Właściwości cementów CEM II/(A i B) zawierających popioły denne z węgla kamiennego lub brunatnego
|
|
- Henryk Nowak
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Właściwości cementów CEM II/(A i B) zawierających popioły denne z węgla kamiennego lub brunatnego Zdzisław Pytel Katedra Technologii Materiałów Budowlanych Wydziału Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, Akademia Górniczo-Hutnicza, al. Mickiewicza 30, Kraków, pytel@uci.agh.edu.pl Streszczenie Praca dotyczy określenia wpływu najnowszej generacji odpadów energetycznych w postaci popiołów dennych powstających w instalacjach do fluidalnego spalania paliw stałych na podstawowe właściwości użytkowe cementów portlandzkich wieloskładnikowych otrzymanych z ich udziałem. Przedmiotem badań były cementy otrzymane na bazie dwóch różnych klinkierów portlandzkich, wykazujących skrajnie różne zawartości C 3 A. Na bazie tych klinkierów przygotowano cementy odmiany CEM II/A i CEM II/B, z udziałem odpadowego złoża fluidalnego, pochodzącego zarówno ze spalania węgla kamiennego jak i brunatnego. Właściwości otrzymanych w ten sposób cementów porównywano z właściwościami cementów referencyjnych odmiany CEM I. Warto zaznaczyć, że składy surowcowe wszystkich otrzymanych cementów były dobierane w taki sposób, aby wykazywały one stałą, największą z możliwych dla cementów powszechnego użytku, zawartość SO 3 wynoszącą 3,5%. W sumie do badań przygotowano 10 cementów. Zakres badań tych cementów obejmował określenie ich podstawowych właściwości użytkowych. Abstract This study deal with influence of new generation of waste comes from energy industry, in the form of fluidised bed on the main application properties of cements containing this kind of waste. The target of this study were cements based on two different Portland clinkers containing utter amount of C 3 A phase. Based on these two clinkers, cements category CEM II/A and CEM II/B with additions of fluidised bed combustion (FBC) installations coming from brown and black coal were prepared. Properties of prepared cements were compared with the properties of reference cement category CEM I. It is worth to notice that the composition of all cements were selected to obtain maximum tolerable amount of SO 3-3.5%. A total of 10 cements have been prepared and studied. The main utilisation properties of these cements have been studied. 1. Wstęp Podczas spalania paliw stałych w złożu fluidalnym powstają odpady wyróżniające się specyficznymi właściwościami użytkowymi, a w szczególności interesującymi właściwościami hydrauliczno-pucolanowymi [1,2,3]. Istnieją zatem racjonalne przesłanki do stosowania tych odpadów w charakterze dodatków mineralnych do otrzymywania cementów mieszanych odmiany CEM II/A lub CEM II/B. W procesie spalania węgla w kotłach fluidalnych powstają zasadniczo dwa rodzaje odpadów, różniące się nie tylko uziarnieniem ale również składem chemicznym i mineralnym. Na szczególną uwagę zasługuje duża w nich zawartość produktów dehydroksylacji minerałów ilastych. Produkty te występujące zazwyczaj w postaci amorficznej, wykazują bardzo dobrą aktywność pucolanową [4,5]. Wprowadzone zatem w charakterze dodatku mineralnego do klinkieru portlandzkiego,
2 korzystnie modyfikują mikrostrukturę stwardniałego zaczynu cementowego. Pozwala to na kształtowanie szeregu cennych właściwości użytkowych tworzyw otrzymywanych na bazie tego typu cementów mieszanych. Zatem poprzez stosowanie omawianej najnowszej generacji odpadów energetycznych, możemy w pewnym niewielkim stopniu wpływać na poprawę odporności cementów na korozję chemiczną, otrzymywać tworzywa o niskich współczynnikach filtracji i przepuszczalności, poprawiać mrozoodporność oraz zwiększać zdolność do immobilizacji metali ciężkich przez matrycę cementową [6,7]. Z praktycznego punktu widzenia bardzo interesująca jest również obecność w tych odpadach produktów odsiarczania spalin, reprezentowanych głównie przez anhydryt. Pozwala to bowiem na wyeliminowanie gipsu ze składu cementu, który spełnia w nim rolę regulatora czasu wiązania i uzyskiwanie przez to cementów bezgipsowych. Ma to zasadnicze znaczenie w szeroko rozumianym aspekcie trwałości tworzyw otrzymywanych na bazie cementu. Odporność cementów na działanie agresywnych środowisk chemicznych jest zagadnieniem bardzo złożonym, gdyż jest ona uwarunkowana jednocześnie wieloma czynnikami. Jako najważniejsze przyjmuje się: skład fazowy i chemiczny cementu, zawartość SO 3 w cemencie, obecność anhydrytu w klinkierze portlandzkim, zawartość alkaliów w cemencie, stopień rozdrobnienia oraz rodzaj stosowanych warunków dojrzewania tworzyw. Zważywszy zatem na obecność anhydrytu w popiołach dennych, należy uwzględnić potencjalną możliwość wystąpienia korozji betonu, związanej z tworzeniem się opóźnionego ettryngitu [8,9]. W ramach omawianej pracy badawczej nie uwzględniono wpływu wszystkich wymienionych wyżej czynników, lecz tylko niektóre z nich. Zasadniczym bowiem celem omawianej pracy badawczej, stanowiącej jedynie pewien wycinek prowadzonych badań w KTMB w znacznie szerszym zakresie, było określenie wpływu odpadowego złoża fluidalnego, pochodzącego zarówno ze spalania węgla kamiennego jak i brunatnego, na właściwości użytkowe cementów portlandzkich wieloskładnikowych odmiany CEM II/A i CEM II/B, przygotowanych w oparciu o klinkiery portlandzkie wykazujące różne zawartości C 3 A. 2. Charakterystyka surowców wyjściowych Do badań wytypowano surowce podstawowe, tj. klinkiery portlandzkie, wykazujące zmienną zawartość C 3 A oraz odpady energetyczne w postaci popiołów dennych, pochodzących z instalacji do fluidalnego spalania zarówno węgli kamiennych jak i brunatnych. Wykorzystywane klinkiery portlandzkie zostały wyprodukowane w warunkach przemysłowych. Klinkiery te wykazują skrajnie różne zawartości C 3 A spośród wszystkich znanych klinkierów portlandzkich produkowanych obecnie w cementowniach krajowych. Pierwszy z nich (symbol KO) zawiera bowiem najwyższą zawartość glinianu trójwapniowego, wynoszącą 13,0%, natomiast drugi (symbol KR) zawiera najniższą ze znanych w kraju zawartość tego składnika, wynoszącą odpowiednio 2,5%. Klinkiery te posłużyły do przygotowania cementów odmiany CEM I, jako cementów referencyjnych oraz cementów portlandzkich wieloskładnikowych odmiany CEM II/A i CEM II/B, różniących się między sobą zawartością wprowadzonego dodatku mineralnego. W charakterze dodatków mineralnych do badanych cementów stosowano odpadowe złoże fluidalne pochodzące ze spalania węgla kamiennego (symbol ZFCD) oraz węgla brunatnego (symbol ZFB). Proces doboru składników surowcowych wykorzystywanych do przygotowania wymienionych wyżej odmian cementów, został poprzedzony wykonaniem odpowiednich badań, mających na celu dokładne poznanie ich właściwości. Zakres tych badań obejmował przede wszystkim analizę chemiczną oraz analizę składu mineralnego. Wyniki przeprowadzonych analiz klinkierów portlandzkich przedstawiają tabele 1 i 2, natomiast składy chemiczne omawianych odpadów energetycznych, zostały zestawione odpowiednio w tabeli 3.
