pod kierunkiem prof. WAT dr. hab. Bogusława Jagusiaka przy wsparciu dr. Radosława Żmigrodzkiego.

Transkrypt

1 Prof. WAT dr hab. Potr Kwatkewcz, Warszawa, dna 18 styczna 2017 r. lnstytut Systemów Bezpeczeństwa Wydzał Logstyk Wojskowa Akadema Technczna m. J. Dąbrowskego ul. Kalskego Warszawa Recenzja dysertacj doktorskej mgr. Dawda Pekarza Poltyka bezpeczeństwa ekonomcznego Rzeczypospoltej Polskej w latach " napsanej na Wydzale Nauk Poltycznych Akadem Humanstycznej m. Aleksandra Geysztora w Pułtusku pod kerunkem prof. WAT dr. hab. Bogusława Jagusaka przy wsparcu dr. Radosława Żmgrodzkego. Recenzowana rozprawa napsana została pod kerunkem prof. WAT dr. hab. Bogusława Jagusaka przy wsparcu dr. Radosława Żmgrodzkego jako promotora pomocnczego na Wydzale Nauk Poltycznych Akadem Humanstycznej m. Aleksandra Geysztora w Pułtusku. Przedmotem recenzj jest szczegółowa ocena, czy rozprawa spełna warunk określone w art. 13 ustawy z 14 marca 2003 roku o stopnach naukowych tytule naukowym oraz o stopnach tytule w zakrese sztuk (Dz. U. z 2003 r. Nr 65, poz. 595 z późn. zm.). Wynkającym z nadmenonego aktu prawnego wymogemjest, by rozprawa doktorska przygotowana pod opeką promotora stanowła orygnalne rozwązane problemu naukowego oraz wykazała ogólną wedzę teoretyczną kandydata w danej dyscyplne naukowej, a także umejętnośc samodzelnego prowadzena pracy naukowej. Nnejszą recenzję napsano, kładąc akcent na przytoczone wymog. Praca ma czytelną strukturę, co jest penrvszą dostrzegalnąjej zaletą, a zarazem dobrą rekomendacją warsztatu podejśca metodologcznego autora. Zawera 200 stron wraz z 13 rysunkam oraz ch wykazem bblografą. Na zasadnczą część pracy składają sę: wstep, cztery rozdzały, zakończene. Tytuł dysertacj doktorskej mgr. Dawda Pekarza sformułowany został poprawne. Zakres tematyczny docekań prowadzonych w rozprawe oraz ch

2 przedmot ne budzą wątplwośc. Pewne zastrzeżena mogą pojawać sę jedyne w zwązku z zapsem Rzeczypospoltej a ne Rzeczpospoltej. Użyta przez doktoranta forma właścwa jest wtedy, kedy wskazuje na podnosłość urzędu czy dokumentu. Nazwa państwa to Rzeczpospolta w opracowanach naukowych w dopełnaczu właścwsze byłoby Rzeczpospoltej. Nemnej jest to drobna uwaga natury formalnej, która ne rzutuje na ocenę pracy. Zgodne z tytułowym wskazanem poszukwana badawcze mgr. Dawda Pekarza skoncentrowane zostały na decyzjach dzałanach poltycznych podejmowanych w latach , które zwązane były z bezpeczeństwem ekonomcznym Polsk. Jest to problematyka nezwykle nośna, co też znajduje swoje odzwercedlene w lteraturze przedmotu. Jej bogactwo ne jest dzełem przypadku. Znaczene nadmenonego zagadnena trudne jest do przecenena. Można je uznać za podstawowy determnant sły pozycj państwa w relacjach zewnętrznych, a zarazem główny czynnk odpowedzalny za jego wewnętrzną stablność. Stąd też wybór tematu jest całkowce zasadny. Wspomnana bogata czba opracowań naukowych różnych jego aspektów ne czyn go bynajmnej w pełn rozpoznanym. Kontynuacja naukowych poszukwań wtym zakrese jest wręcz neodzowna. Pozwala bowem tak na weryńkację stnejącego stanu wedzy, jak poczynene nowych ustaleń. Ich condto sne qua non pozostaje przyjęce odmennego podejśca badawczego nż dotąd stosowane. W przypadku pracy mgr. Dawda Pekarza warunek ten został całkowce spełnony. Podejśce jake zaprezentował wyróżna sę rozprawę naukową jego autorstwa spośród nnych pozycj podejmujących tę problematykę. Także wyznaczone ramy chronologczne dysertacj mają swoją rację bytu. Dolna cezura tożsama jest z wejścem Polsk do UE.. Dla państwa jego poltyk jest to zmana jakoścowa. Otwarce, które wyznacza nowe standardy podejśce do dzałań gospodarczych. Jest to zarazem też punkt granczny dla recepcj termnu suwerennośó". Odkąd bowem Polska staje sę członkem Wspólnoty, odmenne położone zostają akcenty na współtworzące go wartośc. Natomast górna może uchodzć za swego rodzaj symbol dekady obecnośc w tych strukturach. Jej wytyczene pozostaje jednakże w dużej merze zabegem podyktowanym czysto formalnym względam ne pownno być łączone zwydatnym osłabenem bądź wręcz wygaśnęcem dynamk procesów zwązanych czy też mu towarzyszących. Tak też zostało potraktowane przez doktoranta. ź//

