Osiągnięc ia ucznia NA OC EN. Osiągnięcia ucznia NA OCENĘ DOPUSZCZAJĄCĄ DOSTATECZNĄ DOBRĄ BARDZO DOBRĄ CE LU JĄ CĄ. HISTORIA - klasa II gimnazjum.

Transkrypt

1 HISTORIA - klasa II gimnazjum. Kryteria wymagań na poszczególne oceny. Temat lekcji Zakres materiału 67. Humanizm i renesans podsumowania. a) N. Machiavel li, T. Morus, M. Kopernik,J. Gutenberg, Erazm z Liczba godzin Osiągnięcia ucznia NA OCENĘ DOPUSZCZAJĄCĄ Uczeń ma duże braki w wiadomościach wymienionych poniżej. Pod kierunkiem nauczyciela wykonuje zadania o małym stopniu trudności, nie potrafi łączyć posiadanej wiedzy w logiczną całość, jego postawa na lekcji jest bierna, jednakże podejmuje próby poszerzenia wiedzy i umiejętności. 1 Zna: osoby, pojęcia. Rozumie: na czym polegały związki między starożytnością a humanizmem; zmiany społeczno -gospodarcze przełomu XV i XVI w. Osiągnięcia ucznia NA OCENĘ DOSTATECZNĄ Zna: osoby, pojęcia. Rozumie: na czym polegały związki między starożytnością a humanizmem; zmiany społeczno -gospodarcze przełomu XV i XVI w. Osiągnięcia ucznia NA OCENĘ DOBRĄ Uczeń ma opanowane treści wymagane na ocenę dostateczną. Wymagania na ocenę dobrą ma opanowane w stopniu dobrym, ale widoczne są niewielkie braki w jego wiedzy i umiejętnościach. Jest aktywny na lekcjach, zadania trudne wykonuje z pomocą nauczyciela, w miarę poprawnie interpretuje teksty źródłowe, potrafi samodzielnie zdobywać informacje z różnych źródeł. wskazuje na związki między ideałami głoszonymi przez twórców starożytnych a humanistami wykorzystuje tekst Osiągnięcia ucznia NA OCENĘ BARDZO DOBRĄ Uczeń ma w pełni opanowany materiał wymagany na oceny niższe niż bardzo dobra. Aktywnie uczestniczy w lekcji, przewodzi zespołowi zadaniowemu, jest krytyczny przy wykorzystaniu źródeł historycznych, uczestniczy w szkolnych i pozaszkolnych konkursach i olimpiadach, podejmuje się i staranie wykonuje zadania dodatkowe, prawidłowo operuje słownictwem historycznym, zagadnienia historyczne przedstawia jako ciąg przyczynowo-skutkowy. Ponadto: wskazuje na związki między ideałami głoszonymi przez twórców starożytnych a humanistami wykorzystuje tekst Osiągnięc ia ucznia NA OC EN Ę CE LU JĄ CĄ Uczeń posiada pełną wiedzę wynikającą z treści podstawy programowej, a jego umiejętności charakteryzują się integralnym traktowaniem procesów historycznych, dostrzega ich złożoność, potrafi dokonać samodzielnej analizy faktów, precyzyjnie wyraża swoje myśli, biegle posługuje się mapą, samodzielnie odnajduje związki przyczynowoskutkowe. Dostrzega problemy, podejmuje próby ich samodzielnego rozwiązywania. Ciągle poszerza swoją wiedzę. Bierze udział w konkursach historycznych z bardzo dobrym skutkiem. Potrafi kierować pracą zespołu zadaniowego.

2 Rotterdamu c) humanizm, renesans, utopia, mecenat, teocentryzm, antropocentryzm; związki między starożytnością a humanizmem, poglądy humanistów, zmiany społeczno -gospodarcze przełom XV i XVI w. a) Michał Anioł, Leonardo da Vinci, Rafael Santi, A. Dürer, H. Bosch, P. Bruegel c) styl renesansowy, arcydzieła malarstwa, rzeźby, architektury 68. Wielkie odkrycia geograficzne geneza, szlaki wypraw odkrywczych. 69 Konsekwencje wielkich odkryć geograficznych. a) Henryk Żeglarz, Vasco da Gama, K. Kolumb, A. Vespucci, F. Cortez, F. Pizarro, F. Magellan, J. Cabot b) daty:1488, 1492, 1498, c) przyczyny i skutki odkryć geograficznych, kolonizacja, kolonie, Ameryka Łacińska, Metysi, Mulaci, Indianie 70. Początki reformacji. a) Savonarola, J. Hus, M. Luter, U. Zwingli b) 1517 r. c) przyczyny reformacji, Potrafi: wymienić elementy składowe humanizmu, omówić zmiany społeczno - gospodarcze przełomu XV i XVI w., wymienić twórców i ich dzieła, posługiwać się mapą. Zna: główne założenia kultury renesansu, artystów malarzy, rzeźbiarzy, architektów i ich dzieła. Rozumie: znaczenie hasła Człowiekiem jestem i nic, co ludzkie, nie jest mi obce. Potrafi: opisać styl renesansowy. 2 Zna: nazwiska podróżników, odkryte lądy, jedną z cezur czasowych wydzielających średniowiecze. Rozumie: znaczenie odkryć. Potrafi: wymienić przyczyny i skutki odkryć geograficznych, posługiwać się pojęciami, lokalizuje na mapie i na osi czasu. 1 Zna: daty, osoby, pojęcia, religijne, społeczne i polityczne przyczyny reformacji. Po trafi: posługiwać się poznanymi pojęciami, lokalizuje na mapie kraje, Potrafi: wyjaśnić poglądy humanistów, omówić zmiany społeczno - gospodarcze przełomu XV i XVI w., wymienić twórców i ich dzieła, posługiwać się mapą. Zna: główne założenia kultury renesansu, artystów malarzy, rzeźbiarzy, architektów i ich dzieła. Rozumie: znaczenie hasła Człowiekiem jestem i nic, co ludzkie, nie jest mi obce. Potrafi: opisać styl renesansowy, rozpoznać budowle, rzeźby, obrazy z tego okresu Zna: nazwiska podróżników, odkryte lądy, cezury czasowe wydzielające średniowiecze. Rozumie: znaczenie odkryć. Potrafi: wyjaśnić przyczyny i skutki odkryć geograficznych, posługiwać się pojęciami, lokalizuje na mapie i na osi czasu. Zna: daty, osoby, pojęcia, religijne, społeczne i polityczne przyczyny reformacji. Rozumie: istotę przemian światopoglądowych. źródłowy do analizy zagadnień wie dlaczego humanizm i renesans narodziły się i rozwinęły w miastach Italii potrafi wyjaśnić co oznacza stwierdzenie człowiek renesansu oraz podać przykłady przedstawia różnice między zainteresowaniami ludzi średniowiecza i renesansu rozumie przesłanie renesansu wyjaśnia, na czym polegała oryginalność sztuki niemieckiego i niderlandzkiego renesansu wymienia cechy charakterystyczne architektury renesansu wymienia i lokalizuje na mapie szlaki i żeglarzy w kolejności odkryć i wypraw potrafi omówić przyczyny i skutki wypraw wymienia osiągnięcia techniczne umożliwiające wielkie odkrycia potrafi ocenić postępowanie odkrywców wobec ludności tubylczej omawia przemiany światopoglądowe w społeczeństwie chrześcijańskim wymienia innych niż Luter reformatorów religijnych i źródłowy do analizy zagadnień wie dlaczego humanizm i renesans narodziły się i rozwinęły w miastach Italii potrafi wyjaśnić co oznacza stwierdzenie człowiek renesansu oraz podać przykłady przedstawia różnice między zainteresowaniami ludzi średniowiecza i renesansu omawia na podstawie mapy rozprzestrzenianie się drukarstwa w Europie zna pojęcie kamea rozumie przesłanie renesansu wyjaśnia, na czym polegała oryginalność sztuki niemieckiego i niderlandzkiego renesansu wymienia cechy charakterystyczne architektury renesansu pracuje ze źródłem ikonograficznym wymienia i lokalizuje na mapie szlaki i żeglarzy w kolejności odkryć i wypraw potrafi omówić przyczyny i skutki wypraw wymienia osiągnięcia techniczne umożliwiające wielkie odkrycia opisuje cywilizacje prekolumbijskie potrafi ocenić postępowanie odkrywców wobec ludności tubylczej omawia przemiany światopoglądowe w społeczeństwie chrześcijańskim wymienia innych niż Luter reformatorów religijnych i

