KARTA CHARAKTERYSTYKI

Transkrypt

1 KARTA CHARAKTERYSTYKI Kartacharakterystykizostałaprzygotowanazgodniezwymogaminastępującychregulacji: Rozporządzenie(WE)nr1907/2006irozporządzenie(WE)nr1272/2008 Data wydania Data aktualizacji 05-sie-2016 Wersja Nr 1 EGHS / Polskie (Polish) Sekcja 1: IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI/MIESZANINY I IDENTYFIKACJA PRZEDSIĘBIORSTWA 1.1. Identyfikator produktu Nazwa produktu EpoMet F & G Kod(y) produktu , , , , , , Numer karty charakterystyki _E Nazwa chemiczna Zawiera 2,4,6-Tri(dimethylaminomethyl)phenol 1.2. Istotne zidentyfikowane zastosowania substancji lub mieszaniny oraz zastosowania odradzane Zalecane zastosowanie Zastosowania 0dradzane Laboratory Use Only. 1.3.Danedotyczącedostawcykartycharakterystyki Producent ITW Test & Measurement GmbH Adres producenta Boschstraße Esslingen am Neckar / GERMANY Numer telefonu +49 (0) Adres lab.eu@buehler.com Po dalsze informacje, prosimy o kontakt z Numer telefonu alarmowego Global Access Code: Europe: Americas: Middle East/Africa: Asia Pacific: UK local: Europa 112 Strona 1 / 12

2 2.1. Klasyfikacja substancji lub mieszaniny Sekcja2:IDENTYFIKACJAZAGROŻEŃ Rozporządzenie(WE)nr 1272/2008 Toksycznośćostra-doustna Poważneuszkodzenie/podrażnienieoczu Uczulenie skórne Kategoria 4 - (H302) Kategoria 2 - (H319) Kategoria 1 - (H315) 2.2. Elementy oznakowania Zawiera 2,4,6-Tri(dimethylaminomethyl)phenol Hasłoostrzegawcze Ostrzeżenie ZwrotywskazująceRodzajZagrożenia H302-Działaszkodliwiepopołknięciu H315-Działadrażniąconaskórę H319-Działadrażniąconaoczy Zwrotywskazująceśrodkiostrożności-EU( 28,1272/2008) P260-Niewdychaćpyłu P280-Stosowaćrękawiceochronneiochronęoczu/twarzy P305+P351+P338-W PRZYPADKUDOSTANIASIĘDO OCZU:Ostrożniepłukaćwodąprzezkilkaminut.Wyjąć soczewkikontaktowe,jeżelisąimożnajełatwousunąć.nadalpłukać P310-NatychmiastskontaktowaćsięzOŚRODKIEM ZATRUĆlublekarzem P501-Zawartość/pojemnikusuwaćzgodniezobowiązującymiprzepisamimiejscowymi,regionalnymi,krajowymii międzynarodowymi 2.3.Innezagrożenia 3.1 Substancje Sekcja3:SKŁAD/INFORMACJAO SKŁADNIKACH Nazwa chemiczna Ne WE CAS No Weight-% Klasyfikacjawedług Nr rej. REACH rozporządzenia(we)nr 1272/2008 [CLP] Silica, fused % Phenol, 4,4`-(1-methylethylidene) bis[2,6-dibromo-, polymer with % Strona 2 / 12

