EFEKTYWNOŚĆ INWESTYCJI W SPÓŁKI Z INDEKSU RESPECT ORAZ FUNDUSZU INWESTYCYJNEGO SKOK ETYCZNY 2

Transkrypt

1 Marcin Bartkowiak Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, Wydział Informatyki i Gospodarki Elektronicznej, Katedra Matematyki Stosowanej Bogna Janik Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu EFEKTYWNOŚĆ INWESTYCJI W SPÓŁKI Z INDEKSU RESPECT ORAZ FUNDUSZU INWESTYCYJNEGO SKOK ETYCZNY 2 Streszczenie: W artykule zaprezentowano badanie efektywności akcji spółek społecznie odpowiedzialnych, wchodzących w skład indeksu RESPECT oraz funduszu inwestycyjnego SKOK Etyczny 2. W pierwszej część pracy przedstawiono koncepcję społecznie odpowiedzialnych inwestycji oraz hipotezy dotyczące efektywności portfeli zbudowanych zgodnie z tą ideą. W części empirycznej wyznaczono wskaźniki efektywności dla indeksu RESPECT oraz funduszu inwestycyjnego SKOK Etyczny 2, a następnie porównano je z takim samymi wskaźnikami wyznaczonymi dla indeksów: WIG20 i WIG Paliwa. Wyznaczono również wartości wskaźników alfa Jensena. Badanie przeprowadzono dla zwrotów dziennych i tygodniowych. Wyniki badań wskazują na wyższą efektywność indeksu RESPECT niż stanowiących punkt odniesienia: indeks WIG20 oraz fundusz inwestycyjny SKOK Etyczny2. Słowa kluczowe: indeksy społecznie odpowiedzialne, fundusze inwestycyjne społecznie odpowiedzialne, efektywność inwestycji społecznie odpowiedzialnych. Wstęp Celem badania była ocena efektywności portfela spółek społecznie odpowiedzialnych z indeksu RESPECT i funduszu inwestycyjnego SKOK Etyczny 2 oraz próba odpowiedzi na pytanie, czy inwestycje takie mają w Polsce możliwość osiągnięcia wyższej stopy zwrotu niż inwestycje wzorcowe. W tym celu wyznaczono wskaźniki efektywności dla indeksu RESPECT oraz funduszu inwestycyjnego SKOK Etyczny 2 oraz porównano je z takimi samymi wskaźnikami wyznaczonymi dla indeksów: WIG20 i WIG Paliwa. Badania dla indeksu RESPECT przeprowadzono także przy użyciu modelu Sharpe a i jego modyfikacji.

2 Celem tego badania było wyznaczenie wskaźników alfa Jensena. Badanie przeprowadzono na podstawie dziennych i tygodniowych stóp zwrotu. 1. Społeczna odpowiedzialność w inwestycjach na rynku finansowym Zdefiniowanie społecznej odpowiedzialności w inwestycjach na rynku finansowym, stanowi problem natury konceptualnej, a wynika to w szczególności z wielopłaszczyznowości tej idei tj. działania w trzech wymiarach: środowiskowym, społecznym i ładu korporacyjnego. Dlatego też, wśród wielu definicji wybrano te, które pochodzą od organizacji ponadnarodowych i narodowych zajmujących się badaniem i analizą rozwoju tego nurtu w inwestycjach. Nalezą do nich takie organizacje, jak: Europejskie Forum Zrównoważonych i Odpowiedzialnych Inwestycji, Forum Społecznej Odpowiedzialności i Agencja Ochrony Środowiska. Zgodnie z Europejskim Forum Zrównoważonych i Odpowiedzialnych Inwestycji (Eurosif) zrównoważone inwestowanie polega na podejmowaniu decyzji inwestycyjnych zgodnie z czynnikami określonymi skrótem ESG (Environmental, Social, Governance - środowiskowymi, społecznymi i ładu korporacyjnego) [Eurosif 2006]. Forum Społecznej Odpowiedzialności (Social Investment Forum), narodowa organizacja promująca koncept zrównoważonego rozwoju, definiuje społecznie odpowiedzialne inwestowanie jako proces inwestycyjny, w którym inwestor bierze pod uwagę społeczne i środowiskowe konsekwencje inwestycji, zarówno pozytywne, jak i negatywne, podczas rygorystycznej analizy finansowej. Pojęcie ładu korporacyjnego (CSR Corporate Social Responsibility) jest ściśle związane z społecznie odpowiedzialnym inwestowaniem (Socially Responsible Investing SRI). Forum Społecznej Odpowiedzialności podkreśla, że SRI polega na ocenie spółki z zakresu CSR, analizy społecznej i ochrony środowiska i przyczynia się do zaangażowania się korporacji w poprawę polityki CSR [SIF 2005]. Amerykańska Agencja Ochrony Środowiska (US Environmental Protection Agency) zwraca uwagę, że zrównoważony rozwój ma wiele definicji, ale podstawowe zasady i koncepcje są niezmienne: bilansowanie wzrostu gospodarki, ochrona środowiska naturalnego oraz odpowiedzialność społeczna, aby wspólnie prowadzić do poprawy jakości życia dla obecnych i przyszłych pokoleń [US EPA 2007]. Rynek społecznie odpowiedzialnych inwestycji wzrasta w ostatnich latach bardzo dynamicznie. Według badania przeprowadzonego przez Eurosif, rynek odpowiedzialnych

