ZANIECHANE GATUNKI I STARE ODMIANY ZBÓś, CZY WSPÓŁCZESNE ODMIANY HODOWLANE DLA ROLNICTWA EKOLOGICZNEGO?
|
|
- Milena Kozak
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 ZESZYTY PROBLEMOWE POSTĘPÓW NAUK ROLNICZYCH 2007 z. 517: ZANIECHANE GATUNKI I STARE ODMIANY ZBÓś, CZY WSPÓŁCZESNE ODMIANY HODOWLANE DLA ROLNICTWA EKOLOGICZNEGO? Małgorzata Cyrkler-Degulis, Zofia Bulińska-Radomska Krajowe Centrum Roślinnych Zasobów Genowych, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Radzikowie Wstęp Rosnące zainteresowanie rolnictwem ekologicznym oraz dąŝenie do poszerzania róŝnorodności upraw stwarza szansę na wprowadzenie starych bądź zaniechanych gatunków i odmian roślin rolniczych [IPGRI 2002]. W Polsce sprzyja temu dodatkowo rozdrobnienie gospodarstw rolnych oraz niski poziom mechanizacji [IJHARS 2006]. Jednocześnie rozwijający się rynek Ŝywności ekologicznej stymuluje producentów do wytwarzania produktów o nowej jakości, nierzadko powstałych na bazie starych, czasem juŝ zapomnianych gatunków i odmian. W ostatnich latach obserwuje się zwiększone zainteresowanie pszenicą orkisz (Triticum spelta L.), która w Europie była uprawiana masowo od Epoki Brązu po Średniowiecze. Jest to stara, prymitywna kuzynka pszenicy zwyczajnej, o mniejszych wymaganiach agrotechnicznych, łamliwej osadce kłosowej i charakterystycznych twardych plewach, chroniących ziarniak przed szkodnikami i zanieczyszczeniami [NOWIŃSKI 1970; STALLKNECHT i in. 1996]. Jej ziarno jest doskonałym źródłem błonnika, krzemu, witamin z grupy B, cynku i magnezu, zawiera takŝe - w ilościach większych niŝ ziarno pszenicy zwyczajnej - podstawowe aminokwasy, nienasycone kwasy tłuszczowe oraz węglowodory stymulujące procesy krzepnięcia krwi i układ odpornościowy organizmu. Stosowanie diety orkiszowej przyczynia się do obniŝenia poziomu cholesterolu we krwi i zmniejszenia ryzyka wystąpienia chorób związanych z powstawaniem kamieni Ŝółciowych w organizmie człowieka. Pokarmy zawierające orkisz są szczególnie pomocne w leczeniu migrenowych bólów głowy, miaŝdŝycy, cukrzycy, chorobach serca i krąŝenia. Zawierają one substancje o właściwościach antyoksydantów, jak kwasy fitynowe, roślinne fenole i linale, które przeciwdziałają powstawaniu i rozwojowi komórek rakowych [JENSEN i in. 2004; JOHNSEN i in. 2004; LIU 2004; TSAI i in. 2004; ERKKILA i in. 2005]. Pszenica płaskurka (Triticum dicoccon SCHRANK), którą cechują nieco mniejsze wymagania agrotechniczne oraz niŝsza plenność w porównaniu do pszenicy orkisz, ceniona była w staroŝytności dla doskonałego smaku i bogatego w białko ziarna [NOWIŃSKI 1970]. Ze względu na wymienione właściwości, produkty wytworzone z ziarna tej tetraploidalnej pszenicy oplewionej, mogą ponownie wrócić w najbliŝszych latach do naszego jadłospisu.
2 828 M. Cyrkler-Degulis, Z. Bulińska-Radomska W związku z zainteresowaniem starymi gatunkami i odmianami zbóŝ, waŝnym zadaniem jest przebadanie ich pod kątem przydatności do uprawy w gospodarstwach ekologicznych oraz konkurencyjności w tych warunkach w stosunku do form konwencjonalnych. Badania takie prowadzone są przez Krajowe Centrum Roślinnych Zasobów Genowych Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Radzikowie, we współpracy z gospodarstwami ekologicznymi. Dwuletnie wyniki wstępnych badań są przedmiotem niniejszej pracy. Materiał i metody W latach w 10 certyfikowanych gospodarstwach ekologicznych połoŝonych na terenie Mazowsza, Kurpi i Podlasia przeprowadzono wstępne badania porównawcze 35 starych i współczesnych odmian i populacji pszenicy zwyczajnej, pszenicy orkisz, płaskurki i pszenicy samopsza, jęczmienia oraz owsa uprawnego (tab. 1). Gospodarstwa zlokalizowane były na glebach klas III, IV i V naleŝących do kompleksu Ŝytniego dobrego i Ŝytniego słabego [WITEK 1981 (red.)]. Odczyn gleb w tych gospodarstwach wahał się od kwaśnego do bardzo kwaśnego - średnia wartość ph na terenie Kurpi wynosiła 5,2, Podlasia 4,6, a na południowo zachodnim Mazowszu 6,1 [SOBIECH-SZCZAPA 2005]. Odmiany i populacje zbóŝ jarych w doświadczeniach porównawczych Cultivars and populations of spring cereals used in trials Nazwa odmianowa Cultivar name Hodowca/kraj pochodzenia; Breeder/country of origin Dawca Donor Tabela 1; Table 1 Okres w doborze/uprawie Cultivation period ODMIANY WSPÓŁCZESNE; MODERN CULTIVARS Pszenica zwyczajna; Bread wheat (Triticum aestivum L.) Koksa HR Kończewice HR Kończewice Hera HR Pustków ś. HR Pustków ś Cytra HR Kończewice HR Kończewice Torka HR Kończewice HR Kończewice Korynta HR Kończewice HR Kończewice Eta HR Pustków HR Pustków Henika HR Henryków HR Henryków Kadett Szwecja; Sweden Svalof-Weibull Nawra HR Kończewice HR Kończewice Broma HR Sobiejuchy HR Sobiejuchy Jęczmień zwyczajny; Barley (Hordeum vulgare L.) Stratus HR Strzelce HR Strzelce Rodos HR Strzelce HR Strzelce Atol HR Strzelce HR Strzelce Owies; Oats (Avena sativa L.) Szakal HR Strzelce HR Strzelce Chwat HR Strzelce HR Strzelce 2000-
3 ZANIECHANE GATUNKI I STARE ODMIANY ZBÓś HR SH Sławko HR Strzelce HR Strzelce Polar HR Strzelce HR Strzelce ODMIANY STARE; OLD CULTIVARS Pszenica zwyczajna; Bread wheat (Triticum aestivum L.) Ostka Złotnicka HR Złotniki Owies; Oat (Avena sativa L.) Tatrzański HR Podhorce IHAR Młochów Proporczyk SH Dębina HR Danko Udycz śółty SH Kwasów SH Borów Jęczmień; Barley (Hordeum vulgare L.) Orkisz Polska; Poland IHAR ekspedycja expedition Lubicki Polska; Poland IHAR ekspedycja expedition Pszenica orkisz; Spelt wheat (Triticum spelta L.) brak danych no data available Weisser Grannen Spelz Niemcy; Germany GB Gatersleben brak danych no data available Roter Sommer Kolben Szwajcaria; Switzerland GB Gatersleben var. album Polska; Poland AR Kraków S3 Polska; Poland - Pszenica płaskurka; Emmer wheat (Triticum dicoccon SCHRANK) White spring USA GB Gatersleben brak danych no data available May - Emmer - Altenburg BG CSK Ban. Byst. var. rufum - - Bazylei Polska; Poland IUNG Puławy Kahler Emmer - GB Gatersleben Rother Emmer - IHAR Gorzów Wlkp. Pszenica samopsza; Einkorn wheat (Triticum monococcum L.) CSK Ban. Byst. brak danych no data available Hodowla Roślin; Plant Breeding Ltd. Stacja Hodowli Roślin; Plant Breeding Station W kaŝdym gospodarstwie wysiano po 300 nasion kaŝdej z odmian lub populacji wymienionych w tabeli 1, na powierzchni 1 m 2, traktując gospodarstwo jako pojedyncze powtórzenie. Nasiona pochodziły z rozmnoŝenia w warunkach uprawy ekologicznej i spełniały wymagania przewidziane dla materiału siewnego. W okresie wegetacyjnym badano wschody, odporność na wyleganie oraz poraŝenie chorobami grzybowymi liści, a po zbiorze oceniano plonowanie i jego wybrane parametry. Ocena plonu prowadzona była zgodnie z obowiązującą metodyką ISTA [ISTA RULES 2005]. W ramach badanych gatunków porównano poziom plonowania odmian starych w stosunku do odmian współczesnych, a takŝe porównano poziom plonowania czterech współczesnych odmian pszenicy zwyczajnej w stosunku do plonów uzyskanych
