Krystyna Maria Janas 1, Marek Dzięgielewski 2, Katarzyna Szafrańska 1,
|
|
- Daria Skiba
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Tom Numer 3 4 ( ) Strony Krystyna Maria Janas 1, Marek Dzięgielewski 2, Katarzyna Szafrańska 1, Małgorzata Posmyk 1 1 Katedra Ekofizjologii i Rozwoju Roślin Uniwersytet Łódzki Banacha 12/16, Łódź 2 Katedra Chemii Organicznej Uniwersytet Łódzki Tamka 12, Łódź kjanas@biol.uni.lodz.pl KARRIKINY NOWE REGULATORY KIEŁKOWANIA NASION I WZROSTU ROŚLIN WSTĘP Już dawno zauważono, że substancje emitowane do atmosfery po pożarach lasów, wypaleniu suchego oraz zielonego materiału roślinnego pobudzają kiełkowanie nasion. Pierwsze doniesienia w literaturze dotyczące stymulującego wpływu tych związków pojawiły się w 1990 r. (Brown i van Staden 1997). Większość badań została przeprowadzona na gatunkach natywnych, rosnących na obszarze klimatu gorącego, gdzie do pożarów dochodzi najczęściej, głównie w Australii, Afryce Południowej i Kalifornii (USA). Wielokrotnie po pożarach obserwowano pojawianie się nowych gatunków roślin, co wskazywało na aktywację banku nasion zalegających w glebie. Początkowo przypuszczano, że to ciepło powstające w czasie pożaru przyczynia się do stymulacji kiełkowania. Jednak badania ujawniły, że to nie wzrost temperatury, ale substancje chemiczne, produkty spalania materii roślinnej, podwyższały kiełkowanie nasion; zimna woda nasycona dymem działała podobnie (Rokich i współaut. 2002). Do tej pory wykazano, iż nasiona ponad 1200 gatunków roślin, z 80 rodzajów rosnących w warunkach polowych, są wrażliwe na dym emitowany w następstwie pożarów. Gatunki wrażliwe znaleziono wśród roślin wyższych, nago- i okrytoza- lążkowych, wśród form drzewiastych, krzewów, roślin zielnych, a także bylin i roślin jednorocznych. Zaliczane do nich gatunki zamieszkują różne strefy klimatyczne oraz różne ekosystemy. Należą tu zarówno rośliny użytkowe: sałata (Lactuca sativa L.), kukurydza (Zea mays L.), seler (Apium graveolens L.), jak i chwasty, m.in. owies głuchy (Avena fatua L.) (Kępczyński i współaut. 2010). Interesujące, że wrażliwość na substancje zawarte w dymie wykazują również nasiona charakteryzujące się różnym rodzajem stanu spoczynku (Pierce i Wsler 1995, Chiwocha i współaut. 2009, Kępczyński i współaut. 2010). Związki występujące w dymie przełamywały spoczynek nasion, co wielokrotnie wykazano zarówno w doświadczeniach laboratoryjnych, jak i polowych (Brown i Van Staden 1997, Baskin i Baskin 1998, Stevens i współaut. 2007, Kępczyński i współaut. 2010). Większość badań laboratoryjnych nad wpływem dymu na kiełkowanie nasion prowadzono stosując roztwór powstający po jego przepuszczeniu poprzez wodę. Jednak, taka woda nasycona dymem zawierała mieszaninę różnych substancji, które zarówno stymulowały, jak i hamowały kiełkowanie nasion. Poznanie składu chemicznego tej mieszaniny wymagało więc izolacji związków, ich oczyszczenia i identyfikacji.
2 582 Krystyna Maria Janas i współaut. ODKRYCIE KARRIKiNOLIDÓW I ICH DZIAŁANIE Punktem przełomowym w badaniach nad związkami powstającymi po pożarach materiału roślinnego było zidentyfikowanie substancji bioaktywnych i określenie ich struktury jako pochodnych butanolidu (3-methyl-2H-furo[2,3-c]pyran-2-one) (Ryc. 1) (Chiwocha i współaut. 2009). Poznano analogi tego związku, o stymulacyjnym działaniu na kiełkowanie nasion. Należy jednak zaznaczyć, że pochodne butanolidu występują też m. in. w grzybach, lecz nie stwierdzono ich wpływu ani na kiełkowanie nasion, ani na wzrost roślin. Aby zatem związki powstające po spaleniu masy roślinnej, stymulujące kiełkowanie nasion i pobudzające wzrost roślin, odróżnić od innych (np. grzybowych) o podobnej strukturze, postanowiono te pierwsze nazwać karrikinami (KAR) i zaliczyć do grupy karrikinolidów. Nazwa ta wywodzi się od słowa karrik, którym w języku australijskich Aborygenów Nyungar określono związki powstające po pożarach w Nyungar (Dixon i współaut. 2009). Pierwszy, zidentyfikowany związek z grupy karrikinolidów, butenolid (3-methyl- 2H-furo[2,3-c]pyran-2-one), został oznaczony jako karrikina 1 ( ) (Rys. 1.1). Zsyntetyzowano też inne pochodne butenolidu, przy czym niektóre z nich również wykryto w dymie. Związki te oznaczono kolejnymi cy- frami KAR 2, KAR 3 oraz KAR 4 (Rys ) i one, podobnie jak, stymulowały kiełkowanie nasion. Syntetyczna zastosowana w warunkach laboratoryjnych, w niskich stężeniach rzędu 10 9 M, okazała się silnym stymulatorem kiełkowania, co wykazano w biotestach wykonanych na fotoblastycznych (wrażliwych na światło) nasionach sałaty (Lactuca sativa L.) odm. Grand Rapids oraz wielu innych gatunkach z 26 filogenetycznie rozproszonych rodzin pochodzących z obszarów Australii (Conostylis aculeata, Stylidium affine), Południowej Afryki (Syncarpha vesita) oraz gatunków północnoamerykańskich (Nicotiana attenuata, Emmenanthe penduliflora) (Flematti i współaut. 2007, Chiwocha i współaut. 2009). Związek ten również wpływał na wiele gatunków roślin wrażliwych na dym, które pochodziły z klimatu śródziemnomorskiego. działała tak, jak gdyby była kluczowym związkiem sygnalnym prowokującym kiełkowanie niestety mechanizm molekularny jej działania nie został do tej pory poznany. Zaobserwowano, że w nasionach pomidora (Solanum esculentum Mill.), kiełkujących w obecności, procent jąder komórkowych o zawartości 4C DNA był wyższy niż w kontroli. Tempo kiełkowania tych nasion było szybsze, a korzenie i hipokotyle siewek uzyskanych z tych nasion były dłuższe niż Ryc. 1. Chemiczna struktura karrikin i strigolu. 1, 2 KAR 2, 3 KAR 3, 4 KAR 4, 5 strigol.