3 inwestycji w Europie na dzień roku odnotował 87% wzrost względem roku 2007 i wynosi około 5 biliona. Jest to wartość, na którą składają się aktywa finansowe zarządzane przez inwestorów instytucjonalnych (reprezentujących 92% całego rynku SRI w UE) z 14 krajów Unii Europejskiej (w tym również z Polski) [Eurosif 2010]. 2. Hipotezy badawcze dotyczące portfeli SRI Pozytywna lub negatywna selekcja jest podstawą doboru spółek do portfela społecznie odpowiedzialnych inwestycji. Implikuje to w sposób zasadniczy zachowanie takiego portfela. W literaturze przedmiotu występują trzy hipotezy mówiące o zachowaniu portfela SRI w porównaniu z portfelem konwencjonalnych inwestycji. Pierwsze dwie odnoszą się do stopy zwrotu ważonej ryzykiem, trzecia dotyczy ekspozycji na ryzyko portfeli SRI w porównaniu z konwencjonalnymi portfelami [Renneboog, Horst, Zhang 2007]. Zgodnie z pierwszą hipotezą, portfele SRI mają gorsze wyniki od konwencjonalnych portfeli. Związane jest to z rygorystyczną selekcją spółek do portfela. Rygor inwestycyjny może podwyższyć ryzyko mierzone wariancją, co może przyczynić się do gorszych zwrotów z portfela. Badania takie prowadzili Geczy, Stambaugh i Levin [2005] i Bauer, Otten i Tourani Rad [2006]. Druga hipoteza mówi, że portfele SRI mają lepsze wyniki od konwencjonalnych portfeli. Może to być wynikiem braku obowiązku informacyjnego w zakresie społecznej odpowiedzialności, stąd też proces doboru spółek może generować istotne, pozytywne, niejawne informacje, co w konsekwencji pozwala menedżerom generować z portfela lepsze wyniki. Można w tym przypadku przytoczyć dwa argumenty potwierdzające taką hipotezę. Pierwszy mówi, że selekcja z uwzględnieniem aspektów społecznych i środowiskowych daje pozytywny sygnał dla rynku, mówiący o umiejętnościach menedżerów (efekt reputacyjny), co może przełożyć się na lepsze zachowanie portfela. Drugi argument mówi, że społeczna i środowiskowa selekcja redukuje prawdopodobieństwo poniesienia wyższych kosztów podczas kryzysu zarządzania organizacją lub katastrofy środowiskowej. Trzecia hipoteza mówi, że portfel SRI ma inną ekspozycję na ryzyko niż konwencjonalny portfel. Dotyczy to szczególnie przedsiębiorstw działających w branży związanej z ochroną środowiska. Przedsiębiorstwa takie mogą mieć niższy wskaźnik ceny do wartości księgowej 1 niż te, które działają w innym sektorze [Dowell, Hart i Yeung 2000]. W 1 Spółki takie są silnie kapitałochłonne i często niedoceniane przez inwestorów, ze względu chociażby na regulacje rynku.