3 Tabela 1. Składy chemiczne klinkierów portlandzkich Rodzaj klinkieru SiO 2 Al 2 O 3 Fe 2 O 3 CaO MgO SO 3 Na 2 O K 2 O Str. praż. Klinkier KR 22,41 4,34 5,30 66,36 0,66 0,15 0,15 0,22 0,21 Klinkier KO 20,28 6,79 2,92 65,64 1,41 0,68 0,14 0,88 0,36 Tabela 2. Składy fazowe klinkierów portlandzkich Rodzaj klinkieru C 3 S C 2 S C 3 A C 4 AF CaO w MN MK MG Klinkier KR 62,0 17,0 2,5 16,0 0,4 0,9 2,3 0,8 Klinkier KO 55,0 16,0 13,0 9,0 1,6 0,9 2,1 2,3 Tabela 3. Skład chemiczny popiołów dennych Rodzaj surowca SiO 2 Al 2 O 3 Fe 2 O 3 TiO 2 CaO MgO SO 3 S 2- S c jako SO 3 Na 2 O K 2 O Str. praż. 900 C/1h ZFB 32,2 19,94 3,96 1,54 24,0 1,30 13,04 0,12 13,33 1,07 1,24 1,80 ZFCD 43,47 14,71 4,42 0,63 16,37 1,97 13,80 0,33 14,64 0,73 2,00 1,32 Skład fazowy odpadów energetycznych został określony metodą dyfrakcji rentgenowskiej, przy wykorzystaniu dyfraktometru X Pert firmy PHILIPS. Zarejestrowane widma dyfrakcji rentgenowskiej w zakresie kątów odbłysku 2θ=10 80, obrazują odpowiednio rysunki 1 i anhydryt - kwarc - kalcyt intensywność, cps Θ, deg Rys. 1. Dyfraktogram popiołu dennego z węgla kamiennego (próbka ZFCD) Identyfikacji poszczególnych faz obecnych w analizowanych próbkach omawianych surowców odpadowych, dokonano w oparciu o dane zestawione w kartotece JCPDS. Na podstawie szczegółowej analizy zarejestrowanych dyfraktogramów można stwierdzić, że badane surowce wykazują zbliżony skład jakościowy w zakresie podstawowych składników krystalicznych, a występujące różnice dotyczą jedynie wzajemnych proporcji ilościowych poszczególnych faz mineralnych. Zatem głównymi składnikami krystalicznymi w próbce ZFCD są: kwarc, anhydryt i kalcyt, natomiast w próbce ZFD w największych ilościach występują: kwarc, anhydryt, tlenek wapnia i niewielkie ilości kalcytu.
4 intensywność, cps anhydryt - kwarc - kalcyt - tlenek wapnia Θ, deg Rys. 2 Dyfraktogram popiołu dennego z węgla brunatnego (próbka ZFB) Natomiast w oparciu o otrzymane wyniki badań trudno jest cokolwiek wnioskować odnośnie zawartości w tych surowcach składników amorficznych zarówno pod względem jakościowym jak i ilościowym. Zagadnienie to jest szczególnie istotne dlatego, że z punktu widzenia przebiegu procesu hydratacji cementów otrzymanych z udziałem obu wymienionych dodatków mineralnych, obecność w nich składników amorficznych, z pominięciem niespalonego węgla, wpływa z pewnością na właściwości pucolanowe tych odpadów. 3. Rodzaje badanych cementów Podstawowym kryterium przy doborze składu surowcowego przygotowanych do badań cementów była w nich zawartość SO 3. Przyjęto bowiem założenie, na podstawie którego wszystkie cementy zawierać będą największą dopuszczalną dla cementów powszechnego użytku, zawartość SO 3 wynoszącą odpowiednio 3,5 %. Na tej podstawie dobrano składy surowcowe cementów odmiany CEM II/B, jako kompozycję odpowiedniego klinkieru portlandzkiego oraz maksymalnej ilości odpadowego złoża fluidalnego z węgla kamiennego lub brunatnego, która gwarantuje zawartość SO 3 na przyjętym poziomie. Natomiast w przypadku cementów odmiany CEM II/A, zmniejszono o połowę ilość danego odpadu fluidalnego, co w konsekwencji spowodowało wystąpienie deficytu SO 3 w stosunku do założonej wartości 3,5%. Deficyt ten został zrekompensowany poprzez wprowadzenie do omawianej grupy cementów ekwiwalentnej ilości gipsu. Cementy portlandzkie odmiany CEM I, spełniające w prowadzonych badaniach rolę cementów referencyjnych, stanowiły zatem tylko mieszaninę danego klinkieru portlandzkiego oraz odpowiedniej ilości gipsu, która była zmienna ze względu na różne zawartości SO 3 w klinkierach portlandzkich. W celu wyjaśnienia należy dodać, że wprowadzany do cementów gips naturalny (symbol GN), spełniający rolę regulatora czasu wiązania, pochodził z Zakładów Przemysłu Gipsowego Dolina Nidy Firmy Lafarge. W sumie do badań przygotowano 10 cementów: 2 cementy portlandzkie (symbole 1 i 2), otrzymane w oparciu o dwa różne klinkiery, cztery cementy odmiany CEM II/A (symbole 1A,
5 1B, 2A i 2B), jako cementy otrzymane na bazie dwóch różnych klinkierów portlandzkich oraz z udziałem dwóch różnych odpadów energetycznych, oraz 4 cementy odmiany CEM II/B (symbole 1C, 1D, 2C i 2D), wykazujące w stosunku do cementów CEM II/A, dwukrotnie wyższą zawartość wymienionych odpadów w postaci odpadowego złoża fluidalnego. Należy zatem podkreślić, że cementy odmiany CEM II/B są cementami nie zawierającymi gipsu, a rolę regulatora czasu wiązania spełniają produkty odsiarczania spalin zawarte w omawianych odpadach fluidalnych. Składy surowcowe oraz składy chemiczne tych cementów przedstawiają odpowiednio tabele 4 i 5. Tabela 4. Składy surowcowe badanych cementów. Składnik CEM I CEM II/A CEM II/B cementu 1 2 1A 1B 2A 2B 1C 1D 2C 2D Klinkier KO 93,7-86,1 85, ,5 77,2 - - Klinkier KR - 92, ,02 83, ,5 74,0 Gips Nida GN 6,3 7,5 3,15 3,2 3,73 3, Złoże fluidalne ZFB ,4-13,0-22,8-26,0 Złoże fluidalne ZFCD ,75-12,25-21,5-24,5 - Zawartość SO 3 w cemencie 3,47 3,51 3,49 3,51 3,49 3,50 3,50 3,50 3,49 3,50 Tabela 5. Składy chemiczne badanych cementów Rodzaj Udział danego tlenku, % masowe cementu SiO 2 Al 2 O 3 Fe 2 O 3 CaO MgO SO 3 Na 2 O K 2 O TiO 2 L.I.O. 1 19,0 6,36 2,74 63,56 1,32 3,47 0,13 0,82-1, ,72 4,01 4,90 63,82 0,61 3,51 0,14 0,20-1,76 1A 22,13 7,43 2,99 59,30 1,42 3,49 0,20 0,97 0,07 1,11 1B 20,99 8,07 2,94 59,83 1,35 3,51 0,24 0,89 0,17 1,18 2A 24,15 5,45 4,99 58,97 0,79 3,49 0,21 0,43 0,08 1,12 2B 22,84 6,20 4,93 59,59 0,72 3,50 0,26 0,34 0,20 1,19 1C 25,26 8,49 3,24 55,05 1,53 3,50 0,27 1,12 0,13 0,57 1D 22,99 9,79 3,16 56,15 1,38 3,50 0,35 0,96 0,35 0,69 2C 27,57 6,88 5,08 54,11 0,98 3,49 0,29 0,66 0,15 0,48 2D 24,95 8,40 4,95 55,35 0,83 3,50 0,39 0,48 0,40 0,62 4. Wyniki badań właściwości cementów Otrzymane w sposób wyżej opisany cementy poddano badaniom laboratoryjnym w celu określenia ich podstawowych cech użytkowych. Badania te obejmowały określenie: gęstości, powierzchni właściwej, właściwej ilości wody do uzyskania normowej konsystencji, czasów wiązania, stałości objętości oraz cech wytrzymałościowych. Dodatkowo dla wszystkich cementów oznaczone zostały ciepła hydratacji Badanie gęstości i powierzchni właściwej cementów Badanie gęstości właściwej tak otrzymanych cementów przeprowadzono metodą piknometryczną z wykorzystaniem piknometru helowego AccuPyc 1330 Firmy Micromeritics, natomiast powierzchnię właściwą określono metodą Blaine a. Wyniki przeprowadzonych oznaczeń przedstawia tabela 6.
6 Tabela 6. Gęstość i powierzchnia właściwa cementów Badany CEM I CEM II/A CEM II/B parametr 1 2 1A 1B 2A 2B 1C 1D 2C 2D Gęstość cementu 3,1469 3,1903 3,1139 3,1440 3,1519 3,1560 3,0923 3,1055 3,1312 3,1444 ρ, g/cm 3 Powierzchnia właściwa S w, m 2 /kg Z zestawionych danych wynika, że otrzymane w warunkach laboratoryjnych cementy charakteryzują się relatywnie wysoką powierzchnią właściwą. Wprawdzie powierzchnia właściwa cementów powszechnego użytku nie jest cechą określoną wymaganiami normowymi, ale obok składu mineralnego klinkieru, wywiera bezpośredni wpływ na wielkość wytrzymałości, decydując tym samym o klasie wytrzymałościowej danego cementu Oznaczanie czasów wiązania i stałości objętości Badania powyższych cech cementów zostały przeprowadzone zgodnie z procedurami opisanymi w PN-EN Otrzymane rezultaty badań, zestawione z wymaganiami dla cementów powszechnego użytku podanymi w normie PN-EN 197-1, przedstawia tabela 7. Tabela 7. Czasy wiązania i stałość objętości badanych cementów Badana cecha cementu Konsystencja normowa Czasy wiązania Stałość objętości Rodzaj cementu właściwa ilość opad stożka w/c początek koniec mm wody, ml mm zaczynu wymagania dla cementów powszechnego użytku wg PN-EN min min mm 45 min ,288 2 h 30 3 h 30 0,1 1A ,296 2 h 55 3 h 45 0,4 1B ,300 2 h 50 3 h 45 0,3 1C ,304 2 h 45 3 h 30 0,9 1D ,320 2 h 30 3 h 30 0, ,250 4 h 25 5 h 45 0,0 2A ,260 4 h 10 5 h 30 0,3 2B ,280 3 h 55 5 h 15 0,2 2C ,276 4 h 5 h 15 0,5 2D ,290 3 h 15 4 h 30 0,0 Uzyskane wyniki badań cementów w zakresie omawianych cech dowodzą, że cementy te spełniają wymagania normowe stawiane dla cementów powszechnego użytku. Wprawdzie wraz ze wzrostem zawartości popiołów dennych w cementach, obserwuje się wzrost ich wodożądności, zatem dla utrzymania na właściwym poziomie wartości współczynnika w/c może w tym przypadku zachodzić konieczność stosowania domieszek chemicznych z grupy plastyfikatorów lub superplastyfikatorów.
