Informator Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Poznaniu
|
|
- Beata Jabłońska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Informator Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Poznaniu D WUMIESIĘCZNIK S TYCZEŃ LUTY ( NR 1 ) Nie troszczcie się o nic, ale we wszystkim w modlitwie i błaganiach z dziękczynieniem powierzcie prośby wasze Bogu. Flp.4,6
2 W tym numerze: OD 1 REDAKCJI ROZMYŚLANIA KS. SEN. TADEUSZA RASZYKA: PRZYJRZYJMY SIĘ SOBIE 2 I ZABELLA KALLAS : KOMERCJALIZACJA Ś WIĄT 3 ANNA B ORUTA-B ISOK: B EZTROSKIEGO N OWEGO ROKU 6 PRZEMYSŁAW H EWELT: W KOLEJCE J EZUSA 7 DO J ERZY D OMASŁOWSKI : PROFESOR S TANISŁAW S MOLIŃSKI Chrzest Klary Ziebart 9 M AŁGORZATA G RZYWACZ: O CHRZEŚCIJANACH W DALEKIEJ J APONII, RELACJA ZE SPOTKANIA Z ASUKĄ KIMURA. 11 WOJCIECH M EIXNER: J OHANN S EBASTIAN B ACH (1 ) 13 AGNIESZKA ZAWISKA: B OŻA APTEKA: KAWA 16 WYDARZYŁO 18 ROZKŁAD NABOŻEŃSTW ZAPOWIEDZI 1% SIĘ WYDARZEŃ Państwo Kallasowie dzisiaj wydawca: Parafia Ewangelicko-Augsburska w Poznaniu zespół redakcyjny: Halina Raszyk, ks. Marcin Kotas, Anna Boruta-Bisok przygotowanie i opracowanie tekstów, korekta: Halina Raszyk skład i opracowanie graficzne: Hanna Pałac druk: Perfekt Druk, ul. Świerzawska 1, Poznań Zdjęcie na okładce, zdjęcia na 1 i 2 stronie publikacji pochodzą ze strony pozostałe archiwum własne autorów i parafii
3 OD REDAKCJI Drodzy Czytelnicy! W roku luteranie na całym świecie ob chodzą 500-lecie Reformacji. Zapoczątkowany przez wittenberskiego reformatora ks. dra Marcina Lutra ruch odnowy ówczesnego Kościoła Zachodniego dynamicznie rozchodził się na całą XVI-wieczną Europę. Dosyć szybko idee Reformacji dotarły na ziemie Rzeczypospolitej w tym do stolicy Wielkopolski. Już kilka lat po wystą pieniu Marcina Lutra stykano się w Poznaniu z nowymi poglądami religijnymi. Od tamtego czasu nieprzerwanie luteranizm istnieje w na szym mieście. Reformacja znacząco wpłynęła na rozwój życia społecznego, kulturowego, dała im puls do rozwoju edukacji i szkolnictwa. Z Bożej łaskawości dane jest naszemu pokole niu przeżywać ten dostojny Jubileusz. To wielka radość i błogosławieństwo. W przeżywanie tego jubileuszowego roku wprowadza nas biblijne ha sło z księgi Ezechiela: Bóg rzekł: Dam wam serce nowe, i ducha nowego dam do waszego wnę trza (Ez 36,26). Kiedy oczyma wyobraźni spoglądam na ks. Marcina Lutra, jego życie i dzieło, to spontanicznie nasuwa mi się refleksja, że w pewnym sensie wielki ruch odnowy szesnastowiecznego Kościoła rozpoczął się wła śnie od serca i ducha nowego. Boży Duch dał początek nowej historii w dziejach Kościoła chrześcijańskiego. Poruszone Bożym Słowem lu trowe serce nie dawało spokoju, nie pozwalało na milczące przypatrywanie się zagubieniu Ko - ścioła. Podjął ogromne ryzyko odrodzenia Ko ścioła budowanego na powrót na fundamencie Słowa Bożego. Niech i nasze serca zostaną poruszone nowym duchem. Niech przeżywanie Jubileuszu reformacji nie kończy się na spoglądaniu tylko i wyłącznie wstecz, ale przede wszystkim na wypatrywaniu przyszłości. Odradzający, przemieniający, wy zwalający Bóg jest bowiem Bogiem przyszłości! Jako Parafia podjęliśmy się organizacji kilku wydarzeń zarówno w Poznaniu, jak i w Szamo tułach. Podjęliśmy współpracę m.in. z Urzędem Miasta, Biblioteką Raczyńskich, Centrum Kultu ry Zamek, Akademią Muzyczną i Muzeum w Szamotułach. Ufam, że przygotowywane inicjatywy będą dla nas wszystkich impulsem do inspirującego kształtowania w naszym środowisku współczesnego wymiaru Reformacji. Życzę nam wszystkim błogosławionej, pięknej i fascynującej podróży przez rozpoczęty Rok Re formacji. Ks. Marcin Kotas Proboszcz 3
4 ROZMYŚLANIE KS. SEN. TADEUSZA RASZYKA Przyjrzyjmy się sobie Wzywam was tedy, bracia, przez miłosierdzie Boże, abyście składali ciała swoje jako ofiarę żywą, świętą, miłą Bogu, bo taka winna być duchowa służba wasza. A nie upodabniajcie się do tego świata, ale się przemieńcie przez odnowienie umysłu swego, abyście umieli rozróżnić, co jest wolą Bożą, co jest dobre, miłe i doskonałe. Powiadam bowiem każdemu spośród was, mocą danej mi łaski, by rozumiał o sobie więcej, niż należy rozumieć, lecz by rozumiał z umiarem stosownie do wiary, jakiej Bóg każdemu udzielił. Rzym. 1 2, 1-3 Bóg chce mieć do dyspozycji całego człowieka jego duszę i ciało. Nieraz słuchamy kazania a nasze myśli wędrują gdzieś daleko. Nie potrafimy się skupić na zwiastowaniu słowa, nie zawsze to wina kaznodziei, choć może i tak być. Jednak najczęściej to my zajęci własnymi sprawami słuchamy jednym uchem a drugim wypuszczamy. Przykładamy do Bożej woli ręce, ale nie dokładamy serca. Chrześcijanie są krytyczni, nie przyjmują wszystkich zaproszeń, mają swoje zdanie to przywilej człowieka wolnego. Sam mogę wybrać co dla mnie jest pożyteczne, dobre, co ominąć czy odrzucić. Chrześcijanie wiedzą, że wolność można łatwo utracić, złe wybory mogą ich zawsze zniewolić. Dlatego są ostrożni, próbują wszystko zbadać i wybrać to co najlepsze. Bóg ofiarował nam wiarę, ale również rozum abyśmy umieli odróżnić wolę Boga od racji świata. W ludzkim świecie rację ma silniejszy, dobrem stają się wartości materialne i przyjemności. Wszystko staje się relatywne i względne. Tak bardzo człowiek chce upodobnić do tego świata, że staje się to filozofią życia. Dostosowanie to wielka pokusa życiowa dająca określone profity. Chrześcijanie nie różnią się niczym od otaczającej ich rzeczywistości, tylko po względem duchowym stanowią odrębną społeczność kierującą się wyjątkowymi prawami. Boże prawo dane nam w Biblii jest miarą. Jak Bóg nas oceni, zależy od naszych wyborów. Jakie będzie nasze myślenie, takie też będzie zwiastowanie i działanie. Ale się przemieńcie przez odnowienie umysłu swego. Słowa apostoła Pawła są kierowane do każdego z nas, bez wyjątku. Przyjrzyjmy się sobie, bo Słowo Boże jest zwierciadłem. Spoglądając w lustro, czy się sobie podobamy? Jak siebie oceniamy? Każdy z nas ma o sobie dobre mniemanie, zapewne lepsze od tego, jak inni nas oceniają. Zatem sta rajmy się siebie nie przeceniać, mierzyć siły na zamiary i oceniać siebie według miary Bożej. 4
5 ROZMYŚLANIE Miarą jest tutaj nasza wiara, taka jakiej Bóg każdemu udzielił. Nikt wiary niestety się nie dopracuje czy dosłuży. Ona jest darem Bożym, mamy jej tyle ile Bóg nam dał. To bezcenny dar, bez którego niemożna podobać się Bogu. A wiara każdego z nas jest inna. Przypatrujmy się sobie a nie drugim. Ważna jest nasza duchowa służba składanie siebie Bogu w ofierze. Ofiara za ofiarę. Przykładem takiej przemiany w kościele chrześcijańskim jest reformacja. Ogłaszając swoje 95 tez w Wittenberdze Marcin Luter doprowadził do zmiany mentalności, duchowego i umysłowego odro dzenia. Reformacja dała początek tzw. złotemu wiekowi w dziejach ludzkości. Kościół = ecclesia semper refomanda (kościół stale się reformujący) on nie może ulec skostnieniu. A kościół to nie tylko świątynie, kaplice, kościół to przede wszystkim lud Chrystusowy to my. Apel apostoła Pawła jest aktualny i dzisiaj, skierowany jest do każdego z nas osobiście. To odradzanie się umysłu przez Słowo Boże może nastąpić w każdym okresie naszego życia. Myśle nie egoistyczne burzy Boży porządek, ponieważ Bóg stworzył nas do społeczności z sobą i wspólnoty z drugim człowiekiem. Czy możemy wpłynąć na odrodzenie swego umysłu? Tak! Przez wsłuchanie się w Boże przesła nie,czytanie jego słowa, przez poddanie się działaniu Ducha Świętego w ufnej modlitwie. Komercjalizacja świąt Jakiś czas temu siedziałam na fotelu denty stycznym a z radia w tle grała muzyka, zestreso wana nawet nie zarejestrowałam co grają, dopie ro słowa dentystki wzbudziły moją refleksję. Stwierdziła ona, że cały czas lecą te same ko lędy i że w sumie to ona nie widzi, żadnej różnicy pomiędzy tymi czy innymi świętami, a na wet nie odczuwa tego upływu czasu od poprzednich świąt. Pierwsza moja myślą która się pojawiła na wypowiedziane przez nią słowa brzmiała: ale to smutne, a druga dlaczego tak jest? I nie chodziło mi o pojawiające się w radiu kolędy w listopa dzie, bo do tego to już się przyzwyczaiłam, jak zresztą wielu z nas do faktu, że nagle znicze i refleksję na temat przemijalności życia, zastę puje wesoły Pan z białą brodą w czerwonym stroju oraz bombki. Zasmuciło mnie jednak to, że ten tak, niezwykle wyjątkowy czas, przestał nim być dla niej, po prostu spowszedniał. I to po części właśnie poprzez owo wczesne kreowanie niby świątecznego nastroju, niby, bo przecież chodzi tylko o to w marketingu, aby wykorzystać symbolikę religijną tych świąt, aby zwiększyć atrakcyjność oferty handlowej a tym samym za chęcić ludzi do kupna wielu rzeczy na pozór wy jątkowych i niezbędnych. Co kończy się tym, że bliscy otrzymują niepotrzebne i często niechcia - 5
6 ROZMYŚLANIE ne gadżety, a po świętach w kubłach ląduje wie le zmarnowanego jedzenia zakupionego w nad miarze. W tym miejscu u co niektórych w głowach po jawiła się myśl, że to wszystko przez tą komercjalizację świąt. I tak i nie, bo to że po ro ku w naszym kraju nastąpiła pewna transformacja, to, że otwarliśmy się na nowe tradycje i zwyczaje płynące zewnątrz, rozwinął się kapitalizm i wiążące się z tym całe elementy ekono mii. Jest faktem i nie możemy mieć do tego pre tensji. To są fragmenty naszej rzeczywistości, ale to my ją przefiltrowujemy i wybieramy na co się decydujemy. Dlatego nie możemy spychać winę na te złe media i obrzydliwy handel, za to, że TO MY odchodzimy od duchowego przeżywania tych świąt i nie umacniamy w tym czasie swojej duchowości ani też więzi z drugim człowiekiem. Przypomnijcie sobie, tylko jak teraz dla was wygląda ten czas, na tydzień przed świętami. Czy jest to radosny czas oczekiwania? Czy raczej ten scenariusz wygląda tak: nieje den z nas ma różne problemy, czy to zdrowotne lub w pracy albo uczuciowe. Bo w życiu na każdym kroku spotykamy się z krzywdą, niezrozu mieniem czy też niewdzięcznością. I tak przytło czeni ciężarem naszego życia, różnymi obowiązkami, zapracowani i zabiegani. Nagle otrzy mujemy z zewnątrz informację: masz coraz mniej czasu, święta się zbliżają tak trąbią różnego rodzaju media, masz coraz mniej czasu na przy gotowanie świąt na kupno prezentów. Ten kolej ny bodziec, mimo, że mówiący o niezwykłym cza - 6 sie narodzenia Pana, oddziałuje na naszą psychikę w ten sposób, że ogarnia nas dodatko wy stres, jesteśmy zdenerwowani że nie uda się wszystkiego zorganizować na czas, (a tutaj min. jeszcze pojawiają się dodatkowe próby dzieci do jasełek) i popadamy w tzw. Przedświąteczną gorączkę. Później zupełnie wycieńczeni, siedząc przy wigilijnym stole najchętniej byśmy jak najszyb ciej opuścili bliskich aby się zrelaksować i to najlepiej kładąc się od razu spać. Jeśli więc ma my przed sobą taką perspektywę nic dziwnego, że nie jest to przez nas radośnie oczekiwany czas. Oczywiście handlowcy już dawno zauwa żali, że tak się dzieje, dlatego zaproponowali ucieczkę od wszystkiego, proponując np. wyjazd na ten czas powiedzmy w góry lub jeszcze lepiej do jakiś ciepłych krajów. Ale czy to jest właściwe wyjście, czy tego tak naprawdę chcemy uciekać? Może jednak przypomnimy sobie jak to było kiedyś gdy byliśmy dziećmi, mówię o dzieciach bo one w zdecydowanie mniej skomplikowany sposób przyjmują i okazują swą wiarę i ducho wość oraz samą radość z życia. Nie bądźmy tacy strasznie racjonalni i przyziemni, nie myślmy, że to nam nie przystoi, nie wypada. Nie wstydźmy się czuć i przeżywać co jest w tych świętach najważniejsze, że narodził się nasz Zbawiciel. Nie że w tym roku najbardziej trendy jest fot.j.konieczny choinka biało-czarna i że muszę szybko pobiec kupić czarne bombki, bo przecież takich jeszcze nie mam.
