Diagnoza wykorzystania kształcenia przez Internet na Politechnice Warszawskiej

Transkrypt

1 EduAkcja. Magazyn edukacji elektronicznej nr 1 (9)/2015, str Diagnoza wykorzystania kształcenia przez Internet na Politechnice Warszawskiej Izabela Maleńczyk Politechnika Warszawska izabela.malenczyk@gmail.com Elżbieta Piwowarska Politechnika Warszawska epiwowar@okno.pw.edu.pl Streszczenie: Nadrzędnym celem artykułu jest poznanie faktycznego stanu wykorzystania e-learningu na Politechnice Warszawskiej. W pracy wykorzystano dwie metody badawcze: wywiad i ankietę, które pozwoliły na uzyskanie danych zarówno ilościowych, jak i jakościowych w badanym obszarze. Ponad to określono następujące cele szczegółowe: (CS1) Analiza i ocena skali wykorzystania e-learningu w PW; (CS2) Diagnoza barier i prognoza kierunków rozwoju e-learningu na PW. Obserwacje i wnioski z przeprowadzonego badania pozwoliły na skonstruowanie modeli e-learningu funkcjonujących na PW. Słowa kluczowe: kształcenie przez Internet, e-learning, model, Politechnika Warszawska 1. Wprowadzenie Na Politechnice Warszawskiej od wielu lat podejmowane są działania zmierzające do usprawniania i wzbogacania procesów dydaktycznych. Znaczna część z tych działań oparta jest na implementacji najnowszych technologii informacyjnych i Internetu do różnych form kształcenia. Dynamiczny okres rozwoju, który spowodował znaczące zmiany w procesach edukacyjnych poszczególnych jednostek, uczelnia ma już za sobą. Niewątpliwie przyczyniło się do tego finansowe wparcie wielu inicjatyw związanych z rozwojem kształcenia na odległość ze środków Unii Europejskiej (w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego). Jednym z najbardziej znaczących był projekt Program Rozwojowy Politechniki Warszawskiej realizowany w latach , w ramach którego powstało 6 nowych portali edukacyjnych i systemów zarządzania zasobami edukacyjnymi (Program rozwojowy Politechniki Warszawskiej. Zadania projektu, b.d.). Innym ważnym dla rozwoju e-learningu w PW jest realizowany od maja 2014 r. projekt Wsparcie inicjatyw Politechniki Warszawskiej w kształceniu i doskonaleniu kadr w zakresie innowacyjnych technik teleinformatycznych. W ramach tego projektu prowadzone są bezpłatne kursy przeznaczone dla kadry akademickiej i doktorantów PW, które umożliwiają zdobycie wiedzy i umiejętności związanych z przygotowaniem własnych multimedialnych materiałów dydaktycznych oraz prowadzeniem kursów online. Temat diagnozy stanu wykorzystania kształcenia przez Internet w środowisku akademickim jest szeroko naświetlany w polskiej literaturze przedmiotu. Występujące w licznych publikacjach przykłady odwołują się zazwyczaj do badań lub opisów wdrożeń e-learningu w poszczególnych wydziałach (Grzeszczyk, 2010), uczelniach (Grabowska, 2012) czy województwach (Eisenbardt, 2007). W mniej licznych publikacjach spotkać się można również z analizami porównawczymi pomiędzy uczelniami lub jednostkami różnych uczelni (Gajewski i Jarosińska, 2011). Autorzy jednak nie spotkali się z analogicznymi opracowaniami dotyczącymi uczelni, w których e-learning jest rozproszony (zdecentralizowany). Zadaniem pracy jest więc uzupełnienie istniejącej luki badawczej, poprzez zebranie i analizę danych pozwalającą na określenie poziomu wdrożenia oraz wykorzystania platform i narzędzi e-learningowych w wszystkich jednostkach Politechniki Warszawskiej.

2 2. Metodologia badań W celu dokonania diagnozy wykorzystania kształcenia przez Internet na PW przeprowadzono wieloetapowe badanie, które pozwoliło na uzyskanie danych ilościowych i jakościowych oraz stworzenie ogólnych modeli e-learningu, które w ostatnim etapie poddano weryfikacji. Badania przeprowadzane były w okresie styczeń luty 2015 roku. Procedura badawcza została przedstawiona w Tab. 1. Tabela 1. Procedura badawcza L.P. Etap badań 1. Analiza stanu wiedzy w obszarze zastosowania e-learningu w PW. Metoda badawcza: analiza źródeł wtórnych (zasoby internetowe, sprawozdania Rektora PW, raporty wewnętrzne PW) 2. Weryfikacja i selekcja jednostek PW wykorzystujących e-learning. Metoda badawcza: wywiad telefoniczny 3. Wybór ekspertów i/lub osób związanych z wdrożeniem/koordynacją e-learningu w danej jednostce PW. Metoda badawcza: wywiad bezpośredni i/lub telefoniczny 4. Zbieranie informacji na temat sposobu wykorzystania e-learningu w danych jednostkach PW (zakres, struktura, metody kształcenia). Metoda badawcza: wywiad bezpośredni i/lub telefoniczny 5. Uszczegółowienie obszaru badań ustalenie warunków brzegowych i ograniczeń dla dalszych prac badawczych (w oparciu o ustalenia z pkt. 4). 6. Zbieranie danych ilościowych dotyczących funkcjonowania e-learningu w danych jednostkach badawczych. Metoda badawcza: ankieta w formie tradycyjnej lub elektronicznej 7. Opracowanie autorskich ogólnych modeli e-learningu PW (w oparciu o ustalenia z pkt. 4 i 6). 8. Weryfikacja i modyfikacja opracowanych modeli e-learningu (w oparciu o ustalenia z pkt. 7). Metoda badawcza: wywiad bezpośredni 9. Analiza wyników badań, porównania efektów wdrożeń w zależności od zastosowanego modelu. Badanie skierowane zostało do osób, które mają bezpośredni wpływ na kształtowanie e-learningu, często są również osobami decyzyjnymi w tym zakresie, czy też odpowiadają za wdrożenie i/lub prowadzenie kształcenia na odległość w danej jednostce. 3. Modele e-learningu wykorzystywane na PW W literaturze można znaleźć opisowe modele e-learningu akademickiego (Kisielnicki i Nowacka, 2013), jednak ze względu zbyt ogólny charakter nie można ich zaimplementować do jednostek PW. Biorąc powyższe pod uwagę oraz na podstawie przeprowadzonych badań opracowano cztery modele e-learningu, które są odzwierciedleniem stanu wykorzystania platform e-learningowych w poszczególnych jednostkach PW. W związku z tym, że wdrożenia e-learningu na PW w większości przypadków wynikały z oddolnych inicjatyw (umiejscowionych w różnych horyzontach czasowych) nie stworzono jednej scentalizowanej platformy e-learningowej obsługującej wszystkie zainteresowane jednostki. Dla potrzeb realizacji niniejszej pracy badawczej przyjęto następujące definicje terminów pojawiających się w modelach: e-learning proces uczenia się/nauczania przy wykorzystaniu dostępnych technologii infor- EduAkcja. Magazyn edukacji elektronicznej, nr 1 (9)/2015, str. 66