3 (chloromethyl)oxirane and 4,4`-(1-methylethylidene) bis[phenol] 2,4,6-Tri(dimethylaminom ethyl)phenol % Acute Tox. 4 (H302) Skin Irrit. 2 (H315) Eye Irrit. 2 (H319) Titanium dioxide % Carbon black Present % Pełentekstzwrotów HiEUH:patrzsekcja16 Niniejszyprodukttenniezawierasubstancjikandydatówwzbudzającychszczególniedużeobawywstężeniu>=0,1% (rozporządzenie(we)nr1907/2006(reach),artykuł59) Nazwa chemiczna CAS No Kandydaci substancji wzbudzającychszczególnieduże obawy (SVHC) Silica, fused Phenol, ,4`-(1-methylethylidene)bis[2,6-di bromo-, polymer with (chloromethyl)oxirane and 4,4`-(1-methylethylidene)bis[pheno l] 2,4,6-Tri(dimethylaminomethyl)phe nol Titanium dioxide Carbon black Opisśrodków pierwszejpomocy Sekcja4:ŚRODKIPIERWSZEJPOMOCY Wskazówka ogólna Wdychanie Kontaktzeskórą Kontakt z oczyma Spożycie Pokazaćniniejsząkartęcharakterystykisubstancjilekarzowiprowadzącemu badanie. Usunąćnaświeżepowietrze. Bezzwłoczniezmywaćdużąilościąwodyprzezconajmniej15minut.Jeśliobjawy nieustępują,wezwaćlekarza. Przepłukiwaćdużąilościąwodyprzezconajmniej15minut,podnoszącgórnąi dolnąpowiekęwezwaćlekarza. NIEwywoływaćwymiotów.Przepłukaćustaipopićdużąilościąwody.Nigdynie podawaćniczegodoustnieosobienieprzytomnej.wezwaćlekarza. Ochronywłasneosoby udzielającejpierwszejpomocy Należysięupewnić,żepersonelmedycznyjestświadomyzastosowanego(ych) materiału(ów)ipodejmieśrodkizaradcze,abyzabezpieczyćsiebieoraz zapobiegaćrozprzestrzenianiusięskażenia.stosowaćosobisteubranieochronne (patrz sekcja 8). 4.2.Najważniejszeostreiopóźnioneobjawyorazskutkinarażenia Objawy Strona 3 / 12

4 4.3.Wskazaniadotyczącewszelkiejnatychmiastowejpomocylekarskiejiszczególnegopostępowaniaz poszkodowanym Uwaga dla lekarzy Leczyćobjawowo. Sekcja5:POSTĘPOWANIEW PRZYPADKUPOŻARU 5.1.Środkigaśnicze Odpowiednieśrodkigaśnicze Niewłaściweśrodkigaśnicze Należystosowaćśrodkigaśniczeodpowiedniedlamiejscowychwarunkóworaz otaczającegośrodowiska. 5.2.Szczególnezagrożeniazwiązanezsubstancjąlubmieszaniną Szczególnezagrożeniazwiązanezsubstancjąchemiczną Rozkładtermicznymożeprowadzićdouwolnieniadrażniącychitoksycznychgazówipar. Niebezpieczne produkty spalania Tlenkiwęgla. 5.3.Informacjedlastrażypożarnej Specjalnewyposażenieochronnedlastrażaków Strażacypowinnistosowaćniezależnyaparatoddechowyipełnykombinezonstrażacki.Stosowaćwyposażenie ochrony indywidualnej. Sekcja6:POSTĘPOWANIEW PRZYPADKUNIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIADO ŚRODOWISKA 6.1.Indywidualneśrodkiostrożności,wyposażenieochronneiproceduryw sytuacjachawaryjnych IndywidualneśrodkiostrożnościUnikaćkontaktuzeskórą,oczymalububraniem.Zapewnićodpowiednią wentylację.stosowaćwymaganeśrodkiochronyindywidualnej. Inne informacje Dlasłużbratowniczych Środkiochronysąwymienionewsekcjach7i8. Stosowaćśrodkiochronyindywidualnejwzalecanewsekcji Środkiostrożnościw zakresieochronyśrodowiska Środkiostrożnościw zakresie ochronyśrodowiska O ilejesttobezpieczne,należyzapobiecdalszemuuwalnianiulubwyciekaniu. 6.3.Metodyimateriałyzapobiegającerozprzestrzenianiusięskażeniaisłużącedousuwaniaskażenia Metodyzapobiegające rozprzestrzenianiu Metody usuwania O ilejesttobezpieczne,należyzapobiecdalszemuuwalnianiulubwyciekaniu. Zebraćmechanicznie,umieścićwodpowiednichpojemnikachwceluutylizacji Odniesienia do innych sekcji Odniesienia do innych sekcji Patrz sekcja 8 po dalsze informacje. Patrz sekcja 13 po dalsze informacje. Strona 4 / 12