3 Wstęp stanow zgodne z tradycyjnym schematem ntegralną część zasadnczego wywodu. Trzymając sę przyjętych reguł, Autor stara sę przyblżyć w nm znaczene podejmowanego zagadnena tzw. nośność tematu, a także utyltarny charakter swych docekań. Na stronach Wstępu zameszcza też główne założena, które przyjął, prowadząc swoje naukowe poszukwana. Ponadto wyjaśna decyzję o wykorzystanu poszczególnych metod badawczych, którym sę posłużył. Jako główny cel badawczy wskazana została dentyfkacja sposobu oraz zakresu dzałana poltyk bezpeczeństwa ekonomcznego państwa polskego w latach jego wpływ na efektywne funkcjonowane systemu poltycznego zależnego od możlwośc potencjału ekonomcznego. Wybór ten należy uznać za trafny zasadny, przynajmnej zawarte w nm przesłane. Potencjalne można by rozważyć jego przeformułowane. Ostatn człon poltycznego zależnego od możlwośc potencjału ekonomcznego jest zbędny nczemu ne służy. Ponadto wymusza koneczność wyjaśnena w tym kontekśce dyferencj mędzy potencjałem a możlwoścam, a także wskazane przykładów stnejących systemów nepodlegających takm zależnoścom. Jest to jednakże drobna uwaga, która w najmnejszym stopnu ne rzutuje na ocenę merytoryczną zadana jake postawł przed sobą doktorant. Uważam je za bardzo ambtne pod weloma względam ponerske. Podobne rzecz ma sę z problemem badawczym pracy. Jego wybór budz uznane, lecz zaps już na ne zasługuje. Autor rozprawy określł go jako odpowedź na pytane: jak jest zakres dzałana uwarunkowań poltyk bezpeczeństwa ekonomcznego współczesnego państwa na budowę jego bezpeczeństwa ekonomcznego oraz na realzację jego nteresów umacnane suwerennośc w warunkach zachodzących procesówntegracj globalzacj? Można zrozumeć ntencje autora, sam zamysł jest słuszny, lecz forma, w jakej został zaprezentowany, ne wydaje sę zbyt wysublmowane stylstyczne. Perwszy zwrot bezpeczeństwa ekonomcznego jest tu zupełne nepotrzebny. Także aż nazbyt językowo rozbudowany jest drug członu, konstrukcj problemu badawczego, tj.: umacnana suwerennośc w warunkach zachodzących procesów ntegracj globalzacj? Zwrot umacnane suwerennośc ma pejoratywny wydźwęk, sugeruje bowem stnejące na tym polu brak państwa polskego. Jest to nepotrzebne zapewne ne to mał na myśl autor. Można oczywśce wprowadzć zamast tego termn zabezpeczene, newele on jednak wnese. // ;//: /

