Gramatyka staro-cerkiewno-słowiańskiego pokrótce

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Gramatyka staro-cerkiewno-słowiańskiego pokrótce"

Transkrypt

1 Gramatyka staro-cerkiewno-słowiańskiego pokrótce Benedykt Silmethúlë Jaworski Na podstawie czeskiej Wikipedii Spis treści 1 Fonetyka Samogłoski Spółgłoski Deklinacja Rzeczowniki Deklinacja I, o-tematowa i jo-tematowa Deklinacja II, u-tematowa Deklinacja III, i-tematowa Deklinacja IV, a-tematowa i ja-tematowa Deklinacja V, spółgłoskowa Przymiotniki Fonetyka 1.1 Samogłoski W Staro-cerkiewno-słowiańskim (dalej zwanym scs-em) samogłoski dzielą się na ustne i nosowe. W scs-ie istnieją dwie samogłoski półkrótkie (wymawiane krócej od samogłosek krótkich): ż, ž (czasem zapisywane jako ŭ i ĭ) jery, ż jer twardy, wymawiany był jako półkrótkie u lub y, ž jer miękki jako półkrótkie i. Poza tym scs nie rozróżnia samogłosek krótkich i długich. Poza jerami do samogłosek ustnych należą: a [a]; ě (tak zwane jać), początkowo [æ], później [ja]; e [e]; i [i]; o [O]?; u [u]; y [W]?. 1

2 Samogłoski nosowe: ę [ẽ], ǫ (czasem w polskich publikacjach zapisywane jako ą) [Õ]. 1.2 Spółgłoski Scs ma następujące spółgłoski: wargowe: p [p], b [b], v [B], m [m]; zębowe: t [t], d [d], s [s], z [z], n [n], l [l], c [ţ], dz [dz]; dziąsłowe: r [r], č [Ù], š [S], ž [Z]; podniebienne: ĺ [L], ń [ñ], ŕ? (zapisywane też: l, n, r lub ľ, ň, ř); tylnojęzykowe: g [g], ch [x], k [k]. 2 Deklinacja Scs wyróżnia, tak jak polski, 7 przypadków: nominatyw (mianownik), genetyw (dopełniacz), datyw (celownik), akuzatyw (biernik), wokatyw (wołacz), lokatyw (miejscownik), intrumental (narzędnik). Scs wyróżnia też trzy liczby (singularis pojedynczą, dualis podwójną i pluralis mnogą). W dual. zazwyczaj istnieją tylko trzy formy rzeczownika - pierwsza dla Nom., Ak. i Wok., druga dla Gen. i Lok., a trzecia dla Dat. i Ins. W scs-ie istnieją trzy rodzaje gramatyczne (męski, zeński i nijaki), jednak, w przeciwieństwie do polskiego, rzeczowniki przydziela się do poszczególnych deklinacji nie ze względu na rodzaj, ale ze względu na zakończenie tematu. W prasłowiańskim była trójczłonowa budowa wyrazu. Każdy składał się z leksemu semantycznego, tematu i końcówki fleksyjnej. Np. wyraz o-tematyczny *rabos (sługa, niewolnik), który dzieli się na te trzy kolejno: rab-o-s, jego tematem jest o. W czasach scs jednak rzeczownik ten zmienił swoją formę w rabż. Dawny temat został utracony, dzisiaj poznaje się temat rzeczownika po formie jego Gen. sg., która dla każdego tematu jest inna. 2.1 Rzeczowniki Istnieje 5 deklinacji rzeczowników Deklinacja I, o-tematowa i jo-tematowa Należą do niej rzeczowniki rodzaju męskiego zakończone na -ż (twardy wzór) oraz na - ž (miękki wzór, apostrof oznacza zmiękczenie), oraz neutralnego zakończone na -o (twardy) i - e (miękki), w G. sg. zawsze występuje zakończenie -a. Wzór twardy (vragż, -ga, m., wróg): 2

3 Nom. vrag-ż vrag-a vradz-i Gen. vrag-a vrag-u vrag-ż Dat. vrag-u vrag-oma vrag-omż Ak. vrag-ż vrag-a vrag-y Wok. vraž-e vrag-a vradz-i Lok. vradz-ě vrag-u vradz-ěchż Ins. vrag-omž vrag-oma vrag-y Wzór miękki (otžcž, -ca, m., ojciec): Nom. otžc-ž otžc-a otžc-i Gen. otžc-a otžc-u otžc-ž Dat. otžc-u otžc-ema otžc-emż Ak. otžc-ž otžc-a otžc-ę Wok. otžč-e otžc-a otžc-i Lok. otžc-i otžc-u otžc-ichż Ins. otžc-emž otžc-ema otžc-i Deklinacja II, u-tematowa Należą do niej rzeczowniki rodzaju męskiego zakończone na -ż, w Gen. sg. mają -u. Wzór deklinacji II (volż, -lu, m., wół): Nom. vol-ż vol-y vol-ove Gen. vol-u vol-ovu vol-ovż Dat. vol-ovi vol-żma *vol-żmż Ak. vol-ż vol-y vol-y Wok. vol-u vol-y vol-ove Lok. vol-u vol-ovu *vol-żchż Ins. *vol-żmž vol-żma vol-żmi Uwaga: Formy oznaczone gwiazdką (*) nie są udokumentowane, zamiast nich używało się o-tematowych form (Dat. pl. vol-omż, Lok. pl. vol-ochż, Ins. sg. vol-omž) Deklinacja III, i-tematowa Należą do niej rzeczowniki męskie i żeńskie zakończone na -ž, w Gen. sg. mają -i. 3