5 Sekcja7:POSTĘPOWANIEZSUBSTANCJAMIIMIESZANINAMIORAZICH MAGAZYNOWANIE 7.1.Środkiostrożnościdotyczącebezpiecznegopostępowania Zaleceniadotyczące bezpiecznegopostępowania Ogólnekwestiezwiązanez higieną PostępowaćzgodniezogólnieprzyjętymizasadamiBHP.Unikaćkontaktuze skórą,oczymalububraniem.zapewnićodpowiedniąwentylację. Unikaćkontaktuzeskórą,oczymalububraniem.Nosićodpowiednierękawice ochronneiokularylubochronętwarzy. 7.2.Warunkibezpiecznegomagazynowania,łączniezinformacjamidotyczącymiwszelkichwzajemnych niezgodności Warunki przechowywania Trzymaćpojemnikiszczelniezamkniętewchłodnym,dobrzewentylowanym miejscu.chronićprzeddziećmi.przechowywaćpodzamknięciem. 7.3.Szczególnezastosowanie(-a)końcowe Metodyzarządzania zagrożeniem (RMM) Wymaganych informacji nie zawarto w niniejszej karcie charakterystyki substancji. Sekcja8:KONTROLANARAŻENIA/ŚRODKIOCHRONYINDYWIDUALNEJ 8.1.Parametrydotyczącekontroli Wartościgranicznenarażenia Nazwa chemiczna UE Zjednoczone Królestwo (Wielka Brytania) Silica, fused - STEL: 0.24 mg/m Titanium dioxide Francja Hiszpania Niemcy TWA: 0.08 mg/m TWA: 0.3 mg/m 3 - STEL: 30 mg/m 3 STEL: 12 mg/m 3 TWA: 10 mg/m 3 TWA: 4 mg/m 3 TWA: 10 mg/m 3 TWA: 10 mg/m STEL: 7 mg/m 3 TWA: 3.5 mg/m 3 TWA: 3.5 mg/m 3 - TWA: 3.5 mg/m 3 Carbon black Nazwa chemiczna Włochy Portugalia Niderlandy Finlandia Dania Silica, fused TWA: 0.1 mg/m Titanium dioxide - TWA: 10 mg/m TWA: 6 mg/m Carbon black - TWA: 3.5 mg/m 3 - TWA: 3.5 mg/m 3 TWA: 3.5 mg/m STEL: 7 mg/m 3 Nazwa chemiczna Austria Szwajcaria Polska Norwegia Irlandia Silica, fused TWA: 0.3 mg/m 3 TWA: 0.3 mg/m 3 TWA: 2.0 mg/m 3 - TWA: 0.08 mg/m TWA: 1.0 mg/m 3 STEL: 0.24 mg/m 3 Titanium dioxide STEL 10 mg/m 3 TWA: 3 mg/m 3 STEL: 30 mg/m 3 TWA: 5 mg/m 3 TWA: 10.0 mg/m 3 TWA: 10 mg/m 3 TWA: 5 mg/m 3 TWA: 10 mg/m 3 STEL: 10 mg/m 3 TWA: 4 mg/m 3 STEL: 30 mg/m 3 STEL: 12 mg/m 3 Strona 5 / 12

6 Carbon black TWA: 4.0 mg/m 3 TWA: 3.5 mg/m 3 STEL: 7 mg/m 3 TWA: 3 mg/m 3 STEL: 15 mg/m 3 Pochodny poziom niepowodującyzmian(dnel) Przewidywanestężenieniepowodującezmianw środowisku(pnec) 8.2.Kontrolanarażenia Wyposażenieochronyindywidualnej Ochrona oczu/twarzy Ochronarąk Ochronaskóryiciała Środkikontrolnenarażenia środowiska Stosowaćokularyochronnezosłonamibocznymi(lubgogle). Nosićodpowiednierękawiceochronne. Nosićodpowiedniąodzieżochronną.Odzieżzdługimirękawami. Sekcja9:WŁAŚCIWOŚCIFIZYCZNEICHEMICZNE 9.1.Informacjenatematpodstawowychwłaściwościfizycznychichemicznych Stan fizyczny Wygląd Zapach Barwa Prógwyczuwalnościzapachu Ziarnisty(-a,-e) Czarny Łagodny Własność Wartości Uwagi Metoda ph Brak znanych Temperaturatopnienia/krzepnięcia Brak znanych Temperaturawrzenia/przedział Brak znanych temperatur wrzenia Temperaturazapłonu Brak znanych Szybkośćparowania Brak znanych Łatwopalność(substancjastała,gaz) Brak znanych Limitpalnościw powietrzu Brak znanych Górnagranicapalności Dolnagranicapalności Ciśnieniepary Brak znanych Gęstośćpary Brak znanych Gęstośćwzględna Brak znanych Rozpuszczalnośćw wodzie Nierozpuszczalny w wodzie Rozpuszczalność Brak znanych Współczynnikpodziału:n-oktanol/woda Brak znanych Temperaturasamozapłonu Brak znanych Temperaturarozkładu Brak znanych Lepkośćkinematyczna Brak znanych Lepkość Brak znanych 9.2. Inne informacje Temperaturamięknienia Masacząsteczkowa Strona 6 / 12