3 Karrikiny 583 siewek kontrolnych, szczególnie, gdy rosły w warunkach stresu środowiskowego (zasolenia, nieoptymalnej temperatury). Wyniki przytoczonych badań mogą wskazywać na potencjalną możliwość zastosowania do kondycjonowania nasion roślin użytkowych (Jain i Van Staden 2007). Pierwsze doświadczenia nad wpływem KAR na kiełkowanie nasion rzodkiewnika pospolitego (Arabidopsis thaliana L. Heynh.), rośliny pochodzącej z klimatu umiarkowanego, wykazały, że również i ona jest wrażliwa na związki występujące w dymie. Zatem można przypuszczać, że związki te mogą mieć większe znaczenie dla roślin okrytozalążkowych niż początkowo przypuszczano (Chiwocha i współaut. 2009). Intensywność działania KAR na różne gatunki roślin wrażliwych na te związki nie jest jednakowa. KAR 2, podobnie jak KAR 3 była najsilniejszym stymulatorem kiełkowania nasion A. thaliana (działała nawet w stężeniach rzędu 10 nm), lecz jednocześnie słabiej indukowała kiełkowanie nasion innych gatunków roślin. Dla kontrastu, KAR 4 nie stymulowała kiełkowania nasion rzodkiewnika, ale działała pobudzająco na inne wrażliwe nasiona: sałaty (Lactuca sativa L.), dzikiego pomidora (Solanum orbiculatum Poir.) i Emmenanthe penduliflora (Flematti i współaut., 2007). Należy również odnotować, że dym i jego nasycony roztwór wodny są mieszaniną substancji o różnych właściwościach, często działających antagonistycznie. Oprócz związków pobudzających kiełkowanie oczyszczona frakcja KAR zawierała również takie substancje, które znosiły to działanie pobudzające. Ostatnio opublikowane przez Lighta i współaut. (2010) wyniki, otrzymane po zastosowaniu metod wysokosprawnej chromatografii cieczowej (HPLC) i chromatografii gazowej (GC), ujawniły, że w oczyszczonej frakcji, razem z znajduje się m.in. racemat 2,3,4-trimetylobut-2-enolidu, który znosi stymulacyjne działanie wymienionego wcześniej butenolidu. Autorzy przypuszczają, że 2,3,4-trimetylobut-2-enolid może konkurować z i łączyć się z jego receptorem. Zatem, wyniki badań z zastosowaniem nawet oczyszczonych roztworów nasyconych dymem są często trudne do interpretacji, a wrażliwość nasion na KAR może być mylnie odczytywana. WSPÓŁDZIAŁANIE Z HORMONAMI ROŚLINNYMI Związki emitowane do atmosfery w następstwie pożarów masy roślinnej wywołują różne zmiany w nasionach, takie jak np. modyfikacje ich wrażliwości na fitohormony (Nelson i współaut. 2009, Chiwocha i współaut. 2009), wpływają na ich reakcje na światło (Drewes i współaut. 1995, Kępczyński i współaut. 2010) oraz ich morfologię i przepuszczalność okrywy nasiennej (Egertoo- Warburton 1998). Z danych prezentowanych w literaturze wiadomo, że bardzo ważną rolę w indukowaniu, utrzymywaniu i ustępowaniu spoczynku nasion odgrywa odpowiednia równowaga hormonalna. W nasionach będących w stanie spoczynku obserwuje się wysokie stężenie kwasu abscysynowego (ABA), a niskie giberelin (GA). Wzrost stężenia GA przełamuje spoczynek i pobudza kiełkowanie nasion, podczas gdy ABA indukuje i przedłuża stan spoczynku (Kucera i współaut. 2005). Przy czym, według Finch- Savagea i Leubner-Metzgera (2006) w ustępowaniu spoczynku istotniejszy jest stosunek ABA/GA, niż bezwzględna zawartość obu hormonów. Oprócz wyżej wymienionych hormonów w ustępowaniu spoczynku uczestniczą też inne hormony, jak np. etylen, cytokininy. Pod względem chemicznym KAR nie są podobne do znanych hormonów roślinnych, takich jak GA, auksyny, ABA i inne. Jednak, ponieważ już w bardzo niskich stężeniach (<1 ppb) stymulowała kiełkowanie nasion, nasunęło się przypuszczenie, że związek ten może wpływać na syntezę bądź metabolizm fitohormonów i prawdopodobnie tą drogą przerywa stan spoczynku nasion. w stężeniu 1 μm przełamywała stan spoczynku nasion A. thaliana, które znajdowały się w pierwotnej jego fazie (ang. primary dormancy, PD) i pobudzała ich kiełkowanie, podczas gdy zastosowane w podobnych stężeniach GA i epibrassinolid (EBR) oraz prekursor etylenu, kwas aminocyklopropano- 1-karboksylowy (ACC) miały niewielki, bądź żadnego wpływu na w/w proces (Nelson i współaut. 2009). Wpływ był analogiczny do efektu wywoływanego przez 10 mm KNO 3, który jak wiadomo z literatury, skutecznie znosi stan spoczynku nasion wielu gatunków roślin. Oba te związki, zastosowa-
4 584 Krystyna Maria Janas i współaut. ne razem działały synergistycznie (Alboresi i współaut. 2005). Badania z zastosowaniem mutantów A. thaliana, ze zredukowaną biosyntezą ABA, wykazały słabą reakcję nasion tych mutantów na podczas pęcznienia, a kiełkowanie nie różniło się od ich kontroli (Nelson i współaut. 2009). Związek ten w stężeniu 1 mm, dodany w czasie pęcznienia, miał również niewielki wpływ na wrażliwość nasion A. thaliana na GA 3, a zawartość tego hormonu w nasionach nie zmieniała się. Jednak zaobserwowano, iż w czasie pierwszych 48 godzin pęcznienia nasion, indukowała ekspresję 2 kluczowych enzymów biosyntezy GA: GA- 3ox1 i GA3ox2 (Nelson i współaut. 2009). Natomiast w innych badaniach zaobserwowano, że dodanie, w czasie pęcznienia nasion Stylidium maritimum, (australijski gatunek bardzo wrażliwy na dym, który był stosowany w pierwszych badaniach prowadzących do identyfikacji KAR) redukowało ich wrażliwość na GA 3 i GA 4, które były wymagane do pobudzenia ich kiełkowania. Jednocześnie zawartość ABA, GA 1, GA 3 i GA 4 w tych nasionach nie zmieniała się w okresie poprzedzającym ich wykiełkowanie (tj. przed przebiciem okrywy nasiennej przez korzeń zarodkowy) (Chiwocha i współaut. 2009). W przeciwieństwie do powyżej przedstwionych badań, wzrost zawartości GA, a obniżenie ABA zaobserwowano w fotoblastycznych nasionach sałaty odm. Grand Rapids (Gardner i współaut. 2001, Van Staden i współaut. 1995) i Nicotiana attenuata, po traktowaniu nasyconym roztworem dymu (Schwchtje i Baldwin 2004, Nelson i współaut. 2009). Zatem nie wydaje się, aby KAR działały wyłącznie poprzez zmianę metabolizmu GA i ABA. Ostatnio opublikowane badania wykazały, że zawartość wody oraz wcześniejszy kontakt nasion z wodą mogą modyfikować ich odpowiedź na (Long i współaut. 2010). Nasiona Brassica tournefortii Gouan, wcześniej napęczniałe, i takie, które po napęcznieniu uległy wtórnej desykacji nie były już tak wrażliwe na działanie, jak nasiona, które tego kontaktu z wodą nie miały. Jednocześnie wiadomo, iż wnikanie wody do nasion uwrażliwia je na ABA. Tak więc, aby zoptymalizować stymulujący efekt działania, należy dodać ją do nasion, które nie były wcześniej uwodnione, gdyż u takich wrażliwość na ABA jest najmniejsza. STRIGOLAKTONY A KARRAKINY Uprawy wielu gatunków roślin użytkowych są atakowane przez rośliny-pasożyty z rodzaju Striga i Orobanche i mogą być przez nie znacznie uszkadzane jeszcze przed wschodami (Matusova i współaut. 2004). Nasiona tych pasożytów kiełkują wyłącznie w obecności związków chemicznych zawartych, w bardzo małych stężeniach, w wydzielinach korzeniowych potencjalnego gospodarza/żywiciela. Te bardzo labilne, lecz silnie działające, związki określa się zbiorczą nazwą strigolaktony. Chemicznie strigolaktony są grupą substancji o charakterze laktonów seskwiterpenowych (Yoneyama i współaut. 2009). Wykryto wiele związków naturalnie występujących, o budowie podobnej do strigolu, ale też wiele analogicznych związków zostało zsyntetyzowanych, m. in. GR-24, i te również pobudzały kiełkowanie nasion Striga i Orobanche (Mangnus i współaut.1992). Strigolaktony nie tylko stymulują kiełkowanie nasion, również indukują rozgałęzianie się grzybni w czasie endomikoryzy oraz hamują rozgałęzianie się pędów u roślin grochu, ryżu i A. thaliana (Akiyama i współaut. 2005, Dun i współaut ). Porównując strukturę chemiczną cząsteczki strigolu (Ryc. 1.5) (przedstawiciel strigolaktonów) i karrikinolidów (Ryc ) można dostrzec podobieństwa w ich budowie. Kluczową właściwością cząsteczki strigolaktonu jest jej aktywność biologiczna, która zależy od obecności pierścienia butenolidu, podstawionego grupą metylową (pierścień D) oraz α,β-nienasyconego estru (pierścień C) (Rys. 2a). Zaproponowano cząsteczkowy mechanizm działania strigolaktonu w czasie kiełkowanie nasion, który polega na addycji/ przyłączeniu nukleofila (donora nukleofilowego) do elektrofilowego akceptora w reakcji Michaela, z następczym odczepieniem i rozerwaniem pierścienia D (eliminacja anionu kwasu 2-metylo-4-oxo-but-2-enowego). Proponuje się, że w wyniku tej reakcji, przypuszczalnie, część ABC stymulanta wiąże się kowalencyjnie z receptorem odpowiedzialnym za przyspieszenie kiełkowania (Rys. 2a).