7 ROZMYŚLANIE Spróbujmy zmienić nasz scenariusz. Nie poddawajmy się uczuciu rezygnacji i zmę czenia. Dla chrześcijanina nie ma sytuacji bez wyjścia, właśnie dlatego, że w Betlejem narodził się Jezus właśnie po to aby nas podźwignąć, aby wziąć na swe barki nasz największy ciężar. Dać nam nadzieję, zwłaszcza tym, którzy nie wierzą, że może być lepiej. Rodzi się Chrystus nasze światełko w mroku. Dlatego w tym roku gdy ubierzemy naszą mniej lub bardziej modą choinkę, zachęcam po łóżcie się pod nią, ( ja tak robię co roku odkąd właśnie byłam małą dziewczynką) i popatrzcie z tej innej perspektywy na zapalone światełka i POMYŚLCIE tylko o wydarzeniach z Betlejem, o wyjątkowych narodzinach. Co niektórzy będą mogli przypomnieć sobie jak bardzo byli szczę śliwi gdy urodził się ich syn lub córka, jak co ro ku radośnie obchodzą ich urodziny, więc dlacze go mniej się cieszyć na narodziny Pana? Proponuję również dłuższą refleksję o tym dlaczego Jezus przyszedł na ten świat i w jaki sposób to ja mogę przekazać innym że Chrystus jest jedyną drogą życia? Odnajdźmy w tym nasze ukojenie i odpoczynek od codzienności. A później przy wigilijnym stole, może zamiast włączać telewizor, podzielcie się swymi przemy śleniami z najbliższymi a potem radośnie po śpiewajcie kolędy i zjedzcie wspólnie zrobione pierniczki oraz oczywiście odpakujcie prezenty zakupione może tym razem w miej stresującej atmosferze. Niech to będzie niezwykły, wyjątkowy czas, za którym będziecie tęsknić przez cały rok. Niech to będzie wasz czas poświęcony sobie nawzajem i Bogu. Izabella Kallas 7
8 ROZMYŚLANIE Beztroskiego Nowego Roku! Mówiąc o beztroskim życiu, nie mam tutaj na myśli egzystencji lekkoducha, ale raczej odnie sienie do biblijnych słów: Nie troszczcie się więc o dzień jutrzejszy, gdyż dzień jutrzejszy bę dzie miał własne troski. Dosyć ma dzień swego utrapienia. Ew. Mateusza 6, 34. To chyba jedna z trudniejszych prawd do zastosowania w co dziennym życiu. Niestety. Z pewnością nie jest Ci obce uczucie pełnej głowy. Naglące terminy, długa lista rzeczy do zrobienie sprawiają, że je steś na granicy wytrzymałości i jeszcze trochę, gdy eksplodujesz. STOP, zatrzymaj się! To Twoje życie, jedyne i niepowtarzalne. Może jednak warto coś zmienić w tym nowym roku? Czym jest troska? To dbałość o coś uważanego za wartościowe oraz uczucie niepokoju związane z możliwością straty tego. Zadajmy sobie pytania: co dla mnie jest wartościowe i możliwa utrata czego, kogo napawa mnie lękiem? Mistrz Eckart powiedział: Ci, któ rzy pragną wieść szczęśliwe życie, powinni uczyć się od osoby, która rysuje okrąg. Jeśli wyznacza się środek okręgu i będzie się tego trzymać, wówczas linia okręgu zostanie wytyczona prawidłowo. Ten przykład ma oznaczać: niech człowiek zrozumie najpierw, że jego serce ma być mocno zakorzenione w Bogu, wówczas pozostanie pra wy w swoich czynach. Być może nadmiar trosk wynika z niewłaściwych priorytetów? 8 Nie troszcz się nie oznacza biernego wy czekiwania na mannę z nieba. Słowa Jezusa dają nam swobodę działanie bez zbędnych ob ciążeń. Zmieniaj rzeczy, które od Ciebie zależą i na które masz wpływ, resztę powierz Bogu. W Ewangelii jest mowa o trosce o to, co przed nami, co przyniesie nowy dzień. Impulsem do napisania tego tekstu były dla mnie słowa Martina Bubera, które zostały przytoczone w jednym z rozważań Z Biblią na co dzień. Najważniej szym celem każdego człowieka jest urzeczywistnienie swych unikalnych możliwości, tych, któ rych nigdy przedtem nie było i nigdy potem nie będzie. Zmagając się z różnymi trudnościami w naszym życiu pamiętajmy, że człowiek wiary zostaje doskonale wyposażony przez Boga w tej konkretnej sytuacji. Impulsem do zmian może być rozmowa, a może literatura chrześcijańska, której bogaty wybór znajduje się na parafialnym stoisku z literaturą, wykład, ewangelizacja, kazanie, By żyć beztrosko potrzebujemy impulsów, które będą wy budzać nas z letargu. Bożych impulsów, które będą nadawać naszemu życiu nową jakość. Beztroski opartej na wierze w Wszechmocnego nam Wszystkim życzę! Anna Boruta-Bisok
9 MOIM ZDANIEM W kolejce do Jezusa Jest w Ewangelii Marka bardzo intrygujący opis uzdrowienia. Chciałbym zwrócić uwagę na początkowe fragmenty opisu: Przyszli do niego [Jezusa], niosąc paralityka, a dźwigało go czterech. A gdy z powodu tłumu nie mogli się do niego zbliżyć, zdjęli dach nad miejscem, gdzie był, i przez otwór spuścili łoże, na którym leżał paralityk. (Marka 2, 3-4) Gdy staram się wyobrazić tę scenę, przed oczami stają mi ludzie zdecydowani, zdespero wani, tacy, których pragnienie Jezusa powodo wało, że byli gotowi na niewygodę w kolejce do Niego, Jego dotknięcia, uzdrowienia, ulgi w cierpieniu. To trochę tak jak poczekalnia na pogotowiu ratunkowym nikt nie oczekuje wy gód, miękkich krzeseł. Tam też liczy się tylko efekt ulga w cierpieniu, pomoc. To na pewno nie był czas Nikodemów, inte lektualistów, którzy chcieliby z Jezusem przedys kutować nurtujące ich sprawy, niuanse Pisma. Pewnie i tacy ludzie przechodzili koło tego do mu, być może pomyśleli Hmm, mam sprawę do niego, ale przyjdę później, jak będzie mniej lu dzi. Przechodzili pewnie też ludzie prawdziwie bogobojni, którzy starali się jak najlepiej wypełniać przepisy Prawa Mojżeszowego. Niektórzy z nich może przystanęli na chwilę, popatrzyli. In ni może nawet zadrwili z tych, którzy się tam tłoczyli. Jak to zwykle bywało, w otoczeniu Jezu sa mogli spostrzec ludzi wątpliwego autoramen tu,fot.j.konieczny postrzeganych jako moralnie niejednoznacz- nych. Może nawet pomyśleli No dobre sobie, może i miałbym sprawę do Nauczyciela, ale nie będę się z n i m i tłoczył. Ludzie, którzy próbowali dojść wtedy do Jezu sa, dotknąć Go, nie mogli już więcej czekać oni potrzebowali Jezusa od razu, natychmiast! A dzisiaj, gdyby rozeszła się wieść, że można spotkać się osobiście z Jezusem, jak taki tłum ludzi garnących się do Pana mógłby wyglądać? Rabbi, mój mąż pije, ja już nie mam siły. Jezu, Synu Dawida, mam na imię Marek, ale jak już wszyscy pójdą spać, to wchodzę na In ternet i wtedy nazywam się phoenix37. Wchodzę na takie strony, o których nikt, nikt z moich bliskich ani znajomych nie wie Mam myśli, fanta zje, które mnie samego już przerażają. Panie, ja już nie daję rady, ja tego nie chcę, ja już nie mam siły, Panie uwolnij mnie od tego!... Panie, mój syn nie wiem, co w niego wstą piło źle mnie traktuje, wiem, że ma narkotyki, chyba je sprzedaje, już policja o niego pytała Panie, zakochałam się!... ale on jest żonaty, mówi, że mnie kocha, a z żoną jest tylko ze względu na dzieci. Mówi, że się z nią rozwiedzie i będzie już tylko ze mną. Ja jego tak pragnę, ale czuję, że moje życie zaczyna pękać, nie daję już rady. Panie dopomóż mi! Rabbi, Ty wiesz, że kiedyś miałem problemy z pornografią. Ale przecież to było dawno teraz ożeniłem się, ona jest ładna i naprawdę dobra. Panie, nie sypiamy ze sobą ja czuję, że znowu 9
10 MOIM ZDANIEM bardziej pociągają mnie te filmy niż ona, moja żona, którą przecież kocham! moje małżeństwo umiera, chciałbym coś zrobić, ale nie wiem co!... dopomóż mi, zmień mnie!... Jezu, mieszkam z matką, ona jest już starsza, wiem, że potrzebuje opieki, ale ja też chciałbym się ożenić, mieć swoje życie Miałem narzeczo ną, było mi z nią dobrze, ale matka sam wiesz jak ona potrafi się zachować jak kogoś nie lubi Dziewczyna ode mnie odeszła, powiedziała, że z moją matką pod jednym dachem mieszkać nie będzie. Panie, ja już nie mam siły Jak trwoga to do Boga mówi przysłowie. Jest w nim jakaś lekka drwina, poczucie wyższości nad tymi, którzy być może i z własnej winy na bawili się kłopotów, ale przecież ostatecznie do prowadziło to ich do Pana. Nie mogę oprzeć się wrażeniu, że to powiedzenie musiał wymyśleć dobry syn z przypowieści o synu marnotrawnym. Ten grzeczny i prawy, który nigdy nie był na skraju wytrzymałości, nigdy nie był złamany. Ten zawsze posłuszny, który miał pretensje do ojca ze jego dobre serce, przebaczenie, miłość okazaną bratu, który pobłądził. Jest jeszcze jeden aspekt cytowanej wyżej opowieści ewangelicznej: centralną postacią jest człowiek najwyraźniej zdesperowany by się z Je zusem spotkać. Był jednak sparaliżowany, nie miał więc fizycznej możliwości żeby do Jezusa się przedostać. Jemu musieli pomóc inni ludzie radykalni i zdecydowani. Ludzie mający dość od - 10 wagi, by w imię miłości do swojego złożonego niemocą przyjaciela podjąć działania nietypowe, może wydające się w pierwszej chwili śmieszne, ale ostatecznie prowadzące do celu, do uzdro wienia. Przesłanie Pana o wszechogarniającej miłości, przebaczeniu jest rewolucyjne, nietypowe, idące tak naprawdę wbrew instytucjom. To przesłanie ma wbudowaną w siebie sprzeczność z jednej strony ludzie potrzebują społeczności zorganizo wanej, której członkowie będą się stosowali do pewnych reguł, będą się zachowywać w sposób spójny z zasadami. Z drugiej zaś otoczenie sa mego Jezusa pełne było ludzi uznanych przez działające wtedy instytucje za margines społe czeństwa, za ludzi wykluczonych: oszustów, pro stytutki, trędowatych itd. Przecież głównie do tych ludzi swoje słowa kierował! Nie mam poję cia jak tę wewnętrzną sprzeczność rozwiązać. Sądzę natomiast, że dobrze jest gdy człowiek w potrzebie, być może nie będący już w stanie pomóc samemu sobie, znajdzie przyjaciół, którzy nie powiedzą wiesz, jestem zajęty, zadzwoń później, ale będą gotowi zdjąć dach uprze dzeń, ludzkiej małości, sztywności instytucji, po to by doprowadzić potrzebującego tam, gdzie będzie mógł otrzymać uzdrowienia ciała, uzdro wienie ducha, uzdrowienia relacji z innymi. Do Jezusa. Przemysław Hewelt
11 HISTORYCZNIE... Profesor Stanisław Smoliński ( ) Choć nie poprzez miejsce urodzenia, to niemal całe życie profesor Stanisław Smoliński związa ny był z Poznaniem. A w ostatnich latach życia z wyboru - także z naszym Kościołem i parafią. Urodził się 21 kwietnia r. w Krakowie jako syn Stanisława Smolińskiego, który był urzędnikiem kolejowym i Wiktorii z Trzecieckich, na uczycielki. Już od r. mieszkał w Poznaniu, gdzie ukończył Wielkopolską Szkołę Muzyczną w klasie fortepianu i teorii muzyki, a jako miej sce dalszych studiów wybrał Wyższą Szkołę Handlową (od r. Akademię Handlową), lecz wskutek wybuchu wojny w r. nie mógł przystąpić do egzaminów dyplomowych. Został przez okupanta wysiedlony do Radomska, skąd udał się do Krakowa. Pracował jako przymusowy robotnik budowlany, potem znalazł zatrudnienie w Miejskim Urzędzie Statystycznym, w r. był przez kilka miesięcy więziony przez hitle rowców. Po wojnie był kierownikiem Referatu Statystycznego w Biurze Studiów OsadniczoPrzesiedleńczych w Ministerstwie Ziem Odzy skanych w Krakowie, jednocześnie w r. ukończył przerwane przez wojnę studia na Aka demii Handlowej a już trzy lata później na Uniwersytecie Poznańskim uzyskał stopień doktora nauk ekonomicznych. Od r. Stanisław Smoliński był zatrudniony w macierzystej uczelni, która w r. została przekształcona w Wyższą Szkołę Ekonomiczną, w r. w Akademię Ekonomiczną, by w końcu w roku 2008 stać się Uniwersytetem Ekonomicznym w Poznaniu: w Katedrze Statystyki, następnie w Katedrze Ekonomiki Przemysłu, której był organizatorem i kierownikiem w latach Później był dyrektorem Instytutu Ekonomiki Produkcji i kierował Zakładem Ekonomiki Prze mysłu, pracując naukowo aż do końca życia, jeszcze po przejściu na emeryturę w r. W r. został docentem, w r. profesorem nadzwyczajnym, w profesorem zwyczajnym. Na uczelni pełnił ważne funkcje administra cyjne: dziekana Wydziału Handlowego, prodzie kana Wydziału Ogólno-Ekonomicznego, prorektora i w latach rektora WSE. Prowadził rozległe prace badawcze, napisał około 1 00 prac naukowych, był wychowawcą młodych kadr nauki, promotorem ponad 500(!) 11
