OBRAMOWANIA I OPASKI JEZDNI LUB CHODNIKÓW

Transkrypt

1 ARiP ZP Sp. z o.o. SPECYFIKACJE TECHNICZNE WYKONANIA O ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH WYKONANIE POKAZOWEJ ZAGRODY ÝUBRÓW W ZABYTKOWYM PARKU PSZCZYÑSKIM PRZY UL. ÝORSKIEJ OBRAMOWANIA I OPASKI JEZDNI LUB CHODNIKÓW

2 SPIS TREÚCI 1. WSTÆP MATERIA Y SPRZÆT TRANSPORT WYKONANIE ROBÓT KONTROLA JAKOÚCI ROBÓT OBMIAR ROBÓT ODBIÓR ROBÓT PODSTAWA P ATNOÚCI PRZEPISY ZWI ZANE OST SST GDDP IBDiM NAJWAÝNIEJSZE OZNACZENIA I SKRÓTY - ogólna specyfikacja techniczna - szczegóùowa specyfikacja techniczna - Generalna Dyrekcja Dróg Publicznych - Instytut Badawczy Dróg i Mostów

3 D Obramowania i opaski jezdni lub chodników 3 1. WSTÆP 1.1. Przedmiot OST Przedmiotem niniejszej ogólnej specyfikacji technicznej (OST) s¹ wymagania dotycz¹ce wykonania i odbioru robót zwi¹zanych z wykonaniem obramowañ i opasek jezdni lub chodników Zakres stosowania OST Ogólna specyfikacja techniczna (OST) stanowi obowi¹zuj¹c¹ podstawê opracowania szczegóùowej specyfikacji technicznej (SST) stosowanej jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji robót na drogach krajowych i wojewódzkich. Zaleca siê wykorzystanie OST przy zlecaniu robót na drogach miejskich i gminnych Zakres robót objêtych OST Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji dotycz¹ zasad prowadzenia robót zwi¹zanych z wykonaniem obramowañ i opasek jezdni i chodników Okreœlenia podstawowe Obramowanie - obudowa krawêdzi nawierzchni jezdni lub chodnika zapewniaj¹ca dobre boczne oparcie dla poszczególnych warstw nawierzchni Opaska jezdniowa - rodzaj obramowania jezdni, stosowanego do odgraniczenia jezdni od poboczy oraz optycznego prowadzenia ruchu i oddzielania ró nych rodzajów nawierzchni ulic i placów Opaska chodnikowa - rodzaj obramowania oddzielaj¹cego chodnik od pobocza ziemnego oraz oddzielaj¹ca ró ne rodzaje nawierzchni chodników od siebie Pozostaùe okreœlenia podstawowe s¹ zgodne z obowi¹zuj¹cymi, odpowiednimi polskimi normami i z definicjami podanymi w OST D-M Wymagania ogólne pkt Ogólne wymagania dotycz¹ce robót Ogólne wymagania dotycz¹ce robót podano w OST D-M Wymagania ogólne pkt MATERIA Y 2.1. Ogólne wymagania dotycz¹ce materiaùów Ogólne wymagania dotycz¹ce materiaùów, ich pozyskiwania i skùadowania, podano w OST D-M Wymagania ogólne pkt Rodzaje materiaùów stosowane przy wykonaniu obramowañ i opasek jezdni i chodników Przy wykonywaniu obramowañ i opasek stosuje siê nastêpuj¹ce materiaùy: piasek, wir i mieszanka, zaprawy cementowe, cement portlandzki, woda, masa zalewowa, wir do wykonania ùaw, tùuczeñ i kliniec, asfaltowa emulsja kationowa. Jakkolwiek opaska nie jest przeznaczona do ruchu, to ze wzglêdu na mo liwoœã zje d ania na ni¹ pojazdów powinna ona posiadaã wytrzymaùoœã i statecznoœã zbli on¹ do wytrzymaùoœci i statecznoœci samej nawierzchni. Opaski i obramowania nawierzchni jezdni i chodników wykonuje siê z: brukowca nieobrobionego (z kamienia narzutowego),

4 4 Obramowania i opaski jezdni lub chodników D brukowca obrobionego, brukowca pùytowanego (z kamienia ùamanego), pùyt betonowych (trylinki), prefabrykowanych pùyt z biaùego betonu, klinkieru drogowego, kostki kamiennej nieregularnej. Przykùadowe zastosowanie i konstrukcjê obramowañ i opasek przedstawiaj¹ rysunki 1, 2, 3, 4 i 5. Rys. 1. Obramowanie jezdni z brukowca 1. brukowiec z kamienia ùamanego lub narzutowego od 13 do 17 cm 2. podsypka z piasku Rys. 2. Obramowanie chodników z kostki 1. kostka kamienna od 7 do 9 cm 2. podsypka z piasku Rys. 3. Obramowanie chodnika z brukowca od 10 do 12 cm 1. brukowiec 2. podsypka z piasku Rys. 4. Obramowanie jezdni z trzech rzêdów klinkieru z umocowaniem warstw¹ tùucznia a) widok z góry b) przekrój poprzeczny Rys. 5. Obramowanie jezdni z klinkieru uùo onego prostopadle do osi drogi a) widok z góry b) przekrój poprzeczny

5 D Obramowania i opaski jezdni lub chodników Wymagania dla materiaùów Piasek, wir, mieszanka, zaprawa Je eli dokumentacja projektowa lub SST przewiduje wykonanie podsypek lub zapraw przy obramowaniach lub opaskach, materiaùy do ich wykonania powinny odpowiadaã nastêpuj¹cym wymaganiom: a) wir i mieszanka - PN-B [12], b) piasek - PN-B [14], c) zaprawy - PN-B [15] Cement Cement u yty do wytwarzania betonów, zapraw i podsypek cementowo-piaskowych powinien byã klasy nie mniejszej ni 32,5. Cement powinien odpowiadaã wymaganiom PN-B [16] Woda Woda stosowana do podsypki i zaprawy cementowo-piaskowej powinna byã odmiany 1 i odpowiadaã wymaganiom PN-B [17] Masa zalewowa Do zalewania spoin obramowañ i opasek ustawionych na zaprawie cementowo-piaskowej i o spoinach zalanych zapraw¹ nale y nad szczelin¹ dylatacyjn¹ ùawy u ywaã bitumicznej masy zalewowej wg wymagañ BN-74/ [23] lub innej, posiadaj¹cej aprobatê techniczn¹ wydan¹ przez uprawnion¹ jednostkê Ýwir do wykonania ùaw Ýwir lub piasek do wykonania ùaw powinien odpowiadaã wymaganiom PN-B [9] lub PN-B [10] Tùuczeñ i kliniec Beton Tùuczeñ i kliniec powinny odpowiadaã wymaganiom PN-B [13]. Nale y stosowaã beton klasy zgodnej z wymaganiami dokumentacji projektowej wymagania PN-B [7] Brukowiec nieobrobiony i SST. Beton powinien speùniaã Brukowiec nieobrobiony (kamieñ narzutowy) do wykonania obramowania jezdni, opaski jezdni lub chodnika powinien byã kamieniem trwaùym, niezwietrzaùym, mieã strukturê drobnoziarnist¹ i zwiêzù¹, bez pêkniêã i yù. Materiaù na brukowiec z kamienia narzutowego powinien posiadaã cechy fizyczne i wytrzymaùoœciowe podane w tablicy 1. Tablica 1. Wùaœciwoœci fizyczne i wytrzymaùoœciowe dla kamienia wg PN-B [11] Lp. Wùaœciwoœci Wartoœã Badania wg 1 Wytrzymaùoœã na œciskanie w stanie powietrzno-suchym, MPa, nie mniej ni 2 Úcieralnoœã na tarczy Boehmego, cm, nie wiêcej ni 3 Wytrzymaùoœã na uderzenie (zwiêzùoœã), liczba uderzeñ, nie mniej ni 160 PN-B [3] 0,2 PN-B [4] 12 PN-B [5] 4 Nasi¹kliwoœã wod¹, %, nie wiêcej ni 0,5 PN-B [1] Brukowiec obrobiony i pùytowany