7 4.3. Badanie cech wytrzymałościowych cementów Cechy wytrzymałościowe cementów oznaczono zgodnie z procedurą opisaną w PN-EN 196-1, a otrzymane wyniki badań odniesiono do wymagań normowych dla cementów powszechnego użytku podanych w normie PN-EN Uzyskane rezultaty badań przedstawia tabela 8 oraz rys. 3. Tabela 8. Właściwości mechaniczne cementów Rodzaj Badana cecha badanego Plastyczność Wytrzymałość na zginanie R f // ściskanie R c, MPa cementu zaprawy Termin badania cm 2 dni 7 dni 28 dni 90 dni 1 15,5 5,4 // 31,3 7,7 // 40,0 7,9 // 46,5 7,7 // 49,5 1A 15,5 5,8 // 30,4 6,9 // 38,9 8,1 // 48,5 8,4 // 50,8 1B 13,5 5,5 // 27,7 7,3 // 36,9 7,8 // 46,9 8,7 // 48,1 1C 14,5 5,0 // 25,7 7,2 // 36,0 8,2 // 43,7 8,0 // 47,5 1D 13,0 5,9 // 29,6 7,6 // 37,9 8,4 // 49,1 7,9 // 51,0 2 16,5 3,0 // 13,2 6,3 // 34,6 9,5 // 49,5 8,7 // 59,4 2A 16,5 3,4 // 16,2 6,3 // 33,8 8,4 // 50,1 8,8 // 60,1 2B 15,3 3,6 // 16,2 6,2 // 34,6 8,5 // 51,8 8,9 // 60,0 2C 15,5 3,1 // 14,8 6,1 // 30,6 8,2 // 44, 9 8,9 // 58,5 2D 13,0 3,5 // 15,1 6,3 // 31,3 8,7 // 48,9 8,8 // 57, Wytrzymałość na ściskanie [MPa] 1 1A 1B 1C 1D Rodzaj cementu 2 2A 2B 2C 2D Rys. 3. Wytrzymałość na ściskanie zapraw normowych po różnym okresie dojrzewania 2 dni 7 dni 28 dni 90 dni Szczegółowa analiza powyższych danych dowodzi, że badane cementy charakteryzują się różnym tempem narastania wytrzymałości. Jest to oczywiście spowodowane odmiennym składem mineralnym klinkierów portlandzkich, użytych do przygotowania dwóch serii cementów portlandzkich wieloskładnikowych CEM II w odmianie A i B. Seria cementów o symbolach 1 (A-D) otrzymanych na bazie klinkieru portlandzkiego, odznaczającego się wysoką zawartością C 3 A (klinkier KO), charakteryzują się szybkim tempem narastania wytrzymałości w początkowym okresie twardnienia. Otrzymane bowiem wartości wczesnej wytrzymałości na ściskanie zapraw normowych po 2 dniach dojrzewania w warunkach normowych, jak również wartości wytrzymałości normowej po 28 dniach
8 dojrzewania w tychże warunkach sprawiają, że cementy te można zakwalifikować do klasy 42,5R. Ponadto dla tej serii cementów obserwuje się bardzo korzystną wartość stosunku R f /R c. Natomiast w przypadku serii cementów o symbolach 2 (A-D) otrzymanych na bazie klinkieru o niskiej zawartości C 3 A (klinkier KR), zarówno wytrzymałość wczesna jak i wytrzymałość normowa, kwalifikuje te cementy do klasy 42,5N. Ostatecznie można zatem stwierdzić, że na bazie klinkieru KO otrzymano cementy klasy 42,5 R, natomiast na bazie klinkieru KR otrzymano cementy klasy 42,5 N. Wynik ten jest oczywiście prostą konsekwencją różnic we wzajemnych proporcjach ilościowych dwóch podstawowych składników mineralnych, tj. C 3 S i C 3 A, występujących w obu klinkierach Badanie ciepła hydratacji cementów Oznaczenie ciepła hydratacji badanych cementów przeprowadzono metodą kalorymetryczną, używając do tego celu mikrokalorymetru różnicowego typu BMR, skonstruowanego w Instytucie Chemii Fizycznej Polskiej Akademii Nauk. Próbki do badań stanowiły zaczyny cementowe otrzymane w wyniku zmieszania 5 g danego cementu z 2,5 ml wody (w/c = 0,5). Otrzymane w ten sposób zaczyny poddawano procesowi hydratacji w kalorymetrze w stałej temperaturze 25 C. Na podstawie krzywych przebiegu zmian siły termoelektrycznej STE = f(t) obliczono, wykorzystując w tym celu odpowiedni program komputerowy, wartości ciepła wydzielonego w trakcie trwania procesu hydratacji. Wyniki oznaczeń w postaci krzywych szybkości wydzielania ciepła podczas hydratacji, jak również całkowitej ilości wydzielonego ciepła po określonych okresach hydratacji, przedstawiają odpowiednio rysunki 4 i 5 oraz tabela 9. 4 W(t) 10 J/gxh 3, A 1B 1C 1D 2,5 2 1,5 1 0, Czas [h] Rys. 4. Krzywe kalorymetryczne cementów otrzymanych na bazie klinkieru o wysokiej zawartości C 3 A Tabela 9. Efekty cieplne procesu hydratacji cementów Ilość wydzielonego Rodzaj cementu ciepła Q (t) (J/g) 1 1A 1B 1C 1D 2 2A 2B 2C 2D 24 godziny godziny
9 4 W(t) 10 J/gxh 3, A 2B 2C 2D 2,5 2 1,5 1 0, Czas [h] Rys. 5. Krzywe kalorymetryczne cementów otrzymanych na bazie klinkieru o małej zawartości C 3 A Analizując przebieg powyższych krzywych można zaobserwować duże ich podobieństwo w obrębie danej serii cementu, tj. przygotowanych na bazie klinkieru KO (seria 1) lub klinkieru KR (seria 2). Z tego należy wnioskować, że nie obserwuje się wyraźnego skrócenia bądź też wydłużenia tzw. okresu indukcji, a to w praktyce oznacza, że obecność w cemencie omawianych domieszek mineralnych, nie wpływa w sposób wyraźny na zmianę początku procesu wiązania. Omawiane wyniki badań potwierdzają również, że odpady przemysłowe z instalacji do fluidalnego spalania paliw stałych, ze względu na obecność w ich składzie mineralnym produktów odsiarczania spalin, mogą być z dobrym skutkiem stosowane w charakterze regulatora czasu wiązania cementu, zastępując tym samym w gips. Dokonując natomiast porównania krzywych kalorymetrycznych dla obu serii badanych cementów można stwierdzić w sposób jednoznaczny, że decydujący wpływ na efekty cieplne procesu hydratacji każdego cementu, ma początkowy skład mineralny klinkieru portlandzkiego użytego do jego otrzymania. 5. Wnioski końcowe W oparciu o całokształt zaprezentowanych w omawianej pracy wyników badań, można sformułować następujące wnioski końcowe: 1. Otrzymane cementy CEM II/A i CEM II/B z udziałem popiołów dennych powstających w instalacjach do fluidalnego spalania zarówno węgla kamiennego jak i brunatnego, w zakresie cech użytkowych spełniają wszystkie wymagania normy PN-EN Obserwowany 10 15% wzrost wodożądności cementów zawierających popioły denne, nie stanowi poważniejszego ograniczenia w rozpatrywanym kierunku ich wykorzystania, gdyż w chwili obecnej utrzymanie na właściwym poziomie wartości współczynnika w/c gwarantują nam wysoko efektywne domieszki chemiczne z grupy plastyfikatorów i superplastyfikatorów. 3. Obecność w badanych cementach omawianych odpadów przemysłowych nie powoduje wyraźnych zmian kinetyki procesu hydratacji, a tym samym nie wpływa negatywnie na ich cechy wytrzymałościowe.