12 HISTORYCZNIE... prac dyplomowych i magisterskich oraz opieku nem ponad 20 prac doktorskich i habilitacyjnych, opracował szereg materiałów dydaktycznych dla studentów. Od r. był zaangażowany w ży cie polityczne PRL jako członek rządzącej niepo dzielnie PZPR (dla osób młodszych: Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej), pełniąc do r. ważne funkcje w uczelnianej organizacji partyjnej, prowadził wykłady z podstaw ideologii marksizmu-leninizmu, więc jego późniejsza droga do Kościoła nie była ani prosta, ani oczywista. W r. objął funkcję przewodniczącego pod porządkowanego interesom partii Poznańskiego Komitetu Frontu Jedności Narodu i rok później został radnym Rady Narodowej m. Poznania, gdzie przewodniczył Komisji Budżetu i Planu. Posiadał wiele wysokich odznaczeń państwo wych i innych wyróżnień, m. in. w r. został laureatem Nagrody miasta Poznania. Był żonaty z Marią z d. Grzegorzewską ( ). W pamięci współpracowników po został jako człowiek życzliwy, kulturalny i skromny. Zmarł 6 października r. i został pochowany w kwaterze Armii Krajowej (małżon ka była żołnierzem AK i uczestniczką Powstania Warszawskiego) cmentarza komunalnego na Ju nikowie. Jerzy Domasłowski Wskazówki bibliograficzne: - Zdzisław Kołaczyk, Smoliński Stanisław ( ), [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 39, Warszawa Kraków , s Ewa Bittnerowa, Stanisław Smoliński , [w:] Byli wśród nas. Wspomnienia i biogramy, pod red. Zenobii Knakiewicz, Wacława Jarmołowicza, Wiesławy Przybylskiej-Kapuścińskiej, wyd. 4 uzup., Poznań 201 3, s Poczet rektorów / Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu: 3/o-uczelni,c28/historia,c7248/poczet-rektorow,c72/ - Bibliografia publikacji naukowych: ta.fst&fdt=data.fdt&ekran=iso&lnkmsk=2&cond=and&mask=2&f_00=02&v_00=smo li%f1 ski+stanis%b3aw+ 12
13 RELACJA O chrześcijanach w dalekiej Japonii relacja ze spotkania z Asuką Kimura. Zmiany w obrębie zachodniego chrześcijań stwa, jakie zaproponowała reformacja, opuściły dość szybko obszar europejski i zagościły na in nych kontynentach. Mało znane pozostaje dziś chrześcijaństwo japońskie, mimo jego bardzo cie kawej historii i różnorodności. Rzadko mamy możliwość spotkania z ewangelikami wywodzą cymi się z kraju kwitnącej wiśni. Tym większą radość sprawiła nam obecność p. Asuki Kimury, z Tokio, która 2 grudnia roku odwiedziła parafię poznańską i Poznański Oddział Polskie go Towarzystwa Ewangelickiego, Przyjazd japońskiej teolożki ewangelickiej i historyka Kościoła do naszego kraju wiązał się z udziałem w sesji naukowej, poświęconej chrze ścijaństwu w XXI wieku, jaką organizowało Cen trum Badań im. Edyty Stein Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Chrześcijaństwo to największa światowa religia, różnorodna w swoich denominacjach, lecz także najbardziej zwalczana i prześla dowana. Dlatego z wielkim zainteresowa niem mogliśmy posluchać prezentacji przy bliżającej nam chrześcijaństwo i ewangelicyzm w Japonii. Specyfiką religijności Japończyków jest jej synkretyzm, wyraża jący się m.in. poprzez fakt, że jeśli dodamy wszystkich członków danej grupy religijnej i potem te dane zsumujemy okaże się, że wynik jest większy, niż liczba mieszkańców. Większość Japończyków może wyznawać nawet kilka religii jednocześnie. Można być jednocze śnie praktykującym buddystą i kierować się w swym życiu zasadami shintō, starej religii ja pońskiej, która należy do tzw. religii naturalnych. W liczącej 1 20 milionów społeczności japońskiej chrześcijan jest niewielu, ok. 0,8 procenta. Wynika to także z faktu, że przesłanie chrze ścijańskie bardzo mocno akcentuje indywidualną relację człowieka i Boga. Takie podejście jest dla religijności japońskiej zupełnie obce i nie pasuje do wyobrażeń. Przyjęcie chrześcijaństwa jest więc aktem osobistej odwagi a sam akt chrztu zdarza się rzadko. Trudno być chrześcijaninem w życiu codziennym i tą religię praktykować: bo jak być np. matką, której obowiązki domowe nie pozwalają na regularną obecność na nabożeń stwie? Większość kobiet przychodzi do Kościoła w starszym wieku, starając się praktykować na 13
14 RELACJA miarę możliwości. Tylko rodziny chrześcijańskie są w stanie zadbać o dalszy rozwój religijny dzieci. Społeczeństwo japońskie, w swych posta wach jest bardzo tradycyjne i duże znaczenie przyznaje świętom w rodzinnym gronie. Jak więc świętować? W samotności? Większość ważnych świąt rodzinnych przypada właśnie na niedzielę, najważniejszy dzień dla wyznawców Chrystusa. Dla ewangelików ogromne znaczenie ma stu diowanie słowa Bożego. I tu napotykamy na trudności: tłumaczenie Biblii na język japoński jest nadal niedoskonałe, wymaga komentarzy i dużych objaśnień. Na nabożeństwach widzimy wiernych, którzy słuchają kazań mając tekst księgi na kolanach. Trudną do pojęcia dla Japoń czyków kwestią jest "familiarność" w zwracaniu 14 się do Boga. Zbyt bliski Bóg Ojciec i jego Syn, Jezus, to dla religijności ja pońskiej także dylemat. A pomimo to, religia chrześcijańska zajmuje w japoń skim społeczeństwie poczesne miejsce. Przyczyniła się ona w znacznym stop niu do modernizacji kraju, która miała miejsce w drugiej połowie XIX stulecia, gdy stopniowo zaczęto przezwyciężać niechęć wobec obcych i szukać dróg wyjścia z izolacji. Chrześcijaństwo oznaczało dla Japończyków przede wszystkim dostęp do dobrej edukacji. Najlepsze szkoły i uniwersytety powstały na terenach ośrodków misyjnych (katolickich u ewangelickich) mających swe korzenie w Europie i Stanach Zjednoczo nych, i tak jest do dziś. Społeczeństwo japońskie starzeje się bardzo szybko, stąd też ma podobne problemy, jak inne kraje wysoko rozwinięte. Do Kościoła przychodzą głównie ludzie starsi. A młodzież szuka inspiracji gdzie indziej. W następnej części napiszemy krótką relację z przygotowań japońskich ewangelików do ob chodów 500-lecia reformacji. Przecież świętuje cały świat! Małgorzata Grzywacz
15 MUZYCZNIE Johann Sebastian Bach (1 ) Historia muzyki obfituje w wiele znamienitych nazwisk, wielkich kompozytorów. Artystów, któ rzy wywarli znaczący wpływ na rozwój muzyki. Większość z nich, w zależności od kraju i epoki, w których żyli, przyczyniło się do rozwoju i zmian w budowie podstawowych form muzycznych. Wśród tego znamienitego zbioru nazwisk, niemożliwym jest wyodrębnienie tego jedynego, największego. Mimo to, autor niniejszego tekstu, byłby skłonny przypisywać pierwszeństwo kantorowi z kościoła św. Tomasza w Lipsku Janowi Seba stianowi Bachowi ( ). Przynajmniej w tym sensie, że żył on w szczególnym czasie. Okresie, gdy w kulturze Zachodu zachodziły istotne zmiany. Twórczość Bacha wywarła nieza tarte piętno na muzyce europejskiej. Bez Jana Sebastiana otaczająca nas muzyka byłaby inna. Podobna, a jednak inna. Był to czas, gdy następowały ważne zmiany u podstaw muzyki. To, co zdarzyło się wówczas było tak bogate w wydarzenia, że nie jest możliwe opisanie niezwykłej biografii w jednym krótkim artykule. Bach był skromnym kantorem w lipskim ko ściele św. Tomasza. Do jego obowiązków nale żało pisanie muzyki na rozmaite okazje religijne w życiu własnej parafii. Ani Bach, ani nikt inny nie cenili sobie szczególnie tej twórczości. Praca kompozytora, także tego, tak wybitnego, trakto wana była na równi z efektami pracy, np. ogrod nika lub kucharza. Dzieła Bacha często pisane były do tylko jednorazowego wykonania. Część z nich zaginęła na zawsze. Przez długie dziesięciolecia dzieła Bacha zarówno te religijne, jak i świeckie uwa żane były za tzw. literaturę dydaktyczną, na dającą się tylko jako materiał do szkolenia przyszłych muzyków. Podobną rolę w czasach niedawnych odgrywały utwory radzieckiego kompozytora Dymitra Kabalewskiego ( ). Ta poniżająca dla Jana Sebastiana sytuacja uległa nagłej zmianie w XIX wieku. Była ona efektem osobliwego odkrycia Pasji według św. Mateusza i Pasji według św. Jana przez Felixa Mendelssohna-Bartholdiego ( ). Historia ta jest na tyle niezwykła, a zarazem ważna dla historii muzyki, że stanie się tematem 15
16 MUZYCZNIE osobnego artykułu w następnym numerze Informatora Parafialnego. Kompozytor z Lipska był głęboko wierzącym luteraninem. Swoją pracę kompozytorską uważał za pełnienie obowiązku wobec Boga, we wdzięczności za otrzymany dar wielkiego talentu muzycznego, Można pokusić się o stwierdzenie, że muzyka Bacha, także ta świecka była w pewnym sensie przebóstwiona *. Muzyka ta była w jakiś sposób silnie powiązana z Bogiem. Później już żaden kompozytor nie podchodził tak do swojej twórczości. Wyjątkiem może tu być najwy żej twórczość i poglądy Aleksandra Skriabina ( ). Rosjanin jednak nie opierał się na chrześcijaństwie, lecz na hinduiźmie. Codzienną lekturą Bacha była Biblia. Czytał ją, a swoje przemyślenia zapisywał na kartach domowej Biblii. Życie dopisało niezwykły scena riusz do dziejów Biblii Bacha, która w XX wieku zaginęła w tajemniczych okolicznościach. Po wielu latach odnaleziona została na jednej z farm w stanie Michigan w USA. Została tam wywieziona, by jako cenna pamiątka nie dostała się w ręce Hitlera. Bach był luteraninem, lecz potrzeby materialne i potrzeba poprawienia swojego statusu spo wodowały, że w pewnym momencie otarł się on o katolicyzm. Zwrócił się do króla Augusta III Sasa o mianowanie siebie kapelmistrzem Kapeli Dworskiej w Dreźnie. Prośbę poparł, prezentując Kyrie i Gloria z właśnie komponowanej katolickiej Wielkiej Mszy h-moll BWV 232. Dobór ła - 16 cińskiego tekstu i monumentalne rozmiary Dzieła spowodowały, że nigdy nie zostało ono wykona ne w Kościele katolickim do celów liturgicznych. Również w salach koncertowych wykonywane jest rzadko. Głównie ze względu na bardzo trudny w realizacji tekst nutowy. Szczególnie dotyczy to polifonicznych partii chóralnych. Działalność Bacha przypadła na okres kształtowania się notacji muzycznej, w przybliżeniu takiej, jaką znamy obecnie. Nastąpiło przejście od zapisu tabulatorowego do notacji nutowej**. Umożliwiło to komponowanie muzyki na dowolnie dużą orkiestrę. W czasie tym nastąpiło ostateczne odejście od starożytnych tonacji muzycznych i ukształtowa nie się tonalnego systemu dur/moll***. Zmiany te wymusiły rozwiązanie problemu skali muzycznej dla instrumentów o gotowej wysokości dźwięku. Powstał wówczas przodek fortepianu, takiego, jaki znamy dzisiaj. Ciekawe jest, że Bach nie pisał na klawesyn, fortepian lub organy. Kompo nował na Klavier dowolny instrument klawiszowy. Gdy zbudowano pierwszy fortepian o skali temperowanej zadowolony Bach po wiedział: Teraz już mi odpowiada. Owocem tych przemian były kompozycje Ba cha dwa zeszyty Das Vohltemperierte Klavier BWV (Dobrze temperowany fortepian) na fortepian (24 preludia i fugi po jednej dla każdej tonacji.) i Kunst der Fuge BWV (Sztuka Fugi) na organy/fortepian.