6 6 Obramowania i opaski jezdni lub chodników D Brukowiec obrobiony i pùytowany do wykonania obramowania jezdni lub opaski jezdni lub chodnika powinien byã brukowcem kl. I, trwaùym, niezwietrzaùym, mieã strukturê drobnoziarnist¹ i zwiêzù¹, bez pêkniêã i yù. Materiaù na brukowiec obrobiony i pùytowany powinien posiadaã cechy fizyczne i wytrzymaùoœciowe podane w tablicy 1. Wymiary i dokùadnoœã wykonania brukowca wg PN-B [11] przedstawia tablica 2. Tablica 2. Wymiary i dokùadnoœã wykonania brukowca wg PN-B [11] Wyszczególnienie Brukowiec obrobiony Brukowiec pùytowany Brukowiec nieobrobiony wielkoœci Wysokoœã (W), w centymetrach Powierzchnia górna, w cm 2 od 130 od 160 od 130 od 160 do 250 do 360 do 250 do 360 Najwiêksza dùugoœã krawêdzi czoùa, w centymetrach 1,2 W 1,0 W 1,6 W nie bada siê Stosunek pola powierzchni dolnej (stopki) do górnej (czoùa), nie mniej ni 0,5 0,3 nie bada siê Odchylenie od równolegùoœci pùaszczyzny powierzchni dolnej w stosunku do pùaszczyzny górnej, w stopniach, nie wiêcej ni nie bada siê Gùêbokoœã wklêœniêcia lub wysokoœã wypukùoœci powierzchni górnej, w centymetrach, nie wiêcej ni 0,8 1,0 nie bada siê Gùêbokoœã wklêœniêcia lub wysokoœã wypukùoœci powierzchni bocznej i dolnej, w centymetrach, nie wiêcej ni 1,5 1,5 nie bada siê Pêkniêcia powierzchni niedopuszczalne

7 D Obramowania i opaski jezdni lub chodników Pùyty betonowe (trylinka) Do produkcji pùyt drogowych betonowych nale y stosowaã beton klasy B 25 przedstawiono na rys. 6. i B 30. Ksztaùt pùyt betonowych Rodzaj p Rodzaj z Rodzaj i Rys. 6. Ksztaùt pùyt szeœciok¹tnych Wymiary pùyt szeœciok¹tnych Rodzaj Wymiary pùyt, cm Gruboœã pùyty a b c d e pùyty h, cm p 20,0 40, ,1 12,0 z 20,0 40,0 34, ,0 i 20,0-34,6 30,0-12,0 Wymiary pùyt podano w tablicy 3. Tablica 3. p- pùyta poùówkowa z - pùyta zwykùa i - pùyta infuùa Dopuszczalne odchyùki pùyt nie powinny przekroczyã wartoœci podanych w tablicy 4. Tablica 4. Dopuszczalne odchyùki wymiarów pùyt Rodzaj Dopuszczalna odchyùka, mm wymiarów gatunek 1 gatunek 2 Pùyty betonowe a, e, h 2 3 wg rys. 6 b, c, d 3 4 Pùyty mog¹ byã produkowane o innym ksztaùcie (np. czworok¹tnym), pod warunkiem speùnienia pozostaùych wymagañ normy. Úcieralnoœã na tarczy Boehmego nie powinna przekraczaã: - pùyty betonowe, gatunek 1-3,5 mm, - pùyty betonowe, gatunek 2-4,5 mm. Powierzchnie pùyt powinny byã bez rys, pêkniêã i ubytków betonu, o fakturze zatartej. Krawêdzie pùyt powinny byã równe i proste. Dopuszczalne wady, uszkodzenia powierzchni i krawêdzi pùyt nie powinny przekraczaã wartoœci podanych w normie BN-80/ /01 [24]. Sposób pobierania próbek, badania i ocena wyników badañ powinny byã zgodne z BN-80/ /01 [24] Prefabrykowane pùyty betonowe z biaùego betonu Ze wzglêdu na przeznaczenie rozró nia siê nastêpuj¹ce typy prefabrykatów: a) prefabrykaty z biaùego betonu sùu ¹ce do obramowania jezdni, b) prefabrykaty z biaùego betonu sùu ¹ce do obramowania wysp kieruj¹cych ruchem w obrêbie skrzy owañ. W zale noœci od ksztaùtu przekroju poprzecznego rozró nia siê dwa rodzaje pùyt: a) o przekroju prostok¹tnym, sùu ¹ce do obramowania jezdni, b) o przekroju trapezowym (krawê nik trapezowy), sùu ¹ce do obramowania wysepek kieruj¹cych ruchem. Zarówno prefabrykaty o przekroju prostok¹tnym, jak równie o przekroju trapezowym, produkuje siê w wytwórniach prefabrykatów dwuwarstwowo.

8 8 Obramowania i opaski jezdni lub chodników D Wymiary prefabrykatów z biaùego betonu: - prefabrykat rodzaju a) - prefabrykat rodzaju b) Rys. 7. Wymiarowanie prefabrykatów Wymiary prefabrykatów podano w tablicy 5. b l Tablica 5. Wymiary prefabrykatów Rodzaj Wymiary prefabrykatów, cm prefabrykatu b l h hl a b Dùugoœã b prefabrykatów stosowanych na ùukach mo e l byã krótsza. Dopuszczalne odchyùki wymiarów prefabrykatów betonowych z biaùego betonu nie powinna przekraczaã: - dla wymiaru l - 10 mm, - dla wymiarów b, h, hl - 3 mm. Powierzchnia prefabrykatów powinna byã bez rys, pêkniêã i ubytków betonów, o fakturze zatartej. Krawêdzie elementów powinny byã równe i proste. Wklêsùoœã lub wypukùoœã powierzchni elementów nie powinna przekraczaã 3 mm. Prefabrykaty betonowe z biaùego betonu, ze wzglêdu na swe przeznaczenie powinny odpowiadaã wymogom normy BN- 80/ /01 [24] Klinkier drogowy Do wykonywania obramowañ i opasek jezdni i chodników z klinkieru stosuje siê klinkier drogowy kl. I i II gat. 1 i 2 wg BN-77/ [21]. W zale noœci od gruboœci rozró nia siê dwa typy klinkieru: typ A - o gruboœci 80 mm, typ B - o gruboœci 65 mm. W zale noœci od wytrzymaùoœci na œciskanie R 0 rozró nia siê trzy klasy klinkieru: I, II, III. W zale noœci od cech zewnêtrznych rozró nia siê trzy gatunki klinkieru: 1, 2, 3. Klinkier powinien mieã ksztaùt prostopadùoœcianu o pùaskich powierzchniach, prostych i ostrych krawêdziach. Wymagania dla klinkieru przedstawiaj¹ tablice 6, 7 i 8. Badania klinkieru polegaj¹ na: sprawdzeniu zgodnoœci cech zewnêtrznych z wymaganiami podanymi w tablicach 6 i 7, wykonaniu badañ laboratoryjnych wùaœciwoœci fizycznych podanych w tablicy 8. Zakres i czêstotliwoœã badañ laboratoryjnych podano w tablicy 9.

9 D Obramowania i opaski jezdni lub chodników 9 Tablica 6. Wymagane wymiary klinkieru i dopuszczalne odchyùki wymiarowe Typ Wymiary w mm Dopuszczalne odchyùki wymiarowe, mm klinkieru gat. 1 gat. 2 A i B dùugoœã szerokoœã A gruboœã B 65

10 10 Obramowania i opaski jezdni lub chodników D Tablica 7. Dopuszczalne wady i uszkodzenia klinkieru Nazwa wady lub uszkodzenia a) Skrzywienia powierzchni i krawêdzi od pùaszczyzny, mm b) Szczerby i dùugoœã, mm uszkodzenia gùêbokoœã, mm krawêdzi i naro y liczba c) Rysy i pêkniêcia dùugoœã, mm powierzchniowe liczba d) Odpryski o powierzchni nie wiêkszej ni 2 cm 2 gùêbokoœã, mm liczba Najwiêksza dopuszczalna wielkoœã wad i uszkodzeñ oraz ich liczba w jednej sztuce klinkieru Gatunek Tablica 8. Wymagane wùasnoœci fizyczne klinkieru Wùasnoœã Wytrzymaùoœã na œciskanie R o powinna byã nie mniejsza ni MPa Úcieralnoœã na tarczy Boehmego powinna byã nie wiêksza ni, cm Odpornoœã na uderzenia mierzona iloœci¹ energii, przy której nastêpuje pêkniêcie, J, co najmniej Nasi¹kliwoœã badana metod¹ gotowania powinna wynosiã nie wiêcej ni, % Odpornoœã na dziaùanie mrozu o 25 cyklach zamra ania i odmra ania Klasa klinkieru I II 63,74 49,03 0,4 0,6 29,42 19, brak uszkodzeñ po badaniu Tablica 9. Zakres i czêstotliwoœã badañ Przedmiot badañ Wytrzymaùoœã na œciskanie i odpornoœã na uderzenia oraz nasi¹kliwoœã Odpornoœã na dziaùanie mrozu Úcieralnoœã na tarczy Boehmego Czêstotliwoœã badañ, co najmniej raz na 1 miesi¹c raz na 3 miesi¹ce raz na 6 miesiêcy Kamienna kostka drogowa nieregularna Kamienna kostka drogowa nieregularna jest stosowana do budowy nawierzchni wg PN-S [19] oraz do wykonywania obramowañ i opasek jezdni lub chodników wg normy BN-64/ [27]. W zale noœci od jakoœci surowca skalnego u ytego do wyrobu kostki rozró nia siê dwie klasy kostki: I, II. W zale noœci od dokùadnoœci wykonania rozró nia siê trzy gatunki kostek: 1, 2, 3. W zale noœci od wymiaru zasadniczego - wysokoœci kostki rozró nia siê nastêpuj¹ce wielkoœci: 5, 6, 8 i 10 cm. Surowcem do wyrobu kostki kamiennej s¹ skaùy magmowe, osadowe i przeobra one. Wymagane cechy fizyczne i wytrzymaùoœciowe przedstawia tablica 10. Tablica 10. Wymagane cechy fizyczne i wytrzymaùoœciowe dla kostki kamiennej