4 830 M. Cyrkler-Degulis, Z. Bulińska-Radomska dla tych odmian w badaniach prowadzonych przez COBORU w latach Do porównania wybrano tylko te odmiany, dla których trzyletnie wyniki plonowania były udostępnione przez COBORU. Wyleganie roślin i poraŝenie chorobami: septoriozą, mączniakiem, rdzą Ŝółtą i rdzą brunatną, oceniane było w skali 1-9, gdzie 9 oznacza brak wylegania/objawów poraŝenia. W celu wyłączenia z analizy wpływu zmienności pomiędzy gospodarstwami i regionami geograficznymi, w których te gospodarstwa się znajdowały, wykonano analizę wariancji w układzie blokowym, gdzie jako blok traktowano pojedyncze gospodarstwa. Wyniki opracowano statystycznie metodą analizy wariancji, przy uŝyciu pakietu SAS 9.1 [SAS INSTITUTE 2004a, b]. Dane do analiz uśredniono w powtórzeniach i porównano ze sobą testem wielokrotnym Tukeya-Kramera dla danych nieortogonalnych [WESTFALL in. 1999; BOX i in. 2005]. Wyniki Na podstawie obserwacji polowych nie wykazano podatności na wyleganie Ŝadnej z testowanych odmian pszenicy zwyczajnej, orkiszu, płaskurki i pszenicy samopsza oraz owsa. W obydwu latach badań podatność na wyleganie wykazano jedynie u dwóch starych odmian jęczmienia: Orkisz i Lubicki. Tabela 2; Table 2 Średni stopień poraŝenia przez patogeny gatunków pszenicy jarej w latach 2004 i 2005 Mean disease resistance of spring wheat species within Gatunek Species Średni stopień poraŝenia przez choroby; Mean disease resistance rdza Ŝółta Puccinia striiformis rdza brunatna Puccinia recondita mączniak prawdziwy Blumeria graminis septorioza Septoria spp. Triticum aestivum L. 8,4 8,5 8,8 8,7 Triticum spelta L. 8,5 8,5 8,7 8,8 Triticum dicoccon SCHRANK 8,5 8,8 8,7 8,8 Triticum monococcum L. 8,8 8,7 8,9 9,0 Stwierdzono, Ŝe wszystkie badane odmiany pszenicy płaskurki i pszenicy samopsza charakteryzują się wysoką odpornością na poraŝenie wszystkimi czterema chorobami liści. Natomiast odmiany pozostałych gatunków pszenicy wykazują zróŝnicowaną podatność na te choroby. Nie stwierdzono wyraźnych róŝnic pomiędzy średnią wartością poraŝenia badanymi patogenami grzybowymi czterech gatunków pszenicy (tab. 2). W przypadku odmian owsa stwierdzono najmniejszy stopień poraŝenia chorobami grzybowymi w stosunku do odmian pozostałych gatunków. Najsilniej poraŝone rdzą brunatną i mączniakiem okazały się stare odmiany jęczmienia, w szczególności Lubicki oraz stara odmiana pszenicy zwyczajnej - Ostka Złotnicka. Średnie poraŝenie rdzą brunatną i mączniakiem odmian jęczmienia wynosiło odpowiednio 6,9 i 7,8, natomiast odmian owsa 8,7 i 8,6. Nie obserwowano objawów septoriozy i rdzy Ŝółtej na Ŝadnej odmianie obydwu tych gatunków.
5 ZANIECHANE GATUNKI I STARE ODMIANY ZBÓś W tabeli 3, w obrębie badanych gatunków przedstawiono porównanie poziomu plonowania odmian starych ze współczesnymi oraz prymitywnych gatunków pszenic oplewionych ze współczesnymi odmianami pszenicy zwyczajnej. Tabela 3; Table 3 Średnie plony starych i współczesnych odmian zbóŝ w obrębie gatunków w dwóch latach badań Average yield of modern and old cereal cultivars obtained in two year trials Gatunek; Species Liczba odmian Number of cultivars Średni plon odmian (g m -2 ) Mean yield for cultivars (g m -2 ) rok; year średnio w latach mean for years Triticum aestivum L. Odmiany współczesne; Modern cultivars Triticum aestivum L. Odmiany stare; Old cultivars ** 260 ** 288 ** ** 142 ** 201 ** Triticum spelta L. * Triticum dicoccon SCHRANK * Triticum monococcum L Avena sativa L. Odmiany współczesne; Modern cultivars Avena sativa L. Odmiany stare; Old cultivars Hordeum vulgare L. Odmiany współczesne; Modern cultivars Hordeum vulgare L. Odmiany stare; Old cultivars ** 347 ** 356 ** ** 240 ** 249 ** * plon dla pszenic oplewionych bez wyłuskania; yield of hulled wheats with husks ** oznacza istotną róŝnicę (przy α = 0,01) pomiędzy średnią dla odmian starych i współczesnych w ramach jednego gatunku i roku; means LSD = 0.01 between mean yield of old and modern cultivars within one species Współczesne odmiany pszenicy zwyczajnej oraz jęczmienia charakteryzowały się istotnie wyŝszym plonem w stosunku do starych odmian tego samego gatunku. Średni plon pszenicy orkisz i pszenicy płaskurki przewyŝszał lub dorównywał poziomem niektórym współczesnym odmianom pszenicy zwyczajnej i znacznie przekraczał plon pszenicy samopsza, charakteryzującej się małymi kłosami i drobniejszym ziarnem (tab. 3). Plon technologiczny pszenic oplewionych jest niŝszy o około 30% w stosunku do plonu rolniczego [OLIVEIRA 2001; BABALSKI 2005], jaki jest uzyskiwany po oddzieleniu ziarna od plew. Cztery współczesne odmiany pszenicy zwyczajnej oceniane w doświadczeniach COBORU [2004], w gospodarstwach ekologicznych plonowały na znacząco niŝszym poziomie w stosunku do plonów uzyskiwanych dla tych odmian w warunkach doświadczalnych COBORU (tab. 4).
6 832 M. Cyrkler-Degulis, Z. Bulińska-Radomska Tabela 4; Table 4 Porównanie średniego plonu wybranych odmian pszenicy zwyczajnej z uprawy ekologicznej (badania własne) z plonem tych samych odmian w uprawie konwencjonalnej w doświadczeniach COBORU w latach Comparison of mean yield of selected common wheat from organic farms with those obtained in trials of COBORU - Research Centre for Cultivar Testing, for period Odmiana Cultivar Średni plon w doświadczeniach COBORU; Mean yield from conventional trials of COBORU (q ha -1 ) średni plon w uprawie ekologicznej; Mean yield in organic farming % wzorca COBORU % of standard yield in COBORU trials Torka 50,8 30,4 22,0 60% 43% Koksa 54,1 30,7 28,0 57% 52% Korynta 54,6 30,3 30,5 55% 56% Nawra 55,7 31,3 21,9 56% 39% W latach 2004 i 2005 plonowanie ocenianych odmian pszenicy zwyczajnej, uprawianej w warunkach ekologicznych osiągnęło odpowiednio od 55 do 60% i od 39% do 56% plonu uzyskanego w doświadczeniach COBORU. Poziom plonowania Ŝadnej z odmian testowanych w gospodarstwach ekologicznych nie róŝnił się wyraźnie od pozostałych. Najlepiej plonującymi odmianami pszenicy zwyczajnej w latach , w warunkach uprawy ekologicznej, okazały się Eta i Hera. Na nieznacznie niŝszym poziomie plonowały odmiany Henika, Kadett i Korynta. Najplenniejsza w obydwu latach badań współczesna odmiana Eta plonowała na istotnie wyŝszym poziomie w stosunku do pozostałych odmian i gatunków pszenicy. Spośród badanych odmian pszenicy zwyczajnej wyodrębniono 4 grupy odmian o róŝnym poziomie plonowania (rys. 1). Do grupy najniŝej plonujących odmian zaliczono starą odmianę Ostka Złotnicka oraz współczesną odmianę Cytra, przeznaczoną do uprawy w warunkach intensywnej agrotechniki. Na podstawie dwuletnich wyników wykazano, Ŝe poziom plonowania badanych odmian pszenicy orkisz róŝnił się istotnie między odmianami (rys. 2), zaś jego średnia wartość dla wszystkich odmian wyniosła 316 g m -2 (tab. 3). Odmianami pszenicy orkisz plonującymi w obu latach badań na istotnie wyŝszym poziomie w stosunku do pozostałych były T. spelta var. album oraz odmiana S3 (rys. 2). Poziom plonowania odmian pszenicy płaskurki nie róŝnił się istotnie pomiędzy odmianami (rys. 3), zaś średnia dla wszystkich odmian wyniosła 294 g m -2 (tab. 3). W obu latach badań najwyŝszy plon dała odmiana Bazylei, pochodząca ze zbiorów prof. Kaznowskiego. Analiza wariancji nie wykazała istotnych róŝnic pomiędzy średnim plonem dla współczesnych odmian pszenicy zwyczajnej a plonami pszenicy orkisz (NIR = 5,8568) i pszenicy płaskurki (NIR = 11,645).