17 MUZYCZNIE * Przebóstwienie, theosis, (θέωσης) w teo logii prawosławnej dopuszczenie człowieka do życia Boga. **Tabulatura sposób zapisu wykonania utworu na danym instrumencie. Współczesną formą tabulatury są np. chwyty gitarowe. Zapis nutowy określa jednoznacznie wysokość i czas trwania dźwięku niezależnie jakiego instrumentu lub ludzkiego głosu dotyczy. W drugiej połowie XX wieku niektórzy kompozytorzy wprowadzili nowe nienutowe notacje muzyczne. ***Tonacja muzyczna sposób przyporządko wania materiału muzycznego do określonej gamy dur/moll. Wojciech Meixner M ILCZENIE ŚWIATA PRZED B ACHEM M USIAŁ ISTNIEĆ ŚWIAT PRZED S ONATĄ D- DUR, ŚWIAT PRZED PARTITĄ A- MOLL, ALE JAKI ŚWIAT? E UROPA WIELKICH PUSTYCH POMIESZCZEŃ, BEZDŹWIĘCZNYCH, WSZĘDZIE NIEŚWIADOME INSTRUMENTY, GDZIE M USIKALISCHES O PFER I WOHLTEMPERIERTES KLAVIER NIGDY NIE PRZEBIEGŁY PRZEZ KLAWIATURĘ. KOŚCIOŁY NA PUSTKOWIU, W KTÓRYCH SOPRAN Z PASJI WG ŚW. M ATEUSZA RUCHAMI FLETU, WIELKIE ŁAGODNE KRAJOBRAZY, GDZIE SŁYCHAĆ TYLKO SIEKIERY STARYCH DRWALI, ZIMĄ ZDROWE GŁOSY SILNYCH PSÓW I NICZYM DZWON ŁYŻWY NA GŁADKIM LODZIE ; JASKÓŁKI, KTÓRE LATEM GWIŻDŻĄ W POWIETRZU, MUSZLA, KTÓREJ SŁUCHA DZIECKO I NIGDZIE B ACHA NIGDZIE B ACHA, B ACHEM. MILCZENIE ŁYŻEW ŚWIATA PRZED LARS G USTAFSSON NIE SPLATAŁ SIĘ W BEZNADZIEJNEJ MIŁOŚCI Z MIĘKKIMI 17
18 BOŻA APTEKA Boża apteka: Kawa Do Europy ziarna kawy trafiły na początku XVII wieku, poprzez takie miasta portowe jak: Amsterdam, Hamburg i Londyn. Oblężenie Wiednia przez Turków w roku zapoczątkowało kulturę picia kawy, ponieważ zostawili oni po sobie spore zapa sy tego ziarna. Co ciekawe jednym z pierwszych prekursorów, zakładających kawiarnie w Wiedniu był Polak Franciszek Jerzy Kulczycki. Do Polski kawa trafiła pod koniec XVII wieku, a pierwsze kafehauzy, czyli kawiarnie, otwarto w Gdańsku. Włosi z kolei skonstruowali pierwszy ekspres do kawy, który zaprezentowali w roku na targach w Mediolanie. Najwięcej kawy produkuje się w Brazylii i Wietnamie. Kawa podawana jest na różne sposoby: z dodatkiem śmietany, mleka, kardamonu, cynamonu i innych przypraw oraz czeko lady. Do najbardziej popularnych gatunków kawy należy: arabica i mniej szlachetna od niej robusta. Około 70% upraw kawy na świecie to odmiana arabici. Co do robusty należy pamiętać, że jest ona mocniejsza i bardziej wyrazista w smaku (zie mista), zawiera też więcej kofeiny. W sklepach można spotkać mieszanki obu gatunków kaw 18 w jednym opakowaniu, dlatego warto czytać po dawany skład. Arabica jest trudniejsza w uprawie, ale za to bardziej ceniona. Jeśli ktoś lubi delikatną, naturalną piankę na kawie to może wybierać mieszanki z robustą. Robusta jest też podstawo wym surowcem do produkcji kaw rozpuszczalnych. Arabica zawiera 2x więcej chromosomów niż ro busta. U ludzi pijących kawę zmniejsza się ryzyko zachorowań na: Parkinsona, cukrzycę typu II, cho roby serca. Regularne picie kawy u mężczyzn zmniejsza ryzyko zachorowania na raka prostaty. Pamiętać należy, że kofeina wpływa zarówno ko rzystnie na organizm ludzki, jak i niekorzystnie. Bezpieczna dawka kawy to do 600 mg dziennieczyli około 5 filiżanek. Diabetycy i osoby z nad wrażliwością na kofeinę nie powinny przekraczać 1 filiżanki dziennie. Kawa zmniejsza ryzyko de presji. Działa też bakteriobójczo na mikroorganizmy odpowiedzialne za psucie się zębów. Trzeba jednak zaznaczyć, że częste picie kawy może po wodować żółknięcie zębów, dlatego warto zaopa trzyć się wtedy w dobrą pastę do zębów. Kofeina zawarta w kawie ma właściwości moczopędne, co jest korzystne zwłaszcza dla palaczy, ponieważ wypłukuje z pęcherza szkodliwe substancje za warte w nikotynie. Kawa usuwa zmęczenie, dotle nia mózg i ułatwia koncentrację. Kawa działa także ochronnie przy zagrożeniu nowotworem jelita grubego, gdyż jest cennym źródłem polifenoli. Profilaktyczne picie kawy zmniejsza ryzyko za chorowania na raka piersi. Pamiętajmy o umiarze,
19 BOŻA APTEKA ponieważ nadmierne picie kawy obciąża wątrobę i żołądek, osłabi dobre samopoczucie i zdolność koncentracji, mogą wtedy pojawić się trudności z oddychaniem. Osoby z nadciśnieniem powinny uważać na picie kawy i konsultować jej ilość z le karzem, gdyż kofeina zawarta w 1 filiżance kawy podnosi krótkotrwale ciśnienie rozkurczowe u osób zdrowych o 3 mmhg (milimetry słupa rtęci), a u osób z nadciśnieniem aż o 8 mmhg. Kawa dodaje energii. Osoby, które piją dziennie 3-4 szklanki kawy powinny liczyć się z tym, że kofeina będzie wypłukiwała im z organizmu magnez. Organizm traci też magnez pod wpływem stresu, złej diety i zanieczyszczenia środowiska. Magnez obniża ciśnienie krwi, ale jeśli ktoś chce uzupełniać wypłu kiwany magnez z powodu dużych ilości pitej kawy powinien wziąć pod uwagę w jakiej znajduje się kondycji zdrowotnej, ponieważ magnez osłabia krzepnięcie krwi. Naturalnym źródłem magnezu są warzywa liściaste, otręby, pełnoziarniste produkty zbożowe, banany, gorzka czekolada, kakao, woda mineralna. Dodanie odrobiny imbiru do kawy ła godzi jej szkodliwe skutki. Kofeina zawarta w ka wie poprawia trawienie i przyspiesza przemianę materii. Kawa zmniejsza wydzielanie histaminy, łagodzi skutki alergii. Kawa jasno palona ma wię cej kofeiny niż ciemno palona. Najwięcej kofeiny ma kawa niepalona (zielona). Kawa zielona ma specyficzny smak, można dosładzać ją np miodem. Kawa zielona zawiera najwięcej polifenoli w sto sunku do innych kaw. Polifenole to silne antyutle niacze korzystnie oddziałujące na organizm czło wieka. Kawa zielona zawiera bardzo dużo kwasu chlorogenowego, ponieważ nie jest palona. Sub stancja ta sprzyja odchudzaniu. W zielonej kawie znajdziemy też witaminę B1, B2, kwas pantoteno wy, witaminę B1 2, witaminę C oraz kwas foliowy. Natomiast kawa palona traci większość witamin i minerałów (wapń, fosfor, magnez, sód, potas, że lazo, miedź, cynk, mangan), jak również kwas chlorogenowy w obróbce termicznej. Spore ilości kwasu chlorogenowego zawiera też czarna jagoda, choć nie aż tyle co kawa zielona. Kawa zielona jest poddawana tylko wstępnemu podsuszeniu i mieleniu tak jak zioła. Połączenie kwasu chloro genowego i kofeiny wpływa na regulację poziomu cukru we krwi, dlatego sprzyja odchudzaniu. Ko feina wykorzystywana jest również w kosmetyce w kremach przeciwzmarszczkowych, również w kremach pod oczy. Zapobiega nowotworom skó ry. Dostępne są również kawowe maseczki do twarzy. Można taką prostą maseczkę kawową przygotować samodzielnie: wystarczy świeżo za parzoną 1 łyżeczkę fusów (ostudzonych) wymie szać ze swoim ulubionym kremem do twarzy, tak aby powstała gęsta papka, pozostawiamy ją na twarzy na około minut. Następnie myjemy twarz. W ten sposób zyskamy maseczkę o działa niu przeciwzmarszczkowym, nawilżającym, ujędrniającym i odżywczym. Kofeina jest też składnikiem niektórych szamponów. Kofeina stymuluje cebulki włosowe i aktywuje porost włosów. Istnieją w ofercie sprzedażowej balsamy do ciała z dodatkiem kofeiny oraz peelingi antycellulitowe. Agnieszka Zawiska 19
20 WYDARZYŁO SIĘ Stąpać z szacunkiem Dnia 1 3 listopada r. na dawnym cmenta rzu ewangelickim w Gowarzewie (gmina Kleszczewo) odbyła się uroczystość poświęcenia krzy ża i odsłonięcia tablicy pamiątkowej. Gdy po wszystkim siedzieliśmy w gościnnych murach plebanii w Tulcach, pełni jeszcze atmosfery wy darzenia, w którym właśnie wzięliśmy udział, sięgnęliśmy w rozmowie do jego początków. I nie mogliśmy wyjść ze zdziwienia, jak szybko udało się wszystko zrealizować. Założony w XIX wieku cmentarz, do r. służył okolicznym mieszkańcom. Później niszczony przez czas i ludzi, po zostawał zapomniany. Pomysłodawcą i pełnym pasji inicjatorem działań, by temu miejscu przy wrócić należną godność był ks. Marian Libera, proboszcz parafii rzymsko-katolickiej pw. Naro dzenia Najświętszej Marii Panny w Tulcach. Z radością przyjął tę inicjatywę i włączył się w nią ks. Marcin Kotas, proboszcz parafii ewan gelicko-augsburskiej w Poznaniu. Swoje wsparcie i zaangażowanie okazał Bogdan Kemnitz, Na tym miejscu do r. znajdował się założony w XIX wieku cmentarz ewangelicki. 20 wójt gminy Kleszczewo. Udało się tak ustalić termin, by uroczystość uświetnił swoją obecno ścią bp Zdzisław Fortuniak, biskup senior archidiecezji poznańskiej. Teren cmentarza został uporządkowany, usunięto porastające go chaszcze, uprzątnięto śmieci. Przygotowano i usta wiono krzyż oraz głaz i tablicę pamiątkową. Wszystko to zajęło tylko dwa tygodnie. Aż chce się powiedzieć świetna robota. I oto 1 3 listopada spotkaliśmy się, aby godnie upamiętnić miejsce spoczynku ewangelików, nie gdyś zamieszkujących Gowarzewo i okolice. Cieszyła obecność zarówno wspomnianych już, oficjalnych gości, jak i mieszkańców Gowarzewa i członków poznańskiej parafii ewangelicko-au gsburskiej. Był to czas wspólnej modlitwy i re fleksji. Patrzyliśmy na skupisko drzew oplecio nych bluszczem. Na krzyż i tablicę pamiątkową. Jak dobrze, że coraz więcej jest ludzi, którym le ży na sercu, aby miejsca takie jak to, nie zniknęły z ludzkiej pamięci. Wyciszenie i zaduma towarzyszyły nam nadal, gdy krocząc po starym bruku ułożonym z polnych kamieni, podążyliśmy aleją do pobliskiej kaplicy św. Stanisława Kostki, dawnej kaplicy ewange lickiej. W czasie mszy powracaliśmy jeszcze w myślach i słowach do wydarzenia, które przed chwilą przeżywaliśmy. I mówiliśmy o tym, jak ważne jest, by pielęgnować pamięć o dawnych mieszkańcach, którzy współtworzyli historię tych ziem. Bp Zdzisław Fortuniak w swoich słowach
21 WYDARZYŁO SIĘ podkreślił, że zgromadziliśmy się w miejscu, w którym przed laty spotykali się tutejsi mieszkańcy, by tak jak my dziś, słuchać Słowa Boże go, modlić się i chwalić Boga. Ks. Marcin Kotas podkreślił, jak jest poruszony całą uroczystością, jak cieszy nas, ewangelików, że coraz częściej mamy okazje przeżywać takie chwile. Pięknym dopełnieniem całości były słowa wójta, Bogdana Kemnitza, który sięgnął do wspomnień swojej ro dziny. Bez względu na to, jak bardzo pogmatwa ne są nasze losy, bez względu na to, jak bardzo powikłana jest historia miejsca, w którym żyjemy, powinniśmy pamiętać o jednym. To nie narodo wość decyduje o tym, jakim ktoś jest człowie kiem. Po prostu, są ludzie źli i dobrzy. Trzeba kochać historię i stąpać po niej z sza cunkiem, powiedział ks. Marian Libera. Pamię tajmy więc i dbajmy o spuściznę tych ziem, na których mieszkamy, akceptując ich wielonarodo wą i wielowyznaniową przeszłość. Elżbieta Jen Kościół a Supermarket Po kilku latach przedstawień mojego autorstwa, niespotykane rekwizyty w kościele już nikogo nie dziwią. Dlatego myślę, że i tym razem sklepowe wózki na zakupy podczas grudniowego nabożeństwa rodzinnego nie wywołały szoku, czy zniesmaczenia, może tylko lekką konsterna cję i pytanie co tym razem? Odpowiadając krótko, tłem do gwiazdkowego przedstawienia był supermarket a w nim oczywiście kupujący i co bardziej nie typowe strajkują cy przeciwko wypatrzeniu świąt Bożego Naro dzenia, zatracenia ich prawdziwego znaczenia. Temat dość popularny i poruszany przy każdych Świętach a jednak stale potrzebny, bo wcale nie tak łatwo dotknąć istoty tych świąt i nad nią w tym czasie się chwilę pochylić. Dlatego tak wiele razy z ust małych aktorów usłyszeliśmy słowa: Pomyślcie tylko... anioł naprawdę prze mówił do Marii, Pomyślcie tylko... mędrcy zoba - czyli gwiazdę i wiedzieli, że wydarzyło się coś nadzwyczajnego, Pomyślcie tylko... Jezus przy szedł na świat dlatego, że chciał zapłacić za nasze grzechy. Pomyślcie tylko... Jezus jest Bo żym Synem. Aby pogłębić refleksję na zadany przez dzieci temat jak pomóc swojej rodzinie obchodzić prawdziwie Święta Bożego Narodzenia, w któ rych Centrum będzie Jezus Chrystus, nasz Zba wiciel. Po ostatnim akcie wyraziłam swój ko mentarz do tego co zobaczyliśmy, przy czym przedstawiłam mój tok myślenia, który miał swe odpicie w tym małym wyrazie artystycznym. Choć to mini spektakl przy tej formie mogło w nim wziąć udział wiele dzieci, a także mam i za ich zaangażowanie w tym miejscu bardzo dziękuję. A także za wszelaką pomoc wszystkim a w szczególności: grupie młodzieży studiująco pracującej, która wykonała transparenty strajku - 21