4 konsekwencji portfel dobrany według środowiskowej selekcji może mieć zaniżoną stopę zwrotu w modelu Famy i Frencha [1993] niż konwencjonalny portfel. 3. Indeks RESPECT i Fundusz Inwestycyjny SKOK Etyczny 2 Indeks spółek społecznie odpowiedzialnych RESPECT funkcjonuje na Warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych od listopada 2009 r. Jest to drugi tego typu indeks w regionie Europy Środkowo-Wschodniej 2. Celem utworzenia indeksu RESPECT było dostarczenie inwestorom syntetycznego i rzetelnego narzędzia bazującego na Wytycznych Raportowania Zrównoważonego Rozwoju opublikowanych przez Global Reporting Initiative (GRI). Spółki należące do indeksu RESPECT selekcjonowane są z indeksów: WIG20, mwig40, swig80. Dotychczas odbyły się cztery edycje selekcji spółek do tego indeksu. Po pierwszej edycji wprowadzono modyfikację polegającą na rozszerzeniu zakresu przedmiotowego oceny o grupy kapitałowe oraz pewne zróżnicowanie wyników oceny środowiskowej w zależności od rodzaju branży. Główny proces selekcji oparty jest na badaniu ankietowym, które weryfikowane jest bezpośrednio w spółce. Odpowiedzi podlegają ocenie punktowej (z uwzględnieniem wag od 1 do 3). Suma uzyskanych punktów jest podstawą do zaszeregowania spółki do odpowiedniej klasy ratingowej. Oceny AAA, AA i A wymagają uzyskania wyniku powyżej 75% możliwych punktów. Ankieta uwzględnia kwestie zarządzania organizacją (polityka CSR, funkcjonowanie na giełdzie, system zarządzania), aspekty ekonomiczne (regulowanie zobowiązań, wynagrodzenia i wspieranie działań społecznych), kryteria środowiskowe (zarządzanie środowiskowe, materiały i surowce, energia i woda, klimat, odpady) i kryteria społeczne (BHP, rozwój zawodowy pracowników, prawa człowieka, ochrona danych osobowych). Duże znaczenie dla wyników badania mają kwestie zarządzania organizacją, szczególnie spójna polityka CSR (przygotowywanie społecznych raportów zgodnie ze standardami GRI), jak również kwestie środowiskowe, rozumiane jako polityka środowiskowa, w której jest określony ogólny kierunek działań środowiskowych. Ocenie podlega także kwestia etyki w spółce. 2 W Austrii utworzono pierwszy indeks, w skład którego wchodzi 15 spółek z Europy Środkowo-Wschodniej o nazwie CEERIUS (CEE Responsible Investment Universe).

5 W skład indeksu RESPECT wchodzi obecnie 20 spółek 3 i jest on indeksem dochodowym. Przy jego obliczaniu uwzględnia się zarówno ceny zawartych w nim akcji, jak i dochody z dywidend i praw poboru. Aktualnie znaczny udział w indeksie mają spółki zaliczane do indeksu WIG20 (ok 65%), a więc podmioty o znacznej kapitalizacji i wysokiej płynności. Pierwsza wycena jednostek uczestnictwa funduszu SKOK FIO Etyczny 2 (SKOK E2) przeprowadzona została w sierpniu 2010 roku. Zgodnie ze statutem, fundusz lokuje od 60% - 100% środków w akcje dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym oraz w akcje będące przedmiotem publicznej oferty w Polsce lub w innym kraju Unii Europejskiej. Aktywa funduszu SKOK E2 nie mogą być lokowane w: papiery wartościowe wyemitowane przez podmioty, które prowadzą działalność niezgodną z prawem kraju siedziby emitenta, papiery wartościowe wyemitowane przez podmioty, których podstawową działalnością jest: produkcja broni i amunicji, produkcja wyrobów tytoniowych lub wysokoprocentowych napojów alkoholowych, prowadzenie kasyn gier lub salonów gier losowych, produkcja stali z wykorzystaniem pieców martenowskich, produkcja aluminium z wykorzystaniem elektrolizy Soderberga, papiery wartościowe emitentów czerpiących korzyści: z uprawiania hazardu, prowadzenia kasyna, prania brudnych pieniędzy, pornografii, produkcji lub rozprzestrzeniania odpadów radioaktywnych. Analiza sprawozdań finansowych SKOK FIO Etyczny 2 wskazuje, że fundusz koncentruje się na inwestycjach w akcje notowane na giełdach środkowoeuropejskich. W roku 2010 fundusz lokował środki przede wszystkim w akcje notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie (GPW) skierowano tam 88,76% inwestycji, przy całkowitym zaangażowaniu w akcje wynoszącym 69,57%. Natomiast w połowie roku 2011 portfel akcji, który stanowił 80,66% całości aktywów, został zdywersyfikowany geograficznie udział akcji notowanych na GPW spadł do 35,5%, jednocześnie wzrósł znacząco udział inwestycji na giełdach papierów wartościowych w Pradze (PSE) i Budapeszcie (BSE) do odpowiednio 23% i 35%. Spośród 24 polskich spółek, które fundusz miał w portfelu na koniec 2010 roku, tylko 5 należało do indeksu RESPECT, były to: Bank Handlowy, ING Bank Śląski, KGHM, PKN Orlen i Telekomunikacja Polska. Wymienione spółki stanowiły 22,64% wartości całego portfela akcji. W połowie 2011 roku liczba spółek należących do indeksu RESPECT 3 Po rewizji z dnia 31 lipca 2012 r.

