Mocny system korzeniowy sprawia, że funkie dobrze tolerują krótkie okresy suszy, a pod okapem ich gęstych liści chwasty nie mają szans na rozwój.

Transkrypt

1 Nazwa Funkia - Hosta Grupa BYLINY Opis Obecną nazwę - hosta, zaproponował w 1812 roku austracki botanik Leopold Trattinick, który w ten sposób chciał uczcić pamięć swojego rodaka Nicholasa Thomasa Hosta. Równocześnie niemiecki botanik - Kurt Sprengel, zaproponował nazwę - funkia. Obecnie wśród miłośników tych roślin funkcjonują z równym powodzeniem obie nazwy. Azjatyckie korzenie Hosty, funkie należą do licznej rodziny liliowatych (Liliaceae). Rośliny te po raz pierwszy opisał holenderski botanik - Englebert Kaempfer. Funkia to bardzo liczny rodzaj obejmujący około 40 gatunków, które występują w cienistych lasach Chin, Japonii, Korei. Wyhodowano ponad 6000 odmian, a każdego roku pojawiają się nowe. Funkie zazwyczaj tworzą zwarte kępy, choć są też gatunki, które szybko rozrastają się dzięki podziemnym rozłogom. Głównym ich walorem dekoracyjnym są oczywiście piękne, trwałe liście, które rozwijają się w maju, wychodząc z ukrytych pod ziemią pąków. Drugi wspaniały moment następuje latem, gdy pojawiają się kwiaty na strzelistych łodygach. Są one najczęściej jasnofioletowe bądź białe. Czasem, tak jak u Hosta plantaginea i niektórych odmian (np. 'Honeybells', 'Fragrant Bouqet'), także przyjemnie pachną. Mocny system korzeniowy sprawia, że funkie dobrze tolerują krótkie okresy suszy, a pod okapem ich gęstych liści chwasty nie mają szans na rozwój. Na rabatach Funkie można sadzić jako rośliny okrywowe. Gdy dysponujemy dużą rabatą, warto zestawiać w grupach odmiany o kontrastującej kolorystyce, fakturze i wysokości. Większe odmiany o 1 / 9

2 walorach architektonicznych nadają się do sadzenia pojedynczo, jako akcenty na rabacie lub w klasycznych geometrycznych kwietnikach. Średnio wysokie odmiany warto wykorzystać w obwódkach wyznaczających bieg rabat i ścieżek. Najmniejsze dobrze wyglądają w alpinariach. Funkie świetnie prezentują się nad oczkami wodnymi, strumieniami oraz w ogrodach w stylu japońskim. W cienistych miejscach dobrze prezentują się odmiany o wielobarwnych liściach ozdobionych białym lub złocistym marginesem bądź plamą, gdyż ożywiają i rozświetlają rabaty. Funkie świetnie komponują się z innymi roślinami cienistych rabat. Do klasyki należą kompozycje z paprociami, zawilcami japońskimi, parzydłem leśnym, tawułkami, serduszkami, miodunkami czy żurawkami. Silnie rosnące odmiany można łączyć z barwinkiem i bluszczem. W miejscach słonecznych ich sercowate liście ładnie wyglądają obok strzelistych kosaćców, liliowców oraz przywrotników. Zielono-zielone Pośród gatunków botanicznych znajdziemy wielką różnorodność odcieni koloru zielonego i kształtów liści, które pasują zwłaszcza do kompozycji naturalistycznych i w stylu japońskim. Do funkii botanicznych uprawianych w ogrodach zaliczają się funkia rozdęta (Hosta ventricosa) o zielonych sercowatych liściach oraz tworząca rozłogi funkia Clausa odm. otwarta (H. clausa var. normalis) o niedużych liściach i fioletowych kwiatach. Wydłużone liście ma także pokaźniejsza funkia Siebolda (H. sieboldii). Bardzo wartościowa jest gęsta i niska Hosta lancifolia o liściach podłużnych i niedużych. Dodatkowym jej walorem są bardzo liczne, intensywnie fioletowe kwiaty. Szlachetnym wyglądem wyróżnia się jeden z najdłużej uprawianych w ogrodach gatunków - funkia babkolistna (H. plantaginea). Przyciąga wzrok dużymi jasnozielonymi liśćmi i białymi wonnymi kwiatami. Urodą dorównuje jej jedynie pokaźniejsza funkia sina (H. sieboldiana) o ogromnych niebieskawych liściach i białych kwiatach o lekko fioletowym odcieniu. Złoto i srebro Odmiany o złotych liściach ożywiają rabaty i nawet w pochmurny dzień wyglądają, jakby emanowały własnym światłem. Pośród nich uwagę zwracają żółtozielonkawa 'Piedmont Gold' 2 / 9