3 macyjnych i Internetu; e-kursy przedmioty/kursy/szkolenia realizowane poprzez udostępnianie na platformie e-learningowej materiałów dydaktycznych w formie elektronicznej, służących do samodzielnej pracy ucznia. Prowadzący może (ale nie musi) uczestniczyć w procesie nauczania; kursy online nauczanie przez Internet prowadzone przez nauczyciela w sposób zorganizowany (realizacja zaplanowanej ścieżki dydaktycznej oraz ustalone przez prowadzącego procedury nauczania); studia online realizacja pełnego programu studiów przez Internet (oraz uzupełnienie go o zajęcia tradycyjne zgodnie z obowiązującymi zewnętrznymi i wewnętrznymi regulacjami prawnymi). Model przedstawiony na Rys. 1 wykorzystywany jest przez Ośrodek Kształcenia OKNO, gdzie podstawową formą przekazywania wiedzy jest środowisko zdalnego nauczania. W modelu tym odbywają się zajęcia tradycyjne w formie okresowych zjazdów laboratoryjnych i egzaminacyjnych, które stanowią uzupełnienie zajęć prowadzonych przez Internet. Rysunek 1. Platforma e-learningowa jako narzędzie do prowadzenia zajęć online nadrzędnych w stosunku do zajęć tradycyjnych Model przedstawiony na Rys. 2 wykorzystywany jest na Wydziale Zarządzania, gdzie wybrane przedmioty (kursy online) są prowadzone częściowo w środowisku zdalnym, a częściowo w środowisku tradycyjnym. Jednak obydwie formy kształcenia są komplementarne, tj. wzajemnie uzupełniające. EduAkcja. Magazyn edukacji elektronicznej, nr 1 (9)/2015, str. 67

4 Rysunek 2. Platforma e-learningowa jako narzędzie do prowadzenia zajęć online równorzędnych do zajęć tradycyjnych Model przedstawiony na Rys. 3 wykorzystywany jest przez Bibliotekę Główną. W modelu tym platforma pełni dwie odmienne funkcje. Jedną funkcjonalnością jest udostępnianie na zasadach otwartego repozytorium materiałów dydaktycznych (służących jedynie samokształceniu), bez jakiejkolwiek możliwości interakcji z prowadzącym, drugą zaś prowadzenie pełnego procesu nauczania tylko w środowisku zdalnym. Rysunek 3. Platforma e-learningowa jako narzędzie do prowadzenia kursów online i udostępniania e-kursów EduAkcja. Magazyn edukacji elektronicznej, nr 1 (9)/2015, str. 68

5 Model przedstawiony na Rys. 4 wykorzystywany jest przez wszystkie wydziały PW uczestniczące w badaniu oraz Studium Języków Obcych. Jego idea opiera się na wykorzystaniu platformy, jako narzędzia wspomagającego i uzupełniającego kształcenie tradycyjne. Rysunek 4. Platforma e-learningowa jako narzędzie do udostępniania e-kursów W modelu tym można wyróżnić dwa submodele, różnie stosowane w poszczególnych wydziałach (oraz w wewnątrz nich), w których istnieje możliwości komunikacji i interakcji z prowadzącym, bądź też nie. 4. Wyniki badań Na podstawie ustaleń z punktu 1 i 2 procedury badawczej (Tab. 1) w badaniu uwzględniono 31 jednostek o strukturach dydaktyczno-organizacyjnych PW. Poza 19 wydziałami i jednym kolegium, przeanalizowano również 7 jednostek podlegających pod Rektora ds. Nauki PW (tj. Bibliotekę Główną, Centrum Studiów Zaawansowanych oraz 5 uczelnianych centrów badawczych), a także 4 jednostki podlegające Rektorowi ds. Studiów (tj. Studium Języków Obcych, Szkołę Biznesu, Ośrodek Kształcenia na Odległość oraz Uniwersytet Trzeciego Wieku). Na podstawie otrzymanych informacji wyłoniono 11 jednostek PW, wśród których przeprowadzono badanie ankietowe (punkt 6 procedury badawczej). W tym celu wykorzystano kwestionariusz ankiety składający się z 23 pytań o charakterze zamkniętym. Badaniu poddane zostały trzy jednostki ponadwydziałowe, tj.: Ośrodek Kształcenia na Odległość, Studium Języków Obcych i Biblioteka Główna, następujące wydziały: Fizyki, Chemiczny, Inżynierii Środowiska, Geodezji i Kartografii, Mechaniczny, Energetyki i Lotnictwa, Inżynierii Lądowej, Zarządzania, a także dwie jednostki Filii PW w Płocku, tj.: Wydział Budownictwa, Mechaniki i Petrochemii oraz Kolegium Nauk Ekonomicznych i Społecznych. W pracy pominięty został Wydział Elektroniki i Technik Informacyjnych, Mechatroniki i Elektryczny, bowiem funkcjonują one w ramach działalności Ośrodka Kształcenia na Odległość OKNO. Kształcenia przez Internet nie wykorzystuje 8 wydziałów PW: Administracji i Nauk Społecznych, Architektury, Inżynierii Chemicznej EduAkcja. Magazyn edukacji elektronicznej, nr 1 (9)/2015, str. 69

