GOTOWOŚĆ SZKOLNA DZIECI SZEŚCIOLETNICH. Centrum Doradztwa i Kształcenia Kadr s.c.

Transkrypt

1 GOTOWOŚĆ SZKOLNA DZIECI SZEŚCIOLETNICH

2 Pojęcie dojrzałości szkolnej, bo tak określa się gotowość do podjęcia przez dziecko zadań i obowiązków jakie stawia przed nim szkoła, obejmuje zarówno: 1. jego rozwój psychiczny, fizyczny, umysłowy, emocjonalno społeczny, 2. jak i poziom opanowania umiejętności i wiadomości przygotowujących dziecko do podjęcia nauki czytania, pisania i liczenia. Tak więc wiele czynników decyduje o tym, czy dziecko wykazuje gotowość do podjęcia systematycznej nauki w szkole.

3 Rozwój dziecka w poszczególnych sferach musi być harmonijny, to znaczy taki, by w każdej dziedzinie tempo zmian było podobne. Wówczas wszystkie aspekty rozwoju pozostaną w ścisłym związku. Gotowość do podjęcia nauki wymaga ogólnej dojrzałości dziecka i dlatego rozwój we wszystkich sferach jest bardzo ważny. O powodzeniu w szkole decyduje rozwój intelektualny, emocjonalny, manualno motoryczny, fizyczny oraz motywacja dziecka do podjęcia nauki.

4 O tym, czy dziecko jest prawidłowo rozwinięte pod względem fizycznym decyduje lekarz. To on ocenia jego stan zdrowia po badaniu i dostarcza rodzicom informacji o jego wynikach.

5 Zgodnie z nową podstawą programową: Zadaniem nauczycieli jest prowadzenie obserwacji pedagogicznych mających na celu poznanie możliwości i potrzeb rozwojowych dzieci oraz dokumentowanie tych obserwacji. W roku poprzedzającym rozpoczęcie przez dziecko nauki w klasie I szkoły podstawowej należy przeprowadzić analizę gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole (diagnoza przedszkolna).

6 Celem takiej analizy jest zgromadzenie informacji, które mogą pomóc: rodzicom w poznaniu stanu gotowości swojego dziecka do podjęcia nauki w szkole podstawowej, aby mogli je w osiąganiu tej gotowości, odpowiednio do potrzeb, wspomagać; nauczycielom przedszkola przy opracowaniu indywidualnego programu wspomagania i korygowania rozwoju dziecka, który będzie realizowany w roku poprzedzającym rozpoczęcie nauki w szkole podstawowej; pracownikom poradni psychologicznopedagogicznej, do której zostanie skierowane dziecko w razie potrzeby pogłębionej diagnozy związanej ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi".

7 W praktyce pojęcie dojrzałości (gotowości) szkolnej dotyczy relacji między środowiskiem szkolnym, środowiskiem rodzinnym a dzieckiem.

8 Anna Brzezińska współcześnie pojmowaną gotowość szkolną rozpatruje jako proces i efekt współdziałania aktywności dziecka i dorosłych, którzy tworzą warunki do nauki oraz jako efekt współgry właściwości dziecka i właściwości szkoły a ściślej jej oferty edukacyjnej. W przeciwieństwie do pojęcia dojrzałości szkolnej, ograniczonej do procesów poznawczych i posiadanych umiejętności, dostrzeżono teraz istotną rolę wspierających, czy też hamujących wpływów środowiska, w jakim znajduje się dziecko przed rozpoczęciem nauki.

9 Kryteria szkolnej gotowości wg E. Gruszczyk Kolczyńskiej: Umiejętność pokonywania trudności, Samodzielność, Przygotowanie do nauki czytania, pisania i matematyki.

10 Podstawa programowa edukacji wczesnoszkolnej uwzględnia to, czego dzieci nauczyły się w przedszkolu i to, co mają opanować w następnych latach szkolnego nauczania. Podstawa programowa jest innowacyjna w stosunku do poprzednich. Tym razem nie została napisana za pomocą treści programowych kształcenia i wychowania, ale wymaganiami programowymi w stosunku do ucznia. Wymagania wynikają z najważniejszych umiejętności zdobywanych przez ucznia w trakcie kształcenia ogólnego na danym etapie kształcenia ogólnego.