3 przemiany światopoglądowe, bulla, nepotyzm, symonia, ekskomunika, celibat, odpusty, banicja 71. Wyznania reformowane luteranizm i kalwinizm. 72. Wyznania reformowane anglikanizm. a) Jan Kal win, Henryk VIII b) 1534, 1555, 1563 c) cechy charakterystyczne luteranizmu, kalwinizmu i anglikanizmu: predestynacja, zbory, protestanci, ewangelicy, anglikanie, pastorzy. 73. Konflikty religijne i polityczne we Francji, Szwajcarii, ( XVI i XVII wiek). 74. Konflikty religijne i polityczne Niderlandach, Skandynawii i Anglii ( XVI i XVII wiek). a) M. Servet, Maria Tudor, Elżbieta I, Henryk Burbon, Walezjusze b) , 1555, 1572, 1581, 1598 c) rozwój reformacji i konflikty religijne, powstanie Niderlandów, hugenoci, baptyści, purytanie,edykt nantejski 75. Kontrreformacja i reforma katolicka. a) I. Loyola, Giordano Bruno b) 1534, c) reformy w Kościele katolickim, sobór trydencki, liturgia katolicka, kontrreformacja, w których szerzyła się reformacja, wyjaśnia przyczyny reformacji. 2 Zna: daty, osoby, przyczyny rozłamu w kościele katolickim. Potrafi: wyjaśnić, czym różniły się nowe wyznania od wyznania katolickiego, wymienia cechy charakterystyczne poszczególnych wyznań protestanckich 2 Zna: rolę, jaką w szerzeniu reformacji odegrał Servet, a także przyczyny zwycięstwa Kościoła anglikańskiego; zna konsekwencje wynikające z wprowadzenia reformacji. Potrafi: posługiwać się pojęciami, datami 1 Zna: daty, osoby, zna rolę zakonu jezuitów w obronie Kościoła katolickiego. Rozumie: cele wprowadzanych reform; Potrafi: wymienić decyzje soboru trydenckiego; wyjaśnić, na czym polegała kontrreformacja; posługiwać się pojęciami Po trafi: posługiwać się poznanymi pojęciami, lokalizuje na mapie kraje, w których szerzyła się reformacja, wyjaśnia przyczyny reformacji. Zna: daty, osoby, przyczyny rozłamu w kościele katolickim. Rozumie: różnice wyznaniowe. Potrafi: wyjaśnić, czym różniły się nowe wyznania od wyznania katolickiego, opisuje cechy charakterystyczne poszczególnych wyznań protestanckich Zna: rolę, jaką w szerzeniu reformacji odegrał Servet, a także przyczyny zwycięstwa Kościoła anglikańskiego. Rozumie: konsekwencje wynikające z wprowadzenia reformacji. Potrafi: wyjaśnić zasadę czyj kraj tego religia ; lokalizować na mapie, posługiwać się pojęciami, datami Zna: daty, osoby. Rozumie: cele wprowadzanych reform; rolę zakonu jezuitów w obronie Kościoła katolickiego. Potrafi: wymienić decyzje soboru trydenckiego; wyjaśnić, na czym polegała kontrreformacja; posługiwać się pojęciami i mapą. podaje nazwy krajów, w których upowszechniła się reformacja. opisuje rozwój reformacji w Niemczech (w tym wojnę chłopska, pokój augsburski wyjaśnia pojęcia: katechizm, supremacja omawia wyznanie luterańskie, kalwinizm i anglikanizm, prawidłowo używa nazw: Kościół ewangelicko augsburski, Kościół ewangelicko reformowany, Kościół anglikański omawia konflikt między protestantami a katolikami w Cesarstwie Niemieckim, Francji i Anglii, omawia podział Europy pod względem wyznaniowym w połowie XVI w. - na podstawie mapy ocenia i uzasadnia znaczenie reform w Kościele katolickim określa działalność zakonu pijarów potrafi opisać w jaki sposób Kościół katolicki starał się odzyskać wpływy w krajach objętych reformacją opisuje zmiany jakie podaje nazwy krajów, w których upowszechniła się reformacja. opisuje działalność Lutra przed ogłoszeniem 95 tez opisuje rozwój reformacji w Niemczech (w tym wojnę chłopska, pokój augsburski wyjaśnia pojęcia: katechizm, supremacja prawidłowo używa nazw: Kościół ewangelicko augsburski, Kościół ewangelicko reformowany, Kościół anglikański wyjaśnia koncepcje religijne omawia wyznanie luterańskie, kalwinizm i anglikanizm, omawia konflikt między protestantami a katolikami w Cesarstwie Niemieckim, Francji i Anglii, omawia przebieg reformacji w Niderlandach i Skandynawii omawia podział Europy pod względem wyznaniowym w połowie XVI w. - na podstawie mapy zna pojęcie: kwakrzy wykorzystuje tekst źródłowy ocenia i uzasadnia znaczenie reform w Kościele katolickim określa działalność zakonu pijarów potrafi opisać w jaki sposób Kościół katolicki starał się odzyskać wpływy w krajach objętych reformacją