7 ZANIECHANE GATUNKI I STARE ODMIANY ZBÓś
8 834 M. Cyrkler-Degulis, Z. Bulińska-Radomska
9 ZANIECHANE GATUNKI I STARE ODMIANY ZBÓś Poziom plonowania starych odmian jęczmienia jarego był o 30% niŝszy od plonu odmian współczesnych i róŝnica ta była istotna statystycznie (NIR = 4,69 - tab. 3, rys. 4). Plony starej odmiany Orkisz były o około 44% niŝsze od plonów uzyskiwanych dla pozostałych odmian. średni plon; mean yield (g m -2 ) objaśnienia jak w rys. 1; explanations see Fig. 1 Rys. 5. Porównanie średniego plonu z lat 2004 i 2005 dla starych i współczesnych odmian owsa Fig. 5. Comparison of mean yield of modern and old oat cultivars within period Na podstawie dwuletnich wyników nie stwierdzono istotnych róŝnic pomiędzy średnim plonem starych i współczesnych odmian owsa (tab. 3, rys. 5). NajwyŜej plonującymi odmianami owsa w obu latach były: współczesna odmiana Sławko oraz stara odmiana Proporczyk. Odmiana Polar, naleŝąca do odmian nieoplewionych, charakteryzowała się niŝszą masą 1000 ziaren i niŝszym plonem rolniczym. Dyskusja Badania prowadzone nad zdrowotnością pszenicy ozimej w uprawie ekologicznej [JOŃCZYK i in. 2002; KUŚ 2006] wskazują, Ŝe współczesne odmiany zrejonizowane są zdecydowanie słabiej poraŝane przez choroby grzybowe podstawy źdźbła oraz liści niŝ odmiany stare. Wyniki prezentowanych badań potwierdzają tę prawidłowość w odniesieniu do odmian jarych pszenicy zwyczajnej oraz jęczmienia. Potwierdzają one równieŝ obserwacje KUSIA [2006], Ŝe w roku 2005, ze względu na panującą od połowy czerwca do połowy lipca suszę, wystąpiło znacznie słabsze nasilenie chorób grzybowych liści niŝ w wilgotniejszym roku Badania porównawcze plonowania pszenic w uprawie konwencjonalnej
10 836 M. Cyrkler-Degulis, Z. Bulińska-Radomska i ekologicznej wskazują na obniŝanie plonów w systemie ekologicznym, co jest wiązane z większym poraŝeniem chorobami, skutkującym obniŝaniem masy tysiąca ziaren i gorszym wypełnieniem ziarna [KUŚ 2005; 2006]. Plon otrzymany w przeprowadzonych badaniach dla czerech współczesnych odmian pszenicy zwyczajnej (Torka, Koksa, Korynta i Nawra) z uprawy ekologicznej dowodzi, Ŝe obniŝka plonu w porównaniu do średniego plonu tych samych odmian w doświadczeniach COBORU moŝe dochodzić nawet do 40-60% (tab. 4). Zarówno wyniki własne, jak równieŝ KUSIA [2005; 2006] i JOŃCZYKA i in. [2002] sugerują, iŝ większość współczesnych odmian pszenicy, ze względu na posiadanie genetycznie uwarunkowanej odporności na choroby oraz na dobry poziom plonowania, moŝe być uprawiana w gospodarstwach ekologicznych usytuowanych na zasobniejszych glebach. Pszenice oplewione to gatunki prymitywne, najstarsze z pszenic uprawnych. W Polsce najwcześniej uprawiano płaskurkę, następnie pszenicę samopsza, a najpóźniej orkisz, który w wiekach VII-XII siany był na duŝych obszarach. Ze względu na dobre właściwości przemiałowe ziarna, zboŝe to zostało poddane zabiegom hodowlanym. Badania prowadzone w Asturii na miejscowych odmianach orkiszu i płaskurki dowodzą, Ŝe plonują one na podobnym poziomie do współczesnych odmian pszenicy zwyczajnej [OLIVEIRA 2001]. Badacze hiszpańscy uznali, Ŝe jest to wynikiem większego wigoru i energiczniejszego wzrostu roślin pszenicy orkisz w porównaniu do pszenicy zwyczajnej w niesprzyjających warunkach środowiska [Oliveira za RIESEN i in. 1986]. Badania FELEDYN-SZEWCZYK i DUER [2006] pośrednio potwierdzają powyŝszą hipotezę, wykazały bowiem one, Ŝe odmiana pszenicy orkisz w warunkach konkurencji z chwastami charakteryzowała się zdecydowanie wyŝszymi parametrami wzrostu i rozwoju (rozkrzewienie, indeks LAI, sucha masa, obsada kłosów na m 2 ) niŝ współczesne odmiany pszenicy zwyczajnej. Prezentowane badania własne wykazały, Ŝe plony prymitywnych gatunków pszenicy oplewionej - heksaploidalnego orkiszu i tetraploidalnej płaskurki, wielkością plonów dorównują współczesnym odmianom pszenicy zwyczajnej (tab. 3), tym samym potwierdzając, Ŝe w mniej intensywnych warunkach agrotechnicznych uprawa prymitywnych gatunków pszenicy moŝe być ekonomicznie opłacalna. Biorąc pod uwagę wysoki poziom plonowania, wysoką odporność na cztery podstawowe choroby liści oraz tolerancję na niekorzystne warunki środowiska, odmiany var. album i S3 pszenicy orkisz oraz odmiany Bazylei i płaskurki mogą być rekomendowane do uprawy w warunkach ekologicznych oraz w niskonakładowych gospodarstwach konwencjonalnych. Natomiast jara pszenica samopsza, pomimo jej wysokiej odporności na choroby, nie znajdzie większego zastosowania w uprawie ekologicznej ze względu na bardzo niskie plony, jeśli podobne wyniki dotyczące plonowania i poraŝenia chorobami zostaną potwierdzone w doświadczeniach z innymi odmianami tego gatunku. Wyniki uzyskane dla jęczmienia sugerują, Ŝe znalezienie starych odmian tego gatunku, przydatnych do uprawy w warunkach ekologicznych, moŝe być trudne ze względu na ich niski poziom plonowania, podatność na wyleganie (odmiany długosłome) oraz podatność na choroby, a w szczególności na rdzę brunatną i mączniaka. Odmian jęczmienia przydatnych do uprawy ekologicznej naleŝałoby zatem poszukiwać wśród odmian współczesnych, posiadających genetycznie uwarunkowaną odporność na choroby i o wysokim potencjale plonowania. Biorąc pod uwagę wyniki prezentowanych badań, wyselekcjonowanie takich odmian nie powinno sprawiać trudności Stare odmiany owsa uprawnego Udycz śółty, Proporczyk i Tatrzański, ze
11 ZANIECHANE GATUNKI I STARE ODMIANY ZBÓś względu na dobrą tolerancję niekorzystnych warunków środowiska, dobre wyniki plonowania i wysoką odporność na choroby, nie ustępują odmianom współczesnym i w związku z tym powinny zostać uwzględnione jako odmiany zalecane do uprawy w gospodarstwach ekologicznych. Podsumowanie 1. Owies okazał się zdecydowanie najlepiej przystosowanym gatunkiem do uprawy w gospodarstwach ekologicznych o kompleksie glebowym od Ŝytniego dobrego do Ŝytniego słabego. 2. Stare odmiany pszenicy zwyczajnej i jęczmienia nie są przydatne do warunków uprawy ekologicznej ze względu na niski poziom plonowania oraz duŝą podatność na choroby grzybowe i wyleganie. 3. Odmiany pszenicy zwyczajnej i jęczmienia naleŝy dobierać do uprawy ekologicznej pośród odmian współcześnie zrejonizowanych, posiadających genetycznie uwarunkowaną odporność na choroby i charakteryzujących się dobrym poziomem plonowania. 4. Odmiany pszenicy orkisz i pszenicy płaskurka plonujące na poziomie współczesnych odmian pszenicy zwyczajnej, mogą być rekomendowane do uprawy w gospodarstwach ekologicznych. Literatura AICR American Institute for Cancer Research. Liu R.H. New finding may be key to ending confusion over link between fiber, colon cancer. Press Release, November. =NewsArticle&id=7696 BABALSKI M Informacja ustna (hodowca i przetwórca pszenicy orkisz). BOX G.E.P., HUNTER J.S., HUNTER W.G Statistics for Experimenters - Design, Innovation, and Discovery. Second Edition. New Jersey, USA: Wiley and Sons Inc.: 633 ss. COBORU Wyniki porejestrowych doświadczeń odmianowych - pszenica. Słupia Wielka 2004: 248 ss. ERKKILA A.T., HERRINGTON D.M., MOZAFFARIAN D., LICHTENSTEIN A.H Cereal fiber and whole-grain intake are associated with reduced progression of coronaryartery arteriosclerosis in postmenopausal women with coronary artery disease. American Heart Journal 150(1): FELEDYN-SZEWCZYK B., DUER I Ocena konkurencyjności odmian pszenicy ozimej uprawianej w ekologicznym systemie produkcji w stosunku do chwastów. Poznań. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering 51(2): IJHARS Stan i tendencje rozwoju rolnictwa ekologicznego w Polsce w 2005 roku. Strona IJHARS>>Rolnictwo ekologiczne>>raporty i analizy: IPGRI Home gardens and in situ conservation of plant genetic resources in farming systems. IPGRI, Rome, Italy: 40 ss.
