Inżynieria produkcji : kompendium wiedzy / redakcja naukowa Ryszard Knosala ; autorzy Krzysztof Santarek [i 20 pozostałych].

Transkrypt

1 Inżynieria produkcji : kompendium wiedzy / redakcja naukowa Ryszard Knosala ; autorzy Krzysztof Santarek [i 20 pozostałych]. Warszawa, 2017 Spis treści Wstąp Organizacja i zarządzanie produkcją oraz usługami Wprowadzenie do organizacji i zarządzania produkcją oraz usługami Strategiczne zarządzanie produkcją Strategie produkcji Przykłady decyzji strategicznych dotyczących produkcji Wyroby i usługi Typologia i struktura wyrobów Usługi i ich cechy charakterystyczne Program produkcyjny wyrobu i jego wyznaczanie Procesy produkcyjne Definicja i elementy procesu produkcyjnego. Typologia procesów Aspekty procesów produkcyjnych Procesy produkcyjne przyjazne dla środowiska Zasady organizacji procesów produkcyjnych Metody modelowania, analizy i usprawniania procesów produkcyjnych Systemy produkcyjne Pojęcie i elementy charakterystyki systemu produkcyjnego Kryteria dekompozycji systemu produkcyjnego Struktura funkcjonalna systemu produkcyjnego Typy, formy i odmiany organizacji produkcji Elastyczność, integracja i automatyzacja systemów produkcyjnych Elastyczne systemy produkcyjne i komputerowo zintegrowane wytwarzanie Możliwości produkcyjne i projektowanie systemów produkcyjnych Możliwości produkcyjne Wskaźnikowe projektowanie systemów produkcyjnych Projektowanie systemów produkcyjnych Lokalizacja produkcji i przestrzenna organizacja procesu produkcyjnego Wybór lokalizacji ogólnej i szczegółowej oraz projektowanie planów generalnych zakładów przemysłowych Projektowanie rozmieszczenia komórek produkcyjnych i stanowisk roboczych Nowe koncepcje struktur przestrzennych systemów produkcyjnych Cykl produkcyjny 67

2 Pojęcie i struktura cyklu produkcyjnego Kolejność technologiczna i organizacyjna operacji, okres technologiczny, układ przebiegu partii produkcyjnych elementów Wyznaczanie długości cyklu produkcyjnego zbioru wyrobów Wykresy Gantta ich zastosowanie Harmonogramy i metody harmonogramowania zbioru zadań Możliwości i metody skracania długości cyklu produkcyjnego Zapasy produkcyjne Definicja i klasyfikacja zapasów Funkcje i koszty zapasów Mechanizmy powstawania zapasów i czynniki wpływające na wielkość zapasów Ekonomiczna wielkość partii produkcyjnej / partii dostaw Modele i metody wyznaczania zapasów produkcyjnych Możliwości i metody ograniczania poziomu zapasów Zarządzanie produkcją i usługami: definicja, zakres i funkcje Planowanie zagregowane Definicje, cele i strategie planowania zagregowanego Proces, modele i metody planowania zagregowanego Popyt niezależny i sterowanie zapasami Popyt zależny i niezależny oraz metody ich wyznaczania Systemy sterowania zapasami Sterowanie produkcją wg stanów magazynowych Systemy informatyczne wspomagające sterowanie zapasami Popyt zależny i planowanie potrzeb materiałowych Zasady planowania potrzeb materiałowych Budowa i funkcjonowanie systemu planowania potrzeb materiałowych Główny harmonogram produkcji Procedura planowania potrzeb materiałowych Ewolucja systemów MRP. Systemy ERP Systemy planowania potrzeb dystrybucji Planowanie operatywne i ewidencja produkcji Podstawy planowania operatywnego produkcji Rodzaje systemów planowania operatywnego produkcją, cele i decyzje planistyczne Graficzne modele i metody planowania operatywnego produkcji Reguły priorytetu Systemy informatyczne w planowaniu operatywnym produkcji i harmonogramowaniu. Systemy APS Ewidencja produkcji. Podstawowe dokumenty planistycznoewidencyjne i ich obieg Sterowanie produkcją rytmiczną Sterowanie według taktu produkcji Sterowanie produkcją w liniach Sterowanie wieloasortymentową produkcją rytmiczną Zarządzanie produkcją jednostkową przez projekty Zarządzanie przez projekty Zarządzanie projektem i techniki sieciowe 113

