Nazwa Dalia ogrodowa - Dahlia cultorum

Transkrypt

1 Nazwa Dalia ogrodowa - Dahlia cultorum Grupa CEBULOWE Opis Jest byliną należącą do rodziny astrowatych. Rodzaj Dahlia pochodzi z pasm górskich Meksyku i z Gwatemali, gdzie był użytkowany jako roślina lecznicza i pastewna. Początkowo nie zwracano uwagi na część nadziemną dalii, ale ceniono ją za jadalne bulwy korzeniowe, które stanowiły alternatywę dla bulw ziemniaka. Jednak z powodu swojego specyficznego, ostrego smaku nie przyjęły się na stałe do spożycia. Dzięki eksperymentom ogrodniczym pojedyncze kwiaty dalii zastąpione zostały z czasem odmianami o pełnych kwiatostanach. Krzyżówki i rozmnażanie dalii doprowadziło do powstania około odmian hodowlanych tej rośliny. Swoją nazwę bylina zawdzięcza Linneuszowi, który nazwał ją na pamiątkę swojego ucznia - Andersa Dahla. Dalie nazywane są pospolicie georginiami - od rosyjskiego botanika Georgi. Charakterystyka Dalia ogrodowa jest wieloletnią rośliną z mięsistymi, bulwiasto zgrubiałymi korzeniami. Wysokość jaką osiąga dorosły okaz waha się od 30 do nawet 250 cm. Jej łodygi są wyprostowane, rozgałęzione i wydrążone. Bylina cechuje się kwiatami pojedynczymi, półpełnymi i pełnymi, nawet o średnicy 30 cm. Liście wyrastające z bulwy korzeniowej są pierzaste, czasami niepodzielone, o barwie zielonej lub purpurowej, umieszczone naprzeciwlegle. Dalie należą do niewielu z roślin, które mają tak bogatą gamę barw i różnorodność kształtów kwiatów. Kwiatostany mogą mieć kolor od białego do prawie czarny, a swoim wyglądem przypominać złocień, aster, lilię wodną czy piwonię. Zazwyczaj przybierają kształt koszyczków. Języczkowate i duże kwiaty brzeżne składają się z dwóch lub trzech rzędów płatków, które zebrane są u podstawy kwiatu. Kwiaty środkowe mają rurkowaty kształt i są złocistożółte lub brunatnoczerwone. Grupy Ze względu na różnorodność kształtów kwiatostanów dalie podzielono na kilka grup. Jednak nowo powstałe rośliny nie zawsze można było zaliczyć do konkretnego rodzaju. Z tego powodu wyróżniono kilka grup podstawowych. Aktualnie stosowana jest klasyfikacja ogrodnicza ustalona w 1962 roku na sympozjum ogrodniczym w Brukseli, według której dalie podzielone są 1 / 5

2 na dziesięć grup: Dalie pojedyncze - do tej grupy należą wszystkie dalie o kwiatach pojedynczych, czyli dalie karłowe, dalie Mignon (do 50 cm wysokości) i dalie wyższe (o wysokości ponad 50 cm). Cechują się koszyczkiem z jednym okółkiem płatków i żółtym środkiem w kształcie tarczki. Dalie anemonowe - to nowa grupa dalii o stosunkowo niedużych lub małych kwiatach, które składają się z brzeżnego okółka płatków promienistych i gęstego pierścienia rurkowatych płatków. Rośliny są niskie, dlatego najlepiej nadają się na rabaty. Dalie kryżowane - byliny o wysokości około 1 m, które wydają bardzo liczne kwiaty. Ich kwiatostany są pojedyncze i ozdobione mniejszymi płatkami o kolorze harmonizującym z odcieniem płatków brzeżnych. Kwiat składa się z trzech stref: pierścienia z dużych, gładkich płatków, pierścienia małych płatków i tarczki środkowej. Dalie piwoniowe - kwiaty tej grupy są półpełne, a tarczka środkowa pokazuje się dopiero, kiedy kwiat w pełni rozkwitnie. Płatki są sztywne lub lekko pofalowane i tworzą pierścienie. Dalie piwoniowe dorastają do 120 cm. Dalie dekoracyjne - jedna z podstawowych grup dalii, najpopularniejsza i najbardziej ceniona w Europie. Wyróżnia się spośród innych georginii wysokością - ma nawet ponad 2 m. Jej kwiaty zaś osiągają średnicę do 30 cm. Płatki kwiatostanu są szerokie, regularne i bardziej lub mniej faliste, osadzone ściśle zakrywają wnętrze kwiatu. Dalie kuliste lub duże pomponowe - szczególnie ceniona grupa dalii, która obejmuje rośliny o wysokości do cm. Kwiaty bylin są całkowicie kuliste lub delikatnie spłaszczone, a ich średnica wynosi około 10 cm. Płatki kwiatów mają brzegi mniej lub bardziej zwinięte. Dalie pomponowe - idealna grupa do uprawy w małych ogródkach. Według konwencji międzynarodowych średnica kwiatów nie powinna przekraczać 5 cm, ewentualnie może mieścić się w granicach 5-10 cm. Dalie te charakteryzują się pełnymi i regularnie kulistymi kwiatami, których płatki są krótkie, zaokrąglone, a u nasady zwinięte w rurki. Grupa odznacza się 2 / 5

