ROCZNA OCENA JAKOŚCI WODY PRZEZNACZONEJ DO SPOśYCIA PRZEZ LUDZI NA TERENIE MIASTA KATOWICE

Transkrypt

1 PAŃSTWOWY POWIATOWY INSPEKTOR SANITARNY W KATOWICACH ul. Barbary 17, ROCZNA OCENA JAKOŚCI WODY PRZEZNACZONEJ DO SPOśYCIA PRZEZ LUDZI NA TERENIE MIASTA KATOWICE Publikacja wyłącznie za zgodą Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach

2 Mieszkańcy miasta zaopatrywani są w wodę przeznaczoną do spoŝycia pochodzącą z ujęć powierzchniowych zlokalizowanych na zbiornikach Goczałkowice, Dziećkowice i Czaniec. Producentem wody jest Górnośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów. Woda produkowana jest w trzech duŝych Stacjach Uzdatniania Wody - Zakład Uzdatniania Wody Goczałkowice, Stacja Uzdatniania Wody Dziećkowice i Stacja Uzdatniania Wody Czaniec w Kobiernicach. Mieszkańcy otrzymują wodę mieszaną, która jest transportowana duŝymi rurociągami magistralnymi z w/w ujęć do sieciowych zbiorników wyrównawczych, w których następuje mieszanie się wody. Na terenie miasta są to zbiorniki magistralne w Murckach. Średni dobowy wypływ wody z tych zbiorników wynosi: m 3 /d magistralą zachodnią w kierunku Katowic i Siemianowic Śląskich oraz m 3 /d magistralą wschodnią w kierunku Katowic i Sosnowca. Dystrybucją wody wodociągowej dla 314 tysięcy mieszkańców miasta zajmuje się Rejonowe Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Katowicach. Woda rozprowadzana na tym obszarze pochodzi głównie ze zbiorników magistralnych w Murckach oraz w mniejszej części ze zbiorników magistralnych w Mikołowie. Średnie dobowe zuŝycie wody wodociągowej rozprowadzanej na terenie miasta wynosi m 3 /dobę, a długość sieci wodociągowej wraz z przyłączami na tym terenie wynosi 741,56 km. MONITORING JAKOŚCI WODY PRZEZNACZONEJ DO SPOśYCIA Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach prowadził w roku 2007 monitoring jakości wody przeznaczonej do spoŝycia przez ludzi w oparciu o Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. (Dz. U. Nr 61 poz. 417). Badania wody wodociągowej dostarczanej mieszkańcom miasta obejmowały zakres badań monitoringu kontrolnego i przeglądowego (Tabela 1). Tabela 1. Wykaz badanych parametrów w monitoringu kontrolnym i przeglądowym w roku Lp. Monitoring kontrolny Monitoring przeglądowy Badania fizykochemiczne Badania fizykochemiczne 1. Mętność Mętność 2. Barwa Barwa 3. Odczyn (ph) Odczyn (ph) 4. Przewodność Przewodność 5. Zapach Zapach 6. Smak Smak 7. Jon amonowy Jon amonowy 8. Azotany Azotany 9. Azotyny Azotyny 10. Glin Glin 11. śelazo śelazo 12. Antymon 13. Arsen 14. Bor 15. Chlorki 16. Chrom 17. Fluorki 18. Kadm 19. Magnez 20. Mangan 21. Miedź 2

3 22. Nikiel 23. Ołów 24. Rtęć 25. Selen 26. Siarczany 27. Srebro 28. Trichlorometan (chloroform) 29. Bromodichlorometan 30. Dibromochlorometan 31. Tribromometan (bromoform) 32. THM 33. Trichloroeten 34. Tetrachloroeten 35. Trichloroetenu i Tetrachloroetenu 36. Twardość ogólna 37. Utlenialność 38. Bezno (a) piren 39. Benzeno (b) fluoranten 40. Benzeno (k) fluoranten 41. Benzeno (g, h, i ) perylen 42. Indeno (1,2,3) piren 43. WWA Badania radiologiczne 44. Izotopy cezu Badania bakteriologiczne Badania bakteriologiczne 1. Bakterie grupy coli Bakterie grupy coli 2. Escherichia coli Escherichia coli 3. Enterokoki (paciorkowce kałowe) Enterokoki (paciorkowce kałowe) 4. Clostridium perfringens (łącznie ze Clostridium perfringens (łącznie ze sporami) sporami) 5. Ogólna liczba bakterii w 36± 2 o C po 48h 6. Ogólna liczba bakterii w 22± 2 o C po 72h W roku 2007 na terenie miasta próby wody do badań laboratoryjnych pobierano w 35 punktach monitoringowych (Tabela 2). Tabela 2. Wykaz punktów monitoringowych na terenie miasta w roku Lp. Adres punktu monitoringowego Lokalizacja punktów poboru prób wody Rodzaj punktu monitoringowego Piotrowicka 68 (Ligota) Panewnicka 172 (Panewniki) Boya-śeleńskiego 77 (Kostuchna) Uniczowska 6 (Podlesie) Sokołowskiego 2 (Murcki) Łętowskiego 24 (Oś. Odrodzenia) Drozdów 24 (Oś. Zgrzebnioka) Rolna 59c (Brynów- Rolna) Przychodnia Nr 7 Szkoła Podstawowa Nr 9 Przychodnia Nr 20 Przychodnia Nr 19 Szpital Miejski Murcki w Katowicach Przedszkole Nr 98 Sklep spoŝywczy Społem Sklep spoŝywczy Społem 3