3 Teoria ograniczeń w zarządzaniu zorientowanym na projekt Planowanie w środowisku wieloprojektowym Just in time i Lean Production Zasady organizacji produkcji w systemach JIT Kaizen i ciągłe usprawnienia Ssący mechanizm sterowania przepływem produkcji i jego odmiany Istota i cele Lean Manufacturing Zasady i techniki Lean Manufacturing Problemy wdrażania i efekty stosowania Lean Manufacturing Lean Management i Lean Thinking Zarządzanie ograniczeniami Istota i zasady teorii ograniczeń Rachunek kosztów przerobu Zarządzanie ograniczeniami w produkcji Systemy informatyczne wspomagające zarządzanie produkcją w TOC Inne obszary zastosowań TOC Organizacja i zarządzanie obsługą produkcji Pomocnicze procesy produkcyjne Obsługa eksploatacyjna maszyn i urządzeń Obsługa narzędziowa produkcji Zarządzanie kosztami i wynikami Mierniki wyników Dekompozycja celów w organizacji i zarządzanie wynikami Kontroling produkcji Kierunki rozwoju organizacji oraz zarządzania produkcją i usługami 144 Bibliografia Wybrane zagadnienia inżynierii procesów wytwarzania Charakterystyka i struktura procesu wytwórczego Proces technologiczny jako podstawowa część procesu produkcyjnego Podział procesów technologicznych według stosowanych technologii i środków pracy Wybór procesu i technologii wytwarzania Struktura i typizacja procesów technologicznych Zautomatyzowane projektowanie konwencjonalnego procesu technologicznego Technologia obróbki na obrabiarki sterowane numerycznie Systemy Computer Aided Manufacturing Podstawy procesów obróbki ubytkowej Stereometria ostrzy narzędzi do obróbki wiórowej Współczesne materiały narzędziowe do obróbki wiórowej i ściernej Zużycie, trwałość i niezawodność narzędzi Warstwa wierzchnia i jej charakterystyka Wskaźniki fizykalne i technologiczne procesów obróbki 187

4 Jakość technologiczna wyrobu Kryteria wyboru okresu trwałości ostrzy narzędzi Technologiczne aspekty procesów obróbki ubytkowej Kształtowanie wyrobów w procesach obróbki wiórowej Kształtowanie wyrobów w procesach obróbki ściernej Obróbka wysokociśnieniową strugą wodno-ścierną Obróbka materiałów trudnoskrawalnych Kształtowanie wyrobów w procesach obróbki erozyjnej Kształtowanie wyrobów w procesach obróbki elektrochemicznej Kształtowanie wyrobów w procesach obróbki skoncentrowanymi strumieniami energii Hybrydowe metody i sposoby obróbki Współczesne kierunki rozwoju procesów obróbki ubytkowej Rachunek kosztów obróbki Zasady doboru i optymalizacja parametrów obróbki Kształtowanie wyrobów w procesach obróbki bezubytkowej Procesy obróbki plastycznej Procesy odlewnicze Procesy przetwórstwa tworzyw polimerowych Metody i techniki przyrostowego wytwarzania wyrobów Podstawy inżynierii rekonstrukcyjnej Montaż wyrobów Charakterystyka i metody procesów montażowych Połączenia nierozłączne Automatyzacja procesów montażowych Robotyzacja procesów technologicznych Generacje robotów Klasyfikacja robotów Zastosowanie robotów w procesach technologicznych Korzyści z robotyzacji procesów technologicznych Kierunki rozwoju systemów produkcyjnych 265 Bibliografia Zarządzanie innowacjami Innowacja ewolucja pojęcia, odmiany i cele Rozwój pojęcia, definicje Odmiany i cele innowacji Falowy charakter innowacyjności Znaczenie innowacji Metodyka poszukiwania innowacyjnych rozwiązań Psychologia kreatywności wspierająca stymulowanie innowacyjnych procesów i produktów Model twórczego rozwiązywania problemów System wspomagający dobór metod stymulowania innowacyjnych rozwiązań Ocena i wybór optymalnych wariantów rozwiązań Podstawy metodologiczne Kryteria Selekcja wstępna wariantów rozwiązań 302

