Finansowanie rozwoju przedsiębiorstw w programach COSME oraz Horyzont 2020

Transkrypt

1 Finansowanie rozwoju przedsiębiorstw w programach COSME oraz Horyzont 2020 dr inż. Aneta Aleksander Katowice,

2 COSME (Programme for the Competitiveness of Enterprises and small and medium-sized enterprises). Program ramowy na rzecz konkurencyjności przedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw na lata Główne cele programu to: wzmocnienie konkurencyjności i trwałości unijnych przedsiębiorstw, szczególnie małych i średnich, oraz krzewienie kultury przedsiębiorczości, wspieranie tworzenia miejsc pracy oraz wzrostu MŚP. Budżet programu to 2,3 miliarda euro, z czego co najmniej 60% (1,4 mld euro) zostanie przeznaczone na instrumenty finansowe.

3 W ramach programu COSME realizowane są cztery kierunki działań: 1) Poprawa dostępu do rynków; 2) Poprawa dostępu małych i średnich przedsiębiorstw do finansowania; 3) Poprawa warunków dla tworzenia i rozwoju przedsiębiorstw; 4) Promocja przedsiębiorczości i kultury przedsiębiorczości.

4 Poprawa dostępu do rynków, dzięki usługom Enterprise Europe Network obejmującym m.in.: usługi informacyjne nt. prawa Unii Europejskiej oraz udziału w programach unijnych, wsparcie w pozyskaniu partnerów zagranicznych, w Unii Europejskiej oraz poza UE, doradztwo w zakresie możliwości finansowania, wsparcie transferu innowacji i technologii, zapewnienie komunikacji pomiędzy przedsiębiorstwami a Komisją Europejską w sprawie warunków prowadzenia działalności gospodarczej w UE.

5 Usługi Enterprise Europe Network

6 Poprawa dostępu małych i średnich przedsiębiorstw do finansowania, dzięki instrumentom finansowym: Instrument Gwarancji Kredytowych (Loan Guarantee Facility, LGF): w ramach COSME Europejski Fundusz Inwestycyjny udostępnia bezpłatne gwarancje dla instytucji finansowych (banków, firm leasingowych, funduszy poręczeniowych itp.) oferujących produkty finansowe dla małych i średnich przedsiębiorstw. Dzięki podziałowi ryzyka, instytucje te mogą rozszerzyć zakres produktów oraz zaoferować finansowanie dla MŚP na bardziej korzystnych warunkach: za niższą cenę, przy dłuższym okresie spłaty, z mniejszymi wymogami dotyczących zabezpieczenia, wkładu własnego itp. Instrument Kapitałowy dla Wzrostu (Equity Facility for Growth, EFG): w ramach COSME Europejski Fundusz Inwestycyjny oferuje finansowanie udziałowe dla funduszy venture capital lub funduszy oferujących finansowanie pośrednie dla małych i średnich przedsiębiorstw w fazie ekspansji i wzrostu. Pozwala to na rozszerzenie zakresu finansowania dla takich przedsiębiorstw. Szczegółowe informacje: Krajowy Punkt Kontaktowy ds. Instrumentów Finansowych Programów UE,

7 Poprawa warunków dla tworzenia i rozwoju przedsiębiorstw, przez: ograniczenie obciążeń administracyjnych i prawnych, m.in. dzięki redukcji obowiązkowej sprawozdawczości, identyfikację i rozpowszechnienie dobrych praktyk we wspieraniu przedsiębiorczości na poziomie lokalnym, regionalnym i krajowym, analizę efektywności narzędzi wspierania przedsiębiorczości w poszczególnych krajach, wsparcie poszczególnych sektorów, ze szczególnym uwzględnieniem turystyki.