6 zmniejszyła się do 4 (przy spadku liczby polskich spółek w portfelu do 14) i stanowiły zaledwie 8,69% wartości portfela akcji. 4. Metodyka badań Badanie efektywności inwestycji w akcje spółek należących do indeksu RESPECT przeprowadzone zostało na podstawie danych pochodzących z okresu W odniesieniu do spółek należących do Funduszu Inwestycyjnego SKOK Etyczny 2 analiza przeprowadzona została na podstawie danych z okresu , ponieważ pierwsza wycena jednostek uczestnictwa tego funduszu miała miejsce w sierpniu 2010 roku. W celu oceny efektywności inwestycji w akcje spółek społecznie odpowiedzialnych, na podstawie dziennych i tygodniowych stóp zwrotu, obliczone zostały współczynniki Sharpe a i zmodyfikowane współczynniki Sharpe a. Dla indeksu RESPECT jako portfele odniesienia przyjęto w tej analizie indeksy WIG Paliwa oraz WIG20. Wybór tych indeksów związany był ze składem indeksu RESPECT występuje w nim wiele spółek z sektora surowcowego i energetycznego, jednocześnie są to w większości spółki zaliczane do indeksu WIG20. Natomiast dla Funduszu Inwestycyjnego SKOK Etyczny 2 za wzorcowy przyjęto jedynie indeks WIG20. Do obliczeń wykorzystano logarytmiczne stopy zwrotu, jako stopę wolną od ryzyka przyjęto odpowiednio WIBOR ON i WIBOR SW. gdzie: Zastosowany w analizie wskaźnik Sharpe a został wyznaczony na podstawie wzoru: μ średnia logarytmiczna stopa zwrotu, SR = μ r f σ σ odchylenie standardowe logarytmicznych stóp zwrotów. r f średnia logarytmiczna stopa wolna od ryzyka, wyznaczana na podstawie wzoru: r f = ln(1 + r free), k gdzie r free to stopa wolna od ryzyka, a k oznacza liczbę okresów bazowych w roku, Zmodyfikowany wskaźnik Sharpe a został obliczony przez zastąpienie odchylenia standardowego logarytmicznych stóp zwrotów ich semiodchyleniem standardowym. Wyniki indeksu RESPECT zbadano ponadto przy użyciu modelu CAPM. Celem tej części badania było wyznaczenie wskaźnika alfa Jensena, który stanowi różnicę pomiędzy,

