AKTYWNA MAMA GAZETA INTERNETOWA / PORADNIK DLA RODZ- ICÓW DZIECI NIEPEŁNOSPRAWNYCH NR 2 / 2014

Transkrypt

1 AKTYWNA MAMA GAZETA INTERNETOWA / PORADNIK DLA RODZ- ICÓW DZIECI NIEPEŁNOSPRAWNYCH NR 2 / 2014 Aktywna Mama ukazuje się w ramach projektu realizowanego przez Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym Koło w Tarnowie pt. Matka niepełnosprawnego dziecka chce pracować. Projekt współfinansowany ze środków Ministra Pracy i Polityki Społecznej w ramach Konkursu Inicjatyw Organizacji Pozarządowych wyrównywanie szans kobiet i mężczyzn na rynku pracy. Witamy w drugim numerze newslettera Aktywna Mama. Aktywna Mama ukazuje się w ramach projektu realizowanego przez Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym Koło w Tarnowie pt. Matka niepełnosprawnego dziecka chce pracować. Projekt współfinansowany ze środków Ministra Pracy i Polityki Społecznej w ramach Konkursu Inicjatyw Organizacji Pozarządowych wyrównywanie szans kobiet i mężczyzn na rynku pracy. Bardzo się cieszymy, że pierwszy numer newslettera spotkał się z tak pozytywnym odbiorem. Raduje nas to, że Państwo do nas piszecie, że dzielicie się spostrzeżeniami, zadajecie pytania. Dzięki państwa reakcji wiemy, że działania promocyjno rekrutacyjne w ramach projektu były celnie ukierunkowane. Raz jeszcze dziękujemy i oczekujemy na kolejne pytania. Służymy pomocą i radą. Pytania do specjalistów realizujących działania projektowe można zadawać nie tylko w czasie warsztatów, ale można wysyłać je również pod adres konsultacje.tarnow@o2.pl MAMY LISTY PISZĄ Pracodawca wypowiedział mi umowę o pracę za 3-miesięcznym okresem wypowiedzenia. W trakcie tego okresu zaszłam w ciążę (tzn. okazało się, że byłam w ciąży już tuż przed otrzymaniem wypowiedzenia). Czy wypowiedzenie mimo okoliczności jest skuteczne? (kar..@gmail.com) strona 1

2 Tak ale będzie wadliwe. Z chwilą zajścia w ciążę pracownika staje się on pracownikiem szczególnie chronionym zgodnie z art. 177 Kodeksu pracy. Ochrona ta obejmuje zarówno wypowiedzenie, jak i rozwiązanie umowy o pracę. Oznacza to, że nawet pomimo dokonania wypowiedzenia umowy jeszcze przed okresem ochronnym, umowa o pracę nie będzie mogła ulec rozwiązaniu w sytuacji, w której pracownica zajdzie w ciążę. Początkiem okresu ochronnego jest obiektywny stan ciąży (por. wyrok Sądu Najwyższego z 15 stycznia 1988 r., I PRN 74/87). Co zatem powinna zrobić pracownica, która w okresie wypowiedzenia umowy o pracę dowiedziała się o ciąży? Przede wszystkim powiadomić pracodawcę. Co prawda takie powiadomienie nie jest wymagane przepisami prawa, ale pozostaje w interesie pracownicy. Po otrzymaniu informacji pracodawca powinien za zgodą pracownicy cofnąć oświadczenie o wypowiedzeniu umowy. W orzecznictwie Sądu Najwyższego nie budzi bowiem wątpliwości, iż w takiej sytuacji pracodawcy nie wolno rozwiązać umowy z pracownicą. Przytaczając wyrok SN z 2 czerwca 1995 roku (sygn. I PRN 23/95) zakaz rozwiązywania umowy o pracę z pracownicą w okresie ciąży obowiązuje również w sytuacji, gdy zaszła ona w ciążę w okresie wypowiedzenia. Co jeśli pomimo poinformowania o ciąży pracodawca nie zamierza wycofać się z wypowiedzenia umowy o pracę? W takiej sytuacji pracownicy pozostaje wniesienie odwołania od wypowiedzenia. Powództwa takie skuteczne będzie również po upływie 7-dniowego terminu od dnia wręczenia wypowiedzenia, w którym to pracownik powinien odwołać się do sądu. Ugruntowany pogląd judykatury w tym przypadku wskazuje na odmienne liczenie terminu do odwołania od wypowiedzenia. W sytuacji, w której pracownica np. po upływie miesiąca od wręczenia wypowiedzenia dowiedziała się o ciąży, 7-dniowy termin na wniesienie odwołania zaczyna swój bieg od dnia, w który dowiedziała się ona o tym fakcie (por. wyrok Sądu Najwyższego z 29 marca 2001 roku, sygn. I PKN 330/00). W istocie rozwiązanie umowy będzie wadliwe także wtedy, gdy o ciąży pracownica dowiedziała się już po upływie okresu wypowiedzenia. Istotne jest jednak wykazanie, że ciąża rozpoczęła się jeszcze przed zakończeniem tego okresu. Do jakiego wieku dziecka obowiązuje ten skrócony czas pracy ( chodzi mi o czas na karmienie dziecka piersią)? (wio..