10 4. Omawiane odpady przemysłowe, zawierające w swym składzie mineralnym produkty odsiarczania spalin, reprezentowane głównie przez anhydryt, mogą spełniać w cemencie rolę regulatora czasu wiązania, eliminując tym samym obecność gipsu. 5. W składzie mineralnym omawianych odpadów fluidalnych występują zwykle amorficzne formy produktów dehydroksylacji minerałów ilastych, decydujące w głównej mierze o ich właściwościach pucolanowych. Mogą być zatem dodawane do cementu w charakterze aktywnych domieszek mineralnych, powodujących zwiększenie wytrzymałości i odporności chemicznej zapraw i betonów otrzymywanych z ich udziałem. 6. W opinii autora pracy uzyskane wyniki badań stanowią pozytywne przesłanki do podjęcia prób w skali przemysłowej otrzymywania cementów portlandzkich wieloskładnikowych rodzaju CEM II z udziałem rozpatrywanych odpadów fluidalnych. Jednak warunkiem podstawowym stosowania tej kategorii odpadów energetycznych jest odpowiednia ich jednorodność oraz niski stopień zmienności składu chemicznego. Referat jest wynikiem pracy badawczej nr realizowanej w ramach badań własnych, finansowanej przez Komitet Badań Naukowych. 6. Literatura [1] W. Brylicki, A. Łagosz: Odpady z fluidalnego spalania paliw jako surowce hydraulicznopucolanowe do produkcji spoiw mineralnych, Cement Wapno Beton, Nr 1 (1999), s [2] M. Gawlicki, W. Roszczynialski: Ocena możliwości wykorzystania w przemyśle cementowym ubocznych produktów spalania powstających w kotłach fluidalnych, IV Konferencja Naukowo-Techniczna Zagadnienia Materiałowe w Inżynierii Lądowej, Politechnika Krakowska, Kraków, czerwca 2003, Materiały Konferencyjne MATBUD 2003, s [3] A. Garbacik, J. Spyrka: Wykorzystanie do produkcji cementu odpadów z odsiarczania spalin z energetyki, Cement Wapno Beton, Nr 1 (2000), s [4] P.S. De Silva, F.P. Glasser: Pozzolanic activation of metakaolin, Advances in Cement Research, No 4 (1992), pp [5] Z. Pytel, J. Małolepszy: Wpływ odpadów z odsiarczania spalin na właściwości wyrobów wapienno-piaskowych, III Konferencja Naukowo-Techniczna Zagadnienia Materiałowe w Inżynierii Lądowej, Politechnika Krakowska, Kraków - Mogilany, czerwca 2000, Materiały Konferencyjne MATBUD 2000, s [6] H. Uchicawa: Effect of blending components on hydration and structure formation, 8 th ICCC Rio de Janeiro, t. I, pp , Rio de Janeiro (1986). [7] J. Małolepszy, Z. Pytel, The properties of cements and mortars admixtured with metakolinite, Silicates Industriels, Vol. 69, Nrs 5-6, pp , [8] W. Kurdowski: Opóźniony ettryngit stan zagadnienia, Cement Wapno Beton, Nr 4 (2001), s [9] Z. Pytel: Chemical resistance of cements containing ashes from fluidised bed combustion installation, Materiały Konferencyjne 15. Internationale Baustofftagung IBAUSIL, September 2003, Weimar, Bundesrepublik Deutschland, Band 1, pp
Możliwości wykorzystania frakcjonowanych UPS z kotłów fluidalnych w produkcji zapraw murarskich i tynkarskich
Możliwości wykorzystania frakcjonowanych UPS z kotłów fluidalnych w produkcji zapraw murarskich i tynkarskich Seminarium: Innowacyjne rozwiązania w wykorzystaniu ubocznych produktów spalania (UPS) Realizowane
Bardziej szczegółowoWskaźniki aktywności K28 i K90 popiołów lotnych krzemionkowych o miałkości kategorii S dla różnych normowych cementów portlandzkich
Wskaźniki aktywności K28 i K90 popiołów lotnych krzemionkowych o miałkości kategorii S dla różnych normowych cementów portlandzkich Tomasz Baran, Mikołaj Ostrowski OSiMB w Krakowie XXV Międzynarodowa Konferencja
Bardziej szczegółowoWłaściwości tworzyw autoklawizowanych otrzymanych z udziałem popiołów dennych
Właściwości tworzyw autoklawizowanych otrzymanych z udziałem popiołów dennych dr inż. Zdzisław Pytel Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Katedra Technologii Materiałów Budowlanych V Międzynarodowa
Bardziej szczegółowoInstytut Techniki Budowlanej. SPRAWOZDANIE Z BADAŃ Nr LZK /16/Z00NZK
Instytut Techniki Budowlanej jakość w budownictwie ZESPÓŁ LABORATORIÓW BADAWCZYCH akredytowany przez Polskie Centrum Akredytacji certyfikat akredytacji nr AB 023 AB 023 Strona 1 z 5 Warszawa, 29.09.2016
Bardziej szczegółowoUPS w produkcji klinkieru i cementów
UPS w produkcji klinkieru i cementów Marek Petri Radosław Mróz Seminarium: Innowacyjne rozwiązania w wykorzystaniu ubocznych produktów spalania (UPS) Realizowane w ramach Przedsięwzięcia IniTech: Analiza
Bardziej szczegółowoPL B1. AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA IM. STANISŁAWA STASZICA W KRAKOWIE, Kraków, PL BUP 12/13
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 229864 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 401393 (22) Data zgłoszenia: 29.10.2012 (51) Int.Cl. C04B 28/04 (2006.01)
Bardziej szczegółowoPL B1. AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA IM. STANISŁAWA STASZICA W KRAKOWIE, Kraków, PL BUP 24/14
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 230545 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 403936 (51) Int.Cl. C04B 18/08 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 17.05.2013
Bardziej szczegółowoRodzaj i jakość spoiw a trwałość i bezpieczeństwo konstrukcji
Rodzaj i jakość spoiw a trwałość i bezpieczeństwo konstrukcji Artur Łagosz Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Katedra Technologii Materiałów Budowlanych Rodzaje spoiw - cementów oferowanych na
Bardziej szczegółowoInstytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych
Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych Scientific Works of Institute of Ceramics and Building Materials Nr 9 ISSN 1899-3230 Rok V Warszawa Opole 2012 ELŻBIETA GIERGICZNY * KRYSTYNA RAJCZYK ** Słowa
Bardziej szczegółowoWpływ popiołów lotnych krzemionkowych kategorii S na wybrane właściwości kompozytów cementowych
Międzynarodowa Konferencja Popioły z Energetyki- Zakopane 19-21.X.2016 r. Wpływ popiołów lotnych krzemionkowych kategorii S na wybrane właściwości kompozytów cementowych Mikołaj Ostrowski, Tomasz Baran
Bardziej szczegółowoWstęp... CZĘŚĆ 1. Podstawy technologii materiałów budowlanych...
Spis treści Wstęp... CZĘŚĆ 1. Podstawy technologii materiałów budowlanych... 1. Spoiwa mineralne... 1.1. Spoiwa gipsowe... 1.2. Spoiwa wapienne... 1.3. Cementy powszechnego użytku... 1.4. Cementy specjalne...
Bardziej szczegółowoMożliwości zastosowania frakcjonowanych UPS w budownictwie komunikacyjnym
Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Katedra Technologii Materiałów Budowlanych Możliwości zastosowania frakcjonowanych UPS w budownictwie komunikacyjnym Marek Gawlicki Radosław Mróz Wojciech Roszczynialski
Bardziej szczegółowoCO WARTO WIEDZIEĆ O CEMENCIE?
CO WARTO WIEDZIEĆ O CEMENCIE? str. 1 A1 Cement to spoiwo hydrauliczne, tj. drobno zmielony materiał nieorganiczny, który po zmieszaniu z wodą daje zaczyn, wiążący i twardniejący w wyniku reakcji i procesów
Bardziej szczegółowoPL B1. AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA IM. STANISŁAWA STASZICA W KRAKOWIE, Kraków, PL BUP 21/12
PL 220265 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 220265 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 394385 (51) Int.Cl. C04B 18/08 (2006.01) C04B 28/02 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej
Bardziej szczegółowoWłaściwości fizykochemiczne popiołów fluidalnych
Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Katedra Technologii Materiałów Budowlanych Właściwości fizykochemiczne popiołów fluidalnych Prof. dr hab. inż. Jan Małolepszy Zakopane 15 kwiecień 2010 POPIÓŁ
Bardziej szczegółowoBADANIE PRZYDATNOŚCI POPIOŁU LOTNEGO ZE SPALANIA BIOMASY DO PRODUKCJI BETONÓW CEMENTOWYCH
BADANIE PRZYDATNOŚCI POPIOŁU LOTNEGO ZE SPALANIA BIOMASY DO PRODUKCJI BETONÓW CEMENTOWYCH Małgorzata A. LELUSZ Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska, Politechnika Białostocka, ul. Wiejska 45E, 15-950
Bardziej szczegółowoMożliwości zastosowania fluidalnych popiołów lotnych do produkcji ABK
Sekcja Betonów Komórkowych SPB Konferencja szkoleniowa ZAKOPANE 14-16 kwietnia 2010 r. Możliwości zastosowania fluidalnych popiołów lotnych do produkcji ABK doc. dr inż. Genowefa Zapotoczna-Sytek mgr inż.