22 WYDARZYŁO SIĘ jących, a także p. Sandrze Śliwce, bez której dzieci nie mogłyby rozdać swoim rodzicom a także parafianom na pamiątkę i ku refleksji za kładek do książek z wersetem biblijnym jej au torstwa. Inscenizacja była integralną częścią nabożeń stwa, a ono samo miało niezwykłą oprawę, bo podczas niego śpiewaliśmy przy akompaniamen cie pianina na którym grała p. Małgorzata Ra szyk-kopczyńska a chór parafialny zaśpiewał dla wszystkich piękne kolędy. Po nabożeństwie, pojawił się wyczekiwany przez dzieci Gwiazdor z licznymi dla nich pre - zentami. Po ich rozdaniu udaliśmy się do sali parafialnej, by wspólnie przy suto zastawionych stołach spędzić ten adwentowy, pełen oczekiwa nia, niedzielny czas. Posileni cieleśnie i ducho wo, wdzięczni za wspólnie spędzone chwile, któ re przeżyliśmy nie tylko dziś ale w całym roku o czym przypomniała nam przygotowana przez p. Zuzannę Jen prezentacja. Złożyliśmy sobie życzenia spokojnych świąt i rozeszliśmy się do domów. A w głowie pobrzmiewała słowa kolędy Przyszedł bezbronny na świat Izabella Kallas Prezent pod choinkę To była 1 6. edycja ogólnopolskiej akcji chary tatywnej w Polsce. Idea wysyłania paczek świątecznych jest znana na całym świecie i kontynuowana od wielu lat. Do Polski też kiedyś przysyłano paczki. Czasem taką paczkę dostawało się tylko raz w roku. Były w niej zupełnie podstawowe artykuły. Czy te paczki przemieniły Polskę? Nie, ale były źródłem radości i nadziei. Dowodem, że są ludzie, którzy żyją lepiej, przejmują się losem innych i swoją 22 troskę wyrażają w prosty sposób poprzez świą teczną paczkę. Dziś my polscy chrześcijanie troszczmy się o innych o dzieci zagrożone ubó stwem w Rumunii, Ukrainie i Białorusi, pocho dzące z różnych środowisk i kościołów. Nasze paczki dotrą do nich przez lokalne organizacje społeczne i parafie, współpracujące z Centrum Misji i Ewangelizacji, bo więcej szczęścia jest w dawaniu niż w braniu, jak czytamy w Piśmie Świętym. W tym roku w ramach akcji charyta tywnej Prezent pod choinkę zebraliśmy 92 paczki. Niemal 40 paczek zebrali uczniowie Zespołu Szkół Gimnazjalno - Licealnych nr 33 w Pozna niu. Dziękujemy wszystkim za otwartość i życzliwość. Przekazano również ofiarę w wysokości 300,00 zł.
23 WYDARZYŁO SIĘ Adwentowe Warsztaty Mydlarskie W sobotę, 1 0 grudnia spotkaliśmy się na Adwentowych Warsztatach Mydlarskich. W ulotce, która na to spotkanie zapraszała, mogliśmy przeczytać: To świetna zabawa zarówno dla dorosłych, jak i dzieci. Będziemy sami mieszali zapachy, barwniki, dodatki i dobierali kształty. Własnoręcznie wykonane my dełka mogą być oryginalnym gwiazd kowym prezentem. W programie: two rzenie mydełek, adwentowa refleksja i coś słodkiego. Pomysłodawczyniom przyświecała myśl, abyśmy bez wzglę du na wiek, przychodząc całymi rodzinami lub w pojedynkę, mogli spędzić wspólnie przedświą teczny czas. Pamiętam, w podobnym duchu, kameralne spotkanie sprzed lat. Wtedy pod czujnym okiem prof. Władysława Wróblewskiego robiliśmy wy myślne świąteczne gwiazdki. Różnie nam się udawały te nasze prace, ale zabawę mieliśmy przednią. Jedna z takich gwiazdek do dzisiaj go ści u mnie wśród świątecznych ozdób. E.J. Złote Gody Przeżywaliśmy na nabożeństwie 25 grudnia wyjątkową i wzruszającą chwilę. Przed ołtarzem stanęli państwo Danuta i Ireneusz Kallasowie aby podziękować Bogu za 50 lat wspólnej drogi i prosić o błogosławieństwo na dalsze lata. Niech towarzyszą państwu w dalszej wędrówce słowa pieśni, którą zaśpiewał chór Niech wam Bóg błogosławi co dnia, niechaj w swojej opiece Was ma, jego laska nich trawa niech chroni od zła, idźcie w radości, miłości, pokoju. Państwo Kallasowie w dniu ślubu. 23
24 WYDARZYŁO SIĘ Kolędowanie Jak bardzo lubimy śpiewać te unikalne pieśni czy piosenki nie należy nawet przypominać. W święto Epifanii spotkaliśmy się na wieczornym kolędowaniu które przygotował nasz Para fialny Chór. Chór istnieje od roku i powołał go śp. ks.sen. Tadeusz Raszyk i od początku głównym celem był śpiew podczas nabożeństw, służba modlitewna śpiewem. Personalnie skład bardzo się zmieniał jak i dyrygenci. Od wielu lat prowadzi teraz chór p. Małgorzata Raszyk-Kop - czyńska i dzięki jej talentowi i umiejętności wy krzesania z nas melodii mogliśmy zaśpiewać siedem kolęd w ciekawych aranżacjach. Zaśpie wała podczas wieczoru p. Joanna Szydlik z to warzyszeniem gitary pięknie zaśpiewała Cichą noc oraz Kolędę dla nieobecnych Zbigniewa Preisnera. Mamy nadzieję że dla wszystkich uczestników był to radosny początek Nowego Roku, obśmy mogli zawsze śpiewem się modlić, wtedy wyrażmy siebie najszczerzej. S TACJA DIAKONIJNA W POZNANIU Centrum Parafialne ul. Obozowa 5, Poznań Tel (bezpośrednio do pielęgniarki p. Arlety Białas) Dyżur: wt , nd. przed i po nabożeństwie 24 Gabinet zabiegowy wyposażony w lekarstwa pierwszej pomocy oraz urządzenia diagnostyczne: - ciśnieniomierz, - glukometr, - EKG, - urządzenie Diatronik do masażu przeciwbólowego. Wypożyczalnia sprzętu rehabilitacyjneg o: - kule łokciowe, - wózek inwalidzki, - balkonik, - krzesło-podsuwacz, - łóżka szpitalne. Gabinet rehabilitacyjny / salka fitness - posiada urządzenia rehabilitacyjne: - bieżnia, - zestawy Atlas, - wiosła, - rowerek. Możliwa również: - konsultacja medyczna, - krótkotrwała opieka domowa, - poradnictwo społeczne.
25 WYDARZYŁO SIĘ Adwentowo 25
26 ROZKŁAD NABOŻEŃSTW STYCZEŃ LUTY KOŚCIÓŁ ŁASKI BOŻEJ, POZNAŃ UL. OBOZOWA 5 1 stycznia r. godz lutego r. godz N owy Rok godz Ostatnia niedziela po Epifanii N abożeństwo ze Spowiedzią i Komunią Św. N abożeństwo ze Spowiedzią i Komunią Św. 6 stycznia r. godz lutego r. godz Święto Epifanii 3. niedziela przed postem Koncert Kolęd N abożeństwo słowa 9 stycznia r. godz lutego r. godz niedziela po Epifanii Tygodniowe nabożeństwo pasyjne N abożeństwo słowa N abożeństwo słowa 1 5 stycznia r. godz lutego r. godz niedziela po Epifanii 2. niedziela przed postem N abożeństwo ze Spowiedzią i Komunią Św. N abożeństwo ze Spowiedzią i Komunią Św. 22 stycznia r. godz lutego r. godz niedziela po Epifanii N iedziela przedpostna N abożeństwo słowa N abożeństwo słowa 22 stycznia r. godz marca r. godz N abożeństwo ekumeniczne Światowy Dzień Modlitwy Tydzień Modlitw o J edność Chrześcijan N abożeństwo słowa 29 stycznia r. godz marca r. godz niedziela po Epifanii 1. niedziela postu N abożeństwo słowa N abożeństwo ze Spowiedzią i Komunią Św. 26
27 ROZKŁAD NABOŻEŃSTW GNIEZNO nabożeństwa odbywają się w Kościele rzymskokatolickim przy ul. E. Orzeszkowej 22d 5 lutego r. godz marca r. godz Ostatnia niedziela po Epifanii 1. niedziela postu N abożeństwo ze Spowiedzią i Komunią Św. N abożeństwo ze Spowiedzią i Komunią Św. WRZEŚNIA nabożeństwa odbywają się w budynku przy ul. 3 Maja lutego r. godz marca r. godz niedziela przed postem 2. niedziela postu N abożeństwo ze Spowiedzią i Komunią Św. N abożeństwo ze Spowiedzią i Komunią Św. Stałe zajęcia w parafii: Szkółki niedzielne zajęcia dla dzieci w wieku Kancelaria Parafialna przedszkolnym i wczesnoszkolnym, odbywają się równolegle do nabożeństw niedzielnych wt. czw. godz ; pt ; nd. przed i po nabożeństwie Chór Parafialny próby chóru odbywają się Stacja Diakonijna w czwartki o godz dyżur wtorek oraz w niedzielę przed i po nabożeństwie Lekcje Religii odbywają się według ustalonego planu lekcji Punkt z wydawnictwami dyżur przed i po nabożeństwie; wykaz pozycji na Spotkania dla zainteresowanych protestanty - stronie internetowej parafii zmem w czwartki o godz
28 ZAPOWIEDZI WYDARZEŃ Rozmowy duszpasterskie Wszystkie zajęcia odbywają się w Centrum Proboszcz ks. Marcin Kotas jest do dyspozycji Parafialnym. parafian oraz innych osób w każdą środę w go dzinach urzędowania kancelarii oraz po uprzed nim uzgodnieniu telefonicznym lub mailowym ZAPOWIEDZI WYDARZEŃ stycznia Tydzień Modlitw o Jedność Chrześcijan 22 stycznia (niedziela po nabożeństwie) spotkanie z Krzysztofem Rzońcą z Krakowa, autorem zeszytu pt. Myśli Marcina Lutra stycznia Dni Judaizmu 28 stycznia 04 lutego rodzinny obóz zimowy w Pisku 8 lutego (środa) godz Koło Seniorów Spotkanie z p. Olafem Meyerem 1 2 lutego Sprawozdawcze Zgromadzenie Parafialne TYDZIEŃ POWSZECHNEJ MODLITWY O JEDNOŚĆ CHRZEŚCIJAN POJEDNANIE Miłość Chrystusa przynagla nas. (por. 2 Kor 5,14-20) 1 5 stycznia, godz Zbór Kościoła Chrześcijan Baptystów Osiedle Polan 1 00 kazanie: pastor Andrzej Polaszek (Ewangeliczny Zbór Reformowany w Poznaniu) 1 9 stycznia, godz Kościół Ewangelicko-Metodystyczny ul. Ogrodowa 6 kazanie: ks. Marcin Kotas (Kościół Ewangelicko-Augsburski) 20 stycznia, godz Kościół Rzymskokatolicki pw. św. Łukasza Ewangelisty os. Rusa 59 kazanie: pastor Piotr Wisełka (Kościół Zielonoświątkowy) 21 stycznia, godz Kościół Prawosławny św. Mikołaja 28
29 ZAPOWIEDZI WYDARZEŃ ul. Marcelińska 20 kazanie: ks. Mirosław Tykfer (Kościół Rzymskokatolicki) 1 3 lutego, godz Kościół Rzymskokatolicki pw. św. Wojciecha Wzgórze św. Wojciecha Wieczernia ku czci św. Cyryla i św. Metodego 22 stycznia, godz Kościół Ewangelicko-Augsburski ul. Obozowa 5 kazanie: ks. Jan Ostryk (Kościół Ewangelicko-Metodystyczny) 23 stycznia, godz Kościół Zielonoświątkowy ul. Grunwaldzka 55 kazanie: Robert Gamble (Kościół Anglikański) 24 stycznia, godz Areszt Śledczy, ul. Młyńska 1 kazanie: kapelan więzienny Adam Kalinowski (Kościół Zielonoświątkowy) 24 stycznia, godz Kościół Rzymskokatolicki pw. św. Wojciecha Wzgórze św. Wojciecha Nabożeństwo z kanonami z Taizé kazanie: pastor Robert Bożydaj (Wspólnota Genesis Kościoła Chrześcijan Baptystów w Poznaniu) 25 stycznia, godz Kościół Polskokatolicki św. Kazimierza ul. Bydgoska 5 kazanie: ks. Jan Ostryk (Kościół Ewangelicko-Metodystyczny) celebruje ks. mitrat Paweł Minajew kazanie: bp Grzegorz Balcerek Pniewy, 1 8 stycznia, godz Kościół Rzymskokatolicki pw. św. Urszuli Ledóchowskiej kazanie: pastor Piotr Wisełka (Kościół Zielonoświątkowy) Wronki, 23 stycznia, godz Zakład Karny kazanie: kapelan więzienny Adam Kalinowski (Kościół Zielonoświątkowy) Boruszyn, 29 stycznia, godz Kościół Rzymskokatolicki pw. św. Andrzeja Apostoła kazanie: Tomasz Wola (Kościół Ewangelicko-Augsburski) Zaprasza POZNAŃSKA GRUPA EKUMENICZNA Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny, Kościół Rzymskokatolicki, Kościół EwangelickoAugsburski, Kościół EwangelickoMetodystyczny, Kościół Polskokatolicki, Kościół Zielonoświątkowy, Wspólnota Genesis Kościoła Chrześcijan Baptystów w Poznaniu 29
30 1% Przekaż 1 % Przekaż 1 % W rozliczeniu podatkowym mają Państwo możliwość przekazania swojego 1 % podatku na rzecz wybranej organizacji, dlatego tym większym wyróżnieniem będzie dla nas, jeśli zadecydują Państwo o przekazaniu go na rzecz Diakonii Poznań. W ramach naszej parafialnej Diakonii realizowane są następujące projekty: - wypożyczalnia sprzętu rehabilitacyjnego; - zakup lekarstw - przygotowanie paczek żywnościowych i świątecznych dla osób starszych i samotnych - odwiedziny domowe - konsultacje medyczne - podstawowa opieka pielęgniarska Aby wesprzeć działalność diakonijną naszej Parafii wystarczy w zeznaniu podatkowym wpisać KRS Diakonii Kościoła: , wyliczoną kwotę 1 %podatku, a w polu cel szczegółowy wpisać: Diakonia Poznań. Bank PEKAO S.A. I O/Warszawa Dzięki Państwa wsparciu kwota, którą Parafia pozyskała z 1 % za rok wyniosła 6567 zł. W imieniu Rady Parafialnej serdecznie dziękuję wszystkim ofiarodawcom, którzy w ten sposób wspierają naszą działalność! Ks. Marcin Kotas Proboszcz adres Parafii: Parafia Ewangelicko-Augsburska ul. Obozowa Poznań tel fax strona internetowa: poznan@luteranie.pl numer konta parafialnego: PKO BP PL Kod BIC (SWIFT) banku: BPKOPLPW Administracja Parafii: tel
31
32 32
Chrzest. 1. Dziękuję za uczestnictwo w Sakramencie Chrztu Świętego
Teksty podziękowań do każdego tekstu można dołączyć nazwę uroczystości, imię i datę Chrzest 1. Dziękuję za uczestnictwo w Sakramencie Chrztu Świętego 2. Serdecznie dziękujemy za przybycie na uroczystość
Chwila medytacji na szlaku do Santiago.
