Lubiński, Andrzej Uzupełnienie listy członków Związku Polaków w Niemczech Ziemi Malborskiej. Komunikaty Mazursko-Warmińskie nr 1-2, 81-87

Transkrypt

1 Lubiński, Andrzej Uzupełnienie listy członków Związku Polaków w Niemczech Ziemi Malborskiej Komunikaty Mazursko-Warmińskie nr 1-2,

2 Andrzej Lubiński UZUPEŁNIENIE LISTY CZŁONKÓW ZWIĄZKU POLAKÓW W NIEMCZECH ZIEMI MALBORSKIEJ Badania związane z historią IV Dzielnicy Związku Polaków w Niemczech (dalej ZPwN) m ają bogatą literaturę. Nikt jednak do tej pory nie podjął się opublikowania imiennego spisu tej organizacji. Dopiero niedawno dwaj badacze z Olsztyna i W rocławia przedstawili owoce swoich dociekań *. Na wstępie autorzy mówią o trudnościach związanych z korzystaniem ze źródeł wtórnych, ustaleniem wielkości organizacji, przestrzegania przez członków Związku statutu (np. płacenie składek)2 które napotykali studiując dzieje Związku. Swoje rozważania chcę ograniczyć do terenu Powiśla. Wspomniani autorzy ustalili na tym obszarze 260 nazwisk członków Związku. L iteratura przedmiotu podaje różniące się d a n e 3. Autorowi udało się ustalić 401 nowych nazwisk z czego 119 w oddziale Postolin, w pozostałych 282. Dysponujemy obecnie pełnym spisem, członków oddziału, obejmującym lata Dokumentację przynależności do tego oddziału który obejmował wsie: Postolin, Ramzy Duże, Ramzy Małe, Cygusy, Sałuki i od roku 1935 Pułkowice przygotowano do druku na podstawie ewidencji składek, prowadzonej przez męża zaufania Teofila Kochańskiego i szczęśliwie przetrw a łej zawieruchę wojenną w murze ściany domu mieszkalnego. Wiarygodność dokum entu jako źródła historycznego nie podlega dyskusji. Notatnik o w y m iarach 10 cm X 16 cm jest zaopatrzony w sztywną okładkę koloru brąizower go. Jest to unikat, jeżeli idzie o zachowanie dokładnych danych łącznie z w y sokością składek, które wynosiły: 10, 25, lub 50 fenigów, należnie od stanu m ajątkowego członków. Nieopłacanie składki nie oznaczało, że dana osoba wystąpiła ze Związku 6. Dotyczy to w szczególności członków oddziału Postolin; Piotra Jackiewicza, Czesława Gawrońskiego, Jana Lengi, Stanisława Niemczyńskiego, Jana Ścisłowskiego, Antoniego Poroczyńskiego, Franciszka Smolińskiego, Franciszka Smolińskiego [II], Jana Wróblewskiego, W andy Budnowskiej, W ładysławy W ardeckiej, Marii Wróblewskiej.. Osoby te m iały przerwy w płaceniu składek, co wytłumaczyć można nieterminowością bądź trudnościami (finansowymi). 1 B. Ł ukaszew icz, W. W rzesiński, IV D zie ln ic a Z w ią z k u P o la k ó w w N ie m c z e c h 192Z W 60 ro czn icą pow stania, O lszty n Ib id em, ss W. W rzesiński, R u c h p o ls k i n a W arm ii, M a zu ra ch i P o w iślu w la tach , w yd. 2, O lszty n 1973 p o d a je za r w e d łu g d a n y c h n iem iec k ic h 1370 członków, za ro k (ss. 91 i 180); R. W ap iń sk i, Z iem ia s z tu m sk a p o d p a n o w a n ie m p r u sk im, w : Z iem ia sztu m sk a, G d y n ia 1966; p o d a je 950 czło n k ó w (s. 108); P. S ow a, T ro p e m sp a d k o b ie rcó w H a k a ty, W arszaw a 1978, p o d a je 808 czło n k ó w (ss ). 4 M a te ria ły u d o stę p n io n e p rzez p. A g n ieszk ę K o c h a ń sk ę -R u jn e r z P o sto lin a. 5 R e la cja u stn a p. A. K o c h a ń s k ie j-r u jn e r (w p o sia d a n iu a u to ra n o tatk i).. 6 K o m u n ik a ty