5 Karrikiny 585 Ryc. 2a, b. Proponowany molekularny mechanizm przemian strigolaktonu (a) oraz molekularny mechanizm nukleofilowego ataku na (b) w czasie indukcji kiełkowania nasion Striga (Chiwocha i wsp. 2009, zmieniony). Natomiast (Ryc. 1.1) zawiera podstawiony grupą metylową pierścień butenolidu oraz α,β-nienasycony ester, które są dodatkowo sprzężone, podobnie jak ma to miejsce w przypadku strigolaktonów. To rozległe sprzężenie posiada przewagę ze względu na większą podatność na atak nukleofila, który jest bogaty w elektrony i dlatego też ma większe powinowactwo do miejsca aktywnego receptora. Zatem posiada 2 takie punkty wrażliwe na atak nukleofila, które znajdują się przy atomach węgla C5 i C7 (Rys. 2b). Zaproponowano więc wyjaśnienie mechanizmu działania, który opiera się właśnie na addycji nukleofila, podobnie jak w przypadku strigolaktonu (Chiwocha i współaut. 2009). Prowadzone wcześniej badania aktywności strukturalnej sugerują, że faworyzowany jest atak nukleofila na atom węgla C7, ponieważ podstawienie w tej pozycji, jak zaobserwowano, w znacznym stopniu redukuje kiełkowanie nasion. W wyniku tego działania powstaje stabilny produkt pośredni, zawierający w swojej budowie pierścień furanowy. Jednak mimo tego, iż zaproponowany mechanizm przemian obu związków, przedstawiony na Ryc. 2, uwzględniający atak nukleofilowy, zarówno w przypadku strigolaktonu, jak i dla jest bardzo atrakcyjny, to niestety jeszcze do tej pory nie został potwierdzony w badaniach in vivo. Wykazano, iż strigol (Ryc. 1.5) oraz niektóre jego analogi (jak np. syntetyczny jego analog, GR-24) pobudzały w ciemności kiełkowanie nasion gatunków wrażliwych na, w tym m.in. sałaty odm. Grand Rapids (Bradow i współaut. 1988). Z drugiej strony, GR-24 stymulował kiełkowanie nasion tej odmiany sałaty tylko w wysokich stężeniach, podczas gdy nie stymulował tego procesu u innych gatunków roślin, których kiełkowanie było pobudzone przez, jak np. Solanum orbiculatum. Okazało się też, że KAR stymulują kiełkowanie nasion PD A. thaliana silniej niż GA-24 (Chiwocha i współaut. 2009). Woda nasycona dymem, zawierająca, stymulowała kiełkowanie nasion Orobranche aegyptica (Nun i Mayer 2005) i innych gatunków wrażliwych na strigol. Podczas gdy czysta nie indukowała kiełkowania O. aegyptica i innych gatunków, jak np. O. minor, O. crenata oraz Striga hermonthica, których kiełkowanie było stymulowane przez strigol (Nelson i współaut. 2009). W innych badaniach pokazano z kolei, że jest aktywna w stosunku do nasion
6 586 Krystyna Maria Janas i współaut. wielu roślin pasożytniczych (Daws i współaut. 2008, Kępczyński i współaut ). Należy jednak zaznaczyć, iż w tych badaniach nie stosowano czystej, ale odpowiednią frakcję oczyszczonego dymu, zawierającą wyżej wzmiankowany butenolid. Zatem jest prawdopodobne, że również inne składniki dymu, a nie tylko KAR, mogą być odpowiedzialne za stymulację kiełkowania nasion roślin pasożytniczych (Chiwocha i współaut. 2009). Pomimo kilkakrotnego oczyszczania, związki takie jak pyron i kumaryna pozostają w tej samej frakcji co. Wykazano, że kumaryna, o podobnym wzorze do pyronu, ma stymulujący wpływ na kiełkowanie O. aegyptiaca. Pyron, który ma podobny wzór strukturalny (C 8 H 6 O 3 ), wykazuje też podobną absorbancję w UV oraz spektrum masowe (MS) do (Chiwocha i współaut. 2009). Można zatem łatwo popełnić błąd analizując efekt działania KAR, nawet wówczas, gdy stosuje się oczyszczony preparat dymu. Wyniki wyżej przedstawionych badań wskazują, że obie grupy związków: karriki- ny i strigolaktony stymulują kiełkowanie nasion, uruchamiając prawdopodobnie różne mechanizmy. Budowa molekularna strigolu (Ryc. 1.5) jest bardziej złożona w porównaniu z KAR, można więc przypuszczać, że może być to przyczyną większej selektywności strigolu w stymulowaniu kiełkowania nasion, w porównaniu z. Natomiast pobudza kiełkowanie większej ilości gatunków roślin, ale niestety jak dotąd niewiele wiadomo o mechanizmie jej działania. Wydaje się, że różnice w odpowiedzi nasion na KAR mogą wynikać ze zróżnicowanej wrażliwości nasion różnych gatunków roślin oraz innej drogi przekształcania tych związków do substancji bioaktywnych. Jest też możliwe, że endogenne związki, regulujące wzrost, mogą powstawać dzięki produktom metabolizmu, zarówno strigolu, jak i KAR, a rośliny różnią się odpowiedzią, która zależy nie tylko od wrodzonej maszynerii molekularnej, ale też od interakcji ich receptorów. PODSUMOWANIE Prezentowane dane świadczą, że KAR, występujące w dymie powstającym po wypaleniu materiału roślinnego, są nową klasą związków regulujących kiełkowanie nasion i wzrost roślin. Związki te przerywają stan spoczynku nasion wielu gatunków roślin. Działają nie tylko na rośliny wrażliwe na dym, ale mają one szersze znaczenie wśród okrytonasiennych, o czym może świadczyć przełamanie stanu spoczynku nasion Arabidopsis thaliana. Nie można odrzucić możliwości, że KAR nie tylko powstają w następstwie pożarów, ale też występują powszechniej w środowisku. Mogą pojawiać się na przykład wskutek chemicznej lub mikrobiologicznej degradacji w czasie wegetacji roślin, w odpowiedzi na procesy zachodzące w glebie. Inną hipotezą jest występowanie endogennych KAR, które mogą uczestniczyć w kiełkowaniu nasion i później wpływać na wzrost roślin. Istnieje też przypuszczenie, że KAR mogą naśladować działanie niektórych endogennych hormonów o budowie terpenoidów i tą drogą kontrolować kiełkowanie nasion. Wydaje się, że KAR są ważnymi molekułami sygnalnymi, uczestniczącymi w przerywaniu spoczynku nasion i rozpoczęciu ich kiełkowania, w następstwie pożaru, w najbardziej sprzyjających do kiełkowania warunkach środowiska. Jednak do tej pory mechanizm działania tych związków jest nieznany. Miejmy nadzieję, że znalezienie mutantów A. thaliana, które będą charakteryzowały się wrażliwością na KAR, przyczyni się do szybkiego poznania molekularnego mechanizmu działania tych interesujących substancji. KARRIKINS NEW REGULATORS OF SEED GERMINATION AND PLANT GROWTH SUMMARY Karrikins (KAR, 3-methyl-2H-furo[2,3-c]pyran- 2-one) are a new group of plant growth regulators detected in the smoke from burning of plant materials. These compounds stimulate seed germination of many plants growing in areas where fires occur regularly and frequently, but also break dormancy and stimulate germination and growth of plants from other ecosystems. The primary dormancy seeds of Arabidopsis thaliana are susceptible to KARs in smoke. This may indicate that KARs