Chwila medytacji na szlaku do Santiago. Panie, chcę dobrze przeżyć moją drogę do Santiago. I wiem, że potrzebuje w tym Twojej pomocy. cucopescador@gmail.com 1. Każdego rana, o wschodzie słońca, będę się
W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego
W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego Sens życia Gdy na początku dnia czynię z wiarą znak krzyża, wymawiając słowa "W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego", Bóg uświęca cały czas i przestrzeń, która otworzy
Boże Narodzenie 2018 i Nowy 2019 Rok Drodzy w Chrystusie Panu,
Boże Narodzenie 2018 i Nowy 2019 Rok Drodzy w Chrystusie Panu, w życiu Kościoła czas Bożego Narodzenia jest niezwykłym okresem duchowego odnowienia, w nim przejawia się bogactwo tajemnicy obecności Boga
Podziękowania dla Rodziców
Podziękowania dla Rodziców Tekst 1 Drodzy Rodzice! Dziękujemy Wam za to, że jesteście przy nas w słoneczne i deszczowe dni, że jesteście blisko. Dziękujemy za Wasze wartościowe rady przez te wszystkie
Proszę bardzo! ...książka z przesłaniem!
Proszę bardzo!...książka z przesłaniem! Przesłanie, które daje odpowiedź na pytanie co ja tu właściwie robię? Przesłanie, które odpowie na wszystkie twoje pytania i wątpliwości. Z tej książki dowiesz się,
I Komunia Święta. Parafia pw. Św. Jana Pawła II Gdańsk Łostowice
I Komunia Święta Parafia pw. Św. Jana Pawła II Gdańsk Łostowice 2019 WEJŚĆIE DO KOŚCIOŁA Oto jest dzień, oto jest dzień, Który dał nam Pan, który dał nam Pan. Weselmy się, weselmy się I radujmy się nim
Dzięki ćwiczeniom z panią Suzuki w szkole Hagukumi oraz z moją mamą nauczyłem się komunikować za pomocą pisma. Teraz umiem nawet pisać na komputerze.
Przedmowa Kiedy byłem mały, nawet nie wiedziałem, że jestem dzieckiem specjalnej troski. Jak się o tym dowiedziałem? Ludzie powiedzieli mi, że jestem inny niż wszyscy i że to jest problem. To była prawda.
Ewangelizacja O co w tym chodzi?
Ewangelizacja O co w tym chodzi? Droga małego ewangelizatora ;) Warsztaty ewangelizacyjne: 11 maja 2013 r. Ks. Tomek Moch, Diecezjalna Diakonia Ewangelizacji Ruchu Światło-Życie Archidiecezja Warszawska
a przez to sprawimy dużo radości naszym rodzicom. Oprócz dobrych ocen, chcemy dbać o zdrowie: uprawiać ulubione dziedziny sportu,
IMIENINY ŚWIĘTEGO STANISŁAWA KOSTKI- -Patrona dzieci i młodzieży (8 września) Opracowała: Teresa Mazik Początek roku szkolnego wiąże się z różnymi myślami: wracamy z jednej strony do minionych wakacji
Pozycja w rankingu autorytetów: 1
Imię: Karol Józef Nazwisko: Wojtyła Imiona rodziców: Ojciec Karol, Matka Emilia. Rodzeństwo: brat Edmund Miejsce urodzenia: Wadowice Kraj: Polska Miejsce zamieszkania: Wadowice, Kraków, Watykan. Miejsce
I Komunia Święta. Parafia pw. Bł. Jana Pawła II w Gdańsku
I Komunia Święta Parafia pw. Bł. Jana Pawła II w Gdańsku Ktoś cię dzisiaj woła, Ktoś cię dzisiaj szuka, Ktoś wyciąga dzisiaj swoją dłoń. Wyjdź Mu na spotkanie Z miłym powitaniem, Nie lekceważ znajomości
KRYTERIUM WYMAGAŃ Z RELIGII. Uczeń otrzymujący ocenę wyższą spełnia wymagania na ocenę niższą.
KRYTERIUM WYMAGAŃ Z RELIGII Uczeń otrzymujący ocenę wyższą spełnia wymagania na ocenę niższą. KLASA I Semestr I Ocena dopuszczająca -Umie wykonać znak krzyża, -Zna niektóre modlitwy i wymaga dużej pomocy
Pierwsza Komunia Święta... i co dalej
Ewa Czerwińska ilustracje: Anna Gryglas Pierwsza Komunia Święta... i co dalej Wydawnictwo WAM Fotografia z uroczystości Boże dary dla każdego Pierwsza Komunia Święta... i co dalej Ewa Czerwińska ilustracje:
KOŚCIÓŁ IDŹ TY ZA MNIE
SPOTKANIE 6 KOŚCIÓŁ Dla ułatwienia poszczególne zadania oznaczone są symbolami. Legenda pozwoli Ci łatwo zorientować się w znaczeniu tych symboli: IDŹ TY ZA MNIE Pewien mężczyzna miał zwyczaj mówić w każdą
WIELE JEST SERC, KTÓRE CZEKAJĄ NA EWANGELIĘ. Kolęda 2013/2014 Materiały dla koordynatorów
WIELE JEST SERC, KTÓRE CZEKAJĄ NA EWANGELIĘ Kolęda 2013/2014 Materiały dla koordynatorów ale, to już było W roku wiary, idąc za Matką Bożą Loretańską peregrynującą po Diecezji Warszawsko-Praskiej byliśmy
Kościół Boży w Chrystusie PODSTAWA PROGRAMOWA DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH
Kościół Boży w Chrystusie PODSTAWA PROGRAMOWA DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH CHARAKTERYSTYKA: Program przeznaczony jest dla uczniów szkół podstawowych. Minimum programowe nie uwzględnia podziału treści materiału
Chwała Bogu na wysokościach Radujecie się bracia w Panu
Grudzień 2014 Rok duszpasterski: Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię Chwała Bogu na wysokościach Radujecie się bracia w Panu Napisali do Listu do Parafian Zbliżają się Święta Bożego Narodzenia Zawsze
Program Misji Świętej w Gromadnie września 2015 r.
Program Misji Świętej w Gromadnie 06-13 września 2015 r. Niedziela Dzień Święty Porządek Mszy świętych, tak jak w niedziele z uroczystym wprowadzeniem misjonarzy Godz. 10.00 Godz. 18.00 Godz. 20.30 Poniedziałek
1 Ojcostwo na co dzień. Czyli czego dziecko potrzebuje od ojca Krzysztof Pilch
1 2 Spis treści Wstęp......6 Rozdział I: Co wpływa na to, jakim jesteś ojcem?...... 8 Twoje korzenie......8 Stereotypy.... 10 1. Dziecku do prawidłowego rozwoju wystarczy matka.... 11 2. Wychowanie to
ZESPÓŁ SZKÓŁ INTEGRACYJNYCH IM. POWSTAŃCÓW WIELKOPOLSKICH W INOWROCŁAWIU
ZESPÓŁ SZKÓŁ INTEGRACYJNYCH IM. POWSTAŃCÓW WIELKOPOLSKICH W INOWROCŁAWIU JAN PAWEŁ II ORĘDOWNIK RODZINY NASZA SPOŁECZNOŚĆ SZKOLNA ŁĄCZY SIĘ Z TYMI SŁOWAMI PAMIĘTAMY 27 kwietnia 2015 roku odbył się w naszej
JASEŁKA ( żywy obraz : żłóbek z Dzieciątkiem, Matka Boża, Józef, Aniołowie, Pasterze ) PASTERZ I Cicha, dziwna jakaś noc, niepotrzebny mi dziś koc,
JASEŁKA ( żywy obraz : żłóbek z Dzieciątkiem, Matka Boża, Józef, Aniołowie, Pasterze ) PASTERZ I Cicha, dziwna jakaś noc, niepotrzebny mi dziś koc, nie potrafię zasnąć wcale! Dziwny spokój mnie nachodzi,
czyli przeżywanie roku jubileuszowego
czyli przeżywanie roku jubileuszowego 500 lat Reformacji 500 lat i Reformacja z wielkiej litery (definicja słownikowa) 500 lat Reformacji Reformacja to nie tylko: publikacja 95 tez 31 października 1517
Rozmowa z KS. TOMASZEM ROSĄ kapłanem archidiecezji warmińskiej, obecnie misjonarzem w Tanzanii
Rozmowa z KS. TOMASZEM ROSĄ kapłanem archidiecezji warmińskiej, obecnie misjonarzem w Tanzanii Ks. Tomasz praktykę duszpasterską rozpoczął wśród plemienia Masajów w diecezji Arusha. W 2010 r. zaczął pracować
Jesper Juul. Zamiast wychowania O sile relacji z dzieckiem
Jesper Juul Zamiast wychowania O sile relacji z dzieckiem Dzieci od najmłodszych lat należy wciągać w proces zastanawiania się nad różnymi decyzjami i zadawania sobie pytań w rodzaju: Czego chcę? Na co
Podsumowanie ankiet rekolekcyjnych. (w sumie ankietę wypełniło 110 oso b)
Podsumowanie ankiet rekolekcyjnych. (w sumie ankietę wypełniło 0 oso b) Czy sposób przeprowadzenia rekolekcji (cztery niedziele, zamiast czterech kolejnych dni) był lepszy od dotychczasowego? (=tak; =nie)
Wpisany przez Administrator niedziela, 13 stycznia :51 - Poprawiony niedziela, 23 grudnia :49
IV NIEDZIELA ADWENTU 23.12. - 30.12.2018 r. Nasza tęsknota za Zbawicielem się nie kończy, ale towarzyszy w przeżywaniu naszej wiary, aż ujrzymy Pana twarzą w twarz. W czasie tej Eucharystii oddajmy Bogu
Złodziej przychodzi tylko po to, by kraść, zarzynać i wytracać. Ja przyszedłem, aby miały życie i obfitowały (Jan 10:10)
Lekcja 5 na 4 lutego 2017 Złodziej przychodzi tylko po to, by kraść, zarzynać i wytracać. Ja przyszedłem, aby miały życie i obfitowały (Jan 10:10) Możemy dowiedzieć się o chrzcie Duchem Świętym i jak wierzący
4. po Wielkanocy CANTATE
Centrum Misji i Ewangelizacji / www.cme.org.pl 4. po Wielkanocy CANTATE Główna myśl: Wysławiaj Boga! Wiersz przewodni: Wysławiam cię, Ojcze, Panie nieba i ziemi. Mt 11,25a Fragment biblijny: Jezus wysławia
KONSPEKT KATECHEZY SZAWLE! SZAWLE! DLACZEGO MNIE PRZEŚLADUJESZ?. O PRZEŚLADOWANIU CHRZEŚCIJAN W EGIPCIE
KONSPEKT KATECHEZY SZAWLE! SZAWLE! DLACZEGO MNIE PRZEŚLADUJESZ?. O PRZEŚLADOWANIU CHRZEŚCIJAN W EGIPCIE klasy IV-VI szkoły podstawowej Oprac. Ks. Łukasz Skolimowski Warszawa 2012 Przeznaczenie: Szkoła
KOCHAMY DOBREGO BOGA. Jesteśmy dziećmi Boga Poradnik metodyczny do religii dla klasy 0
KOCHAMY DOBREGO BOGA Jesteśmy dziećmi Boga Poradnik metodyczny do religii dla klasy 0 Wydawnictwo WAM Księża Jezuici Kraków 2011 Spis treści Ogólna prezentacja podręcznika Jesteśmy dziećmi Boga...3 Program
WĘDROWANIE Z BOGIEM Podręcznik i ćwiczenia do religii dla klasy 0
WĘDROWANIE Z BOGIEM Podręcznik i ćwiczenia do religii dla klasy 0 Wydawnictwo WAM Kraków 2008 Podręcznik nr AZ-03-03-1-01 do nauczania religii rzymskokatolickiej na terenie całej Polski, z zachowaniem
Bp H. Tomasik: Przed nami czas zadań
W najbliższą niedzielę zakończy się Rok Wiary. Jakie będą jego owoce? Biskup Henryk Tomasik przedstawia kilka propozycji: poszanowanie dnia świętego, systematyczne uczestnictwo w niedzielnej Mszy Świętej,
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Kiedy przyjmujemy zbawienie, które Chrystus ofiarował na krzyżu, stajemy się zjednoczeni w Nim w przymierzu. Jesteśmy pojednani z Bogiem i ludźmi.