11 PODSTAWA PROGRAMOWA -PROFIL ABSOLWENTA PRZEDSZKOLA

12 OBSZAR Kształtowanie umiejętności społecznych dzieci: porozumiewanie się z dorosłymi i dziećmi, zgodne funkcjonowanie w zabawie i sytuacjach zadaniowych.

13 obdarza uwagą dzieci i dorosłych, aby rozumieć to, co mówi i czego oczekują; grzecznie zwraca się do innych; przestrzega reguł obowiązujących w społeczności dziecięcej (stara się współdziałać i rywalizować w zabawach i w sytuacjach zadaniowych) oraz w świecie dorosłych; w miarę samodzielnie radzi sobie w sytuacjach życiowych i próbuje przewidywać skutki swoich zachowań; wie, że nie należy chwalić się bogactwem i dokuczać dzieciom, które wychowują się w trudniejszych warunkach, a także że nie należy wyszydzać i szykanować innych; umie się przedstawić: podaje swoje imię i nazwisko, adres zamieszkania, wymienia swych bliskich i wie, czym się zajmują;

14 OBSZAR Kształtowanie czynności samoobsługowych, nawyków higienicznych i kulturalnych. Wdrażanie dzieci do utrzymywaniu ładu i porządku

15 umie poprawnie umyć i wytrzeć się, a także myć zęby; właściwie zachowuje się przy stole podczas posiłków, nakrywa do stołu i sprząta po sobie; w przyjęty sposób korzysta z toalety; samodzielnie ubiera i rozbiera się, dba o osobiste rzeczy i nie naraża ich na zgubienie lub kradzież; utrzymuje porządek tam, gdzie przebywa: nie śmieci, nie bałagani w domu, na podwórku, w przedszkolu itd.

16 OBSZAR Wspomaganie rozwoju mowy dzieci

17 zwraca się bezpośrednio do rozmówcy, stara się mówić poprawnie pod względem artykulacyjnym, gramatycznym, fleksyjnym i składniowym; mówi płynnie, niezbyt głośno, dostosowując ton głosu do sytuacji; uważnie słucha, pyta o niezrozumiałe fakty i formułuje dłuższe wypowiedzi o ważnych sprawach; w zrozumiały sposób mówi o swoich potrzebach i decyzjach; słucha i stara się zrozumieć innych, gdy opowiadają o tym, czego pragną i do czego dążą.

18 OBSZAR Wspieranie dzieci w rozwijaniu czynności intelektualnych, które stosują w poznawaniu i rozumieniu siebie i swojego otoczenia.

19 przewiduje, na miarę swych możliwości, jakie będą skutki czynności manipulacyjnych na przedmiotach (wnioskowanie o wprowadzanych i obserwowanych zmianach); grupuje obiekty w sensowny sposób (klasyfikacja) i formułuje uogólnienia typu: to do tego pasuje, te obiekty są podobne, a te są inne; stara się łączyć przyczynę ze skutkiem i próbuje przewidywać, co się może zdarzyć.

20 OBSZAR Wychowanie zdrowotne i kształtowanie sprawności fizycznej dzieci

21 dba o swoje zdrowie; zaczyna orientować się w zasadach zdrowego żywienia, np. nie upiera się przy nadmiernym jedzeniu słodyczy, chipsów; dostrzega związek pomiędzy chorobą a leczeniem: poddaje się leczeniu, wie, że zastrzyki są konieczne; jest sprawne fizycznie lub jest sprawne na swoje możliwości, jeżeli jest dzieckiem z zaburzeniami ruchowymi; jest na tyle zahartowane, aby uczestniczyć w zajęciach, zabawach i grach w ogrodzie, parku, na boisku.