4 Polem do nczemu ne służącej w przypadku nnejszej pracy dyskusj, pozostają także zwroty procesów ntegracj globalzacj. Rozgranczene ch wymagałoby odrębnego wywodu, w którym dowedzono by różnc mędzy nm. Nawet jeśl ntegracje sprowadzono by do płaszczyzny poltyczno gospodarczej, wątplwe, by udało sę doweść, że ne jest ona ntegralną składową globalzacj. Ponadto kwestą wymagająca jaśneń byłby ów postęp. Szczęślwe mgr Dawd Pekarz ne pośwęca temu odrębnej uwag w treśc dysertacj. Ne umeszcza tego wątku docekań w hpoteze głównej cząstkowych, oo skądnąd uważam za słuszne korzystne przejrzystośc pracy. Wykazując na tym polu dojrzałość, dowodz swej sprawnośc badawczej. Zastosowana nadbudowa jest oczywśce akceptowalna, lecz nczemu ne służy. Postawona w pracy hpoteza główna oraz cząstkowe weryfkujące ustalena kolejnych rozdzałów są w pełn poprawne zasługują na uznane. Całokształt podejśca metodologcznego zaprezentowane przez mgr. Dawada Pekarza w oddanej mojej opn dysertacj ma prawo satysfakcjonować. Wykorzystane analzy nstytucjonalno prawnej czy też systemowej jest bardzo czytelne. Struktura pracy, jak też realzacja założeń koncepcyjnych są slne nacechowane nterdyscyplnarnoścą. Elementy z dzedzny nauk: ekonomcznych (ekonoma, fnanse, nauk o zarządzanu), prawnych ( admnstracja, prawo), humanstycznych (hstora), społecznych ( nauk o poltyce, nauk o bezpeczeństwe, stosunk mędzynarodowe) splatają sę, tworząc jedną ntegralną całość. Balans mędzy nm oraz sposób prowadzena narracj dowodz sprawnośc metodologcznej autora, co też warte jest tu podkreślena. Rozdzał perwszy dotyczy poltyczno ekonomcznych uwarunkowań bezpeczeństwa państwa. Zameszczone omówone zostały w nm wybrane termny zakresu teor poltyk państwa. Autor ne stron od przytaczana defncj zjawsk procesów. Nemal każdorazowo wyjaśna je na grunce poszczególnych podejść badawczych, a nekedy poddaje skróconej analze. Ogromne znaczene dla zasadnczego wywodu pracy posadają dwa ostatne podrozdzały. Pośwęcone zostały one kolejno bezpeczeństwu wewnętrznemu zewnętrznemu. W pewvszej z nadmenonych częśc wydzelonyzostał fragment dotyczący faktora mltarnego. Autor nawet podkreśla: na czynnk mltarny należy patrzeć w kontekśce postawonych tez. Lokowane tego czynnka w bezpeczeństwe wewnętrznym jest podejścem bardzo nowatorskm.

5 Rozdzał drug zatytułowany został Bezpeczeństwo ekonomczne wynkem stablnośc poltycznej mędzynarodowej państwa. W czterech spójnych logczne podrozdzałach autor przeprowadzł cekawy wywód na temat bezpeczeństwa ekonomcznego, jego sły oraz determnantów. Pewnym jego mankamentem są porównana. Wśród nch znalazła sę drobna pomyłka faktografczna na temat uzyskana przez koalcję antyracką w 2003 roku mandatu ONZ, co ngdy ne mało mejsca, gdyż trzech z pęcu członków RB złożyło swoje weto (strona 57). W przypadku trzecego rozdzału także odnaleźć można stwerdzena dające sę określć jako dyskusyjne. Najmnej satysfakcjonująca lekturą całej rozprawy jest jego perwszy podrozdzał, w którym to deklaratywne rozpatrywane mały być relacje mędzy bezpeczeństwem ekonomcznym a suwerennoścą, tymczasem perwszy z elementów został nazbyt mocno zdomnowany przez rozważana dotyczące suwerenność we współczesnym śwece. W pozostałych częścach tego rozdzału wywód ponowne staje sę merytoryczny ne odbega od tematu. Uwagę zwraca brak wyjaśneń dotyczących tego, czym jest korporacja transnarodowa w ostatnm podrozdzale pośwęconym zagrożenom ze strony tego typu podmotów dla suwerennośc Polsk. Jest to jednak drobne uchybene ne pownno rzutować na ocenę przekazu merytorycznego zawartego w omawanej częśc. Ta bowem jest jednoznaczne pozytywna. Zawartość nadmenonego podrozdzału stanow nezwykle nteresującą kanwę dla dalszych docekań dysput naukowych nad rolą welkch koncernów korporacj mędzynarodowych. Podmotów gospodarczych, które za sprawą swego potencjału kaptałowego coraz slnej wpływają na relacje mędzynarodowe w nemal każdym zakątku Zem. Podnesene problemu w rozprawe doktorskejjest śwadectwem daleko dącej orentacj autora w procesach poltycznych gospodarczych zachodzących we współczesnym śwece. Rozdzał czwarty zdecydowane różn sę od poprzednch, tak metodologczne, jak zawartoścą. Problem bezpeczeństwa ekonomcznego Polsk rozpatrywany jest tu na przykładze poltyk państwa wobec najwększego polskego przedsęborstwa petrochemcznego, czyl PKN Orlen S.A. Podstawą prowadzonego wywodu stały sę kolejne stratege rozwoju tejże frmy. Zestawono je z podejmowanym w tym czase decyzjam poltycznym w sprawe spółk. Metodologczne należy uznać to za nader trafny zabeg. Pewen nedosyt budzć może brak jednoczesnych stałych odneseń do konunktury śwatowej. Sam wybór podmotu gospodarczego znajduje swoje uzasadnene. Sposób prezentowana nektórych kwest może uchodz? [.