7 Karrikiny 587 may also occur in environments other than those that are vulnerable to fires. It seems that KARs together with other important signal molecules, ABA and GA, are involved in breaking the dormancy and stimulating seed germination in the most favorable environmental conditions. However, until now the mechanism of action of these compounds is not clear. LITERATURA Akiyama K., Matsuzaki K., Hayashi H., Plant sesquiterpens induce hyphal branching in arbuscular mycorrhizal fungi. Nature 435, Alboresi A., Gestin C., Leydecker M. T., Bedu M., Meyer C., Trung H. N., Nitrate, a signal relieving seed dormancy in Arabidopsis. Plant Cell Environ. 28, Baskin C. C., Baskin J. M., Seeds: Ecology, Biogeography and Evolution of Dormancy and germination. Academic Press, San Diego. Bradow J. M., Connick W. J. Jr., Pepperman A. B., Comparsion of the seed germination effects of synthetic analogs of strigol, gibberellic acid, cytokinins and other plant growth regulators. J. Plant Growth Reg. 7, Brown N. A. C., Van Staden J., Smoke as a germination cue: a review. Plant Growth Regul. 22, Chiwocha S. D. S., Dixon K. W., Flematti G. R., Ghisalberti E. L., Merritt D. J., Nelson D. C., Riseborough J.-A. M., Smith S. M., Karrikins: A new family of plant growth regulators in smoke. Plant Sci. 177, Daws M. I., Pritchard H. W., Van Staden J., Butenolide from plant-derived smoke functions as a strigolactone analogue: evidence from parasitic weed seed germination. S. Afr. J. Bot. 74, Dixon K. W., Merritt D. J., Flematti G. R., Ghisalberti. E. L., Karrikinolide A phytoreactive compound derived from smoke with applications in horticulture, ecological restoration and agriculture. Acta Hort. 813, Drewes F. E., Smith M. T., Van Staden J., The effect of a plant derived smoke extract on the germination of light-sensitive lettuce seed. Plant Growth Reg. 16, Dun E. A., Brewer P. B., Beveridge A., Strigolactones: discovery of the elusive shoot branching hormone. Trends Plant Sci. 14, Egertoo-Warburton L. M., A smoke-induced alternation of the sub-testa cuticule in seeds of the post-fire recruiter, Emmenanthe penduiflora Benth. (Hydrophyllaceae). J. Exp. Bot. 49, Finch-Savage W. E., Leubner-Metzger G., Seed dormancy and the control of germination. New Phytol. 171, Flematti G. R., Goddard-Borger E. D., Meritt D. J., Gisalberti E. I., Dixon K. W., Trengove R. D., Preparation of 2H-furo[2,3 c]pyran-2 one derivatives and evaluation of their germination-promoting activity. J. Agric. Food Chem. 55, Gardner M. J., Dalling K. J., Light M. E., Jager A. K., an Staden J., Does smoke substitute for red light in the germination of light-sensitive lettuce seeds by affecting gibberellin metabolism? S. Afr. J. Bot. 67, Jain N., Van Staden J., The potential of the smoke-derived compound 3 methyl-2hfuro[2,3 c]pyran-2 one as a priming agent for tomato seeds. Seed Sci. Res. 17, Kępczyński J., Cembrowska D., Van Staden J., Releasing primary dormancy in Avena fatua L. caryopses by smoke-derived butenolide. Plant Growth Regul. 62, Kucera B., Cohn M. A., Leubner-Metzger G., Plant hormone interactions during seed dormancy release and germination. Seed Sci. Res. 15, Light M. E., Burger B. V., Staerk D., Kohout L., Van Staden J., Butaneloides from plantderived smoke: Natural plant-growth regulators with antagonistic actions on seed germination. J. Nat. Prod. 73, Long R. L., Williams K., Griffiths E. M., Flematti G. R., Merritt D. J., Stevens J. C., Turner S. R., Powles S. B., Dixon K. W., Prior hydration of Brassica tournefortii seeds reduces the stimulatory effect of karrikinolide on germination and increases seed sensitivity to abscisic acid. Ann. Bot. 105, Mangnus E. D., Van Vliet L. A., Vandenput D. A. L., Zwanenburg B., Structural modifications of strigol analogues. Influence of the B and C rings on the bioactivity of the germination stimulant GR24. J. Agric. Food Chem. 40, Matusova R., Van Mourik T., Bouwmeester H., Changes in the sensitivity of parasitic weed seeds to germination stimulants. Seed Sci. Res. 14, Nelson D. C., Risebourgh J. A., Flematti G. R., Stevens J., Gisalberti E. I., Dixon K. W., Smith S. M., Karrikins discovered in smoke trigger Arabidopsis seed germination by a mechanism requiring gibbrellic acid synthesis and light. Plant Physiol. 149, Nun N. B., Mayer A., M Smoke chemicals and coumarin promote the germination of the parasitic weed Orobanche aegyptiaca. Isr. J. Plant Sci. 53, Pierce S. M., Wsler R. M., Smoke induced germination of succulents (Mesembryanthemaceae) from fire-prone and fire-free habitats in South Africa. Oecologia 102, Rokich D. P., Dixon K. W., Sivasithamnparam K., Meney K. A., Smoke, mulch, and seed broadcasting effects on woodland restoration in Western Australia. Restor Ecol. 10, Schwachtje J., Baldwin I. T., Smoke exposure alters endogenous gibberellin and abscisic acid pools and gibberellin sensitivity while eliciting germination in the post-fire annual, Nicotiana attenuata. Seed Sci. Res. 14, Stevens J. C., Merritt D. J., Flematti G. R., Ghisalberti E. L., Dixon K. W., Seed germination of agricultural weeds is promoted by the butenolide 3 methyl-2h-furo[2,3 c]pyran-2 one under laboratory and field conditions. Plant Soil 298, Van Staden J., Jäger A. K., Strydom A., Interaction between a plant-derived smoke extract, light and phytohormones on the germination of light-sensitive lettuce seeds. Plant Growth Regul. 17, Yoneyama K., Xie X., Yoneyama K., Takeuchi Y., Strigolactones: structures and biological activities. Pest. Manag. Sci. 65,
Hormony roślinne ( i f t i o t h o or o m r on o y n )
Hormony roślinne (fitohormony) Hormony roślinne: To związki chemiczne syntetyzowane w pewnych częściach rośliny służące do "komunikacji" pomiędzy poszczególnymi jej częściami. Działają w bardzo małych
Zespół Biologii nasion ( )
Renata Bogatek Agnieszka Gniazdowska Urszula Krasuska Anita Wiśniewska Doktoranci: Paulina Andryka Katarzyna Budnicka Joanna Olechowicz Katedra Fizjologii Roślin SGGW Zespół Biologii nasion (2002-2012)
ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 581 ACTA BIOLOGICA NR 16
ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 581 ACTA BIOLOGICA NR 16 29 PAWEŁ SZNIGIR JAN KĘPCZYŃSKI Uniwersytet Szczeciński REAKCJA NA REGULATORY WZROSTU NASION AMARANTHUS RETROFLEXUS L. INKUBOWANYCH
Różnorodność biologiczna od komórki do ekosystemu. Rośliny i grzyby w zmieniających się warunkach środowiska
Polskie Towarzystwo Botaniczne Oddział w Białymstoku Różnorodność biologiczna od komórki do ekosystemu. Rośliny i grzyby w zmieniających się warunkach środowiska pod redakcją Iwony Ciereszko i Andrzeja
Zagadnienia: Wzrost i rozwój
Zagadnienia: Wzrost i rozwój 1. Definicja wzrostu i rozwoju. 2. Fazy wzrostu i rozwoju (embrionalna, juwenilna, wegetatywna, generatywna). 3. Wpływ czynników środowiska na wzrost i rozwój roślin. 4. Kiełkowanie
Pobudliwość i koordynacja funkcji życiowych u roślin.