22 OBSZAR Wdrażanie dzieci do dbałości o bezpieczeństwo własne oraz innych

23 wie, jak trzeba zachować się w sytuacji zagrożenia i gdzie można otrzymać pomoc, umie o nią poprosić; orientuje się w bezpiecznym poruszaniu się po drogach i korzystaniu ze środków transportu; zna zagrożenia płynące ze świata ludzi, roślin oraz zwierząt i unika ich; wie, że nie można samemu zażywać lekarstw i stosować środków chemicznych (np. środków czystości) niezgodnie z ich przeznaczeniem; próbuje samodzielnie i bezpiecznie organizować sobie czas wolny w przedszkolu, w domu i w ogrodzie; ma rozeznanie, gdzie można się bezpiecznie bawić, a gdzie nie.

24 OBSZAR Wychowanie przez sztukę dziecko widzem i aktorem

25 Dziecko wie, jak należy się zachować na uroczystościach, np. na koncercie, festynie, przedstawieniu w przedszkolu, w teatrze, w kinie; odgrywa role w zabawach parateatralnych posługując się mową, mimiką, gestem i ruchem oraz umie posługiwać się rekwizytami (np. maski i czapki).

26 OBSZAR Wychowanie przez sztukę muzyka i śpiew, pląsy i taniec.

27 śpiewa piosenki z dziecięcego repertuaru oraz łatwe piosenki ludowe; dostrzega zmiany dynamiki, tempa i wysokości dźwięku utworu muzycznego, wyraża je pląsając lub tańcząc; tworzy muzykę korzystając z instrumentów perkusyjnych (oraz innych przedmiotów), a także improwizuje ją ruchem; w skupieniu słucha muzyki, także poważnej.

28 OBSZAR Wychowanie przez sztukę: różne formy plastyczne

29 umie swobodnie wypowiadać się w różnych technikach plastycznych; zna sztukę ludową, na miarę swych możliwości (w szczególności swojego regionu): stroje, obrzędy i tradycje ludowe, przedmioty artystyczne; przejawia zainteresowanie malarstwem, rzeźbą i architekturą (także architekturą zieloną i architekturą wnętrz), rozmawia o tym, co ogląda.

30 OBSZAR Wspomaganie rozwoju umysłowego dzieci poprzez zabawy konstrukcyjne, budzenie zainteresowań technicznych

31 wznosi konstrukcje z klocków i tworzy kompozycje z różnorodnych materiałów (np. przyrodniczych), ma poczucie sprawstwa ( potrafię to zrobić ) i odczuwa radość z wykonanej pracy; używa sensownie prostych narzędzi podczas majsterkowania; interesuje się urządzeniami technicznymi (np. w gospodarstwie domowym), próbuje rozumieć, jak one działają i zachowuje ostrożność przy korzystaniu z nich.

32 OBSZAR Pomaganie dzieciom w rozumieniu istoty zjawisk atmosferycznych i w unikaniu zagrożeń.

33 rozpoznaje i nazywa zjawiska atmosferyczne charakterystyczne dla pór roku; podejmuje rozsądne decyzje, aby nie narażać się na niebezpieczeństwo, np. nie stoi pod drzewem w czasie burzy, nie zdejmuje czapki w mroźną pogodę; wie o czym mówi osoba zapowiadająca pogodę w radiu i w telewizji, np. będzie padał deszcz, śnieg, wiał wiatr; stosuje się do podawanych informacji na miarę swych możliwości.

34 OBSZAR Wychowanie dla poszanowania roślin i zwierząt.

35 wymienia rośliny i zwierzęta żyjące w różnych środowiskach przyrodniczych, np. na polu, na łące, w lesie; wie, jakie warunki są potrzebne do rozwoju zwierząt (przestrzeń życiowa, bezpieczeństwo, pokarm) i wzrostu roślin (światło, temperatura, wilgotność); potrafi wymienić zmiany zachodzące w życiu roślin i zwierząt w kolejnych porach roku; wie, w jaki sposób człowiek może im pomóc i je chronić.