Bardziej szczegółowoPOPIÓŁ LOTNY SKŁADNIKIEM BETONU MASYWNEGO NA FUNDAMENTY NOWYCH BLOKÓW ENERGETYCZNYCH
POPIÓŁ LOTNY SKŁADNIKIEM BETONU MASYWNEGO NA FUNDAMENTY NOWYCH BLOKÓW ENERGETYCZNYCH Autorzy: Zbigniew Giergiczny Maciej Batog Artur Golda XXIII MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA POPIOŁY Z ENERGETYKI Zakopane,
Bardziej szczegółowoCEMENTY SIARCZANOGLINIANOWE C 4. S (Belit) 10 60%; C 4 ŻELAZIANOWO SIARCZANOGLINIANOWE AF 15 30%
CEMENT WAPNIOWO SIARCZANOGLINIANOWY (CSA) str. 1 A12 Cement wapniowo siarczanoglinianowy (CSA) jest to mineralne spoiwo hydrauliczne wytwarzane w wyniku przemiału klinkieru wapniowo siarczanoglinianowego
Bardziej szczegółowoZASTOSOWANIE POPIOŁÓW LOTNYCH Z WĘGLA BRUNATNEGO DO WZMACNIANIA NASYPÓW DROGOWYCH
ZASTOSOWANIE POPIOŁÓW LOTNYCH Z WĘGLA BRUNATNEGO DO WZMACNIANIA NASYPÓW DROGOWYCH prof. UZ, dr hab. Urszula Kołodziejczyk dr inż. Michał Ćwiąkała mgr inż. Aleksander Widuch a) popioły lotne; - właściwości
Bardziej szczegółowoMożliwość stosowania frakcjonowanych UPS w produkcji autoklawizowanego betonu komórkowego
Możliwość stosowania frakcjonowanych UPS w produkcji autoklawizowanego betonu komórkowego Marek Petri Seminarium: Innowacyjne rozwiązania w wykorzystaniu ubocznych produktów spalania (UPS) Realizowane
Bardziej szczegółowoInstytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych
Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych Scientific Works of Institute of Ceramics and Building Materials Nr 27 (październik grudzień) Prace są indeksowane w BazTech i Index Copernicus ISSN 1899-3230
Bardziej szczegółowo11.4. Warunki transportu i magazynowania spoiw mineralnych Zasady oznaczania cech technicznych spoiw mineralnych 37
SPIS TREŚCI ROZDZIAŁ 11 MINERALNE SPOIWA BUDOWLANE 11 11.1. Klasyfikacja 11 11.2. Spoiwa powietrzne 11 11.2.1. Wiadomości wstępne 11 11.2.2. Wapno budowlane 12 11.2.3. Spoiwa siarczanowe 18 11.2.4. Spoiwo
Bardziej szczegółowoPL B1. Zestaw surowcowy przeznaczony do otrzymywania autoklawizowanych wyrobów wapienno-piaskowych
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 230731 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 407793 (22) Data zgłoszenia: 03.04.2014 (51) Int.Cl. C04B 28/18 (2006.01)
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE. Wpływ nano- i mikroproszków na udział wody związanej przez składniki hydrauliczne ogniotrwałych cementów glinowych
LABORATORIUM z przedmiotu Nanomateriały i Nanotechnologie ĆWICZENIE Wpływ nano- i mikroproszków na udział wody związanej przez składniki hydrauliczne ogniotrwałych cementów glinowych I WĘP TEORETYCZNY
Bardziej szczegółowoANALIZA WPŁYWU SEPAROWANYCH POPIOŁÓW DENNYCH NA MROZOODPORNOŚĆ BETONU
Budownictwo o Zoptymalizowanym Potencjale Energetycznym 1(19) 2017, s. 47-54 DOI: 10.17512/bozpe.2017.1.07 Daniel WAŁACH, Marek CAŁA, Krzysztof OSTROWSKI Justyna JASKOWSKA-LEMAŃSKA AGH Akademia Górniczo-Hutnicza,
Bardziej szczegółowoWYKORZYSTANIE ODPADOWYCH POPIOŁÓW LOTNYCH DO WYTWARZANIA BETONU JAKO ELEMENT BUDOWNICTWA ZRÓWNOWAŻONEGO
Budownictwo o Zoptymalizowanym Potencjale Energetycznym 2(20) 2017, s. 67-74 DOI: 10.17512/bozpe.2017.2.09 Mohamed AHMAD Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Prezydenta Stanisława Wojciechowskiego w Kaliszu
Bardziej szczegółowoInstytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych
Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych Scientific Works of Institute of Ceramics and Building Materials Nr 19 (październik grudzień) Prace są indeksowane w BazTech i Index Copernicus ISSN 1899-3230
Bardziej szczegółowoSpoiwa o kontrolowanych zmianach objętości do prac naprawczych i uszczelniających
Spoiwa o kontrolowanych zmianach objętości do prac naprawczych i uszczelniających 32 Prof. dr hab. inż. Wiesława Nocuń-Wczelik, dr Zofia Konik, mgr inż. Andrzej Stok, prof. dr hab. inż. Jan Małolepszy,
Bardziej szczegółowoSkładniki cementu i ich rola w kształtowaniu właściwości kompozytów cementowych
Konferencja WYROBY CEMENTOWE ICH ZNACZENIE W KSZTAŁTOWANIU TRWAŁOŚCI I BEZPIECZEŃSTWA OBIEKTÓW BUDOWLANYCH ORAZ SPOSOBY WPROWADZANIA ICH DO OBROTU Składniki cementu i ich rola w kształtowaniu właściwości
Bardziej szczegółowoTRWAŁOŚĆ SPOIW CEMENTOWYCH MODYFIKOWANYCH UDZIAŁEM MĄCZKI WAPIENNEJ
TRWAŁOŚĆ SPOIW CEMENTOWYCH MODYFIKOWANYCH UDZIAŁEM MĄCZKI WAPIENNEJ Elżbieta JANOWSKA-RENKAS, Maciej KLAMKA Katedra Inżynierii Materiałów Budowlanych, Wydział Budownictwa Politechniki Opolskiej, Opole
Bardziej szczegółowoSpecjalista od trwałych betonów. Nowy produkt w ofercie CEMEX Polska cement specjalny HSR KONSTRUKTOR (CEM I 42,5 N HSR/NA CHEŁM )
Nowy produkt w ofercie CEMEX Polska cement specjalny HSR KONSTRUKTOR (CEM I 42, N HSR/NA CHEŁM ) Ulotka HSR_montage:Makieta 1 4/1/10 2:11 PM Strona 2 początek [min] koniec [min] Czas wiązania Stałość objętości
Bardziej szczegółowoZACHODNIOPOMORSKI UNIWERSYTET TECHNOLOGICZNY W SZCZECINIE WYDZIAŁ BUDOWNICTWA I ARCHITEKTURY KATEDRA KONSTRUKCJI ŻELBETOWYCH I TECHNOLOGII BETONU
ZACHODNIOPOMORSKI UNIWERSYTET TECHNOLOGICZNY W SZCZECINIE WYDZIAŁ BUDOWNICTWA I ARCHITEKTURY KATEDRA KONSTRUKCJI ŻELBETOWYCH I TECHNOLOGII BETONU Autorzy: imię i nazwisko WPŁYW POPIOŁÓW LOTNYCH NA WYBRANE
Bardziej szczegółowoII POKARPACKA KONFERENCJA DROGOWA BETONOWE
II POKARPACKA KONFERENCJA DROGOWA BETONOWE drogi w Polsce SPOSÓB NA TRWAŁY BETON dr inż. Grzegorz Bajorek Centrum Technologiczne Budownictwa przy Politechnice Rzeszowskiej Politechnika Rzeszowska Stowarzyszenie
Bardziej szczegółowoInstytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych
Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych Scientific Works of Institute of Ceramics and Building Materials Nr 9 ISSN 1899-3230 Rok V Warszawa Opole 2012 GRZEGORZ ROLKA * EWELINA ŚLĘZAK ** Słowa kluczowe:
Bardziej szczegółowoDOŚWIADCZENIA W STOSOWANIU CEMENTU PORTLANDZKIEGO ŻUŻLOWEGO CEMII/B-S 42,5N W BUDOWIE NAWIERZCHNI BETONOWYCH
DOŚWIADCZENIA W STOSOWANIU CEMENTU PORTLANDZKIEGO ŻUŻLOWEGO CEMII/B-S 42,5N W BUDOWIE NAWIERZCHNI BETONOWYCH Zbigniew GIERGICZNY Maciej BATOG Politechnika Śląska Górażdże Cement S.A. KRAKÓW, 14-16 listopada
Bardziej szczegółowoPRODUKCJA CEMENTU str. 1 A9
PRODUKCJ CEMENTU str. 1 9 Cement jest to spoiwo hydrauliczne, tj. drobno zmielony materiał nieorganiczny, który po zmieszaniu z wodą wiąże i twardnieje w wyniku reakcji i procesów hydratacji, a po stwardnieniu
Bardziej szczegółowoSPIS TRE ŚCI ROZDZIAŁ 11 MINERALNE SPOIWA BUDOWLANE Klasyfikacja Spoiwa powietrzne...11