4 Wzór żeński (žiznž, -ni, ż., życie): Nom. žizn-ž žizn-i žizn-i Gen. žizn-i žizn-iji, (žji) žizn-ii, (žji) Dat. žizn-i žizn-žma žizn-imż Ak. žizn-ž žizn-i žizn-i Wok. žizn-i žizn-i žizn-i Lok. žizn-i žizn-žju žizn-žchż Ins. žizn-žjǫ žizn-žma žizn-žmi Wzór męski (gostž, -ti, m., gość): Nom. gost-ž gost-že gost-že Gen. gost-i gost-iji, (žji) gost-iji, (žji) Dat. gost-i gost-žma gost-imż Ak. gost-ž gost-že gost-i Wok. gost-i gost-že gost-i Lok. gost-i gost-žju gost-žchż Ins. gost-žmž gost-žma gost-žmi Uwaga: W Nom. i Wok. pl. w młodszych tekstach jest końcówka -žje. Według tego wzoru odmieniają się w dual. rzeczowniki oko i ucho, jednak w Gen. i Lok. mają końcówkę -iju (oč-iju, uš-iju), w Dat. i Ins. końcówkę -ima (očima, uš-ima) Deklinacja IV, a-tematowa i ja-tematowa Należą do niej rzeczowniki męskie i żeńskie zakończone na -a (te mają w Gen. sg. -y) oraz na - a i - i (te mają w Gen. sg. -ę). Wzór odmiany zakończonych na -a (ryba, -by, ż., ryba): Nom. ryb-a ryb-ě ryb-y Gen. ryb-y ryb-u ryb-ż Dat. ryb-ě ryb-ama ryb-amż Ak. ryb-ǫ ryb-ě ryb-y Wok. ryb-o ryb-ě ryb-y Lok. ryb-ě ryb-u ryb-achż Ins. ryb-ojǫ ryb-ama ryb-ami Wzór odmiany rzeczowników zakończonych na - a (lżža, -žę, ż., kłamstwo) 4

5 i - i (bogyńi, -ńę, ż., bogini): Nom. lżž-a, bogyń-i lżž-i, bogyń-i lżž-ę, bogyn-ję Gen. lżž-ę, bogyn-ję lżž-u, bogyn-ju lżž-ž, bogyń-ž Dat. lżž-i, bogyń-i lżž-ama, bogyń-ěma lżž-amż, bogyń-ěmż Ak. lżž-ǫ, bogyn-jǫ lżž-i, bogyń-i lżž-ę, bogyn-ję Wok. lżž-e, bogyń-e lżž-i, bogyń-i lżž-ę, bogyn-ję Lok. lżž-i, bogyń-i lżž-u, bogyn-ju lżž-achż, bogyń-ěchż Ins. lżž-ejǫ, bogyń-ejǫ lżž-ama, bogyń-ěma lżž-ami, bogyń-ěmi Uwaga 1 : w młodszych tekstach w odmianie bogyńi pojawia się: w Wok. sg. -je (bogyn-je), w Ins. sg. -jejǫ (bogyn-jejǫ), w Dat. pl. -jamż (bogyn-jamż), w Lok. pl. -jachż (bogyn-jachż), w Ins. pl. -jami (bogyn-jami) a w Dat. i Ins. dual. -jama (bogyn-jama) Deklinacja V, spółgłoskowa Należą do niej rzeczowniki wszystkich rodzajów, mające w Nom. sg. i Wok. sg. (a u nijakich także w Ak. sg.) tę samą formę, mającą jedną sylabę mniej niż w pozostałych przypadkach. W Gen. sg. wszystkie mają końcówkę -e. Rzeczowniki tej deklinacji dzielą się na: n-tematowe (męski z końcówkami: -y(lub -enž)/-ene, nijakie: -ę/-ene), u-tematowe (żeńskie: -y/-żve), r-tematowe (żeńskie: -i/-ere), s-tematowe (nijakie: -o/-ese), t-tematowe (nijakie: -ę/-ęte). Wzór męski u-tematowy (plamy, -mene, m., płomień): Nom. plam-y plamen-i plamen-e Gen. plamen-e plamen-u plamen-ż Dat. plamen-i plamen-žma plamen-žmż Ak. plamen-ž plamen-i plamen-i Wok. plam-y plamen-i plamen-e Lok. plamen-e plamen-u plamen-žchż Ins. plamen-žmž plamen-žma plamen-žmi Uwaga: Według tego wzoru odmieniają się męskie rzeczowniki deklinacji spółgłoskowej. Oczywiście w Nom. sg. i Wok. sg. mają swoje, odpowiednie do tematu, zakończenie. Wzór żeński r-tematowy (mati, -tere, ż., matka): 1 Podejrzewam, że w wymowie -nj- zawsze daje -ń- (stąd podana końcówka Gen. sg. -ńę, choć w tabelce -n-ję), Czesi jednak chcą chyba zachować pisownię taką, jaka była oryginalnie w cyrylicy i głagolicy. 5

6 Nom. mat-i - mater-i Gen. mater-e - mater-ż Dat. mater-i - mater-žmż Ak. mater-ž - mater-i Wok. mat-i - mater-i Lok. mater-e - mater-žchż Ins. mater-žmž - mater-žmi Uwaga: Według tego wzoru odmieniają się żeńskie rzeczowniki deklinacji spółgłoskowej. Oczywiście w Nom. sg. i Wok. sg. mają swoje, odpowiednie do tematu, zakończenie. Nie zaobserwowano form dual. deklinacji spółgłoskowej rzeczowników rodzaju żeńskiego. Wzór nijaki s-tematowy (tělo, -ese, n., ciało): Nom. těl-o těles-ě těles-a Gen. těles-e těles-u těles-ż Dat. těles-i těles-žma těles-žmż Ak. těl-o těles-ě těles-a Wok. těl-o těles-ě těles-a Lok. těles-e těles-u těles-žchż Ins. těles-žmž těles-žma těles-y Uwaga: Według tego wzoru odmieniają się nijakie rzeczowniki deklinacji spółgłoskowej. Oczywiście w Nom. sg. i Wok. sg. mają swoje, odpowiednie do tematu, zakończenie. 2.2 Przymiotniki Przymiotniki deklinują się (w większości) na dwa różne sposoby. Według deklinacji rzeczownikowej (prostej) i rzeczownikowo-zaimkowej (złożonej). Każdy przymiotnik można odmieniać oboma sposobami. Widać jednak tendencję do deklinacji prostej gdy przymiotnik jest częścią orzeczenia (łączy się z czasownikiem byti), a złożonej gdy jest przydawką. 6