4 herezja, inkwizycja, Indeks ksiąg zakazanych, jezuici 76. Przemiany społecznogospodarcze w Europie w XVI wieku. 77. Zmiany w gospodarce XVI wieku. a) rozwój gospodarki, postęp w rolnictwie, przemiany społeczne, dualizm gospodarczy, trój polówka, koło wodne, rewolucja cen, popyt, kredyt, bank, weksel, giełda, system nakładczy, manufaktura 78. Powtórzenie wiadomości. 2 Zna: przyczyny postępu w rolnictwie, zna stosowanie koła wodnego, trójpolówki. Rozumie: co to jest rewolucja cen, system nakładczy. Potrafi: wyjaśnić, na czym polegał dualizm, pojęcia, omówić postęp w rolnictwie i gospodarce. Zna: pojęcia, przyczyny postępu w rolnictwie, zna stosowanie koła wodnego, trójpolówki. Rozumie: co to jest rewolucja cen, system nakładczy. Potrafi: wyjaśnić, na czym polegał dualizm, pojęcia, omówić postęp w rolnictwie i gospodarce. zaszły w Kościele katolickim w wyniku reform podjętych na soborze trydenckim omawia przyczyny i konsekwencje rewolucji cen dla rozwoju gospodarczego Europy; przemiany społeczne zaistniałe w wyniku rozwoju gospodarczego analizuje schemat organizacji produkcji w systemie, nakładczym i potrafi opisać różnice w organizacji produkcji i sprzedaży w średniowiecznym systemie cechowym i nowożytnym systemie nakładczym potrafi porównać sposób wytwarzania produktów w systemie nakładczym i manufakturze rozproszonej oraz ocenić, która z form przynosiła większe zyski opisuje zmiany jakie zaszły w Kościele katolickim w wyniku reform podjętych na soborze trydenckim omawia przyczyny i konsekwencje rewolucji cen dla rozwoju gospodarczego Europy; przemiany społeczne zaistniałe w wyniku rozwoju gospodarczego analizuje schemat organizacji produkcji w systemie, nakładczym i potrafi opisać różnice w organizacji produkcji i sprzedaży w średniowiecznym systemie cechowym i nowożytnym systemie nakładczym potrafi porównać sposób wytwarzania produktów w systemie nakładczym i manufakturze rozproszonej oraz ocenić, która z form przynosiła większe zyski opisuje wpływ rozwoju handlu na życie miast w XVI w. 79. Sprawdzian wiadomości 80. Państwo polsko - litewskie w XVI wieku. a) Zygmunt Stary, Albrecht Hohenzollern, Władysław Jagiellończyk, cesarz Maksymilian, Stefan Batory, Iwan Groźny b) , 1525, 1526, 1533, 1582 c) pozycja Polski nad Bałtykiem, polityka dynastyczna Jagiellonów, hołd pruski, sekularyzacja, lenno, unia personalna 81. Rozwój gospodarki folwarczno 1 Zna: daty, władców polskich i ich rolę w kształtowaniu pozycji kraju nad Bałtykiem. Rozumie: politykę dynastyczną Jagiellonów. Potrafi: omówić pozycję Polski na mapie Europy, politykę dynastyczną Jagiellonów, wyjaśniać pojęcia, 2 Zna: przyczyny rozwoju gospodarki folwarczno pańszczyźnianej, wie na Zna: daty, władców polskich i ich rolę w kształtowaniu pozycji kraju nad Bałtykiem. Rozumie: politykę dynastyczną Jagiellonów. Potrafi: omówić pozycję Polski na mapie Europy, politykę dynastyczną Jagiellonów, posługiwać się mapą, wyjaśniać pojęcia, zinterpretować tekst źródłowy. Zna: przyczyny rozwoju gospodarki folwarczno - pańszczyźnianej. ocenia znaczenie hołdu pruskiego dla zachowania pokoju na północy omawia stosunki Polski z Rosją i Turcją w XVI w. opisuje postanowienia traktatu krakowskiego z 1525 r. przedstawia konsekwencje rozwoju gospodarki ocenia znaczenie hołdu pruskiego dla zachowania pokoju na północy omawia stosunki Polski z Rosją i Turcją w XVI w. opisuje postanowienia traktatu krakowskiego z 1525 r. analizuje mapę Rzeczpospolitej Obojga Narodów w 1582 r. i potrafi wymienić obszary, które zostały przyznane państwu polsko litewskiemu na mocy rozejmu w Jamie Zapolskim analizuje źródła ikonograficzne przedstawia konsekwencje rozwoju gospodarki folwarczno

5 pańszczyźnianej w Rzeczypospolitej. 82. Gospodarka i społeczeństwo Rzeczypospolitej w XVI wieku. a) rozwój gospodarki folwarczno - pańszczyźnianej, ograniczenia praw mieszczan i chłopów, folwark, pańszczyzna, poddaństwo, patrycjat, pospólstwo, plebs, rada miejska, ława miejska, taksy wojewodzińskie, burmistrz 83. Demokracja szlachecka w Rzeczypospolitej. 84. Sejm w Rzeczypospolitej w XVI wieku. a) Kazimierz Jagiellończyk, Jan Olbracht, Aleksander, Zygmunt Stary, Zygmunt Au gust b) 1454, 1493, 1505, 1569 c) ograniczenie władzy królewskiej i wzrost znaczenia szlachty, demokracja szlachecka, sejm walny, izba poselska, senat, sejmik, przywilej, poseł, senator, elekcja, nobilitacja, królewszczyzny, ruch egzekucyjny, konstytucja Nihil novi 85. Unia lubelska. a) Zygmunt II August b) 1569 c) przyczyny i skutki zawarcia unii lubelskiej, społeczeństwo Rzeczy pospolitej, unia realna, unia personalna, inkorporacja 86. Rzeczpospolita państwem bez stosów. czym ona polegała Potrafi: wyjaśnić, w jaki sposób ograniczano prawa chłopów i mieszczan; posługiwać się pojęciami, charakteryzuje mieszczan 2 Zna: daty, władców polskich z dynastii Jagiellonów, najważniejsze przywileje szlacheckie z XV w., skład sejmu walnego, założenia ruchu egzekucyjnego i jego znaczenie. Potrafi: wyjaśnić, na czym polegało ograniczenie władzy monarchy i wzrost znaczenia szlachty; posługiwać się pojęciami 1 Zna: datę zawarcia unii lubelskiej, tereny włączone do Rzeczpospolitej, postać króla, pojęcia. Potrafi: wymienić czynniki, które zadecydowały o podpisaniu unii, wyjaśnić okoliczności, które skłoniły magnatów polskich do zawarcia unii; wymienić narody i wyznania istniejące na terenie Rzeczypospolitej po zawarciu unii; 1 Zna: daty, pojęcia, Potrafi: omówić stosunek Kościoła Rozumie: na czym polegała gospodarka folwarczno - pańszczyźniana. Potrafi: wyjaśnić, w jaki sposób ograniczano prawa chłopów i mieszczan; posługiwać się pojęciami, charakteryzuje mieszczan Zna: daty, władców polskich z dynastii Jagiellonów, najważniejsze przywileje szlacheckie z XV w., skład sejmu walnego, wymienia decyzje jakie podejmuje sejm Rozumie: założenia ruchu egzekucyjnego i jego znaczenie. Potrafi: wyjaśnić, na czym polegało ograniczenie władzy monarchy i wzrost znaczenia szlachty; posługiwać się pojęciami i interpretować tekst źródłowy. Zna: datę zawarcia unii lubelskiej, tereny włączone do Rzeczpospolitej, postać króla, pojęcia Rozumie: czynniki, które zadecydowały o podpisaniu unii. Potrafi: wyjaśnić okoliczności, które skłoniły magnatów polskich do zawarcia unii; wymienić narody i wyznania istniejące na terenie Rzeczypospolitej po zawarciu unii; lokalizować na mapie. Rozumie: na czym polegał fenomen folwarczno pańszczyźnianej dla szlachty, mieszczan, chłopów i Rzeczpospolitej ocenia wpływ rozwoju gospodarczego Polski na poziom życia ludności porównuje rozwój gospodarczy Rzeczpospolitej z rozwojem Europy Zachodniej analizuje diagramy wyjaśnia rolę sejmu walnego w państwie polskim omawia znaczenie wybranych przywilejów dla ukształtowania się demokracji, wyjaśnia, jakie znaczenie dla ukształtowania demokracji szlacheckiej w Polsce miała konstytucja Nihil novi, wie jak doszło do powstania sejmu w Polsce i kto w nim zasiadał wie jak zmienił się sejm po zawarciu unii lubelskiej zna pojęcie: nobilitacja, zasada konsensusu omawia i analizuje konsekwencje zawarcia unii realnej dla Korony i Litwy, z wykorzystaniem tekstu źródłowego wyjaśnia przyczyny rozwoju reformacji w Rzeczypospolitej ze pańszczyźnianej dla szlachty, mieszczan, chłopów i Rzeczpospolitej - ocenia wpływ rozwoju gospodarczego Polski na poziom życia ludności porównuje rozwój gospodarczy Rzeczpospolitej z rozwojem Europy Zachodniej analizuje diagramy i teksty źródłowe wyjaśnia rolę sejmu walnego w państwie polskim omawia znaczenie wybranych przywilejów dla ukształtowania się demokracji wyjaśnia, jakie znaczenie dla ukształtowania demokracji szlacheckiej w Polsce miała konstytucja Nihil novi, wie jak doszło do powstania sejmu w Polsce i kto w nim zasiadał wie jak zmienił się sejm po zawarciu unii lubelskiej opisuje sposób działalności sejmu Rzeczpospolitej zna pojęcie: wojsko kwarciane, nobilitacja, zasada konsensusu omawia i analizuje konsekwencje zawarcia unii realnej dla Korony i Litwy potrafi wytłumaczyć dlaczego wielu Litwinów negatywnie ocenia skutki zawarcia unii lubelskiej analizuje tekst źródłowy wyjaśnia przyczyny rozwoju reformacji w