SPIS TRE ŚCI ROZDZIAŁ 11 MINERALNE SPOIWA BUDOWLANE..............................11 11.1. Klasyfikacja..............................................11 11.2. Spoiwa powietrzne.........................................11
Bardziej szczegółowoPROJEKTOWANIE SKŁADU BETONÓW Z DODATKIEM POPIOŁÓW LOTNYCH ORAZ ICH WPŁYW NA TEMPO PRZYROSTU WYTRZYMAŁOŚCI
Budownictwo o zoptymalizowanym potencjale energetycznym 2(10) 2012, s. 29-6 Jacek HALBINIAK Politechnika zęstochowska PROJEKTOWANIE SKŁADU BETONÓW Z DODATKIEM POPIOŁÓW LOTNYH ORAZ IH WPŁYW NA TEMPO PRZYROSTU
Bardziej szczegółowoCement czysty czy z dodatkami - różnice
Cement czysty czy z dodatkami - różnice Jaka jest różnica pomiędzy cementem czystym a cementem z dodatkami? Dariusz Bocheńczyk, dyrektor ds. badań i normalizacji Lafarge Cement S.A. Na polskim rynku budowlanym,
Bardziej szczegółowoKRUSZYWA WAPIENNE ZASTOSOWANIE W PRODUKCJI BETONU TOWAROWEGO I ELEMENTÓW PREFABRYKOWANYCH
KRUSZYWA WAPIENNE ZASTOSOWANIE W PRODUKCJI BETONU TOWAROWEGO I ELEMENTÓW PREFABRYKOWANYCH Marek Krajewski Instytut Badawczy Materiałów Budowlanych Sp. z o.o. 13 KRUSZYWA WAPIENNE I ICH JAKOŚĆ Kruszywo
Bardziej szczegółowoPopiół lotny jako dodatek typu II w składzie betonu str. 1 A8. Rys. 1. Stosowanie koncepcji współczynnika k wg PN-EN 206 0,4
Popiół lotny jako dodatek typu II w składzie betonu str. 1 A8 Według normy PN-EN 206:2014 Beton Wymagania, właściwości, produkcja i zgodność popiół lotny może być stosowany do wytwarzania betonu, jeżeli
Bardziej szczegółowoWPŁYW POPIOŁÓW LOTNYCH KRZEMIONKOWYCH KATEGORII S NA WYBRANE WŁAŚCIWOŚCI KOMPOZYTÓW CEMENTOWYCH
Zbigniew Giergiczny Politechnika Śląska, Górażdże Cement SA Mikołaj Ostrowski, Tomasz Baran Instytut Ceramiki i Materiałów Budowlanych, Oddział Szkła i Materiałów Budowlanych w Krakowie WPŁYW POPIOŁÓW
Bardziej szczegółowoMateriały budowlane. T. 2, Wyroby ze spoiwami mineralnymi i organicznymi / Edward Szymański, Michał Bołtryk, Grzegorz Orzepowski.
Materiały budowlane. T. 2, Wyroby ze spoiwami mineralnymi i organicznymi / Edward Szymański, Michał Bołtryk, Grzegorz Orzepowski. Białystok, 2015 Spis treści ROZDZIAŁ 11 MINERALNE SPOIWA BUDOWLANE 13 11.1.
Bardziej szczegółowoWłaściwości kruszywa wapiennego jako surowca do produkcji betonów dla infrastruktury drogowej
Właściwości kruszywa wapiennego jako surowca do produkcji betonów dla infrastruktury drogowej Dominika Maruszewska Artur Łagosz Damian Chełmecki Beton w drogownictwie Suwałki, 10-12 kwietnia 2019 Geneza
Bardziej szczegółowoSKURCZ BETONU. str. 1
SKURCZ BETONU str. 1 C7 betonu jest zjawiskiem samoistnym spowodowanym odkształceniami niewynikającymi z obciążeń mechanicznych. Zachodzi w materiałach o strukturze porowatej, w wyniku utarty wody na skutek
Bardziej szczegółowoInstytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych
Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych Scientific Works of Institute of Ceramics and Building Materials Nr 12 ISSN 1899-3230 Rok VI Warszawa Opole 2013 MAREK GAWLICKI * WOJCIECH WONS ** Słowa kluczowe:
Bardziej szczegółowoWYTWARZANIE I ZASTOSOWANIA GEOPOLIMERÓW NA BAZIE SUROWCÓW ODPADOWYCH. dr hab. inż. Janusz Mikuła, prof. PK.
WYTWARZANIE I ZASTOSOWANIA GEOPOLIMERÓW NA BAZIE SUROWCÓW ODPADOWYCH dr hab. inż. Janusz Mikuła, prof. PK. Geopolimery informacje podstawowe Geopolimer termin obejmujący klasę nowoczesnych, badanych od
Bardziej szczegółowoPlan prezentacji. Podsumowanie. - wnioski i obserwacje z przeprowadzonych badań
Plan prezentacji Część ogólna wprowadzenie do tematu - rola polimerowych modyfikatorów spoiw mineralnych - korzyści ze stosowania domieszek polimerowych do zapraw i betonów - rodzaje stosowanych obecnie
Bardziej szczegółowoTechnologie Materiałów Budowlanych Wykład 3. Mineralne spoiwa budowlane cz. II
Technologie Materiałów Budowlanych Wykład 3 Mineralne spoiwa budowlane cz. II Spoiwa gipsowe surowce naturalne : kamień gipsowy - CaSO 4 *2 H 2 O (95%) anhydryt - CaSO 4 gipsy chemiczne (syntetyczne) gipsy
Bardziej szczegółowoBeton - skład, domieszki, właściwości
Beton - skład, domieszki, właściwości Beton to najpopularniejszy materiał wykorzystywany we współczesnym budownictwie. Mimo, że składa się głównie z prostych składników, warto pamiętać, że produkcja mieszanki
Bardziej szczegółowoCementy specjalne i bezskurczowe Lesław Taczuk Zofia Konik Grzegorz Malata Michał Pyzalski
Cementy specjalne i bezskurczowe Lesław Taczuk Zofia Konik Grzegorz Malata Michał Pyzalski eminarium: Innowacyjne rozwiązania w wykorzystaniu ubocznych produktów spalania (UPS) Realizowane w ramach Przedsięwzięcia
Bardziej szczegółowoInstytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych
Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych Scientific Works of Institute of Ceramics and Building Materials Nr 8 ISSN 1899-3230 Rok IV Warszawa Opole 2011 MIKOŁAJ OSTROWSKI * W artykule przedstawiono
Bardziej szczegółowoWpływ domieszek i dodatków mineralnych na właściwości kompozytowych materiałów cementowych. Rok akademicki: 2013/2014 Kod: CCE s Punkty ECTS: 2
Nazwa modułu: Wpływ domieszek i dodatków mineralnych na właściwości kompozytowych materiałów Rok akademicki: 2013/2014 Kod: CCE-1-054-s Punkty ECTS: 2 Wydział: Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Kierunek:
Bardziej szczegółowoWpływ domieszek i dodatków mineralnych na właściwości kompozytowych materiałów cementowych. Rok akademicki: 2013/2014 Kod: CCB s Punkty ECTS: 2
Nazwa modułu: Wpływ domieszek i dodatków mineralnych na właściwości kompozytowych materiałów Rok akademicki: 2013/2014 Kod: CCB-1-521-s Punkty ECTS: 2 Wydział: Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Kierunek:
Bardziej szczegółowoSPOIWA MINERALNE POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY KATEDRA INŻYNIERII PROCESOWEJ I TECHNOLOGII CHEMICZNEJ TECHNOLOGIE MATERIAŁÓW BUDOWLANYCH
POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY KATEDRA INŻYNIERII PROCESOWEJ I TECHNOLOGII CHEMICZNEJ TECHNOLOGIE MATERIAŁÓW BUDOWLANYCH SPOIWA MINERALNE dr hab. inż. Anna Zielińska-Jurek mgr inż. Zuzanna Bielan
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 687
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 687 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 10, Data wydania: 23 marca 2015 r. Nazwa i adres FERROCARBO
Bardziej szczegółowoMateriały budowlane : spoiwa, kruszywa, zaprawy, betony : ćwiczenia laboratoryjne / ElŜbieta Gantner, Wojciech Chojczak. Warszawa, 2013.