4 Witosa 23 (Oś. Witosa) Zawiszy Czarnego 7a (Oś. Tysiąclecia) Józefowska 119 (Józefowiec) Gliwicka 74a (ZałęŜe) Markiefki 87 (Bogucice) Grzegorzka 2 (Dąbrówka Mała) Sportowa 29 (Dąb) Lwowska 2 (Szopienice) Szopienicka 58 (Nikiszowiec) 1-go Maja 97 (Zawodzie) Przyjazna 7a (Giszowiec) Plac Grunwaldzki 8-10 (Koszutka) Mikołowska 26 (Centrum) Powstańców 31 (Centrum) Graniczna 45 (Oś. Paderewskiego) Obroki 69A (Obroki) Gen. Jankego 160 (Piotrowice) Wzgórze Wandy Wzgórze Wandy Zespół Szkół Ogólnokształcących Nr 7 Przychodnia Nr 5 Szpital im. Leszczyńskiego Nr 2 Dzienny Dom Pomocy Społecznej Nr 7 Szpital im. Rydygiera Przedszkole Nr 58 Szkoła Podstawowa Nr 18 Liceum Ogólnokształcące Nr VI Filia Szkoły Podstawowej Nr 53 Ośrodek Sportowy Słowian Szkoła Podstawowa Nr 51 Bar Boran Pałac MłodzieŜy Wojewódzki Zespół Ochrony Zdrowia Matki, Dziecka i MłodzieŜy Przychodnia Nr 2 Sklep spoŝywczy Karolina Gimnazjum Nr 20 Odział Sieci Magistralnej Murcki Odpływ zachodni ze zbiornika Nr 3 Odział Sieci Magistralnej Murcki Odpływ wschodni ze zbiornika Nr 4 KAT 2 Panewniki Ligota nowy Ø 1400 podawania wody do sieci podawania wody do sieci 29. KAT 4 Leśna Elkop 30. KAT 5 Oś. Giszowiec 31. KAT 7 Dolina III Stawów - I 32. KAT 33 ul. Zgrzebnioka 4

5 KAT 65 Kostuchna - Murcki KAT 73 Oś. Tysiąclecia, ul. Wojska Polskiego KAT 76 ul. Sokolska Kosmos Ogółem w roku 2007 w ramach monitoringu jakości wody przeznaczonej do spoŝycia przez ludzi na terenie miasta pobrano: 191 prób do badań fizykochemicznych 187 prób do badań bakteriologicznych. Kwestionowano 13 prób wody (6,8%) ze względu na ponadnormatywną mętność oraz przekroczoną zawartość Ŝelaza oraz 2 próby wody (1,1%) ze względu na ponadnormatywną ogólną liczbę bakterii w 37 o C i 22 o C. Pozostałe próby wody w zakresie badanych parametrów fizykochemicznych i bakteriologicznych spełniały wymagania określone dla wody przeznaczonej do spoŝycia przez ludzi w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia r. (Dz. U. 61 poz. 417). W przypadku stwierdzenia, Ŝe badane parametry wody przekraczały wartości dopuszczalne określone w w/w rozporządzeniu zalecano Rejonowemu Przedsiębiorstwu Wodociągów i Kanalizacji w Katowicach lub administratorom obiektów (w przypadku kwestionowanych wyników badań wody w instalacjach wewnętrznych budynków) podjęcie działań zmierzających do usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości. Poprawę jakości wody potwierdzano ponownym poborem prób wody do badań z punktów, w których występowały kwestionowane parametry. W związku z tym, Ŝe wszystkie przekroczenia parametrów występowały okresowo i krótkotrwale (np. po awariach sieci wodociągowych) oraz dotyczyły parametrów, które nie powodują negatywnych skutków zdrowotnych stwierdzono, Ŝe woda na terenie miasta w roku 2007 była przydatna do spoŝycia przez ludzi (Tabela 3). 5