11 D Obramowania i opaski jezdni lub chodników 11 Cechy fizyczne i wytrzymaùoœciowe Klasa Badania wg I II Wytrzymaùoœã na œciskanie w stanie powietrzno-suchym w MPa, nie mniej ni PN-B [3] Úcieralnoœã na tarczy Boehmego w cm, nie wiêksza ni 0,2 0,4 PN-B [4] Wytrzymaùoœã na uderzenia (zwiêzùoœã), liczba uderzeñ, nie mniej ni 12 8 PN-B [5] Nasi¹kliwoœã wod¹ w %, nie wiêcej ni 0,5 1,0 PN-B [1] Odpornoœã na zamarzanie nie bada siê caùkowita PN-B [2] Kostka nieregularna powinna mieã ksztaùt zbli ony do prostopadùoœcianu. Ksztaùt kostki nieregularnej przedstawia rysunek 8. Rysunek 8. Ksztaùt kostki nieregularnej Wymagania dotycz¹ce wymiarów kostki nieregularnej przedstawia tablica 11. Tablica 11. Wymiary kostki nieregularnej oraz dopuszczalne odchyùki Dopuszczalne odchyùki dla Wielkoœã (cm) Wyszczególnienie gatunku (cm) Wymiar a ,0 1,0 1,0 Stosunek pola powierzchni dolnej (stopki) do górnej (czoùa), nie mniejszy ,7 0,6 0,5 ni Nierównoœã powierzchni górnej (czoùa), nie wiêksza ni ,4 0,6 0,8 Wypukùoœã powierzchni bocznej, nie wiêksza ni ,6 0,6 0,8 Odchyùki od k¹ta prostego krawêdzi górnej (czoùa), w stopniach, nie wiêksze ni Odchylenie od równolegùoœci pùaszczyzny powierzchni dolnej w stosunku do górnej, w stopniach, nie wiêksze ni

12 12 Obramowania i opaski jezdni lub chodników D Badanie kostek kamiennych zwykùe obejmuje sprawdzenie cech zewnêtrznych i dopuszczalnych odchyùek, podanych w tablicy 11. Badanie peùne obejmuje zakres badania zwykùego oraz sprawdzenie cech fizycznych i wytrzymaùoœciowych podanych w tablicy 10. W skùad partii przeznaczonej do badañ powinny wchodziã kostki jednakowego typu, rodzaju, klasy i wielkoœci Asfaltowa emulsja kationowa Asfaltowa emulsja kationowa do wypeùniania spoin powinna speùniaã wymagania normy BN-71/ [22] lub WTEmA-94 [28] Skùadowanie materiaùów Skùadowanie kruszyw Jeœli kruszywo przeznaczone do wykonania robót nie jest wbudowane bezpoœrednio po dostarczeniu na budowê i zachodzi potrzeba jego okresowego skùadowania, to Wykonawca robót powinien zabezpieczyã kruszywo przed zanieczyszczeniem i zmieszaniem z innymi materiaùami kamiennymi. Podùo e w miejscu skùadowania powinno byã równe, utwardzone i dobrze odwodnione Skùadowanie materiaùów na nawierzchnie obramowañ i opasek Brukowiec, klinkier drogowy, kostkê kamienn¹, pùyty betonowe, prefabrykowane pùyty z biaùego betonu Wykonawca bêdzie skùadaù oddzielnie, na podùo u utwardzonym, dobrze odwodnionym w stosach nie przekraczaj¹cych 1 m wysokoœci. Prefabrykaty betonowe powinny byã skùadowane w pozycji wbudowania. Powierzchnie pùyt prefabrykowanych z biaùego betonu oraz powierzchnie pùyt betonowych nale y szczególnie chroniã w czasie skùadowania przed uszkodzeniami stosuj¹c miêdzy elementami przekùadki Skùadowanie cementu 3. SPRZÆT Transport i przechowywanie cementu powinny byã zgodne z BN-88/ [20] Ogólne wymagania dotycz¹ce sprzêtu Ogólne wymagania dotycz¹ce sprzêtu podano w OST D-M Wymagania ogólne pkt Sprzêt do wykonania robót Wykonawca przystêpuj¹cy do wykonania obramowania lub opaski powinien wykazaã siê mo liwoœci¹ korzystania z nastêpuj¹cego sprzêtu: betoniarek do wytwarzania betonu i zapraw oraz przygotowania podsypki cementowo-piaskowej, wibratorów pùytowych, ubijaków rêcznych i mechanicznych, walców statycznych i wibracyjnych, koparko-spycharek itp. 4. TRANSPORT 4.1. Ogólne wymagania dotycz¹ce transportu Ogólne wymagania dotycz¹ce transportu podano w OST D-M Wymagania ogólne pkt Transport materiaùów Transport materiaùów kamiennych i prefabrykatów Materiaùy kamienne i prefabrykaty mog¹ byã przewo one dowolnymi œrodkami transportu w sposób zabezpieczony przed przemieszczaniem siê i uszkodzeniami Transport pozostaùych materiaùów Mieszankê betonow¹ nale y przewoziã zgodnie z norm¹ PN-B [7]. Masê zalewow¹ nale y przewoziã zgodnie z norm¹ BN-74/ [23].