@o2.pl) Na Twój wniosek lub oświadczenie, że karmisz piersią, masz prawo do dwóch półgodzinnych przerw w pracy lub łącznie jednej godziny. Z doświadczenia widzimy, że większość matek korzysta ze skumulowanej, godzinnej przerwy, wychodząc z pracy godzinę wcześniej, lub przychodząc do niej godzinę później. Jeśli pracodawca zażąda zaświadczenia lekarskiego, które stwierdza, że kobieta nadal karmi piersią, wówczas trzeba mu je dostarczyć (lekarz zwyczajowo wypisuje je na oświadczenie ). Proszę o pomoc. W 2013 roku nie wykorzystałam tych dwóch dni opieki na dziecko. Chciałam je wykorzystać w tym roku, jednak pracodawca twierdzi, że mogłam je wykorzystać tylko w strona 2

3 roku ubiegłym. Wg mnie powinny one przechodzić na kolejny rok, tak jak urlop. Czy one faktycznie mi przepadły, czy mogę teraz wykorzystać dni opieki za rok 2013 i 2014??? (sk197.@interia.pl) Te dwa dni niewykorzystane w roku 2013 niestety w pani przypadku przepadają. Tzw. Opieka płatna jest 100% jednak wg z art 188 kp? obniża wysokość ewentualnej trzynastki, możesz nie otrzymać też premii. Tak więc proszę pamiętać- opiekę za rok 2014 musimy wykorzystać tylko w 2014! Niedawno dowiedziałam się, że jestem w ciąży. Planuję iść na zwolnienie lekarskie, natomiast zastanawiam się co będzie z wnioskami urlopowymi, które zostały wypisane w styczniu na cały rok? Umowa o pracę na czas nieokreślony, pełny etat. Czy te dni przepadają czy muszę takie wnioski pisemnie anulować, czy może automatycznie się anulują, bo będę na zwolnieniu lekarskim. Czy taki urlop mogę wykorzystać już po porodzie i po macierzyńskim w przyszłym roku, czy pracodawca będzie musiał zapłacić, za niewykorzystany urlop?? (os.@o2.pl) Kodeks pracy: Art Jeżeli pracownik nie może rozpocząć urlopu w ustalonym terminie z przyczyn usprawiedliwiających nieobecność w pracy, a w szczególności z powodu: 1) czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby, 2) odosobnienia w związku z chorobą zakaźną, 3) powołania na ćwiczenia wojskowe albo na przeszkolenie wojskowe na czas do 3 miesięcy, 4) urlopu macierzyńskiego, pracodawca jest obowiązany przesunąć urlop na termin późniejszy. W trakcie zatrudnienia pracodawca nie może wypłacić ekwiwalentu, urlop należy wykorzystać w naturze. Podsumowując: Zaległy i bieżący urlop będziesz mogła wykorzystać po urlopie macierzyńskim/rodzicielskim. Witam, Piszę w imieniu męża, który ma taką sytuację: Podejmuje zlecenie na stanowisku biurowo- magazynowym. Zlecenie odbywa się wg grafiku (określone dni, godziny, pod nadzorem zleceniodawcy. Ostatnio otrzymał on umiarkowany stopień niepełnosprawności na kilka lat i chciałby wyjść z propozycją zatrudnienia. Czy Zleceniodawca (ew. przyszły Pracodawca) może zatrudnić na umowę o pracę otrzymując zwrot z PFRON, w sensie czy nie będzie problemem, że pracownik wcześniej pracował u niego tyle, że na zleceniu? Wg grafiku pracuje po 10 godzin, czy prawdą jest, że lekarz medycyny pracy może zezwolić na zatrudnienie przy takim stopniu, jeśli nie ma ku temu przeciwwskazań? Z strona 3