12 838 M. Cyrkler-Degulis, Z. Bulińska-Radomska ISTA RULES International Seed Testing Association. Zuerich, Switzerland: 320 ss. JENSEN M.K., KOH-BANERJEE P., HU FB., FRANZ M., SAMPSON L., GRONBAEK M., RIMM E.B Intakes of whole grains, bran, and germ and the risk of coronary heart disease in men. Am Journ. Clin. Nutr. 80(6): JOHNSEN N.F., HAUSNER H., OLSEN A., TETENS I., CHRISTENSEN J., KNUDSEN K.E., OVER- VAD K., TJONNELAND A Intake of whole grains and vegetables determines the plasma enterolactone concentration of Danish women. J. Nutr. 134(10): JOŃCZYK K., KUŚ J., MRÓZ A Intensity of diseases and yielding of winter wheat cultivated in ecological and conventional crop production systems. Berlin. 53 Deutsche Pflanzenschutztagung, Heft 390: KUŚ J Plonowanie roślin w systemie ekologicznym, integrowanym i konwencjonalnym, w: Wybrane zagadnienia ekologiczne we współczesnym rolnictwie. Poznań. Monografia, tom 2: KUŚ J Nasilenie chorób grzybowych wybranych odmian pszenicy ozimej w uprawie ekologicznej. Poznań, Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering 51(2): NOWIŃSKI M Dzieje upraw i roślin uprawnych. PWRiL, Cieszyn: OLIVEIRA J.A North Spanish emmer and spelt wheat landraces: agronomical and grain quality characteristic evaluation. FAO-IPGRI, Rome. PGR Bulletin 125: RIESEN T.H., WINZELER H., RÜEGGER A., FRIED P.M The effect of glumes on fungal infection of germinating seed of spelt (Triticum spelta L.) in comparison to wheat (Triticum aestivum L.). Phytopathology 115: SAS INSTITUTE INC. 2004a. SAS 9.1 Companion for Windows. Cary, NC, USA: SAS Publishing, SAS Institute Inc.: 668 ss. SAS INSTITUTE INC. 2004b. SAS/STAT 9.1 user's guide. Cary, NC, USA: SAS Publishing, SAS Institute Inc.: 5136 ss. SOBIECH-SZCZAPA B Zasobność gleb oraz skład chemiczny zbóŝ w gospodarstwach ekologicznych. Akademia Podlaska w Siedlcach. Praca magisterska: 107 ss. STALLKNECHT G.F., GILBERTSON K.M., RANNEY J.E Alternative wheat cereals as food grains: Einkorn, emmer, spelt, kamut, and triticale, w: Progress in new crops. Janick J. (red.), ASHS Press, Alexandria, VA. 1996: TSAI C.J., LEITZMANN M.F., WILLETT W.C., GIOVANNUCCI E.L Long-term intake of dietary fiber and decreased risk of cholecystectomy in women. Am. J. Gastroenterol. 99(7): WESTFALL P.H., TOBIAS R.D., ROM D., WOLFINGER R.D., HOCHBERG Y Multiple Comparisons and Multiple Tests Using SAS. Cary, NC, USA: SAS Publishing, SAS Institute Inc.: 397 ss. WITEK T. (red.) Waloryzacja rolniczej przestrzeni produkcyjnej Polski według gmin. IUNG, Puławy: 404 ss. Słowa kluczowe: zboŝa, stare gatunki i odmiany, plonowanie, odporność, rolnictwo ekologiczne
13 ZANIECHANE GATUNKI I STARE ODMIANY ZBÓś Streszczenie W dziesięciu certyfikowanych gospodarstwach ekologicznych, połoŝonych na terenie Kurpi, Podlasia i Pojezierza Brodnickiego przeprowadzono doświadczenia polowe w celu porównania plonowania, wylegania i zdrowotności 35 aktualnie uprawianych i starych odmian oraz populacji: 11 pszenicy zwyczajnej (Triticum aestivum L.), 4 pszenicy orkisz (T. spelta L.), 7 pszenicy płaskurki (T. dicoccon SCHRANK) oraz 1 pszenicy samopsza (T. monococcum L.), a takŝe 5 odmian jęczmienia uprawnego i 7 owsa uprawnego. Nasiona wysiano na poletkach 1 m 2. Dwuletnie wyniki wykazały, Ŝe średnie plony uzyskane dla prymitywnych gatunków pszenicy orkisz i płaskurki dorównywały poziomem plonowania odmianom pszenicy zwyczajnej i dwukrotnie przekroczyły plon dla pszenicy samopsza. Odmianami pszenicy o najwyŝszym plonie były: współczesne odmiany pszenicy zwyczajnej Eta i Hera, T. spelta var. album spośród pszenicy orkisz oraz odmiana Bazylei spośród pszenicy płaskurki. Odmian jęczmienia przydatnych do uprawy ekologicznej naleŝałoby poszukiwać wśród odmian współcześnie zrejonizowanych, posiadających genetycznie uwarunkowaną odporność na choroby. Plony owsa uprawnego były jednakowo wysokie dla odmian starych i współczesnych. Ze względu na dobrą tolerancję niekorzystnych warunków środowiska, dobre wyniki plonowania i wysoką odporność na choroby, owies okazał się zdecydowanie najlepiej przystosowanym gatunkiem do uprawy w gospodarstwach ekologicznych, szczególnie tych o słabym kompleksie glebowym. NEGLECTED CEREAL SPECIES AND OLD CULTIVARS OR THE MODERN ONES FOR ORGANIC FARMING? Małgorzata Cyrkler-Degulis, Zofia Bulińska-Radomska National Centre for Plant Genetic Resources, Plant Breeding and Acclimatization Institute, Radzików Key words: farming cereals, old species and cultivars, yield, resistance, organic Summary On ten certified organic farms in Kurpie, Podlasie and Brodnickie Lake regions the experiments were carried out to compare the field performance and yielding potential of 35 currently cultivated and old cultivars or populations: 11 bread wheat (Triticum aestivum L.), 4 spelt wheat (Triticum spelta L.), 7 emmer wheat (T. dicoccon SCHRANK), 1 einkorn wheat (T. monococcum L.), 5 barley and 7 oats. Seeds were sown on plots of 1 m 2. Plants were surveyed with respect to phases of growth, disease resistance, lodging resistance and yielding parameters. Two-year results showed that mean level of yielding under organic farming obtained by old, husky wheat cultivars spelt and emmer, was similar to that of the average modern bread wheat cultivars. It was twice higher than the yield given by einkorn. The best yielding potential under organic farming conditions showed modern bread wheat cultivars - Eta and Hera, T. spelta var. album of spelt wheat and old cultivar Bazylei of emmer wheat. Only modern cultivars
14 840 M. Cyrkler-Degulis, Z. Bulińska-Radomska of barley were characterized by high yielding potential and disease resistance, while in the oats of both, modern and old cultivars, showed highest yielding and disease resistance. Out of all surveyed cereal species the oats tend to be best adapted to organic farming conditions, especially at poor soil conditions. Mgr Małgorzata Cyrkler-Degulis Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin Krajowe Centrum Roślinnych Zasobów Genowych w Radzikowie BŁONIE m.cyrkler@ihar.edu.pl
YIELDING AND HEALTHINESS OF CULTIVARS AND POPULATIONS OF FOUR WINTER WHEAT SPECIES UNDER ORGANIC AGRICULTURE CONDITIONS
Małgorzata CYRKLER-DEGULIS, Zofia BULIŃSKA-RADOMSKA Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Radzików, 5-87 Błonie YIELDING AND HEALTHINESS OF CULTIVARS AND POPULATIONS OF FOUR WINTER WHEAT SPECIES UNDER
VALUE OF OLD AND MODERN OATS CULTIVARS FOR ORGANIC FARMING PRZYDATNOŚĆ STARYCH I AKTUALNYCH ODMIAN OWSA DO UPRAWY W GOSPODARSTWACH EKOLOGICZNYCH
Małgorzata CYRKLER-DEGULIS, Zofia BULIŃSKA-RADOMSKA Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin Krajowe Centrum Roślinnych Zasobów Genowych, Radzików e-mail: m.cyrkler@ihar.edu.pl e-mail: z.bulinska@ihar.edu.pl
PSZENŻYTO JARE WYNIKI DOŚWIADCZEŃ
PSZENŻYTO JARE WYNIKI DOŚWIADCZEŃ Uwagi ogólne i omówienie wyników Pszenżyto jare jest zbożem o stosunkowo mniejszym znaczeniu. Według GUS w strukturze zasiewów w 2013 powierzchnia uprawy pszenżyta wynosiła
Orkisz ozimy. Uwagi ogólne
Rok wpisania Rok włączenia Kod kraju pochodzenia Orkisz ozimy Uwagi ogólne Doświadczenia PDOiR z orkiszem ozimym w woj. małopolskim w r. założono w dwóch punktach - w SDOO Węgrzce oraz w IHAR Radzików
PSZENŻYTO JARE WYNIKI DOŚWIADCZEŃ
PSZENŻYTO JARE WYNIKI DOŚWIADCZEŃ Uwagi ogólne i omówienie wyników Pszenżyto jare jest zbożem o stosunkowo mniejszym znaczeniu. Według GUS w strukturze zasiewów w 2015roku powierzchnia uprawy pszenżyta
7. Owies W 2012 roku owies zajmował 6,7 % ogólnej powierzchni zasiewów zbóż w Polsce. W województwie łódzkim uprawiany był na powierzchni blisko 50
7. Owies W 2012 roku owies zajmował 6,7 % ogólnej powierzchni zasiewów zbóż w Polsce. W województwie łódzkim uprawiany był na powierzchni blisko 50 tys. ha. Zainteresowanie produkcją tego zboża systematycznie
Rozdział 8 Pszenżyto jare
Rozdział 8 Pszenżyto jare Pszenżyto jare jest zbożem odznaczającym się większą tolerancją na słabe warunki glebowe i stanowiskowe od pszenicy jarej, dlatego też budzi ono coraz większe zainteresowanie
Poletka doświadczalne w Pokazowym Gospodarstwie Ekologicznym w Chwałowicach działającym przy Centrum Doradztwa Rolniczego w Radomiu.