3 kwiatami o intensywnej barwie. Dalie kaktusowe - rośliny z tej grupy osiągają wysokość cm, a ich kwiaty mają średnicę cm. Wyróżnia się trzy typy dalii kaktusowych: typ klasyczny - o kwiatach całkowicie pełnych, promieniście ułożonych płatkach, które są zwinięte w cienkie i spiczaste rurki; typ pajęczynowaty - płatki zwinięte i zakrzywione na zewnątrz; typ frędzlowaty (fimbra) - o porozcinanych płatkach. Dalie półkaktusowe - jest to grupa pośrednia pomiędzy daliami dekoracyjnymi i kaktusowymi. Rośliny dorastają do wysokości około 150 cm, a ich kwiaty mają średnicę cm. Płatki kwiatowe są pofalowane, ostro zakończone, a na końcach rurkowato zwinięte. Różne dalie - grupa obejmuje dalie, które nie da się zakwalifikować do wyżej wymienionych grup (dalie przypominające chryzantemy, lilie wodne oraz osobliwości botaniczne i inne). Uprawa Dalia nie wymaga nadzwyczajnych i czasochłonnych zabiegów pielęgnacyjnych. Najważniejsze, aby stanowisko, na którym rośnie było dobrze nasłonecznione, a gleba urodzajna. Przy pielęgnacji dalii nie wolno zapomnieć o usuwaniu jej pędów bocznych i zbędnych łodyg. Rośliny wymagają też palikowania oraz regularnego podlewania i nawożenia w okresie formowania pąków i kwitnienia. Chcąc zasilić roślinę, należy wykorzystać kompost lub nawóz organiczny zakupiony w sklepie ogrodniczym, które wspomogą dalię w zawiązywaniu licznych pąków kwiatowych. Nawóz mineralny bogaty w azot sprzyja rozwojowi liści. Sadzenie Dalia jest rośliną długowieczną i może rosnąć przez wiele lat, jeżeli w okresie zimowym zapewnimy jej odpowiednie warunki. Kiedy pojawią się pierwsze przymrozki, bulwy roślin trzeba wykopać. Pędy należy przyciąć na długość 3-5 cm i pozostawić do obeschnięcia. Bulwy musimy umieścić w skrzynce z torfem i przenieść do ciemnego oraz chłodnego pomieszczenia. Wraz z nastaniem wiosny, ale nie wcześniej niż w połowie maja, wysadza się karpę (podzieloną na 3 / 5

4 mniejsze kawałki, po trzy pęki) do przygotowanych dołków i przykrywa ziemią w taki sposób, aby pąki znajdowały się tuż pod jej powierzchnią, a zeszłoroczne pędy wystawały. Następnie posadzone rośliny należy obficie podlać. Rozmnażanie Roślinę można rozmnażać poprzez podział karp, sadzonki i nasiona. Karpy dalii rozsadza się na początku maja, mniejsze części, po trzy pęki, sadzi się na głębokość około 10 cm, zachowując rozstaw cm. Sadzonki do rozmnażania rośliny powinny być pędami (o długości około 10 cm) wyrosłymi z kłączy, które zostały wysadzone w lutym w szklarni. Warto zwrócić uwagę, aby sadzonki były z tzw. piętką. Umieszcza się je w doniczkach z piaszczystą ziemią kompostową lub substratem torfowym. Nasiona dalii wysiewa się w marcu. Następnie, zazwyczaj po ukazaniu się dwóch liści, pikuje się je do doniczek. Do gruntu wysadzamy młode roślinki, gdy miną przymrozki. Zastosowanie Dalie, które są najbardziej znanymi i najczęściej uprawianymi roślinami o bulwach korzeniowych, doskonale sprawdzą się jako jeden z elementów ogrodu. Szczególnie efektownie wyglądają, gdy posadzimy je w grupie po 1-3 sztuki w lekkim oddaleniu od pozostałych roślin. W dużych ogrodach najlepiej będą się prezentowały dalie dekoracyjne, w mniejszych ogrodach dalie kaktusowe lub anemonowe, zaś do małych ogródków przeznaczone są dalie pomponowe i kryzowane. Ze względu na późne kwitnienie dalie warto posadzić w pobliżu wcześnie kwitnących krzewów dekoracyjnych. Rośliny niskie, karłowate, dobrze sprawdzą się posadzone w ogródkach skalnych. Dalie ogrodowe nadają się na kwiat cięty. Nasze odmiany - 'Gallery Singer' (czerwona) - pomponowa 'Edinburgh' (czerwony, biały, czarny) Edyta Fijołek 4 / 5

5 {gallery}piklandia/cebulowe/dalia:150:100:0:2:jquery_slimbox:artistic{/gallery} 5 / 5