Wzrosną kwoty pensji wolne od potrąceń

Transkrypt

1 Wzrosną kwoty pensji wolne od potrąceń Jadwiga Sztabińska Prawie 110 zł brutto więcej musimy w przyszłym roku zostawić pracownikowi, z którego pensji dokonujemy komorniczych odliczeń. O tyle wzrośnie bowiem ich kwota wolna

2 Coroczny wzrost minimalnego wynagrodzenia powoduje też podwyżkę kwoty wolnej, jaką musimy zostawić podwładnemu, gdy dokonujemy odliczeń z jego pensji, np. na niespłacony przez niego kredyt. Nie inaczej będzie w 2009 r. Od stycznia do 1276 zł brutto idzie w górę minimalne wynagrodzenie i jeszcze zmienia się poziom opodatkowania. Obowiązkowych potrąceń z poborów nie dokonujemy na dowolnych zasadach. Musimy się trzymać kolejności i wysokości potrąceń określonych w art kodeksu pracy. I tak wolno nam uszczknąć z wynagrodzenia za pracę, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy: - świadczenia alimentacyjne do wysokości 3/5 wynagrodzenia; tyle samo wynosi granica przy zbiegu potrąceń, - inne należności niż świadczenia alimentacyjne egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych do połowy wynagrodzenia, - zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi do połowy wynagrodzenia, - kary pieniężne nakładane przez nas w związku z odpowiedzialnością porządkową zatrudnionego, przewidziane w art. 108 kodeksu pracy za jedno przekroczenie lub dzień nieusprawiedliwionej nieobecności kara nie może przekraczać dziennej płacy, a łącznie wszystkie 1/10 wynagrodzenia po dokonaniu potrąceń sum wymienionych w poprzednich punktach. przykład 1 Pan Janek nie reguluje swoich zobowiązań, w tym alimentów i kredytu. Komornik i bank zapukali do firmy, która go zatrudnia, by odzyskać należności. Pracodawca może ściągnąć z pensji pana Janka na ich rzecz nie więcej niż 3/5 wynagrodzenia za pracę netto miesięcznie. W pierwszej kolejności pieniądze przekaże komornikowi, który egzekwuje alimenty, a gdy jeszcze coś zostanie z tych 3/5 bankowi. Zostawiamy niezbędne minimum... Na kolejności i maksymalnej wysokości potrąceń nie kończą się nasze obowiązki. Musimy jeszcze pilnować, by zostawić pracownikowi kwotę wolną. Ale tylko wtedy, gdy chodzi o egzekucję z jego pensji innych należności niż świadczenia alimentacyjne. Przy alimentach jedyne ograniczenie to 3/5 wynagrodzenia netto bez względu na to, ile faktycznie zostanie zatrudnionemu. Kwota wolna od potrąceń dla pracownika pełnoetatowego wynosi: - minimalne wynagrodzenie za pracę netto przy potrącaniu należności innych niż alimentacyjne na mocy tytułów wykonawczych, - 75 proc. minimalnego wynagrodzenia netto zaliczek pieniężnych, - 90 proc. minimalnego wynagrodzenia netto kar pieniężnych. W takiej też wysokości stosujemy ją, jeżeli zatrudniony przepracuje tylko część

3 miesiąca i za tę część otrzymuje pensję (por. stanowisko Departamentu Głównego Inspektoratu Pracy z 3 lipca 2008 r., nr GPP / 08/PE, opublikowane w UiPP z 2008 r. nr 15, s. 40). Zmniejszamy ją natomiast proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy. przykład 2 Pani Anna zawarła z szefem porozumienie o rozwiązaniu umowy o pracę 21 listopada. Jej pensja za cały miesiąc wynosiła 1300 zł brutto, a za przepracowaną część listopada (144 godziny robocze w miesiącu) pracodawca naliczył jej 938,80 zł brutto według następujących działań: zł : 144 godziny = 9,03 zł - 9,03 zł x 40 godzin = 361,20 zł zł 361,20 zł = 938,80 zł. Na rękę pani Anna otrzymała 716,18 zł. Szef nie mógł ująćz tej sumy ani złotówki na egzekwowany kredyt, ponieważ musiał jej zostawić kwotę wolną 845,17 zł (przy podstawowych kosztach uzyskania przychodu i kwocie zmniejszającej podatek), a ta przewyższała wypłacane pobory. Z art. 871 kodeksu pracy nie wynika wprost, by kwota wolna była tak naprawdę minimalnym wynagrodzeniem za pracę netto. Przepis ten każe bowiem odliczać z minimalnej pensji brutto tylko składki na ubezpieczenia społeczne finansowane ze środków pracownika oraz zaliczki na podatek dochodowy. Resort pracy i Państwowa Inspekcja Pracy (por. DF z 19 października 2007 r. Cała składka zdrowotna obniża podstawę potrąceń ) uważają, że trzeba też odjąć składkę zdrowotną. W konsekwencji ustalamy kwotę wolną tak, jakbyśmy po prostu liczyli minimalną pensję netto patrz Liczymy kwotę wolną na 2009 r. UWAGA! Wynagrodzenie za pracę w rozumieniu przepisów ochronnych mamy interpretować szeroko. Musimy je zatem stosować również przy dokonywaniu potrąceń m.in. z ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy, nagrody jubileuszowej czy odszkodowania za wadliwe rozwiązanie umowy o pracę (por. wyroki SN z 12 maja 2005 r., I PK 248/04, z 17 lutego 2004 r., I PK 217/03, z 11 czerwca 1980 r., I PR 43/80). I co ważne kwotę wolną powinniśmy zostawiać przy każdym z tego typu wypłacanych świadczeń. również przy potrąceniach dobrowolnych O kwocie wolnej musimy pamiętać nie tylko przy obowiązkowych, ale i dobrowolnych potrąceniach. Czyli takich, na które pracownik wyraża zgodę na piśmie, np. na potrącanie składek na rzecz organizacji związkowej. Tu art kodeksu pracy zobowiązuje nas do zostawienia mu: - minimalnego wynagrodzenia za pracę netto przy potrącaniu należności na