7 VOC Content (%) Gęstośćcieczy Gęstośćnasypowa Wielkośćcząsteczki Dystrybucjawielkościcząsteczek Sekcja10:STABILNOŚĆIREAKTYWNOŚĆ 10.1.Reaktywność 10.2.Stabilnośćchemiczna Substancja stabilna w normalnych warunkach. Danedotyczącewybuchu Wrażliwośćnauderzeniemechaniczne Wrażliwośćnawyładowaniestatyczne Żaden(-a,-e). Żaden(-a,-e) Możliwośćwystępowanianiebezpiecznychreakcji Możliwośćwystępowania niebezpiecznych reakcji Niebezpieczna polimeryzacja Brak w normalnych warunkach procesu technologicznego. Nie dochodzi do niebezpiecznej polimeryzacji Warunki,którychnależyunikać Brak znanych Materiałyniezgodne 10.6.Niebezpieczneproduktyrozkładu Tlenkiwęgla. Sekcja 11: INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE Informacje o skutkach toksykologicznych Informacjeomożliwychdrogachnarażenia Informacje o produkcie Wdychanie Kontakt z oczyma Kontaktzeskórą Spożycie Szczególnedanezbadańniniejszejsubstancjiniesądostępne. Szczególnedanezbadańniniejszejsubstancjiniesądostępne. Możesięwchłaniaćprzezskóręwilościachszkodliwych.Działaszkodliwiew kontakciezeskórą. Szczególnedanezbadańniniejszejsubstancjiniesądostępne.Działaszkodliwie popołknięciu.(napodstawieskładników). Strona 7 / 12

8 Informacje o skutkach toksykologicznych Objawy Numerycznewartościtoksyczności Toksycznośćostra Następującewartościpodlegająobliczeniom napodstawierozdziału3.1niniejszegodokumentughs ATEmix (doustnie) 1, mg/kg ATEmix (skórny) 1, mg/kg Nieznanatoksycznośćostra 100procentmieszaninystanowiskładnik(-i)onieznanejtoksycznościostrej 97% mieszaninystanowi(-ą)składnik(-i)onieznanejtoksycznościostrej,doustnej 98% mieszaninystanowi(-ą)składnik(-i)onieznanejtoksycznościostrej,skórnej 100% mieszaninystanowi(-ą)składnik(-i)onieznanejtoksycznościostrej,oddechowej(gaz) 100% mieszaninystanowi(-ą)składnik(-i)onieznanejtoksycznościostrej,oddechowej(para) 100% mieszaninystanowi(-ą)składnik(-i)onieznanejtoksycznościostrej,oddechowej(pył/mgła) Informacjaoskładnikach Nazwa chemiczna LD50, doustne LD50, skóra LC50, oddechowe 2,4,6-Tri(dimethylaminometh = 1200 mg/kg ( Rat ) = 1280 mg/kg ( Rat ) - yl)phenol Titanium dioxide > mg/kg ( Rat ) - - Carbon black > mg/kg ( Rat ) > 3 g/kg ( Rabbit ) - Opóźnioneinatychmiastoweskutkiorazskutkiprzewlekłespowodowanekrótkotrwałym idługotrwałym narażeniem Działażrąco/drażniąconaskórę Poważne uszkodzenie/podrażnienieoczu Działauczulająconadrogi oddechowelubskórę Działamutagennienakomórki rozrodcze Rakotwórczość Toksycznośćrozrodcza STOT-jednorazowenarażenie STOT-narażeniepowtarzalne Zagrożenieprzywdychaniu Strona 8 / 12