8 Promocja przedsiębiorczości i kultury przedsiębiorczości, przez: Edukację nt. przedsiębiorczości COSME będzie wspierać wymianę informacji na temat najlepszych praktyk w edukacji nt. przedsiębiorczości. Poprawę warunków prowadzenia działalności gospodarczej, dla umożliwienia wzrostu i rozwoju przedsiębiorstw. Wraz z poprawą systemu prawnego oraz podatkowego, przygotowane zostają rekomendacje dotyczące najlepszych sposobów wsparcia przedsiębiorstw w poszczególnych etapach ich rozwoju. Szczególna uwaga zostanie poświęcona firmom internetowym. Szczególne narzędzia dla wybranych grup specjalnymi programami zostaną objęte wybrane grupy społeczne, jak ludzie młodzi, kobiety lub starsi przedsiębiorcy.

9 HORYZONT 2020 Program ramowy Horyzont 2020" to największy w historii program finansowania badań naukowych i innowacji w Unii Europejskiej. Swoim zakresem obejmuje trzy dotychczas odrębne programy wspierania badań na poziomie unijnym. Są to: 7. Program Ramowy UE w zakresie badań, rozwoju technologicznego i demonstracji dedykowaną innowacyjności część Programu Ramowego na Rzecz Konkurencyjności i Innowacji (CIP) działania Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii (EIT). Budżet programu na lata stanowi około 77,03 mld euro.

10 Cel programu Horyzont 2020 Stworzenie spójnego systemu finansowania innowacji: od koncepcji naukowej, poprzez etap badań, po wdrożenie nowych rozwiązań, produktów czy technologii na rynek.

11 Kto może brać udział w programie PODMIOTY MŚP Centra badawcze Jednostki publiczne Przedsiębiorstwa Stowarzyszenia Organizacje międzynarodowe KRAJE Kraje Członkowskie Kraje Stowarzyszone i Kandydujące Kraje trzecie wymienione w programie pracy

12 Struktura programu Horyzont 2020" Doskonała baza naukowa (Excellent Science) Wiodąca pozycja w przemyśle (Industrial Leadership) Wyzwania społeczne (Societal Challenges)

13 Doskonała baza naukowa (Excellent Science): wsparcie najbardziej utalentowanych i kreatywnych osób i ich zespołów prowadzących badania pionierskie najwyższej jakości przez Europejską Radę ds. Badań Naukowych (European Research Council), finansowanie wspólnych badań w celu znalezienia nowych i obiecujących obszarów badań naukowych i innowacji poprzez wsparcie dla przyszłych i powstających technologii (Future and Emerging Technologies), zapewnienie naukowcom doskonałych szkoleń i możliwości rozwoju kariery zawodowej poprzez działania Maria Skłodowska-Curie, zapewnienie Europie infrastruktury badawczej (w tym e-infrastruktury) dostępnej dla wszystkich naukowców w Europie i poza nią

14 Wiodąca pozycja w przemyśle (Industrial leadership): przywództwo w KET (Key Enabling Technologies) definiowanych jako: ICT, mikro- i nanoelektronika, fotonika, nanotechnologie, biotechnologia, zaawansowane materiały, zaawansowane technologie produkcji i przetwarzania, technologie kosmiczne, dostęp do finansowania ryzyka (access to risk finance), zapewnienie wsparcia w całej UE dla rozwoju innowacji w MŚP (innovation in SMEs).

15 Wyzwania społeczne (Societal challenges): zdrowie, zmiany demograficzne i dobrostan (health, demographic change and well-being), bezpieczeństwo żywnościowe, zrównoważone rolnictwo i leśnictwo, badania mórz i wód śródlądowych oraz biogospodarka (food security, sustainable agriculture and forestry, marine and maritime and inland water research, and the bioeconomy), bezpieczna, czysta i efektywna energia (secure, clean and efficient energy), inteligentny, ekologiczny i zintegrowany transport (smart, green and integrated transport), działania w dziedzinie klimatu, środowisko, efektywna gospodarka zasobami i surowce (climate action, environment, resource efficiency and raw materials), Europa w zmieniającym się świecie integracyjne, innowacyjne i refleksyjne społeczeństwa (Europe in a changing world - Inclusive, innovative and reflective societies), bezpieczne społeczeństwa ochrona wolności i bezpieczeństwa Europy i jej obywateli (Secure societies - Protecting freedom and security of Europe and its citizens).

