Gowarczów wczoraj i dziœ

Transkrypt

1 Gowarczów wczoraj i dziœ Europejski Fundusz Rolny na Rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich. Promocja obszaru turystycznego gminy G o w a r c z ó w - o p r a c o w a n i e i w y d a n i e m a t e r i a ù ó w p r o m o c y j n y c h w ramach dziaùania 413 Wdraýanie lokalnych strategii rozwoju dla maùych projektów objætego programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata

2 Ziemia Gowarczowska pe³na piekielnych przygód

3 Województwo: Œwiætokrzyskie Powiat Konecki Gmina: Gowarczów Poczta: Gowarczów telefon: faks: Wydano nak³adem Gminy Gowarczów Zdjêcia oraz teksty archiwum gminy Opracowanie tekstu,sk³ad,zdjêcia Mediainfo Szczecin Wszelkie prawa zastrze one Przedruk oraz powielanie bez zgody wydawcy zabronione 2015 rok

4 Gowarczów

5 Witamy w Gowarczowie Ciekawa historia, zabytki, peùne tajemnic piekielne szlaki turystyczne, legendy oraz wspaniaùa przyroda- to atuty Gowarczowa niegdyú miasta - dzisiaj gminy poùoýonej w póùnocnej czæúci woj. Úwiætokrzyskiego w powiecie Koneckim. Przez teren gminy przebiega 16 kilometrowy odcinek szlaku turystycznego o nazwie Piekielny Szlak. Jest to czæúã ponad dwustukilometrowego szlaku turystycznego biegnàcego przez woj. Úwiætokrzyskie. Odcinek w Gowarczowie jest juý zagospodarowany i czeka na turystów. Kto zatem lubi zagùæbiã siæ w nie do koñca odkryte szlaki, posùuchaã peùnych tajemnic legend powinien koniecznie Gowarczów odwiedziã. Jednak gmina to nie tylko historia. Jej bogactwem sà ludzie jak zwykle otwarci i ýyczliwi dla wszystkich, którzy przyjadà w okolice nasiàkniætà historià oraz wspaniaùà przyrodà. Zatem zapraszamy Ziemia Gowarczowska pe³na piekielnych przygód 1

6 Nazwa dzisiejszej osady, a niegdyú miasta, wywodzi siæ od imienia lub przezwiska pierwszego wùaúciciela, noszàcego miano Goworzyc. Pierwsza wzmianka historyczna pochodzi z dokumentu z roku Przeùomowà datà w dziejach Gowarczowa byù rok 1430, kiedy to król Wùadysùaw Jagieùùo nadaù mu prawa miejskie oraz przywilej urzàdzania targów czwartkowych oraz dwóch jarmarków. Jak podajà kroniki Antoni Koryciñski miecznik województwa podlaskiego i puùkownik wojsk koronnych, pragnàc podêwignàã miasto po wielkim poýarze w roku 1767, nadaù Ýydom prawo handlu w mieúcie.w wieku XVIII Gowarczów byù obok Koñskich oúrodkiem handlu ýelazem, pochodzàcym z pobliskich wielkich pieców i fryszerek. Jakiú czas istniaùa na gruntach Gowarczowa szabelnia, czyli fabryka szabel. Szabelniami nazywano w dawnej Polsce niewielkie zakùady produkujàce szable lub ich czæúci. Z zachowanych jeszcze dokumentów dowiadujemy siæ, ýe w roku 1674, szabelnicy pùacili pogùówne, czyli podatek wyznaczony od kaýdej osoby. Jak podaj¹ kroniki pogùówne pùaciù gowarczewski szabelnik Józef wraz z ýonà, zatrudniajàcy oúmiu czeladników. Gowarczów to teý niepomyúlne koleje losu. Punktem zwrotnym w ýyciu miasta byùo odebranie w roku 1869 przez wùadze carskie praw miejskich, w odwecie za aktywny udziaù w powstaniu styczniowym. Miasto posiadaùo pieczæã, zawierajàcà jego herb dwa skrzyýowane klucze z umieszczonà nad nim koronà oraz ùaciñski napis Sigillum Magistratus Urbis Gowarczów -to jest pieczæã Magistratu Miasta Gowarczów. O tradycji i przywiàzaniu do gminy úwiadczà teý mieszkañcy którzy blisko sto lat temu utworzyli Ochotnicz¹ Straý Poýarnà. Tradycje tej jakýe potrzebnej jednostki do ochrony ýycia i mienia mieszkañców gminy kultywowane sà dzisiaj. 2 Trochê historii