9 12.1.Toksyczność Ekotoksyczność. Sekcja 12: INFORMACJE EKOLOGICZNE Nazwa chemiczna Działanietoksycznie na glony Działanietoksycznie na ryby Toksycznośćdla mikroorganizmów Daphniamagna(pchła wodna) Carbon black h EC50: > 5600 mg/l 12.2.Trwałośćizdolnośćdorozkładu Trwałośćizdolnośćdorozkładu 12.3.Zdolnośćdobioakumulacji Bioakumulacja 12.4.Mobilnośćw glebie Mobilnośćw glebie 12.5.WynikiocenywłaściwościPBTivPvB Ocena PBT i vpvb Inne szkodliwe skutki działania Inneszkodliweskutkidziałania Metody unieszkodliwiania odpadów Sekcja13:POSTĘPOWANIEZODPADAMI Odpady z pozostałości/niezużytych produktów Skażoneopakowanie Usuwaćdozgodniezlokalnymiprzepisami.Odpadyutylizowaćzgodniez przepisamiśrodowiskowymi. Sekcja14:INFORMACJEDOTYCZĄCETRANSPORTU IMDG/IMO NIEOBJĘTYPRZEPISAMI 14.1 Nr UN NIEOBJĘTYPRZEPISAMI 14.2 Właściwanazwa NIEOBJĘTYPRZEPISAMI przewozowa 14.3 Klasazagrożenia NIEOBJĘTYPRZEPISAMI Strona 9 / 12

10 14.4 Grupa pakowania NIEOBJĘTYPRZEPISAMI 14.5 Substancja Nie dotyczy zanieczyszczającaśrodowisko morskie 14.6 Postanowienia szczególne Żaden(-a,-e) 14.7 Transport in bulk according to Annex II of MARPOL 73/78 and the IBC Code RID NIEOBJĘTYPRZEPISAMI 14.1 Nr UN NIEOBJĘTYPRZEPISAMI 14.2 Właściwanazwa NIEOBJĘTYPRZEPISAMI przewozowa 14.3 Klasazagrożenia NIEOBJĘTYPRZEPISAMI 14.4 Grupa pakowania NIEOBJĘTYPRZEPISAMI 14.5 Zagrożenieśrodowiska Nie dotyczy 14.6 Postanowienia szczególne Żaden(-a,-e) ADR NIEOBJĘTYPRZEPISAMI 14.1 Nr UN NIEOBJĘTYPRZEPISAMI 14.2 Właściwanazwa NIEOBJĘTYPRZEPISAMI przewozowa 14.3 Klasazagrożenia NIEOBJĘTYPRZEPISAMI 14.4 Grupa pakowania NIEOBJĘTYPRZEPISAMI 14.5 Zagrożenieśrodowiska Nie dotyczy 14.6 Postanowienia szczególne Żaden(-a,-e) IATA NIEOBJĘTYPRZEPISAMI 14.1 Nr UN NIEOBJĘTYPRZEPISAMI 14.2 Właściwanazwa NON REGULATED przewozowa 14.3 Klasazagrożenia NIEOBJĘTYPRZEPISAMI 14.4 Grupa pakowania NIEOBJĘTYPRZEPISAMI 14.5 Zagrożenieśrodowiska Nie dotyczy 14.6 Postanowienia szczególne Żaden(-a,-e) Sekcja15:INFORMACJEDOTYCZĄCEPRZEPISÓW PRAWNYCH 15.1.Przepisyprawnedotyczącebezpieczeństwa,ochronyzdrowiaiśrodowiskaspecyficznedlasubstancji lub mieszaniny Przepisy krajowe Francja Choroby zawodowe (R-463-3, Francja) Nazwa chemiczna Francuski numer RG Tytuł Carbon black RG 16,RG 16bis - Unia Europejska Należyzwrócićuwagęnadyrektywę98/24/WEwsprawieochronyzdrowiaibezpieczeństwapracownikówprzed Strona 10 / 12