Materiały budowlane : spoiwa, kruszywa, zaprawy, betony : ćwiczenia laboratoryjne / ElŜbieta Gantner, Wojciech Chojczak. Warszawa, 2013 Spis treści Przedmowa 9 1. SPOIWA POWIETRZNE (E. Gantner) 11 1.1.
Bardziej szczegółowoInstytut Materiałów Budowlanych i Technologii Betonu Sp. z o.o.
dr inż. Grażyna Bundyra-Oracz dr inż. Dorota Siemaszko-Lotkowska Składniki betonu - cement Produkcja cementu Cement jest to proszek, który po zarobieniu z wodą tworzy plastyczną masę, łatwą do formowania
Bardziej szczegółowoODPORNOŚĆ BETONÓW SAMOZAGĘSZCZALNYCH NA BAZIE CEMENTU ŻUŻLOWEGO (CEM III) NA DZIAŁANIE ŚRODOWISK ZAWIERAJĄCYCH JONY CHLORKOWE
ROCZNIKI INŻYNIERII BUDOWLANEJ ZESZYT 7/2007 Komisja Inżynierii Budowlanej Oddział Polskiej Akademii Nauk w Katowicach ODPORNOŚĆ BETONÓW SAMOZAGĘSZCZALNYCH NA BAZIE CEMENTU ŻUŻLOWEGO (CEM III) NA DZIAŁANIE
Bardziej szczegółowoWPŁYW MĄCZKI WAPIENNEJ JAKO MIKROWYPEŁNIACZA W CEMENCIE NA CIEPŁO TWARDNIENIA
WPŁYW MĄCZKI WAPIENNEJ JAKO MIKROWYPEŁNIACZA W CEMENCIE NA CIEPŁO TWARDNIENIA GRZESZCZYK Stefania 1 JANOWSKA-RENKAS Elżbieta 2 1,2 Katedra Inżynierii Materiałów Budowlanych, Wydział Budownictwa, Politechnika
Bardziej szczegółowoInstytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych
Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych Scientific Works of Institute of Ceramics and Building Materials Nr 15 (październik grudzień) Prace są indeksowane w BazTech i Index Copernicus ISSN 1899-3230
Bardziej szczegółowoREGULAMIN OGÓLNOPOLSKIEGO KONKURSU POWER CONCRETE 2018
REGULAMIN OGÓLNOPOLSKIEGO KONKURSU POWER CONCRETE 2018 I. POSTANOWIENIA OGÓLNE 1. Regulamin określa cele, warunki uczestnictwa, zasady wykonania zadania konkursowego, sposób oceny prac konkursowych oraz
Bardziej szczegółowoWPROWADZENIE DO PROJEKTU ASR-RID REAKTYWNOŚĆ ALKALICZNA KRAJOWYCH KRUSZYW
WPROWADZENIE DO PROJEKTU ASR-RID REAKTYWNOŚĆ ALKALICZNA KRAJOWYCH KRUSZYW Dr inż. Albin Garbacik, prof. ICiMB Instytut Ceramiki i Materiałów Budowlanych Instytut Podstawowych Problemów Techniki Polskiej
Bardziej szczegółowoEDF POLSKA R&D EDF EKOSERWIS
EDF POLSKA R&D EDF EKOSERWIS SYNTEZA MATERIAŁÓW AKTYWOWANYCH ALKALICZNIE NA BAZIE POPIOŁÓW LOTNYCH BARTOSZ SARAPATA XXIII Konferencja POPIOŁY Z ENERGETYKI ZAKOPANE, 2016-10-20 SYNTEZA GEOPOLIMERÓW NA BAZIE
Bardziej szczegółowoWPŁYW WYPEŁNIACZY WAPIENNYCH NA CIEPŁO TWARDNIENIA CEMENTU
ROCZNIKI INŻYNIERII BUDOWLANEJ ZESZYT 7 /2007 Komisja Inżynierii Budowlanej Oddział Polskiej Akademii Nauk w Katowicach WPŁYW WYPEŁNIACZY WAPIENNYCH NA CIEPŁO TWARDNIENIA CEMENTU Elżbieta JANOWSKA-RENKAS
Bardziej szczegółowoPL B1. Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica,Kraków,PL BUP 15/06
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 198350 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 372230 (22) Data zgłoszenia: 13.01.2005 (51) Int.Cl. C04B 28/20 (2006.01)
Bardziej szczegółowoPL B BUP 20/ WUP 01/14 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) B1
PL 215644 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 215644 (21) Numer zgłoszenia: 390206 (22) Data zgłoszenia: 18.01.2010 (13) B1 (51) Int.Cl.
Bardziej szczegółowoEkonomiczne, ekologiczne i technologiczne aspekty stosowania domieszek do betonu. prof. dr hab. inż. Jacek Gołaszewski
Ekonomiczne, ekologiczne i technologiczne aspekty stosowania domieszek do betonu prof. dr hab. inż. Jacek Gołaszewski Definicja domieszek do betonu Domieszki substancje chemiczne dodawane podczas wykonywania
Bardziej szczegółowoPOPIÓŁ LOTNY DO BETONU 2016
POPIÓŁ LOTNY DO BETONU 2016 INFORMATOR EDF EKOSERWIS WIĘKSZY ZYSK NIŻSZY KOSZT ZGODNOŚĆ Z NORMAMI PARAMETRY SPIS TREŚCI Wstęp...... 1. Korzyści stosowania popiołu lotnego...4 2. Przykłady receptur na różnego
Bardziej szczegółowoINSTYTUT BADAWCZY DRÓG I MOSTÓW 03-301 Warszawa, ul. Jagiellońska 80 tel. sekr.: (0-22) 811 03 83, fax: (0-22) 811 1792
INSTYTUT BADAWCZY DRÓG I MOSTÓW 03-301 Warszawa, ul. Jagiellońska 80 tel. sekr.: (0-22) 811 03 83, fax: (0-22) 811 1792 APROBATA TECHNICZNA mdim Nr AT/2009-03-251O Nazwa wyrobu: Hydrauliczne spoiwo drogowe
Bardziej szczegółowoInstytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych
Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych Scientific Works of Institute of Ceramics and Building Materials Nr 12 ISSN 1899-3230 Rok VI Warszawa Opole 2013 ALBIN GARBACIK * TOMASZ BARAN ** Słowa kluczowe:
Bardziej szczegółowoTRWAŁOŚĆ BETONU Z CEMENTU CEM II/A-LL 42,5 R
ROCZNIKI INŻYNIERII BUDOWLANEJ ZESZYT 2009 Komisja Inżynierii Budowlanej Oddział Polskiej Akademii Nauk w Katowicach TRWAŁOŚĆ BETONU Z CEMENTU CEM II/A-LL 42,5 R Elżbieta JANOWSKA-RENKAS, Tomasz SKRZYPCZYK
Bardziej szczegółowoWpływ bio-popiołów na wybrane właściwości zapraw cementowych The impact of bio-ash on the selected properties of cement mortars
Scientific Review Engineering and Environmental Sciences (2017), 26 (2), 234 240 Sci. Rev. Eng. Env. Sci. (2017), 26 (2) Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska (2017), 26 (2), 234 240 Prz.
Bardziej szczegółowoWYŻSZA SZKOŁA EKOLOGII I ZARZĄDZANIA. 00-792 Warszawa, ul. Olszewska 12. Część VI. Autoklawizowany beton komórkowy. www.wseiz.pl
WYŻSZA SZKOŁA EKOLOGII I ZARZĄDZANIA Wydział Architektury 00-792 Warszawa, ul. Olszewska 12 MATERIAŁY DO IZOLACJI CIEPLNYCH W BUDOWNICTWIE Część VI Autoklawizowany beton komórkowy www.wseiz.pl AUTOKLAWIZOWANY
Bardziej szczegółowoNowa koncepcja kształtowania mrozoodporności betonu
Zbigniew Giergiczny Albin Garbacik Wojciech Drożdż Tomasz Baran Nowa koncepcja kształtowania mrozoodporności betonu NEW CONCEPT OF CREATING OF CONCRETE FROST RESISTANCE Streszczenie W polskich warunkach
Bardziej szczegółowoMandat 114 ZAŁĄCZNIK I ZAKRES STOSOWANIA CEMENT, WAPNA BUDOWLANE I INNE SPOIWA HYDRAULICZNE LISTA WYROBÓW DO WŁĄCZENIA DO MANDATU
Mandat 114 ZAŁĄCZNIK I ZAKRES STOSOWANIA CEMENT, WAPNA BUDOWLANE I INNE SPOIWA HYDRAULICZNE LISTA WYROBÓW DO WŁĄCZENIA DO MANDATU PRZEWIDZIANE DO ZASTOSOWAŃ: PRZYGOTOWANIE BETONU, ZAPRAWY, ZACZYNU I INNYCH
Bardziej szczegółowoWapień głównym składnikiem cementów. portlandzkich wieloskładnikowych CEM II/A,B-M
t e c h n o l o g i e 72 Wapień głównym składnikiem cementów portlandzkich wieloskładnikowych I/A,B-M Na krajowym rynku budowlanym można zaobserwować wzrost stosowania cementów z dodatkami mineralnymi.