6 Tabela 3. Ocena jakości wody przeznaczonej do spoŝycia przez ludzi dostarczanej mieszkańcom miasta w 2007r. Ocena jakości wody przeznaczonej do spoŝycia przez ludzi na terenie nadzorowanym przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach w 2007r. Miasto Liczba próbek wody badanych w zakresie monitoringu kontrolnego i przeglądowego ogółem fizykochemicznych %prób kwestionowanych ogółem mikrobiologicznych %prób kwestionowanych Lista parametrów fizykochemicznych nie odpowiadających wymaganiom Lista parametrów mikrobiologicznych nie odpowiadających wymaganiom Roczna ocena jakości wody na terenie miasta KATOWICE 191 6,8 % 187 1,1 % mętność, Ŝelazo ogólna liczba bakterii w 37 o C i 22 o C woda na terenie miasta jest przydatna do spoŝycia W porównaniu w roku 2006 kwestionowano 10,6% prób wody ze względu na przekroczone parametry fizykochemiczne (mętność, barwę, Ŝelazo i mangan) oraz 4,5% prób ze względu na przekroczone parametry bakteriologiczne (głównie ze względu na ponadnormatywną ogólną liczbę bakterii w 37 o C i 22 o C). Liczba pobranych do badań laboratoryjnych próbek wody przeznaczonej do spoŝycia przez ludzi z terenu miasta w ramach monitoringu kontrolnego i przeglądowego utrzymywała się w latach 2007 i 2006 na podobnym poziomie, natomiast w roku 2007 stwierdzono mniej próbek kwestionowanych pod względem fizykochemicznym i bakteriologicznym niŝ w roku poprzednim (Wykres 1). Wykres 1. Próbki z przekroczeniami parametrów fizykochemicznych i bakteriologicznych na terenie miasta w latach 2006 i pobrane próby fiz-chem. % kwestionowanych prób fiz-chem. pobrane próby mikrobiolog. % kwestionowanych prób mikrobiolog. 2006r 2007r 6

7 Stwierdzane na terenie miasta przekroczenia parametrów mętności i zawartości Ŝelaza związane są z wtórnym zanieczyszczeniem wody w sieciach wodociągowych. Przyczyną okresowego występowania tych przekroczeń są częste awarie sieci wodociągowej - w roku 2007 Rejonowe Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji odnotowało 1497 awarii sieci wodociągowej (w porównaniu w roku 2006 odnotowano 1836 awarii). Po kaŝdej awarii RPWiK prowadzi płukanie sieci wodociągowej w celu zminimalizowania czasu naraŝenia odbiorców na wodę o nieodpowiednich parametrach, okresowo płukane są równieŝ końcówki sieci wodociągowej. Zawartość Ŝelaza w wodzie wodociągowej przeznaczonej do spoŝycia przez ludzi (poza sytuacjami awaryjnymi) wynosi średnio 0,12 mg/l na końcówkach sieci wodociągowej u odbiorców. Natomiast średnia zawartość Ŝelaza w wodzie podawanej do sieci wodociągowej (na zbiornikach magistralnych) i w wodzie w sieci (na studniach zakupowych) wynosi odpowiednio 0,06 mg/l i 0,07 mg/l. Na tej podstawie moŝna stwierdzić, Ŝe wzrost zawartości Ŝelaza następuje w czasie transportu wody w sieciach wodociągowych (Wykres 2), wartości te nie przekraczają zawartości dopuszczalnej określonej dla tego parametru 0,2 mg/l. Wykres 2. Średnia zawartość Ŝelaza w wodzie przeznaczonej do spoŝycia przez ludzi na terenie miasta w roku ,2 0,18 0,16 0,14 0,12 0,1 0,08 0,06 0,04 0,02 0 0,2 0,12 0,07 0,06 dopuszczalna zaw artość Ŝelaza (w mg/l) w w odzie przeznaczonej do spoŝycia przez ludzi średnia zaw artość Ŝelaza (w mg/l) w w odzie w punktach monitoringow ych (u odbiorców ) w 2007r. średnia zaw artość Ŝelaza (w mg/l) w w odzie w sieci (studnie zakupow e) w 2007r. średnia zaw artość Ŝelaza (w mg/l) w w odzie podaw anej do sieci w odociągow ej (zbiorniki Murcki) w 2007r. Na występowanie kwestionowanych parametrów ma równieŝ wpływ obserwowane od 10 lat malejące zuŝycie wody, co wiąŝe się ze spowolnieniem przepływu i stagnacją wody w przewodach wodociągowych zbudowanych głównie ze starych rur Ŝeliwnych i stalowych. Powoduje to wytrącanie się osadów na dnie i inkrustację przewodów. Rozwiązaniem tego problemu jest przebudowa przewymiarowanych i zuŝytych technicznie fragmentów sieci. Rejonowe Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Katowicach realizuje naprawy awaryjne, jak i modernizację sieci wodociągowej. Pogorszenie się jakości wody w wielu przypadkach jest równieŝ związane ze złym stanem instalacji wewnętrznej w budynkach mieszkalnych, szkołach i innych obiektach, poprawa 7

8 jakości wody następuje po przeprowadzeniu płukania lub wymiany wewnętrznej sieci wodociągowej przez administratorów budynków. 8