Pobudliwość i koordynacja funkcji życiowych u roślin. Zadanie 1 A B C W doświadczeniu wykorzystano: syntetyczną auksynę i wodę. Jak zachowała się siewka A, B i C? Zadanie 2 I - Wyjaśnij jakiego czynnika
mirna i zmiany faz wzrostu wegetatywnego
mirna i zmiany faz wzrostu wegetatywnego mir156 reguluje ekspresję genów SPL (SQUAMOSA PROMOTER BINDING PROTEIN-LIKE) Defekty morfologiczne wywołane nadekspresją mirna w Arabidopsis" mirna156 mirna166
WPŁYW BIOLOGICZNYCH I CHEMICZNYCH ZAPRAW NASIENNYCH NA PARAMETRY WIGOROWE ZIARNA ZBÓŻ
Progress in Plant Protection / Postępy w Ochronie Roślin, 47 (2) 2007 WPŁYW BIOLOGICZNYCH I CHEMICZNYCH ZAPRAW NASIENNYCH NA PARAMETRY WIGOROWE ZIARNA ZBÓŻ KATARZYNA PANASIEWICZ, WIESŁAW KOZIARA, HANNA
Wskaż grupy reakcji, do których można zaliczyć proces opisany w informacji wstępnej. A. I i III B. I i IV C. II i III D. II i IV
Informacja do zadań 1. i 2. Proces spalania pewnego węglowodoru przebiega według równania: C 4 H 8(g) + 6O 2(g) 4CO 2(g) + 4H 2 O (g) + energia cieplna Zadanie 1. (1 pkt) Procesy chemiczne można zakwalifikować
dr hab. Tomasz Pawłowski, prof. ID PAN Kórnik,
dr hab. Tomasz Pawłowski, prof. ID PAN Kórnik, 14.03.2019 Ocena rozprawy doktorskiej mgr inż. Marleny Stawskiej Tytuł rozprawy: Rola wybranych elementów szlaku sygnałowego światła w regulacji kiełkowania
WYKŁAD XIII ROŚLINY WZROST I ROZWÓJ
WYKŁAD XIII ROŚLINY WZROST I ROZWÓJ Podstawowe objawy życia: Przemiana materii (metabolizm) WZROST I ROZWÓJ Wzrost - nieodwracalny przyrost rozmiarów rośliny Rozwój - zmiany jakościowe zachodzące w ciągu
gibereliny naturalna : GA 3 (kwas giberelowy)
gibereliny naturalna : GA 3 (kwas giberelowy) Miejsce wytwarzania: w dojrzewających nasionach, owocach, zielonych częściach rośliny, w wierzchołkach wzrostu pędu, korzeniach i pręcikach. Biosynteza w plastydach
w badaniach rolniczych na pszenicy ozimej w Polsce w latach 2007/2008 (badania rejestracyjne, IUNG Puławy)
Nano-Gro w badaniach rolniczych na pszenicy ozimej w Polsce w latach 2007/2008 (badania rejestracyjne, IUNG Puławy) Importowany ze Stanów Zjednoczonych na rynek polski w 2007 r. innowacyjny stymulator
w badaniach rolniczych na pszenżycie ozimym w Polsce w latach 2007/2008 (badania rejestracyjne, IUNG Puławy)
Nano-Gro w badaniach rolniczych na pszenżycie ozimym w Polsce w latach 2007/2008 (badania rejestracyjne, IUNG Puławy) Celem badań było określenie wpływu stymulatora wzrostu Nano-Gro na wzrost, rozwój,
USZLACHETNIANIE NASION WYBRANYCH GATUNKÓW ROŚLIN WARZYWNYCH POPRZEZ STYMULACJĘ PROMIENIAMI LASERA. Wstęp. Materiał i metody
Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu CCCLXXXIII (7) HANNA SZAJSNER, DANUTA DROZD USZLACHETNIANIE NASION WYBRANYCH GATUNÓW ROŚLIN WARZYWNYCH POPRZEZ STYMULACJĘ PROMIENIAMI LASERA Z atedry Hodowli Roślin
Skierniewice Zakład Odmianoznawstwa Szkółkarstwa i Nasiennictwa Pracownia Nasiennictwa. Autor: dr Regina Janas
Janas R. 216. Doskonalenie ekologicznej produkcji ogrodniczej : Ocena fizjologicznych, biologicznych i fizycznych metod Zakład Odmianoznawstwa Szkółkarstwa i Nasiennictwa Pracownia Nasiennictwa OCENA FIZJOLOGICZNYCH,
Nano-Gro w badaniach rolniczych na rzepaku ozimym w Polsce w latach 2007/2008 (badania rejestracyjne, IUNG Puławy)
Nano-Gro w badaniach rolniczych na rzepaku ozimym w Polsce w latach 2007/2008 (badania rejestracyjne, IUNG Puławy) Celem badań było określenie wpływu stymulatora wzrostu Nano-Gro na wzrost, rozwój, plonowanie
ARKUSZ 1 POWTÓRZENIE DO EGZAMINU Z CHEMII
ARKUSZ 1 POWTÓRZENIE DO EGZAMINU Z CHEMII Zadanie 1. Na rysunku przedstawiono fragment układu okresowego pierwiastków. Dokoocz zdania tak aby były prawdziwe. Wiązanie jonowe występuje w związku chemicznym
Czy pomidor może zahamować kiełkowanie fasoli?
1 Czy pomidor może zahamować kiełkowanie fasoli? Czas trwania zajęć: Eksperyment zajmuje 7 dni. Wymaga codziennego sprawdzania i zapisywania wyników. Potencjalne pytania badawcze: 1. Czy i w jaki sposób
Roślinne kultury tkankowe in vitro hodowla roślin, części roślin, tkanek lub pojedynczych komórek na sztucznych pożywkach w sterylnych warunkach.
Roślinne kultury tkankowe in vitro hodowla roślin, części roślin, tkanek lub pojedynczych komórek na sztucznych pożywkach w sterylnych warunkach. TOTIPOTENCJA Zdolności do odtworzenia poszczególnych organów,
Charakterystyka izoenzymów aminotransferazy asparaginianowej z siewek pszenicy zwyczajnej (Triticum aestivum L.)
Charakterystyka izoenzymów aminotransferazy asparaginianowej z siewek pszenicy zwyczajnej (Triticum aestivum L.) Marcin Maciąga & Andrzej Paszkowski Katedra Biochemii, Wydział Rolnictwa i Biologii, SGGW
ZASTOSOWANIE PULSUJĄCYCH FAL RADIOWYCH W USZLACHETNIANIU NASION ROŚLIN WARZYWNYCH
APPLICATION OF PULSED RADIO FREQUENCY IN SEEDS ENHANCEMENT OF VEGETABLE PLANTS ZASTOSOWANIE PULSUJĄCYCH FAL RADIOWYCH W USZLACHETNIANIU NASION ROŚLIN WARZYWNYCH Regina Janas, Krzysztof Górnik, Mieczysław
WPŁYW BIOREGULATORA KELPAK NA PLONOWANIE ROŚLIN UPRAWNYCH
Progress in Plant Protection / Postępy w Ochronie Roślin, 46 (2) 2006 WPŁYW BIOREGULATORA KELPAK NA PLONOWANIE ROŚLIN UPRAWNYCH KINGA MATYSIAK, KAZIMIERZ ADAMCZEWSKI Instytut Ochrony Roślin Miczurina 20,
Chemia kryminalistyczna
Chemia kryminalistyczna Wykład 2 Metody fizykochemiczne 21.10.2014 Pytania i pomiary wykrycie obecności substancji wykazanie braku substancji identyfikacja substancji określenie stężenia substancji określenie
Zidentyfikuj związki A i B. w tym celu podaj ich wzory półstrukturalne Podaj nazwy grup związków organicznych, do których one należą.
Zadanie 1. (2 pkt) Poniżej przedstawiono schemat syntezy pewnego związku. Zidentyfikuj związki A i B. w tym celu podaj ich wzory półstrukturalne Podaj nazwy grup związków organicznych, do których one należą.
Przemiana materii i energii - Biologia.net.pl
Ogół przemian biochemicznych, które zachodzą w komórce składają się na jej metabolizm. Wyróżnia się dwa antagonistyczne procesy metabolizmu: anabolizm i katabolizm. Szlak metaboliczny w komórce, to szereg
Bloki licencjackie i studia magisterskie na Kierunkach: Biotechnologia, specjalność Biotechnologia roślinna oraz Genetyka
Bloki licencjackie i studia magisterskie na Kierunkach: Biotechnologia, specjalność Biotechnologia roślinna oraz Genetyka INSTYTUT BIOLOGII EKSPERYMENTALNEJ W Katedrze Genetyki Ogólnej, Biologii Molekularnej
Metody poprawy jakości nasion buraka cukrowego
Metody poprawy jakości nasion buraka cukrowego Podlaski Sławomir Jubileusz 90-lecia urodzin Prof. dr hab. B. Geja i 90-lecia powstania Katedry Fizjologii Roślin Budowa handlowego nasienia buraka cukrowego
Szczegółowy opis wszystkich sprawdzanych czynności wraz z poziomem ich wykonania zawiera poniższa tabela.
Analiza wyników egzaminu gimnazjalnego w części matematyczno-przyrodniczej z zakresu przedmiotów przyrodniczych przeprowadzonego w roku szkolnym 2012/2013 Arkusz egzaminacyjny z przedmiotów przyrodniczych
Silny rozwój korzeni rzepaku nawet w trudnych warunkach! Jest sposób!
https://www. Silny rozwój korzeni rzepaku nawet w trudnych warunkach! Jest sposób! Autor: Małgorzata Srebro Data: 24 września 2018 Zapewnienie prawidłowego wzrostu i rozwoju systemu korzeniowego rzepakowi
MCPA w odchwaszczaniu zbóż ozimych i jarych wiosną
https://www. MCPA w odchwaszczaniu zbóż ozimych i jarych wiosną Autor: ekspert ŚOR Synthos AGRO Małgorzata Dulska Data: 28 lutego 2018 Jest takie staropolskie powiedzenie: lepsze jest wrogiem dobrego.