Ź Ą Ś ć ć Ą Ś Í ć Ł ć ć

Ź Ą Ś ć ć Ą Ś Í ć Ł ć ć Í ć í ć Ź Ą Ś ć ć Ą Ś Í ć Ł ć ć ć í í í ć Ś ć Ó ć Ó Ó ć Ś Ó ć ő Ć ć Ó ć Ś ć ć ć Ś ć Ś ć ć Ść ć ć ć Ó ć ľ ć Ó ć ć Ć ć Ó ć Ś ľ Ś ć ć ć ć ć Ą ć Ó Ś ć Ą ć ć Ó ć Á Í ć Ź ć ľ ľ ľ ť ć ć Ó ŚÓ ľ ć í Ś Ś ć ľ Ó Ś

Bardziej szczegółowo

ť ś ś ś ś ą Ł ń ý ś ń ť ą Ż ą ą ą ą ś ą ś đ ą ś ź ś Ś ń ś ś ś ć ą ą Ż ą ą Ś Ż Í ź

ť ś ś ś ś ą Ł ń ý ś ń ť ą Ż ą ą ą ą ś ą ś đ ą ś ź ś Ś ń ś ś ś ć ą ą Ż ą ą Ś Ż Í ź ć Ĺ Ĺ ś ń Ą ą ą Ż ś ń đ ś ą Ż Ż ő ą ą ą ą ś ą ś ś ą ő ő ń ś ť ś ś ś ś ą Ł ń ý ś ń ť ą Ż ą ą ą ą ś ą ś đ ą ś ź ś Ś ń ś ś ś ć ą ą Ż ą ą Ś Ż Í ź ś Ż ą ő ś ą ą ď ą Ť ą Ż ś ś đ ś Ś ś ś ą ą ś Ż ść ą í ť ť ń

Bardziej szczegółowo

Ż Ż Ż Ż ś ď ő ő ĺ ś ĺ ď ś ś Ż ď ś Ę ć Ż ć ś đ ĺ ć ś ĺ ś ś ć Ż Ż Ż Ż ď ś đ ĺ ĺ ć ć ś ś ć ĺ ć Ż

Ż Ż Ż Ż ś ď ő ő ĺ ś ĺ ď ś ś Ż ď ś Ę ć Ż ć ś đ ĺ ć ś ĺ ś ś ć Ż Ż Ż Ż ď ś đ ĺ ĺ ć ć ś ś ć ĺ ć Ż ś Ę Ż ő ń ś ő í ő ĺ ď őźĺ ő ď Ż ĺ ś ď ĺ Ż ś ś ď Żĺ Ż Ż Ż Ż ś ď ő ő ĺ ś ĺ ď ś ś Ż ď ś Ę ć Ż ć ś đ ĺ ć ś ĺ ś ś ć Ż Ż Ż Ż ď ś đ ĺ ĺ ć ć ś ś ć ĺ ć Ż ĺ ś ĺ ś ś Í ś ĺ ś Í Ż ő Ę Ś Í ść Ż ś đ ťĺ ń ś ś ő ő ś ĺ

Bardziej szczegółowo

Ś Ż ć Ą Ż Ż ć Ś Ż Ą Ż Ą ľ Ś ć Ś Ś ć Ś ć ě Ż Ż Ż Ż Ż Ź Ż Ż Í

Ś Ż ć Ą Ż Ż ć Ś Ż Ą Ż Ą ľ Ś ć Ś Ś ć Ś ć ě Ż Ż Ż Ż Ż Ź Ż Ż Í Ó Í ľ ä Í ľ Ä ľ Ü Ś Đ Ą Ś Ż Ś Ż Ś Ż ć Ą Ż Ż ć Ś Ż Ą Ż Ą ľ Ś ć Ś Ś ć Ś ć ě Ż Ż Ż Ż Ż Ź Ż Ż Í Ż ľ Ó Ż Ż Ż ć Ż ć Ó ć Ą ć ć ć ü Í Á í í Ś Ż Ą Ś Ż í í í í í í í í í í ć Ż Í í ć Ż Ż Ż Ź Ą Ż Ż ć Ż őż Í ć Ż ć

Bardziej szczegółowo

Ć ą ć ą ą ć ś ń ć śćś ń ć ć ść ż ą ś ż ż ą ń ż ż ą ś Ę ą ą ś ą ż ą ż ą ś ć ą ż ś ś ś ż ż ń ż Ć ś ż ą ś ś ś ć ś ą ą ś ą ś ś ą ż ż

Ć ą ć ą ą ć ś ń ć śćś ń ć ć ść ż ą ś ż ż ą ń ż ż ą ś Ę ą ą ś ą ż ą ż ą ś ć ą ż ś ś ś ż ż ń ż Ć ś ż ą ś ś ś ć ś ą ą ś ą ś ś ą ż ż Ł ż ń Ś ą ą Ę ń Ł ą ą ą ą Ń ą ą ą ą ś ą ż ą ż ąć Ś ą ś ą ś ą ą ż ń ż Ś Ę ń ą żź ż ż Ć ą ć ą ą ć ś ń ć śćś ń ć ć ść ż ą ś ż ż ą ń ż ż ą ś Ę ą ą ś ą ż ą ż ą ś ć ą ż ś ś ś ż ż ń ż Ć ś ż ą ś ś ś ć ś ą ą ś

Bardziej szczegółowo

ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ź

ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ź Ó ć Ś ź ź ć ć ć ć ź ć ź ć ź ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ź Ó ć ć ć ć ź ź ć Ę ć ć ć ź ć ć ź ć Ę ć ć ź ć ź ć Ó ć ć Ą ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć Ż ć ć ć Ń ć Ą ź ź ć ć ź ć ć Ę ć ć ć ć ć ć ć ć ź

Bardziej szczegółowo

Ó Ń Ś Ą Ś Ń Ś Ś

Ó Ń Ś Ą Ś Ń Ś Ś ź Ó Ń Ś Ą Ś Ń Ś Ś Ś Ą Ś Ń Ś Ę Ń Ą Ą Ś ź Ś ć Ó Ą Ś Ć ć Ś ć Ń ć Ń Ó Ą Ś ć Ó ć ć ć Ń Ę Ń ź ź ć ć Ę ć ć Ń Ń Ę Ą ź Ą Ń Ń Ą Ą Ą Ń ź ć Ń ź Ę ź ć Ą ć Ń ć Ś Ś Ń ć Ń ź ć Ś ź ź Ń Ń Ń ź Ę Ę ź Ę Ś ź Ń ź ć Ń Ń Ń