6 i Procesowej, Inżynierii Materiałowej, Inżynierii Produkcji, Matematyki i Nauk Informacyjnych, Samochodów i Maszyn Roboczych oraz Transportu. Mimo że wymienione jednostki funkcjonują w różnych modelach e-learningu i odmienny jest w nich sposób i stopień wykorzystania kształcenia przez Internet, podjęto próbę ich porównania Ośrodek Kształcenia na Odległość Ośrodek Kształcenia na Odległość OKNO jest ponadwydziałową jednostką organizacyjną Politechniki Warszawskiej, która prowadzi działalność organizacyjną, informacyjną i koordynującą w obszarze kształcenia na odległość i kształcenia ustawicznego z wykorzystaniem Internetu oraz technik multimedialnych (Ośrodek Kształcenia na Odległość, b.d.). Celem OKNO PW jest również wspomaganie i promowanie rozwoju nowych technologii i form kształcenia opartych na wykorzystaniu najnowszych technik teleinformacyjnych i Internetu oraz koordynacja współpracy międzynarodowej Politechniki Warszawskiej w tym zakresie. OKNO prowadzi zajęcia online na studiach I i II stopnia oraz na studiach podyplomowych. W ofercie OKNO znajdują się 3 kierunki studiów podzielone na 9 specjalności. Zajęcia te realizowane są we współpracy z trzema wydziałami PW, tj.: Elektroniki i Technik Informacyjnych, Mechatroniki oraz Elektrycznym. Kadrę naukowo-dydaktyczną Ośrodka uzupełniają dodatkowo pracownicy następujących wydziałów: Fizyki, Matematyki i Nauk Informacyjnych, Inżynierii Produkcji, Zarządzania oraz Administracji i Nauk Społecznych. Pierwsze studia przez Internet zostały uruchomione w OKNO w roku akademickim 2001/2002. Od początku wykorzystywano różnego rodzaju platformy e-learningowe dostosowywane do aktualnie istniejących potrzeb. Obecnie Ośrodek korzysta z dwóch platform klasy LMS (Learning Management System): SAS (Autorski System Administrowania Studiami) na potrzeby studiów inżynierskich i magisterskich oraz Moodle na potrzeby studiów podyplomowych, kursów i projektów. W ostatnim czasie prowadzone są również prace związane z wdrażaniem komercyjnej platformy (Blackboard), która docelowo ma zostać przeznaczona do prowadzenia studiów inżynierskich i magisterskich. Do aktywności realizowanych na platformie zalicza się: zapisy na kursy, konsultacje online, przesyłanie projektów, zadań, prac zaliczeniowych, rozwiązywanie testów i ćwiczeń. Na platformach udostępnionych jest ponad 120 przedmiotów (prowadzonych przez 146 wykładowców), na które mogą się zapisywać tylko wybrane grupy studentów. W bieżącym roku akademickim (2014/2015) łączna liczba studentów OKNO wynosi 861 (w tym 636 inżynierskich i 225 magisterskich). Z czego w podziale na poszczególne wydziały liczba studentów kształtuje się następująco: Elektroniki i Technik Informacyjnych (EiTI) 379; Elektryczny (El.) 395; Mechatroniki (Mech.) 87. Poziom wykorzystania e-learningu w OKNO w stosunku do wszystkich studentów EiTI (3402) wynosi 11%, El. (3.322) niespełna 12% oraz Mech. (1.717) 5%. Dodatkowo w chwili obecnej prowadzonych jest 6 kursów o tematyce związanej z e-learningiem, dostępnych dla pracowników i doktorantów PW, z których korzysta 111 osób. OKNO jest jednostką scentralizowaną (wyodrębnioną w ramach struktury uczelnianej) podlegającą pod Rektora ds. Studiów. Działalność OKNO zgodna jest z modelem 1, w którym to platforma e-learningowa traktowana jest jako narzędzie do prowadzenia zajęć online (studiów, kursów) nadrzędnych w stosunku do zajęć tradycyjnych (zjazdów laboratoryjnych i egzaminacyjnych). Materiały dydaktyczne zamieszczane na platformie to przede wszystkim: podręczniki w formacie PDF i HTML, prezentacje multimedialne, animacje i symulacje (Flash) oraz EduAkcja. Magazyn edukacji elektronicznej, nr 1 (9)/2015, str. 70

7 materiały audiowideo (MP3/MP4). W procesie komunikacji wykorzystywane są zarówno narzędzia synchroniczne (komunikatory zewnętrzne tekstowe i/lub głosowe), jak i asynchroniczne ( , forum dyskusyjne). OKNO posługuje się standardami materiałów dydaktycznych (odgórnie przyjętymi zasadami ich przygotowywania) i monitoruje aktywności użytkowników (studentów, wykładowców). Niemniej jednak nie ma obowiązującego standardu prowadzenie zajęć online (choć trwają prace nad jego wprowadzeniem). Prowadzone zajęcia podlegają cyklicznej ewaluacji i są wspierane przez helpdesk. Dla potrzeb realizacji niniejszej pracy, helpdesk zdefiniowano jako pomoc techniczną, stanowiącą wsparcie użytkowników platformy w zakresie prac związanych z technicznymi aspektami jej funkcjonowania 4.2. Studium Języków Obcych Studium Języków Obcych PW od roku akademickiego 2012/2013 wykorzystuje platformę Moodle do przeprowadzania testów diagnostycznych (z różnych języków nauczanych w SJO), do tworzenia przez lektorów własnych materiałów dydaktycznych wspomagających nauczanie tradycyjne oraz do komunikacji ze studentami (Studium Języków Obcych Politechniki Warszawskiej, b.d.). Oddzielną część platformy stanowi Biblioteka Kursów Otwartych, która zawiera kursy z dodatkowymi ćwiczeniami interaktywnymi (będącymi uzupełnieniem podręczników używanych podczas konwencjonalnych zajęć) oraz kursy z wybranymi, przykładowymi egzaminami językowymi. W jednostce tej przyjęta została forma scentralizowana, gdzie wyodrębniono w strukturze SJO PW dział zajmujący się e-learningiem. Faktyczny stan wykorzystania kształcenia przez Internet w SJO PW zgodny jest z modelem przedstawionym na Rys. 4, w którym to platforma e-learningowa traktowana jest jako narzędzie do udostępniania e-kursów (wykorzystywanych jako repozytoria materiałów dydaktycznych i ćwiczeń). Niektóre kursy są prowadzone przez lektora, inne zaś służą jedynie do samokształcenia bez nadzoru i komunikacji z prowadzącym. Dominującą formą materiałów dydaktycznych zamieszczanych na platformie są pliki PDF i MP3. Dodatkowo niektóre kursy zawierają filmy wideo oraz linki odsyłające do stron internetowych i innych przydatnych zasobów. W procesie komunikacji powszechnie wykorzystywane są narzędzia typu oraz forum dyskusyjne, a sporadycznie również komunikatory zewnętrzne (głosowe i/lub tekstowe). Omawiana jednostka nie posługuje się standardami materiałów dydaktycznych ani standardami prowadzenia zajęć online. Prowadzone na platformie zajęcia nie podlegają również ewaluacji. Niemniej jednak proces dydaktyczny jest monitorowany przez raporty aktywności użytkowników (studentów, lektorów) i jest wspierany przez helpdesk. Obecnie na platformie zamieszczonych jest 19 kursów ogólnodostępnych (w tak zwanej Bibliotece kursów otwartych) oraz 45 kursów zawierających testy diagnostyczne z poszczególnych języków (dla studentów poszczególnych wydziałów). Dodatkowo na platformie udostępniane są tak zwane Lektoraty Tematyczne, oparte o materiały autorskie lektorów (dedykowane konkretnym grupom studentów). Z zasobów platformy korzysta obecnie użytkowników. Zasoby te udostępniane są przez 62 pracowników SJO. Część kont na platformie to konta nieaktywne, usuwane po roku od ostatniego logowania. W SJO poziom wykorzystania e-learningu w stosunku do wszystkich studentów PW (36 859) wynosi więc 55%. Platforma SJO dedykowana jest studentom I stopnia (studiów stacjonarnych i niestacjonarnych), jednak z niektórych jej zasobów (kursów otwartych) mogą korzystać wszyscy studenci PW posiadający konto użytkownika. Do podstawowych aktywności realizowanych na platformie zalicza się: rozwiązywanie testów pozwalających na podział studentów na grupy według poziomu zaawansowania, EduAkcja. Magazyn edukacji elektronicznej, nr 1 (9)/2015, str. 71