11 zagrożeniem związanym zczynnikamichemicznymiwmiejscupracy. Zezwolenia i/lub ograniczenia w stosowaniu: Niniejszyprodukttenniezawierasubstancjiwymagającychzezwolenia(rozporządzenie(WE)nr1907/2006 (REACH),załącznikXIV).Niniejszyprodukttenniezawierasubstancjipodlegającychograniczeniom (rozporządzenie (WE)nr1907/2006(REACH),załącznikXVI). Trwałezanieczyszczeniaorganiczne Nie dotyczy. Substancjeniszczącewarstwęozonową(ODS)rozporządzenia(WE)1005/2009 Nie dotyczy. Listymiędzynarodowe Ustawa o kontroli substancji toksycznych (TSCA) DSL/NDSL EINECS/ELINCS ENCS IECSC KECL(koreańskiwykaz istniejącychsubstancji chemicznych) PICCS(Filipińskiwykaz chemikaliów i substancji chemicznych) AICS Legenda TSCA - ustawa Stanów Zjednoczonych o kontroli substancji toksycznych, sekcja 8(b) Wykaz DSL/NDSL - Kanadyjski wykaz substancji krajowych / Kanadyjski wykaz substancji zagranicznych EINECS/ELINCS -Europejskiwykazistniejącychsubstancjioznaczeniuhandlowym/Europejskiwykaz notyfikowanych substancji chemicznych ENCS -SubstancjeistniejącenaterenieJaponiinowesubstancjechemiczne IECSC -Chińskiwykazistniejącychsubstancjichemicznych KECL -Koreańskiwykazistniejącychibadanychsubstancjichemicznych PICCS -Filipińskiwykazchemikaliówisubstancjichemicznych AICS - Australijski wykaz substancji chemicznych (Australian Inventory of Chemical Substances) 15.2.Ocenabezpieczeństwachemicznego Sekcja 16: INNE INFORMACJE Objaśnienielublegendaskrótów stosowanychw karciecharakterystykisubstancji(sds) Strona 11 / 12

12 Pełnatreśćodnośnychzwrotów Hw sekcji2i3 H302-Działaszkodliwiepopołknięciu H315-Działadrażniąconaskórę H319-Działadrażniąconaoczy H312-Działaszkodliwiewkontakciezeskórą Legenda SVHC:Substancjewzbudzająceszczególniedużeobawywymagającychzezwolenia: Sekcja8:KONTROLANARAŻENIA/ŚRODKIOCHRONYINDYWIDUALNEJ TWA TWA(średniaważonawczasie) STEL STEL(Wartośćlimitunarażenia krótkotrwałego) Wartość Maksymalnawartośćgraniczna - Oznakowanieodnoszącesiędoskóry maksymalna Najważniejszeodnośnikidoliteraturyiźródełdanych Data aktualizacji 05-sie-2016 Niniejszakartacharakterystykispełniawymogi:Rozporządzenie(WE)nr1907/2006. Oświadczenie Informacjepodanew niniejszejkarciecharakterystyki(sds)sąwłaściwewedługnaszejwiedzy,posiadanych informacjiiwiaryw dniuichpublikacji.podaneinformacjezostałystworzonejedyniejakowytycznecodo bezpiecznegopostępowania,stosowania,przetwarzania,przechowywania,transportu,utylizacjiiuwolnieniai niemogąbyćuważanezajakąkolwiekgwarancjęlubspecyfikacjęjakościową.niniejszeinformacjeodnoszą siędoszczególnegoiokreślonegomateriałuimogąbyćnieważne,jeślininiejszymateriałjeststosowany wrazzjakimkolwiekinnym materiałem/innymimateriałamilubw jakimkolwiekprocesietechnologicznym, jeśliniezostałotookreślonew niniejszym tekście. ZidentyfikowanyponiżejdostawcawygenerowałkartęcharakterystykiużywającszablonukartycharakterystykiUL.FirmaULnieprzetestowała,nie certyfikowałaaniniezatwierdziłasubstancjiopisanejwkarciecharakterystykiiwszystkieinformacjewtejkarciezostałydostarczoneprzezdostawcęlub zostałypowielonezpubliczniedostępnychźródełdanychregulacyjnych.firmaulnieudzielażadnychgwarancjianiporęczeńdotyczącychkompletności lubdokładnościinformacjizawartychwtejkarciecharakterystykiizrzekasięwszelkiejodpowiedzialnościwzwiązkuzestosowaniem tychinformacjilub substancjiopisanejwkarciecharakterystyki.układ,wyglądiformattejkartycharakterystykijestwłasnościąintelektualną, 2014ULLLC.Wszelkieprawa zastrzeżone. Koniec karty charakterystyki Strona 12 / 12