Bardziej szczegółowo

Ą Ś Ń Ś Ą Ś Ń

Ą Ś Ń Ś Ą Ś Ń ź Ż Ą Ę Ą Ś Ń Ś Ą Ś Ń Ą Ś Ś Ś Ś Ą Ś Ś ź Ś Ś ŚĆ Ń Ń Ń Ś Ń Ń Ń ć Ń Ń Ó Ą Ś Ą Ń Ń Ń ź ć Ń Ń Ń ć Ń Ę Ę Ś ć Ę Ń Ń ź Ą ć Ń Ą Ś Ń Ę Ń Ę Ę Ż Ś Ń Ń Ń ć Ę Ę Ę ć Ę Ą ć Ń Ą ć Ś Ń Ń Ń ć Ń Ę Ń Ń Ę ź Ń Ą Ę Ę Ę Ę Ę Ę

Bardziej szczegółowo

Ą ś ź ś ć ś ź ź ś ź

Ą ś ź ś ć ś ź ź ś ź ź ź Ź ś Ź ś ś Ą ś ź ś ć ś ź ź ś ź ś ś śćś ś ś ś ś ś Ę ś ź ś ś ś Ą ś Ę ś ś ś ź śćś ś ś ś ś ś ś Ź Ś Ń ć ś ś ść ś ś ś Ź ś ść ś ś ś Ź ś ś śćś Ś śćś ść ś ś śćś śćś ś ść ś śś śćś ś śćś śćś ść ść ź Ń ść ś Ę ś

Bardziej szczegółowo

Księgarnia PWN: Stanisław Rospond Gramatyka historyczna języka polskiego z ćwiczeniami

Księgarnia PWN: Stanisław Rospond Gramatyka historyczna języka polskiego z ćwiczeniami Księgarnia PWN: Stanisław Rospond Gramatyka historyczna języka polskiego z ćwiczeniami Przedmowa 13 Część wstępna WIADOMOŚCI O JĘZYKU POLSKIM 1. Stanowisko języka polskiego wśród słowiańskich i indoeuropejskich

Bardziej szczegółowo

ľ ľ ż ľ ż ľ ż ť ŕ ľ ľ ľ ľ ľ ý ľ ľ ľ ľ ľ ń ľ ý

ľ ľ ż ľ ż ľ ż ť ŕ ľ ľ ľ ľ ľ ý ľ ľ ľ ľ ľ ń ľ ý Ł ľ ľ ľ ľ ľ ľ ľ ľ ľ ń ľ ń ľ ľ ľ ľ ć ć ľ ż ľ ľ ľ ż ľ ľ ľ ń Ł ľí ć ő ż ľ ż Ł đ ľ ľ ż ľ ż ľ ż ť ŕ ľ ľ ľ ľ ľ ý ľ ľ ľ ľ ľ ń ľ ý Ł Í Ź ń ń á ľ Ä Ž ń ń Ą ń ż Ą Ż ď ż Ż ď ń ć ż Ż Ż Ę Ę Ń Í Ł Ż ć ń Ź Ł ń Ó á

Bardziej szczegółowo

Księgarnia PWN: Stanisław Rospond - Gramatyka historyczna języka polskiego z ćwiczeniami

Księgarnia PWN: Stanisław Rospond - Gramatyka historyczna języka polskiego z ćwiczeniami Księgarnia PWN: Stanisław Rospond - Gramatyka historyczna języka polskiego z ćwiczeniami Przedmowa Część wstępna Wiadomości o języku polskim 1. Stanowisko języka polskiego wśród słowiańskich i indoeuropejskich

Bardziej szczegółowo

Nr Tytuł Przykład Str.

Nr Tytuł Przykład Str. Spis treści Nr Tytuł Przykład Str. 1. Bezokolicznik Ӏ Pytania bezokolicznika:?? Zakończenia bezokolicznika -, -, - 10 2. Czasowniki niedokonane i dokonane Użycie postaci czasowników Nieregularne formy

Bardziej szczegółowo

ś ść ő ś ś ń Í ś Ż ś Ó ś ś ś Ż Ż Ż ś ść ść Ć Ż ś Ó Ć ś Ć Ć Ć ś ś ś ś Ż Ż ń ś

ś ść ő ś ś ń Í ś Ż ś Ó ś ś ś Ż Ż Ż ś ść ść Ć Ż ś Ó Ć ś Ć Ć Ć ś ś ś ś Ż Ż ń ś é Ś Ś Ś ŁĄ ń ľ ś ń ś ś ń Í Ż ś ś Í Ż Ć Ć ś ś ś ś ń Ż ń ś ś Ć ś Ć ś ń Ć ś ś ń Ż ś ś ść ő ś ś ń Í ś Ż ś Ó ś ś ś Ż Ż Ż ś ść ść Ć Ż ś Ó Ć ś Ć Ć Ć ś ś ś ś Ż Ż ń ś ś ć ś ś ś ś ś Í ś ś ś ś Ć ć ś ś ś ś ś Í Ż ń

Bardziej szczegółowo

Ś ś Ę Ę Ó Ę Ą Ę ż Ż Ż

Ś ś Ę Ę Ó Ę Ą Ę ż Ż Ż Ń Ż ć Ż ć Ż Ż ś Ż Ą Ł Ł Ś ś Ę Ę Ó Ę Ą Ę ż Ż Ż Ą Ł ć Ń ż Ś ś ż Ś Ś Ś Ś ż ś ć ż ż ć ć Ł Ó ś Ę ś ś ż ś ś ś ż Ę ś ś ś ś ś ż ć ż ś ż ś ż ś ć ś ć Ł Ż ś ś Ń Ż ś Ż Ł Ń ś ć ć ż ś ś ż ś Ą ż ż ż ż Ą Ż ć ż ś ć Ę ć