Kiedy przyjmujemy zbawienie, które Chrystus ofiarował na krzyżu, stajemy się zjednoczeni w Nim w przymierzu. Jesteśmy pojednani z Bogiem i ludźmi. Nasze życie zostaje przekształcone. Wierzący jednoczą
Biblia dla Dzieci. przedstawia. Kobieta Przy Studni
Biblia dla Dzieci przedstawia Kobieta Przy Studni Autor: Edward Hughes Ilustracje: Lazarus Redakcja: Ruth Klassen Tłumaczenie: Joanna Kowalska Druk i oprawa: Bible for Children www.m1914.org 2014 Bible
Biblia dla Dzieci przedstawia. Kobieta Przy Studni
Biblia dla Dzieci przedstawia Kobieta Przy Studni Autor: Edward Hughes Ilustracje: Lazarus Redakcja: Ruth Klassen Tłumaczenie: Joanna Kowalska Druk i oprawa: Bible for Children www.m1914.org 2014 Bible
Anselm Grün OSB i Piotr Marek Próba. Ćwiczenia do seminariów: Jak być szczęśliwym... Singlem, Świeckim, Zakonnikiem, Księdzem, Siostrą.
Anselm Grün OSB i Piotr Marek Próba Ćwiczenia do seminariów: Jak być szczęśliwym... Singlem, Świeckim, Zakonnikiem, Księdzem, Siostrą. Anselm Grün OSB & Piotr Marek Próba Ćwiczenia do seminariów: Jak być
Pięćdziesiątnica i Paruzja. 2. Jak być lojalnym wobec Pana i swego dziedzictwa kościelnego: proroctwo i instytucja
Pięćdziesiątnica i Paruzja 2. Jak być lojalnym wobec Pana i swego dziedzictwa kościelnego: proroctwo i instytucja Kontekst Odnowy DŚ został wylany w Odnowie na świat pełen poważnych podziałów, włącznie
Źródło: ks. Andrzej Kiciński,,Historia Światowych Dni Młodzieży * * *
W Niedzielę Palmową u 1984 na zaproszenie Papieża zgromadziła się w Rzymie młodzież z całego świata: w Roku Odkupienia, obchodząc «Jubileusz młodzieży», a w 1985 Międzynarodowy Rok Młodzieży. W Niedzielę
Pragniemy podzielić się z Wami naszą radością z obchodzonego w marcu jubileuszu
Niech żyje Jezus! Niech radosny zabrzmi dziś hymn ku czci Serca Zbawiciela! Czcigodne Siostry Wizytki Drodzy Bracia i Siostry zakochani w Sercu Pana Jezusa Pragniemy podzielić się z Wami naszą radością
250 ROCZNICA USTANOWIENIA ŚWIĘTA NAJŚWIĘTSZEGO SERCA PANA JEZUSA
W pierwszy piątek miesiąca 6 lutego 2015 r. przeżywaliśmy 250. rocznicę ustanowienia na ziemiach polskich liturgicznego święta Najświętszego Serca Pana Jezusa. Papież Klemens XIII ustanawiając to święto,
ADORACJA DLA DZIECI Pozwólcie dzieciom przychodzić do mnie
ADORACJA DLA DZIECI Pozwólcie dzieciom przychodzić do mnie Pieśń: Blisko, blisko, blisko jesteś Panie mój lub O Jezu w Hostii utajony Panie Jezu, Ty nakazałeś aby pozwolić dzieciom przychodzić do Ciebie,
SP 20 I GIM 14 WSPARŁY AKCJĘ DZIĘKUJEMY ZA WASZE WIELKIE SERCA!!!
SP 20 I GIM 14 WSPARŁY AKCJĘ DZIĘKUJEMY ZA WASZE WIELKIE SERCA!!! Relacja ze spotkania z nr 1 rodziną przy wręczeniu paczki. Rodzina wyczekiwała wolontariuszy. Poza panią Anną i Mają był również dziadek,
bab.la Zwroty: Korespondencja osobista Życzenia chiński-polski
Życzenia : Ślub 祝 贺, 愿 你 们 幸 福 快 乐, 天 长 地 久 Gratulujemy! Życzymy Wam wszystkiego, co najlepsze! młodej parze 致 以 我 对 你 们 婚 姻 真 诚 的 祝 福 Gratulacje i najlepsze życzenia w dniu ślubu! młodej parze 恭 喜 喜 结
Jezus prowadzi. Wydawnictwo WAM - Księża jezuici
Jezus prowadzi Elementarz dziecka bożego 1 Wydawnictwo WAM - Księża jezuici Jezus prowadzi Elementarz dziecka bożego 1 Drogi przyjaciół Pana Jezusa Księża Jezuici - Wydawnictwo WAM 1 Pan Jezus gromadzi
PRACA ZBIOROWA ELŻBIETA GIL, NINA MAJ, LECH PROKOP. ILUSTROWANY KATALOG POLSKICH POCZTÓWEK O TEMATYCE JAN PAWEŁ II. PAPIESKIE CYTATY I MODLITWY.
PRACA ZBIOROWA ELŻBIETA GIL, NINA MAJ, LECH PROKOP. ILUSTROWANY KATALOG POLSKICH POCZTÓWEK O TEMATYCE JAN PAWEŁ II. PAPIESKIE CYTATY I MODLITWY. CZĘŚĆ I b OPRACOWAŁ I WYKONAŁ LECH PROKOP, UL. ZAMKOWA 2/1,
Spis treści. Od Petki Serca
CZ. 2 1 2 Spis treści Od Petki Serca ------------------------------------------------------------------------------3 Co jest najważniejsze? ----------------------------------------------------------------------------------------------4
Co to jest miłość - Jonasz Kofta
Co to jest miłość - Jonasz Kofta Co to jest miłość nie wiem ale to miłe że chcę go mieć dla siebie na nie wiem ile Gdzie mieszka miłość nie wiem może w uśmiechu czasem ją słychać w śpiewie a czasem w echu
rocznicy święceń kapłańskich.
Pozdrowienia z okazji rocznicy święceń kapłańskich. W dniu 24 grudnia 2017r. Rada Parafialna na czele z jej Starostą Cerkiewnym panem Bazylim Dziadykiem złożyła proboszczowi Parafii Prawosławnej Świętej
ADWENT, BOŻE NARODZENIE I OKRES ZWYKŁY
Archidiecezjalny Program Duszpasterski ADWENT, BOŻE NARODZENIE I OKRES ZWYKŁY ROK A Komentarze do niedzielnej liturgii słowa Poznań 2007/2008 25 Adwent I Niedziela Adwentu 2 grudnia 2007 Iz 2, 1-5 Ps 122
Pozytywna atmosfera szkoły chrześcijańskiej
Pozytywna atmosfera szkoły chrześcijańskiej Co odróżnia szkoły chrześcijański? Zapisz trzy rzeczy, które - twoim zdaniem odróżniają szkołę chrześcijańską od innych szkół. Podziel się swoimi przemyśleniami
Przyszłość zaczyna się dzisiaj, nie jutro.
A.D. 2014 JUBILEUSZ 25-LECIA PARAFII NMP KRÓLOWEJ POLSKI W NASUTOWIE W ROKU KANONIZACJI BŁ. JANA PAWŁA II Rok 2014 dla Wspólnoty Parafialnej w Nasutowie jest okazją do dziękczynienia i radosnego śpiewania
Korespondencja osobista Życzenia
- Ślub Gratulujemy! Życzymy Wam wszystkiego, co najlepsze! Używane, gdy gratulujemy młodej parze Gratulacje i najlepsze życzenia w dniu ślubu! Używane, gdy gratulujemy młodej parze Wszystkiego najlepszego
Bóg Ojciec kocha każdego człowieka
1 Bóg Ojciec kocha każdego człowieka Bóg kocha mnie, takiego jakim jestem. Raduje się każdym moim gestem. Alleluja Boża radość mnie rozpiera, uuuu (słowa piosenki religijnej) SŁOWA KLUCZE Bóg Ojciec Bóg
BĄDŹ SOBĄ, SZUKAJ WŁASNEJ DROGI - JANUSZ KORCZAK
BĄDŹ SOBĄ, SZUKAJ WŁASNEJ DROGI - JANUSZ KORCZAK Opracowała Gimnazjum nr 2 im. Ireny Sendlerowej w Otwocku Strona 1 Młodzież XXI wieku problemy stare, czy nowe, a może stare po nowemu? Co jest największym
Nowicjat: Rekolekcje dla Rodziców sióstr nowicjuszek Chełmno, 25 26 kwietnia 2015 r.
Nowicjat: Rekolekcje dla Rodziców sióstr nowicjuszek Chełmno, 25 26 kwietnia 2015 r. W dniach 25 26 kwietnia odbyły się w naszym domu w Chełmnie rekolekcje dla rodziców sióstr nowicjuszek. Niektórzy rodzice
JAK ROZMAWIAĆ Z BOGIEM?
JAK ROZMAWIAĆ Z BOGIEM? wg Lucy Rooney, Robert Faricy SJ MODLITWA NA TYDZIEŃ DRUGI Skrucha i przyjęcie przebaczenia Pana Jezusa Dzień pierwszy Przeczytaj ze zrozumieniem fragment Pisma Świętego: Łk 18,
Czy Matka Boska, może do nas przemawiać?
Czy Matka Boska, może do nas przemawiać? Jan Paweł, 23.06.2016 11:06 Jedną z osób która nie ma najmniejszych co do tego wątpliwości, jest Chorwatka Miriam, która od 24 czerwca 1981 roku spotyka się z Matką
ROK SZKOLNY 2016/2017
ROK SZKOLNY 2016/2017 Podstawowe kryteria przedmiotowego systemu oceniania z religii dla klas I Ocena celująca: uczeń: spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą; czynnie uczestniczy w życiu swojej parafii;
bab.la Zwroty: Korespondencja osobista Życzenia polski-polski
Życzenia : Ślub Gratulujemy! Życzymy Wam wszystkiego, co najlepsze! Gratulujemy! Życzymy Wam wszystkiego, co najlepsze! młodej parze Gratulacje i najlepsze życzenia w dniu ślubu! Gratulacje i najlepsze
Celebracja zamknięcia Roku Wiary
Celebracja zamknięcia Roku Wiary W czasie Mszy św. niedzielnej 24 listopada 2013 roku. Jest to uroczystość Chrystusa Króla Wszechświata. 1. Przed Mszą św. wiernym rozdaje się świece i zapala się paschał
Kielce, Drogi Mikołaju!