4 góry dziękujemy za pomoc. Pracodawcy powinni zatrudniać osoby niepełnosprawne (w sensie, że nie muszą, ale powinni umożliwiać osobom niepełnosprawnym aktywność zawodową). Ustawa o rehabilitacji zawodowej i zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (proponuję też przeczytać artykuł dot. ustawy w tym numerze Aktywnej Mamy) przewiduje, że jeśli pracodawca nie zatrudnia 6 % pracowników z niepełnosprawnością płaci składki na PFRON. W tej chwili taka składka za każdą brakującą do owych 6% osobę to coś ok zł. miesięcznie. Czyli - każda zatrudniona osoba, która okaże orzeczenie o niepełnosprawności zmniejsza wysokość składki ogólnej o te 1500 (1400 z hakiem) zł co miesiąc. Jak z tego wynika, pracodawcy powinni być zainteresowani zatrudnianiem osób z niepełnosprawnością (tak to powinno działać). Nie dostają za nich pieniędzy, ale - płacą mniejszą składkę do PFRON. To jest ta korzyść każdego pracodawcy. To, o czym piszesz, jako zwrot z PFRON dotyczy tylko nielicznych w sumie pracodawców i występuje dopiero po spełnieniu pewnych warunków, a jakich - doczytasz w ustawie lub artykule w dzisiejszym wydaniu Aktywnej Mamy. Nie jest tak, ze każdy pracodawca zatrudniający niepełnosprawnych otrzymuje zwrot z PFRON. Jeśli chodzi o czas pracy, to pracowników niepełnosprawnych nie wolno zatrudniać w godzinach nadliczbowych i w porze nocnej. Od 10 lipca pracownik z niepełnosprawnością w stopniu umiarkowanym (w przypadku męża) i znacznym będzie z mocy prawa mógł pracować tylko 7 h dziennie i 35 tygodniowo. Natomiast - możliwość wydłużenia czasu pracy będzie możliwa, jeśli lekarz medycyny pracy wyrazi na to zgodę. Tak wiec - konkludując, moim zdaniem: warto okazać pracodawcy orzeczenie o niepełnosprawności i przekonać go, że warto mu przyjąć męża na umowę o pracę, bo zmniejszy mu to składkę na PFRON, co rocznie jest już jakąś znaczącą kwotą. Jeśli schorzenie (stan zdrowia męża) pozwala na normalny czas pracy niech poprosi lekarza o taką zgodę (te przepisy weszły w życie 10 lipca tego roku, czyli kilka dni temu) i powie pracodawcy, że w pracy nic się nie zmieni, nadal będzie pracował dobrze i efektywnie. Firma w której jestem zatrudniona obecnie znajduje się w upadłości likwidacyjnej a obecnie nie dostałam jeszcze wypowiedzenia czy jeśli zaszłabym w ciąże (zalecenie lekarza z powodu stanu zdrowia) normalnie miałabym wypłacane chorobowe i macierzyńskie? Zasiłek macierzyński przysługuje również w razie urodzenia dziecka po ustaniu ubezpieczenia chorobowego (zatrudnienia), jeżeli ubezpieczenie to ustało w okresie ciąży wskutek ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy albo z naruszeniem przepisów prawa, jeżeli zostało to stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu. W przypadku, gdy zatrudnienie ustało w okresie ciąży z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, a strona 4

5 pracownicy nie zapewniono innego zatrudnienia, przysługuje jej do dnia porodu zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego. ZMIANY W ZATRUDNIANIU OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH Parlament zakończył prace nad rządowym projektem nowelizacji ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Znowelizowana ustawa przewiduje, że czas pracy osoby niepełnosprawnej w stopniu znacznym i umiarkowanym nie będzie mogła przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin w tygodniu. Do końca 2011 r. obowiązywała nas zasada, według której czas pracy osób niepełnosprawnych w stopniu znacznym lub umiarkowanym wynosił maksymalnie 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo. Od 2012 r. w wyniku nowelizacji ustawy czas pracy tych osób wynosił maksymalnie 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo. Mimo tej zmiany osoby niepełnosprawne nadal mogły pracować krócej, ale pod warunkiem uzyskania zaświadczenia od lekarza, w którym uzasadnił on konieczność skróconego wymiaru czasu pracy. Jeśli lekarz nie wydał takiego zaświadczenia, niepełnosprawny musiał pracować w pełnym wymiarze. Jednak w wyniku