Bardziej szczegółowo

ż ć Ś Ń ż ż ż ć ę ę Ą ę ę Ł Ść ż ż ę ź ę ż

ż ć Ś Ń ż ż ż ć ę ę Ą ę ę Ł Ść ż ż ę ź ę ż Ł ę ź ę ż ę ć ęż ę ę Ł ć ę ę ż ć Ś Ń ż ż ż ć ę ę Ą ę ę Ł Ść ż ż ę ź ę ż ż ż ę ę ż ć ę ę Ń ę ę ż ę ę żę ż ć ę ć ę ę ć ę ć Ź ż ć ę ę ę Ą ę ę ę ź ę ż ę Ó ż ę ę ż ć ć ź ż ę ę ę ż ę ż ć ę ę ż ę ę ż ż ć ę ę

Bardziej szczegółowo

ń ń ś ń ę ę Ś ę Ż ę ę ś ń ę ż ń ęś ę ż ń ń Ą Ę ś ś ś ż Ż ś Ś ś ę ś Ś

ń ń ś ń ę ę Ś ę Ż ę ę ś ń ę ż ń ęś ę ż ń ń Ą Ę ś ś ś ż Ż ś Ś ś ę ś Ś ę ę Ą Ą ń Ó ś ś ś ń ń Ż ń Ą Ż śó ŚĆ ś ę ę ś ś ś Ż ś ść ń Ż Ś ń ń ś ń ę ę Ś ę Ż ę ę ś ń ę ż ń ęś ę ż ń ń Ą Ę ś ś ś ż Ż ś Ś ś ę ś Ś ę ę ś ń Ż Ż Ż ę ś ć Ą Ż Ż ś Ś Ą Ż ś Ś Ą Ż ś ś ś Ę Ą ę ń ś ę ż Ż ć Ś ń ę

Bardziej szczegółowo

Ą ń Ę Ę ź Ę Ę Ę ź Ż ź Ę ń ń ć Ę ź Ż

Ą ń Ę Ę ź Ę Ę Ę ź Ż ź Ę ń ń ć Ę ź Ż Ó Ś ń Ś Ź ń Ą ń Ę Ę ź Ę Ę Ę ź Ż ź Ę ń ń ć Ę ź Ż Ę Ę Ę ź ź Ą Ą ĄĄ ń Ę Ę ń ń ń Ź Ą ń ń ń ń Ę Ą Ę ń Ę Ę Ą ń ń ń ń ź Ę Ę ź ć ń Ę ń Ę Ę Ą ń Ę Ę ń Ę Ę ć ć ń ń Ę Ę Ę Ę ć ć Ź ć ć Ę Ż Ę ń Ż Ó Ę ć ń Ę Ż Ż Ż Ż Ę

Bardziej szczegółowo

ż ć ć ż ż ż ż ź ć ż ć ż ż ź ż ć ż ź ż ć ź ż ż ź ć ż ż ć ż

ż ć ć ż ż ż ż ź ć ż ć ż ż ź ż ć ż ź ż ć ź ż ż ź ć ż ż ć ż Ś Ś Ż Ó ż ż ż ż ć ż ż ć ż ż ż ż ź ż ż ż Ó Ś ż ć ć ż ż ż ż ź ć ż ć ż ż ź ż ć ż ź ż ć ź ż ż ź ć ż ż ć ż ż Ś ż ż ć ż Ś Ó ż ż ż ć ć ż ć ź ż ż ż ć ć ć ć ż ż ź Ó ć ż ż ż ć ź ż ć ż ć ż ż ż ż ż ć ć ć ż ż ż ź ż

Bardziej szczegółowo

Ę ż Ó Ł Ść ą ą ą Ą ć ż ą ż ń ą ć ż ć Ę ą ż ą ą ż ą ź ą ń ą ń ą ą ż ć

Ę ż Ó Ł Ść ą ą ą Ą ć ż ą ż ń ą ć ż ć Ę ą ż ą ą ż ą ź ą ń ą ń ą ą ż ć ż Ś Ą ć ą ą ą ż ż ą ą ć ą ż Ę ą ć ż ć Ó ą ą ń ą ż ń ą Ń ą ą ą Ą ą ż ż Ą ż ą ź ą ą ż ż Ę ź ą ż ą ą ą ż Ź ą ń Ę ż Ó Ł Ść ą ą ą Ą ć ż ą ż ń ą ć ż ć Ę ą ż ą ą ż ą ź ą ń ą ń ą ą ż ć ć ą ż ą ą ą ą ć ć ć ą ą

Bardziej szczegółowo

ć Ś

ć Ś Ą Ą Ń Ą ć Ś Ą ć Ś Ś Ś Ś Ś Ś Ś Ś Ś Ś ź Ś ć Ś Ś ć Ś Ś ź Ż ć ź Ż ć Ą Ś ź ź ć Ę ć Ś ć Ś Ś Ś ź Ś Ś Ś Ś Ś Ś Ś Ś Ą ć ć ć ć Ę ć ć Ś Ś Ś ć ć ć Ś Ś Ś Ś ć Ą ć ź ć ć Ę Ą Ś Ę ć ć ź Ę ć ć Ś Ę ź ć ć Ą Ę Ę Ą Ś Ś ź ć ć

Bardziej szczegółowo

Ś ź Ś Ś

Ś ź Ś Ś Ś ź Ś Ś Ę Ż Ę ź Ł Ą ź ź Ę ź Ą Ą Ę Ó Ś Ś Ś Ę Ś ź Ś Ś ź ź ź ź Ę Ą Ż Ą ź ź ź Ę ź Ę Ś ź ź ŚĆ Ś Ś ź ź Ą Ą Ą Ą ź ź ź Ż Ś Ą Ś Ą Ś Ń Ś Ą Ż Ś Ń Ś Ą Ą Ę Ś Ą ź ź ź Ą ź ź ź Ą Ż Ą Ą Ę ź Ę Ź ź ź Ą Ś Ą ź ź Ę ź Ą ź Ć

Bardziej szczegółowo

ó ą ę ó ó Ż ć ó ó ó ę Ó ó ą ć ę ó ą ę ż Ó Ń ą ą ę ó Ę ó Ą ć ę ó ą ą ę ó

ó ą ę ó ó Ż ć ó ó ó ę Ó ó ą ć ę ó ą ę ż Ó Ń ą ą ę ó Ę ó Ą ć ę ó ą ą ę ó Ą ę ć Ą ą ą ą ż ż ó ą ż ć ą ą ć ż ć ó ó ą ó ą ń ą ę ą ę ż ń ą ó ą ą ą ą ą ą ą ó ż Ś ę ą ę ą ą ż ĘŚ ż ń ę ę ą ó ż ą Ą Ź ń Ó ą ą ó ą ę ó ą ę ó ó Ż ć ó ó ó ę Ó ó ą ć ę ó ą ę ż Ó Ń ą ą ę ó Ę ó Ą ć ę ó ą ą