5 Ocena orientacyjna Metoda klasyczna oceny Metoda oceny zobiektywizowanej wspomagana komputerowo Organizacja i zarządzanie innowacjami Stymulowanie i bariery innowacji Modele procesów innowacji Strategie innowacji Źródła innowacji Systemowe podejście do zarządzania innowacjami Ryzyko innowacji i jego ocena Metody projektowania innowacyjnych produktów i procesów Metody opracowania strategii technologicznej Metody i techniki projektowania zmian w produkcji Metody doskonalenia zarządzania rozwojem technologii Techniczno-ekonomiczna ocena przedsięwzięć innowacyjnych Ocena innowacji technologicznej Ocena techniczna i ekonomiczna w procesie rozwoju innowacji Metody oceny alternatywnych innowacji technologii Transfer technologii Rozwój systemów transferu nowej technologii do produkcji Systemowe ujęcie transferu technologii do nowej produkcji Wybrane elementy zarządzania własnością intelektualną Kierunki rozwoju innowacyjności Wizja wzrostu skuteczności stosowania twórczych metod rozwiązywania problemów Rozwój strategii innowacji na przykładzie Strategii Błękitnego Oceanu i strategii Innowacji Otwartej Koncepcje projektowania innowacji w kooperacji 374 Bibliografia Zarządzanie projektami produkcyjnymi i usługowymi Projekt Definicja i istota projektu Rodzaje i typy projektów produkcyjnych i usługowych Programy i portfel projektów Otoczenie i środowisko projektu, programu, portfela Kryteria oceny projektów produkcyjnych i usługowych Zarządzanie projektem Obszary wiedzy i zagadnienia w zarządzaniu projektem Metodyki i standardy zarządzania projektami Zarządzanie czasem Zarządzanie zasobami Dostawcy i kontrahenci Koszty i finanse w projekcie Ryzyko w procesie planowania projektu Jakość projektu Informatyczne wspomaganie zarządzania projektem produkcyjnym i usługowym Procesy zarządzania projektami 430

6 Cykl życia projektu produkcyjnego i usługowego Proces rozpoczęcia projektu Realizacja projektu Zamknięcie projektu Ludzie w projekcie Organizacja projektu Kompetencje realizatorów projektu Zespół w strukturze organizacji Komunikacja w projekcie Kultura w realizacji projektu Kierunki rozwoju w zarządzaniu projektami produkcyjnymi i usługowymi Elastyczność w realizacji projektów produkcyjnych i usługowych Znaczenie Lean Project Management 467 Bibliografia Logistyka. Zarządzanie łańcuchami dostaw Rola logistyki w produkcji Istota logistyki Uwarunkowania wpływające na organizację logistyki w przedsiębiorstwie Mierniki i wskaźniki logistyczne Procesy logistyczne Procesy przepływu dóbr rzeczowych Procesy utrzymania zapasów Logistyczne procesy informacyjno-decyzyjne Infrastruktura procesów logistycznych Koszty procesów logistycznych Optymalizacja procesów logistycznych Istota podejścia systemowego do logistyki Analiza systemów logistycznych Klasyfikacja systemów logistycznych w ujęciu funkcjonalnym Klasyfikacja systemów logistycznych w ujęciu fazowym Rozwój i integracja łańcuchów dostaw Rozwój łańcuchów i sieci dostaw Zarządzanie łańcuchami dostaw Czynniki integrujące łańcuchy dostaw Doskonalenie funkcjonowania łańcuchów dostaw Typy przedsiębiorstw w łańcuchu dostaw Rola i miejsce łańcucha dostaw w optymalizacji przepływu strumienia rzeczowego Narzędzia i instrumenty wspomagające zarządzanie łańcuchem dostaw Zarządzenie bezpieczeństwem w łańcuchach dostaw Wskaźniki i kryteria oceny funkcjonowania łańcuchów dostaw Konfigurowanie łańcucha dostaw Zrównoważone łańcuchy dostaw Technologie informatyczne wspierające i integrujące przepływ informacji w łańcuchu dostaw 544