wyroku z r. (sygn. akt K 17/11) Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 15 ust. 2 ustawy z r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, w brzmieniu nadanym przez ustawę z r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz niektórych innych ustaw, w zakresie, w jakim uzależnia zastosowanie skróconego czasu pracy do osoby niepełnosprawnej, zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności od uzyskania zaświadczenia lekarskiego o celowości stosowania skróconej normy czasu pracy jest niezgodny z konstytucją. Trybunał odroczył termin utraty mocy obowiązującej zakwestionowanego przepisu do 9 lipca 2014 r. Termin ten właśnie się skończył. Rządowa nowelizacja ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych przewiduje, że czas pracy osoby niepełnosprawnej w stopniu znacznym i umiarkowanym nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin w tygodniu. Rozwiązanie to oznacza wykonanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z czerwca 2013 r., który zakwestionował znowelizowane przepisy tej ustawy, obowiązujące od początku 2012 r. Na podstawie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, od 10 lipca 2014 r. skrócone zostały normy czasu dla osób niepełnosprawnych w stopniu znacznym i umiarkowanym będą stosowane bez konieczności dostarczania dodatkowego zaświadczenia lekarskiego. Tylko do 9 lipca 2014 r. niepełnosprawni, którym lekarz nie zalecił pracy w krótszym wymiarze, musieli pracować maksymalnie 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo. Dodatkowo, w Sejmie trwają prace nad senackim projektem nowelizacji ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, który ma również na celu dostosowanie prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 13 czerwca 2013 r. W myśl senackiego projektu nowelizacji, czas pracy osoby niepełnosprawnej zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności nie będzie mógł przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniu. Po wejściu w życie proponowanych strona 5

6 zmian skrócony czas pracy nie będzie stosowany, gdy na wniosek osoby niepełnosprawnej, lekarz prowadzący badania profilaktyczne pracowników lub w razie jego braku lekarz sprawujący opiekę nad tą osobą, wyrazi na to zgodę. Będzie też wprowadzona możliwość odwołania się od orzeczenia lekarskiego. Jeżeli osoba zatrudniona lub pracodawca nie zgadza się z treścią wskazanego wyżej zaświadczenia lekarskiego, będą mogli w ciągu 7 dni od otrzymania zaświadczenia złożyć wniosek o przeprowadzenie ponownego badania lekarskiego i wydanie zaświadczenia do wojewódzkiego ośrodka medycyny pracy. Wniosek trzeba będzie złożyć za pośrednictwem lekarza, który wydał zaświadczenie. (na podst. informacji z www. premier.gov.pl) URLOPY RODZICIELSKIE, JAK TO WYGLĄDA AKTUALNIE? W czerwcu 2013 roku weszły w życie zmiany dotyczące urlopu macierzyńskiego czy szerzej - rodzicielskiego. W 2014 roku już wszyscy młodzi rodzice korzystają z urlopu na nowych zasadach. Jedną z zasadniczych zmian w stosunku do obowiązującego wcześniej prawa jest wprowadzenie instytucji urlopu rodzicielskiego. W 2014 roku po urodzeniu się dziecka rodzice mogą skorzystać z urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego. Łączny wymiar wszystkich części urlopu, które można wykorzystać po urodzeniu dziecka, wyniesie nawet 52 tygodnie w przypadku urodzenia jednego dziecka. Przy ciąży mnogiej czas ten wydłuża się o kolejne tygodnie, a urlop może trwać od 65 do 71 tygodni (w zależności od liczby dzieci). Sam urlop macierzyński to 20 tygodni plus 6 tygodni dodatkowego urlopu macierzyńskiego. Sześć tygodni urlopu będzie można wykorzystać jeszcze przed porodem. Pozostałe 26 tygodni to urlop rodzicielski - przysługuje