13 D Obramowania i opaski jezdni lub chodników WYKONANIE ROBÓT 5.1. Ogólne zasady wykonania robót Ogólne wymagania wykonania robót podano w OST D-M Wymagania ogólne pkt Warunki ogólne wykonania obramowañ i opasek Obramowania i opaski sùu ¹ nie tylko do umocnienia krawêdzi jezdni, ale równie do wzrokowego jej ograniczenia oraz do optycznego prowadzenia ruchu. Obramowania i opaski powinny: zachowaã swoj¹ statecznoœã przy zje d aniu na nie pojazdów, mieã regularn¹ liniê krawêdzi, wyraênie odró niaã siê wùasnym kolorem od koloru nawierzchni Wykonanie obramowania lub opaski z brukowca nieobrobionego Warunki ogólne wykonania Wykonanie obramowania jezdni z brukowca nieobrobionego wymaga wykonania koryta pod obramowanie oraz podsypki piaskowej lub podsypki cementowo-piaskowej zgodnej z dokumentacj¹ projektow¹. Obramowanie jezdni wykonuje siê z jednego lub dwóch rzêdów kamienia polnego. Wykonanie opaski jezdni z brukowca nieobrobionego wykonuje siê na podsypce piaskowej, na lub bez warstwy filtracyjnej. Kamieñ ukùada siê metod¹ brukowania na podsypce piaskowej lub cementowo-piaskowej. O ile dokumentacja projektowa nie przewiduje inaczej, gruboœã podsypki piaskowej powinna wynosiã 10 cm. Wysokoœã kamienia od 13 do 17 cm. Szerokoœã opaski powinna byã zgodna z dokumentacj¹ projektow¹. Opaski chodnikowe wykonuje siê jak opaski jezdni. Kamieñ naturalny u yty na opaskê chodnika powinien byã przesortowany do wymiarów od 10 do 12 cm Przygotowanie koryta pod obramowanie i opaskê jezdni lub chodnika Koryto pod opaski jezdni lub chodników Wykonawca powinien wykonaã zgodnie z wymaganiami okreœlonymi w OST D Koryto wraz z profilowaniem i zagêszczanie podùo a. Szerokoœã koryta Wykonawca powinien wyznaczyã przy pomocy szpilek wbitych równolegle do osi jezdni od strony pobocza. Szpilki powinny umo liwiã naci¹g sznurów wzdùu uprzednio zaniwelowanych punktów wysokoœciowych Wykonanie warstwy filtracyjnej Je eli dokumentacja projektowa przewiduje wykonanie warstwy filtracyjnej, to Wykonawca wykona j¹ zgodnie z zasadami okreœlonymi w OST D Warstwy ods¹czaj¹ce i odcinaj¹ce Wykonanie podsypki piaskowej Podsypka pod obramowanie i opaski jezdni i chodników powinna byã wykonana z piasku odpowiadaj¹cego wymaganiom pkt 2.3 niniejszej OST Wykonanie podsypki cementowo-piaskowej Jeœli dokumentacja projektowa lub SST nie okreœla inaczej, to skùad podsypki cementowo-piaskowej powinien byã ustalony przez laboratorium Wykonawcy i zaakceptowany przez In yniera. Wytrzymaùoœã na œciskanie po 7 dniach próbek walcowych o œrednicy 8 cm z podsypki cementowo-piaskowej powinna wynosiã co najmniej 10 MPa, a po 28 dniach nie mniej ni 14 MPa Wykonanie obramowania jezdni Obramowanie z brukowca nieobrobionego Wykonawca wykona zgodnie z dokumentacj¹ projektow¹, z jednego lub dwóch rzêdów kamieni ukùadanych wzdùu sznura równolegle do krawêdzi nawierzchni. Spoiny poprzeczne w rzêdzie s¹siednim powinny siê mijaã co najmniej o 1/4 dùugoœci kamienia. Ka dy kamieñ powinien byã mocno wbity w podsypkê piaskow¹ uderzeniami mùotka tak, aby nie wychylaù siê przy poruszaniu. Kamienie powinny byã œciœle dosuniête do siebie. Przed przyst¹pieniem do ostatecznego ubicia, Wykonawca powinien sprawdziã prawidùowoœã ustawienia kamieni, œcisùoœã uùo enia i powi¹zanie spoin. Szczeliny obramowania powinny byã wypeùnione kliñcem z polaniem wod¹. Obramowanie powinno byã uùo one o 1 cm ni ej od krawêdzi istniej¹cej nawierzchni.

14 14 Obramowania i opaski jezdni lub chodników D wody. Po wykonaniu obramowania, Wykonawca zasypie obramowanie piaskiem warstw¹ gruboœci 2 cm i zamuli przy u yciu Wykonanie opaski jezdni Wykonawca jest zobowi¹zany wykonaã opaskê zgodnie z dokumentacj¹ projektow¹ i SST. Nawierzchniê opaski z brukowca nieobrobionego Wykonawca wykona zgodnie z zasadami okreœlonymi w OST D Nawierzchnia brukowcowa. Spadek podùu ny opaski powinien byã zgodny ze spadkiem nawierzchni. Jeœli dokumentacja projektowa tego nie okreœla, to spadek poprzeczny opaski z brukowca nieobrobionego powinien wynosiã 4 % Wykonanie opaski i chodnika Opaskê z brukowca nieobrobionego wzdùu chodnika wykonuje siê jak opaskê jezdni z tym, e na nawierzchniê opaski dobiera siê kamieñ naturalny o wymiarach od 10 do 12 cm Wykonanie obramowania lub opaski z brukowca obrobionego Warunki ogólne wykonania Wykonanie obramowania lub opaski z brukowca obrobionego wykonuje siê bezpoœrednio na podsypce piaskowej lub, jeœli przewiduje to dokumentacja projektowa, na podsypce cementowo-piaskowej. Obramowanie, jeœli dokumentacja projektowa nie przewiduje inaczej, wykonuje siê zazwyczaj z jednego lub z dwóch rzêdów brukowca. O ile dokumentacja projektowa przewiduje wykonanie warstwy filtracyjnej, to przed uùo eniem podsypki Wykonawca jest zobowi¹zany do jej wykonania. O ile dokumentacja projektowa nie przewiduje inaczej, gruboœã podsypki piaskowej powinna wynosiã 10 cm, a wysokoœã brukowca od 16 do 20 cm. Szerokoœã opaski powinna byã zgodna z dokumentacj¹ projektow¹ Przygotowanie koryta pod obramowanie i opaskê jezdni lub chodnika Koryto pod opaski jezdni lub chodników Wykonawca powinien wykonaã zgodnie z wymaganiami okreœlonymi w OST D Koryto wraz z profilowaniem i zagêszczanie podùo a. Wykonawca jest zobowi¹zany do wykonania koryta zgodnie z dokumentacj¹ projektow¹. Szerokoœã koryta powinna byã wyznaczona przy pomocy szpilek wbitych równolegle do osi jezdni od strony pobocza. Szpilki powinny umo liwiã naci¹g sznurów wzdùu uprzednio zniwelowanych punktów wysokoœciowych Wykonanie warstwy filtracyjnej Je eli dokumentacja projektowa przewiduje wykonanie warstwy filtracyjnej, to Wykonawca wykona j¹ zgodnie z zasadami okreœlonymi w OST D Warstwy ods¹czaj¹ce i odcinaj¹ce Wykonanie podsypki piaskowej Podsypka pod obramowanie lub opaskê jezdni z brukowca obrobionego zostanie przez Wykonawcê wykonana zgodnie z dokumentacj¹ projektow¹ i SST, z piasku odpowiadaj¹cego wymaganiom pkt Wykonanie podsypki cementowo-piaskowej Jeœli dokumentacja projektowa lub SST nie okreœla inaczej, to skùad podsypki cementowo-piaskowej powinien byã ustalony przez laboratorium Wykonawcy i zaakceptowany przez In yniera. Wytrzymaùoœã na œciskanie po 7 dniach próbek walcowych o œrednicy 8 cm z podsypki cementowo-piaskowej powinna wynosiã co najmniej 10 MPa, a po 28 dniach nie mniej ni 14 MPa. Jeœli dokumentacja projektowa nie przewiduje inaczej, to gruboœã podsypki cementowo-piaskowej powinna wynosiã 10 cm i nie mniej ni od 2 do 3 cm po ubiciu brukowca licz¹c od jego spodu Wykonanie obramowania jezdni Obramowanie z brukowca obrobionego Wykonawca jest zobowi¹zany wykonaã zgodnie z dokumentacj¹ projektow¹ i SST. Obramowanie wykonuje siê najczêœciej z jednego lub dwóch rzêdów kamieni ukùadanych wzdùu sznura, zgodnie z pochyleniem nawierzchni, równolegle do krawêdzi nawierzchni. Brukowiec ukùada siê na podsypce piaskowej lub cementowo-piaskowej. Spoiny poprzeczne przy wykonaniu obramowania z dwóch rzêdów kamieni powinny siê mijaã co najmniej o 1/4 dùugoœci kamienia.