16 Schematy finansowania Rodzaj grantu Dofinansowanie Konsorcjum Projekty badawczoinnowacyjne Reserach & innovation action 100% min. 3 niezależne instytucje z 3 różnych krajów członkowskich lub stowarzyszonych Projekty innowacyjne Innovation action (close to market) Akcje wspierające i koordynujące Coordination & support actions 70% (100% dla jednostek nonprofit) min. 3 niezależne instytucje z 3 różnych krajów członkowskich lub stowarzyszonych 100% min. 1 instytucja z kraju członkowskiego lub stowarzyszonego Instrument MŚP 70% 1 MŚP mające siedzibę w kraju członkowskim lub stowarzyszonym

17 Udział w projekcie HORYZONT Zdefiniowanie tematu badawczego (czym się zajmuję, czy moja tematyka związana jest z polityką UE?) 2. Odnalezienie konkursu 3. Zbudowanie konsorcjum, przygotowanie projektu 4. Ocena (kryteria i eksperci) 5. Negocjacje, umowa i realizacja 6. Zamknięcie i kontrola

18 Dokumentacja konkursowa Work Programme (Program Pracy): przygotowywany na 2 lata (obecnie ) zawiera cele programu, ogólne informacje o celach i polityce krótko charakteryzuje tematy do realizacji w danym konkursie, wskazuje co trzeba wziąć pod uwagę Guide for Applicants: przewodnik zawierający informacje, jak napisać i złożyć wniosek odrębny dokument do każdego zaproszenia do składania wniosków tylko ścisłe przestrzeganie zapisów tego dokumentu doprowadzi do złożenia poprawnego wniosku

19 Spełnienie kryteriów formalnych termin (deadline: nieprzekraczalny termin); minimalna liczba partnerów w konsorcjum; zawartość merytoryczna zgodna z opublikowanym tematem; system finansowania i budżet zgodny z Programem Pracy; inne dodatkowe kryteria formalne w dokumentach konkursowych

20 Spełnienie kryteriów merytorycznych 1. Excellence przełomowy charakter badań tj. ponad istniejącą wiedzę, nowatorskie interdyscyplinarne podejście, rozwiązanie problemu 2. Impact tzw. oczekiwane rezultaty wymienione w Programie Pracy w ramach danego tematu; poprawa zdolności do wykorzystania nowej wiedzy; wzmocnienie konkurencyjności przedsiębiorstw przez rozwój innowacji; rozpowszechnienie i wykorzystanie wyników projektów (odbiorcy); zarządzanie prawami własności intelektualnej 3. Quality and efficiency of implementation spójność i skuteczność planu pracy; kompetencje, doświadczenia partnerów, komplementarność konsorcjum; struktury i procedury zarządzania, jasność podejmowania decyzji, zarządzanie ryzykiem

21 Uproszczone procedury uczestnictwa jeden poziom finansowania dla wszystkich uczestników projekty badawczo - innowacyjne 100% projekty innowacyjne do 70% stały ryczałt na koszty pośrednie w wysokości 25% kosztów kwalifikowanych kwalifikowalność podatku VAT, jeśli beneficjent nie ma możliwości jego odzyskania brak wymogu rejestracji czasu pracy osób pracujących wyłącznie w projekcie szersza akceptacja zwykłych praktyk księgowych beneficjenta zasada, że czas od zakończenia konkursu do podpisania umowy grantowej nie przekracza 8 miesięcy zmodyfikowana strategia w zakresie audytów, nakierowana na zapobieganie nadużyciom zasada otwartego dostępu do publikacji naukowych.