Wyniki plonowania zbóż w sezonie 2014/2015 na podstawie doświadczeń prowadzonych metodami ekologicznymi w Pokazowym Gospodarstwie Ekologicznym w Chwałowicach. W sezonie 2014/2015 w Pokazowym Gospodarstwie
VIII Owies. Tabela 41. Owies badane odmiany w 2012 roku. Rok wpisania do
VIII Owies W przeciwieństwie do jęczmienia jarego, w krajowym rejestrze dominują odmiany rodzimej hodowli i są to w ponad 90% odmiany żółtoziarniste, jedna odmiana jest brązowoziarnista natomiast pięć
PSZENŻYTO JARE WYNIKI DOŚWIADCZEŃ
PSZENŻYTO JARE WYNIKI DOŚWIADCZEŃ Uwagi ogólne i omówienie wyników Pszenżyto jare jest zbożem o stosunkowo mniejszym znaczeniu. W strukturze zasiewów zbóż z mieszankami, udział jarej formy pszenżyta jest
PSZENŻYTO JARE WYNIKI DOŚWIADCZEŃ
PSZENŻYTO JARE WYNIKI DOŚWIADCZEŃ Uwagi ogólne i omówienie wyników Pszenżyto jare jest zbożem o stosunkowo mniejszym znaczeniu. Wg danych FAO STAT (2016) powierzchnia uprawy pszenżyta jarego w Polsce wynosi
Wyniki doświadczeń odmianowych PSZENICA ZWYCZAJNA JARA
CENTRALNY OŚRODEK BADANIA ODMIAN ROŚLIN UPRAWNYCH Wyniki doświadczeń odmianowych PSZENICA ZWYCZAJNA JARA (dobór komponentów do mieszanek) 2018 Słupia Wielka 2018 Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin
Tabela 46. Pszenżyto jare odmiany badane w 2016 r.
Pszenżyto jare Pszenżyto jare ma najmniejsze znaczenie gospodarcze wśród wszystkich gatunków zbóż, gdyż jego uprawa zajmuje niewielki areał i w bilansie paszowym kraju nie odgrywa większej roli. Ziarno
Pszenżyto jare. Uwagi ogólne
Pszenżyto jare Uwagi ogólne Pszenżyto jare jest zbożem o mniejszym znaczeniu gospodarczym, w strukturze zasiewów województwa pomorskiego zajmuje ok. 2%, ale zaznacza się tendencja wzrostowa uprawy tego
OGRANICZENIE NASILENIA WYSTĘPOWANIA CHORÓB GRZYBOWYCH W MIESZANKACH ZBÓŻ JARYCH
Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 48 (1) 2008 OGRANICZENIE NASILENIA WYSTĘPOWANIA CHORÓB GRZYBOWYCH W MIESZANKACH ZBÓŻ JARYCH ANNA TRATWAL 1, JADWIGA NADZIAK 2 1 Instytut Ochrony Roślin
Wyniki doświadczeń odmianowych PSZENICA ZWYCZAJNA JARA 2014, 2015
CENTRALNY OŚRODEK BADANIA ODMIAN ROŚLIN UPRAWNYCH Wyniki doświadczeń odmianowych PSZENICA ZWYCZAJNA JARA (dobór komponentów do mieszanek) 2014, 2015 Słupia Wielka 2015 Centralny Ośrodek Badania Odmian
Tabela 42. Owies odmiany badane w 2013 r.
VIII Owies Owies jest tańszy w uprawie niż inne zboża. Wymaga, bowiem nie tylko mniej intensywnego nawożenia, ale również mniejszej ochrony chemicznej. Wadą natomiast jest niższa cena ziarna na rynku.
Opracowała: Krystyna Bruździak SDOO Przecław. 13. Soja
Opracowała: Krystyna Bruździak SDOO Przecław 13. Soja Uwagi ogólne Soja jest jedną z najcenniejszych roślin strączkowych. Uprawiana jest głównie na nasiona, które zawierają przeciętnie 40% białka o doskonałym
Wyniki doświadczeń odmianowych PSZENŻYTO OZIME
CENTRALNY OŚRODEK BADANIA ODMIAN ROŚLIN UPRAWNYCH Wyniki doświadczeń odmianowych PSZENŻYTO OZIME (dobór komponentów do mieszanek) 2015 Słupia Wielka 2015 Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych
Pszenica jara. Tabela 29. Pszenica jara odmiany badane w 2014 r. Rok wpisania do:
Pszenica jara Pszenicy jarej uprawia się w Polsce znacznie mniej niż ozimej z uwagi na nieco mniejszą jej plenność. Jej znaczenie gospodarcze jest jednak duże ze względu na większą, niż w pszenicy ozimej,
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁ ODOWSKA LUBLIN POLONIA
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁ ODOWSKA LUBLIN POLONIA VOL. LVII SECTIO E 2002 1 Katedra Szczegółowej Uprawy Roślin, Akademia Rolnicza w Lublinie, ul. Akademicka 15, 20-950 Lublin 1, Poland 2 Instytut
10. Owies. Wyniki doświadczeń
10. Owies Uwagi ogólne W roku zarejestrowano dwie nowe odmiany: Harnaś i Amant (nagoziarnista). Obecnie w krajowym rejestrze znajdują się 23 odmiany oplewione w tym jedna o brązowym zabarwieniu plewki
Tab.1 Powierzchnia i liczba ankietowanych pól
Monitoring wpływu stosowania kwalifikowanego materiału siewnego roślin zbożowych i okopowych na produkcję roślinną metodyka i wyniki. Materiał Materiał źródłowy stanowią wyniki badań ankietowych gospodarstw
Dawne odmiany zbóż i kukurydzy źródłem bioróżnorodności
Dawne odmiany zbóż i kukurydzy źródłem bioróżnorodności Monika Żurek 1, Denise Fu-Dostatny 2, Roman Warzecha 1, Piotr Ochodzki 3 Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin 1 Zakład Genetyki i Hodowli Roślin
Wyniki doświadczeń odmianowych JĘCZMIEŃ JARY 2014, 2015
CENTRALNY OŚRODEK BADANIA ODMIAN ROŚLIN UPRAWNYCH Wyniki doświadczeń odmianowych JĘCZMIEŃ JARY (dobór komponentów do mieszanek) 2014, 2015 Słupia Wielka 2015 Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych
CHARAKTERYSTYKA ODMIAN ZBÓŻ ZALECANYCH DO UPRAWY W KUJAWSKO-POMORSKIM W 2012 ROKU ZBOŻA OZIME
CHARAKTERYSTYKA ODMIAN ZBÓŻ ZALECANYCH DO UPRAWY W KUJAWSKO-POMORSKIM W 2012 ROKU Opracowanie zawiera: dla każdego gatunku opisy odmian uszeregowane w porządku alfabetycznym, przy nazwie odmiany podano
Wykorzystanie heterozji w hodowli pszenicy
NR 218/219 BIULETYN INSTYTUTU HODOWLI I AKLIMATYZACJI ROŚLIN 2001 TADEUSZ DRZAZGA Hodowla Roślin Rolniczych Nasiona Kobierzyc Wykorzystanie heterozji w hodowli pszenicy Use of heterosis in wheat breeding
Pszenżyto jare/żyto jare
Pszenżyto jare/żyto jare W doświadczeniach PDO założonych w 2015 roku na terenie województwa łódzkiego badano 5 odmian pszenżyta jarego oraz 1 odmianę żyta jarego. Doświadczenia założono w trzech punktach
Wyniki doświadczeń odmianowych PSZENICA ZWYCZAJNA OZIMA 2017, 2018
CENTRALNY OŚRODEK BADANIA ODMIAN ROŚLIN UPRAWNYCH Wyniki doświadczeń odmianowych PSZENICA ZWYCZAJNA OZIMA (dobór komponentów do mieszanek) 2017, 2018 Słupia Wielka 2018 Centralny Ośrodek Badania Odmian
PORÓWNANIE PLONOWANIA MIESZANEK JĘCZMIENIA Z OWSEM NIEOPLEWIONYMI OPLEWIONYM
ŻYWNOŚĆ l(18)supl, 1999 MARIAN PIECH, ZYGMUNT NITA, SŁAWOMIR STANKOWSKI PORÓWNANIE PLONOWANIA MIESZANEK JĘCZMIENIA Z OWSEM NIEOPLEWIONYMI OPLEWIONYM Streszczenie W roku 1997 przeprowadzono doświadczenie
WPŁYW BIOLOGICZNYCH I CHEMICZNYCH ZAPRAW NASIENNYCH NA PARAMETRY WIGOROWE ZIARNA ZBÓŻ
Progress in Plant Protection / Postępy w Ochronie Roślin, 47 (2) 2007 WPŁYW BIOLOGICZNYCH I CHEMICZNYCH ZAPRAW NASIENNYCH NA PARAMETRY WIGOROWE ZIARNA ZBÓŻ KATARZYNA PANASIEWICZ, WIESŁAW KOZIARA, HANNA