15 D Obramowania i opaski jezdni lub chodników 15 Ka dy kamieñ powinien byã mocno wbity w podsypkê piaskow¹ uderzeniami mùotka tak, aby nie wychylaù siê przy poruszaniu. Kamienie powinny byã œciœle dosuniête do siebie. Przed przyst¹pieniem do ostatecznego ubicia obramowania, Wykonawca powinien sprawdziã prawidùowoœã ustawienia kamieni, œcisùoœã ich uùo enia i przewi¹zanie spoin. Szczeliny obramowania pomiêdzy kamieniami powinny byã wypeùnione kliñcem z polaniem wod¹. Obramowanie powinno byã uùo one œciœle przy krawêdzi istniej¹cej nawierzchni. Wysokoœã obramowania powinna byã 1 cm ni ej od krawêdzi nawierzchni. Po wykonaniu obramowania, Wykonawca powinien zasypaã nawierzchniê obramowania piaskiem gruboœci 2 cm i zamuliã przy u yciu wody Wykonanie opaski jezdni Nawierzchniê opaski jezdni z brukowca obrobionego od 16 do 20 cm wykonuje siê na podsypce piaskowej lub cementowo-piaskowej. O ile dokumentacja projektowa przewiduje wykonanie warstwy filtracyjnej, to Wykonawca wykona j¹ zgodnie z zasadami okreœlonymi w OST D Warstwy ods¹czaj¹ce i odcinaj¹ce, przed wykonaniem podsypki. Wykonanie nawierzchni opaski jezdni z brukowca Wykonawca wykona zgodnie z dokumentacj¹ projektow¹ i SST. Nawierzchniê opaski z brukowca obrobionego Wykonawca wykona zgodnie z zasadami okreœlonymi w OST D Nawierzchnia brukowcowa. Spadek podùu ny opaski powinien byã zgodny ze spadkiem nawierzchni. Jeœli dokumentacja projektowa nie okreœla inaczej to spadek poprzeczny nawierzchni opaski jezdni z brukowca powinien wynosiã 4 % Wykonanie obramowania lub opaski z pùyt betonowych (trylinki) Warunki ogólne wykonania Pùyty betonowe mog¹ byã u yte do wykonania: a) obramowañ jezdni, b) obramowañ chodników, c) opasek jezdni. Obramowanie i opaski jezdni z pùyt betonowych wykonuje siê zgodnie z wymaganiami konstrukcyjnymi, jakie obowi¹zuj¹ przy budowie nawierzchni. Pùyty betonowe mog¹ byã ukùadane bezpoœrednio na podùo u, lub na podbudowie. Obramowanie chodników wykonuje siê z pùyt ukùadanych bezpoœrednio na podùo u Podùo e Podùo e mo e stanowiã grunt rodzimy lub nasypowy, na którym bezpoœrednio s¹ ukùadane pùyty. Grunt podùo a powinien byã jednolity, przepuszczalny i zabezpieczony przed skutkami przemarzania. Wskaênik zagêszczania gruntu powinien wynosiã co najmniej 0,98, okreœlony wg BN-77/ [26]. Podùo e gruntowe pod nawierzchniê obramowania i opaski jezdni lub chodnika powinno byã zgodne z wymogami okreœlonymi w OST D Koryto wraz z profilowaniem i zagêszczaniem podùo a Podbudowa Podbudowê pod obramowanie lub opaskê z pùyt betonowych mo e stanowiã: podùo e z gruntu rodzimego, ulepszone piaskiem, wirem lub mieszank¹, wyprofilowane i zagêszczone do wskaênika zagêszczenia co najmniej 0,98 wg normalnej metody Proctora, podbudowa z tùucznia, u la b¹dê chudego betonu z zastosowaniem warstwy wyrównawczej z piasku lub wiru gruboœci 5 cm lub mieszaniny cementu z piaskiem gruboœci od 3 do 5 cm. Rodzaj podbudowy powinien byã zgodny z dokumentacj¹ projektow¹. Wykonawca jest zobowi¹zany do jej wykonania zgodnie z wymaganiami SST jakie obowi¹zuj¹ przy budowie danej podbudowy. Profil podùu ny i przekrój poprzeczny podbudowy powinien byã zgodny z dokumentacj¹ projektow¹. Dopuszczalne odchyùki w wykonaniu podbudowy w stosunku do wymagañ okreœlonych dokumentacja projektow¹ zawarte s¹ w pkt Warstwa wyrównawcza Na podsypkê (warstwê wyrównawcz¹) nale y stosowaã piasek gruby wg PN-B [10]. Gruboœã podsypki piaskowej i warunki jej stosowania powinny byã zgodne z dokumentacj¹ projektow¹ i SST. Jeœli dokumentacja projektowa nie okreœla inaczej, gruboœã podsypki piaskowej powinna wynosiã 5 cm, podsypki cementowo-piaskowej od 3 do 5 cm, a minimalna gruboœã warstwy wyrównawczej po zagêszczeniu powinna wynosiã dla piasku od 2 do 3 cm, a dla podsypki cementowo-piaskowej 2 cm Wykonanie obramowania jezdni lub chodnika z pùyt

16 16 Obramowania i opaski jezdni lub chodników D Pùyty ukùada siê wzdùu krawêdzi nawierzchni zgodnie z wyznaczonym spadkiem podùu nym i poprzecznym. Na odcinkach prostych spoiny powinny byã prostopadùe do krawêdzi nawierzchni, na ùukach kierunki spoin poprzecznych powinny pokrywaã siê z promieniami ùuków. Na odcinkach prostych szerokoœã spoin nie powinna przekraczaã 0,8 cm, na ùukach 1,5 cm. Pùyty powinny byã uùo one równo, górne powierzchnie pùyt na stykach powinny byã na tym samym poziomie, krawêdê zewnêtrzna ukùadana wzdùu sznura powinna byã prosta. Jeœli dokumentacja projektowa nie okreœla inaczej, to pochylenie poprzeczne powinno wynosiã 3 % Wykonanie opaski jezdni Opaski jezdniowe wykonuje siê zgodnie z wymaganiami okreœlonymi w OST pùyt betonowych Wypeùnienie spoin D Nawierzchnie z pùyt Wypeùnienie spoin przy wykonywaniu obramowania jezdni i opaski z pùyt betonowych zostanie przez Wykonawcê wykonane zgodnie z dokumentacj¹ projektow¹ i SST. Przy wypeùnianiu spoin przez zamulenie, piasek powinien zawieraã od 3 do 8 % frakcji drobniejszych od 0,05 mm, a zamulenie powinno byã wykonane na peùn¹ wysokoœã pùyt. Wypeùnienie spoin zapraw¹ cementow¹ o wytrzymaùoœci R 28 nie mniejszej od 20 MPa, powinno byã wykonane w gù¹b nie mniej ni na 7 cm. Przy wypeùnianiu spoin mas¹ zalewow¹, przed zalaniem, spoiny powinny byã wypeùnione piaskiem do 2/3 wysokoœci pùyt. Bitumiczna masa zalewowa powinna odpowiadaã wymaganiom BN-74/ [23] Szczeliny dylatacyjne Szczeliny dylatacyjne Wykonawca robót wykona zgodnie z dokumentacj¹ projektow¹ i SST. Szczeliny dylatacyjne powinny byã wykonywane w przypadku wypeùnienia spoin zapraw¹ cementow¹. O ile dokumentacja projektowa nie przewiduje inaczej, szczeliny dylatacyjne w obramowaniu i opasce powinny byã wykonywane co 10 do 15 m. Szczeliny dylatacyjne powinny byã wypeùnione mas¹ zalewow¹ zgodnie z pkt Wykonanie obramowania z prefabrykowanych pùyt z biaùego betonu Warunki ogólne wykonania Obramowanie jezdni z prefabrykowanych pùyt z biaùego betonu Wykonawca jest zobowi¹zany wykonaã zgodnie z dokumentacj¹ projektow¹ i SST. O ile dokumentacja projektowa nie przewiduje inaczej, to obramowania jezdni z prefabrykowanych pùyt z biaùego betonu oraz obramowania wysepek kieruj¹cych ruchem na skrzy owaniach wykonuje siê podobnie jak krawê niki uliczne na odpowiednio przygotowanym podùo u; wykonanego koryta, na ùawie z betonu z jej wyrównaniem, podsypk¹ z piasku lub podsypk¹ cementowo-piaskow¹. Obramowania z pùyt mog¹ byã równie wykonywane na podbudowie stanowi¹cej podbudowê nawierzchni, jak np. na podbudowie tùuczniowej, betonowej itp Wykonanie koryta pod ùawy awy Wykop koryta pod ùawy wykonywaã nale y zgodnie z PN-B [6] awy tùuczniowe awy nale y wykonywaã przez zasypanie wykopu koryta tùuczniem o œrednicy ziarn od 31,5 do 63 mm. Tùuczeñ nale y starannie ubiã polewaj¹c wod¹. Górn¹ powierzchniê ùawy tùuczniowej nale y wyrównaã kliñcem o œrednicy ziarn od 4 do 20 mm i ostatecznie zagêœciã. Przy gruboœci warstwy tùucznia w ùawie wynosz¹cej powy ej 10 cm, nale y ùawê wykonaã dwuwarstwowo, zagêszczaj¹c poszczególne warstwy awy betonowe awy betonowe zwykùe w gruntach spoistych koryta ziemnego wykonuje siê bez szalowania, przy gruntach sypkich nale y stosowaã szalowanie. Beton rozœcielony w szalowaniu lub bezpoœrednio w korycie powinien byã wyrównywany warstwami. Betonowanie ùaw nale y wykonywaã zgodnie z wymaganiami PN-B [8], przy czym w odcinkach