8 zapisy na kursy, rozwiązywanie testów i ćwiczeń Biblioteka Główna Biblioteka Główna PW od roku akademickiego 2010/2011 wykorzystuje platformę Moodle do prowadzenia różnego rodzaju szkoleń bibliotecznych. W ramach platformy udostępniane są użytkownikom biblioteki kursy zawierające materiały dydaktyczne, które mogą służyć do samodzielnej nauki lub stanowić rozwinięcie tradycyjnych metod i form szkoleń oferowanych przez BG PW (Biblioteka Główna Politechniki Warszawskiej, b.d.). W jednostce tej kształcenie przy wykorzystaniu Internetu przyjęło formę scentralizowaną (odrębny dział zajmujący się e-learningiem, formalnie funkcjonujący w strukturze Oddziału Informacji Naukowej BG PW). Dominującą formą materiałów dydaktycznych zamieszczanych na platformie są prezentacje multimedialne oraz materiały instruktażowe w formacie PDF. Dodatkowo niektóre kursy zawierają filmy wideo oraz linki odsyłające do stron internetowych lub dodatkowych kursów otwartych. Platforma dedykowana jest głównie studentom I, II i III stopnia (stacjonarnych i niestacjonarnych) oraz pracownikom PW, ale z niektórych jej zasobów mogą również korzystać wszystkie osoby zainteresowane tematyką biblioteczną w tym praktykanci oraz goście. Na platformie zamieszczone są dwa typy kursów: otwarte (tzw. e-kursy ogólnodostępne; niewymagające rejestracji i logowania) oraz zamknięte (tzw. kursy online przeznaczone dla wybranych grup zorganizowanych; wymagające rejestracji i logowania). Ideą kursów otwartych jest udostępnianie materiałów dydaktycznych do samodzielnej pracy, bez możliwości kontaktu z autorem/ami kursu. Kursy zamknięte natomiast skierowane są do wybranych grup zorganizowanych, które polegają na pełnym prowadzeniu zajęć online, zakończonych testami sprawdzającymi wiedzę i umiejętności (przeprowadzanymi na platformie). Faktyczny stan wykorzystania kształcenia przez Internet w BG PW zgodny jest z modelem przedstawionym na Rys. 3, w którym platforma e-learningowa traktowana jest jako narzędzie zarówno do prowadzenia kursów online, jak i udostępniania e-kursów (co wynika w przedstawionej powyżej klasyfikacji kursów). Obecnie na platformie zamieszczonych jest 10 kursów, w tym 7 otwartych (e-kursy) i 3 zamknięte (kursy online). Z zamkniętych kursów korzysta obecnie 2305 użytkowników. Kursy prowadzone są przez 4 pracowników BG PW. W BG poziom wykorzystania e-learningu w stosunku do wszystkich studentów PW (36 859) i nauczycieli akademickich (2153) wynosi więc niespełna 6%. Kursy online podlegają ewaluacji, a proces dydaktyczny jest monitorowany przez raporty aktywności użytkowników. Omawiana jednostka nie posługuje się jednak standardami materiałów dydaktycznych ani standardami prowadzenia zajęć online. Do podstawowych aktywności realizowanych na platformie zalicza się: zapisy na kursy, konsultacje online, przesyłanie projektów, zadań i prac zaliczeniowych, rozwiązywanie testów. Podstawowymi narzędziami komunikacji podczas prowadzenia zajęć online są: poczta elektroniczna oraz forum dyskusyjne Wydział Fizyki Na Wydziale Fizyki funkcjonuje Multimedialne środowisko nauczania fizyki na Politech- EduAkcja. Magazyn edukacji elektronicznej, nr 1 (9)/2015, str. 72