on obojgu rodzicom, czyli będzie mogła z niego korzystać zarówno matka jak i ojciec dziecka. Z urlopu rodzicielskiego mogą korzystać oboje rodzice dzieci urodzonych po 31 grudnia 2012 oraz ci, którzy po tej dacie adoptowali dziecko, lub utworzyli dla niego niezawodową rodzinę zastępczą. Urlop rodzicielski można wykorzystać jednorazowo lub podzielić na części (maksymalnie trzy). Takie rozwiązanie ma na celu poprawę sytuacji zawodowej kobiet, przy równoczesnym umożliwieniu ojcom osobistego zajęcia się dzieckiem. Warunkiem korzystania z urlopu macierzyńskiego czy rodzicielskiego jest pozostawanie w stosunku pracy lub też opłacanie dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego (czyli np. osobom samozatrudnionym lub pracującym na umowę-zlecenie). Urlop rodzicielski jest udzielany na pisemny wniosek pracownika, złożony nie później niż na 14 dni przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu. W przypadku skrócenia tego terminu pracodawca może - ale nie musi - udzielić urlopu. Wniosek złożony prawidłowo i z zachowaniem wspomnianego terminu jest natomiast dla pracodawcy wiążący. Urlopy macierzyńskie i rodzicielskie związane są z otrzymywaniem zasiłku z tytułu pozostawania na tychże urlopach. Jego wysokość zależy od zadeklarowanej długości przerwy w pracy. Jeśli matka bądź rodzice od razu zde- strona 6

7 cydują się na pełne wykorzystanie urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego, osoba pozostająca na nim będzie otrzymywać przez cały okres 80 procent wynagrodzenia. Przy deklaracji skorzystania z półrocznego urlopu będzie to 100 procent. Jeśli rodzice będą chcieli jednak po upływie 26 tygodni przedłużyć czas pozostawania z dzieckiem, za drugą część urlopu będzie przysługiwało 60 procent wynagrodzenia. Kolejną nowością jest możliwość łączenia urlopu z pracą na pół etatu - wówczas przysługuje połowa wysokości zasiłku należnego przy całkowitej rezygnacji z pracy. Powrót do pracy w niepełnym wymiarze czasu będzie jednak wymagał zgody pracodawcy, który może odmówić. (na podst. rodzicielski.gov) WADY I ZALETY EDUKACYJNEGO SYSTEMU INTEGRACYJNEGO W POLSCESYSTEM INTEGRACYJNY W POLSCE Uczniowie o specjalnych potrzebach stali się wyzwaniem dla nauczycieli, dla ich zdolności i umiejętności, wspierania więzi między uczniami oraz współpracy z rodzicami. Akceptacja dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi jest priorytetową zasadą integracji. Pozwala ona przełamać negatywne opinie i przesądy wobec osób niepełnosprawnych. Jest, obok poczucia bezpieczeństwa, jedną z podstawowych potrzeb psychicznych. W stosunku do dzieci o specjalnych potrzebach często rozumiana jest jako nadmierna tolerancja, przywileje i wychowanie pod kloszem. Każdy pragnie być akceptowany jako człowiek, który ma te same potrzeby co inni ludzie, a ich realizacja nie jest wywołana współczuciem z powodu jego ograniczeń. Aby akceptować ucznia niepełnosprawnego, trzeba postrzegać go przede wszystkim jako dziecko, a jego niepełnosprawność jedynie jako jeden z wielu czynników mogących utrudnić jego rozwój. Należy pamiętać, że aby uczeń niepełnosprawny stał się integralnym członkiem zespołu klasowego, musi być akceptowany w pełni przez swoich kolegów. Często przyczyną braku akceptacji i złych stosunków z kolegami czy też wzajemnej niechęci są społeczne uprzedzenia, niejednokrotnie przekazywane przez rodziców uczniów pełnosprawnych. Jedną z ważnych przyczyn złych stosunków koleżeńskich jest brak podstawowej wiedzy o rodzajach upośledzenia, jak również możliwościach, zachowaniach i potrzebach dziecka upośledzonego. Rozpoczynając naukę w szkole, uczniowie spotykają się po raz pierwszy z nowymi kolegami, nauczycielami, często znajdują się w całkowicie nowej sytuacji. Każdy