7 Naturalnym bogactwem gminy Gowarczów sà lasy Przysusko-Szydùowieckie, które zajmujà 4139 ha, tj. okoùo 40% powierzchni gminy. Jest to obszar chronionego krajobrazu o duýych walorach przyrodniczych i krajobrazowych. Walory przyrodnicze tego terenu zwiàzane sà takýe z dolinà rzeki Drzewiczki i jej dopùywami. Malowniczo rozproszone, z bogatymi biologicznie poùaciami sà atrakcyjnym elementem krajobrazu gminy. W obræbie obszaru chronionego krajobrazu lasy Przysusko-Szydùowieckie znajdujà siæ dwa tereny objæte ochronà prawnà jako miejsca rozrodu i przebywania zwierzàt. Szlakiem Gowarczowskich kniei Bogactwo gminy Gowarczów 3

8 W Gowarczowie zachowaùo siæ niewiele zabytków. Najcenniejsze z nich znajdujà siæ w wielokrotnie przebudowywanym koúciele pod wezwaniem úw. Piotra i Pawùa który zostaù wpisany na listæ zabytków. Legenda o koúcióùku úw. Rocha Legenda ta mówi o tym jak stary hrabia Tarnowski, wùaúciciel Klucza Koñskie, jadàc karocà z rodzinà ugrzàzù na gowarczowskich bagnach w miejscu, gdzie dziú stoi koúcióùek pod wezwaniem úw. Rocha. Zacni podróýujàcy, topiàcy siæ w ten czas w bagnach, modlili siæ tak dùugo, aý zastaù ich zmierzch i w czasie modlitwy wstawienniczej do úw. Rocha zostali ocaleni. Konie nabraùy jakby boskiej mocy i wyprowadziùy hrabiostwo z bagien. Na czeúã úw. Rocha postanowiono postawiã w tym miejscu koúcióù. Poczàtkowo byù on drewniany, niestety ulegù zniszczeniu, spalony od uderzenia pioruna. Obecnie jest murowany. 4 Dziedzictwo kulturowe

9 Nie wiele jest takich wsi w Polsce gdzie tradycja straýacka siæga blisko stu lat! Ju jeden wiek bezpieczeñstwa swojej wsi chronià sami mieszkañcy. Sto lat temu zaùoýono tu Ochotniczà Straý Poýarnà i tak pokolenia umacniaj¹ straýack¹ tradycjê. Pomimo upùywu czasu OSP w Gowarczowie wyposaýona w najnowszy sprzæt ratowniczo-gaúniczy nadal funkcjonuje stojàc na straýy bezpieczeñstwa mieszkañców caùej gminy. Naleýy teý zaznaczyã, ýe straýacy ochotnicy nie tylko chronià ale teý szkolà mùodzieý, organizujà ýycie kulturalne i tak jak kiedyú zawsze sà gotowi by nieúã pomoc mieszkañcom Gowarczowa i okolic. Stra acka tradycja 5