3 Andrzej Lubiński Liczba członków oddziału Postolin wahała się od 68 osób w 1936 r. do 35 osób w r Byli to głównie ludzie posiadający własne gospodarstwa rolne lub rzemieślnicy. Najmniej było inteligencji: Jan Boenigk i Anna R adtke. Ziemiaństwo reprezentowała rodzina Donimirskich z Ramz i Cygus. Listę członków oddziału Postolin zestawiono według kolejności: miejscowości, nazwisko i imię; num er główny legitymacji; lata opłacania składek; uwagi w księdze opłat skład k; oznaczano nazwiska wymienione w powołanej pracy Łukaszewicza i Wrzesińskiego, por. przyp. 1; ( ) oznaoza brak danych. Nazwiska (bez dalszych danych) członków pozostałych oddziałów podano na podstawie relacji żyjących członków ZPwN z Powiśla 6. Stanowi to zarazem tytuł do jednej pretensji wobec autorów IV Dzielnicy ZPwN, którzy nie wykorzystali relacji osób działających niegdyś w tej organizacji. 8 In fo rm a c je u stn e u zy sk an e w ciąg u 1983 r. od p. A. K o c h a ń sk ie j-r u jn e r, p. K la ry S m o liń sk iej z P o sto lin a, pp. M arii i Jó z efy R a jsk ic h ze S ta re g o T a rg u, p. M arii O siń sk iej ze S ztu m u, p. Jó zefa L ew ick ieg o ze S ztu m u, p, Jo a ch im a D u m alsk ieg o ze S ztu m u, p. W ład y sław y S z y m ań sk ie j z G d ań sk a (n o ta tk i w p o siad an iu a u to ra ). C h ciałb y m w ty m m ie jsc u w szy stk im im jeszcze raz podziękow ać. ZWIĄZEK POLAKÓW W NIEMCZECH ODDZIAŁ POSTOLIN (129 CZŁONKÓW) Postolin Bartsch Franciszek, 17670, Barra J6zef, 17647, , zmarł w m arcu 1927 Boenigk Jan, 338, 1929 Demski Józef, 17669, Fankner Antoni,, 1934 i 1936 Fankoeo: Bolesław,, Fankner Bronisław,, Fankner Jan, 17643, , zmarł 26 sierpnia 1938 Fankner Józef,, Fankner Konrad,, Gawroński Abdon, 17788, Gawroński Aleksander, 309, * Gawroński Czesław, 310, i 1934 Gawroński Kazimierz, 311, Gawroński Roman, 17676, * Gawroński Tadeusz, 569, Gawroński Antoni, 17677, Górski Albin, 17667, Jackiewicz Piotr, 17649, i K latt Albin, 17639, Klewicz Franciszek, 17671, , zmarł 1 maga 1938 Klewicz Władysław, 17672, Kochański Józef, 17648, , w Sztumie od 1927 Kochański Teofil, 17644, * Kozłowski Bernard, 17685, Kurowski Józef,, Kustosz Alojzy, 287, 1930, wyprowadził się do Tychnów Lenga Jan, 17662, i * Myśliwski Franciszek, 584, Nowak Heronim, 17638, 1926, zmarł w czerwcu 1926 Nowak Leon, 17668, , zmarł 4 m arca 1934 Pakalski Piotr, 17642, , zmarł w m aju 1927 Pawefleoki Bernard, 17636, Pawelczak Aleksy, 570, Pawelczak Michał, 17666, Pawelczak Władysław, 17665, * Po-roczyński Antoni, 314, i