7 Komputerowo zintegrowane systemy zarządzania łańcuchem dostaw SCM i ich struktura Gromadzenie danych i ich elektroniczna wymiana na potrzeby łańcucha dostaw Systemy śledzenia Tendencje rozwojowe Systemy logistyczne w przyszłości Perspektywy rozwoju łańcuchów dostaw 555 Bibliografia Zarządzanie jakością Pojęcie i istota jakości Filozoficzny wkład do zarządzania jakością Definiowanie jakości Znaczenie jakości zarządzania w przedsiębiorstwie Zarządzanie przez jakość Koncepcje zarządzania jakością Triada Jurana zasad Deminga Standaryzacja jakości Feigenbauma Zero defects" Crosby'ego Funkcja strat jakości Taguchi Marnotrawstwo zasobów Ohno Zasady zarządzania jakością Orientacja na klienta Przywództwo Zaangażowanie ludzi Podejście procesowe Ciągłe doskonalenie Podejmowanie decyzji na podstawie dowodów Zarządzanie relacjami Normy i wymagania wyznaczające standardy zarządzania jakością Geneza, znaczenie i cele normalizacji Pojęcie normy i normalizacji Szczeble normalizacji Normy ISO serii 9000 i pochodne Model ISO Ocena zgodności systemów i wyrobów Europejski model rozwiązań projakościowych Obszary regulowany i nieregulowany Podejście do harmonizacji i normalizacji technicznej Kryteria oznakowania CE Koszty jakości Znaczenie kosztów jakości w przedsiębiorstwie produkcyjnym Pojęcie i istota kosztów jakości Rachunek kosztów jakości Pozyskiwanie informacji o kosztach jakości Ewidencjonowanie i analiza kosztów jakości Wykorzystanie informacji o kosztach jakości w procesach

8 decyzyjnych Pomiar i ocena jakości Jakość wyrobów i jakość procesów produkcji Ocena jakości przez klienta Ocena jakości procesów produkcyjnych Narzędzia i metody wspomagające zarządzanie jakością Klasyfikacja i zasady stosowania narzędzi i metod Proste narzędzia Narzędzia statystyczne Metody Kontrola, sterowanie i doskonalenie Kontrola i sterowanie Ciągłe doskonalenie Kierunki rozwoju dziedziny zarządzania jakością 632 Bibiografia Systemy wspomagania decyzji. Zarządzanie wiedzą produkcyjną Definicje SWD i charakterystyka procesu decyzyjnego Geneza i rozwój systemów wspomagania decyzji Fazy procesu decyzyjnego Poziomy procesów decyzyjnych Metody stosowane w SWD Modele symulacyjne Metody optymalizacyjne Techniki kalkulacyjne Metody sztucznej inteligencji Modele abstrakcyjne w SWD Projektowanie SWD Architektura SWD Strategie projektowania Interfejs użytkownika Bazy wiedzy Metody i narzędzia projektowania SWD Narzędzia stosowane we wspomaganiu podejmowania decyzji w przedsiębiorstwach produkcyjnych Zastosowania SWD w praktyce gospodarczej Metodyka wdrażania systemów informatycznych klasy SWD Przykład systemu eksperckiego Przykład systemu Business Intelligence Podstawy zarządzania wiedzą produkcyjną Pojęcia i definicje Typologia wiedzy Wiedza przedsiębiorstwa jako zasób Modele zarządzania wiedzą Model japoński Nonaki i Takeuchiego Model procesowy Model zasobowy Podstawowe procesy zarządzania wiedzą produkcyjną 702