9 nice Warszawskiej (Tworzenie multimedialnego środowiska nauczania fizyki na Politechnice Warszawskiej, b.d.), w ramach którego udostępniane są studentom multimedialne kursy, wirtualne ćwiczenia i internetowe laboratoria z fizyki o charakterze wspomagającym i uzupełniającym w stosunku do zajęć prowadzonych w sposób tradycyjny. Wydział Fizyki ma wdrożoną platformę e-learningową Moodle (Kształcenie na Wydziale Fizyki Politechniki Warszawskiej, b.d.), na której zamieszczane są kursy online z fizyki w postaci różnego rodzaju materiałów dydaktycznych, takich jak: podręczniki PDF i HTML, prezentacje multimedialne oraz animacje wykonane w technologiach Flash i Javafx. Omawiana jednostka nie posługuje się standardami materiałów dydaktycznych ani standardami prowadzenia zajęć online. Faktyczny stan wykorzystania kształcenia przez Internet na Wydziale Fizyki zgodny jest z modelem przedstawionym na Rys. 4, w którym to platforma e-learningowa traktowana jest jako narzędzie do udostępniania e-kursów (materiałów dydaktycznych i ćwiczeń). Dla studentów PW dostępnych jest łącznie 13 kursów, z czego 11 kursów zawiera podręczniki i wykłady, jeden kurs zawiera testy do samosprawdzania wiedzy oraz jeden kurs, który zawiera listę i odnośniki do 91 filmów wideo (YouTube, b.d.). Z kursów zawierających podręczniki i wykłady korzysta obecnie około studentów, natomiast testy i filmy używane są sporadycznie przez pojedyncze osoby. Na Wydziale Fizyki poziom wykorzystania e-learningu w stosunku do wszystkich studentów tego wydziału (624) wynosi więc 40 48%. Na większość przedmiotów (kursów) mogą zapisywać się tylko wybrane grupy studentów, konkretnych semestrów studiów I lub II stopnia Wydziału Fizyki PW, a część kursów jest ogólnodostępna (logowanie jako Gość). Do podstawowych aktywności realizowanych na platformie zalicza się: zapisy na kursy, rozwiązywanie testów i quizów. Kolejnym elementem aktywności Wydziału Fizyki w ramach wykorzystania nowoczesnych technologii informacyjnych w procesie dydaktycznym jest Internetowe Laboratorium Fizyki (ILF) (ILF, b.d. a). ILF umożliwia przeprowadzanie zdalnych eksperymentów fizycznych w czasie rzeczywistym na aparaturze pomiarowej zlokalizowanej na Wydziale Fizyki PW. W ofercie laboratorium znajduje się zestaw 6 sterowalnych online eksperymentów. Do podstawowych funkcjonalności ILF zaliczyć można: sterowanie procesem pomiaru, kontrolowanie i modyfikację parametrów, obserwację przebiegu i uzyskiwanie wyników pomiarów oraz ich zapis na własnym komputerze (ILF, b.d. b). Warunkiem użytkowania zasobów ILF jest rejestracja konta oraz zalogowanie do systemu. W celu wykonania konkretnego eksperymentu w czasie rzeczywistym należy dokonać jego rezerwacji bądź skorzystać z aktualnie dostępnego (wolnego) eksperymentu. Nie ma bowiem możliwości równoczesnej zmiany parametrów przez różnych użytkowników. Laboratorium przeznaczone jest głównie dla studentów I roku studiów PW, ale mogą z niego korzystać również studenci innych uczelni, uczniowie szkół czy osoby prywatne. W bieżącym semestrze (zima 2014/2015) z laboratorium korzystają grupy studenckie liczące ok. 60 osób. Trzecią kluczową aktywnością w obszarze e-learningu Wydziału Fizyki jest Wirtualne Laboratorium Fizyki (WLF). W skład WLF wchodzi zestaw 13 symulowanych eksperymentów z fizyki, które stanowią materiały wspomagające tradycyjne zajęcia laboratoryjne. Materiały te umożliwiają studentom samodzielne przeprowadzenie treningowych pomiarów w dowolnym miejscu i czasie (przed zajęciami w rzeczywistym laboratorium)(wirtualne Laboratorium Fizyki, b.d.) Wydział Chemiczny Wydział Chemiczny PW od roku akademickiego 2007/2008 wykorzystuje platformę Moodle do EduAkcja. Magazyn edukacji elektronicznej, nr 1 (9)/2015, str. 73

10 prowadzenia zajęć ćwiczeniowych i laboratoryjnych o charakterze wspomagającym i uzupełniającym w stosunku do zajęć prowadzonych w sposób tradycyjny (Serwis e-learningowy Wydziału Chemicznego PW, b.d.). W jednostce tej kształcenie przy wykorzystaniu Internetu przyjęło formę rozproszoną. Stan wykorzystania kształcenia przez Internet na Wydziale Chemicznym zgodny jest z modelem przedstawionym na Rys. 4, w którym to platforma e-learningowa traktowana jest jako narzędzie do udostępniania e-kursów (materiałów dydaktycznych i ćwiczeń). Dominującą formą materiałów dydaktycznych zamieszczanych na platformie są prezentacje multimedialne. Prowadzone na platformie zajęcia podlegają ewaluacji, a proces dydaktyczny jest monitorowany przez raporty aktywności użytkowników, tj. studentów i wykładowców. Omawiana jednostka nie posługuje się jednak standardami materiałów dydaktycznych ani standardami prowadzenia zajęć online. Obecnie przez Internet uruchomionych jest 5 przedmiotów (prowadzonych przez 5 wykładowców), z których łącznie korzysta 350 studentów. Na Wydziale Chemicznym poziom wykorzystania e-learningu w stosunku do wszystkich studentów tego wydziału (1324) wynosi więc 26%. Na przedmioty mogą zapisywać się tylko wybrane grupy studentów, konkretnych semestrów studiów I lub II stopnia Wydziału Chemicznego PW. Do podstawowych aktywności realizowanych na platformie zalicza się: zapisy na kursy, konsultacje online, przesyłanie projektów, zadań i prac zaliczeniowych, rozwiązywanie testów. Sposób egzaminowania zależy od przedmiotu. Egzaminy końcowe dla przedmiotów informatycznych realizowane są online, natomiast egzaminy z pozostałych przedmiotów w formie tradycyjnej. W procesie komunikacji wykorzystywane są narzędzia synchroniczne (czat) i asynchroniczne takie jak forum dyskusyjne oraz Wydział Inżynierii Środowiska Na Wydziale Inżynierii Środowiska PW funkcjonuje System Wspomagania Studiów i Kształcenia na Odległość (Moodle, b.d.) w ramach, którego udostępniane są studentom kursy o charakterze wspomagającym i uzupełniającym w stosunku do zajęć prowadzonych w sposób tradycyjny. Wydział Inżynierii Środowiska (WIŚ) od roku akademickiego 2009/2010 ma wdrożoną platformę e-learningową Moodle, do prowadzenia wykładów, ćwiczeń, projektów i laboratoriów online. Kursy dostępne na platformie prowadzone są przez nauczycieli, a egzaminy końcowe odbywają się wyłącznie w formie tradycyjnej. W jednostce tej kształcenie zdalne przyjęło formę zdecentralizowaną (całkowicie rozproszoną). Stan wykorzystania kształcenia przez Internet w omawianej jednostce PW zgodny jest z modelem przedstawionym na Rys. 4, w którym to platforma e-learningowa traktowana jest jako narzędzie do udostępniania e-kursów (materiałów dydaktycznych i ćwiczeń). Dominującą formą materiałów dydaktycznych zamieszczanych na platformie są prezentacje multimedialne oraz podręczniki w formacie PDF i HTML. Wykorzystywanymi narzędziami w procesie komunikacji ze studentami i uczestnikami kursów są sesje dyskusyjne oraz zindywidualizowana korespondencja owa. Obecnie przez Internet uruchomionych jest 320 przedmiotów (prowadzonych przez 90 wykładowców), z których korzysta ok studentów. Na Wydziale Inżynierii Środowiska poziom wykorzystania e-learningu w stosunku do wszystkich studentów tego wydziału (2365) wynosi więc 84%. Mimo imponującej liczby dostępnych kursów i użytkowników, prowadzone EduAkcja. Magazyn edukacji elektronicznej, nr 1 (9)/2015, str. 74