6 a) J. Łaski, P. Skarga, St. Hozjusz; b) 1573, 1596 c) rozwój reformacji w Rzeczy pospolitej; fenomen polskiej tolerancji religijnej; stosunek kościoła katolickiego do reformacji; judaizm, monofizytyzm, bracia czescy, bracia polscy, arianie, konfederacja warszawska, unia brzeska, unici, kościół prawosławny 87. Kultura renesansowa w Rzeczypospolitej. 88. Twórcy polskiego renesansu. a) Zygmunt Stary, Bona, M. Rej, J. Kochanowski, A. F. Modrzewski, M. Kopernik b) rozwój kultury renesansowej w Rzeczypospolitej, twórcy polskiego renesansu; mecenat, zabytki katolickiego do reformacji i przedstawić wyznania religijne na ziemiach polskich; 2 Zna: twórców polskiego renesansu i ich dzieła. Rozumie: wpływ renesansu europejskiego na rozwój polskiej sztuki i kultury. Potrafi: wyjaśnić, czym charakteryzował się styl renesansowy, czynniki, które wpłynęły na rozwój literatury w języku na rodowym, polskiej tolerancji religijnej. Potrafi: omówić stosunek Kościoła katolickiego do reformacji i przedstawić wyznania religijne na ziemiach polskich; lokalizuje na mapie. Zna: twórców polskiego renesansu i ich dzieła. Rozumie: wpływ renesansu europejskiego na rozwój polskiej sztuki i kultury. Potrafi: wyjaśnić, czym charakteryzował się styl renesansowy, czynniki, które wpłynęły na rozwój literatury w języku na rodowym, posługuje się mapą. wskazaniem grup społecznych, które przyjęły kalwinizm i luteranizm ocenia skutki kontrreformacji na terenie Rzeczypospolitej wyjaśnia dlaczego Polskę nazywano państwem bez stosów analizuje teksty źródłowe omawia najwspanialsze dzieła renesansowe w Polsce - omawia budowle renesansowe znajdujące się w jego najbliższej okolicy wyjaśnia, jakie czynniki zadecydowały o rozwoju szkolnictwa w Polsce wyjaśnia w jaki sposób humanizm i kultura renesansowa dotarły na teren Rzeczpospolitej. Rzeczypospolitej wyjaśnia dlaczego Polskę nazywano państwem bez stosów wie dlaczego idee Lutra szerzyły się wśród mieszczan, a idee Kalwina wśród szlachty i magnaterii ocenia skutki kontrreformacji na terenie Rzeczypospolitej analizuje teksty źródłowe omawia najwspanialsze dzieła renesansowe w Polsce - omawia budowle renesansowe znajdujące się w jego najbliższej okolicy, potrafi wymienić przykłady zabytków architektury renesansowej na terenie Pomorza wyjaśnia, jakie czynniki zadecydowały o rozwoju szkolnictwa w Polsce wyjaśnia w jaki sposób humanizm i kultura renesansowa dotarły na teren Rzeczpospolitej, analizuje tekst żródłowy 89. Pierwsza wolna elekcja. Praca z tekstem źródłowym. 90. Rzeczpospolita za panowania pierwszych władców elekcyjnych. a) Hen ryk Walezy, Stefan Batory, Anna Jagiellonka, Jan Zamojski, Zygmunt III Waza b) 1572, 1573 c) sytuacja w Rzeczypospolitej po śmierci Zygmunta Augusta, uzależnienie królów elekcyjnych od szlachty, czynniki decydujące o wyborze obcokrajowców na władców Rzeczy pospolitej; wolna elekcja, 2 Zna: kolejnych władców elekcyjnych, datę pierwszej elekcji. Rozumie: rolę Jana Zamojskiego w kolejnych elekcjach, uzależnienie monarchów od szlachty. Potrafi: wyjaśnić, jakie czynniki zadecydowały o wyborze Henryka Walezego, Stefana Batorego i Zygmunta III Wazy na królów Rzeczypospolitej; wymienić reformy Stefana Batorego, posługiwać się pojęciami. Zna: kolejnych władców elekcyjnych, datę pierwszej elekcji. Rozumie: rolę Jana Zamojskiego w kolejnych elekcjach, uzależnienie monarchów od szlachty. Potrafi: wyjaśnić, jakie czynniki zadecydowały o wyborze Henryka Walezego, Stefana Batorego i Zygmunta III Wazy na królów Rzeczypospolitej; omówić reformy Stefana Batorego, posługiwać się mapą i pojęciami. omawia politykę wewnętrzną i zewnętrzną prowadzoną przez Stefana Batorego i Zygmunta III Wazę ocenia stopień uzależnienia królów elekcyjnych od magnatów polskich, analizując teksty źródłowe omawia politykę wewnętrzną i zewnętrzną prowadzoną przez Stefana Batorego i Zygmunta III Wazę ocenia stopień uzależnienia królów elekcyjnych od magnatów polskich, - ocenia wolną elekcję jako formę sprawowania władzy, wymienia mocne i słabe strony tej metody

