Lech Falandysz PLAN WYNIKOWY. FIZYKA I ASTRONOMIA 1. ZAKRES ROZSZERZONY

Transkrypt

1 Lech Falandysz PLAN WYNIKOWY. FIZYKA I ASTRONOMIA. ZAKRES ROZSZERZONY Przedstawiony rozkład materiału jest propozycją. Nauczyciel może go modyfikować według własnego uznania i stosownie do szkolnych sytuacji, pamiętając przy tym, że tematy wymagane przez podstawę programową powinny pozostać. W rozkładzie przewidziano lekcje przeznaczone na sprawdziany wiedzy i umiejętności uczniów, choć oceny ich pracy, aktywności, wiedzy i umiejętności nauczyciel dokonuje podczas innych zajęć. Na niektórych lekcjach konieczne jest przeprowadzenie pokazów i eksperymentów laboratoryjnych: kinematyka eksperymenty dotyczące badań ruchu po okręgu, ruchu jednostajnego i jednostajnie przyspieszonego; dynamika eksperymenty dotyczące drugiej zasady dynamiki, sił tarcia, ruchu po okręgu, pędu, ruchu ciał wyrzuconych, maszyn prostych i ruchu obrotowego brył; ruch drgający pokaz ruchu, badanie ruchu wahadła; fale mechaniczne pokaz mechanizmu powstawania fali, pokaz fali stojącej, pomiar szybkości dźwięku, analiza dźwięków muzycznych; hydrostatyka i aerostatyka ciecze w naczyniach połączonych, wyznaczanie gęstości ciała na podstawie prawa Archimedesa. Treści z zakresu ścieżek edukacyjnych obejmują: czytelnicza i medialna (CM) przygotowanie przez uczniów krótkich referatów o życiu i działalności naukowej J. Keplera i I. Newtona; europejska (EU) również osiągnięcia J. Keplera i I. Newtona; prozdrowotna (PR) omówienie na pierwszej lekcji zasad bezpieczeństwa i higieny w pracowni fizycznej; przedstawienie zagrożeń związanych z hałasami; ekologiczna (EK) maszyny i hałasy; filozoficzna (F) poglądy Arystotelesa na ruch.

2 Zagadnienie I. Wprowadzenie do przedmiotu lekcja wprowadzająca niepewności pomiarowe w szkolnych eksperymentach II. Kinematyka ruch i jego opis ruch jednostajny prostoliniowy ruch prostoliniowy jednostajnie przyspieszony ruch prostoliniowy jednostajnie opóźniony ruch jednostajny po okręgu Liczba godzin 5 Ścieżka Wymagania na poziom edukacyjna Podstawowy. Uczeń: Ponadpodstawowy. Uczeń: Oblicza niepewności pomiarowe bezwzględne i Oblicza niepewności pomiarowe metodą najmniej PR korzystnego przypadku. względne, gdy wielkość mierzona wyraża się sumą, różnicą, iloczynem i ilorazem innych wielkości. Umie wybrać odpowiedni układ odniesienia i Opisuje ruchy złożone w dowolnie wybranym opisać ruch w tym układzie. układzie odniesienia. Zna wzory i rozumie występujące w nich zależności. Opisuje ruch i sporządza wykres na podstawie nowego nietypowego równania ruchu. Samodzielnie sporządza wykresy. Umie zaplanować i przeprowadzić eksperyment, Rozpoznaje rodzaje ruchu obserwowanego lub mający na celu badanie ruchu. opisanego. Rozwiązuje zadania dotyczące ruchów złożonych Zna jednostki i umie wykonywać na nich działanianymi. z układami równań samodzielnie zapisa- Samodzielnie rozwiązuje proste zadania rachunkowe i problemowe.