3 oraz ogromna zielonożółta 'Sum and Substance'. Mniejsze, okrągławe złociste liście znajdziemy u funkii 'Golden Scepter'. Zupełnie inny, chłodny efekt dają odmiany o srebrzystym i modrym ulistnieniu. Prym wśród nich wiodą olbrzymie 'Big Daddy' i 'Krossa Regal', strzelista 'Halcyon' oraz 'Hadspen Blue' i klasyczna 'Sieboldiana Elegans'. Paskowane i łaciate Wielką popularnością cieszą się odmiany o liściach wielobarwnych. Wzorzyste, jakby malowane wprawną ręką artysty przyciągają uwagę i ożywiają kompozycje w cieniu. Chłodną elegancją wyróżniają się odmiany z białym marginesem, np. 'Antioch', szerokolistna 'Grand Master' oraz 'Green Gold'. Z kolei 'Stiletto' charakteryzuje się karłowym wzrostem i wąskimi niczym sztylety biało obrzeżonymi listkami. Kremowe i złociste marginesy znajdziemy u pachnącej 'Fragrant Bouquet', ogromnej 'Frances Williams' i 'Golden Tiara'. Interesującą grupę tworzą odmiany z jasnym środkiem liści. To one najmocniej "świecą" w cienistych miejscach. Najpopularniejsze to 'On Stage' ze złocistym środkiem z zielonymi pasmami, 'Gold Standard' ze złocistozielonym środkiem oraz zielonym marginesem i 'Great Expectations' o niebieskawych, sztywnych liściach rozświetlonych kremowym środkiem. W cieniu błyszczą też rosnąca silnie 'Summer Music' o szerokich liściach barwy żywozielonej z białą plamą, niska 'Fire and Ice' ze śnieżnobiałym środkiem oraz karłowa 'Snow Mouse' o modrych liściach z białą smugą. Do zadań specjalnych Wśród funkii pogrom sieją ślimaki i pomrowiki, ogołacając często liście aż do samych nerwów. Są jednak odmiany, które rzadziej padają ofiarą tych szkodników. Grubsze, pokryte woskiem liście są mniej dla nich atrakcyjne. Do odmian odpornych zaliczane są 'Big Daddy', 'Blue Angel', 'Fragrant Bouquet', 'Gold Regal', 'Gold Edger', 'Halcyon', 'Invincible', 'Krossa Regal', 'Zounds' oraz odmiany funkii sinej (H. sieboldiana). Walory dekoracyjne sprawiają, że funkie chcielibyśmy sadzić nie tylko w cieniu, ale także w 3 / 9