Bardziej szczegółowo

Ść ć Ż ć Ż Ś ć ż ń ż Ż ć Ś Ż ń

Ść ć Ż ć Ż Ś ć ż ń ż Ż ć Ś Ż ń ć Ę ć Ę Ę Ż Ść ć Ż ć Ż Ś ć ż ń ż Ż ć Ś Ż ń ń Ż ż Ń ć ń Ó ć Ę Ż ć ć Ś Ż Ż ż Ż Ż Ż ń ż ż Ż Ż ż Ż Ż ć ć Ż ń ń ć ć ć ż Ś Ł ż Ę Ż ć ć ć ń Ż ń Ł ń ż ć ć Ż ż Ó ć ć ń ć Ż Ż ń ń ń ż Ż ć Ż ż Ż Ó ż Ż ć ż ż Ę Ż Ż

Bardziej szczegółowo

Ą Ś Ó

Ą Ś Ó Ó ź ź Ó Ą ć Ą Ś Ó Ś Ę Ś Ł Ź ć Ś ć Ź Ę Ś Ą Ó Ó ź ć ć Ź Ź Ę ć ź ź Ń Ł Ź Ź ź Ń Ź ć Ś Ę Ą Ś Ź Ń Ń ć Ó Ś Ś ź Ź Ź Ą Ń Ą ź Ń Ł Ń Ń Ń ź Ń ć ć ć ź ć Ś Ń ć ć Ę ć Ę ć Ę Ź Ś Ó Ź Ę Ś Ę Ź Ó Ź Ę Ń ć ź Ź Ó Ę ć Ś Ź Ń ć

Bardziej szczegółowo

ń ę ńń ń

ń ę ńń ń ń ż ę Ą Ś Ó Ę ń ę ńń ń ę ż ż Ę ę Ń Ę ę ę Ń ń ż Ę ę Ą ę ń ż ę ć ę ć ń ń ę Ś ę ę ź ż ż ę ę ż ę ż ń ę Ę ę ż Ę ń ż ę ń ń ę ż ę ż ę ż ń ę ę ę ę ę ę ę ż Ę ę ę ć ę ź ę ę ź Ę ę ń ę ż Ę ę Ę ń ż ę ę Ę ń ę ż Ę ę

Bardziej szczegółowo

Ż Ń Ś Ł Ó Ś ń Ż ń ć Ż ć ń ź Ż ć ć ć ń ń ć Ż Ż ć

Ż Ń Ś Ł Ó Ś ń Ż ń ć Ż ć ń ź Ż ć ć ć ń ń ć Ż Ż ć ń Ż Ę Ń ń ń ć Ę ź ń ń ń ć Ż Ś Ż Ż Ń Ś Ł Ó Ś ń Ż ń ć Ż ć ń ź Ż ć ć ć ń ń ć Ż Ż ć Ż ć ń ń ń ć Ż ń ć ń ń Ó Ń ź ń ń Ś Ś Ż ć ć ć ć Ż ć ć ń ć ń Ż ć Ó Ż Ż Ż ć Ą ć Ó Ł Ą Ą Ó Ń ń ń ć ć ć ć ń ń ć Ń Ś ć Ś Ż ć ń Ż

Bardziej szczegółowo

Ó ń ń ń ń ń ź Ł ć ć ź ć ź ć ć ź ź ć Ó ń ć ń ć Ą ź ć ć ź ń ń ń Ę Ś Ł ć ń ń ń Ó Ó Ó Ó Ą Ó ź ć Ó ź ń ć ź ź Ę Ś ć Ę Ż Ś ź Ć ć ź ć ć ń ź ć Ł Ł Ó Ś ć ć ź ć Ś ń Ł Ó Ś ć Ś Ś ć Ó Ś ź ń ź ź ń Ę Ę ń Ó ń ń ź ź ń

Bardziej szczegółowo

Ż Ż Ł

Ż Ż Ł Ż Ż Ł ć Ż Ł Ń Ń Ż Ś ć Ę ć ć ź ć ć Ź Ę ź Ń Ł ć ć Ę ć Ć Ę ć ć ć Ą Ń ć Ą Ą Ś Ę Ć Ę ć ź Ę Ł Ś ć Ą ź Ą Ń ć Ż Ę ć Ó ć ć ć Ę ć ć Ń ć ć ć ć ć Ę ć Ą ć Ę Ż Ć ć Ć ź Ą ź Ś Ę ź Ę Ą ć Ę Ę Ś Ń ź ć ć ć ź Ż ć ŚĆ Ę Ń Ń

Bardziej szczegółowo

Ł Ę Ż Ą Ęć Ń Ń Ł Ę

Ł Ę Ż Ą Ęć Ń Ń Ł Ę Ł Ł Ł Ń Ń Ł Ę Ż Ą Ęć Ń Ń Ł Ę Ł ć ć ć ź ć ć ź ć ć ć ć Ś Ś Ł ć ć ć Ę Ą ć ć Ź ć ć Ó ć ć ź Ł Ń ć Ś ć ć ć ć ć ć ć Ń Ę ć ć ć Ś Ś ć Ę ź Ń Ę ć Ń ć ź ć Ń ć ć ć ć ć ć ć Ę ź ć ć ć ć ć ć ć ŚĆ ć ź ć ć Ł ć ź Ą ć ć Ą

Bardziej szczegółowo

ń ż ń ń Ą ń ż ż ń ż ż ż Ż ń Ą ń

ń ż ń ń Ą ń ż ż ń ż ż ż Ż ń Ą ń Ł Ą Ę ż ż ż ż Ó ż Ż Ż Ę Ż Ą Ż Ż ż Ś Ż Ś ń ż ń ń Ą ń ż ż ń ż ż ż Ż ń Ą ń Ę Ó Ł Ś ż ż Ę Ę ż Ó ż Ś Ę ń ń ń ż ń ń Ę Ę ń ż Ą ń Ś Ś Ę ń Ż Ę Ę ż ń ń ń ń ż Ę ń ń ń ń Ł Ę ń ń ń ń ż Ę ż ż ż Ź ż Ż ż Ż ż ż Ę ń Ę ż