Wyniki doświadczeń odmianowych JĘCZMIEŃ JARY
CENTRALNY OŚRODEK BADANIA ODMIAN ROŚLIN UPRAWNYCH Wyniki doświadczeń odmianowych JĘCZMIEŃ JARY (dobór komponentów do mieszanek) 2018 Słupia Wielka 2018 Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych
Wyniki doświadczeń odmianowych PSZENŻYTO OZIME 2017, 2018
CENTRALNY OŚRODEK BADANIA ODMIAN ROŚLIN UPRAWNYCH Wyniki doświadczeń odmianowych PSZENŻYTO OZIME (dobór komponentów do mieszanek) 2017, 2018 Słupia Wielka 2018 Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych
Wykorzystanie krajowych i światowych zasobów genowych w pracach badawczych oraz hodowlanych pszenicy
Wykorzystanie krajowych i światowych zasobów genowych w pracach badawczych oraz hodowlanych pszenicy Miejsce realizacji badań: Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin Państwowy Instytut Badawczy w Radzikowie
Uwagi ogólne. Wyniki doświadczeń
ROZDZIAŁ 8 Pszenżyto jare Uwagi ogólne Ziarno pszenżyta przeznaczane jest w całości na paszę. Wykorzystuje się je bezpośrednio do żywienia wszystkich zwierząt gospodarskich w formie gniecionej lub w paszach
10. Owies Anna Durał ZDOO Dukla
10. Owies Anna Durał ZDOO Dukla Uwagi ogólne W roku zarejestrowano dwie nowe odmiany: Elegant i Romulus. Obecnie w krajowym rejestrze znajduje się 27 odmian oplewionych oraz 5 odmian nie oplewionych. Doświadczenia
Metodyka oceny przydatności gatunków i odmian do uprawy ekologicznej
ODMIANY ZBÓŻ I ZIEMNIAKA PRZYDATNE DO UPRAWY W WARUNKACH ROLNICTWA EKOLOGICZNEGO RADZIKÓW 2010 Wprowadzenie Wraz ze wzrostem świadomości ekologicznej społeczeństwa wzrasta popularność rolnictwa ekologicznego
PORÓWNANIE PLONOWANIA DWÓCH ODMIAN OWSA NIEOPLEWIONEGO Z OPLEWIONYM PRZY DWÓCH POZIOMACH NAWOŻENIA AZOTEM
ŻYWNOŚĆ l(18)supl, 1999 MARIAN PIECH, ZYGMUNT NITA, ROBERT MACIOROWSKI PORÓWNANIE PLONOWANIA DWÓCH ODMIAN OWSA NIEOPLEWIONEGO Z OPLEWIONYM PRZY DWÓCH POZIOMACH NAWOŻENIA AZOTEM Streszczenie W roku 1997
Interakcja odmian pszenicy ozimej w zmiennych warunkach środowiskowych na podstawie wyników badań ankietowych
NR 235 BIULETYN INSTYTUTU HODOWLI I AKLIMATYZACJI ROŚLIN 2005 TADEUSZ OLEKSIAK DARIUSZ R. MAŃKOWSKI Pracownia Ekonomiki Nasiennictwa i Hodowli Roślin Zakład Nasiennictwa i Nasionoznawstwa Instytut Hodowli
INTENSITY OF FUNGAL DISEASES OF SELECTED VARIETIES OF WINTER WHEAT CULTIVATED IN THE ORGANIC CROP PRODUCTION SYSTEMS
Jan KUŚ, Anna MRÓZ, Krzysztof JOŃCZYK Instytut Uprawy NawoŜenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy w Puławach Zakład Systemów i Ekonomiki Produkcji Roślinnej INTENSITY OF FUNGAL DISEASES OF
Owies. 1. Bingo 2. Komfort
Owies W 2014 roku owies zajmował 5,8 % ogólnej powierzchni zasiewów zbóż w Polsce. W województwie łódzkim uprawiany był na ponad 46 tys. ha. Zainteresowanie produkcją tego zboża systematycznie rośnie.
Wpływ warunków glebowych na plony ziarna odmian jęczmienia ozimego
33 Polish Journal of Agronomy 2017, 30, 33 38 Wpływ warunków glebowych na plony ziarna odmian jęczmienia ozimego Kazimierz Noworolnik, Danuta Leszczyńska Zakład Uprawy Roślin Zbożowych Instytut Uprawy
Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych na Dolnym Śląsku PSZENŻYTO JARE 2017( )
DOLNOŚLĄSKI ZESPÓŁ POREJESTROWEGO DOŚWIADCZALNICTWA ODMIANOWEGO Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych na Dolnym Śląsku PSZENŻYTO JARE 2017(2015-2017) Bukówka.Grudzień 2017 Dolnośląski Zespół Porejestrowego
Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych na Dolnym Śląsku PSZENŻYTO JARE 2016 ( )
,DOLNOŚLĄSKI ZESPÓŁ POREJESTROWEGO DOŚWIADCZALNICTWA ODMIANOWEGO Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych na Dolnym Śląsku PSZENŻYTO JARE 2016 (2014-2016) Zeszyt 6 ( 18 ) Bukówka. pażdziernik 2016..
Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych na Dolnym Śląsku PSZENŻYTO JARE
DOLNOŚLĄSKI ZESPÓŁ POREJESTROWEGO DOŚWIADCZALNICTWA ODMIANOWEGO i ROLNICZEGO Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych na Dolnym Śląsku PSZENŻYTO JARE 2014 (2012-2014) Zeszyt 6 ( 16 ) wydawnictwo sto
Pszenica ozima i jara opóźniony termin siewu - mgr Mirosław Helowicz Wstęp. Wyniki.
Pszenica ozima i jara opóźniony termin siewu - mgr Mirosław Helowicz Wstęp. Celem badań było sprawdzenie plonowania odmian form ozimych i jarych pszenicy przy listopadowym terminie siewu, ich mrozoodporności,
Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych na Dolnym Śląsku PSZENŻYTO JARE 2018 ( )
DOLNOŚLĄSKI ZESPÓŁ POREJESTROWEGO DOŚWIADCZALNICTWA ODMIANOWEGO Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych na Dolnym Śląsku PSZENŻYTO JARE 2018 (2016-2018) Bukówka. Grudzień 2018 Dolnośląski Zespół
PORÓWNANIE KOSZTÓW PRODUKCJI JĘCZMIENIA JAREGO I OZIMEGO W WYBRANYCH GOSPODARSTWACH WOJ. ZACHODNIOPOMORSKIEGO
Inżynieria Rolnicza 10(108)/2008 PORÓWNANIE KOSZTÓW PRODUKCJI JĘCZMIENIA JAREGO I OZIMEGO W WYBRANYCH GOSPODARSTWACH WOJ. ZACHODNIOPOMORSKIEGO Jan Jurga, Tomasz K. Dobek Zakład Budowy i Użytkowania Urządzeń
Wyniki doświadczeń odmianowych MIESZANKI ZBOŻOWE JARE
CENTRALNY OŚRODEK BADANIA ODMIAN ROŚLIN UPRAWNYCH Wyniki doświadczeń odmianowych MIESZANKI ZBOŻOWE JARE (jęczmień, owies zwyczajny) 2018 Słupia Wielka 2018 Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych
OWIES WYNIKI DOŚWIADCZEŃ
OWIES WYNIKI DOŚWIADCZEŃ Uwagi ogólne i wyniki doświadczeń Powierzchnia uprawy owsa na przestrzeni ostatnich lat utrzymuje się na stałym poziomie i wynosi około 550 tys. ha. W ostatnich latach udział tej
Reakcja odmian żyta na warunki glebowe
21 Polish Journal of Agronomy 2017, 31, 21 26 Reakcja odmian żyta na warunki glebowe Kazimierz Noworolnik, Jerzy Grabiński Zakład Uprawy Roślin Zbożowych, Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy
10. Owies. Uwagi ogólne. Wyniki doświadczeń
10. Owies Uwagi ogólne W roku w województwie warmińsko-mazurskim założono dwa doświadczenia z owsem: w ZDOO Rychliki i SDOO Wrócikowo. W ZDOO Rychliki badano większość odmian, które w roku znajdowały się
Pszenice ozime siewne
Pszenice ozime siewne 2017 www.dabest.pl 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 Pszenica o najgrubszym ziarnie, do wszechstronnego wykorzystania! Pszenica BOGATKA Nagrodzona Złotym Medalem Międzynarodowych Targów
Tabela 49. Pszenżyto jare odmiany badane w 2017 r.