36 OBSZAR Wspomaganie rozwoju intelektualnego dzieci wraz z edukacją matematyczną.

37 liczy obiekty i rozróżnia błędne liczenie od poprawnego; wyznacza wynik dodawania i odejmowania pomagając sobie liczeniem na palcach lub na innych zbiorach zastępczych; ustala równoliczność dwóch zbiorów, a także posługuje się liczebnikami porządkowymi; rozróżnia stronę lewą i prawą, określa kierunki i ustala położenie obiektów w stosunku do własnej osoby, a także w odniesieniu do innych obiektów; wie na czym polega pomiar długości i zna proste sposoby mierzenia: krokami, stopa za stopą; zna stałe następstwo dni i nocy, pór roku, dni tygodnia, miesięcy w roku.

38 OBSZAR Kształtowanie gotowości do nauki czytania i pisania

39 potrafi określić kierunki oraz miejsca na kartce papieru, rozumie sens poleceń typu: narysuj kółeczko w lewym górnym rogu kartki, rysuj szlaczek, zaczynając od lewej strony kartki; potrafi uważnie patrzeć (organizuje pole spostrzeżeniowe), aby rozpoznać i zapamiętać to, co jest przedstawione na obrazkach; ma sprawność rąk oraz współpracę ręki i oka, która jest potrzebna do rysowania, wycinania; interesuje się czytaniem i pisaniem oraz jest gotowe do nauki czytania i pisania;

40 słucha np. opowiadań, baśni i rozmawia o nich; interesuje się książkami; układa krótkie zdania, dzieli je na wyrazy, wyrazy na sylaby oraz wyodrębnia głoski w słowach o prostej budowie fonetycznej; rozumie sens informacji podanych w formie uproszczonych rysunków oraz innych symboli, a także odczytuje krótkie podpisy pod obrazkami, napisy na szyldach.

41 OBSZAR Wychowanie rodzinne, obywatelskie i patriotyczne.

42 wymienia imiona i nazwiska bliskich, wie gdzie pracują, czym się zajmują; zna nazwę miejscowości, w której mieszka, zna ważniejsze instytucje i orientuje się w rolach społecznych pełnionych przez ważne osoby, np. policjant, strażak; wie, jakiej jest narodowości, że mieszka w Polsce, a stolicą Polski jest Warszawa; nazywa godło i flagę państwową, zna polski hymn i wie, że Polska należy do Unii Europejskiej; wie, że są osoby innych narodowości, różniące się np. wyglądem, a mimo to wszyscy mają te same prawa i mają zgodnie żyć na świecie.

43 Zadaniem szkoły jest: realizowanie programu nauczania skoncentrowanego na dziecku, na jego indywidualnym tempie rozwoju i możliwościach uczenia się; respektowanie trójpodmiotowości oddziaływań wychowawczych i kształcących: uczeń-szkoła-dom rodzinny; rozwijanie predyspozycji i zdolności poznawczych dziecka; kształtowanie u dziecka pozytywnego stosunku do nauki oraz rozwijanie ciekawości w poznawaniu otaczającego świata i w dążeniu do prawdy;

44 poszanowanie godności dziecka; zapewnienie dziecku przyjaznych, bezpiecznych i zdrowych warunków do nauki i zabawy, działania indywidualnego i zespołowego, rozwijania samodzielności oraz odpowiedzialności za siebie i najbliższe otoczenie, ekspresji plastycznej, muzycznej i ruchowej, aktywności badawczej, a także działalności twórczej; wyposażenie dziecka w umiejętność czytania i pisania, w wiadomości i sprawności matematyczne potrzebne w sytuacjach życiowych i szkolnych oraz przy rozwiązywaniu problemów; dbałość o to, aby dziecko mogło nabywać wiedzę i umiejętności potrzebne do rozumienia świata, w tym zagwarantowanie mu dostępu do różnych źródeł informacji i możliwości korzystania z nich; sprzyjanie rozwojowi cech osobowości dziecka koniecznych do aktywnego i etycznego uczestnictwa w życiu społecznym.