11 na platformie zajęcia nie podlegają ewaluacji, a proces dydaktyczny nie jest monitorowany przez raporty aktywności użytkowników. Omawiana jednostka nie posługuje się również standardami materiałów dydaktycznych ani też standardami prowadzenia zajęć online. Do podstawowych aktywności realizowanych na platformie zalicza się: zapisy na kursy, przesyłanie projektów, zadań i prac zaliczeniowych. Platforma przeznaczona jest dla studentów I i II stopnia, uczestników studiów podyplomowych oraz pracowników Wydziału IŚ PW, niemniej z jej zasobów mogą korzystać studenci i pracownicy innych wydziałów PW (którzy mają dostęp do materiałów tylko do odczytu i nie mogą przekazywać informacji zwrotnej do prowadzącego) Wydział Geodezji i Kartografii Wydział Geodezji i Kartografii PW od roku akademickiego 2012/2013 wykorzystuje platformę Moodle do prowadzenia zajęć wykładowych i ćwiczeniowych o charakterze wspomagającym i uzupełniającym w stosunku do zajęć prowadzonych w sposób konwencjonalny (Internetowe nauczanie na Wydziale Geodezji i Kartografii Politechniki Warszawskiej, b.d.). W jednostce tej kształcenie zdalne przyjęło formę rozproszoną. Faktyczny stan wykorzystania kształcenia przez Internet na Wydziale GIK PW zgodny jest z modelem przedstawionym na Rys. 4, w którym platforma e-learningowa traktowana jest jako narzędzie do udostępniania e-kursów (materiałów dydaktycznych i ćwiczeń). Jeden przedmiot (e-kurs) jest prowadzony przez wykładowcę w Sieci, pozostałe zaś służą jedynie do pobierania materiałów dydaktycznych służących samokształceniu, bez nadzoru i komunikacji z prowadzącym. Dominującą formą materiałów dydaktycznych zamieszczanych na platformie są podręczniki w formacie PDF oraz częściowo prezentacje multimedialne. W procesie komunikacji wykorzystywane są jedynie narzędzia asynchroniczne, tj. oraz forum dyskusyjne. Omawiana jednostka posługuje się standardami materiałów dydaktycznych i częściowo monitoruje aktywności użytkowników. Niemniej jednak e-kursy nie podlegają ewaluacji i nie są wspierane przez helpdesk. Obecnie na platformie zamieszczonych jest 5 kursów (prowadzonych przez 5 wykładowców), z których łącznie korzysta 80 studentów. Na Wydziale Geodezji i Kartografii poziom wykorzystania e-learningu w stosunku do wszystkich studentów tego wydziału (1503) wynosi więc 5%. Platforma GiK przeznaczona jest do wspomagania konwencjonalnych zajęć prowadzonych na studiach inżynierskich (stacjonarnych i niestacjonarnych) oraz podyplomowych, jednak z jej zasobów mogą korzystać wszyscy studenci Wydziału GiK PW. Do podstawowych aktywności realizowanych na platformie GiK zalicza się: zapisy na kurs (tylko w przypadku jednego przedmiotu), rozwiązywanie testów i ćwiczeń, przesyłanie projektów, zadań i prac zaliczeniowych Wydział Mechaniczny Energetyki i Lotnictwa Wydział Mechaniczny Energetyki i Lotnictwa PW od roku akademickiego 2012/2013 wykorzystuje platformę Moodle do wspomagania tradycyjnego nauczania zajęć wykładowych, ćwiczeniowych i projektowych (Platforma Edukacyjna Wydziału MEiL, b.d.). W jednostce tej kształcenie przy wykorzystaniu Internetu przyjęło formę rozproszoną. Stan wykorzystania kształcenia przez Internet na Wydziale MEiL zgodny jest z modelem przedstawionym na Rys. 4, w którym platforma e-learningowa traktowana jest jako narzędzie do udostępniania e-kursów (materiałów dydaktycznych i ćwiczeń). EduAkcja. Magazyn edukacji elektronicznej, nr 1 (9)/2015, str. 75

12 Dominującą formą materiałów dydaktycznych zamieszczanych na platformie są prezentacje multimedialne i podręczniki w formacie PDF. Wydział MEiL nie posługuje się odgórnie narzuconymi standardami tworzenia materiałów dydaktycznymi, ani też standardami prowadzenia kursów. Niemniej jednak proces dydaktyczny jest monitorowany przez stałe raporty aktywności użytkowników i wspierany przez hespdesk, a prowadzone zajęcia podlegają cyklicznej ewaluacji. Obecnie na platformie dostępnych jest uruchomionych jest ponad 100 kursów (prowadzonych przez 20 wykładowców), z których łącznie korzysta niespełna 1000 studentów. Na Wydziale MEiL poziom wykorzystania e-learningu w stosunku do wszystkich studentów tego wydziału (2325) wynosi więc 43%. Użytkownikami platformy są studenci studiów I i II stopnia. Dostęp do poszczególnych przedmiotów mają tylko wybrane grupy studentów, których to wykładowcy zapisują manualnie i/lub poprzez import List Dziekańskich z Wirtualnego Dziekanatu. Egzaminy końcowe prowadzone są wyłącznie w formie tradycyjnej. Do podstawowych aktywności realizowanych na platformie zalicza się: przesyłanie projektów, zadań i prac zaliczeniowych, rozwiązywanie testów. Podstawowymi narzędziami w procesie komunikacji pomiędzy wykładowcami a studentami jest i forum dyskusyjne Wydział Inżynierii Lądowej Wydział Inżynierii Lądowej PW od lutego 2010 roku wykorzystuje platformę Moodle (Portal ELEarningowy WIL) do prowadzenia zajęć o charakterze wspomagającym i uzupełniającym w stosunku do zajęć tradycyjnych (Portal ELEarningowy WIL, b.d.). W jednostce tej kształcenie przy wykorzystaniu Internetu przyjęło formę rozproszoną. Stan wykorzystania kształcenia przez Internet na WIL zgodny jest z modelem przedstawionym na Rys. 4, w którym platforma e-learningowa traktowana jest jako narzędzie do udostępniania e-kursów (materiałów dydaktycznych i ćwiczeń). Na platformie zamieszczane są różnego rodzaju materiały dydaktyczne w postaci prezentacji, e-podręczników oraz innych interaktywnych i multimedialnych zasobów. Proces dydaktyczny jest monitorowany przez raporty aktywności użytkowników, jednak omawiana jednostka nie posługuje się standardami materiałów dydaktycznych ani też standardami prowadzenia zajęć online (choć podejmowano takie próby). Na platformie uruchomionych jest 116 przedmiotów (prowadzonych przez 58 wykładowców), z których korzysta 2777 zarejestrowanych użytkowników. Zasoby platformy są otwarte dla wszystkich studentów i pracowników WIL PW, dlatego też trudno jest oszacować skalę wykorzystania e-learningu. Sposób wykorzystania platformy Moodle przez pracowników WIL jest bardzo zróżnicowany. Można jednak przyjąć, że do podstawowych aktywności realizowanych na platformie zalicza się: zapisy na kursy, przesyłanie projektów, zadań i prac zaliczeniowych. Sposób egzaminowania zależy od przedmiotu, jednak są to albo egzaminy tradycyjne, albo testy zaliczeniowe prowadzone przy wykorzystaniu platformy Moodle, ale w laboratorium i pod nadzorem prowadzącego. Również narzędzia służące do komunikacji ze studentami są wykorzystywane odmiennie przez różnych prowadzących. Zazwyczaj komunikacja sprowadza się do poczty oraz forum dyskusyjnego, jednak pojedyncze osoby deklarują używanie wszystkich dostępnych narzędzi asynchronicznych i synchronicznych (włącznie z wirtualnymi klasami i wideokonferencjami). EduAkcja. Magazyn edukacji elektronicznej, nr 1 (9)/2015, str. 76