IX Pszenżyto jare Pszenżyto jare ma najmniejsze znaczenie gospodarcze wśród wszystkich gatunków zbóż, gdyż jego uprawa zajmuje niewielki areał i w bilansie paszowym kraju nie odgrywa większej roli. Ziarno
8. Owies oprac. inż. Monika Kaczmarek
8. Owies oprac. inż. Monika Kaczmarek Na podstawie badań GUS, powierzchnia uprawy owsa w 2017 roku w Polsce wynosiła około 0,5 mln ha, co stanowi 7,1 % ogólnej powierzchni zasiewów zbóż w Polsce. Zainteresowanie
13. Soja. Uwagi ogólne
13. Soja Uwagi ogólne Wyniki z doświadczeń PDO dla soi opracowano po trzyletnim okresie badań w 2012, 2013 i 2014 roku. Doświadczenia w roku 2014 zlokalizowano w czterech punktach: SDOO Przecław, ZDOO
Reakcja odmian pszenżyta ozimego na długoterminowe przechowywanie w banku genów
NR 230 BIULETYN INSTYTUTU HODOWLI I AKLIMATYZACJI ROŚLIN 2003 MARIAN GÓRSKI Krajowe Centrum Roślinnych Zasobów Genowych Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Radzikowie Reakcja odmian pszenżyta ozimego
WYNIKI PLONOWANIA ODMIAN ROŚLIN ROLNICZYCH W DOŚWIADCZENIACH POREJESTROWYCH w województwie kujawsko pomorskim. Pszenżyto jare 2017
Kujawsko-Pomorski Zespół Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego WYNIKI PLONOWANIA ODMIAN ROŚLIN ROLNICZYCH W DOŚWIADCZENIACH POREJESTROWYCH w województwie kujawsko pomorskim Pszenżyto jare WOJEWÓDZTWO
Rozdział 10 Owies Wyniki doświadczeń
Rozdział 10 Owies Obecnie w Krajowym Rejestrze wpisanych jest 5 odmian owsa nagoziarnistego jarego oraz 26 odmian owsa zwyczajnego jarego. W województwie pomorskim zalecane do uprawy są odmiany: Bingo,
Porównanie plonowania odmian jęczmienia jarego w różnych warunkach glebowych
69 Polish Journal of Agronomy 2015, 23, 69 73 Porównanie plonowania odmian jęczmienia jarego w różnych warunkach glebowych Kazimierz Noworolnik Zakład Uprawy Roślin Zbożowych Instytut Uprawy Nawożenia
Pszenżyto ozime i jare - opóźniony termin siewu mgr inż. Aneta Ferfecka - SDOO Przecław
Pszenżyto ozime i jare - opóźniony termin siewu mgr inż. Aneta Ferfecka - SDOO Przecław Wstęp Doświadczenie zostało założone w SDOO w Przecławiu. Celem doświadczenia było określenie reakcji odmian na opóźniony
Przydatność odmian pszenicy jarej do jesiennych siewów
Przydatność odmian pszenicy jarej do jesiennych siewów Marta Wyzińska Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy w Puławach Zakład Uprawy Roślin Zbożowych mwyzinska@iung.pulawy.pl
Plonowanie odmian pszenicy jarej w zależności od warunków glebowych
39 Polish Journal of Agronomy 2017, 30, 39 44 Plonowanie odmian pszenicy jarej w zależności od warunków glebowych Kazimierz Noworolnik, Alicja Sułek Zakład Uprawy Roślin Zbożowych Instytut Uprawy Nawożenia
1. ARDEN 2. BINGO 3. HAKER
7. Owies W 2013 roku owies zajmował 5,97 % ogólnej powierzchni zasiewów zbóż w Polsce. W województwie łódzkim uprawiany był na powierzchni blisko 50 tys. ha. Zainteresowanie produkcją tego zboża systematycznie
6. Pszenżyto jare/żyto jare
6. Pszenżyto jare/żyto jare W doświadczeniach PDO założonych w 2016 roku na terenie województwa łódzkiego badano 6 odmian pszenżyta jarego oraz 1 odmianę żyta jarego. Doświadczenia założono w trzech punktach
WYNIKI PLONOWANIA ODMIAN ROŚLIN ROLNICZYCH W DOŚWIADCZENIACH POREJESTROWYCH w województwie kujawsko pomorskim. Pszenżyto jare 2016
Kujawsko-Pomorski Zespół Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego WYNIKI PLONOWANIA ODMIAN ROŚLIN ROLNICZYCH W DOŚWIADCZENIACH POREJESTROWYCH w województwie kujawsko pomorskim Pszenżyto jare WOJEWÓDZTWO
WYNIKI PLONOWANIA ODMIAN ROŚLIN ROLNICZYCH W DOŚWIADCZENIACH POREJESTROWYCH w województwie kujawsko pomorskim. Owies jary 2016
Kujawsko-Pomorski Zespół Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego WYNIKI PLONOWANIA ODMIAN ROŚLIN ROLNICZYCH W DOŚWIADCZENIACH POREJESTROWYCH w województwie kujawsko pomorskim Owies jary WOJEWÓDZTWO
WYNIKI PLONOWANIA ODMIAN ROŚLIN ROLNICZYCH W DOŚWIADCZENIACH POREJESTROWYCH w województwie kujawsko pomorskim. Owies jary 2017
Kujawsko-Pomorski Zespół Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego WYNIKI PLONOWANIA ODMIAN ROŚLIN ROLNICZYCH W DOŚWIADCZENIACH POREJESTROWYCH w województwie kujawsko pomorskim Owies jary WOJEWÓDZTWO
Owies. Tabela 40. Owies odmiany badane w 2014 r. Rok wpisania do KRO LOZ
Owies Owies jest tańszy w uprawie niż inne zboża. Wymaga, bowiem nie tylko mniej intensywnego nawożenia, ale również mniejszej ochrony chemicznej. Wadą natomiast jest niższa cena ziarna na rynku. Gatunek
II Pszenżyto ozime. Tabela 10. Pszenżyto ozime odmiany badane w 2012 roku. Rok wpisania do: KRO LZO 1 Sorento
II Pszenżyto ozime Z danych statystycznych wynika, że powierzchnia uprawy tego gatunku, po drastycznych spadkach na początku ubiegłej dekady, w ostatnich latach systematycznie wzrasta. Nowe odmiany rejestrowane
LISTA ZALECANYCH ODMIAN DO UPRAWY W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM NA ROK 2012
LISTA ZALECANYCH ODMIAN DO UPRAWY W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM NA ROK 2012 Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa Inwestująca w Obszary Wiejskie. Publikacja współfinansowana ze
LISTY ZALECANYCH ODMIAN ZBÓŻ I RZEPAKU OZIMEGO DO UPRAWY W WOJ. ŚLĄSKIM NA ROK 2006
Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Pawłowicach Stacja Koordynująca PDO w województwie śląskim ul. Wiejska 25, 44-180 Toszek, tel./fax 032 2334187 LISTY ZALECANYCH ODMIAN ZBÓŻ I RZEPAKU OZIMEGO DO UPRAWY
Wyniki doświadczeń odmianowych PSZENICA ORKISZ OZIMA
Z CENTRALNY OŚRODEK BADANIA ODMIAN ROŚLIN UPRAWNYCH Wyniki doświadczeń odmianowych PSZENICA ORKISZ OZIMA 2017, 2018 Słupia Wielka 2018 Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych 63-022 Słupia Wielka
pochodzenia Kod kraju Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o., ul. Główna 20, Strzelce 2 Augusta 2002
Kod kraju pochodzenia 12. Soja Uwagi ogólne Wyniki z doświadczeń PDO dla soi opracowano po dwuletnim okresie w 2011 i 2012 roku. Doświadczenia przeprowadzono w trzech punktach doświadczalnych: SDOO w Przecławiu,
Pszenica ozima i jara opóźniony termin siewu mgr inż. Aneta Ferfecka- SDOO Przeclaw
Pszenica ozima i jara opóźniony termin siewu mgr inż. Aneta Ferfecka- SDOO Przeclaw Wstęp. Celem doświadczenia jest sprawdzenie przydatności do uprawy odmian form ozimych i jarych pszenicy przy późnym
M. Żurek1, D.F. Dostatny2 Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin Genetyki i Hodowli Roślin 2Krajowe Centrum Roślinnych.