7 pacta conventa, artykuły henrykowskie, piechota wybraniecka, rokosz Zebrzydowskiego, bezkrólewie 91. Powtórzenie wiadomości. 92. Sprawdzian wiadomości. 93. Europa zachodnia w XVII wieku. Rządy absolutne we Francji. 94. Anglia monarchią konstytucyjną. a) Ludwik XIII, Ludwik XIV, A. Richelieu, J. Mazarin, O. Cromwell, Karol I, Stuartowie b) lata c) przyczyny i konsekwencje wojny trzydziestoletniej, narodziny monarchii absolutnej we Francji, monarchii parlamentarnej w Anglii; monarchia absolutna, monarchia konstytucyjno - parlamentarna, intendenci, Państwo to ja, Król Słońce, lord protektor, władza absolutna 95. Rosja i Szwecja - sąsiedzi Rzeczypospolitej w XVII i pierwszej połowie XVIII wieku. 96. Imperium tureckie i monarchia pruska - sąsiedzi Rzeczypospolitej w XVII i pierwszej połowie XVIII wieku. a) Piotr I, Karol XI, Mehmed IV, Fryderyk Wilhelm, Fryderyk I b) 1648, 1657, 1683, , 1701 c) Rosja potęgą europejską, upadek znaczenia politycznego Szwecji i Turcji, Prusy państwem militarnym; bojarzy, Smuta, car, cerkiew, 2 Zna: daty, władców Francji i Anglii, wydarzenia wojny trzydziestoletniej, wie jaką rolę odegrali Richelieu, Mazarin, Cromwell.. Potrafi: podać przyczyny i konsekwencje wojny trzydziestoletniej; wyjaśnić jak doszło do ukształtowania się monarchii absolutnej we Francji i konstytucyjno - parlamentarnej w Anglii; posługiwać się pojęciami. 2 Zna: daty, pojęcia, postacie, władców państw sąsiadujących z Rzecząpospolitą. Potrafi: podać przyczyny wzrostu potęgi Rosji i Prus, upadku politycznego Turcji i Szwecji, wyjaśnić czynniki, które doprowadziły do utworzenia potęgi Rosji i Prus; wskazuje sąsiadów państwa polskiego na mapie Zna: daty, władców Francji i Anglii, wydarzenia wojny trzydziestoletniej, Rozumie i opisuje rolę, jaką odegrali Richelieu, Mazarin, Cromwell. Potrafi: podać przyczyny i konsekwencje wojny trzydziestoletniej; wyjaśnić jak doszło do ukształtowania się monarchii absolutnej we Francji i konstytucyjno - parlamentarnej w Anglii; posługiwać się mapą i pojęciami. Zna: daty, pojęcia, postacie, władców państw sąsiadujących z Rzecząpospolitą. Rozumie: przyczyny wzrostu potęgi Rosji i Prus, upadku politycznego Turcji i Szwecji. Potrafi: wyjaśnić czynniki, które doprowadziły do utworzenia potęgi Rosji i Prus; posługiwać się mapą. charakteryzuje ustrój monarchii absolutnej we Francji i monarchii parlamentarnej w Anglii, wskazując podobieństwa i różnice wyjaśnia znaczenie klęski pod Wiedniem dla Turcji. opisuje rolę pozytywną i negatywną) jaką w dziejach Turcji odegrała armia przedstawia drogę Hohenzollernów do korony pruskiej przedstawia reformy przeprowadzone przez Piotra I wymienia państwa, które założyły Ligę Świętą, zna czas i okoliczności jej powstania zna skutki wojny północnej charakteryzuje ustrój monarchii absolutnej we Francji i monarchii parlamentarnej w Anglii, wskazując podobieństwa i różnice wymienia konsekwencje pokoju westfalskiego opisuje role jaka w XVII wieku odegrał Wersal i styl Ludwika XIV analizuje przyczyny rozwoju państw ościennych Rzeczypospolitej wyjaśnia znaczenie klęski pod Wiedniem dla Turcji. opisuje rolę pozytywną i negatywną) jaką w dziejach Turcji odegrała armia przedstawia drogę Hohenzollernów do korony pruskiej przedstawia reformy przeprowadzone przez Piotra I wymienia państwa, które założyły Ligę Świętą, zna czas i okoliczności jej powstania, wie jaką rolę miało w niej odgrywać papiestwo

8 janczarowie, Duma Bojarska 97. Konflikty Rzeczypospolitej z Rosją w XVII wieku. Powstanie Chmielnickiego. 98. Konflikty Rzeczypospolitej ze Szwecją i Turcja w XVII wieku. Skutki wojen prowadzonych przez Rzeczpospolitą w XVII wieku. a) Zygmunt III Waza, Władysław IV, Jan Kazimierz, J. K. Chodkiewicz, S. Żółkiewski, B. Chmielnicki, J. Wiśniowiecki, Karol X Gustaw, S. Czarniecki, J. Sobieski b) 1600, 1610, , , , , , 1683, 1699 c) polityka zagraniczna Rzeczypospolitej za panowania Zygmunta III i Władysława IV, powstanie na Ukrainie; Zaporoże, kozacy, Sicz, ataman, kozacy rejestrowi, odsiecz wiedeńska 99. Przemiany Rzeczypospolitej w XVII wieku Kryzys polityczny XVII-wiecznej Rzeczpospolitej. a) Władysław IV, Jan Kazimierz, M. K. Wiśniowiecki, Jan Sobieski c) konsekwencje wojen prowadzonych w XVII w. dla gospodarki, ustroju i społeczeństwa Rzeczypospolitej; oligarchia magnacka, liberum veto, banicja, 2 Zna: daty, postacie władców i hetmanów. Rozumie: przyczyny, które doprowadziły do wojen ze Szwecją, Rosją, Turcją i wybuchu powstania Chmielnickiego. Potrafi: posługiwać się pojęciami. 2 Zna: władców, pojęcia. Rozumie: przyczyny kryzysu gospodarczego i politycznego w Rzeczypospolitej w XVII w. Potrafi: wyjaśnić jak do szło do ukształtowania się oligarchii magnackiej, wyjaśnia zasadę liberum veto. Zna: daty, postacie władców i hetmanów. Rozumie: przyczyny, które doprowadziły do wojen ze Szwecją, Rosją, Turcją i wybuchu powstania Chmielnickiego. Potrafi: opisać najważniejsze etapy konfliktów, lokalizuje na osi czasu najważniejsze bitwy, lokalizuje na mapie, posługuję się pojęciami. Zna: władców, pojęcia. Rozumie: przyczyny kryzysu gospodarczego i politycznego w Rzeczypospolitej w XVII w. Potrafi: wyjaśnić jak do szło do ukształtowania się oligarchii magnackiej, wyjaśnia zasadę liberum veto. przedstawia ostateczne rozstrzygnięcia toczonych wojen ocenia skutki wojen prowadzonych przez Rzeczpospolitą w XVII w. - omawia przyczyny kryzysu politycznego opisuje i ocenia sytuację społeczno - gospodarczo - polityczną Rzeczypospolitej w XVII w. opisuje przejawy kryzysu gospodarczego, jaki dotknął Rzeczpospolitą w XVII w. zna skutki wojny północnej przedstawia ostateczne rozstrzygnięcia toczonych wojen, wykorzystując tekst źródłowy, diagramy, mapę i oś czasu ocenia skutki wojen prowadzonych przez Rzeczpospolitą w XVII w. omawia przyczyny kryzysu politycznego z wykorzystaniem tekstu źródłowego opisuje i ocenia sytuację społeczno - gospodarczo - polityczną Rzeczypospolitej w XVII w. opisuje przejawy kryzysu gospodarczego, jaki dotknął Rzeczpospolitą w XVII w. Ustosunkowuje się do stwierdzenia, ze Rzeczpospolita w XVII w. była ogarnięta kryzysem