13 4.10. Wydział Zarządzania Na Wydziale Zarządzania PW w roku akademickim 2003/2004 wdrożono platformę e-learningową Moodle (obecna nazwa electurer), służącą do zamieszczania materiałów dydaktycznych wspomagających zajęcia realizowane w sposób tradycyjny (Studia przez Internet. Wydział Zarządzania PW, b.d.). W późniejszych latach (2011/2012) uruchomiono drugą wersję platformy, rozbudowaną o dodatkowe funkcjonalności i służącą do prowadzenia zajęć zdalnych w sposób równorzędny z zajęciami konwencjonalnymi. Idea wykorzystania nowej wersji platformy opiera się na założeniu, że określona liczba godzin danego przedmiotu realizowana jest w sali wykładowej, a część godzin w ramach tego samego przedmiotu (tzw. praca własna) studenci poświęcają na przygotowywanie różnego rodzaju prac zaliczeniowych, projektów i zadań, które zamieszczają na platformie. Natomiast egzaminy końcowe odbywają się wyłącznie w formie tradycyjnej. Biorąc pod uwagę wyżej przedstawione cele i funkcjonalności obydwu wersji platformy, przyjmuje się, że działania Wydziału Zarządzania PW umiejscowić można kolejno w ramach modelu 4 (dla pierwotnej funkcjonalności platformy) i modelu 2 (dla późniejszej jej wersji). W jednostce tej kształcenie przy wykorzystaniu Internetu przyjęło formę rozproszoną, ale ze zdefiniowaną z perspektywy organizacyjnej dodatkową rolą koordynatora. Dominującą formą materiałów dydaktycznych zamieszczanych na platformie są prezentacje multimedialne oraz podręczniki (PDF i HTML). Zarówno sposób przygotowywania materiałów dydaktycznych, jak i sposób prowadzenia zajęć zależy od preferencji prowadzącego (nie ma wewnętrznych standardów). Zajęcia jednak podlegają ewaluacji, a proces dydaktyczny jest monitorowany przez raporty aktywności i wspierany przez helpdesk. Obecnie na platformie uruchomionych jest łącznie 165 przedmiotów (prowadzonych przez 35 wykładowców), z których korzysta 450 studentów. Na WZ poziom wykorzystania e-learningu w stosunku do wszystkich studentów tego wydziału (2018) wynosi więc 22%. Na przedmioty mogą zapisywać się tylko studenci I i II stopnia WZ PW. Do podstawowych aktywności realizowanych na platformie zalicza się: konsultacje online, przesyłanie projektów, zadań i prac zaliczeniowych, W procesie komunikacji wykorzystywane są zarówno narzędzia synchroniczne (czat) i asynchroniczne takie jak forum dyskusyjne oraz Filia PW w Płocku W skład Politechniki Warszawskiej Filii w Płocku wchodzi Wydział Budownictwa, Mechaniki i Petrochemii oraz Kolegium Nauk Ekonomicznych i Społecznych. Wspólnym przedsięwzięciem w obszarze e-learningu wymienionych jednostek jest platforma edukacyjna PORTA- LIUSZ, której nadrzędnym celem jest internetowe wspomaganie edukacji studentów PW Filii w Płocku (Platforma Edukacyjna PW Filii w Płocku, b.d.). PORTALIUSZ jest platformą Moodle uruchomioną w roku akademickim 2010/2011, na której zamieszczane są materiały do wykładów (przeważnie jako prezentacje w formacie PDF), ćwiczeń audytoryjnych i projektowych oraz instrukcje laboratoryjne. Platforma sporadycznie wykorzystywana jest do komunikacji studentów z wykładowcami przy wykorzystaniu takich narzędzi jak: forum dyskusyjne oraz . Stan wykorzystania kształcenia przez Internet w Filii PW w Płocku zgodny jest z modelem przedstawionym na Rys. 4, jednak w większości przypadków udostępniane na platformie e-kursy nie umożliwiają kontaktu z prowadzącym ani też przesyłania projektów, zadań czy prac zaliczeniowych. Na platformie PORTALIUSZ uruchomionych jest łącznie 110 kursów. W pierwotnej wersji EduAkcja. Magazyn edukacji elektronicznej, nr 1 (9)/2015, str. 77