10 6 Gowarczów dziœ

11 Ýyczliwi i goúcinni dla innych tworzà spoùecznoúã, która swoje zaangaýowanie oraz toýsamoúã z miejscem gdzie siæ urodzi³a i gdzie mieszka zaúwiadczajà codziennà pracà na rzecz gminy i zabawà oraz udzia³em w przedsiæwziæciach kulturalnych i turystycznych organizowanych przez gminæ Gowarczów. Mieszkañcy angaýujà siæ w dziaùalnoúã spoùecznà zwiàzanà z ochronà ýycia i mienia mieszkañców, pracuj¹c na rzecz Ochotniczej Straýy Poýarnej, która od blisko stu lat ochrania mieszkañców wsi oraz gminy Gowarczów. Druhowie straýacy ochotnicy z Gowarczowa to teý dziaùacze spoùeczni. Organizujà zabawy, prowadzà dziaùania profilaktyczne wúród mùodzieýy, pomagajà przy akcjach podczas klæsk ýywioùowych. Mieszkañcy mog¹ korzystaæ te z nowoczesnych obiektów sportowych.swoje zainteresowania mogà rozwijaã w Miejscowym Centrum Kultury i Aktywnoúci Lokalnej, majà moýliwoúã korzystania z ksiægozbioru Biblioteki Publicznej. W gminie kultywowana jest teý kultura ludowa.turysta, który zawita w te strony ma okazjæ zetknàã siæ z oryginalnà kulturà ludowà.barwne stroje ludowe, pieúni, oraz tañce czæsto prezentowane sà przez zespóù ludowy podczas uroczystoúci gminnych oraz podczas spotkañ z goúãmi którzy gminæ Gowarczów odwiedzà. Mieszkañcy Gowarczowa 7

12 Uúcisk dùoni, kilka podpisów, ciæýka praca pomysùodawczyni projektu i tak oto dzieci w gminie Gowarczów doczekaùy siæ trzech punktów przedszkolnych. Stworzenie tego typu placówek oúwiatowych to moýliwoúã prawidùowego wychowania najmùodszego pokolenia zamieszkujàcego gminæ, jest to teý znaczna pomoc dla rodziców, którzy mogà spokojnie pójúã do pracy. Punkty przedszkolne zlokalizowane sà przy szkoùach podstawowych. W ramach zajæã przedszkolaki wyjeýdýajà na wycieczki spotykajàc ciekawych ludzi. W czasie wyjazdów edukacyjnych dzieci z Gowarczowa odwiedziùy popularny program telewizyjny Pytanie na úniadanie, Ba³towski Park Jurajski gdzie poznawaùy prahistoriæ úwiata. Podczas wizyty w ódzkim ZOO i w Warszawie dzieci uczyùy siæ poszanowania roúlin i zwierzàt. Kolejna wizyta przedszkolaków to Úwiæty Krzyý na terenie Górach Úwiætokrzyskich - celem tego wyjazdu byùo poznanie waýnych miejsc dla regionu oraz rozwój poczucia toýsamoúci regionalnej. Najwiæksza frajda jaka spotkaùa najmùodszych mieszkañców Gowarczowa to wizyta u Kozio³ka Mato³ka w Pacanowie czyli Europejskim Centrum Bajki im. Kozioùka Matoùka. W trakcie tej wizyty dzieci poznawaùy postacie ze znanych bajek. Wizyta u Kozioùka Matoùka to teý ksztaùtowanie wyobraêni oraz wraýliwoúci estetycznych wúród dzieci. Powstanie punktów przedszkolnych to sygnaù dla mùodych mieszkañców gminy, ýe tu warto zostaã.projekt wspóùfinansowany przez Uniæ Europejskà w ramach Europejskiego Funduszu Spoùecznego w ramach Dziaùania 9.1 Wyrównywanie szans edukacyjnych i zapewnienie wysokiej jakoúci usùug edukacyjnych úwiadczonych w systemie oúwiaty, realizowany w ramach Programu Operacyjnego Kapitaù Ludzki. 8 Gowarczowskie przedszkolaki

13 Witajcie na Piekielnym Szlaku 9

14 Ziemia Gowarczowska peùna piekielnych przygód? Brzmi to nieco tajemniczo jednak szlak turystyczny, który chcemy zaprezentowaã na miaræ piekielnego zasùuguje! Prowadzi przez nieprzebyte lasy, niezbadane do koñca leúne dukty by szeroko wyjúã na úcieýki wúród pachnàcych kolorowych ùàk i pól. Jak podajà legendy to czart porozrzucaù na drogach Szlaku wielkie gùazy na których potem harcowaù. Czy tak jest naprawdæ? Koniecznie trzeba przyjechaã do Gowarczowa by to zobaczyæ i przejúã oznakowany 16 kilometrowy odcink Piekielnego Szlaku na którym istnieje pole biwakowe przygotowane z myœl¹ o zmêczonych turystach. Piekielny szlak jest wspólnym przedsiæwziæciem dziewiæciu partnerskich gmin bædàcych czùonkami Stowarzyszenia Lokalna Grupa Dziaùania U ÊRÓDEÙ która stworzy³a ofertê turystyczno-rekreacyjn¹ dla mieszkañców regionu jak i turystów którzy odwiedz¹ Ziemiê Œwiêtokrzysk¹. 10 Witajcie na Piekielnym Szlaku