9 Lokalizowanie zasobów wiedzy Pozyskiwanie wiedzy Przechowywanie wiedzy Stosowanie wiedzy Systemy informatyczne wspomagające zarządzanie wiedzą System informatyczny a system zarządzania wiedzą Typologie systemów informatycznych zarządzania wiedzą Systemy informatyczne wspomagające zarządzanie wiedzą Strategie zarządzania wiedzą Strategie kodyfikacji i personalizacji Strategie zarządzania wiedzą w doskonaleniu przedsiębiorstwa Kierunki rozwoju systemów wspomagania decyzji i zarządzania wiedzą produkcyjną Nowe jakościowo możliwości procesu wspomagania decyzji menedżerskich w świetle rozwoju kognitywistyki Uwarunkowania i perspektywy wdrażania strategii zarządzania wiedzą w przedsiębiorstwach 727 Bibliografia Prognozowanie w przedsiębiorstwie. Modelowanie i symulacja komputerowa Podstawy prognozowania Zastosowania prognozowania w praktyce produkcyjnej Elementy statystyki w prognozowaniu Podstawowe pojęcia z zakresu prognozowania Prognozowanie na podstawie modelu ekonometrycznego Ekonometryczny model jednorównaniowy Modele wielorównaniowe Zmienne jakościowe w modelach ekonometrycznych Szeregi czasowe Dekompozycja szeregu czasowego Modele adaptacyjne Prognozowanie na podstawie funkcji trendu Periodyczność w szeregach czasowych Modele autoregresyjne Sieci neuronowe w prognozowaniu Neuron oraz warstwy neuronów Uczenie i testowanie sieci Prognozowanie neuronowe Prognozowanie heurystyczne Metoda delficka Testy rynkowe Prognozowanie analogowe w kształtowaniu popytu Prognozowanie kombinowane i hybrydowe w systemie prognostycznym przedsiębiorstwa Metody kombinowane Metody hybrydowe Podstawy modelowania i symulacji Podstawowe definicje z zakresu modelowania i symulacji 780

10 Zasady modelowania systemów produkcyjnych Planowanie i przebieg eksperymentów symulacyjnych Przegląd oprogramowania symulacyjnego Zastosowania modelowania i symulacji w praktyce produkcyjnej Rodzaje symulacji Symulacja ciągła Symulacja dyskretna Symulacja hybrydowa Gry symulacyjne Podstawy gier symulacyjnych Zasady organizacji gier Skuteczność i efektywność gier symulacyjnych Modelowanie i symulacja systemów produkcyjnych Definiowanie problemu Zebranie i opracowanie danych Budowa modelu symulacyjnego Testowanie i weryfikacja modelu Planowanie eksperymentów symulacyjnych Przeprowadzenie eksperymentów symulacyjnych Analiza wyników Wdrożenie do praktyki produkcyjnej Kierunki rozwoju prognozowania, modelowania i symulacji Nowoczesne narzędzia prognozowania Komputerowa integracja narzędzi wspomagających prognozowanie, modelowanie i symulację w przedsiębiorstwie Nowe technologie w symulacji 814 Bibliografia 823 Tablice Kształtowanie środowiska pracy. Bezpieczeństwo pracy Środowisko pracy Definicje i określenia środowiska pracy Problematyka kształtowania środowiska pracy Środowisko pracy w przedsiębiorstwie i jego otoczenie Znaczenie środowiska pracy w przedsiębiorstwie Wpływ środowiska pracy na jakość życia Środowisko pracy a zadowolenie pracowników Wpływ środowiska pracy na wyniki uzyskiwane przez przedsiębiorstwo Otoczenie środowiska pracy przedsiębiorstwa Modelowanie środowiska pracy Istota kaskadowego modelowania środowiska pracy Założenia budowy kaskadowego modelu środowiska pracy Budowa drzew diagnostycznych Charakterystyka warunków środowiska pracy jako podmiotu modelowania Badanie czynników środowiska pracy w aspekcie zaspokojenia potrzeb i oczekiwań pracowników Metody i mierniki oceny środowiska pracy w modelowaniu