Komputerowe wspomaganie projektowanie leków
Komputerowe wspomaganie projektowanie leków wykład VI Prof. dr hab. Sławomir Filipek Grupa BIOmodelowania Uniwersytet Warszawski, Wydział Chemii oraz Centrum Nauk Biologiczno-Chemicznych Cent-III www.biomodellab.eu
Interakcje między abiotycznymi i biotycznymi czynnikami stresowymi: od teorii do praktyki Elżbieta Kuźniak Joanna Chojak
Katedra Fizjologii i Biochemii Roślin Uniwersytetu Łódzkiego Interakcje między abiotycznymi i biotycznymi czynnikami stresowymi: od teorii do praktyki Elżbieta Kuźniak Joanna Chojak Plan wykładu Przykłady
STRESZCZENIE PRACY DOKTORSKIEJ
mgr Bartłomiej Rospond POSZUKIWANIE NEUROBIOLOGICZNEGO MECHANIZMU UZALEŻNIENIA OD POKARMU - WPŁYW CUKRÓW I TŁUSZCZÓW NA EKSPRESJĘ RECEPTORÓW DOPAMINOWYCH D 2 W GRZBIETOWYM PRĄŻKOWIU U SZCZURÓW STRESZCZENIE
INFORMACJE O ZASTOSOWANYCH PREPARATACH NOURIVIT I NOURIVIT PLUS
1 INFORMACJE O ZASTOSOWANYCH PREPARATACH NOURIVIT I NOURIVIT PLUS Nourivit jest produkowany w kilku etapach z naturalnych składników mineralnych w kontrolowanym procesie kruszenia i sortowania bez użycia
BADANIA PSZENICY Z PIKTOGRAMU W WYLATOWIE.
BADANIA PSZENICY Z PIKTOGRAMU W WYLATOWIE. Jan A. Szymański W artykule Oni już tu są, opublikowanym w miesięczniku Nieznany Świat 2007 nr 2, przedstawiłem m.in. wyniki badań wzrostu pszenicy zebranej w
Metody analizy jakościowej i ilościowej lipidów powierzchniowych i wewnętrznych owadów
Metody analizy jakościowej i ilościowej lipidów powierzchniowych i wewnętrznych owadów Dr Marek Gołębiowski INSTYTUT OCHRONY ŚRODOWISKA I ZDROWIA CZŁOWIEKA ZAKŁAD ANALIZY ŚRODOWISKA WYDZIAŁ CHEMII, UNIWERSYTET
Zbigniew Anyszka, Adam Dobrzański
Zróżnicowanie zachwaszczenia w uprawie marchwi w zależności od sposobu uprawy Zbigniew Anyszka, Adam Dobrzański W S T Ę P Skład gatunkowy flory segetalnej i stopień zachwaszczenia roślin uprawnych zależy
SCENARIUSZ ZAJĘĆ SZKOLNEGO KOŁA NAUKOWEGO Z PRZEDMIOTU CHEMIA PROWADZONEGO W RAMACH PROJEKTU AKADEMIA UCZNIOWSKA
SCENARIUSZ ZAJĘĆ SZKOLNEGO KOŁA NAUKOWEGO Z PRZEDMIOTU CHEMIA PROWADZONEGO W RAMACH PROJEKTU AKADEMIA UCZNIOWSKA Temat lekcji Jak można otrzymać mydło? Na podstawie pracy uczniów pod opieką Anny Suwińskiej.
Wykorzystanie testów Phytotoxkit oraz Rapidtoxkit w ocenie toksyczności osadów dennych
VIII Krajowa Konferencja Bioindykacyjna Praktyczne wykorzystanie systemów bioindykacyjnych do oceny jakości i toksyczności środowiska i substancji chemicznych Kraków 2018 Wykorzystanie testów Phytotoxkit
I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO. Imię i nazwisko Szkoła Klasa Nauczyciel Uzyskane punkty
ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO XV Konkurs Chemii Organicznej rok szkolny 2011/12 Imię i nazwisko Szkoła Klasa Nauczyciel Uzyskane punkty Zadanie 1 (9 pkt) Ciekłą mieszaninę,
WĘGLOWODORY. Uczeń: Przykłady wymagań nadobowiązkowych Uczeń:
WĘGLOWODORY Wymagania na ocenę dopuszczającą dostateczną dobrą bardzo dobrą pisze wzory sumaryczne, zna nazwy czterech początkowych węglowodorów nasyconych; zna pojęcie: szereg homologiczny; zna ogólny
Nukleotydy w układach biologicznych
Nukleotydy w układach biologicznych Schemat 1. Dinukleotyd nikotynoamidoadeninowy Schemat 2. Dinukleotyd NADP + Dinukleotydy NAD +, NADP + i FAD uczestniczą w procesach biochemicznych, w trakcie których
Kosm os PROBLEMY NAUK BIOLOGICZNYCH. Katedra Fizjologii Roślin Uniwersytet Szczeciński Wąska 13, Szczecin
Kosm os PROBLEMY NAUK BIOLOGICZNYCH Tom 49, 2000 Numer 1-2 (246-247) Strony 161-168 Polskie Towarzystwo Przyrodników im. Kopernika Ja n K ę p c z y ń s k i i Ew a K ę p c z y ń s k a Katedra Fizjologii
BIOTECHNOLOGIA I BIOLOGIA EKSPERYMENTALNA ROŚLIN
BIOTECHNOLOGIA I BIOLOGIA EKSPERYMENTALNA ROŚLIN Udział w międzynarodowych projektach badawczych: Rodzaj projektu: międzynarodowy, współfinansowany Nr grantu: 2904/FAO/IAEA/2013/0 Temat: Pakiet narzędzi
MECHANIZM DZIAŁANIA HERBICYDÓW
Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Grzegorz Skrzypczak MECHANIZM DZIAŁANIA HERBICYDÓW metabolizm herbicydów Nowe technologie uprawy wymagają aby herbicyd był: - skuteczny biologicznie i efektywny ekonomicznie
REAKCJA NASION WYBRANYCH ODMIAN OGÓRKA NA PRZEDSIEWNĄ BIOSTYMULACJĘ LASEROWĄ. Wstęp
Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu CCCLXXXIII (2007) DANUTA DROZD, HANNA SZAJSNER REACJA NASION WYBRANYCH ODMIAN OGÓRA NA PRZEDSIEWNĄ BIOSTYMULACJĘ LASEROWĄ Z atedry Hodowli Roślin i Nasiennictwa Uniwersytetu
Dział PP klasa Doświadczenie Dział PP klasa obserwacja
Wykaz obserwacji i doświadczeń ujętych w podstawie programowej przedmiotu przyroda i biologia Dział PP klasa Doświadczenie Dział PP klasa obserwacja I klasa V na intensywność procesu fotosyntezy I klasa
Kryteria oceniania z chemii kl VII
Kryteria oceniania z chemii kl VII Ocena dopuszczająca -stosuje zasady BHP w pracowni -nazywa sprzęt laboratoryjny i szkło oraz określa ich przeznaczenie -opisuje właściwości substancji używanych na co
EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2014/2015
EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2014/2015 CZĘŚĆ 2. PRZEDMIOTY PRZYRODNICZE ZASADY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ ARKUSZE: GM-P1X, GM-P2, GM-P4, GM-P5, GM-P7, GM-P1L, GM-P1U KWIECIEŃ 2015
Katalog produktów 2012
Katalog produktów 2012 Naturalny, bioaktywny nawóz roślin (koncentrat substancji ch). Zalecany do wszystkich typów upraw. Przeznaczony do użytku profesjonalnego. organiczny UNIVERSAL PRO Pojemnik 1.5,
Celem projektu jest zbadanie mechanizmu aborcji kwiatów i zarodków gryki zwyczajnej pod wpływem stresu termicznego lub troficznego.
Raport za rok 2018 z projektu NCN 2017/25/B/NZ9/00148 pt. Badanie mechanizmu degeneracji woreczkówzalążkowych i aborcji kwiatów jako przyczyny słabego zawiązywania nasion gryki zwyczajnej(fagopyrum esculentum
Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych
Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych Scientific Works of Institute of Ceramics and Building Materials Nr 10 ISSN 1899-3230 Rok V Warszawa Opole 2012 EWELINA PIECYK * DOROTA ANDERS ** Słowa kluczowe:
Techniki immunochemiczne. opierają się na specyficznych oddziaływaniach między antygenami a przeciwciałami
Techniki immunochemiczne opierają się na specyficznych oddziaływaniach między antygenami a przeciwciałami Oznaczanie immunochemiczne RIA - ( ang. Radio Immuno Assay) techniki radioimmunologiczne EIA -
Reakcja rzepaku jarego na herbicydy na polu zachwaszczonym i bez chwastów
Tom XIX Rośliny Oleiste 1998 Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa, Zakład Ekologii i Zwalczania Chwastów Reakcja rzepaku jarego na herbicydy na polu zachwaszczonym i bez chwastów Reaction of spring
Dobry rozkład resztek pożniwnych i wyższy plon - jak to zrobić?
https://www. Dobry rozkład resztek pożniwnych i wyższy plon - jak to zrobić? Autor: Karol Bogacz Data: 29 lipca 2017 Zagospodarowanie resztek pożniwnych jest ważnym elementem uprawy ściernisk. Prawidłowe
Temat : Budowa, właściwości i zastosowanie acetylenu jako przedstawiciela alkinów.