4 Uzupełnienie listy członków Zwigzku Polaków w Niemczech 83 Piekarskii Teofil, 17645, Radtke Wiktor, 17681, Rumiński Ignacy, 17664, Scisłowski Jan,, , wystąpił 1 stycznia 1932 Szyipkowski Teofil, Szypniewski Piotr, 17684, W ardecki Leonard, 362, W ardecki Leon, 17605, Weissgeriber Leon, 17640, , zmarł w 1934 Wojewódka Franciszek, 17659, , zm arł w 1928 Wojka Antoni,, Wojka Teodor, 17641, i Wróblewski Jan, 17636, i * Zalewski Franciszek, 17646, Zblewski Józef, 17657, * Budnowska Franciszka, 5556, Budnowska Wanda, 5560, i Czerwińska Anna, 5559, , w y prowadziła się do Prabut Gawrońska Irena,, Gawrońska Julianna, 5611, Gawrońska K atarzyna,, Gawrońska Stefania,, Gawrońska Stefania, 312, Górska Klara, 5566, K latt Lucja, 5893, Klewiicz Józefina, 5561, Kochańska Agnieszka, 3443, Kozłowska Gertruda, 5551, Nowak Józefa, 5567, , wyprowadziła się do Łasina Nowak Melania, 5899, Nowak Zofia, 5564, Pakalska Anastazja, 5894, Piekarska Koleta, 5557, Pawelecka Helena, 363, Pawelecka Leokadia, 572, Pawelecka Wanda, 973, Pawelecka M arta, 5892, Radtke Anna, 3469, Radtke Józefa, 5569, , zm arła w 1928 Radtke Helena, 5570, Radtke Hildegarda, 5569, Rum ińska Maria, 5565* Weissgerber Ludwika, 5891, Wäsiüew-ska Anna,, 1935 W ardecka Władysława, 5865, 1935 i W erth Helena, 5514, Wojka BernardLna, 5895, Wojewódka Anna, 5563, Wojewódka Franciszka, 5562, , zmarła w 1929 Wróblewska Elżbieta, 5584, W róblewska Maria, 5890, i 1939 Zblewska Julianna, 5553, Pa-welczak Maria,, Ramzy Duże Bojanowski W ładysław, 17270, 1931 Smoliński Franciszek, 244, 1929 i Smoliński Franciszek, 17689, 1930 i 1932 Scibora Jan, 336, Bojanowska Maria, 5518, 1931 Smolińska Elżbieta,, , wyprowadziła się do Sztumu Smolińska Wanda, 6007, Ramzy Małe Donimirski Kazimierz, 17270, * Donimirski Zbigniew,, 1933, wyprowadził się do Waplewa K iljan Jan, 17795, Kozłowski Władysław, 17682, Niemczyński Stanisław, 17673, i Pałucki Józef,, 1933 Włodarczak Aleksander, 18000, Donimirska Maria, 5518, * Donimirska Celina, 3413, 1933, w yprowadziła się do Waplewa K iljan M arianna, 571, Kozłowska Franciszka,, 1927 Kozłowska Maria,, 1927 Cygrusy Bednarski Piotr, 17727, 1927 B randt Izydor, 17796, Donimirski Bolesław, 17660, , zmarł w 1937

5 84 Andrzej Lubiński Donimirski Józef, 17661, Zbmerski Leon, 17542, Żuchowski Antoni, 17182, Klin W eronika, 5558, Bednarska Teofila, 5924, 1927 Zbmerska Józefina, 5842, Pułkowice Kwella Franciszek, 17612, Szypniewski Józef, 17616, W iśniewski Franciszek, 17625, * Wiśniewski Walenty, 17607, Kwella Anastazja, 5868, Kwella Helena, 5572, Omieczyńska Franciszka,, Szypniewska Dorota, 3454, Szypniewska Stefania, 3442, Wiśniewska G ertruda, 5869, 1936 Sadluki Ribacki Jan, 17658, Bądki Piasecka Agnieszka Piasecki Feliks Benowo L iterska Maria Szwarc Olga Gerdeja Krzyżanowski CZŁONKOWIE ZWIĄZKU POLAKÓW W NIEMCZECH Z INNYCH ODDZIAŁÓW ZIEMI MALBORSKIEJ Krasna Łąka Szymańska G ertruda Szymańska Leokadia Szymański Aleksander Szymański Jan Kwidzyn Bukowska G ertruda Różycki Brunon Mikołajki Pomorskie Bartnicka Filomena Dąbrówka Pruska Begdon Jan Kwella Begdon Zofia Neugebauer Józef Golisz Teofil Nowak Feliks K latt Śmiech G ertruda Kosteński Śmiech Moroszko Stefania Sizypniewski Nowak Filomena Nowak Franciszka Nowak W aleria Kałwa Nowakowski Dąbrowska W aleria Neugebauer W aleria Hoffmann Pakalska Salomea Kamrowski Pakalski Wacław Łebek Przeperski Jan Łemkowski Jan Reszkowski Stanisław Szymańska Stanisława Ru ca Szreiiber Antoni Koloząb Szreiber Zofia Grochowska Stefania Szlagowska Agnieszka Szypniewska Wanda Koźlinka Szypniewski Jan W róblewski Wróblewska Maria