9 infamia, rokosz, konfederacja, latyfundia politycznym 101. Kultura baroku. a) Caravaggio, Rubens, Rembrandt, Vermeer, C. Monte verdi, J. S. Bach, J. F. Haendel, F. Bacon, Kartezjusz, J. Locke, I. Newton c) różnorodność kultury baroku, człowiek i jego miejsce w otaczającym go świecie; empiryzm, racjonalizm 57. Kultura barokowo sarmacka w Rzeczypospolite j. b) 1724 c) narodziny nietolerancji w Rzeczypospolitej, ideologia sarmacka; kalwarie, portrety trumienne, apostazja, ateista, sarmatyzm, konserwatyzm, ksenofobia, nietolerancja, przedmurze chrześcijaństwa Rządy saskie w Rzeczypospolitej Blaski i cienie panowania saskiego w Polsce. a) August II Mocny, Stanisław Leszczyński, August III b) 1717, 1732, 1736 c) negatywne i pozytywne skutki wyboru Sasów na władców Rzeczy pospolitej; detronizacja, Sejm Niemy, przymierze trzech czarnych orłów 1 wymienia twórców kultury i sztuki baroku oraz ich dzieła, zna pojęcia empiryzm i racjonalizm Potrafi: wymienić twórców i ich dzieła, poglądy myślicieli; wyjaśnić, czym charakteryzował się barok. Rozumie: pojęcia ksenofobia, nietolerancja, specyfikę sarmatyzmu Potrafi: wyjaśnić, czym charakteryzował się sarmatyzm, polski barok, znaczenie pojęć. 2 Zna: daty, pojęcia, władców Rzeczypospolitej, Potrafi: wymienić negatywne i pozytywne skutki panowania Sasów, wyjaśnić konsekwencje wyboru Wettinów na tron polski; rolę Stanisława Leszczyńskiego, znaczenie powiedzeń Jedni do Sasa, drudzy do Lasa oraz Za króla Sasa jedz, pij i po puszczaj pasa. Zna: twórców kultury i sztuki baroku oraz ich dzieła. Rozumie: pojęcia empiryzm i racjonalizm. Potrafi: wymienić twórców i ich dzieła, poglądy myślicieli; wyjaśnić, czym charakteryzował się barok. Zna: datę zamieszek w Toruniu. Rozumie: pojęcia przedmurze chrześcijaństwa, ksenofobia, nietolerancja, specyfikę sarmatyzmu Potrafi: wyjaśnić, czym charakteryzował się sarmatyzm, polski barok, znaczenie pojęć. Zna: daty, pojęcia, władców Rzeczypospolitej. Rozumie: negatywne i pozytywne skutki panowania Sasów. Potrafi: powiedzieć jak doszło do unii polsko saskiej w XVIII w., wyjaśnić konsekwencje wyboru Wettinów na tron polski; przedstawić rolę Stanisława Leszczyńskiego, znaczenie powiedzeń Jedni do Sasa, drudzy do Lasa oraz Za króla Sasa jedz, pij i po puszczaj pasa. omawia różnorodność kultury baroku, posługując się konkretnymi przykładami wie, jak ludzie postrzegali świat i swoje miejsce w nim w czasach baroku omawia wpływ ideologii sarmackiej na kulturę, oświatę i życie codzienne szlachty wyjaśnia, dlaczego szlachta uważała Rzeczpospolitą za przedmurze chrześcijaństwa i jakie miało to konsekwencje opisuje, jak w Polsce rozwijała się sztuka barokowa wie, jakie były skutki zwycięstwa kontrreformacji w Rzeczpospolitej opisuje dworek szlachecki wyjaśnia dlaczego w Rzeczpospolitej w XVII w. pojawiła się nietolerancja omawia politykę zagraniczną Augusta II Mocnego ocenia okres panowania Augusta III w Rzeczypospolitej, opisuje rolę jaką w szkolnictwie odegrał Stanisław Konarski omawia różnorodność kultury baroku, posługując się konkretnymi przykładami wie, jak ludzie postrzegali świat i swoje miejsce w nim w czasach baroku charakteryzując sztukę baroku, wyjaśnia jej związki z religią wyjaśnia, czym różnił się empiryzm od nurtów filozoficznych średniowiecza omawia wpływ ideologii sarmackiej na kulturę, oświatę i życie codzienne szlachty wyjaśnia, dlaczego szlachta uważała Rzeczpospolitą za przedmurze chrześcijaństwa i jakie miało to konsekwencje opisuje, jak w Polsce rozwijała się sztuka barokowa wie, jakie były skutki zwycięstwa kontrreformacji w Rzeczpospolitej opisuje dworek szlachecki wyjaśnia dlaczego w Rzeczpospolitej w XVII w. pojawiła się nietolerancja korzystając z różnych źródeł potrafi wyszukać przykłady architektury pałacowej okresu baroku w najbliższym otoczeniu omawia politykę zagraniczną Augusta II Mocnego ocenia okres panowania Augusta III w Rzeczypospolitej, korzystając z tekstów źródłowych porównuje unie: zawartą przez Rzeczpospolitą z Saksonią i lubelską. opisuje rolę jaką w szkolnictwie odegrał Stanisław Konarski

10 104.Powtórzenie wiadomości Sprawdzian wiadomości Oświecenie przełom umysłowy Przemiany w życiu codziennym i w sztuce. a) Wolter, J. J. Rousseau, Monteskiusz, D. Diderot, A. Smith b) idee epoki oświecenia, stosunek filozofów oświecenia do państwa i władzy, oświata, odkrycia i wynalazki; styl klasycystyczny, racjonalizm, empiryzm, krytycyzm, deizm, ateiści, suwerenność, Encyklopedia, trójpodział władzy, prawa naturalnego, liberalizm gospodarczy, wolny rynek, wolna konkurencja, sentymentalizm 108. Rewolucja agrarna i przemysłowa Austria i Prusy w epoce oświecenia. a) Fryderyk II Wielki, Józef II b) 1765, 1769 c) rozwój gospodarczy a absolutyzm oświecony, konsekwencje rewolucji agrarnej i przemysłowej dla społeczeństwa, rewolucja przemysłowa w Anglii, reformy w Austrii i Prusach; absolutyzm oświecony, burżuazja, proletariat, rewolucja agrarna, rewolucja przemysłowa 110. Powstanie Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. a) B. Fran klin, T. Jefferson, K. Pułaski, T. Kościuszko 2 Zna: filozofów oświecenia i ich teorie, naukowców i ich wynalazki. Potrafi: wyjaśnić, czym charakteryzowało się oświecenie, wyjaśnia pojęcia 2 Zna: daty, pojęcia, władców Prus i Austrii, wprowadzone przez nich reformy, wynalazki i odkrycia Potrafi: wyjaśnić; na czym polegał absolutyzm oświecony, z czego wynikała potęga Prus, czym była rewolucja agrarna, na czym polegała rewolucja przemysłowa w Anglii 1 Zna: daty, pojęcia, osoby, główne hasła Deklaracji niepodległości. Potrafi: wymienić przyczyny, które skłoniły kolonistów do podjęcia walki, posługiwać się pojęciami, lokalizować na mapie. Zna: filozofów oświecenia i ich teorie, naukowców i ich wynalazki. Rozumie: ideologię oświecenia. Potrafi: wyjaśnić, czym charakteryzowało się oświecenie, stosunek filozofów do otaczające go świata, rolę oświaty w dobie oświecenia, wyjaśnia pojęcia Zna: daty, pojęcia, władców Prus i Austrii, wprowadzone przez nich reformy, wynalazki i odkrycia Rozumie: na czym polegała rewolucja przemysłowa w Anglii Potrafi: wyjaśnić; na czym polegał absolutyzm oświecony, z czego wynikała potęga Prus, czym była rewolucja agrarna. Zna: daty, pojęcia, osoby, główne hasła Deklaracji niepodległości. Rozumie: przyczyny, które skłoniły kolonistów do podjęcia walki. Potrafi: wyjaśnić przyczyny buntu w koloniach, opisać przebieg walk opisuje zmiany, jakie zaszły w szkolnictwie w czasie oświecenia opisuje cechy oświeconego władcy przedstawia monteskiuszowską koncepcję organizacji władzy w państwie omawia konsekwencje rewolucji agrarnej i przemysłowej dla społeczeństwa wyjaśnia stwierdzenie bostońskie picie herbaty wie w jaki sposób została zrealizowana zasada trójpodziału władzy w konstytucji opisuje zmiany, jakie zaszły w szkolnictwie w czasie oświecenia opisuje cechy oświeconego władcy przedstawia monteskiuszowską koncepcję organizacji władzy w państwie i porównuje ją z systemem funkcjonującym we współczesnej Polsce - analizuje tekst źródłowy i na jego podstawie omawia znaczenie oświecenia dla rozwoju wiedzy o otaczającym człowieka świecie omawia konsekwencje rewolucji agrarnej i przemysłowej dla społeczeństwa pracuje z tekstem źródłowym wyjaśnia stwierdzenie bostońskie picie herbaty wie w jaki sposób została zrealizowana zasada trójpodziału władzy w