Konspekt lekcji chemii w klasie 2 liceum ogólnokształcącego. Temat : Budowa, właściwości i zastosowanie acetylenu jako przedstawiciela alkinów. 1. Zakres treści: 2. cele lekcji: Budowa cząsteczki acetylenu;
Formy ozime strączkowych, czyli co nas wkrótce czeka
.pl https://www..pl Formy ozime strączkowych, czyli co nas wkrótce czeka Autor: prof. dr hab. inż. Marcin Kozak Data: 1 stycznia 2016 W Polsce problem ocieplenia klimatu, a co za tym idzie jego wpływu
SKUTKI SUSZY W GLEBIE
SKUTKI SUSZY W GLEBIE Zakrzów, 20 lutego 2019 r. dr hab. inż. Marek Ryczek, prof. UR atmosferyczna glebowa (rolnicza) hydrologiczna rośliny wilgotność gleba zwięzłość struktura gruzełkowata zasolenie mikroorganizmy
EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2017/2018 CZĘŚĆ 2. PRZEDMIOTY PRZYRODNICZE ZASADY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ ARKUSZE: GM-P5
EGZAMIN W KLASIE TRZEIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2017/2018 ZĘŚĆ 2. PRZEDMIOTY PRZYRODNIZE ZASADY OENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ ARKUSZE: GM-P5 KWIEIEŃ 2018 Zadanie 1. (0 1) III. Poszukiwanie, wykorzystanie
Wymagania przedmiotowe do podstawy programowej - chemia klasa 7
Wymagania przedmiotowe do podstawy programowej - chemia klasa 7 I. Substancje i ich właściwości opisuje cechy mieszanin jednorodnych i niejednorodnych, klasyfikuje pierwiastki na metale i niemetale, posługuje
Do jakich węglowodorów zaliczymy benzen?
Do jakich węglowodorów zaliczymy benzen? 1. Cele lekcji a) Wiadomości Uczeń zna: pojęcia: węglowodór aromatyczny, sekstet elektronowy, wiązanie zdelokalizowane, reakcja nitrowania, mieszanina nitrująca,
dr hab. Magdalena Arasimowicz-Jelonek, prof. nadzw. UAM Poznań,
dr hab. Magdalena Arasimowicz-Jelonek, prof. nadzw. UAM Poznań, 30.04.2017 Wydział Biologii Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu ul. Umultowska 89, 61-614 Poznań Recenzja rozprawy doktorskiej mgr
WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2011/2012 eliminacje rejonowe
kod ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO Uzyskane punkty.. WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2011/2012 eliminacje rejonowe Zadanie
EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2017/2018 CZĘŚĆ 2. PRZEDMIOTY PRZYRODNICZE
EGZAMIN W KLASIE TRZEIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2017/2018 ZĘŚĆ 2. PRZEDMIOTY PRZYRODNIZE ZASADY OENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ ARKUSZE: GM-PX1, GM-P2, GM-P4, GM-P7 KWIEIEŃ 2018 Zadanie 1. (0 1) III. Poszukiwanie,
Mikrorozmnażanie roślin
Mikrorozmnażanie roślin Technika mikrorozmnażania (rozmnażania klonalnego) pozwala rozmnożyć w warunkach in vitro materiał roślinny z niewielkich fragmentów roślin, tkanek lub pojedynczych komórek i otrzymać
BADANIE DIAGNOSTYCZNE W ROKU SZKOLNYM 2011/2012
Centralna Komisja Egzaminacyjna BADANIE DIAGNOSTYCZNE W ROKU SZKOLNYM 2011/2012 CZĘŚĆ MATEMATYCZNO-PRZYRODNICZA PRZEDMIOTY PRZYRODNICZE WYKAZ SPRAWDZANYCH UMIEJĘTNOŚCI uczniowie słabowidzący GRUDZIEŃ 2011
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z BIOLOGII KLASA 5 DOBRY. DZIAŁ 1. Biologia jako nauka ( 4godzin)
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z BIOLOGII KLASA 5 DOPUSZCZAJĄCY DOSTATECZNY DOBRY BARDZO DOBRY CELUJĄCY DZIAŁ 1. Biologia jako nauka ( 4godzin) wskazuje biologię jako naukę o organizmach wymienia czynności życiowe
Rzepak ozimy prawidłowe prowadzenie plantacji jesienią
Rzepak ozimy prawidłowe prowadzenie plantacji jesienią Rzepak ozimy to roślina wymagająca profesjonalnego podejścia od momentu siewu do zbioru. Okres wegetacyjny trwa ok. 11 miesięcy (czasami nawet 12
Pozostałości herbicydów w glebie i nasionach gorczycy białej (Sinapis alba)
Tom XXVII ROŚLINY OLEISTE OILSEED CROPS 2006 Mariusz Kucharski, Marek Badowski Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy, Oddział we Wrocławiu Pozostałości herbicydów w glebie
RJC A-B A + B. Slides 1 to 27
Reakcje Rodnikowe rodniki substytucja addycja polimeryzacje A-B A + B Slides 1 to 27 Reakcje Organiczne... powstawanie i rozrywanie wiązań kowalencyjnych. Addycja A + B AB Podstawienie AB + C A + BC Eliminacja
BIOLOGIA KLASA I GIMNAZJUM - wymagania edukacyjne.
BIOLOGIA KLASA I GIMNAZJUM - wymagania edukacyjne. DZIAŁ PROGRAMU I. Biologia nauka o życiu DOPUSZCZAJĄCY DOSTATECZNY DOBRY BARDZO DOBRY CELUJĄCY określa przedmiot badań biologii jako nauki podaje przykłady
Identyfikacja substancji pochodzenia roślinnego z użyciem detektora CORONA CAD
Identyfikacja substancji pochodzenia roślinnego z użyciem detektora CORONA CAD Przemysław Malec Department of Plant Physiology and Biochemistry, Faculty of Biochemistry, Biophysics and Biotechnology, Jagiellonian
Autoreferat. Tomasz Deptuła
Tomasz Deptuła Autoreferat przedstawiający wyniki badań opisane w rozprawie doktorskiej pod tytułem: WPŁYW PODSTAWNIKÓW POLIETEOWYCH NA AKTYWNOŚĆ BIOLOGICZNĄ KUKUMINY Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski
Bezpośrednia embriogeneza somatyczna
Bezpośrednia embriogeneza somatyczna Zarodki somatyczne formują się bezpośrednio tylko z tych komórek roślinnych, które są kompetentne już w momencie izolowania z rośliny macierzystej, czyli z proembriogenicznie
1. REAKCJA ZE ZWIĄZKAMI POSIADAJĄCYMI KWASOWY ATOM WODORU:
B I T E C N L CEMIA G GANICZNA I A Własności chemiczne Związki magnezoorganiczne wykazują wysoką reaktywność. eagują samorzutnie z wieloma związkami dając produkty należące do różnych klas związków organicznych.
Spis treści. Budowa i nazewnictwo fenoli
Spis treści 1 Budowa i nazewnictwo fenoli 2 Kwasowość fenoli 2.1 Kwasowość atomów wodoru 2.2 Fenole jako kwasy organiczne. 3 Reakcje fenoli. 3.1 Zastosowanie fenolu Budowa i nazewnictwo fenoli Fenolami
OFERTA TEMATÓW PROJEKTÓW DYPLOMOWYCH (MAGISTERSKICH) do zrealizowania w Katedrze INŻYNIERII CHEMICZNEJ I PROCESOWEJ
OFERTA TEMATÓW PROJEKTÓW DYPLOMOWYCH (MAGISTERSKICH) do zrealizowania w Katedrze INŻYNIERII CHEMICZNEJ I PROCESOWEJ Badania kinetyki utleniania wybranych grup związków organicznych podczas procesów oczyszczania
Zwalczanie chwastów w soi - skuteczne rozwiązanie!
https://www. Zwalczanie chwastów w soi - skuteczne rozwiązanie! Autor: Małgorzata Srebro Data: 12 kwietnia 2018 Soja to uprawa, która w ostatnich latach zyskuje na popularności. Niestety dużym problemem
Nawożenie sadu w okresie pozbiorczym
Nawożenie sadu w okresie pozbiorczym Autor: Tomasz Kodłubański Data: 9 listopada 2017 Jak ważna jest ochrona drzew w okresie pozbiorczym mogli się przekonać ci sadownicy, którzy zaniedbali podawania drzewom
R E C E N Z J A Rola wybranych elementów szlaku sygnałowego światła w regulacji kiełkowania nasion Arabidopsis thaliana I.
