Jak zmieniają się fundusze europejskie, co przyniesie rok 2009 dla wnioskodawców starających się o dotacje?

Transkrypt

1 Jak zmieniają się fundusze europejskie, co przyniesie rok 2009 dla wnioskodawców starających się o dotacje? Co przyniesie 2009 r. dla wnioskodawców starających się o dotacje z UE? Czy możemy liczyć na zmiany, które spowodują lepsze wydatkowanie oraz uproszczenie zasad przeprowadzenia konkursów w ramach programów regionalnych, jak i krajowych? Z danych przekazanych przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego (MRR) prezentujących stan wdrażania krajowych i regionalnych programów operacyjnych realizowanych w ramach Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia wynika, że do 7 grudnia 2008 r. złożo no 36,1 tys. wniosków (poprawnych pod względem formalnym) na całkowitą kwotę dofinansowania 61,9 mld zł (zarówno środki unijne, jak i krajowe). W dobie rozpoczynającego się kryzysu przedsiębiorcy z pewną obawą patrzą jednak w przyszłość. W jakim stopniu obecna sytuacja na Zachodzie może wpłynąć na polską gospodarkę? Już teraz Komisja Europejska przedstawiła plan przeciwdziałania kryzysowi, w którym część rozwiązań dotyczy funduszy unijnych. Zalecenia Komisji mają wpłynąć na poprawę wydatkowania pieniędzy unijnych, które mogą pobudzić gospodarkę. Chodzi m.in. o skrócenie czasu, w którym beneficjenci otrzymają środki z dotacji unijnej. W związku z tym, jak podaje Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, planowane jest m.in. wypłacanie zaliczek na dotacje dla przedsiębiorców (które miały się pojawić w styczniu 2009 r.). Na przykład w ramach POIG wypłacane w tej formie środki będą mogły sięgać rzędu proc. wartości projektu. Więcej propozycji MRR i innych resortów będzie przedstawionych w tzw. pakiecie ułatwień, jak poinformowała Minister Rozwoju Regionalnego Elżbieta Bieńkowska. 1 / 7

2 Proste Fundusze"? Poza wspomnianymi wcześniej działaniami, MRR zainicjowało bardzo ważną dla potencjalnych wnioskodawców Akcję Proste Fundusze". Ma ona na celu stworzenie ułatwień w ramach ubiegania się o fundusze UE, które mają wpłynąć korzystnie na procedury dystrybucji środków unijnych. Zmiany mają dotyczyć głównie krajowych Programów Operacyjnych: Innowacyjna Gospodarka, Infrastruktura i Środowisko i Kapitał Ludzki, lecz dodatkowo ministerstwo stara się wprowadzić propozycje zmian także dla regionów. Akcja Proste Fundusze" trwa od połowy sierpnia 2008 r. i w praktyce polega na zgłaszaniu przez potencjalnych beneficjentów uwag i propozycji zmian w ramach ogłaszanych do chwili obecnej konkursów na adres prostefundusze@mrr.gov.pl. Wszelkie sugestie kierowane do Ministerstwa w ten sposób są rozpatrywane przez trzy zespoły: Grupę ds. Przedsiębiorców, Grupę ds. Europejskiego Funduszu Społecznego i Grupę ds. Samorządów i Infrastruktury. Akcja cieszy się dość dużym zainteresowaniem potencjalnych beneficjentów, którzy od sierpnia wciąż nadsyłają swoje uwagi. Dotychczas beneficjenci najczęściej zwracali uwagę na procedury składania wniosków czy nadmierne wymogi na etapie oceny formalnej. Niektóre propozycje zostały już uwzględnione i zastosowane w praktyce. 2 / 7