14 platforma dedykowana była studentom I, II i III stopnia, zarówno studiów stacjonarnych, jak i niestacjonarnych Filii PW w Płocku. Obecnie z jej zasobów mogą korzystać studenci i pracownicy również innych wydziałów PW (co jest związane z uruchomieniem w dniu roku nowej wersji platformy PORTALIUSZ ). W związku z trwającymi pracami modernizacyjnymi platformy trudno jest w tym przypadku oszacować skalę wykorzystania e-learningu ale docelowo (od kwietnia 2015 r.) będą z niej korzystać wszyscy studenci Filii (2212). 5. Podsumowanie Kształcenie przy wykorzystaniu narzędzi e-learningowych w Politechnice Warszawskiej przyjmuje zróżnicowaną formę. Od zaawansowanej, w której zajęcia online stanowią trzon procesu dydaktycznego (OKNO, częściowo BG i WZ), po formę podstawową stanowiącą jedynie dodatek wzbogacający i uzupełniający zajęcia tradycyjne. Podstawowe informacje na temat liczby dostępnych kursów (przedmiotów) i użytkowników w badanych jednostkach PW przedstawiono w Tab. 2. Tabela 2. E-learning w liczbach Jednostka Liczba kursów Liczba użytkowników Studentów Wykładowców OKNO SJO BG * 4 WF bd. WCh WIŚ GiK MEiL WIL * 58 WZ Filia Płock 110 bd. bb. * studenci i pracownicy Jak wynika z przeprowadzonych badań, 60% jednostek wydziałowych wykorzystuje e-learning. Zdecydowana większość z nich wykorzystuje platformę Moodle (75%). Z przeprowadzonych wywiadów z osobami odpowiadającymi za działania związane z e-learningiem w danych jednostkach wynika, że większość implementacji polegała na oddolnych inicjatywach. Takie osoby jako prekursorzy lokalnych wdrożeń zazwyczaj pełnią jednocześnie funkcje koordynacyjne i organizacyjne (mniej lub bardziej sformalizowane), a często są również administratorami systemu. W wywiadach zwracano uwagę na trudności związane z zaangażowaniem w e-learning większej liczby nauczycieli akademickich (pomimo prowadzonych akcji propagandowych). Jako główny powód często podawano, że wykładowcy preferują zamieszczanie materiałów na własnych lub zakładowych stronach internetowych, gdyż nie muszą wówczas być w stałym kontakcie ze studentami. Zdarzały się również głosy, że powodem niewielkiego zainteresowania wykładowców są konflikty natury osobowościowej z inicjatorami wprowadzania e-learningu w danej jednostce. Kolejne bariery dotyczyły zagadnień związanych z ochroną praw autorskich oraz brak jasnych regulacji prawnych (zwykle wydziałowych) związanych z rozliczaniem godzin za prowadzenie zajęć w Sieci. Zebrany materiał badawczy stanowi studium różnych podejść do e-learningu w kontekście EduAkcja. Magazyn edukacji elektronicznej, nr 1 (9)/2015, str. 78

15 przestrzeni edukacyjnej Politechniki Warszawskiej. Jednocześnie autorki mają nadzieję, że przeprowadzone badania pilotażowe staną się punktem wyjścia dla pogłębionej analizy stanu e-nauczania w innych polskich uczelniach. 6. Bibliografia 1. Biblioteka Główna Politechniki Warszawskiej. (b.d.). Pobrano 25 lutego 2015, z: 2. Eisenbardt, M. (2007). Powszechność i zakres wykorzystania e-nauczania w szkolnictwie wyższym województwa śląskiego, e-edukacja.net, M. Dąbrowski, M. Zając, (s ). Warszawa: FPAKE. 3. Gajewski, R., Jarosińska, E. (2011). Technology Enhanced Learning w edukacji inżynierów. W: Koncepcje i praktyka e-edukacji, M. Dąbrowski, M. Zając, (s ). Warszawa: FPAKE. 4. Grabowska, A. (2012). euczelnia enauczanie na Politechnice Gdańskiej. W: E-learning narzędzia i praktyka, M. Dąbrowski, M. Zając (Red.), (s ). Warszawa: FPAKE. 5. Grzeszczyk, T. (2010). Rozwój zdalnego nauczania na Wydziale Zarządzania Politechniki Warszawskiej. W: E-learning w szkolnictwie wyższym potencjał i wykorzystanie, M. Dąbrowski, M. Zając (Red.), (s ). Warszawa: FPAKE. 6. Internetowe nauczanie na Wydziale Geodezji i Kartografii Politechniki Warszawskiej. (b.d.). Pobrano 25 lutego 2015, z: 7. Kisielnicki, J., Nowacka, B. (2013). Modele nauczania e-learningowego i ich ocena. Analiza porównawcza na przykładzie PJWSTK i Uczelni Łazarskiego. W: Postępy e-edukacji, L. Banachowski (Red.), (s. 4152). Warszawa: PJWSTK. 8. Kształcenie na Wydziale Fizyki Politechniki Warszawskiej. (b.d.). Pobrano 25 lutego 2015, z: 9. System Wspomagania Studiów i Kształcenia na Odległość na Wydziale Inżynierii Środowiska PW. (b.d.). Pobrano z: Ośrodek Kształcenia na Odległość. (b.d.). Pobrano 25 lutego 2015, z: Platforma Edukacyjna PW Filii w Płocku. (b.d.). Pobrano 25 lutego 2015, z: Platforma Edukacyjna Wydziału MEiL. (b.d.). Pobrano 25 lutego 2015, z: Internetowe Laboratorium Fizyki. (b.d. a). Pobrano 25 lutego 2015, z: Internetowe Laboratorium Fizyki. (b.d. b). Pobrano 25 lutego 2015, z: Portal ELEarningowy WIL. (b.d.). Pobrano 25 lutego 2015, z: Program Rozwojowy Politechniki Warszawskiej. Zadania projektu. (b. d.). Pobrano 25 lutego 2015, z : pr.pw.edu.pl/zadania-projektu/e-learning 17. Serwis e-learningowy Wydziału Chemicznego PW. (b.d.). Pobrano 25 lutego 2015, z: Studia przez Internet. Wydział Zarządzania PW. (b.d.). Pobrano 25 lutego 2015, z: Studium Języków Obcych Politechniki Warszawskiej. (b.d.). Pobrano 25 lutego 2015, z: Tworzenie multimedialnego środowiska nauczania fizyki na Politechnice Warszawskiej. (b.d.). Pobrano 25 lutego 2015, z: Wirtualne Laboratorium Fizyki. (b.d.). Pobrano 25 lutego 2015, z: YouTube (b.d.). Pobrano 25 lutego 2015, z: Diagnosis Of Use Of Internet Education At Warsaw University Of Technology Summary Keywords: studies via the Internet, e-learning, model, Warsaw University of Technology The main aim of the article is to present the current state of the use of e-learning at the Warsaw University of Technology (WUT). Two methods of research were used: interview and questionnaire, which allowed to gather qualitative and quantitative data of the given researched area. Additionally, the following aims were set: A1 Analysis and evaluation of the scale of use of e-learning at WUT; A2 Diagnosis of restrictions and forecasts of directions of growth of e-learning at WUT. Observations and conclusions from the conducted research allowed for constructing of e-learning models functioning in WUT. EduAkcja. Magazyn edukacji elektronicznej, nr 1 (9)/2015, str. 79