15 Tu jesteœmy 11

16 Gowarczowski odcinek Piekielnego Szlaku to teren oznakowany i przygotowany dla tych, którzy Gowarczów odwiedzà. Jednak odcinek gowarczowski nigdy by nie powstaù gdyby nie starania ówczesnych wùadz samorzàdowych gminy Gowarczów, które czynnie wùàczyùy siæ w pomysù stworzenia takiego szlaku upatrujàc w nim moýliwoúã zaprezentowania walorów historycznych i przyrodniczych gminy Gowarczów. Piekielny Szlak jest teý przyczynkiem do pokazania nowego Gowarczowa z jego obiektami oúwiatowymi, kulturalnymi i sportowymi. Zatem jadàc samochodem z Kielc do Warszawy warto zboczyã kilka kilometrów w kierunku Koñskich by pobyã w innym úwiecie - peùnym tajemnic, harmonii, historii oraz nieskaýonej cywilizacjà przyrody. 12 Tu na Ciebie czekamy

17 Ideà powstania Piekielnego Szlaku jest poùàczenie wyznaczonych miejsc na ponad dwustukilometrowym szlaku, który bædzie oznakowany, a na jego trasie zostanie wybudowana maùa infrastruktura turystyczna w postaci tablic informacyjnych z mapami,atrakcjami turystycznymi, drogowskazami i miejscami odpoczynku. Atrakcjà trasy sà Skaùki znajdujàce siæ na trasie Piekielnego szlaku które siægajà nawet 8 m wysokoúci i sà owiane wieloma legendami. Stworzenie tych unikalnych kamiennych dzieù wedùug Legend Œwiætokrzyskich przypisuje siæ piekielnym mocom. Jak podaje legenda Czorty nocà miaùy odbywaã tam swoje harce odwalaùy kamienie i wdrapywaùy siæ na skaùy, które úwieciùy jasnym blaskiem. Na szlaku 13

18 14 Drogowskazy

19 Do zobaczenia na Piekielnym Szlaku 15

20 Piekielny szlak skùada siæ z dziewiæciu odcinków o róýnej dùugoúci. W powiecie koneckim odcinek szlaku przebiega przez gminy: Koñskie, Gowarczów, Smyków, Stàporków i Ruda Maleniecka, w powiecie skarýyskim przez gminæ Bliýyn, natomiast w powiecie opoczyñskim przez gminy: Ýarnów, Paradyý i Biaùaczów. Ùàczna dùugoúã Piekielnego szlaku wynosi 225 km. Wêdrówkê rozpoczynamy w miejscowoúci Piekùo - gmina Koñskie, przebiega przez teren dziewiæciu gmin i koñczy siæ w miejscowoúci Niebo równieý w gminie Koñskie. Mimo, ýe obie te miejscowoúci dzieli zaledwie 3 km, Piekielny szlak jest wytyczony w taki sposób, ýe wædrujàcy nim muszà pokonaã caùà trasæ, aby dostaã siæ Z Piekùa do Nieba. Oznakowanie i wybudowanie infrastruktury towarzyszàcej (ùàcznie 39 miejsc odpoczynku) jest wspóùfinansowane ze úrodków Europejskiego Funduszu Rolnego na Rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, objætego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich , dziaùanie 413. Po zakoñczeniu caùej inwestycji Piekielny szlak zostanie umieszczony w ewidencji szlaków pieszych prowadzonej przez Zarzàd Gùówny Polskiego Towarzystwa Turystyczno Krajoznawczego. 16 Do zobaczenia na Piekielnym Szlaku