4 bardziej eksponowanych, słonecznych miejscach. Jeżeli podłoże będzie żyzne i wilgotne, posadźmy odmiany o grubszych liściach (najczęściej są zielone lub srebrzyste). W miejscach słonecznych można sadzić funkię babkolistną, H. fortunei 'Aureomarginata', 'Fragrant Bouquet', 'Ginko Craig', 'Gold Drop', 'Gold Edger', 'Green Fountain', 'Guacamole', 'Invincible', 'Royal Standard', 'So Sweet', 'Sum and Substance' oraz gatunek Hosta lancifolia. Unikajmy odmian z delikatnym białym marginesem, gdyż będą przypalane przez słońce. Co lubią funkie? Funkie najlepiej rosną w miejscach cienistych i chłodnych, gdzie słońce dociera przez 1-2 godziny dziennie. Tolerują także głęboki cień, ale ich wzrost i rozwój w takich warunkach są ograniczone. Dla funkii najlepsze są gleby stale umiarkowanie wilgotne, bogate w próchnicę, wzbogacone ziemią liściową lub kompostem. Choć rośliny te są niezwykle żywotne, niekiedy przyjmują się przez 2-3 lata (szczególnie odmiany wielkolistne). W tym okresie mogą się różnić wyglądem od okazów rodzicielskich; z czasem nabierają wigoru i w jednym miejscu dobrze rosną przez wiele lat. Funkie można mnożyć przez podział w ciągu całego sezonu wegetacyjnego. Najlepsze rezultaty przynosi dzielenie roślin wczesną wiosną. Mniejsze kępy można rozcinać na poszczególne części (1-5 oczek z korzeniami) za pomocą noża. Pokaźne kępy najlepiej dzielić, rozcinając je ostrym szpadlem lub przy użyciu wideł. Do najgroźniejszych szkodników funkii należą ślimaki i pomrowiki. Sieją spustoszenia na rabatach, wyjadając w liściach pokaźne dziury. Aby zapobiec stratom, warto wkopać pułapki z piwem lub rozsypać środki na ślimaki. Jeśli szkodniki te występują już w ogrodzie, wybierzmy odmiany mniej dla nich atrakcyjne. Rośliny zakażone chorobami wirusowymi, które objawiają się żółtymi plamami i przebarwieniami wzdłuż nerwów, należy usuwać i niszczyć (palić). Nasze hosty: Funkia 'Aristocrat' - Hosta 'Aristocrat' lipiec - Kolor liścia: kolor zmienny, wiosna środek niebiesko zielony, szeroki margines (zwłaszcza u starszych) jasnozielony, z upływem sezonu margines jaśnieje osiągając odcień kremowy, 4 / 9

5 błękitny środek ustępuje zielenieniu - Kolor kwiatków: lawendowy, wysokość cm - Wysokość/szerokość: cm / 60 cm - Pochodzenie: Walters Gardens 1997 r. Sport H. Hadspen Blue {gallery}piklandia/byliny/funkia/funkia_aristocrat:150:100:0:2:jquery_slimbox:artistic{/gallery} Funkia 'Blue Mouse Ears' - Hosta 'Blue Mouse Ears' lipiec - Kolor liścia: o grubych niebieskich liściach, okrągłych, lekko pofałdowanych i wklęsłych - Kolor kwiatków: blado lawendowe, wysokość cm - Wysokość/szerokość: cm / cm - Pochodzenie: E. & J. Deckert 2000 r. Prawdopodobnie sport H. Blue Cadet {gallery}piklandia/byliny/funkia/funkia_blue_mouse_ears:150:100:0:2:jquery_slimbox:artistic{/ga llery} Funkia 'Bright Lights' - Hosta 'Bright Lights' lipiec-sierpień - Kolor liścia: żółty z nieregularnym zielono niebieskim marginesem, są mocno teksturowane i pomarszczone pokryty jakby woskową warstwą, początkowo liście są niemal jednolicie zielone, później pojawia się różnica - jaśniejszy centrum liścia - Kolor kwiatków: biały, wysokość cm - Wysokość/szerokość: 30 cm / 50 cm - Pochodzenie: Paul Aden/Klehm, Sport H. Tokudama Aureonebulosa {gallery}piklandia/byliny/funkia/funkia_bright_lights:150:100:0:2:jquery_slimbox:artistic{/gallery} Funkia 'Color festival' - Hosta 'Color festival' lipiec - sierpień - Kolor liścia: kremowo biały z ciemno zielonym marginesem, płaskie, lekko faliste, zarówno od spodu jak i z wierzchu matowe, charakterystyczne dla tej hosty jest to, że pomiędzy białym centrum a marginesem pojawiają się wyraźne smugi w złoto żółtym kolorze - Kolor kwiatków:, wysokość cm - Wysokość/szerokość: 30 cm / 50 cm - Pochodzenie: wyselekcjonowana przez Dannego Van Eechaute (ONIR) 2007 r. Sport H. 5 / 9