I miejsce Drogi Mikołaju! Kielce, 02.12.2014 Mam na imię Karolina, jestem uczennicą klasy 5b Szkoły Podstawowej nr 15 w Kielcach. Uczę się dobrze. Zbliża się 6 grudnia. Tak jak każde dziecko, marzę o tym,
2 NIEDZIELA PO NARODZENIU PAŃSKIM
2 NIEDZIELA PO NARODZENIU PAŃSKIM PIERWSZE CZYTANIE Syr 24, 1-2. 8-12 Mądrość Boża mieszka w Jego ludzie Czytanie z Księgi Syracydesa. Mądrość wychwala sama siebie, chlubi się pośród swego ludu. Otwiera
Wpisany przez Redaktor niedziela, 20 listopada :10 - Poprawiony niedziela, 20 listopada :24
Jubileuszowy Akt Przyjęcia Jezusa Chrystusa za Króla i Pana Nieśmiertelny Królu Wieków, Panie Jezu Chryste, nasz Boże i Zbawicielu! W Roku Jubileuszowym 1050-lecia Chrztu Polski, w roku Nadzwyczajnego
Korespondencja osobista Życzenia
- Ślub Gratulujemy! Życzymy Wam wszystkiego, co najlepsze! Używane, gdy gratulujemy młodej parze Gratulacje i najlepsze życzenia w dniu ślubu! Używane, gdy gratulujemy młodej parze Gratulujemy! Życzymy
Urszula Lemańska. Zdrowa Kuchnia na. Boże Narodzenie
Urszula Lemańska Zdrowa Kuchnia na Boże Narodzenie Urszula Lemańska Zdrowa Kuchnia na Boże Narodzenie Urszula Lemańska Zdrowa Kuchnia na Boże Narodzenie Skład: www.mpress-freelancer.pl Copyright by Urszula
Zrób sobie najlepszy prezent
Zrób sobie najlepszy prezent W tym całym ferworze planowania świątecznego menu, wybierania dekoracji, kupowania prezentów warto zatrzymać się i zadać sobie pytanie: Co tak naprawdę jest dla mnie najważniejsze
1 Rozważania na każdy dzień. Cz. IX Marcin Adam Stradowski J.J. OPs
1 2 Spis treści Wszystkich Świętych (1 listopada)......6 Wspomnienie wszystkich wiernych zmarłych (2 listopada)......7 Prawdziwie w Bogu (3 listopada)......8 Przełamać duchową pustkę (4 listopada)......9
List Pasterski na Adwent AD 2018
List Pasterski na Adwent AD 2018 Czuwajcie, bo nie wiecie, kiedy czas ten nadejdzie (Mk 13, 33) Umiłowani w Chrystusie Bracia i Siostry Narodowego Kościoła Katolickiego, Kiedy wraz z dzisiejszą niedzielą
Aktywni na start. Podkowa Leśna 6-8 stycznia 2012r.
Aktywni na start Podkowa Leśna 6-8 stycznia 2012r. Bo ziemia sama z siebie owoc wydaje, najpierw trawę, potem kłos, potem pełne zboże w kłosie. A gdy owoc dojrzeje, wnet się zapuszcza sierp, bo nadeszło
Carlo Maria MARTINI SŁOWA. dla życia. Przekład Zbigniew Kasprzyk
Carlo Maria MARTINI SŁOWA dla życia Przekład Zbigniew Kasprzyk Wydawnictwo WAM Księża Jezuici Kraków 2015 WPROWADZENIE Każdego dnia wypowiadamy, słyszymy i czytamy wiele słów. Czujemy jednak, że niektóre
30-dniowe #FajneWyzwanie Naucz się prowadzić Dziennik!
30-dniowe #FajneWyzwanie Naucz się prowadzić Dziennik! Witaj w trzydziestodniowym wyzwaniu: Naucz się prowadzić dziennik! Wydrukuj sobie cały arkusz, skrupulatnie każdego dnia uzupełniaj go i wykonuj zadania
SZKOLNE KOŁO CARITAS. Gimnazjum nr 17 im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego Prymasa Tysiąclecia w Gdańsku- Zaspie
SZKOLNE KOŁO CARITAS Gimnazjum nr 17 im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego Prymasa Tysiąclecia w Gdańsku- Zaspie Kim jesteśmy? Jesteśmy wolontariuszami Szkolnego Koła Caritas. Jest nas około czterdziestu.
S P O T K A N I E ZE S Ł O W E M
Z Ewangelii według świętego Marka: Podszedł także jeden z uczonych w Piśmie, który się im przysłuchiwał, gdy rozprawiali między sobą. Widząc, że Jezus dobrze im odpowiedział, zapytał Go: «Które jest pierwsze
Trójca Święta wzór doskonałej wspólnoty
Trójca Święta wzór doskonałej wspólnoty Prawda o Bogu w Trójcy Jedynym należy do największych tajemnic chrześcijaństwa, której nie da się zgłębić do końca. Można jedynie się do niej zbliżyć, czemu mają
Ankieta. Instrukcja i Pytania Ankiety dla młodzieży.
Ankieta Instrukcja i Pytania Ankiety dla młodzieży www.fundamentywiary.pl Pytania ankiety i instrukcje Informacje wstępne Wybierz datę przeprowadzenia ankiety w czasie typowego spotkania grupy młodzieżowej.
Pozwólcie dzieciom przychodzić do Mnie
Pozwólcie dzieciom przychodzić do Mnie Pieśń: O zbawcza Hostio Panie, Jezu Chryste, wierzymy, że jesteś tutaj z nami, ukryty w tej drobinie chleba. Ty sam nas zapewniłeś, kiedy biorąc chleb w swoje ręce,
MODLITWA MODLITWA. Dla ułatwienia poszczególne zadania oznaczone są symbolami. Legenda pozwoli Ci łatwo zorientować się w znaczeniu tych symboli:
SPOTKANIE 8 MODLITWA MODLITWA Nauczyciel zebrał swoich uczniów i zapytał: -Skąd bierze początek modlitwa? Pierwszy uczeń odpowiedział: -Z potrzeby. Dla ułatwienia poszczególne zadania oznaczone są symbolami.
"Dwójeczka 14" Numer 15 04/17 PROJEKTU
Zespół Szkół nr2 Publiczne Gimnazjum im Marszałka Józefa Piłsudskiego Leśna15 07-320, Małkinia Górna Numer 15 04/17 WWWJUNIORMEDIAPL ORGANIZATOR PROJEKTU PARTNER " 14" Polska The Times Numer 15 04/2017
Bóg a prawda... ustanawiana czy odkrywana?
Bóg a prawda... ustanawiana czy odkrywana? W skali od 1 do 10 (gdzie 10 jest najwyższą wartością) określ, w jakim stopniu jesteś zaniepokojony faktem, że większość młodzieży należącej do Kościoła hołduje
Jezus przed swoim ukrzyżowaniem w modlitwie do Ojca wstawiał się za swoimi uczniami (i za nami).
Lekcja 3 na 20 października 2018 A nie tylko za nimi proszę, ale i za tymi, którzy przez ich słowo uwierzą we mnie. Aby wszyscy byli jedno, jak Ty, Ojcze, we mnie, a Ja w tobie, aby i oni w nas jedno byli,
Świeca wigilijna. Świeca wigilijna
Okres Adwentu oraz czas Bożego Narodzenia tradycyjnie związany jest z pełnieniem uczynków miłosierdzia chrześcijańskiego. Przygotowując się na powtórne przyjście Chrystusa pamiętamy o "sakramencie brata"
Przewodnik modlitewny dla zabieganego człowieka
Przewodnik modlitewny dla zabieganego człowieka przykład modlącego się św. Pawła Spotkanie Wspólnotowe Poznań, 4 czerwca 2018 rok 1 2 Misja św. Pawła Paweł, sługa Chrystusa Jezusa, z powołania apostoł,
ZELATOR. wrzesień2016
ZELATOR wrzesień2016 www.zr.diecezja.pl 7 W ROKU NADZWYCZAJNEGO JUBILEUSZU MIŁOSIERDZIA Serdecznie zapraszamy wszystkich zelatorów i członków Żywego Różańca do udziału w pielgrzymce do Łagiewnik. Odbędzie
Programy i podręczniki do nauczania religii
Programy i podręczniki do nauczania religii Przedszkole Program ogólnopolski nr AZ-0-01/10 z 9 VI 2010: Kochamy dobrego Boga ogólnopolski Grupa trzylatków nr AZ-01-01/10-KR-1/11 Nasza Boża rodzina, red.
WYWIAD Z ŚW. STANISŁAWEM KOSTKĄ
WYWIAD Z ŚW. STANISŁAWEM KOSTKĄ Witaj Św. Stanisławie, czy mogę z Tobą przeprowadzić wywiad? - Witam. Tak bardzo chętnie udzielę wywiadu. Gdzie i kiedy się urodziłeś? - Urodziłem się w Październiku 1550r.
1 września 2011r. UROCZYSTE ROZPOCZĘCIE ROKU SZKOLNEGO
1 września 2011r. UROCZYSTE ROZPOCZĘCIE ROKU SZKOLNEGO Dzień 1 września to dzień szczególny dla wszystkich: dla dzieci, młodzieży, dla ich rodziców i nauczycieli. Zawsze towarzyszy mu wiele emocji. Dla
W rodzinie wszystko się mieści Miłość i przyjaźń zawiera Rodzina wszystko oddaje Jak przyjaźń drzwi otwiera.
W rodzinie wszystko się mieści Miłość i przyjaźń zawiera Rodzina wszystko oddaje Jak przyjaźń drzwi otwiera. ZBIÓR WIERSZY TOM II Szczepan Polachowski Aspiration sp. z o.o. ul. Żwirki i Wigury 17 62-300
Kazanie na uroczystość ustanowienia nowych animatorów. i przyjęcia kandydatów do tej posługi.
SŁUŻYĆ JEDNEMU PANU. Kazanie na uroczystość ustanowienia nowych animatorów i przyjęcia kandydatów do tej posługi. Katowice, krypta katedry Chrystusa Króla, 18 czerwca 2016 r. "Swojemu słudze Bóg łaskę
KRONIKA PKRD na stronie parafii św. Urbana STYCZEŃ 2014
KRONIKA PKRD na stronie parafii św. Urbana STYCZEŃ 2014 19 stycznia 2014 można było obejrzeć kronikę naszej wspólnoty na stronie internetowej parafii: PODWÓRKOWE KOŁO RÓŻAŃCOWE DZIECI - KRONIKA Zachęcamy
Studium biblijne numer 12. Prawdziwa religia. Andreas Matuszak. InspiredBooks
Studium biblijne numer 12. Prawdziwa religia Andreas Matuszak InspiredBooks październik 2013, dla niniejszego wydania Ver. 1.0 www.inspiredbooks.de Prawdziwa religia Andreas Matuszak InspiredBooks 4 Prawdziwa
Co to jest? SESJA 1 dla RODZICÓW
SAKRAMENT POJEDNANIA Co to jest? SESJA 1 dla RODZICÓW Znaki Gotowości Czy twoje dziecko czasem Chce się modlić do Boga? Mówi Przepraszam bez podpowiadania? Przebacza innym nawet wtedy, gdy nie mówi przepraszam?
9 STYCZNIA Większej miłości nikt nie ma nad tę, jak gdy kto życie swoje kładzie za przyjaciół swoich. J,15,13 10 STYCZNIA Już Was nie nazywam
Wiara jest łaską, którą otrzymujesz Boga, ale wiara to także decyzja twojego serca, które mówi, tak, wierzę, że Bóg mnie kocha. Tak, wierzę, że moje życie może się zmienić. Tak, wierzę, że Bóg może przywrócić
Uroczystość przebiegła godnie, spokojnie, refleksyjnie właśnie. W tym roku szczęśliwie się zbiegła z wielkim świętem Zesłania Ducha Świętego.
Uroczystość rocznicowa po I Komunii wieńczy świąteczny festiwal eucharystyczny w większości polskich parafii. Dekoracje w kościołach przeważnie wytrzymują osiem błogosławionych dni. Stroje komunijne wyciągnięte
Archidiecezjalny Program Duszpasterski. Okres PASCHALNy. ROK A Propozycje śpiewów
Archidiecezjalny Program Duszpasterski Okres PASCHALNy ROK A Propozycje śpiewów Poznań 2007/2008 21 WIELKI CZWARTEK W. W Krzyżu cierpienie; A myśmy się chlubić powinni (antyfona śpiewana na przemian z
Duch Święty zstąpi na Ciebie i moc Najwyższego osłoni Cię. Dlatego też Święte, które się narodzi, będzie nazwane Synem Bożym.
Duch Święty zstąpi na Ciebie i moc Najwyższego osłoni Cię. Dlatego też Święte, które się narodzi, będzie nazwane Synem Bożym. (Łk 1, 35) A oto otworzyły Mu się niebiosa i ujrzał Ducha Bożego zstępującego
10 SEKRETÓW NAJLEPSZYCH OJCÓW 1. OKAZUJ SZACUNEK MATCE SWOICH DZIECI 2. DAJ DZIECIOM SWÓJ CZAS
10 SEKRETÓW NAJLEPSZYCH OJCÓW 1. OKAZUJ SZACUNEK MATCE SWOICH DZIECI Jedną z najlepszych rzeczy, jaką ojciec może zrobić dla swoich dzieci, to okazywać szacunek dla ich mamy. Jeśli jesteś żonaty, dbaj
Ofiaruję Ci. Kiedyś wino i chleb
Ofiaruję Ci Ofiaruję Ci moją noc i mój dzień, moją pracę i mój sen, wszystko, co drogie mi, Panie, ofiaruję Ci. Bo dla Ciebie ja żyję, moim Królem jesteś Ty. To, co mam, wszystko ofiaruję Ci. / 2x Kiedyś
ODKRYWCZE STUDIUM BIBLIJNE
ODKRYWCZE STUDIUM BIBLIJNE EWANGELI JANA 6:44-45 Nikt nie może przyjść do mnie, jeżeli go nie pociągnie Ojciec, który mnie posłał, a Ja go wskrzeszę w dniu ostatecznym. Napisano bowiem u proroków: I będą