Działania Banku Genów w celu poszerzenia różnorodności gatunków roślin rolniczych na obszarach wiejskich na przykładzie dawnych odmian populacyjnych kukurydzy M. Żurek1, D.F. Dostatny2 Instytut Hodowli
LISTA ZALECANYCH DO UPRAWY ODMIAN DLA WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO PSZENICA OZIMA AKTEUR
LISTA ZALECANYCH DO UPRAWY ODMIAN DLA WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO PSZENICA OZIMA AKTEUR Odmiana jakościowa (grupa A), o wyróŝniających się parametrach technologicznych. Mrozoodporność mała do średniej. Odporność
Działania prowadzone w ramach zadania
ZAD. 7.1 ANALIZA FUNKCJONOWANIA RYNKU NASIENNEGO ORAZ TWORZENIE SYSTEMÓW INFORMACJI WSPIERAJĄCYCH PODEJMOWANIE STRATEGICZNYCH DECYZJI W SEKTORZE HODOWLANO NASIENNYM ROŚLIN UPRAWNYCH. PW Ulepszanie Roślin
OWIES 2018 ( )
DOLNOŚLĄSKI ZESPÓŁ POREJESTROWEGO DOŚWIADCZALNICTWA ODMIANOWEGO Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych na Dolnym Śląsku OWIES 2018 (2016-2018) Bukówka. Grudzień 2018 Dolnośląski Zespół Porejestrowego
Wyniki doświadczeń odmianowych MIESZANKI ZBOŻOWE JARE 2014, 2015
CENTRALNY OŚRODEK BADANIA ODMIAN ROŚLIN UPRAWNYCH Wyniki doświadczeń odmianowych MIESZANKI ZBOŻOWE JARE (jęczmień, owies zwyczajny, pszenica zwyczajna) 2014, 2015 Słupia Wielka 2015 Centralny Ośrodek Badania
1. DUBLET 2. MILEWO 3. NAGANO
6. Pszenżyto jare W 2013 roku Krajowy Rejestr Odmian liczył 10 odmian pszenżyta jarego i 1 odmianę żyta jarego. W doświadczeniach PDOiR założonych w 2013 roku na terenie województwa łódzkiego badano 4
Pszenżyta ozime siewne
Pszenżyta ozime siewne 2017 www.dabest.pl 1 2 3 Pszenżyto PALERMO - stabilny, wysoki plon! Odmiana pszenżyta ozimego o bardzo wysokim i stabilnym plonie. Wykazuje nadzwyczajną zdrowotność, szczególnie
Wyniki doświadczeń odmianowych PSZENICA ZWYCZAJNA OZIMA
CENTRALNY OŚRODEK BADANIA ODMIAN ROŚLIN UPRAWNYCH Wyniki doświadczeń odmianowych PSZENICA ZWYCZAJNA OZIMA (dobór komponentów do mieszanek) 2015 Słupia Wielka 2015 Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin
Wyniki doświadczeń odmianowych MIESZANKI ZBOŻOWE JARE
CENTRALNY OŚRODEK BADANIA ODMIAN ROŚLIN UPRAWNYCH Wyniki doświadczeń odmianowych MIESZANKI ZBOŻOWE JARE (jęczmień, owies zwyczajny, pszenica zwyczajna) 2018 Słupia Wielka 2018 Centralny Ośrodek Badania
Bobik mgr inż. Michał Soja SDOO Przecław
Bobik mgr inż. Michał Soja SDOO Przecław Uwagi ogólne Bobik ma duże możliwości plonowania ale wymaga gleb żyznych i wilgotnych. Preferowanymi rejonami jego uprawy są północna i południowa część Polski.
Lista Odmian Zalecanych do uprawy na obszarze województwa małopolskiego na rok 2015
Lista Odmian Zalecanych do uprawy na obszarze województwa małopolskiego na rok 2015 Pszenica ozima TONACJA (2001) Odmiana jakościowa (grupa A). Zimotrwałość - dość duża. Odporność na septoriozę liści i
OWIES WYNIKI DOŚWIADCZEŃ
Uwagi ogólne i wyniki doświadczeń OWIES WYNIKI DOŚWIADCZEŃ Powierzchnia uprawy owsa na w naszym kraju w roku 2014 wynosiła 479 tys. ha (wg danych GUS). W strukturze zasiewów zbóż ( z mieszankami zbożowymi)
Owies Według danych GUS, powierzchnia uprawy owsa stanowi obecnie około 7% ogólnych zasiewów zbóż w Polsce. Zainteresowanie produkcją jest wciąż
Owies Według danych GUS, powierzchnia uprawy owsa stanowi obecnie około 7% ogólnych zasiewów zbóż w Polsce. Zainteresowanie produkcją jest wciąż niewielkie w stosunku do korzyści, jakie wynikają ze specyficznych
Rok wpisania do Krajowego Rejestru Odmian w Polsce. Adres jednostki zachowującą odmianę, Rok włączenia do LOZ. Kod kraju pochodzenia
Pszenica zwyczajna jara Powierzchnia uprawy pszenicy jarej w ubiegłych latach wynosiła ponad 300 tys. W roku Krajowy rejestr pszenicy zwyczajnej jarej wzbogacił się o jakościową odmianę chlebową (grupa
6. Pszenżyto ozime. Uwagi ogólne. Wyniki doświadczeń
6. Pszenżyto ozime Uwagi ogólne W sezonie wegetacyjnym 2016/, w ramach PDO w rejonie warmińsko-mazurskim, prowadzone były dwa doświadczenia z pszenżytem. Zlokalizowano je w stacjach doświadczalnych we
5. Pszenica jara. Stwierdzona w czasie badań duża wartość gospodarcza tych odmian daje większą gwarancję uzyskania pożądanych efektów ekonomicznych.
5. Pszenica jara W doświadczeniach PDOiR prowadzonych na terenie województwa łódzkiego w roku 2012 testowano 13 odmian pszenicy jarej (27 odmian w Krajowym Rejestrze). Wśród badanych odmian znajdowało
1. NAWRA 3. TYBALT 5. OSTKA SMOLICKA 7. ARABESKA* 2. PARABOLA 4. TRAPPE 6. KANDELA * odmiana wstępnie rekomendowana
5. Pszenica jara W doświadczeniach PDOiR prowadzonych na terenie województwa łódzkiego w roku 2011 testowano 13 odmian pszenicy jarej (27 odmian w Krajowym Rejestrze). Wśród badanych odmian znajdowało
GROCH SIEWNY WYNIKI DOŚWIADCZEŃ
GROCH SIEWNY WYNIKI DOŚWIADCZEŃ Uprawa grochu siewnego w Polsce ma długą tradycję. Gatunek ten odgrywa główną rolę w grupie roślin bobowatych, jako roślina jadalna i pastewna. Dużą wartość odżywczą białka
Wyniki doświadczeń odmianowych GRYKA 2016, 2017, 2018
CENTRALNY OŚRODEK BADANIA ODMIAN ROŚLIN UPRAWNYCH Wyniki doświadczeń odmianowych GRYKA 2016, 2017, 2018 Słupia Wielka 2018 Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych 63-022 Słupia Wielka tel.: 61
Reakcja rzepaku jarego na herbicydy na polu zachwaszczonym i bez chwastów
Tom XIX Rośliny Oleiste 1998 Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa, Zakład Ekologii i Zwalczania Chwastów Reakcja rzepaku jarego na herbicydy na polu zachwaszczonym i bez chwastów Reaction of spring
Lista Odmian Zalecanych do uprawy na obszarze Województwa Małopolskiego na rok 2016
Lista Odmian Zalecanych do uprawy na obszarze Województwa Małopolskiego na rok 2016 Pszenica ozima NATULA (2009) Rok włączenia do LOZ - 2011 Odmiana jakościowa (grupa A). Zimotrwałość - średnia. Odporność
Pszenica na słabe gleby i nie tylko, czyli jak dobrać odmianę
https://www. Pszenica na słabe gleby i nie tylko, czyli jak dobrać odmianę Autor: Karol Bogacz Data: 20 lipca 2017 Pszenica jest zbożem chętnie uprawianym przez polskich rolników, nie tylko tych dysponujących
R - odmiana wstępnie rekomendowana, na podstawie wyników PDO z roku zbioru 2016.
6. Pszenica jara oprac. mgr inż. Anna Mrozek W latach 2015-2017 w ramach Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego przeprowadzono 9 doświadczeń z odmianami pszenicy jarej. Doświadczenia zlokalizowane
rejestrowych oraz wyników PDO z roku zbioru R - odmiana wstępnie rekomendowana, na podstawie dwuletnich wyników doświadczeń
3. Pszenżyto ozime oprac. mgr inż. Iwona Michalska Pszenżyto ozime ma znaczący udział w strukturze zasiewów, dzięki dużemu potencjałowi plonowania oraz dobrej wartości pokarmowej, staje się coraz bardziej
Tabela 10.1 Owies. Odmiany badane. Rok zbioru: 2017 Rok wpisania do Adres jednostki zachowującej odmianę, Krajowego Odmiana
Rozdział 10 Owies W roku w ramach PDO na obszarze województwa pomorskiego założono dwa doświadczenia z owsem, w Lubaniu na glebie klasy V, oraz w ZDOO w Wyczechach na glebie klasy IIIa Celem przeprowadzonych