6 dyskusyjny, podobne jak część rezultatów docekań. Nemnej ne sposób odmówć m walorów poznawczych. Dysertację zamyka część podsumowująca. Przedstawone zostały w nej wnosk prowadzonych przez mgr. Dawda Pekarza poszukwań badawczych. Kluczowe znaczene autor przypsał rezultatom docekań, które pozwolły mu pozytywne zweryfkować hpotezę główną oraz pomocncze. Wywód potwerdzł rosnące znaczene w obszarze bezpeczeństwa czynnka ekonomcznego oraz jego wpływ na faktor poltyczny mltarny. Wykazana została także rola, jaką odgrywają nstytucje państwowe w kształtowanu bezpeczeństwa ekonomcznego. Ponadto wyeksponowano zagrożena zwązane z dzałalnoścą korporacj transnarodowych, chocaż jak wspomnano, ne zostały one w pośwęconym m rozdzale zdentyfkowane zdetnowane. Odnosząc sę do całośc pracy, ocenam ją pozytywne. Czytelna struktura, poprawny aparat metodologczny, naukowo nteresująca treść są jej newątplwym waloram. Z pewnoścą jest ną także sama narracja oraz bogata lteratura w wykaze. Nestety można odnosć wrażene, jakoby ne zawsze była ona w pełn wykorzystana. Wspomnając o mankamentach pracy, pewen nedosyt wywoluje nedostateczne mom zdanem wyeksponowane w perwszych częścach pracy treśc pośwęconych bezpeczeństwu energetycznemu. Jest to ne do końca zrozumałe, zważywszy na zawartość czwartego rozdzału. Powyższe uwag krytyczne ne mogą jednak rzutować na końcową ocenę dysertacj, gdyż ta zasługuje na wyrazy uznana. Podjęte przez mgr. Dawda Pekarza wysłk badawcze przynosły rezultat, który należy uznać za naukowo satysfakcjonujący. Zasadnczy cel, który sobe postawł, czyl: dentyfkacja sposobu oraz zakresu dzałana poltyk bezpeczeństwa ekonomcznego państwa polskego w latach jego wpływ na efektywne funkcjonowane systemu poltycznego, został z powodzenem osągnęty. Rezultaty poszukwań prowadzonych przez mgr. Dawda Pekarza stanową ważny wkład poznawczy stanu wedzy w nakreślonej tytułem problematyce. przyczynają sę do uzupełnena Podsumowując recenzję, stwerdzam, że rozprawa doktorska mgr. Dawda Pekarza pod tytułem Poltyka bezpeczeństwa ekonomcznego Rzeczypospoltej Polskej w latach , napsana na Wydzale Nauk Poltycznych Akadem Humanstycznej m. Aleksandra Geysztora w Pułtusku pod kerunkem prof. WAT dr. hab. Bogusława Jagusaka przy wsparcu dr. Radosława Żmgrodzkego, stanow/

7 7 orygnalny nowatorsk utwór naukowy, w którym potwerdzona zostala ogólna wedza teoretyczna doktoranta z zakresu nauk o poltyce. Wyczerpuje to wymagana art. 13 ustawy z 14 marca 2003 roku ostopnach naukowych tytule naukowym oraz o stopnach tytule w zakrese sztuk (Dz. U. z 2003 r. Nr 65, poz. 595 z póżn. zm.). Wnoskuję o dopuszczene mgr. Dawda Pekarza do kolejnych etapów postępowana o nadane stopna doktora. Prof. WAT dr hab. Potr watkewcz