Bardziej szczegółowoWłaściwości popiołu lotnego a trwałość betonu
t e c h n o l o g i e Właściwości popiołu lotnego a trwałość betonu Popiół lotny może stanowić cenny składnik betonu zwykłego i betonów nowej generacji. Stosując popiół w produkcji cementu i betonu, należy
Bardziej szczegółowoInstytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych
Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych Scientific Works of Institute of Ceramics and Building Materials Nr 19 (październik grudzień) Prace są indeksowane w BazTech i Index Copernicus ISSN 1899-3230
Bardziej szczegółowoSpecyfikacja techniczna wykonania i odbioru hydroizolacji z wykorzystaniem środka PENETRON ADMIX
przy realizacji projektu:.................................................................................................. - 1 - SPIS TREŚCI 1. Zakres stosowania... 3 2. Materiały... 3 2.1. Ogólna charakterystyka
Bardziej szczegółowoRok akademicki: 2013/2014 Kod: CTC TM-s Punkty ECTS: 9. Kierunek: Technologia Chemiczna Specjalność: Technologia materiałów budowlanych
Nazwa modułu: Technologia betonu Rok akademicki: 2013/2014 Kod: CTC-2-201-TM-s Punkty ECTS: 9 Wydział: Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Kierunek: Technologia Chemiczna Specjalność: Technologia materiałów
Bardziej szczegółowoWpływ mikrocementu na parametry zaczynu i kamienia cementowego
NAFTA-GAZ grudzień 2011 ROK LXVII Łukasz Kut Instytut Nafty i Gazu, Oddział Krosno Wpływ mikrocementu na parametry zaczynu i kamienia cementowego Wprowadzenie Mikrocement jest środkiem o bardzo szerokim
Bardziej szczegółowo(12) OPIS PATENTOWY (13) PL (11)
RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (13) PL (11) 181626 (21) Numer zgłoszenia: 313243 (22) Data zgłoszenia: 14.03.1996 (13) B1 (51 ) IntCl7 B09C 3/00 C04B
Bardziej szczegółowoCEMENT W INŻYNIERII KOMUNIKACYJNEJ W ŚWIETLE WYMAGAŃ OST GDDKiA
CEMENT W INŻYNIERII KOMUNIKACYJNEJ W ŚWIETLE WYMAGAŃ OST GDDKiA Dariusz Bocheńczyk Lafarge Cement S.A. 181 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA TRANSPORTU I GOSPODARKI MORSKIEJ z dnia 30 maja 2000 r. w sprawie warunków
Bardziej szczegółowoZaczyny i zaprawy budowlane
Zaczyny budowlane to mieszanina spoiw lub lepiszczz wodą. Rozróżnia się zaczyny: wapienne, gipsowe, cementowe, zawiesiny gliniane. Spoiwa charakteryzują się aktywnością chemiczną. Lepiszcza twardnieją
Bardziej szczegółowoWPŁYW POPIOŁÓW LOTNYCH WAPIENNYCH NA TEMPERATURĘ BETONU PODCZAS TWARDNIENIA W ELEMENTACH MASYWNYCH
DOTACJE NA INNOWACJE INNOWACYJNE SPOIWA CEMENTOWE I BETONY Z WYKORZYSTANIEM POPIOŁU LOTNEGO WAPIENNEGO WPŁYW POPIOŁÓW LOTNYCH WAPIENNYCH NA TEMPERATURĘ BETONU PODCZAS TWARDNIENIA W ELEMENTACH MASYWNYCH
Bardziej szczegółowoWPŁYW MĄCZKI GRANITOWEJ JAKO WYPEŁNIACZA W CEMENCIE NA WŁAŚCIWOŚCI BETONU
ROCZNIKI INŻYNIERII BUDOWLANEJ ZESZYT 10/2010 Komisja Inżynierii Budowlanej Oddział Polskiej Akademii Nauk w Katowicach WPŁYW MĄCZKI GRANITOWEJ JAKO WYPEŁNIACZA W CEMENCIE NA WŁAŚCIWOŚCI BETONU Elżbieta
Bardziej szczegółowoBadanie rozkładu składników chemicznych w wybranych frakcjach popiołu lotnego Aleksandra Sambor
Badanie rozkładu składników chemicznych w wybranych frakcjach popiołu lotnego Aleksandra Sambor Politechnika Częstochowska Wydział Inżynierii i Ochrony Środowiska Katedra Ogrzewnictwa, Wentylacji i Ochrony
Bardziej szczegółowoOcena wpływu domieszek i dodatków na właściwości matrycy cementowej
Ocena wpływu domieszek i dodatków na właściwości matrycy cementowej Promotor dr inż. Teresa Rucińska, mgr inż. Marzena Gul, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie 5 1. Wprowadzenie Nawiązując
Bardziej szczegółowoZaprawy i mieszanki betonowe
Źródło: www.fotolia.com KURS Zaprawy i mieszanki betonowe MODUŁ Projektowanie zapraw i mieszanek betonowych 1 4 Projektowanie zapraw i mieszanek betonowych Mimo ogromnego rozwoju narzędzi i metod służących
Bardziej szczegółowoWpływ właściwości fizykochemicznych zmielonych granulowanych żużli wielkopiecowych na kształtowanie się wskaźnika aktywności
Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej nr 24 (2018), 139 147 DOI: 10.17512/znb.2018.1.22 Wpływ właściwości fizykochemicznych zmielonych granulowanych żużli wielkopiecowych na kształtowanie się wskaźnika
Bardziej szczegółowoBADANIA POLIGONOWE BETONÓW WYKONANYCH Z CEMENTÓW NAPOWIETRZAJĄCYCH. 1. Wprowadzenie
XVI KONFERENCJA NAUKOWO-TECHNICZNA REOLOGIA W TECHNOLOGII BETONU Bełchatów 2015 Damian Dziuk 1 Łukasz Burcon 2 Mirosław Saferna 3 BADANIA POLIGONOWE BETONÓW WYKONANYCH Z CEMENTÓW NAPOWIETRZAJĄCYCH 1. Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoRODZAJE SPOIW BUDOWLANYCH str. 1 A11
RODZAJE SPOIW BUDOWLANYCH str. 1 A11 Spoiwo budowlane, to materiał wiążący, substancja organiczna lub nieorganiczna rozmieszczona pomiędzy ziarnami kruszywa, powodująca związanie składników. Spoiwa budowlane
Bardziej szczegółowoInstytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych
Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych Scientific Works of Institute of Ceramics and Building Materials Nr 12 ISSN 1899-3230 Rok VI Warszawa Opole 2013 KRYSTYNA RAJCZYK * ELŻBIETA GIERGICZNY ** MAREK
Bardziej szczegółowowww.wierzbica.ccom.pl
www.wierzbica.ccom.pl Kopalnia Wapieni WIERZBICA określenie parametru jednostka wartość średnia gęstość pozorna g/cm 3 2,28 CaCO 3 % 98,24 (70% zasobów - 98,58) MgO % 0,342 (70% zasobów - 0,325) SiO
Bardziej szczegółowoSYSTEM ZARZĄDZANIA I AKREDYTACJE
Dział Utylizacji Odpadów SYSTEM ZARZĄDZANIA I AKREDYTACJE Funkcjonujący w ENERGOPOMIAR Sp. z o.o. zintegrowany system zarządzania obejmuje swoim zakresem procesy realizowane przez Dział Utylizacji Odpadów.
Bardziej szczegółowoDługoterminowa obserwacja betonu komórkowego wyprodukowanego z popiołu fluidalnego. Dr inż. Svetozár Balcovic PORFIX Słowacja
Długoterminowa obserwacja betonu komórkowego wyprodukowanego z popiołu fluidalnego Dr inż. Svetozár Balcovic PORFIX Słowacja WSTĘP Próbki betonu komórkowego z dodatkiem popiołu fluidalnego 0 30 100 % zostały
Bardziej szczegółowoSpecyfikacja techniczna wykonania i odbioru hydroizolacji z wykorzystaniem środka PENETRON ADMIX
hydroizolacji z wykorzystaniem środka PENETRON ADMIX SPIS TREŚCI 1. Zakres stosowania 2. Materiały 2.1. Ogólna charakterystyka techniczna środka 2.2. Stosowanie środka Penetron ADMIX 3. Sprzęt 4. Składowanie
Bardziej szczegółowo