7 osiągniętą przez fundusz stopą zwrotu a teoretyczną stopą zwrotu wynikającą z modelu CAPM. Podobne badanie próbowano przeprowadzić dla jednostek uczestnictwa SKOK Etyczny 2. Nie udało się jednak znaleźć portfela rynkowego dla giełd środkowoeuropejskich (na których koncentruje swoje inwestycje fundusz SKOK Etyczny 2), który umożliwiałby uzyskanie statystycznie istotnych współczynników modelu CAPM. Badanie przeprowadzono na podstawie dziennych i tygodniowych nadwyżkowych stóp zwrotu, wykorzystując do tego celu trzy różne modele. Model (1) opisany był równaniem: r e (t) = α + βr eb (t) + ε(t), (1) gdzie: r e nadwyżkowa stopa zwrotu z badanego indeksu, r eb nadwyżkowa stopa zwrotu z indeksu wzorcowego, α alfa Jensena, ε zmienna losowa o standardowym rozkładzie normalnym. Nadwyżkowe stopy zwrotu wyliczono na podstawie poniższych zależności: r ex (t) = r x (t) r f (t 1), r x (t) = ln(i x (t)) ln(i x (t 1)), gdzie: I x wartość indeksu x, r x logarytmiczna stopa zwrotu z indeksu x, r ex - nadwyżkowa stopa zwrotu z indeksu x, r f zdefiniowane jak wyżej. Model (1) oszacowano w dwóch wersjach. W pierwszej wersji jako indeks wzorcowy przyjęto WIG, w drugiej indeks największych spółek WIG20. Za stopę wolną od ryzyka dla zwrotów dziennych przyjęto WIBOR ON, a dla zwrotów tygodniowych WIBOR SW. W toku dalszej analizy model (1) zmodyfikowano, by uwzględnić fakt, że w skład indeksu RESPECT wchodzą niemal wyłącznie spółki z indeksów WIG20, mwig40 i swig80. I tak, w modelu (2) dodano zmienną przedstawiającą nadwyżkową stopę zwrotu z indeksu mwig40, a w modelu (3) dodatkowo z indeksu swig80. Model (2) opisany jest zatem równaniem: r e (t) = α + β 1 r eb1 (t) + β 2 r eb2 (t) + ε(t), (2) a model (3): r e (t) = α + β 1 r eb1 (t) + β 2 r eb2 (t) + β 3 r eb3 (t) + ε(t), (3)

8 gdzie: r eb1, r eb2, r eb3 to nadwyżkowe stopy zwrotu z indeksów wzorcowych, odpowiednio WIG20 (B 1 ), mwig40 (B 2 ) i swig80 (B 3 ). Parametry modeli (1)-(3) oszacowano klasyczną metodą najmniejszych kwadratów. 5. Wyniki badań Wyniki analizy stóp zwrotu dla indeksu RESPECT (na tle indeksów WIG20 i WIG Paliwa) przedstawiono w tabeli 1. Okazuje się, że średni zwrot dzienny dla indeksu RESPECT był prawie czterokrotnie wyższy, a tygodniowy przeszło dziesięciokrotnie wyższy niż dla indeksu WIG20. Jednocześnie w obu przypadkach stopy zwrotu dla indeksu RESPECT charakteryzuje niższe odchylenie standardowe. Spowodowało to, że wskaźniki Sharpe a dla tego indeksu są znacząco wyższe niż dla WIG20. W przypadku tygodniowych stóp zwrotu przewaga indeksu RESPECT nad WIG20 jest tym wyraźniejsza, że oba wskaźniki Sharpe a są dla tego indeksu dodatnie, a dla indeksu WIG20 ujemne (co wynika z faktu, że średnia stopa zwrotu dla WIG20 była mniejsza od stopy wolnej od ryzyka WIBOR SW). Tabela 1. Charakterystyki stóp zwrotu dla indeksów RESPECT, WIG20 i WIG Paliwa w latach Charakterystyki Dzienne zwroty Tygodniowe zwroty RESPECT WIG20 WIG WIG RESPECT WIG20 Paliwa Paliwa średnia stopa 0,0920 0,0239 0,0406 0,4146 0,0390 0,1964 zwrotu odchylenie 1,6151 1,7253 1,9584 3,4104 3,7125 4,0125 standardowe semiodchylenie 1,1583 1,2293 1,3908 2,5295 2,6777 3,0622 standardowe wskaźnik Sharpe a 0,0512 0,0084 0,0159 0,1020-0,0075 0,0323 zmodyfikowany wskaźnik Sharpe a 0,0713 0,0118 0,0224 0,1375-0,0104 0,0423 Źródło: Opracowano na podstawie danych z GPW w Warszawie Porównanie stóp zwrotu dla indeksu RESPECT i dla indeksu WIG Paliwa wskazuje na mniejszą przewagę inwestycji w akcje spółek społecznie odpowiedzialnych, niż miało to miejsce w przypadku indeksu WIG20 (tabela 1). Średnie dzienne i tygodniowe stopy zwrotu z indeksu RESPECT były tylko dwukrotnie wyższe niż z indeksu branżowego, a wskaźniki Sharpe a trzykrotnie. W tabeli 2 przedstawiono wybrane charakterystyki stóp zwrotu i wartości wskaźników Sharpe a dla jednostek uczestnictwa Funduszu Inwestycyjnego SKOK Etyczny 2, indeksu