3 III. Dynamika 6 F, EU Zna i rozumie zasady dynamiki. Analizuje dynamiczną sytuację ciała, gdy działa zasady dynamiki Wyjaśnia powszechnie spotykane zjawiska, opie- na nie kilka sił. siły bezwładności rając się na zasadach dynamiki. Zapisuje wzory na przyspieszenie ciała i rów- pęd ciała Stosuje zasady dynamiki do wyjaśniania ruchu. nania ruchu, gdy na to ciało działa równocze- siły tarcia Zna wzory i rozumie występujące w nich zależno- śnie kilka sił. wpływ sił na ruch ści. Samodzielnie rozwiązuje zadania będące połą- Przekształca wzory i wykonuje działania na jed- czeniem kinematyki z dynamiką. nostkach. Wykorzystuje wiedzę z kinematyki i dynamiki Samodzielnie sporządza wykresy. do wyjaśniania złożonych zjawisk obserwowa- Interpretuje wykresy i wykorzystuje je do rozwią- nych w przyrodzie, sporcie i technice. zywania zadań oraz wyjaśniania zjawisk. Umie samodzielnie zaplanować i przeprowadzić Samodzielnie rozwiązuje proste zadania. eksperymenty dotyczące drugiej zasady dynamiki, ruchu po okręgu i ruchu ciał wyrzuco- ruch po okręgu Zna i rozumie wielkości charakteryzujące ruch po nych. ruch ciał w jednorodnym polu okręgu. grawitacyjnym Analizuje złożony ruch ciał w polu grawitacyj- mechaniczna praca, energia i moc EK nym. Zna czynniki wpływające na sprawność różnych Zapisuje równania ruchu ciał w polu i wykonuje maszyn. rysunki torów wraz z wektorami prędkości. Samodzielnie rozwiązuje zadania wymagające Zna i rozumie wzory na pracę, moc i energię. analizy sił, ruchu i przemian energii w danym Analizuje przemiany energetyczne zachodzące w układzie. zjawiskach mechanicznych. Zna jednostki mocy, energii i pracy. Sporządza wykresy i wykorzystuje je do rozwiązywania zadań. Samodzielnie rozwiązuje proste zadania rachun-

4 kowe i problemowe. Wskazuje przemiany energii w zjawiskach przyrodniczych, w sporcie i technice. środek masy układu fizycznego Oblicza położenie środka masy prostego układu Dokładnie analizuje siły występujące podczas maszyny proste ciał. działania maszyny prostej. dynamika ruchu obrotowego brył Zna zasady działania maszyn prostych i ich prak- Samodzielnie rozwiązuje zadania dotyczące sztywnych tyczne wykorzystanie. złożonych sytuacji, w których występuje ruch przemiany energii w ruchu obro- Zna wielkości charakteryzujące obrotowy ruch obrotowy ciała. towym brył. Wykorzystuje zasady zachowania momentu Rozumie przemiany energii zachodzące podczas pędu i energii do wyjaśniania zjawisk obser- działania maszyn prostych oraz w obrotowym i wowanych w kosmosie, sporcie i technice. postępowym ruchu brył. Zna jednostki oraz wzory i rozumie zależności pomiędzy wielkościami występującymi we wzorach. Graficznie przedstawia siły występujące podczas działania maszyn prostych i w ruchach brył. Samodzielnie rozwiązuje proste zadania rachunkowe i problemowe. prawa Keplera EU, CM Zna podstawowe cechy pola grawitacyjnego: siłę, Analizuje ruch ciał kosmicznych, opierając się siły grawitacyjne natężenie, potencjał. na właściwościach pola grawitacyjnego i pra- natężenie pola grawitacyjnego Zna wzory i rozumie zależności pomiędzy wiel- wach Keplera. praca w polu grawitacyjnym kościami występującymi w tych wzorach. Samodzielnie zapisuje równania i oblicza pręd- prędkości kosmiczne Wyjaśnia ruch ciał z prędkościami kosmicznymi. kości kosmiczne na podstawie informacji i Zna i rozumie prawa Keplera. danych o źródle pola grawitacyjnego. Zna jednostki wielkości fizycznych charakteryzu- Analizuje ruch ciała w polu grawitacyjnym w