6 Enterprise {gallery}piklandia/byliny/funkia/funkia_color_festival:150:100:0:2:jquery_slimbox:artistic{/gallery} Funkia 'Diamond Tiara' - Hosta 'Diamond Tiara' lipiec - sierpień - Kolor liścia: owalne 10/8 cm zielone otoczone szerokim białym marginesem - Kolor kwiatków: lawendowe, wysokość cm - Wysokość/szerokość: cm / 55 cm - Pochodzenie: wyselekcjonowana przez Marka Zilisa w 1985r. Sport Golden Tiara {gallery}piklandia/byliny/funkia/funkia_diamond_tiara:150:100:0:2:jquery_slimbox:artistic{/galler y} Funkia 'Fragrant Blue' - Hosta 'Fragrant Blue' - Kolor liścia: mięsiste, sercowate, o niebieskozielonej barwie - Kolor kwiatków: jasno-lawendowe, wysokość 50 cm - Wysokość/szerokość: cm / 70 cm - Pochodzenie: P. Aden (R) 1988 r. Krzyżówka (H. Aden 8413 H. Aden 8270) {gallery}piklandia/byliny/funkia/funkia_fragrant_blue:150:100:0:2:jquery_slimbox:artistic{/gallery} Funkia 'Grand Tiara' - Hosta 'Grand Tiara' czerwiec - sierpień - Kolor liścia: jasnozielone z zielonkawym lub żółtawym szerokim brzegiem - Kolor kwiatków:, wysokość cm - Wysokość/szerokość: 35 cm / cm - Pochodzenie: {gallery}piklandia/byliny/funkia/funkia_grand_tiara:150:100:0:2:jquery_slimbox:artistic{/gallery} Funkia 'Guacamole' - Hosta 'Guacamole' 6 / 9

7 lipiec - Kolor liścia: jabłkowo zielony z szerokim, ciemno zielonym marginesem, który często przebiega w kierunku centrum liścia, sercowate, z przebarwieniami od zielonożółtego do ciemnozielonego, przenikającymi się wzdłuż blaszki liściowej - Kolor kwiatków: jasno lawendowy, widać to szczególnie na pąkach, po rozwinięciu niemalże biały jedynie z jasną, lawendową pręgą w środku płatka, wysokość cm - Wysokość/szerokość: 60 cm / 120 cm - Pochodzenie: Solberg 1994 r., Sport H. Fragrant Bouquet {gallery}piklandia/byliny/funkia/funkia_guacamole:150:100:0:2:jquery_slimbox:artistic{/gallery} Funkia 'Halcyon' - Hosta 'Halcyon' - Kolor liścia: niebieskie z silnym nalotem woskowym - Kolor kwiatków: lawendowe, wysokość cm - Wysokość/szerokość: cm / 90 cm - Pochodzenie: Eric B. Smith/BHHS 1988 r., H. tardiflora x H. sieboldiana Elegans {gallery}piklandia/byliny/funkia/funkia_halcyon:150:100:0:2:jquery_slimbox:artistic{/gallery} Funkia 'Mary Marie Ann' - Hosta 'Mary Marie Ann' - Kolor liścia: szaro-zielone z kremowo-zielonym środkiem - Kolor kwiatków: jasno lawendowe, wysokość 45 cm - Wysokość/szerokość: 35 cm / 70 cm - Pochodzenie: Englerth, spot: Fortunei Aoki {gallery}piklandia/byliny/funkia/funkia_mary_marie_ann:150:100:0:2:jquery_slimbox:artistic{/gall ery} Funkia 'Night before Christmas' - Hosta 'Night before Christmas' od czerwca do lipca - Kolor liścia: kremowo biały z zielonym bardzo szerokim, nieregularnym marginesem - Kolor kwiatków: lado lawendowy, wysokość cm - Wysokość/szerokość: 46 cm / 16 cm 7 / 9