11 b) 1776, 1787 c) sytuacja w koloniach angielskich, wybuch wojny o niepodległość, Deklaracja niepodległości i jej twórcy, Konstytucja Stanów Zjednoczonych, system władzy, Polacy w wojnie o niepodległość; republika, kongres, senat, Izba Reprezentantów, Biały Dom 111. Francja w okresie rewolucji ( ) - część Francja w okresie rewolucji ( ) - część 2. a) Ludwik XVI, M. Robespierre, J. Danton, Napoleon Bonaparte b) , 1792, 1795, 1799 c) Sytuacja Francji za Ludwika XVI, po stu latach zwołania Stanów Generalnych, stan trzeci, rewolucja w Paryżu; Stany Generalne, Zgromadzenie Narodowe, Zgromadzenie Konstytucyjne, Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela, jakobini, rewolucja społeczna, monarchia konstytucyjna; ugrupowania i kluby polityczne, stracenie Ludwika XVI, rządy jakobinów, przejęcie władzy przez dyrektoriat; monarchiści, dyktatura, terror, rojaliści, dyrektoriat, trybunały rewolucyjne 113. Rzeczpospolita Stanisława Augusta Konfederacja barska i I rozbiór Polski. a) Stanisław August Poniatowski, T. Rejtan b) 1767, 1768, Zna: daty, osoby, pojęcia, zna przyczyny wybuchu rewolucji, wie na czym polegał terror, rządy jakobinów. Potrafi: opisać jak zmieniał się ustrój Francji od 1789 do 1799 roku 2 Zna: daty, osoby, pojęcia, przyczyny I rozbioru o niepodległość, wyjaśnić udział Polaków, posługiwać się pojęciami, lokalizować na mapie. Zna: daty, osoby, pojęcia, kluby polityczne. Rozumie: przyczyny wybuchu rewolucji, na czym polegał terror, rządy jakobinów, konsekwencje stracenia króla. Potrafi: wyjaśnić, jakie czynniki miały wpływ na wybuch rewolucji, znaczenie zdobycia Bastylii, przyczyny upadku monarchii i ustanowienia republiki; lokalizuje wydarzenia na osi czasu, wyjaśnić przyczyny upadku jakobinów i przejęcie władzy przez dyrektoriat; przyczyny przejęcia władzy przez Napoleona. Rozumie: sytuację polityczną, w jakiej znajdowała się Rzeczpospolita w XVIII w. Potrafi: wyjaśnić, na czym polegały próby reform w państwie, dlaczego doszło do konfederacji radomskiej i amerykańskiej przedstawia uprawnienia prezydenta i Kongresu w Stanach Zjednoczonych. udowadnia słuszność twierdzenia rewolucja pożera własne dzieci omawia przyczyny i skutki wprowadzenia polityki terroru charakteryzuje społeczeństwo francuskie sprzed wybuchu rewolucji opisuje metody ingerowania Rosji w sprawy Rzeczpospolitej podaje przyczyny zawiązania konfederacji barskiej omawia pozytywne i negatywne skutki powołania Rady konstytucji amerykańskiej omawia system władzy w Stanach Zjednoczonych, opierając się na tekście konstytucji wyjaśnia udział Polaków w walce o niepodległość Stanów Zjednoczonych analizuje Deklarację Praw Człowieka i Obywatela, oceniając jej znaczenie Deklaracji dla współczesności udowadnia słuszność twierdzenia rewolucja pożera własne dzieci omawia przyczyny i skutki wprowadzenia polityki terroru charakteryzuje społeczeństwo francuskie sprzed wybuchu rewolucji ocenia rządy jakobinów opisuje metody ingerowania Rosji w sprawy Rzeczpospolitej podaje przyczyny zawiązania konfederacji barskiej omawia pozytywne i

12 c) sytuacja polityczna w Rzeczypospolitej przed elekcją S. A. Poniatowskiego, elekcja, inicjatywy reformatorskie, konfederacja radomska i barska, przyczyny I rozbioru Rzeczypospolitej, reformy sejmu rozbiorowego; Familia, Szkoła Rycerska, prawa kardynalne, Rada Nieustająca 115 Sejm Wielki. Konstytucja 3 Maja. Konfederacja targowicka Od konfederacji targowickiej do insurekcji kościuszkowskiej Upadek Rzeczpospolitej Obojga Narodów. a) I. Potocki, Stanisław August Poniatowski, H. Kołłątaj, S. Małachowski, J. Poniatowski, T. Kościuszko b) 1789, 3 V 1791, 1792 c) sytuacja między narodowa Rzeczy pospolitej, programy stronnictw politycznych, Konstytucja 3 Maja, przyczyny i skutki konfederacji targowickiej; monarchia konstytucyjna, Straż Praw, sejm skonfederowany, konstytucja, posesjonaci, Czarna procesja a) Stanisław August Poniatowski, T. Kościuszko, B. Głowacki, I. Potocki, S. Małachowski, H. Kołłątaj, J. Poniatowski b) 1793, 1794, 1795 c) wewnętrzne i zewnętrzne przyczyny upadku Rzeczy pospolitej, insurekcja kościuszkowska, 3 Rozumie: w jakich okolicznościach doszło do uchwalenia Konstytucji 3 Maja Potrafi: wymienić stronnictwa politycznych; wymienić najważniejsze postanowienia Konstytucji; wyjaśnić pojęcia Rozumie: przyczyny wybuchu powstania kościuszkowskiego Potrafi: wyjaśnić, dlaczego doszło do II i III rozbioru Rzeczypospolitej, omówić treść Uniwersału połanieckiego. barskiej, przyczyny I rozbioru, Rozumie: w jakich okolicznościach doszło do uchwalenia Konstytucji 3 Maja, czym jest skonfederowany sejm. Potrafi: wymienić i omówić programy stronnictw politycznych; wymienić najważniejsze postanowienia Konstytucji; wyjaśnić pojęcia, sporządzić prosty ciąg przyczynowo - skutkowy. Rozumie: przyczyny wybuchu powstania kościuszkowskiego, udział chłopów w powstaniu. Potrafi: wyjaśnić, dlaczego doszło do II i III rozbioru Rzeczypospolitej, omówić treść Uniwersału połanieckiego. Nieustającej wie czym był i kiedy został zawarty traktat trzech czarnych orłów wskazuje na mapie ziemie jakie utraciła Rzeczpospolita w wyniku I rozbioru., ocenia straty ocenia rolę jaką odegrała KEN wie dlaczego sejm, który rozpoczął obrady w 1788 r. nazwany został wielkim omawia sytuację międzynarodową Rzeczypospolitej przed zwołaniem Sejmu Wielkiego i po konfederacji targowickiej ocenia udział króla w konfederacji przedstawia działania ustawodawcze Sejmu Wielkiego przed uchwaleniem konstytucji wyjaśnia, jakie były przyczyny i skutki zawiązania konfederacji targowickiej omawia przyczyny upadku Rzeczypospolitej w XVIII w., przedstawiając kolejne rozbiory na mapie i osi czasu omawia przyczyny upadku Rzeczypospolitej w XVIII w., przedstawiając kolejne rozbiory na mapie i osi czasu, wie w jaki sposób Kościuszko zabiegał o pozyskanie poparcia chłopów dla powstania negatywne skutki powołania Rady Nieustającej wie czym był i kiedy został zawarty traktat trzech czarnych orłów wskazuje na mapie ziemie jakie utraciła Rzeczpospolita w wyniku I rozbioru., ocenia straty ocenia rolę jaką odegrała KEN analizując tekst źródłowy, ocenia decyzję państw ościennych dotyczącą rozbioru Rzeczypospolitej wie dlaczego sejm, który rozpoczął obrady w 1788 r. nazwany został wielkim omawia sytuację międzynarodową Rzeczypospolitej przed zwołaniem Sejmu Wielkiego i po konfederacji targowickiej ocenia udział króla w konfederacji przedstawia działania ustawodawcze Sejmu Wielkiego przed uchwaleniem konstytucji wyjaśnia, jakie były przyczyny i skutki zawiązania konfederacji targowickiej zna okoliczności stworzenia pierwszego polskiego odznaczenia z a zasługi wojenne orderu Virtuti Militari omawia przyczyny upadku Rzeczypospolitej w XVIII w., przedstawiając kolejne rozbiory na mapie i osi czasu omawia przyczyny upadku Rzeczypospolitej w XVIII w. (rozróżniając na wewnętrzne i zewnętrzne), przedstawiając kolejne rozbiory na mapie i osi czasu, wie w jaki sposób Kościuszko zabiegał o