Prof. dr hab. inż. Elwira Śliwińska Pracownia Biologii Molekularnej i Cytometrii Katedra Biotechnologii Rolniczej Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy im. J.J. Śniadeckich al. Kaliskiego 7 85-789 Bydgoszcz
Wiktoria Paciora. Zespół Szkół w Wieczfni Kościelnej Gimnazjum im. Papieża Jana Pawła II w Wieczfni kościelnej. opiekun projektu Beata Skowrońska
Wiktoria Paciora Zespół Szkół w Wieczfni Kościelnej Gimnazjum im. Papieża Jana Pawła II w Wieczfni kościelnej opiekun projektu Beata Skowrońska Temat projektu: Życie Jana Fasoli Cele projektu, określające
Przekazywanie sygnałów w mechanizmach działania fitohormonów. Przekazywanie sygnałów w komórkach zwierzęcych. Stężenie kinetyny (mg/litr)
Stężenie kinetyny (mg/litr) 2015-11-03 Przekazywanie sygnałów w komórkach zwierzęcych Przekazywanie sygnałów w mechanizmach działania fitohormonów Literatura: www.umk.pl/~kesy/mechanizmy_wzrostu/ligazy_ubikwitynowo-bialkowe.pdf
Efekty mechanicznego cięcia drzew jabłoni i śliwy a termin wykonania zabiegu
Konferencja Upowszechnieniowo-Wdrożeniowa Nauka-Praktyce. Skierniewice, 24 listopada 2017 r. Efekty mechanicznego cięcia drzew jabłoni i śliwy a termin wykonania zabiegu Halina Morgaś, dr Program Wieloletni
WYMAGANIA EDUKACYJNE na poszczególne oceny śródroczne i roczne. Z CHEMII W KLASIE III gimnazjum
WYMAGANIA EDUKACYJNE na poszczególne oceny śródroczne i roczne Z CHEMII W KLASIE III gimnazjum Program nauczania chemii w gimnazjum autorzy: Teresa Kulawik, Maria Litwin Program realizowany przy pomocy
Laboratorium Pomorskiego Parku Naukowo-Technologicznego Gdynia.
Laboratorium Pomorskiego Parku Naukowo-Technologicznego Gdynia www.ppnt.pl/laboratorium Laboratorium jest częścią modułu biotechnologicznego Pomorskiego Parku Naukowo Technologicznego Gdynia. poprzez:
Herbicydy z grupy regulatorów wzrostu
Herbicydy z grupy regulatorów wzrostu Tadeusz Praczyk Instytut Ochrony Roślin Paostwowy Instytut Badawczy w Poznaniu Grupy chemiczne Pochodne kwasów fenoksykarboksylowych: 2,4-D, dichlorprop, MCPA, MCPB,
EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2015/2016 CZĘŚĆ 2. ZASADY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ ARKUSZ GM-P8
EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2015/2016 CZĘŚĆ 2. PRZEDMIOTY PRZYRODNICZE ZASADY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ ARKUSZ GM-P8 KWIECIEŃ 2016 Zadanie 1. (0 2) I. Znajomość różnorodności biologicznej
Preparat RECULTIV wprowadzony do gleby powoduje: Doświadczalnictwo prowadzone przez KSC SA w latach 2011 i 2012 aplikacja doglebowa
Preparat ReCultiv jest formą swoistej szczepionki doglebowej, przewidziany jest do zastosowania w okresie przedsiewnym lub pożniwnym. Przywraca równowagę mikrobiologiczną gleby. Preparat RECULTIV wprowadzony
Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który:
Kryteria oceniania z chemii dla klasy 3A i 3B Gimnazjum w Borui Kościelnej Rok szkolny: 2015/2016 Semestr: pierwszy Opracowała: mgr Krystyna Milkowska, mgr inż. Malwina Beyga Ocenę niedostateczną otrzymuje
Stymulatory wzrostu niezbędne w nowoczesnej produkcji rolnej. Autor: Dyr. Handlowy Przedsiębiorstwa INTERMAG Piotr Lubaszka
Stymulatory wzrostu niezbędne w nowoczesnej produkcji rolnej Autor: Dyr. Handlowy Przedsiębiorstwa INTERMAG Piotr Lubaszka W ostatnich sezonach z uwagi na niesprzyjające warunki klimatyczne w wielu gospodarstwach
wyodrębnia zjawisko z kontekstu, wskazuje czynniki istotne substancji
Copyright by ZamKor P. Sagnowski i Wspólnicy spółka jawna, Kraków 20 fizyka Kartoteka fizyka Czynność sprawdzane w zadaniu doświadczalne przekrojowe szczegółowe Liczba rozpoznaje sposób wyznaczania masy
OPIS PRODUKTU 1 WPROWADZENIE
OPIS PRODUKTU 1 WPROWADZENIE Uprawa warzyw jest trudną sztuką I wymaga specjalistycznej wiedzy. W wyniku zapotrzebowania na coraz lepszą jakość, producenci warzyw i dostawcy rozsad wymagają coraz lepszej
Węglowodory poziom podstawowy
Węglowodory poziom podstawowy Zadanie 1. (2 pkt) Źródło: CKE 2010 (PP), zad. 19. W wyniku całkowitego spalenia 1 mola cząsteczek węglowodoru X powstały 2 mole cząsteczek wody i 3 mole cząsteczek tlenku
Metody fosforylacji. Schemat 1. Powstawanie trifosforanu nukleozydu
Metody fosforylacji Fosforylacja jest procesem przenoszenia reszty fosforanowej do nukleofilowego atomu dowolnego związku chemicznego. Najczęściej fosforylację przeprowadza się na atomie tlenu grupy hydroksylowej
TERMOSTABILNOŚĆ PEPTYDAZ I INHIBITORÓW PEPTYDAZ NASION ROŚLIN SPOŻYWANYCH PRZEZ CZŁOWIEKA
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLV, 2012, 3, str. 654 658 Marta Siergiejuk, Marek Gacko TERMOSTABILNOŚĆ PEPTYDAZ I INHIBITORÓW PEPTYDAZ NASION ROŚLIN SPOŻYWANYCH PRZEZ CZŁOWIEKA Klinika Chirurgii Naczyń i Transplantacji,
Inżynieria Rolnicza 5(93)/2007
Inżynieria Rolnicza 5(9)/7 WPŁYW PODSTAWOWYCH WIELKOŚCI WEJŚCIOWYCH PROCESU EKSPANDOWANIA NASION AMARANTUSA I PROSA W STRUMIENIU GORĄCEGO POWIETRZA NA NIEZAWODNOŚĆ ICH TRANSPORTU PNEUMATYCZNEGO Henryk
WĘGLOWODORY POWTÓRZENIE WIADOMOŚCI
WĘGLOWODORY POWTÓRZENIE WIADOMOŚCI 1. W kórym punkcie zapisano wyłącznie węglowodory odbarwiające wodę bromową: a) C 2 H 6 ; C 4 H 10 ; C 6 H 14 b) C 9 H 20 ; C 8 H 16 ; C 2 H 4 c) C 2 H 2 ; C 3 H 6 ;
Sylabus przedmiotu: Data wydruku: 23.01.2016. Dla rocznika: 2015/2016. Kierunek: Opis przedmiotu. Dane podstawowe. Efekty i cele. Opis.
Sylabus przedmiotu: Specjalność: W: Aktywność biologiczna naturalnych związków organicznych Wszystkie specjalności Data wydruku: 23.01.2016 Dla rocznika: 2015/2016 Kierunek: Wydział: Zarządzanie i inżynieria
Ostateczna postać długotrwałych zmian w określonych warunkach klimatyczno-geologicznych to:
WYDZIAŁ: GEOLOGII, GEOFIZYKI I OCHRONY ŚRODOWISKA KIERUNEK STUDIÓW: OCHRONA ŚRODOWISKA RODZAJ STUDIÓW: STACJONARNE I STOPNIA ROK AKADEMICKI 2014/2015 WYKAZ PRZEDMIOTÓW EGZAMINACYJNYCH: I. Ekologia II.