21 Gowarczów to miejscowoúã przez którà przetoczyùa siæ historia. Najkrwawsze zrywy Polskie zwiàzane z próbami odzyskania niepodlegùoúci na staùe wpisaùy siæ w historiæ gminy, powiatu i regionu. Bardzo okrutnie obszedù siæ z Gowarczowem Car Rosji. Za to, ýe mieszkañcy Gowarczowa i okolic walczyli w Postaniu Styczniowym odebraù miastu prawa miejskie nadane w piætnastym wieku przez pogromcæ potægi Krzyýackiej króla Wùadysùawa Jagieùùæ. Tak jak w XIX wieku, kiedy trzeba byùo broniã niepodlegùoúci Polski mieszkañcy Gowarczowa jak i okolic podczas II wojny úwiatowej stanæli do walki z Niemieckim okupantem w oddziaùach partyzanckich niejednokrotnie krwawo pùacàc za odzyskanie wolnoúci. Jeszcze trochê o historii 17

22 Gowarczów prócz historii kultywuje tradycje i obrzædy ludowe.pomimo zmiany pokoleñ wielu mùodych mieszkañców Gowarczowa i okolic próbuje kultywowaã tradycje swoich rodziców babã i dziadków. Do kultywowania Polskich tradycji ludowych Gowarczów zobowiàzuje jego poùoýenie. Leýy na styku trzech regionów o najwiækszych tradycjach ludowych. Do tradycji nale ¹ obrzædy wielkanocne dyngus, przyúpiewki weselne, festyny, odpusty parafialne zwiàzane z patronami koúcioùów. Podtrzymywane sà tradycje kowalskie, koùodziejskie i stolarskie. 18 Gowarczowskie tradycje

23 opieka zdrowotna Internet szko³a obiekty sportowe poczta bank tu od rêki za³atwisz swoje sprawy tel Plac XX Lecia 16 Siedziba Urzêdu Gminy Zainwestuj w Gowarczowie 19

24 Gowarczów to nie tylko urokliwe szlaki turystyczne, piækna przyroda i historia. Wieú i gmina to teý tereny dla potencjalnych inwestorów, którzy szukajà tego typu miejscowoúci i gdzie chcieliby ulokowaã pomysù na biznes. W samym Gowarczowie istnieje moýliwoúã tworzenia drobnych zakùadów przemysùowych o dziaùalnoúci maùo uciàýliwej dla úrodowiska. Na terenie gminy istniejà gospodarstwa rolne o maùych powierzchniach i majà one status gospodarstw niskotowarowych, które mogà byã bazà dla niewielkich firm zwiàzanych z ekologicznà produkcjà ýywnoúci. W gminie istnieje hodowla ryb w stawach o powierzchni lustra wody ponad 10 ha. Sprzyjajàce wietrzne tereny gminy nadajà siæ do lokalizacji ferm wiatrowych. Atutem gminy jest to, ýe przez Gowarczów biegnà waýne wæzùy komunikacji drogowej o zasiægu ponadregionalnym: Droga wojewódzka nr 728 Jædrzejów Warszawa. Dogodne poùoýnie komunikacyjne przy drodze wojewódzkiej Jædrzejów-Warszawa oraz przy drodze powiatowej Opoczno-Przysucha nieskaýone úrodowisko, naturalne centralne poùoýenie w gminie, przychylnoúã wùadz gminy dla inwestorów, pomoc w tworzeniu inwestycji to atuty Gowarczowa enklawy przyjaznej dla ruchu turystycznego oraz dla tych, którzy szukajà dogodnych miejsc do produkcji rolno-spoýywczej oraz do r o z w o j u g o s p o d a r s t w agroturystycznych. Warto tu zajrzeã by w harmonii z yczliwymi ludÿmi, przyrod¹ oraz inspiruj¹c¹ histori¹ poszukaæ sposobu na swój biznes tak waýny dla rozwoju gminy, p o w i a t u i c a ù e g o r e g i o n u úwiætokrzyskiego. 20 Zainwestuj w Gowarczowie

25