13 przyczyny III rozbioru Rzeczypospolitej; detronizacja, insurekcja, kosynierzy, uniwersał, kapitulacja, abdykacja, emigracja 117. Oświecenie w Rzeczypospolitej. a) I. Kra sic ki, J. U. Niemcewicz, H. Kołłątaj, S. Staszic, J. i A. Załuscy b) charakter polskiego oświecenia, inicjatywy oświeceniowe, Szkoła Rycerska, KEN, rola instytucji kościelnych, sztuka klasycystyczna: architektura, malarstwo, teatr 120. Sprawdzian wiadomości. 1 Zna: osoby, pojęcia, inicjatywy oświeceniowe. Potrafi: wymienić przedstawicieli polskiego oświecenia Zna: osoby, pojęcia, inicjatywy oświeceniowe. Rozumie: rolę literatury i publicystyki politycznej w szerzeniu programu reform. Potrafi: podać przykłady sztuki klasycystycznej, przedstawicieli polskiego oświecenia i ich działalność reformatorską, omówić zmiany w oświacie. przedstawia wpływ myślicieli europejskiego oświecenia na rozwój idei reformatorskich w Rzeczypospolitej omawia sytuację gospodarczą Rzeczpospolitej w II połowie XVIII w. pozyskanie poparcia chłopów dla powstania na podstawie różnych źródeł potrafi napisać krótka notatkę biograficzną Bartosza Głowackiego przedstawia wpływ myślicieli europejskiego oświecenia na rozwój idei reformatorskich w Rzeczypospolitej omawia sytuację gospodarczą Rzeczpospolitej w II połowie XVIII w. wie jakie treści społeczno polityczne zawierały utwory i traktaty polityczne powstające w oświeceniowej Polsce. omawia zmiany w szkolnictwie polskim jakie zaszły w II połowie XVIII w Europa w dobie rządów Napoleona a)napoleon Bonaparte b) 1804, 1805, 1812, 1813 c) od konsulatu do cesarstwa, podboje Napoleona, koalicje antynapoleońskie, klęska Prus i Austrii, wyprawa na Moskwę, upadek Napoleona; konsulat, Kodeks Napoleona, konkordat, blokada kontynentalna, Związek Reński, Księstwo Warszawskie, bitwa narodów 123. Naród polski w latach a) J.H. Dąbrowski, J. Wybicki, K. Kniaziewicz, Fryderyk August b) 1797, , 1809 c) Legiony Polskie, utworzenie Księstwa Warszawskiego, Konstytucja Księstwa Warszawskiego, wojna 2 Rozumie: przyczyny sukcesów Napoleona. Potrafi: wymienić zdobycze Napoleona, lokalizować je na mapie i osi czasu; wyjaśnić czynniki, które umożliwiły Napoleonowi uzyskanie korony, wie, że Polacy poparli politykę Napoleona. 1 Rozumie: sytuację Polaków po rozbiorach i ich dążenia do odzyskania państwa. Potrafi: wyjaśnić, jak doszło do utworzenia Legionów Polskich, czynniki, które doprowadziły do utworzenia Księstwa Warszawskiego, Rozumie: przyczyny sukcesów Napoleona. Potrafi: wymienić kolejne zdobycze Napoleona, lokalizować je na mapie i osi czasu; wyjaśnić czynniki, które umożliwiły Napoleonowi uzyskanie korony, wyjaśnić, dlaczego Polacy poparli politykę Napoleona. Rozumie: sytuację Polaków po rozbiorach i ich dążenia do odzyskania państwa. Potrafi: wyjaśnić, jak doszło do utworzenia Legionów Polskich, czynniki, które doprowadziły do utworzenia Księstwa Warszawskiego, przyczyny wojny polsko-austriackiej i jej skutki; lokalizować na mapie i osi czasu. omawia osiągnięcia Napoleona w polityce wewnętrznej i zewnętrzne wyjaśnia przyczyny przewagi Francji w Europie w okresie rządów Napoleona analizuje tekst źródłowy dotyczący Konstytucji Księstwa Warszawskiego z Konstytucji 3 Maja omawia osiągnięcia Napoleona w polityce wewnętrznej i zewnętrzne wyjaśnia przyczyny przewagi Francji w Europie w okresie rządów Napoleona i jej wpływ na świadomość narodową porównuje Konstytucję Księstwa Warszawskiego z Konstytucją 3 Maja

14 polsko-austriacka 124. Kongres wiedeński a) K. von Metternich, R. Castlereagh, K. de Talleyrand b) c) postanowienia kongresu i jego skutki, utworzenie Królestwa Polskiego, mapa polityczna Europy, główne kierunki i konflikty polityki europejskiej; restauracja, legitymizm, zasada równowagi, Święte Przymierze Powstanie listopadowe a) P. Wysocki, J. Chłopicki, I. Prądzyński, J. Skrzynecki, J. Bem, H. Dębiński, J. Krukowiecki, J. Sowiński b) 29 XI 1830 c) przyczyny wewnętrzne i zewnętrzne wybuchu powstania, władze powstańcze, przebieg powstania, upadek, represje popowstaniowe; 127. Powtórzenie wiadomości 1 Zna: daty, osoby, pojęcia; wymienia zasady ustalone na Kongresie i cele realizowane przez Święte Przymierze. Wie, które państwa odegrały największą rolę w trakcie obrad kongresu, 2 Wymienia przyczyny wybuchu i upadku powstania listopadowego. Potrafi: wyjaśnić, jakie były powody wybuchu powstania, następstwa klęski; 128. Sprawdzian wiadomości - Europa i naród polski w pierwszej połowie XIX w Przygotowanie 4 do testu gimnazjalnego. ćwiczenia praca z tekstem źródłowym praca ze źródłem ikonograficzny m praca z atlasem Rozumie: zasady ustalone na Kongresie, cele realizowane przez Święte Przymierze. Potrafi: wyjaśnić, które państwa odegrały największą rolę w trakcie obrad kongresu, wyjaśnia główne kierunki i konflikty polityki europejskiej początku XIX w.; wymienić i ocenić główne postanowienia kongresu; lokalizować na mapie. Rozumie: przyczyny wybuchu i upadku powstania listopadowego. Potrafi: wyjaśnić, jakie były powody wybuchu powstania, postawę generałów, stosunek państw europejskich do powstania, następstwa klęski; lokalizować na mapie najważniejsze bitwy powstania omawia sposób w jaki na Kongresie została rozstrzygnięta sprawa polska opisuje powody wybuchu, przebieg i przyczyny klęski powstania w oparciu o tekst źródłowy omawia i ocenia, w jaki sposób na kongresie została rozstrzygnięta sprawa polska opisuje powody wybuchu, przebieg i przyczyny klęski powstania, analizując tekst źródłowy i pracując z mapą