9 RESPECT i indeksu WIG20 w okresie Dywersyfikacja geograficzna inwestycji poprzez włączenie do portfela Funduszu Inwestycyjnego SKOK Etyczny 2 spółek z innych giełd środkowoeuropejskich, nie przyczyniła się do zwiększenia efektywności inwestycji (zarówno dzienna, jak i tygodniowa średnia stopa zwrotu, była dla tego funduszu gorsza niż dla indeksów RESPECT i WIG20). Ponadto dzienne stopy zwrotu były ujemne, a tygodniowe mniejsze od stopy wolnej od ryzyka, przez co w obu przypadkach wskaźniki Sharpe a dla Funduszu Inwestycyjnego SKOK Etyczny 2 były ujemne. Tabela 2. Charakterystyka stóp zwrotu dla indeksów RESPECT i WIG20 oraz jednostek uczestnictwa Funduszu Inwestycyjnego SKOK Etyczny 2 w latach Charakterystyki Dzienne zwroty Tygodniowe zwroty RESPECT WIG20 SKOK Etyczny2 RESPECT WIG20 SKOK Etyczny2 średnia stopa zwrotu 0,0429-0,0248-0,0523 0,5638 0,1702 0,0178 odchylenie standardowe 1,4369 1,3950 0,8809 2,2885 1,8652 1,3113 semiodchylenie standardowe 1,0704 1,0547 0,6621 2,3773 2,0703 1,6884 wskaźnik Sharpe a 0,0227-0,0251-0,0710 0,2155 0,0534-0,0403 zmodyfikowany wskaźnik Sharpe a 0,0304-0,0333-0,0945 0,2074 0,0481-0,0313 Źródło: Jak do tabeli 1?? Kolejny etap analizy polegał na zbadaniu nadwyżkowych stóp zwrotu z indeksu RESPECT przy użyciu modeli (1)-(3). Wyznaczono w ten sposób wskaźniki alfa Jensena 4 oraz współczynniki beta. Te ostatnie mierzą wrażliwość stóp zwrotu na zmiany indeksów rynkowych. Uzyskane wartości wskaźników alfa Jensena zamieszczono w tabeli 3, a wartości współczynników beta w tabeli 4. Dla wszystkich modeli wartości wskaźników alfa Jensena są statystycznie istotne (wartości p są mniejsze od 0,05) oraz dodatnie, co oznacza, że indeks RESPECT dawał lepsze wyniki inwestycyjne niż przyjęte w analizie indeksy wzorcowe. Uwzględnianie w analizie dodatkowych indeksów wzorcowych nie wpłynęło znacząco na oszacowania tych wskaźników. 4 Wskaźnik alfa Jensena należy interpretować jako nadwyżkę stopy zwrotu osiągniętej przez indeks, nad przeciętną stopą zwrotu uzyskaną w tym samym okresie na rynku, z inwestycji o takim samym poziomie ryzyka rynkowego. Z punktu widzenia inwestora najlepszy jest portfel o najwyższym poziomie alfa Jensena.

10 Tabela 3. Wskaźniki alfa Jensena dla dziennych i tygodniowych stóp zwrotów z indeksu RESPECT dla indeksów wzorcowych Model (1) Model (2) Parametr WIG WIG20 WIG20, WIG40 WIG20, mwig40, swig80 Współczynnik alfa Jensena wartość p Współczynnik alfa Jensena wartość p Źródło: Obliczenia własne 0,0495 (0,0330) 0,1365 (0,0047) Zwroty dzienne 0,0730 0,0696 (0,0008) (0,0013) Zwroty tygodniowe 0,1024 0,1244 (0,0330) (0,0072) 0,0697 (0,0013) 0,1214 (0,0100) Tabela 4. Współczynniki wrażliwości nadwyżkowych stóp zwrotu z indeksu RESPECT na zmiany indeksów rynkowych (współczynniki beta) dla indeksów rynkowych Parametr WIG20 mwig40 swig80 R 2 Model (2) zwroty dzienne Współczynnik beta wartość p 0,8168 (0,0000) 0,1084 (0,0001) - 0,8726 Współczynnik beta wartość p Współczynnik beta wartość p Współczynnik beta wartość p Źródło: Obliczenia własne Model (2) zwroty tygodniowe 0,7213 0,2325-0,9005 (0,0000) (0,0001) Model (3) zwroty dzienne 0,8131 0,0866 0,0329 0,8727 (0,0000) (0,0000) (0,0000) Model (3) zwroty tygodniowe 0,7246 0,2523-0,0287 0,9006 (0,0000) (0,0023) (0,0433) Jak wynika z wyników zamieszczonych w tabeli 4, nadwyżkowe stopy zwrotu z indeksu RESPECT w największym stopniu zależne są od zmian nadwyżkowych stóp zwrotu z indeksu WIG20, a w najmniej odczuwalny sposób od stóp zwrotu z indeksu swig80. Co ciekawe dla zwrotów tygodniowych badana zależność była negatywna co oznacza, że wzrost nadwyżkowych stóp zwrotu z indeksu swig80 powodował spadek nadwyżkowych stóp zwrotu z indeksu RESPECT. Zakończenie Analiza efektywności inwestycji w spółki społecznie odpowiedzialne w Polsce wskazuje na przewagę portfela akcji spółek tworzących indeks RESPECT nad portfelem akcji spółek

