauczyciel wf, trener, następca Krzyszkowiaka, mistrz olimpijski na 3 km z przeszkodami (1980), 20 lat po rzymskim triumfie "Krzysia". MARX JOACHIM JERZY ps. "Asiu", piłkarz warszawskiej Gwardii i chorzowskiego Ruchu, złoty medalista olimpijski z Monachium (1972). MAUER - RÓŻAŃSKA RENATA MAŁGORZATA strzelectwo menedżer, strzelecka arcymistrzyni rodem z Nasielska, specjalistka w strzelaniu z karabinku pneumatycznego i karabinu kulowego z trzech postaw, dwukrotna mistrzyni olimpijska z Atlanty (1996) i Sydney (2000). NASTULA PAWEŁ MARIAN judo ps. "Nastek", trener, najlepszy judoka Europy (1996), trzykrotny uczestnik igrzysk olimpijskich, mistrz olimpijskich, mistrz olimpijski z Atlanty (1996). OSTAFIŃSKI MARIAN WIESŁAW trener, piłkarz z Przemyśla, reprezentacyjny obrońca z lat siedemdziesiątych, złoty medalista z Monachium (1972). PALIŃSKI IRENEUSZ ( ) podnoszenie ciężarów rzemieślnik (stolarstwo artystyczne), trener, samotnik z Ciechanowa, wielokrotny rekordzista Polski i świata w podnoszeniu ciężarów, pierwszy polski złoty medalista olimpijski w tej dyscyplinie sportu z Rzymu (1960) i brązowy z Tokio (1964). PAWŁOWSKI JERZY WŁADYSŁAW ( ) szermierka prawnik, niepowtarzalny mistrz szermierczy, szablista wszechczasów, sześciokrotny olimpijczyk (1952, 1956, 1960, 1964, 1968, 1972), złoty medalista olimpijski z Meksyku (1968) w indywidualnym turnieju szabli. PAŹDZIOR KAZIMIERZ SYLWESTER boks przydomek "filozof ringu", ekonomista, drugi po Zygmuncie Chychle - polski złoty medalista olimpijski w boksie (Rzym, 1960). PYCIAK - PECIAK JANUSZ GERARD pięciobój nowoczesny

18 trener i działacz sportowy, pięcioboista, mistrz świata (1977, 1981) i mistrz olimpijski z Montrealu (1976), uczestnik IO w Monachium (1972) i Moskwie (1980). RYBACZEWSKI MIROSŁAW ps. "Ryba", inżynier, rolnik, siatkarz z podwarszawskiej Falenicy, podpora olsztyńskiego AZS, na boisku niesamowity żywioł, mistrz świata z Meksyku (1974) i mistrz olimpijski z Montrealu (1976). RYBICKI JERZY boks mjr BOR, nauczyciel wf, trener, pięściarz warszawskiej Gwardii, medalista mistrzostw świata i Europy, brązowy (1980) i złoty medalista olimpijski z Montrealu (1976), ostatni z wielkich polskich bokserów w XX stuleciu. SADALSKI WŁODZIMIERZ ps. "Lala", "Sandał", technik łączności, trener (reprezentacji Finlandii), siatkarz Płomienia Milowice, mistrz świata z Meksyku (1974) i złoty medalista olimpijski z Montrealu (1976). SCHMIDT JÓZEF ślusarz samochodowy, trójskoczek, rekordzista świata (17.03), trzykrotny olimpijczyk (1960, 1964, 1968), zdobywca dwóch złotych medali: w Rzymie i Tokio. SKOLIMOWSKA KAMILA mistrzyni i rekordzistka świata juniorek w rzucie młotem, najmłodsza polska złota medalistka olimpijska z Sydney (2000), olimpijka z Aten (2004). SKOREK EDWARD ps. "Szabla", zawodnik z Tomaszowa Mazowieckiego wylęgarni wielkich siatkarskich talentów, kapitan drużyny mistrzów świata (1974) i mistrzów olimpijskich (1976). SKRZYPASZEK ARKADIUSZ pięciobój nowoczesny ps. "Skrzypek", nauczyciel wf, pięcioboista, zdobywca dwóch złotych medali olimpijskich na jednych igrzyskach (Barcelona 1992) w konkurencji indywidualnej i drużynowej. SMALCERZ ZYGMUNT ANTONI podnoszenie ciężarów ps. "Guliwer", ppłk sł. st. WP, trener, mistrz świata i Europy w podnoszeniu ciężarów wagi muszej, złoty medalista olimpijski z Monachium (1972), gdzie zdobył setny medal w historii polskiego olimpizmu. STEFAŃSKI WŁODZIMIERZ ANDRZEJ trener, wychowanek wrocławskiej Gwardii, jeden z najlepszych siatkarzy "złotej szóstki" Huberta Wagnera, mistrz świata (1974) i mistrz olimpijski (1976). SYCZ ROBERT wioślarstwo mechanik pojazdów samochodowych, wioślarz z Warszawy, zawodnik klubów bydgoskich, kandydat na najwybitniejszego zawodnika w historii tej dyscypliny sportu w Polsce, dwukrotny mistrz świata i pierwszy (wraz z Tomaszem Kucharskim), mistrz olimpijski (Sydney 2000 i Ateny 2004) w barwach biało-czerwonych.