8 - Pochodzenie: J. Machen, Jr. (OR) 1994 r. Sport H. White Christmas {gallery}piklandia/byliny/funkia/funkia_night_before_christmas:150:100:0:2:jquery_slimbox:artist ic{/gallery} Funkia 'Olimpic Glacier' - Hosta 'Olimpic Glacier' - Kolor liścia: - Kolor kwiatków: lawendowe, wysokość cm - Wysokość/szerokość: 35 cm / 50 cm - Pochodzenie: wyselekcjonowana w Naylor Creek Nursery i zarejestrowana w 2005r, Spot hosty Pathfider {gallery}piklandia/byliny/funkia/funkia_olimpic_glacier:150:100:0:2:jquery_slimbox:artistic{/galler y} Funkia 'Orange Marmalade' - Hosta 'Orange Marmalade' - Kolor liścia: złoty środek okolony niebieskozielonym brzegiem, wiosną mają kolor intensywnie ciemnożóty przechodzący, aż przechodzący w odcień pomarańczowego i otoczone są zielono-niebieskim marginesem, w trakcie sezonu kolor liści zmienia się na kremowobiały - Kolor kwiatków: jasno-lawendowe, wysokość cm - Wysokość/szerokość: cm / 120 cm - Pochodzenie: Zarejestrowana w 2002 r przez Roberta M Solberga. Fantastyczny sport H. 'Paul's Glory'. Roślina wyróżniona AGM (Award of Garden Merit) - nagrodą brytyjskiego Królewskiego Towarzystwa Ogrodniczego za szczególne walory ogrodowe {gallery}piklandia/byliny/funkia/funkia_orange_marmalade:150:100:0:2:jquery_slimbox:artistic{/g allery} Funkia 'Rainforest Sunrise' - Hosta 'Rainforest Sunrise' - Kolor liścia: grube, prawie okrągłe w kształcie kubka liście początkowo mają kolor jasno zielony, w trakcie sezonu zmienia się on na złoto-żółty, dorosłe rośliny mają liście mocno pokarbowane, które tworzą gęstą i zwartą kępę 8 / 9

9 - Kolor kwiatków: jasnolawendowe, wysokość 45 cm - Wysokość/szerokość: cm / 60 cm - Pochodzenie: Odkrywca, hodowca (selekcjoner): Winterberry Farms & J. Anderson 2003 r.; USA, Sport H. Maui Buttercups. {gallery}piklandia/byliny/funkia/funkia_rainforest_sunrise:150:100:0:2:jquery_slimbox:artistic{/ga llery} Funkia 'Valley's Glacier' - Hosta 'Valley's Glacier' od połowy lipca do połowy sierpnia - Kolor liścia: intensywnie niebiesko zielony z żółtym marginesem - Kolor kwiatków: lawendowy, wysokość 60 cm - Wysokość/szerokość: 40 cm / 90 cm - Pochodzenie: J. Linneman (ONIR) 2008 r. Sport H. First Frost. {gallery}piklandia/byliny/funkia/funkia_valley_s_glacier:150:100:0:2:jquery_slimbox:artistic{/galle ry} Funkia 'White Feather' - Hosta 'White Feather' od czerwca do lipca - Kolor liścia: wiosną kremowo-białe wzniesione do góry, w trakcie sezonu stają się zielone lub biało zielone z wyraźnymi zielonymi żyłkami - Kolor kwiatków: fioletowe-lawendowe, wysokość 30 cm - Wysokość/szerokość: 20 cm / 15 cm - Pochodzenie: Gerard Heemskerk 2005r. sport H. Mediovariegata Undulata {gallery}piklandia/byliny/funkia/funkia_white_feather:150:100:0:2:jquery_slimbox:artistic{/gallery } 9 / 9