11 Funduszu Inwestycyjnego SKOK Etyczny 2. Można w tym przypadku znaleźć dwa argumenty wyjaśniające takie zachowanie. Po pierwsze, w indeksie RESPECT przeważają największe spółki, należące do indeksu WIG20. Spółki z WIG20 charakteryzują się wysoką płynnością i kapitalizacją, stąd też są w centrum zainteresowania krajowych i zagranicznych inwestorów instytucjonalnych, co stymuluje popyt na nie. Dodatkowo, rynek spółek społecznie odpowiedzialnych dynamicznie wzrasta, co może być istotne szczególnie dla inwestorów instytucjonalnych poszukujących takich inwestycji w celu dywersyfikacji portfela. Po drugie, na wyniki indeksu RESPECT wpływa niewątpliwie jego skład występuje w nim nadreprezentacja spółek z sektora surowcowego i energetycznego, które to spółki w ostatnim czasie były liderami wzrostów. Analiza efektywności portfela akcji Funduszu Inwestycyjnego SKOK Etyczny 2 wskazuje na gorsze wyniki nie tylko od indeksu RESPECT, ale także od indeksu WIG20. Dywersyfikacja geograficzna portfela w tym przypadku nie wpłynęła na wzrost efektywności. Bibliografia: Bauer, R, R., Otten i A. Tourani Rad 2006, Ethical investing in Australia: Is there a financial penalty? Pacific-Basin Finance Journal 14(1), Dowell, G., S. Hart, B. Yeung, 2000, Do Corporate global environment standards creates or destroy market value? Management Science 46 (8), Eurosif (2006), European SRI Study 2006, [dostęp: ]. Eurosif, (2010) European SRI Study 2010, [dostęp: ]. Fama, E. I K.R. French, 1993, Common risk factors in the returns on stocks and bonds, Journal of Financial Economics 33, Geczy Ch., R.F. Stambaugh i D. Levin, 2005, Investing in Socially Responsible Mutual Funds, or [dostęp: ]. Renneboog L., J. Horst, Ch. Zhang, Socially Responsible Investments: Methodology, Risk Exposure and Performance, Finance Working Paper N. 175/2007, June SIF Report on Socially Responsible Investing Trends in the United States, Social Investment Forum, [dostęp: ]

12 Statman M., G. Klimek Socially responsible Investment. Dostępny w: US EPA 2007, Sustainability, US. Environmental Protection Agency. [dostęp: ] Effectiveness of Investment in Shares from RESPECT Index and Investment Fund SKOK Ethic 2 Summary: The article presents stock s effectiveness of socially responsible companies included in RESPECT index and Investment Fund SKOK Ethical 2. Part one presents the concept of social responsibility and hypothesis regarding effectiveness of portfolios constructed in accordance with this idea. Empirical part demonstrates indicators of effectiveness for RESPECT index and Investment Fund SKOK Ethical 2 which are subsequently compared with indicators for indices WIG20 and WIG oil&gas. Moreover, alpha Jensen was constructed. Research was conducted for daily and weekly returns. Research results point to higher effectiveness of RESPECT index in comparison with benchmark index WIG20 and Investment Fund SKOK Ethical 2.