4 rzecz pracodawcy, - 80 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę netto przy potrącaniu innych należności niż na rzecz pracodawcy. Liczymy kwotę wolną na 2009 r. Kwotę wolną od potrąceń wyliczymy w czterech wariantach: 1) przy podstawowych kosztach uzyskania przychodu, które pozostają w przyszłym roku na tym samym poziomie co w obecnym 111,25 zł, i kwocie zmniejszającej podatek, którą stosujemy, jeśli pracownik złoży oświadczenie PIT-2, a która w 2009 r. wyniesie 46,34 zł (1/12 x 556,02 zł), 2) przy podstawowych kosztach uzyskania przychodu bez kwoty zmniejszającej podatek, czyli gdy pracownik nie złoży PIT-2, 3) przy podwyższonych kosztach uzyskania przychodu, które będą takie same w 2009 r. jak w 2008 r. i wyniosą 139,06 zł oraz kwocie zmniejszającej podatek, 4) przy podwyższonych kosztach uzyskania przychodu bez kwoty zmniejszającej podatek.w każdym z nich użyjemy już 18-proc. stawki podatku dochodowego. KROK 1 Składki na ubezpieczenia społeczne Ponieważ wyliczamy kwotę wolną tak, jakbyśmy liczyli pensję minimalną netto, zaczynamy od składek na ubezpieczenia społeczne finansowanych przez pracownika. Osobno liczymy składkę emerytalną (9,76 proc.), rentowe (1,5 proc.) oraz chorobową (2,45 proc.). To działanie jest wspólne dla wszystkich wariantów obliczeń: - składka emerytalna: (1276 zł x 9,76 proc.) = 124,54 zł - składka rentowa: (1276 zł x 1,5 proc.) = 19,14 zł - składka chorobowa: (1276 zł x 2,45 proc.) = 31,26 zł - razem: 174,94 zł. KROK 2 Składka zdrowotna Ustalenie składki zdrowotnej jest również wspólne dla wszystkich wariantów: - podstawa wymiaru: 1276 zł 174,94 zł = 1101,06 zł - pełna: 1101,06 zł x 9 proc. = 99,10 zł - do odliczenia od podatku: 1101,06 zł x 7,75 proc. = 85,33 zł. KROK 3 Zaliczka na podatek dochodowy Teraz przyszedł czas na działania w poszczególnych wariantach. Nie ma żadnego wspólnego wyliczenia. Podstawa opodatkowania występuje jednak tylko w dwóch

5 wersjach: jedna w wariantach, w których występują podstawowe koszty uzyskania przychodu, i druga przy podwyższonych. KROK 4 Kwota wolna W tym kroku wystarczy w poszczególnych wariantach odjąć od minimalnego wynagrodzenia brutto składki na ubezpieczenia społeczne, zaliczkę na podatek dochodowy oraz pełną składkę na ubezpieczenie zdrowotne. - Przy podstawowych kosztach uzyskania przychodu i złożonym PIT-2 kwota wolna to 1276 zł (174,94 zł + 99,10 zł + 47 zł) = 954,96 zł. - Przy podstawowych kosztach uzyskania przychodu i bez PIT zł (174,94 zł + 99,10 zł + 93 zł) = 908,96 zł. - Przy podwyższonych kosztach uzyskania przychodu i złożonym PIT zł - (174,94 zł + 99,10 zł + 41 zł) = 960,96 zł. - Przy podwyższonych kosztach uzyskania przychodu i bez PIT zł (174,94 zł + 99,10 zł + 88 zł) = 913,96 zł. Rzeczpospolita