3 - W ramach PO IG wdrożono zmiany polegające na doprecyzowaniu kryteriów wyboru projektu, poszerzeniu katalogu wydatków kwalifikowalnych. - Zaproponowano także ułatwienia związane z aplikowaniem dużych przedsiębiorców z branży spożywczej (zatrudniających więcej niż 750 osób lub gdy ich roczny obrót przekracza 200 mln euro) wyłączonych do tej pory z możliwości sięgnięcia po unijne dotacje z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata bądź z innych programów. Co ciekawe, w wyniku zmian będą oni mogli aplikować o środki w ramach ogłaszanych w następnym roku konkursów z POIG. Dodatkowo 4 grudnia 2008 r. wiceminister Jarosław Pawłowski zapowiedział, że planowana jest zmiana procedury składania wniosków w ramach POIG. Beneficjenci będą mieć możliwość składania wniosków o płatność drogą elektroniczną, a być może w pierwszej połowie przyszłego roku taką samą formę będą mogły przyjąć wnioski o dofinansowanie. Jednak takie rozwiązanie będzie na razie dotyczyć jedynie wybranych działań w ramach PO Innowacyjna Gospodarka. Do tej pory pomysł związany z taką formą składania wniosków o dofinansowanie został zrealizowany w ramach naboru wniosków do RPO dolnośląskiego dla działania 1.1 schemat A2 Dotacje inwestycyjne dla MSP wspierające innowacyjność produktową i procesową na poziomie przedsiębiorstwa" i 1.1 schemat E Dotacje inwestycyjne wspierające rozwój mikroprzedsiębiorstw prowadzących działalność gospodarczą do 2 lat". W tym przypadku były to konkursy otwarte, a o kolejności zgłoszeń decydował moment zarejestrowania i wysłania wniosku poprzez formularz znajdujący się na stronie internetowej. Wcześniej należało wypełnić wniosek w generatorze w wersji off-line i wczytać wygenerowany plik do formularza rejestracyjnego w momencie otwarcia konkursu. Dopiero po zarejestrowaniu wniosku beneficjent miał obowiązek złożenia wersji papierowej i elektronicznej w instytucji ogłaszającej konkurs w ciągu trzech dni roboczych od momentu rejestracji. 3 / 7

4 Taka forma naboru spowodowała, że wielu przedsiębiorców aplikujących o unijne fundusze w ramach działania 1.1 schemat A2 nie zdążyło zarejestrować wniosku bądź rejestracja nastąpiła po przekroczeniu dostępnej alokacji w ramach ogłoszonego konkursu, gdyż nabór trwał jedynie ok. 3 minut (w momencie gdy wnioskowana wartość dofinansowania zarejestrowanych wniosków przekroczyła dostępną alokację, nabór został zamknięty). O kolejności naboru wniosku decydowała zatem szybkość łącza internetowego, co spowodowało, że nawet dobre pod względem merytorycznym projekty już na starcie mogły nie zakwalifikować się do dalszej oceny. Zmiany we wdrażaniu funduszy w polskim prawie W związku z podpisaniem przez Prezydenta RP Ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z wdrażaniem funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności z 7 listopada 2008 r. zostaną wprowadzone następujące regulacje, które wpłyną na poprawienie procedur naboru wniosków. Przede wszystkim: - nie będzie można zmieniać zasad konkursu naboru wniosków o dofinansowanie w trakcie jego trwania, - doprecyzowano procedurę odwoławczą, - poszerzono zakres porozumień zawieranych między Instytucją Zarządzającą programem operacyjnym a Instytucją Pośredniczącą w jego wdrażaniu. Zgodnie z założeniami ww. ustawy wnioskodawca po otrzymaniu informacji o negatywnym wyniku procedury odwoławczej będzie miał możliwość dodatkowego odwołania w terminie 14 dni do wojewódzkiego sądu administracyjnego. 4 / 7

5 Zmiany zasad udzielania pomocy publicznej - już od 2009 roku! Rozporządzenie Komisji WE nr 800/2008 z 6 sierpnia 2008 (tzw. ogólne rozporządzenie w sprawie wyłączeń blokowych) spowodowało wprowadzenie zmian w prawodawstwie krajowym od 1 stycznia 2009 r. Jak zapowiedziała rzeczniczka Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, planowane jest wprowadzenie istotnych zmian w PO Innowacyjna Gospodarka, a szczególnie dotyczyć one będą projektów, w których oprócz inwestycji przewidziane są szkolenia. Zmniejszy się maksymalne wsparcie, które może być przeznaczone przez wnioskodawcę na przygotowanie pracowników do obsługi zakupionych maszyn. Zmiany będą także dotyczyć udzielenia dofinansowania na szkolenia specjalistyczne pracowników w ramach POKL. Od 2009 roku zmieni się więc w tym zakresie m.in. wysokość przyznawanego dofinansowania dla przedsiębiorców. Do tej pory duże przedsiębiorstwa mogły uzyskać wsparcie na szkolenia specjalistyczne swoich pracowników w wysokości 35 proc. kosztów kwalifikowalnych, natomiast małe i średnie - 45 proc. W wyniku zmian dofinansowanie na szkolenia w dużych przedsiębiorstwach będzie zmniejszone o 10 proc. Wysokość dofinansowania dla małych i średnich przedsiębiorstw pozostanie bez zmian. Zmiany okresu kwalifikowalności kosztów (w ramach RPO i POIG) W zakresie Regionalnych Programów Operacyjnych, od 1 stycznia 2009 r. będzie obowiązywać nowe Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego zmieniające rozporządzenie w sprawie udzielania regionalnej pomocy inwestycyjnej w ramach regionalnych programów operacyjnych. Co to oznacza w praktyce dla beneficjentów składających wniosek o dofinansowanie projektu inwestycyjnego? 5 / 7