19 SZCZEPAŃSKI JAN ANTONI boks st. chor. sł. st. WP, bokser o "filmowym życiorysie", ostatni ze wspaniałej "lekkiej kawalerii", mistrz Europy z Madrytu (1971), najlepszy pięściarz biało-czerwonych z Igrzysk Olimpijskich w Monachium (1972). SZEJA MARIAN HENRYK rezerwowy bramkarz piłkarskiej ekipy olimpijskiej z Monachium (1972) SZEWIŃSKA (KIRSZENSTEIN) IRENA magister ekonomii, najlepsza lekkoatletka w dziejach polskiego sportu, 7-krotna medalistka olimpijska (1964, 1968, 1972, 1976), rekordzistka Polski, Europy i świata (100, 200, 400, w skoku w dal, sztafetach), najlepsza sportsmenka świata (1974), działaczka polskiego i międzynarodowego ruchu sportowego, członek MKOl. SZOŁTYSIK ZYGFRYD LUDWIK ps. "Zyga", "Mały", piłkarz - rekordzista rozegrał w barwach Górnika Zabrze 500 spotkań, zdobywca złotego medalu na IO w Monachium (1972), strzelec decydującej bramki w meczu z ZSRR (2:1). SZYMANOWSKI ANTONI JAN ps. "Czoper", jeden z najlepszych polskich obrońców, wychowanek krakowskiej Wisły, medalista olimpijski: złoty (1972) i srebrny (1976) oraz brązowy medalista MŚ (1974). SZYMCZAK RYSZARD WŁADYSŁAW ( ) oficer policji, król strzelców I ligi piłkarskiej (1972), złoty medalista olimpijski z Monachium (1972). ŚLUSARSKI TADEUSZ ( ) nauczyciel wf, trener, mistrz (1976) i wicemistrz (1980) olimpijski w skoku o tyczce, zginął w wypadku samochodowym wraz z W. Komarem (1998). WALASIEWICZ - OLSON STANISŁAWA właść. STEFANIA ( ) urzędniczka, trenerka, znana w USA jako Stella Walsh, rekordzistka Polski, Europy i świata w biegach krótkich, złota (1932) i srebrna (1936) medalistka olimpijska w biegu na 100 m, działaczka polonijna i PKOl. WOLNY RYSZARD zapasy trener, zapaśnik Unii Racibórz (waga kogucia, piórkowa, lekka), wielokrotny mistrz Polski, mistrz Europy juniorów i seniorów, medalista mistrzostw świata, czterokrotny olimpijczyk (1988, 1992, 1996, 2000), złoty medalista olimpijski z Atlanty (1996). WOYDA WITOLD szermierka prawnik, przedstawiciel handlowy, jeden z najwybitniejszych polskich florecistów, multimedalista mistrzostw świata, podwójny złoty medalista olimpijski z Monachium (1972). WÓJTOWICZ TOMASZ

20 restaurator, siatkarz rodem z Lublina, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli "złotej ery" polskiej siatkówki, złoty medalista mistrzostw świata (1974) i igrzysk olimpijskich (1976), nominowany do grona najlepszych "8" siatkarzy świata i amerykańskiej Galerii Sławy. WROŃSKI ANDRZEJ zapasy mł. chor. sztab. sł. st. WP, jeden z najwybitniejszych zawodników w historii polskiego zapaśnictwa, wielokrotny mistrz kraju, mistrz świata i trzykrotny mistrz Europy, czterokrotny olimpijczyk (1988, 1992, 1996, 2000) i dwukrotny złoty medalista olimpijski z Seulu (1988) i Atlanty (1996), prawdziwy król "klasycznej setki", chorąży polskiej ekipy z Sydney (2000). ZAPĘDZKI JÓZEF strzelectwo ppłk sł. st. WP, strzelec, pierwszy (i dwukrotny) polski złoty medalista olimpijski w tej dyscyplinie sportu (1968, 1972), medalista MŚ i ME, wielokrotny mistrz i rekordzista kraju, pięciokrotny uczestnik IO: w Tokio (1964), Meksyku (1968), Monachium (1972), Montrealu (1976) i Moskwie (1980). ZARZYCKI ZBIGNIEW ps. "Zuzu", nauczyciel wf, trener, jedyny z siatkarzy - uczestnik trzech igrzysk olimpijskich (1968, 1972, 1976), mistrz świata z Meksyku (1974) i mistrz olimpijski z Montrealu (1976). ZAWADZKI WŁODZIMIERZ JAN zapasy ps. "Diabeł", sierż. sztab. sł. st. WP, zapaśnik z m. Polany (wieś pod Radomiem), medalista mistrzostw świata, trzykrotny mistrz Europy, trzykrotny olimpijczyk (1992, 1996, 2000), złoty medalista wagi piórkowej z Atlanty (1996). ZIÓŁKOWSKI SZYMON młociarz z poznańskiego AZS, mistrz olimpijski z Sydney (2000) i mistrz świata z Edmonton (2001) z rekordem życiowym Trzykrotny olimpijczyk (Atlanta, Sydney, Ateny).

21 Bibliografia: Encyklopedia PWN