11 kaskadowym Wybrane zagadnienia metodologiczne Środowiskowe mierniki oceny wyników działalności przedsiębiorstwa Metody stosowane w badaniu i ocenie środowiska pracy Wypadki przy pracy i choroby zawodowe Definicje i klasyfikacja wypadków przy pracy Mierniki wypadków przy pracy i chorób zawodowych Ustalanie przyczyn i okoliczności wypadków przy pracy Czynniki wpływające na wypadki przy pracy Choroby zawodowe System zarządzania bezpieczeństwem pracy Podstawowe definicje i pojęcia bezpieczeństwa pracy System zarządzania bezpieczeństwem pracy Obszary krytyczne efektywnego zarządzania bezpieczeństwem pracy Stan normalizacji w zakresie bezpieczeństwa pracy Metody oceny ryzyka w środowisku pracy Metody oceny wysiłku fizycznego i obciążenia psychicznego Metody oceny ryzyka występowania dolegliwości mięśniowoszkieletowych Metody oceny ryzyka zawodowego Ergonomia w zapewnieniu bezpieczeństwa pracy Podstawowe pojęcia i definicje ergonomii Aspekty fizjologiczne i psychiczne obciążenia pracą Ergonomia warunków środowiska pracy Projektowanie bezpiecznych stanowisk pracy z uwzględnieniem zasad ergonomii Metody ergonomicznej oceny maszyn i stanowisk pracy Organizacja bezpiecznych stanowisk pracy wyposażonych w monitory ekranowe Przykłady rozwiązań ergonomicznych zapewniających bezpieczeństwo pracy Uwagi praktyczne dotyczące zarządzania bezpieczeństwem pracy w przedsiębiorstwie Organizacja systemu bezpieczeństwa i higieny pracy Planowanie i realizacja systemu bezpieczeństwa i higieny pracy Ocena stanu bezpieczeństwa pracy Pomiary bezpieczeństwa pracy Audyt bezpieczeństwa i higieny pracy Kierunki rozwoju zarządzania środowiskiem i bezpieczeństwem pracy Zespół czynników technicznych Zespół czynników materialnego środowiska pracy Zespół czynników organizacyjnych Zespół czynników związanych z człowiekiem Zespół czynników kształtujących kulturę w przedsiębiorstwie 916 Bibliografia 917

12 10. Efektywność, produktywność i doskonalenie organizacji przedsiębiorstw Pojęcie efektywności i produktywności Definicje produktywności, efektywności i skuteczności funkcjonowania przedsiębiorstwa Koszty produkcji i rentowność przedsiębiorstwa Miary efektywności funkcjonowania przedsiębiorstw, relacje między rentownością a produktywnością oraz relacje pomiędzy produktywnością a innymi miernikami efektywności Znaczenie produktywności dla doskonalenia organizacji przedsiębiorstw Czynniki wpływające na poprawę produktywności i efektywności przedsiębiorstw Znaczenie doskonalenia organizacji przedsiębiorstw dla wzrostu produktywności Makroekonomiczne ujęcie produktywności Znaczenie produktywności we współczesnej gospodarce rynkowej Produktywność w ujęciu statystycznym Produktywność jako miernik konkurencyjności gospodarki narodowej Mikroekonomiczne ujęcie produktywności Produktywność w różnych obszarach działalności przedsiębiorstwa Mierniki produktywności i efektywności Metody analizy trendów i interpretacja wskaźników Wpływ rozwiązań organizacyjnych produkcji na produktywność przedsiębiorstwa Struktury organizacyjne Struktury przebiegów procesów produkcyjnych Metody określania kosztów własnych produkcji, wspomagające ocenę produktywności Algorytmy określania kosztów własnych produkcji Ocena przebiegów procesów produkcyjnych z punktu widzenia kosztów i czasu realizacji Redukcja kosztów a poprawa produktywności Organizacja procesów poprawy efektywności i produktywności w przedsiębiorstwie Programy poprawy produktywności Organizacja procesów ciągłego doskonalenia systemów i procesów produkcyjnych Kwestionariusz diagnostyczny stanu przedsiębiorstwa Diagnoza stanu organizacji Identyfikacja miejsc i problemów niskiej produktywności Działania usprawniające i doskonalące działalność przedsiębiorstwa Kierunki rozwoju analizy efektywności oraz poprawy produktywności przedsiębiorstw Ogólna charakterystyka kierunków rozwoju 1014

13 Integracja metod i technik kształtowania systemów i procesów produkcyjnych Rozwój oprogramowania komputerowego САх, ERP Wizualizacja i animacja pracy systemów produkcyjnych 1022 Bibliografia 1026 Indeks 1029 oprac. BPK