reprezentuje inną osobowość. Początek roku szkolnego jest więc czasem trudnym i pełnym oczekiwań. W sytuacji związanej z adaptacją uczniów do warunków szkolnych trzeba odpowiedzieć na zasadnicze pytania: Co daje integracja osobom z niepełnosprawnością intelektualną, a co normalnie rozwijającym się? Co daje uczniowi współuczestnictwo w klasie integracyjnej? Biorąc pod uwagę dzieci niepełnosprawne, to: stymuluje ich rozwój, zapewnia konieczną w ich życiu pomoc, zaspokaja potrzebę więzi z grupą, natomiast osobom normalnie rozwijającym się daje zapewne podstawę do sądu, że się jest sprawniejszym, bardziej od innych kompetentnym- czyli wyższą samoocenę, również wyższą świadomość negatywnych następstw rozwoju cywilizacji, poczucie bycia strona 7

8 potrzebnym z uwagi na konieczność pomocy słabszemu. Do głównych korzyści wynikających z wzajemnego współistnienia i funkcjonowania w klasie można by zaliczyć: poznanie nowych kolegów i akceptację innych, budowanie poczucia własnej wartości, uczenie się tolerancji i empatii, przełamywanie własnych słabości i ograniczeń, nabycie przydatnych umiejętności interpersonalnych (asertywność, budowanie wiary w siebie i zespół, umiejętność rozwiązywania konfliktów), poczucie odpowiedzialności za siebie i innych, możliwość uzyskania wsparcia ze strony koleżanek i kolegów z klasy w trudnych sytuacjach, zaspokojenie swoich podstawowych potrzeb psychicznych (uznania, akceptacji, bezpieczeństwa, możliwość zespołowego podejmowania decyzji, możliwość podzielenia się swoimi sukcesami z innymi). Zintegrowana klasa jest więc wynikiem współpracy uczniów i nauczyciela. Zagrożeniem dla integrującej się grupy mogą być zachowania pojedynczych uczniów, którzy nie chcą dostrzec korzyści funkcjonowania w zespole. Uczeń, który przeciwstawia się podejmowaniu zadań przez grupę, walczy o zdobycie w niej wysokiej pozycji lub manipuluje innymi czy też ocenia swoich kolegów, może skutecznie utrudnić zintegrowanie klasy. Ważnym wyzwaniem dla nauczyciela staje się wyeliminowanie barier utrudniających wzajemne kontakty, dlatego podstawową kwestią dla wychowawcy staje się taka organizacja pracy, aby uczniowie pracowali w atmosferze bezpieczeństwa i zaufania. Integracja nie jest wartością tylko dla dzieci niepełnosprawnych. Jest szansą dla nauczycieli i dla wszystkich uczniów na kształcenie się w warunkach bardziej przychylnych ich wszechstronnemu rozwojowi osobowości. Natomiast nauczyciel pracujący z grupą integracyjną, chociażby ze względu na różnorodność możliwości dzieci będących pod jego opieką, staje się bardziej twórczy i kreatywny. Integracja jest naszą wspólną szansą na tworzenie świata żyjącego w miłości, pokoju i tolerancji. Zalety integracji to: mała liczba uczniów w klasie, innowacyjne metody realizowania zadań dydaktyczno- wychowawczych, bogactwo i różnorodność pomocy dydaktycznych, nietypowa ocena. Nauczyciel akceptuje dziecko niepełnosprawne nie jako specjalne, ale jako obarczone większymi trudnościami rozwojowymi. Przydziela mu zadania na równi ze zdrowymi, włącza we wszystkie zajęcia bez szkody dla zdrowia, stosuje te same nagrody i kary, przyznaje mu role, udziela pomocy specjalistycznej, wspiera je zachętą i wiarą, zauważa jego zdolności i osiągnięcia. Zapewniona jest opieka medyczna, ułatwiony dostęp do zajęć rewalidacyjnych, korekcyjno- kompensacyjnych, logopedycznych. Dzieci niepełnosprawne uczą się społecznego sposobu bycia, identyfikują się z grupami normalnymi i mają świadomość przynależności do społeczeństwa. Unikają lęku, jaki wywołuje przejście z przestrzeni chronionej do twardej rzeczywistości. Są przygotowane do radzenia sobie w świecie urządzonym przez ludzi zdrowych. Integracja pozytywnie wpływa na zachowania niepełnosprawnych, a także na ich osobowość. Są kochane, akceptowane, odnoszą sukcesy, aktywnie uczestniczą w zabawach i zajęciach wraz ze swymi kolegami. Integracja pozytywnie wpływa na dzieci zdrowe, które akceptują specyfikę i odmienność upośledzonych kolegów, pozbywają się strachu i obcości przed dziećmi chorymi. Poprawia sprawność ruchową dzieci niepełnosprawnych, poszerza zainteresowania, rozwija mowę, wyobraźnię. strona 8