5 jących pole grawitacyjne. zależności od całkowitej energii mechanicznej Graficznie przedstawia ruch ciała w polu grawita- tego ciała. cyjnym. Samodzielnie sporządza wykresy i rysunki Samodzielnie rozwiązuje proste zadania rachun- sytuacyjne na podstawie opisu sytuacji i danych kowe i problemowe. szczegółowych. Zna wykresy: siły grawitacyjnej, potencjału grawitacyjnego, energii. IV. Ruch drgający 7 Zna wielkości i wzory charakteryzujące ruch Samodzielnie sporządza wykresy wielkości kinematyka i dynamika ruchu harmoniczny i ruch wahadła. charakteryzujących ruch drgający na podstawie harmonicznego Rozumie zależności występujące pomiędzy kine- szczegółowych informacji i danych o ruchu. przemiany energii w ruchu har- matycznymi i dynamicznymi wielkościami w Analizuje ruch wahadła w zależności od warun- monicznym ruchu harmonicznym. ków, w jakich się ono znajduje. ruch wahadła prostego Opisuje przemiany energii w ruchu harmonicz- Dokonuje zamiany w matematycznym zapisie nym i w ruchu wahadła. równań ruchu po okręgu na równania ruchu Zna jednostki wielkości fizycznych. drgającego i odwrotnie na podstawie danych Sporządza wykresy. szczegółowych. Interpretuje wykresy i wykorzystuje je do rozwią- Samodzielnie planuje eksperymenty mające na zywania prostych zadań. celu zbadanie ruchu wahadła; analizuje niepew- Rozwiązuje proste zadania rachunkowe i proble- ności pomiarowe. mowe. Samodzielnie rozwiązuje złożone zadania. V. Fale mechaniczne Zna mechanizm powstawania fali i jej równania. Zapisuje równania fali na podstawie informacji powstawanie i rozchodzenie się Zna wielkości charakteryzujące falę. i danych o rozchodzeniu się tej fali. fal Zna właściwości fal mechanicznych. Rozwiązuje zadania dotyczące zjawiska dud- odbicie, załamanie i dyfrakcja fal Rozumie procesy superpozycji fal i powstawania nienia. superpozycja fal fal stojących. Oblicza poziom głośności i natężenia dźwięku zjawisko Dopplera Zna zasady wydawania dźwięków przez instru- pochodzącego z dwu źródeł jednocześnie. 5

6 natężenie i poziom natężenia EK, PR, CM menty muzyczne. Zna skutki działania hałasu na człowieka i spo- dźwięku Zna zjawisko Dopplera. soby ochrony przed hałasem. Oblicza natężenie dźwięku i poziom natężenia Rozwiązuje złożone zadania z treścią. dźwięku. Analizuje zjawiska falowe na podstawie wykresów. Rozumie pojęcie barwa dźwięku. Rozwiązuje proste zadania rachunkowe i problemowe. VI. Hydrostatyka i aerostatyka 0 Zna i rozumie prawa Pascala oraz wzory z hydro- Wyjaśnia, jakie warunki są konieczne, by statek ciśnienie hydrostatyczne i aerosta- statyki. zachował stateczność. tyczne Zna jednostki wielkości występujące w hydrosta- Przedstawia czynniki fizyczne i techniczne równanie cieczy w naczyniach tyce. wpływające na ruch balonu. połączonych Zna prawo Archimedesa. Rozwiązuje złożone zadania wymagające głęb- prawo Archimedesa Wyjaśnia zjawiska w przyrodzie i technice za szej analizy sytuacji i samodzielnie zapisuje warunki pływania ciał pomocą praw hydrostatyki. układ równań. loty balonów Wykonuje rysunki z rozkładem działających sił. Samodzielnie planuje i przeprowadza ekspery- Samodzielnie rozwiązuje proste zadania rachun- menty pokazowe i laboratoryjne. kowe i problemowe. 6