Bardziej szczegółowo

ś ś Ż ś Ń Ń Ę Ł ć ś Ł

ś ś Ż ś Ń Ń Ę Ł ć ś Ł Ń Ń ś Ń ś ś Ż ś Ń Ń Ę Ł ć ś Ł Ń ś ś Ą ś Ł ś Ń Ą ść ś ś ść ć ś ź ść ść Ą Ń ść ś ść Ń ś ś ć Ń ś ć ć ć Ń Ł Ń ć Ń Ł Ę ś Ł Ł ć ś ź ć ś ś ć ść ś Ł ś Ł Ł Ń Ń Ś ść ś ś ś ść ć Ń ść ść ś ś ść ś ś ś ś ć Ń ść Ł ś

Bardziej szczegółowo

ć ć

ć ć Ł Ź Ź Ś ć ć ć Ś ź Ę Ł ć ć ź ć Ś Ź Ź ź ź Ź ź ź Ś ć ć ć ć ź ć Ę Ś Ą Ń Ś Ł ź Ś Ś Ź Ś ź Ł Ź Ź ź Ś ć Ń Ś Ł ć Ś Ł Ę Ś ź Ź Ś Ą Ę Ś Ę ć ć Ś Ź Ł Ź Ś Ć Ść ć Ś Ś ź Ź ć Ź ć Ł ź ć Ś Ą ć Ść ć ć Ś Ś Ś Ą Ś Ś ć Ś Ś ć ć

Bardziej szczegółowo

ń ż ś

ń ż ś Ł ń ń ś ś ń ń ń ś ż Ń ż ż ć Ą ń ż ż ń ż ś ś Ł ń ń ść Ł ż Ł Ń ź ść ń ż ż ż ś ś ś ż ś ż ż ś ń ń ż ź ż ż ż ń ź ń ś ń ń Ą ć Ę Ł ń Ń ż ść Ń ż Ę ż ż ż ż ż ż ż ść ż ś ń ż ż ż ż ś ś ś ś ż ś ż ś ć ś ż ż ć ś ż ć

Bardziej szczegółowo

ć ć ź Ń Ś ŚĆ ź

ć ć ź Ń Ś ŚĆ ź Ą ć ć ć ź Ń Ś ŚĆ ź ć Ś ŚĆ Ń Ó Ó ć ć Ś Ń ć ć Ś Ś Ś ź ć Ś Ń ź ć Ś ź ź ŚĆ Ń Ń Ś Ę ć Ó Ś ć Ę Ś Ś Ą ć ź Ń Ń ć ć ź Ę ź ź Ś ŚĆ ź Ę ĘĄ Ę Ż Ó ć ć Ą ź Ą Ą Ę Ń ć ć Ą Ę Ą ć Ń Ń Ś ź ź Ą Ż Ó ć Ę Ę ź ź ź ź Ą Ń Ę Ą

Bardziej szczegółowo

ć ć Ę Ó Ś ż ż Ś ż ż ż Ęć ż ć ć ż ż

ć ć Ę Ó Ś ż ż Ś ż ż ż Ęć ż ć ć ż ż Ń ć Ś ż ź ź ź ć ć Ę Ó Ś ż ż Ś ż ż ż Ęć ż ć ć ż ż Ę Ę ć ć ż Ł ż ź ż ż ż ć ż ż Ś ć ż ż ż Ś Ę ż Ó ć Ą ż ż ż ż ż ć ż ć ż ć Ą Ą ć Ę Ś Ś Ł ć ż ż ż Ł Ś Ś Ł ż Ę Ę ż ć Ę Ę ż ż ż Ł Ś ż ć ż ż ż ż Ś ż ż ć Ę ż ż ż

Bardziej szczegółowo

Ł Ł Ę Ż ź

Ł Ł Ę Ż ź Ł Ł Ł Ę Ż ź Ż Ę Ź ć Ź ć ć ć ć ć Ż ć ź Ę Ź Ź Ę Ź Ą Ź Ą Ą Ż Ż Ę Ń Ź Ź ć Ę ć Ę Ę Ę Ę Ę Ą Ę ź ć Ą Ą Ę Ź Ł Ę Ż Ż Ą Ź Ą Ź Ź Ę Ń Ź Ś Ż Ą Ź ź ć ć Ą Ą Ł Ś Ź Ę Ę Ź Ę Ę Ą Ł Ę Ą Ę Ż Ą Ł Ł Ę Ę Ę Ę ź ź ć Ź ź Ś ć Ó

Bardziej szczegółowo

ń ń ń ż ć Ł ż ż ń ż Ą ń Ż ż

ń ń ń ż ć Ł ż ż ń ż Ą ń Ż ż Ł ż ż Ż ć Ź ź ż ń ń Ż ń ń ń ż ć Ł ż ż ń ż Ą ń Ż ż ń ń ż ć ć ń Ó ż Ł Ł ż ż Ł ć Ó ć ć ż ż ć ć ć ż ć ć Ó ż Ź Ż ć ź ż Ó ć ć ń Ł ń ń ń ć Ś ż Ź Ź Ł ż ż ć ź Ź ć ć Ż Ó ń ć ć ń Ż ż ż Ą Ż ż Ź Ż ć ż Ó Ź ź Ą Ż Ł ż

Bardziej szczegółowo

ć ę ę ć ę Ś ę Ń ę ź ę ę ę Ś ę ę ę Ó Ł Ł Ę Ą ę

ć ę ę ć ę Ś ę Ń ę ź ę ę ę Ś ę ę ę Ó Ł Ł Ę Ą ę ć ę ę Ł Ą Ś Ś ę Ś ę ę ć ć ę ę ę ę ć Ś ć ę ę ć ę Ś ę Ń ę ź ę ę ę Ś ę ę ę Ó Ł Ł Ę Ą ę Ą ę Ą ę ć ę ć Ą ć ę ć ć ę Ę ę Ś Ą Ł Ó ę ć ę ę ę ę Ą ć ęć ę ć ę ę ę ę ę ę ę ę ę ę ę ę ę ę ę ę ę ę ę ę Ą ę ę ę ę Ń ę Ó