17 D Obramowania i opaski jezdni lub chodników 17 betonowych nale y stosowaã co 50 m szczeliny dylatacyjne wypeùnione bitumiczn¹ mas¹ zalewow¹ odpowiadaj¹c¹ BN- 74/ [23]. Szczeliny nale y starannie oczyœciã na peùn¹ wysokoœã ùawy i osuszyã przed zalaniem ich bitumiczn¹ mas¹ zalewow¹ Wykonanie obramowania jezdni Ustawienie prefabrykatów na ùawach z tùucznia powinno byã wykonane na podsypce z piasku o gruboœci warstwy od 3 do 5 cm po zagêszczeniu. W tym przypadku spoiny pùyt nale y wypeùniã piaskiem lub wirem. Ustawienie prefabrykatów na ùawach betonowych wykonuje siê na podsypce z piasku lub te na zaprawie cementowopiaskowej. Gruboœã warstwy podsypki piaskowej lub zaprawy cementowo-piaskowej powinna wynosiã 3 cm po zagêszczeniu. Prefabrykowane pùyty opaskowe z biaùego betonu na odcinkach prostych powinny byã wykonane 1 cm poni ej krawêdzi jezdni ze spadkiem poprzecznym 3 %. Prefabrykowane pùyty opaskowe z biaùego betonu ukùadane na ùukach, powinny posiadaã spadek poprzeczny zgodny ze spadkiem poprzecznym nawierzchni. Na zewnêtrznych stronach ùuków poziomych o przechyùce jednostronnej górna powierzchnia opasek powinna byã uùo ona na poziomie krawêdzi nawierzchni w celu niedopuszczenia do gromadzenia siê wody na opasce. Niweleta obramowania powinna byã zgodna z niwelet¹ krawêdzi nawierzchni Wykonanie obramowania wysepek Krawê niki trapezowe wykonane jako prefabrykaty z biaùego betonu powinny byã ustawione w ten sposób, eby obramowanie od strony jezdni byùo wy ej od poziomu nawierzchni o 2 do 3 cm. Sposób ustawienia przedstawia rys. 9. Rys. 9. Obramowanie wysp kieruj¹cych Wypeùnianie spoin Spoiny pùyt nie powinny przekraczaã szerokoœci 1 cm, a na ùukach 2 cm. Spoiny nale y wypeùniã wirem, piaskiem lub zapraw¹ cementowopiaskow¹, przygotowan¹ w stosunku 1:2. Zalewanie spoin opasek zapraw¹ cementowo-piaskow¹ stosuje siê wyù¹cznie do opasek ustawionych na ùawach betonowych. Spoiny opasek przed zalaniem zapraw¹ nale y oczyœciã i zmyã wod¹. Dla zabezpieczenia przed wpùywami temperatury opaski ustawione na zaprawie cementowo-piaskowej i o spoinach zalanych zapraw¹ nale y zalewaã co 50 m bitumiczn¹ mas¹ zalewow¹ nad szczelin¹ dylatacyjn¹ ùawy Tylna œciana opaski Tylna œciana opaski od strony pobocza powinna byã po ustawieniu opaski obsypana piaskiem, wirem, tùuczniem lub miejscowym gruntem przepuszczalnym Wykonanie obramowania i opaski z klinkieru Warunki ogólne wykonania Obramowania i opaski jezdni lub chodników z klinkieru Wykonawca jest zobowi¹zany wykonaã zgodnie z dokumentacj¹ projektow¹ i SST. Obramowania jezdni z klinkieru wykonuje siê z reguùy na ùawach betonowych lub na podbudowie, w odpowiednio wykonanym korycie. Obramowania chodników z klinkieru wykonuje siê bez podbudowy w uprzednio wykonanym korycie na podsypce z piasku lub wiru. Opaski jezdni z klinkieru wykonuje siê zwykle na podbudowie, zgodnie z wymaganiami konstrukcyjnymi, jakie obowi¹zuj¹ przy budowie nawierzchni. Jeœli dokumentacja projektowa nie podaje inaczej, to szerokoœã obramowania nie powinna byã wiêksza ni 25 cm, a opasek nie mniejsza ni 50 cm.

18 18 Obramowania i opaski jezdni lub chodników D Wykonanie koryta pod ùawy Wykop koryta pod ùawy wykonywaã nale y zgodnie z PN-B [6] Wykonanie podsypki Do wykonania nawierzchni opasek klinkierowych mo na stosowaã nastêpuj¹ce rodzaje podsypki: podsypkê piaskow¹ z dodatkiem drobnego kliñca, podsypkê cementowo-piaskow¹, podsypkê cementowo- wirow¹. Rodzaj i gruboœã podsypki powinien byã zgodny z dokumentacj¹ projektow¹ i SST. Podsypka z piasku i kliñca drobnego powinna byã zwil ona wod¹, zagêszczona i wyprofilowana. Podsypka cementowo-piaskowa powinna byã zagêszczona i wyprofilowana w stanie wilgotnym przy wspóùczynniku wodno-cementowym od 0,25 do 0,35. Wytrzymaùoœã na œciskanie powinna wynosiã co najmniej R 7 = 10 MPa, R 28 = 14 MPa awy awa tùuczniowa awê nale y wykonywaã przez zasypanie wykopu koryta tùuczniem o œrednicy ziarn od 31,5 do 63 mm. Tùuczeñ nale y starannie ubiã polewaj¹c wod¹. Górn¹ powierzchniê ùawy tùuczniowej nale y wyrównaã kliñcem o œrednicy ziarn od 4 do 20 mm i ostatecznie zagêœciã. Przy gruboœci warstwy tùucznia w ùawie wynosz¹cej powy ej 10 cm nale y ùawê wykonaã dwuwarstwowo, zagêszczaj¹c poszczególne warstwy awa betonowa i podbudowa awê betonow¹ zwykùe w gruntach spoistych koryta ziemnego wykonuje siê bez szalowania, przy gruntach sypkich nale y stosowaã szalowanie. Beton rozœcielony w szalowaniu lub bezpoœrednio w korycie powinien byã wyrównywany warstwami. Betonowanie ùaw nale y wykonywaã zgodnie z wymaganiami PN-B [8], przy czym w odcinkach betonowych nale y stosowaã co 50 m szczeliny dylatacyjne wypeùnione bitumiczn¹ mas¹ zalewow¹ odpowiadaj¹c¹ BN-74/ [23]. Szczeliny nale y starannie oczyœciã na peùn¹ wysokoœã ùawy i osuszyã przed zalaniem ich bitumiczn¹ mas¹ zalewow¹. Wykonawca robót jest zobowi¹zany do wykonania podbudowy zgodnie z dokumentacj¹ projektow¹ i zasadami okreœlonymi w SST dla danego rodzaju robót Wykonanie obramowania jezdni i chodnika Jeœli dokumentacja projektowa nie podaje inaczej, to gruboœã warstwy wyrównawczej wykonanej na podbudowê powinna wynosiã: - dla piasku lub wiru - 5 cm, - dla mieszaniny cementu i wiru - od 3 do 5 cm. Obramowanie mo e byã wykonane: a) z jednego rzêdu klinkieru uùo onego na r¹b najwiêkszym wymiarem prostopadle do osi jezdni, b) z dwóch rzêdów klinkieru uùo onego na r¹b najwiêkszym wymiarem równolegle do krawêdzi nawierzchni, c) z trzech rzêdów klinkieru uùo onego na r¹b najwiêkszym wymiarem równolegle do krawêdzi nawierzchni. Obramowanie powinno byã wykonane metod¹ brukarsk¹. Spadek podùu ny obramowania powinien wynosiã od 2 do 3 %. Obramowanie powinno byã wykonane 1 cm poni ej poziomu krawêdzi nawierzchni Umocnienie obramowania tùuczniem Obramowanie jezdni z klinkieru mo e byã umocnione od strony pobocza warstw¹ tùucznia grub. 15 cm po zagêszczeniu. Szerokoœã umocnienia powinna wynosiã 30 cm. Tùuczeñ nale y zagêœciã, a górnej powierzchni nadaã spadek zgodny ze spadkiem pobocza Wykonanie opaski jezdni O ile dokumentacja projektowa i SST nie przewiduj¹ inaczej, Wykonawca wykona opaskê z klinkieru tak, jak wykonuje siê nawierzchnie klinkierowe. Zasady wykonania robót s¹ okreœlone w OST D Nawierzchnie klinkierowe Wypeùnienie spoin