22 Pozostałe zasady uczestnictwa projekty realizowane są przez konsorcja złożone z co najmniej 3 partnerów z 3 różnych państw członkowskich UE i/lub państw stowarzyszonych z programem ramowym we wskazanych przypadkach projekty mogą być realizowane przez podmioty indywidualne: granty Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (ERC), niektóre działania Marii Skłodowskiej-Curie, instrument dla MŚP oraz działania koordynacyjne i wspierające (projekty CSA) najlepsze projekty są wybierane w drodze konkursowej jakość projektów jest oceniana przez niezależnych ekspertów podstawowe kryteria oceny to doskonałość, oddziaływanie i implementacja (w przypadku grantów ERC tylko doskonałość) projekty muszą mieć wymiar europejski (European added value).

23 Instrument MŚP SME Instrument Specjalny instrument finansowania przedsiębiorstw z sektora MŚP o wysokim potencjale innowacyjnym, które: chcą zaistnieć na rynku międzynarodowym chcą realizować ryzykowne ale potencjalnie zyskowne innowacyjne pomysły. Projekt może zgłosić nawet pojedyncze MŚP, które będzie miało możliwość (jeżeli będzie taka potrzeba) podzlecania badań Cele projektów: radykalne zmiany w produktach, procesach, usługach, marketingu itp. wprowadzenie firmy na nowe rynki, promocja wzrostu, wysoki zwrot z inwestycji.

24 Finansowanie w SME Instrumencie zgodne z cyklem innowacji Faza 3: Komercjalizacja Faza 2: B+R, faza demonstracyjna powielanie rynkowe działania demonstracyjne (testowanie, prototypowanie, ocena zwiększonej skali, projektowanie, pilotaż w zakresie innowacyjnych procesów, produktów i usług, weryfikacja działania etc.) i powielanie rynkowe. Ułatwiony dostęp do prywatnego kapitału i środowiska ułatwiającego innowacje oraz networking, szkolenia mentoring, doradztwo. Faza 1: Pomysł i ocena wykonalności Sprawdzenie stopnia naukowej i technicznej wykonalności i potencjału rynkowego nowego pomysłu.

25 Nowy instrument dla MŚP nowe wyzwania Faza 1 Pomysł Studium wykonalności Pomysł Faza 2 Demonstracja Replikacja Prace B+R Business coaching, doradztwo Wsparcie Faza 3 Komercjalizacja Ułatwienia finansowe Rynek

26 SME Instrument etapy wsparcia 0,54 mld Wstępny biznes plan Ocena Faza I Koncepcja i ocena wykonalności ok. 6 miesięcy, ryczałt 50 tys., studium wykonalności, ocena ryzyka, IPR itp., rezultat: biznes plan do fazy 2 Wniosek bezpośrednio do fazy II Ocena Faza II Badania, działania demonstracyjne replikacja aplikacja do fazy II (ok. 30 stron), TRL 3-7, dofinansowanie 70%, miesięcy, 0,5-2,5 mln dofinansowania; działania: prototypy, pilotaż, skalowanie: Rezultat: biznes plan do przedstawienia inwestorom. Faza III Komercjalizacja wsparcie bez dofinansowania, ułatwienie dostępu do finansowania ryzyka, szkolenia, networking, mentoring

27 Szybka ścieżka do innowacji (FTI) Akcja pilotażowa zaplanowana na lata 2015 i 2016; Budżet 100 mln Euro na każdy rok (50-70 projektów); Wspiera zaawansowane i wyspecjalizowane rozwiązania B+R, m.in. działania związane z wyznaczaniem standardów, zaawansowanym testowaniem, pilotaże i demonstracje, walidację w warunkach rzeczywistych, certyfikację i walidację modelu biznesowego; Przyspieszony czas od zakończenia konkursu do rozpoczęcia realizacji projektu 3 miesiące; Maksymalna wielkość grantu to 3 mln euro, poziom dofinansowania 70% dla przedsiębiorstw i 100% dla organizacji non profit

28 Szybka ścieżka do innowacji (FTI) - wymagania Konsorcjum min. 3 i max. 5 partnerów z krajów członkowskich UE oraz stowarzyszonych z H2020; 60% budżetu grantu powinno trafić do sektora prywatnego; Innowacja powinna znaleźć się na rynku w ciągu 36 miesięcy (od rozpoczęcia projektu), wyjątkiem są rozwiązania z zakresu zdrowia; Rozwiązanie powinno być na poziomie min. TRL 6 Maksymalna długość projektu to 36 miesięcy, natomiast spodziewana średnia długość to 24 miesiące.