Bardziej szczegółowo

ż ć Ń Ł Ż Ść Ść ć Ż Ść Ż ć ć Ż ź Ś ć ć Ó ć ć Ść

ż ć Ń Ł Ż Ść Ść ć Ż Ść Ż ć ć Ż ź Ś ć ć Ó ć ć Ść ć Ż ż Ę ż ć Ń Ł Ż Ść Ść ć Ż Ść Ż ć ć Ż ź Ś ć ć Ó ć ć Ść Ż Ść Ż ć Ż Ż Ż ż Ż ć Ł Ś Ż Ś ć Ż ć Ż ż ź Ż Ś ć ć ć ć Ó ć Ż Ść Ż ć ć Ż ż Ł Ż Ę ć ć ć Ż ć ć Ż ż ż ć Ż Ż ć Ł ć Ż Ć Ż Ż Ś Ż Ż Ż ć Ż ć ż ć Ż Ś Ż ć Ł ć

Bardziej szczegółowo

ć ć Ść ć Ść ć ć ć ć

ć ć Ść ć Ść ć ć ć ć Ź Ść ć ć ć ć Ść ć ć ć ć Ść ć ć Ść ć Ść ć ć ć ć Ź Ź ć ć Ść ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć Ść ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć Ś ć ć ć Ł ć ć Ł Ść ć ć ć ć ć Ź ć Ść ć ć Ść ć ć Ś ć Ł ć ć ć ć

Bardziej szczegółowo

ź Ż Ż Ś ć ć Ł ż Ż Ż Ż Ż Ł Ż Ł Ż Ż Ż ż ż ż ż ż ż Ż ć Ż Ś Ś Ń Ść

ź Ż Ż Ś ć ć Ł ż Ż Ż Ż Ż Ł Ż Ł Ż Ż Ż ż ż ż ż ż ż Ż ć Ż Ś Ś Ń Ść Ż Ż ć Ę Ę Ę ż ć ż Ś Ż Ż Ś Ż Ó ź Ż Ż Ś ć ć Ł ż Ż Ż Ż Ż Ł Ż Ł Ż Ż Ż ż ż ż ż ż ż Ż ć Ż Ś Ś Ń Ść Ś Ś Ż ż Ż Ż Ł Ż ć ż Ś Ś Ż Ż Ś Ś Ż Ż ż Ż Ż Ść Ż Ż ż Ż Ż Ś Ą ć Ż ż Ł Ą ż Ś ż ż Ę Ż Ż Ś Ż Ę ć ż ż Ę ć ż ż Ż Ś Ż

Bardziej szczegółowo

ć ć Ś Ę ć Ż ć ć ć Ż Ż Ż Ć ć Ź Ś ć ć ć ć ć Ż

ć ć Ś Ę ć Ż ć ć ć Ż Ż Ż Ć ć Ź Ś ć ć ć ć ć Ż Ś Ś Ś Ż ć ć Ś Ę ć Ż ć ć ć Ż Ż Ż Ć ć Ź Ś ć ć ć ć ć Ż Ż Ź ć Ź ć Ż Ś Ż ć ć Ż ć ć ć Ź Ż Ż ć Ź Ż ć ć Ź Ż ć ć Ż Ź ć Ś ć Ó Ż ć ć Ź Ż Ż ć ć Ź Ź Ż Ć Ź Ź ź ź Ź Ś Ś Ś ć Ś ć Ź ć Ź Ż Ż Ż Ż Ź ć Ś Ż ć Ż Ż Ż Ź Ź Ż Ż Ż

Bardziej szczegółowo

Ś

Ś ź Ś ź Ż Ż Ż Ż ć Ś Ó Ń ć ć Ż Ż Ż Ż ń ć Ż Ż Ż Ż Ą Ś ć Ź Ż ć ć Ż ć ć Ż Ż Ż Ż Ż ć Ó Ó ź Ż Ż ź ź Ś Ż ć Ż ć ć Ą Ż ź Ż ź Ż ć Ż Ż Ż Ź Ż Ż ź ć ć ć ć Ż ć ć ć ć Ż Ż ź ź Ż Ż Ś ć Ź ć ć ć ć ć Ż ć ć ć ć ć Ż ć ć ć Ż Ń

Bardziej szczegółowo

Ó Ż Ń Ń ć ż ć Ż Ż ć ż Ż ć

Ó Ż Ń Ń ć ż ć Ż Ż ć ż Ż ć ż ż Ą ż Ż Ć Ó Ż Ń Ń ć ż ć Ż Ż ć ż Ż ć Ż ć Ż ć Ż Ó Ż ć Ó Ą ż ć Ż Ż ć ż ć Ż ć Ż Ż Ż Ż Ż Ż Ó Ż Ż Ó Ż Ż Ś Ś Ś ż Ż Ś Ó ż Ż Ż Ń Ż ż ć ż ż ż ż Ń Ś Ó Ż Ś Ż ć Ś Ś ć ż Ś Ą Ż Ś Ń Ń Ś Ż ż Ś ż Ż Ą Ż Ś Ż ż Ś ć Ś Ś Ż

Bardziej szczegółowo

Ż ż Ź ś ż ż ś Ą Ą Ź ż Ż ś ż ż Ż Ż ż ć ś ś ć ć Ń ź ś Ż ć ż ż ś ś ś

Ż ż Ź ś ż ż ś Ą Ą Ź ż Ż ś ż ż Ż Ż ż ć ś ś ć ć Ń ź ś Ż ć ż ż ś ś ś ś ż ź ż ś Ż ż Ź ś ż ż ś Ą Ą Ź ż Ż ś ż ż Ż Ż ż ć ś ś ć ć Ń ź ś Ż ć ż ż ś ś ś ż ż ś ź Ą ż Ń ż ż ż Ż ź ż ść Ż ś ź ź ś Ś ź ś ś Ą Ż ś Ż ś Ż ś ż ż ś ż ść ś ż ż ś ż ś ż ć ś ś ź ś ż ś ż ź ż ż ź ź Ó ż ć ż ż ż ź

Bardziej szczegółowo