19 D Obramowania i opaski jezdni lub chodników 19 Spoiny obramowañ i opasek nawierzchni klinkierowej mog¹ byã wypeùnione: piaskiem lub miaùem kamiennym od 0 do 4 mm, bitumiczn¹ mas¹ zalewow¹ na gor¹co, zapraw¹ cementowo-piaskow¹ o wytrzymaùoœci nie mniej ni 25 MPa, asfaltow¹ emulsj¹ kationow¹. Rodzaj wypeùnienia spoin powinien byã zgodny z dokumentacj¹ techniczn¹, SST lub wskazaniami In yniera. Szerokoœã spoin powinna wynosiã od 2 do 7 mm. Wypeùnienie spoin mas¹ zalewow¹ mo e byã wykonane tylko przy suchym klinkierze, w czasie suchej pogody i przy temperaturze nie ni szej ni 15 o C. Wypeùnienie spoin zapraw¹ cementowo-piaskow¹ nale y stosowaã przy ukùadaniu klinkieru na podsypce cementowopiaskowej. Przed wypeùnieniem spoin zapraw¹ nale y nawierzchniê zwil yã wod¹ z dodatkiem 1 % cementu. Wypeùnienie spoin asfaltow¹ emulsj¹ kationow¹ mo e byã stosowane podczas pogody wilgotnej. Gùêbokoœã wypeùnienia spoin nie powinna byã mniejsza ni 4 cm Pielêgnacja obramowañ i opasek z klinkieru Pielêgnacja nawierzchni obramowañ i opasek wymagana jest tylko przy wypeùnieniu spoin zapraw¹ cementowopiaskow¹. Nawierzchniê klinkierow¹ z tak wypeùnionymi spoinami nale y po wykonaniu pokryã warstw¹ piasku gruboœci od 3 do 4 cm, zwil aã wod¹ przez 7 do 10 dni. Po upùywie 2 do 3 tygodni - w zale noœci od warunków atmosferycznych - nawierzchniê nale y dokùadnie oczyœciã z piasku i mo na oddaã do ruchu Wykonanie obramowania i opaski z kostki kamiennej nieregularnej Warunki ogólne wykonania Obramowanie i opaski jezdni lub chodników z kostki nieregularnej Wykonawca jest zobowi¹zany wykonaã zgodnie z dokumentacj¹ projektow¹, SST oraz wymaganiami In yniera. Obramowanie jezdni wykonuje siê z kostki kamiennej nieregularnej od 10 do 12 cm na uprzednio przygotowanym podùo u koryta i podbudowie. Kostkê ukùada siê na warstwie wyrównawczej z piasku, wiru lub zaprawy cementowo-piaskowej odpowiednio zagêszczonej. Obramowanie chodnika wykonuje siê z kostki o wysokoœci od 7 do 9 cm na warstwie piasku lub wiru. Kostka drobna, mozaikowa, o wymiarach od 3 do 7 cm mo e byã ukùadana na podbudowie i warstwie wyrównawczej. Opaski jezdni z kostki od 10 do 11 cm wykonuje siê na podbudowie zgodnie z wymaganiami konstrukcyjnymi, jakie obowi¹zuj¹ przy budowie nawierzchni tego rodzaju. Opaski chodnikowe wykonuje siê bez podbudowy z kostki od 7 do 9 cm na podsypce ze wiru lub piasku. Opaski z kostki kamiennej maùej, tzw. mozaikowej, o wymiarach od 3 do 7 cm wykonuje siê na podbudowie i podsypce cementowo-piaskowej Przygotowanie koryta Wykonawca wykona koryto pod obramowanie lub opaski jezdni i chodników zgodnie z dokumentacj¹ projektow¹, SST i wymaganiami In yniera. Zasady wykonania koryta wraz z profilowaniem i zagêszczeniem s¹ zawarte w OST D Koryto wraz z profilowaniem i zagêszczeniem podùo a Wykonanie warstwy ods¹czaj¹cej Wykonawca jest zobowi¹zany do wykonania warstwy ods¹czaj¹cej zgodnie z zasadami zawartymi w OST D Warstwy ods¹czaj¹ce i odcinaj¹ce Przygotowanie podbudowy pod obramowanie lub opaskê Je eli dokumentacja projektowa lub SST przewiduje wykonanie obramowania lub opaski z kostki kamiennej na podbudowie np. z chudego betonu, gruntu stabilizowanego cementem, tùucznia itp. to warunki wykonania podbudowy powinny odpowiadaã wymaganiom zawartym w odpowiednich OST: D Podbudowa z chudego betonu, D Podbudowa z gruntu lub kruszywa stabilizowanego cementem, D Podbudowa z tùucznia Podsypka

20 20 Obramowania i opaski jezdni lub chodników D Do wykonania obramowania i opaski z kostki kamiennej mo na stosowaã nastêpuj¹ce rodzaje podsypki: - podsypkê cementowo- wirow¹, cementowo-piaskow¹, - podsypkê wirow¹ lub piaskow¹. Rodzaj podsypki powinien byã zgodny z dokumentacj¹ projektow¹, SST lub wskazaniami In yniera. Wymagania dla materiaùów stosowanych na podsypkê powinny byã zgodne z PN-S [19]. Gruboœã podsypki powinna byã zgodna z dokumentacj¹ projektow¹ i SST. Wspóùczynnik wodnocementowy dla podsypki cementowo-piaskowej lub cementowo- wirowej powinien wynosiã od 0,20 do 0,25, a wytrzymaùoœã na œciskanie R 7 = 10 MPa, R 28 = 14 MPa Obramowanie jezdni Obramowanie jezdni z kostki kamiennej nieregularnej wykonuje np. z dwóch lub trzech rzêdów kostki o wymiarach od 9 do 11 cm. Spadek podùu ny obramowania powinien byã zgodny ze spadkiem nawierzchni. Pochylenie poprzeczne obramowania z kostki powinno byã zgodne z dokumentacj¹ projektow¹. Obramowanie powinno byã wykonane 1 cm poni ej poziomu krawêdzi nawierzchni. Szerokoœã spoin miêdzy kostkami nie powinna przekraczaã 12 mm. Spoiny w s¹siednich rzêdach powinny siê mijaã co najmniej o 1/4 szerokoœci kostki Obramowanie chodnika Obramowanie chodnika wykonuje siê np. z dwóch lub trzech rzêdów kostki kamiennej nieregularnej, o wymiarach od 7 do 9 cm na podsypce piaskowej lub wirowej. Pozostaùe zasady wykonania s¹ takie same jak w p Opaski jezdni lub chodnika Wykonawca wykona nawierzchniê opasek jezdni lub chodników, zgodnie z dokumentacj¹ projektow¹ i zasadami okreœlonymi w OST D Nawierzchnie kostkowe Szczeliny dylatacyjne Szczeliny dylatacyjne poprzeczne nale y stosowaã w odlegùoœciach od 10 do 15 cm oraz w takich miejscach, w których wystêpuje zmiana sztywnoœci podùo a. Przy ukùadaniu nawierzchni z kostki na podbudowie betonowej - na podsypce cementowo- wirowej z zalaniem spoin zapraw¹ cementowo-piaskow¹, szczeliny dylatacyjne warstwy jezdnej nale y wykonywaã nad szczelinami podbudowy. Szerokoœã szczelin dylatacyjnych powinna wynosiã od 8 do 12 mm Ubijanie kostki Kostka powinna byã po uùo eniu dobrze ubita. Kostki pêkniête powinny byã wymienione na caùe Wypeùnienie spoin Wypeùnienie spoin powinno byã wykonane po ubiciu kostki. Stosuje siê nastêpuj¹ce rodzaje wypeùnienia spoin: - zapraw¹ cementowo-piaskow¹, - mas¹ zalewow¹, - piaskiem. Zaprawê cementowo-piaskow¹ nale y stosowaã przy nawierzchniach z kostki nieregularnej ukùadanej na podsypce cementowo- wirowej. Bitumiczn¹ masê zalewow¹ nale y stosowaã przy nawierzchniach z kostki nieregularnej ukùadanej na podsypce wirowej lub piaskowej. Wypeùnianie spoin piaskiem dozwolone jest przy nawierzchniach z kostki nieregularnej ukùadanej na podsypce wirowej lub piaskowej. Wypeùnienie spoin zapraw¹ cementowo-piaskow¹ powinno byã wykonane: z zaprawy o wytrzymaùoœci na œciskanie nie mniej ni 30 MPa, przed rozpoczêciem zalewania kostka powinna byã oczyszczona i dobrze zwil ona wod¹ z dodatkiem 1 % cementu w stosunku objêtoœciowym, gùêbokoœã wypeùnienia spoin zapraw¹ cementowo-piaskow¹ powinna wynosiã okoùo 5 cm, zaprawa cementowo-piaskowa powinna caùkowicie wypeùniã spoiny i tworzyã monolit z kostk¹. Wypeùnianie spoin mas¹ zalewow¹ powinno byã wykonane z zachowaniem nastêpuj¹cych wymagañ: spoiny przed zalaniem mas¹ zalewow¹ powinny byã suche i dokùadnie oczyszczone na gùêbokoœã okoùo 5 cm, masa powinna dokùadnie wypeùniaã spoiny i wykazywaã dobr¹ przyczepnoœã do kostek.