6 Uzupełnienie listy członków Związku Polaków w Niemczech 85 Mirany Nowy Targ Drożą Izydor Będźmierow-ska Rozalia Broża Maria Będźmierowski Aleksander Izdebska Alfons Juchta Jan Izdebski Leon Juchta Jan Izdebska W aleria Juchta Filomena Jeziołowicz Franciszek Juchta Jadwiga Jeziołowicz M arianna Juchta Maria Jeziołowicz Monika Mazurkiewicz Bernard Jeziołowicz Pelagia Omieczyńska Maria Jeziołowicz W aleria Omieczyński Jakub Nawrocka Elżbieta Pafturalski Juliusz Nawrocki Franciszek Pawelecka Monika Preuss Bolesław Pawelecki Aleksander Preuss K lara Piasecki Franciszek Preuss Maria Wiechowska Zofia Preuss W acław Wiechowski Józef Palczewska Leokadia Palczewski Pierzchowice Frzelińska Anna Gram aiowska M arianna Pnzelińska M arianna Gram atowska M aria Przelińska Wanda Gramatowsfci Józef Przeliński Jan Grm atowski Leon Przeliński Michał Gram atowski Stanisław Skoczyńska Monika Gram atowski W ładysław Skoczyńska Seweryna Kalinowska Maria Skoczyński Domian Łemkowska Kazimiera Skoczyński W alenty Łemkowska Teofila W ojtacka Anna Sławiński W ojtacka Zofia Słupczyńska Maria Wojtacki Bronisław Zabłońska Maria Zabłońska Maria Nowa Wieś Zabłońska Gertruda Zabłońska Stefania Abrysińska Barbara Zabłońska Teresa Abrysiński Stanisław.,. Zabłoński Antoni Karbowski Leon Zabłoński Jan Lenzner Zabłoński Franciszek Ligrnan Franciszka Zabłoński Antoni Ligman Paweł W ojtacka Jadwiga Lisewski Leonard Wojtackti Jan Pakalski Teof il Pawłowski Fryderyk Sadłuki Redmer Wojciech Zenke Feliks Ruca Zenke Pelagia Smoliński Jan Nowak Heronim Smoliński Konrad Nowak Maria Smoliński Paweł Nowak M arta Wojtakowski Jan Walasik Maria Stary Targ Walasik W ładysław Arentowicz Feliks

7 86 Andrzej Lubiński Arentowicz Kazimierz Wróblewski Arentowicz M arta Zakrzewska Leokadia Będźmierowskd Franciszek Zakrzewska Ludwika Broda Aleksander Zakrzewska Paulina Broda Antoni Zimmerman Antonii Broda Franciszek Zimmerman Helena Broda Prakseda Floryn Anna Straszewo Floryn Franciszka Floryn Jan Kosecki Jan M atem Helena Hepner Izdebski Piotr Połomska Aniela Połomska G ertruda K erner Bruno Połomska M arta Kerner Zofia Połomski Jan Klingenberg Antoni Połomski Franciszek Klingenberg Bronisława Wojke Aniela Klingenberg Ewa Klingenberg Helena Klingenberg Jan Szropy KlingenbeTg Leokadia Górczyńska M arta Klingenberg Leon Klingenberg Monika Sztum K ikut Jan Borzych Feliks K ikut Maria Borzyeh Franciszek K ikut M ałgorzata Borzych Helena K ikut Walenty Borzych Jan K rella Borzych Leokadia Krupińska Helena Ewertowska Bronisława K rupiński Franciszek Ewertowski Henryk Kuśmider Franciszka Osińska Czesława M ądry Jan Osińska Władysława Meirowska Hanna M orawska Aurelia Preuss Feliks Morawski Edward Preuss Leon M orawski Józef Preuss Stefania Morawski Leon Radtke Aleksandra Potowska Helena Radtke Józef Potowska Jadwiga R adtke Stanisława Potowska Leokadia Rajska Maria Potowska Maria Rumianek M arta Potowska Ludwika Stech Potowska Michalina Sufrażanka Maria Potowska Stefania Suszek Potowska Teofila Szydzik Potowski Alfons Szypniewski Franciszek Potowski Klemens Teszner Józef Potarzyński Stefan Trafalski Paweł Ronowska Teresa W iśniewski Piotr Ronowski Leon Wojciechowska Antonina W łodarczak Feliks Wojciechowską Marią Włocjaręząk Stefąi)

8 Uzupełnienie listy członków Związku Polaków w Niemczech 87 Sztumska Wieś Józkowski Wiśniewski Jan Ramoty Redmer Jan Telkwice Brzeszczyński Maksymilian Chełkowska Emilia Donimirska Zofia Donimirski Jan Juchta Jan Tropy Danielewska Helena Danielewska Monika Danielewska M aria Danielewski Jam Danielewski Ja n Gawroński Kozłowska Maria Kozłowski Klemens Kryn Jan Kryn Julianna Pobłocka Anastazja Trzciano Klóskowska Zofia Lewicka Helena Lewicka Klara Pacer Urszula Połomski Leon Ronowski Franciszek Lewicka Monika Ronowski Piotr Sadowska OLga Sadowski Roman Quella Antoni Quella Klara Trzciński Józef Tychnowy Licznerski Roman Omieczyńska Franciszka T ulice Mazurkiewicz Adajbert M azurkiewicz Julianna Waplewo Beutler Boruszewski Fridrychowska M aria Kamiński Krakowski Kraski Franoiszek K raski Józef Kraska Julianna Neubohn Orlewioz Rochon Roszkowski Franciszek Ziółkowski Zynda K lara