6 Zmiana dotyczyć będzie terminu, w którym można rozpocząć realizację nowej inwestycji. Do tej pory można było podjąć takie działania, w momencie gdy beneficjent otrzymywał od instytucji, w której składał wniosek o dofinansowanie, pisemną informację, że inwestycja spełnia warunki uzyskania pomocy i kwalifikuje się do objęcia wsparciem. Potwierdzenie takie instytucja udzielająca pomocy wydawała w terminie 60 dni od dnia wpływu wniosku o dofinansowanie. No we rozporządzenie zakłada, że prace związane z realizacją nowej inwestycji w ramach RPO mogą rozpocząć się już po złożeniu wniosku. Jest to dobra informacja dla beneficjentów, gdyż skróci się czas oczekiwania na możliwość podjęcia działań, natomiast należy pamiętać, że rozpoczęcie okresu kwalifikowalności nie jest jednoznaczne z przyznaniem dotacji. Gwarancją przyznania dotacji jest dopiero podpisanie umowy o dofinansowanie po pozytywnej ocenie merytorycznej projektu. W ramach POIG także planowane są zmiany związane z okresem kwalifikowalności kosztów. Zgodnie z projektem rozporządzenia MRR, zmieniającego Rozporządzenie w sprawie udzielania przez PARP pomocy finansowej w ramach PO Innowacyjna Gospodarka z 22 października 2008 r., moment rozpoczęcia okresu kwalifikowalności dla wszystkich beneficjentów będzie się rozpoczynał w dniu następującym po dniu złożeniu wniosku o udzielenie wsparcia". Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości wprowadziła już w ostatnich konkursach pewne udogodnienia w tym zakresie - w ramach działania 4.4 Nowe inwestycje o wysokim potencjale innowacyjnym" i 4.2 Stymulowanie działalności B+R przedsiębiorstw oraz wsparcie w zakresie wzornictwa przemysłowego". W ramach tych działań powołano Promotorów Projektów Innowacyjnych (PPI). Co to oznaczało w praktyce? 6 / 7

7 Przed złożeniem wniosku do PARP Wnioskodawca mógł dobrowolnie zwrócić się o opinię do Promotora, który dokonywał wstępnej weryfikacji założeń projektu na podstawie wypełnionego wniosku o dofinansowanie (I części) w ciągu 10 dniu od otrzymania dokumentacji. W dniu po otrzymaniu pozytywnej opinii wystawionej przez Promotora projekt spełniał warunki uzyskania wsparcia i beneficjent miał możliwość rozpoczęcia ponoszenia wydatków kwalifikowalnych w ramach projektu, skracając przy tym czas oczekiwania na potwierdzenie kwalifikowalności przez RIF (30 dni). Otrzymanie opinii od Promotora nie dawało jeszcze gwarancji uzyskania dotacji unijnej, ale beneficjent mógł już na własne ryzyko rozpocząć realizację projektu rok stawia więc przed polskimi przedsiębiorcami wyzwanie. Postulowane zmiany zapowiadane przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego mają m.in. usprawnić wydatkowanie funduszy unijnych, wyeliminować uciążliwe obowiązki wnioskodawców w trakcie składania wniosków o dotację z UE, co sprawi, że zwiększy się zainteresowanie funduszami unijnymi wśród przedsiębiorców. Należy jednak pamiętać, że sama procedura związana ze staraniem się o dotację z Unii nie ulegnie drastycznym zmianom i nigdy nie będzie tak łatwa, że przedsiębiorcy nie będą musieli się do niej dobrze przygotować. 7 / 7