21 D Obramowania i opaski jezdni lub chodników 21 Wypeùnianie spoin przez zamulanie piaskiem powinno byã wykonane z zachowaniem nastêpuj¹cych wymagañ: w czasie zamulania piasek powinien byã polewany wod¹, aby wypeùniù caùkowicie spoiny. szerokoœã spoin pomiêdzy kostkami nie powinna przekraczaã 12 mm Pielêgnacja obramowania i opaski Sposób pielêgnacji obramowania i opaski zale y od rodzaju wypeùnienia spoin i od rodzaju podsypki. Pielêgnacja nawierzchni kostkowej, której spoiny s¹ wypeùnione zapraw¹ cementowo-piaskow¹, polega na polaniu nawierzchni wod¹ w kilka godzin po zalaniu spoin i utrzymaniu jej w staùej wilgotnoœci przez okres jednej doby. Nastêpnie nawierzchniê nale y przykryã piaskiem i utrzymywaã w staùej wilgotnoœci przez okres 7 dni. Po upùywie od 2 do 3 tygodni - w zale noœci od warunków atmosferycznych, nawierzchniê nale y oczyœciã dokùadnie z piasku i mo na oddaã do ruchu. Opaska kostkowa, której spoiny zostaùy wypeùnione mas¹ zalewow¹, mo e byã oddana do ruchu bezpoœrednio po wykonaniu bez czynnoœci pielêgnacyjnych. Opaska kostkowa, której spoiny zostaùy wypeùnione piaskiem i pokryte warstw¹ piasku, mo na oddaã natychmiast do ruchu. Piasek podczas ruchu wypeùnia spoiny i po kilku dniach pielêgnacjê mo na uznaã za ukoñczon¹. 6. KONTROLA JAKOÚCI ROBÓT 6.1. Ogólne zasady kontroli jakoœci robót Ogólne zasady kontroli jakoœci robót podano w OST D-M Wymagania ogólne pkt Zakres i rodzaje badañ Kontrola wykonania koryta Kontrola wykonania koryta pod obramowania lub opaski jezdni i chodników obejmuje sprawdzenie zgodnoœci wykonania koryta z dokumentacj¹ projektow¹, spadków poprzecznych, zagêszczenia dna koryta, gùêbokoœci wykonanego koryta oraz jego uksztaùtowania w planie, z tolerancj¹: dla spadku poprzecznego koryta 0,5 %, gùêbokoœci koryta 2 cm, odchyùki krawêdzi zewnêtrznej koryta równolegùej do osi drogi w planie nie wiêcej ni o 2 cm na ka de 100 m dùugoœci Kontrola warstwy ods¹czaj¹cej Przy wykonywaniu warstwy ods¹czaj¹cej ze wiru lub piasku pod obramowania, opaski jezdni lub chodników, dopuszcza siê nastêpuj¹ce tolerancje: gruboœã warstwy ods¹czaj¹cej 1 cm, szerokoœã warstwy 2 cm, przeœwit pod ùat¹ 4 m mierzony zgodnie z BN-69/ [25] mo e wynosiã max do 1 cm Kontrola podbudowy Przy wykonywaniu podbudowy pod obramowania, opaski jezdni lub chodnika dopuszcza siê nastêpuj¹ce tolerancje: szerokoœã podbudowy 2 cm, gruboœã podbudowy tùuczniowej, u lowej, gruzowej 1,5 cm, gruboœã podbudowy betonowej 1,0 cm, równoœã podùo a pod ùat¹ 4 m - przeœwit max do 2,0 cm Kontrola ùawy Profil podùu ny górnej powierzchni ùawy powinien byã zgodny z projektowan¹ niwelet¹. Dopuszczalne odchylenia mog¹ wynosiã 1 cm na ka de 100 m ùawy Wymiary ùawy nale y sprawdzaã w dwóch dowolnie wybranych punktach na ka de 100 m ùawy. Tolerancje wymiarów wynosz¹: - dla wysokoœci 10 % wysokoœci projektowanej, - dla szerokoœci ùawy 20 % szerokoœci projektowanej. Równoœã górnej powierzchni ùawy sprawdza siê przez przyùo enie w dwóch punktach, na ka de 100 m ùawy, trzymetrowej ùaty brukarskiej. Przeœwit pomiêdzy górn¹ powierzchni¹ ùawy i przyùo on¹ ùat¹ nie mo e przekraczaã 1 cm.

22 22 Obramowania i opaski jezdni lub chodników D Dopuszczalne odchylenie linii ùawy od projektowanego kierunku nie mo e przekraczaã 2 cm na ka de 100 m wykonanej ùawy Dopuszczalne odchylenie linii krawêdzi obramowania lub opaski Dopuszczalne odchylenie linii krawêdzi w planie od linii projektowanej wynosi ustawionego obramowania lub opaski Kontrola warstwy wyrównawczej rozœcielonej na podbudowie 2 cm na ka de 100 m Przy wykonywaniu warstwy wyrównawczej rozœcielanej na podbudowie, dopuszcza siê tolerancjê gruboœci warstwy wyrównawczej cementowo- wirowej, która mo e siê ró niã od zaùo onej w projekcie o 1 cm, lecz musi wynosiã nie mniej ni 2 cm Kontrola podsypki pod nawierzchnie brukowcowe obramowania Wykonana podsypka mo e posiadaã nastêpuj¹ce dopuszczalne odchylenia od zaùo onej w dokumentacji projektowej lub SST: gruboœã warstwy 1 cm, wielkoœã przeœwitu pomiêdzy przyùo on¹ równolegle do osi podùu nej 4 m ùat¹, a powierzchni¹ podsypki nie powinna przekraczaã 1 cm Kontrola nawierzchni obramowania, opaski jezdni i chodników Kontrola wykonania nawierzchni obramowania, opaski jezdni lub chodników obejmuje sprawdzenie zgodnoœci wykonania nawierzchni z dokumentacj¹ projektow¹ lub SST w zakresie: równoœci podùu nej nawierzchni, pochylenia podùu nego, spadków poprzecznych, szerokoœci spoin nawierzchni, gùêbokoœci spoin, szerokoœci nawierzchni. Dopuszcza siê nastêpuj¹ce tolerancje wykonania: dopuszczalny przeœwit pod ùat¹ 4 m nie powinien przekraczaã: a) dla nawierzchni z brukowca 2,0 cm, b) dla nawierzchni z kostki, klinkieru i pùyt 1,0 cm, pochylenie podùu ne nawierzchni sprawdzane niwelacj¹ na ka de 100 m dùugoœci nie powinno siê ró niã od rzêdnych projektowych o wiêcej ni 2 cm, spadek poprzeczny nawierzchni obramowania mo e siê ró niã od projektowanego nie wiêcej ni o 0,5 %, szerokoœã spoin obramowania, opaski jezdni lub chodników nie powinna przekraczaã: dla nawierzchni z klinkieru i kostki a) na prostej - 0,5 cm, b) na ùukach - 1,0 cm, dla nawierzchni z pùyt betonowych i prefabrykowanych a) na prostej - 0,8 cm, b) na ùukach - 1,5 cm, gùêbokoœã wypeùnienia spoin nie powinna siê ró niã o wiêcej ni 1 cm, szerokoœã nawierzchni obramowania, opaski jezdni lub chodników nie powinna siê ró niã o wiêcej ni 2 cm Czêstotliwoœã pomiarów Czêstotliwoœã i zakres pomiarów kontrolnych wyszczególnionych w pkt od do nale y wykonywaã nie rzadziej ni 2 razy na ka de 100 m wykonanego obramowania lub opaski jezdni i chodnika. 7. OBMIAR ROBÓT 7.1. Ogólne zasady obmiaru robót Ogólne zasady obmiaru robót podano w OST D-M Wymagania ogólne pkt 7.