9 Szkoła integracyjna wspiera rodziców, udziela porad, pomocy specjalistycznej. Nauka w klasie integracyjnej obchodzi się bez internatu i pozwala dziecku na stały pobyt w rodzinie. Przebywanie z rodzicami jest zwykle korzystniejsze dla psychicznego rozwoju dziecka. Dziecko upośledzone uczęszczające do szkół powszechnych jest traktowane przez rodziców normalnie, ponieważ przekonują się, że pod wieloma względami dorównuje ono innym dzieciom. Wady edukacyjnego systemu integracyjnego to: Dziecko uświadamia sobie swoją inność, ma poczucie niższej wartości i wycofuje się z aktywnych prób nawiązania kontaktu. Zajęcia specjalistyczne organizowane są dla dzieci niepełnosprawnych, w związku z tym nie dają możliwości wyzbycia się poczucia inności, gdyż dzieci zdrowe nie biorą w nich udziału, co nie daje możliwości konfrontacji ze zdrowymi. Niejednoznaczne i nie zawsze pozytywne nastawienie społeczeństwa ogranicza i utrudnia integrację, podobnie nieuzasadnione uprzedzenia dzieci zdrowych i ich rodziców. Wszystko to prowadzi do zakłóceń w interakcjach. Dzieci niepełnosprawne na ogół nie utrzymują poza szkołą kontaktów towarzyskich z rówieśnikami zdrowymi. Duża odległość pozbawia je możliwości spotkania się z przyjaciółmi z klasy. Integracja dostarcza osobom z niepełnosprawnością intelektualną negatywnych wzorców zaspokajania pewnych potrzeb. Niejednokrotnie osoby z lekkim stopniem niepełnosprawności intelektualnej wchodzą do grup młodocianych przestępców. Integracja, która od kilku lat niepokoi polskich pedagogów, nie jest tylko wartością dla dzieci niepełnosprawnych. Jest szansą dla nauczycieli i szansą dla wszystkich dzieci na kształcenie się w warunkach bardziej przychylnych wszechstronnemu rozwojowi osobowości. Nauczyciel pracujący z grupą integracyjną, ze względu na różnorodność możliwości dzieci będących pod jego opieką, staje się bardziej uważny i twórczy. (na podst. Frycie S. Integracja w nauczaniu, W-wa 99) PORADY EKSPERTA - DIETETYK RADZI Poniżej kilka krótkich informacji dla Was o żywieniu dzieci autystycznych. To tylko zarys tego o czym być może sami najlepiej wiecie, i to Wasze doświadczenie jest dla Was najlepszą wskazówką jak macie czy możecie postępować jeśli chodzi o dietę Waszych dzieci. Autyzm dziecięcy to zaburzenie rozwoju dziecka, zwłaszcza interakcji społecznych, komunikacji. Zachowanie dziecka charakteryzują powtarzające się i stereotypowe wzorce zachowań. Warto zwrócić uwagę na fakt, że większość dzieci autystycznych ma problemy z chorymi jelitami z tzw., zespołem cieknącego jelita. Dysbioza w głównej mierze spowodowana jest przez drożdżyce układu pokarmowego. Głównym winowajcą jest zazwyczaj Candida albicans, to grzyb który jest naturalną florą fizjologiczną występująca w organizmie każdego człowieka. Niebezpieczny natomiast staje się niekontrolowany przez organizm jego rozrost, którego jednym z powodów może być długotrwała, częsta antybiotykoterapia. Antybiotyki zabijają korzystne dla jelita bakterie kontrolujące rozrost niekorzystnych dla strona 9