29 Szybka ścieżka do innowacji (FTI) obszary tematyczne Wiodąca pozycja w obszarze technologii wspomagających i przemysłowych: ICT, nanotechnologie, zaawansowana produkcja i przetwarzanie, zaawansowane materiały, biotechnologia, przemysł kosmiczny Wyzwania społeczne: zdrowie, rolnictwo, gospodarka morska i biogospodarka, energetyka, transport, ochrona klimatu i środowiska, efektywne gospodarowanie zasobami i surowcami oraz problematyka społeczna i bezpieczeństwo obywateli. Termin składania wniosku: 25/10/2016

30 Participant Portal portal uczestnika System do wyszukiwania konkursów, składania wniosków i zarządzania projektem w ramach HORIZON 2020 Oferuje zewnętrznym interesantom system interakcji z Komisją Europejską lub Agencjami umożliwiający koordynację akcji związanych z grantami na podstawie: - rejestracji (ECAS) - autoryzacji opartej na roli/funkcji w projekcie me.html

31

32 Możliwości finansowania badań i innowacji

33 Wyszukiwarka konkursów; każdy filar ma swój kolor

34 Beneficjenci w programie Horyzont 2020 SME Instrument Państwo Hiszpania 441 Włochy 357 Wielka Brytania 269 Niemcy 198 Francja 148 Holandia 98 Polska 56 Zaakceptowane projekty ND%20/result/relations/categories/resultCategory/code%3D%27report%27 ( )

35 Jak zostać ekspertem? Kto może być ekspertem? Osoby, które mają wysoki poziom wiedzy specjalistycznej i doświadczenie oraz dobrze posługują się językiem angielskim; Naukowcy, przedsiębiorcy, specjaliści od innowacji, fachowcy reprezentujący różne sektory przemysłu; Osoby z całego świata, ale przede wszystkim z państw UE. Rejestracja na Participant Portal:

36 Jak zostać coachem? Logowanie na stronie: Kryteria: Minimum 5 lat doświadczenia w pracy z przedsiębiorstwami o dużym potencjale wzrostu; Udokumentowane doświadczenie dotyczące zarządzania innowacyjnym przedsiębiorstwem; Udokumentowane doświadczenie w pracy z zarządem firmy, w szczególności coaching dotyczący budowania strategii i wizji firmy; 3 rekomendacje wystawione przez członków zarządu / dyrektora zarządzającego / właściciela firmy, z którą Państwo pracowali

37 Korzyści płynące z coachingu Udział w spotkaniach i szkoleniach organizowanych wyłącznie dla coachów biorących udział w Instrumencie MŚP Członkostwo w międzynarodowej społeczności ekspertów biznesowych; Praca z najbardziej innowacyjnymi MŚP w Europie liderzy rynku w swojej dziedzinie; Wynagrodzenie: 450 EUR/dzień plus koszty podróży i diety

38 W prezentacji wykorzystano następujące źródła: Enterprise Europe Network Enterprise Europe Network Polska Krajowy Punkt Kontaktowy Krajowy Punkt Kontaktowy ds. Instrumentów Finansowych Programów UE RPK Politechnika Śląska Participant Portal EASME GAPR

39 Dziękuję za uwagę Aneta Aleksander Enterprise Europe Network Górnośląska Agencja Przedsiębiorczości i Rozwoju sp. z o.o. ul. Wincentego Pola Gliwice tel.: kom