10 człowieka drożdżaków. Dlatego właściwy sposób żywienia jest niezwykle ważny i stanowi dopełnienie leczenia farmakologicznego oraz terapii behawioralnej. Przed zastosowaniem diety zasadne byłoby przeprowadzić dziecku badania na peptydy w moczu inaczej zwane opiaty. Są to związki niekompletnie strawionych cząsteczek białek jakie znajdują się w glutenie tzw. glutenomorfiny, które poprzez nieszczelne jelito dostają się do krwiobiegu. Podobne związki tworzą się również z kazeiny która rozkłada się w żołądku na kazomorfiny. Oba te związki poprzez nieszczelne jelito trafiają do krwiobiegu, a w następnej kolejności do układu nerwowego, a także do mózgu. Peptydy, które pochodzą z kazeiny czy glutenu swoją strukturą chemiczną przypominają opioidy takie jak morfina. Po dotarciu do mózgu dają efekt podobny jak po zażyciu narkotyku. Stąd bierze się okrojony jadłospis czy przywiązanie do niektórych produktów: chleb, serek homogenizowany, ciastka, pizza. Produkty te działają jak narkotyk i dają podobne objawy jak u osób uzależnionych od morfiny i mogą to być: niewrażliwość na ból, nagłe zmiany nastroju, śmiechawki, izolowanie się, autostymulacje, autoagresja. Odpowiednio dobrana dieta w leczeniu autyzmu może być kluczem do sukcesu. U tych dzieci w 70% skuteczne okazuje się zastosowanie diety bezmlecznej, bezglutenowej i bezcukrowej. Dieta bezglutenowa, produkty dozwolone to ziemniaki w każdej postaci, jajka, warzywa, kukurydza, owoce, oleje roślinne, przyprawy naturalne, orzechy, ryż (najlepiej ciemny). Produkty niedozwolone: pieczywo, wszelkie słodycze, budyń, kisiel, ketchup, musztarda, makaron, pizza. Ukryte źródła glutenu: wyroby garmażeryjne, parówki, pasztety, mielone mięso, wędliny, nadziewana czekolada, cukierki, jogurty, śmietany, desery, leki, proteina roślinna, mięso, skrobia modyfikowana, skrobia roślinna, mleko ryżowe z zawartością jęczmienia, opłatek komunijny i wigilijny, proszek do pieczenia. Dieta bezmleczna, produkty dozwolone: mleko ziemniaczane, kokosowe, ryżowe, migdałowe, z soczewicy i kozie wraz z jego przetworami, margaryny bezmleczne i olej ryżowy. Produkty niedozwolone: mleko krowie i jego przetwory typu jogurty, sery białe i żółte, kefiry, śmietany, masło. Dieta bezcukrowa, wyeliminowanie cukru pod wszelką postacią, słodkich napoi. Bezpiecznym zamiennikiem cukru jest ksylitol lub stevia. Ponadto należy unikać: drożdży i grzybów, produktów z puszek, produktów z dodatkiem sztucznych barwników, konserwantów, wzmacniaczy smaku, leków do produkcji których dodaje się drożdzy, mleka lub cukru, past do zębów. strona 10

11 Produkty dozwolone : ryż, tapioka, kukurydza, proso, amarantus (szarłat), gryka oraz produkty z nich powstałe (mąki, kasze, płatki, mleka, chlebki, chrupki). *jaja, najlepiej z hodowli ekologicznych, domowych: kurze, przepiórcze, strusie. *orzechy włoskie, laskowe, migdały, nerkowce, kokos, pistacje i produkty z nich powstałe np. mleka, masła. Ale uwaga na reakcje alergiczne!!! *rośliny strączkowe: cieciorka (ciecierzyca), fasola (mung, adzuki, kolorowa, kidney, biała), bób, soczewica, groch. *warzywa z wyjątkiem ziemniaka lub podawać go w małych ilościach. *mięso: indyk, kaczka, gęś, kurczak, dziczyzna, boczek, chuda surowa szynka *ryby: makrela, sola, barwena, sardynka, pstrąg, okoń, tilapia. *zamiast cukru ksylitol, czyli cukier brzozowy, i naturalny słodzik uzyskany z liści Stevi. Produkty te należy wprowadzać stopniowo po konsultacji ze specjalistą. UWAGA! Stevia podana w zbyt dużej ilości może powodować gorycz potrawy. Nie zaleca się stosowania ksylitolu dla dzieci poniżej 3 roku życia z powodu możliwości wpływu na zaburzenia w budowie oka. *niektóre owoce: gruszki, maliny, cytrusy, borówki amerykańskie, jagody, żurawiny obserwujemy czy nie występują reakcje alergiczne. *woda. *olej z pestek winogron, pestek dyni, olej lniany, oliwa z oliwek. *siemię lniane (w całości lub mielone dodane do potraw wspomaga trawienie). *herbatki owocowe, ziołowe. opracowała mgr Katarzyna Stańczykiewicz-Kudła strona 11