SZCZEGÓŁOWY PLAN ĆWICZEŃ DLA SŁUCHACZY 5 lub 6 RS Wydziału Wojskowo lekarskiego UM w Łodzi

Transkrypt

1 SZCZEGÓŁOWY PLAN ĆWICZEŃ DLA SŁUCHACZY 5 lub 6 RS Wydziału Wojskowo lekarskiego UM w Łodzi I. Przedmiot fakultatywny ZABURZENIA GOSPODARKI WAPNIOWO FOSFORANOWEJ I OSTEOPOROZA Zakład Zaburzeń Endokrynnych i Metabolizmu Kostnego UM w Łodzi; ul. Zeligowskiego 7/9; II Informacje bazowe: Sala seminaryjna Zakładu Zaburzeń Endokrynnych i Metabolizmu Kostnego na ul. Żeligowskiego 7/9 Możliwość udziału w przyjmowaniu pacjentów z zakresu endokrynologii i osteoporozy w Poradni Endokrynologicznej i Leczenia Osteoporozy Szpitala im. WAM, ul. Żeromskiego 113 Możliwość omówienia techniki badania gęstości mineralnej kości i udziału w wykonywaniu badania densytometrycznego w Szpitalu im. WAM III. Ogólne cele nauczania: Zaburzenia gospodarki wapniowo fosforanowej to problem interdyscyplinarny. Ubytek masy kostnej dotyczy zarówno pacjentów endokrynologicznych, jak i może towarzyszyć innym chorobom metabolicznym. Omówienie problemu zaburzeń metabolizmu kostnego może stanowić komplementarne uzupełnienie wiadomości w ramach zajęć z endokrynologii, nefrologii, chorób przewodu pokarmowego, hematologii, alergii, cukrzycy, ortopedii, reumatologii, neurologii, neurochirurgii, onkologii, fizjoterapii, stomatologii i stanów zagrożenia życia. W związku ze starzeniem się społeczeństwa nasileniu ulegną choroby metaboliczne, w tym osteoporoza i jej powikłania w postaci złamań. Edukacja studentów, przyszłych lekarzy, uwrażliwi ich na problemy ludzi w starszym wieku. W ramach dydaktyki, na podstawie osteoporozy, omówiony zostanie problem relacji lekarza z pacjentem w celu poprawy przestrzegania zaleceń terapii długoterminowej (compliance).

2 IV. Główne formy nauczania z podaniem siatki godzin w semestrach i latach studiów. Seminaria i ćwiczenia: Seminaria i ćwiczenia z osteoporozy i zaburzeń gospodarki wapniowo fosforanowej obejmują blok składający się z 4 dni ćwiczeń, po 5 godzin dydaktycznych łącznie 20 godzin. Rozliczanie godzin / dla jednej grupy / Lp. Seminaria Ćwiczenia Razem Forma zaleczenia Semestr zimowy lub wiosenny Razem zaliczenie V. Metody nauczania: Nauczanie składa się z dwóch zasadniczych części seminariów i ćwiczeń. Seminaria i ćwiczenia obejmują edukację w zakresie tematyki niezbędnej każdemu Lekarzowi Wojskowemu niezależnie od przyszłej specjalizacji. Omówiony zostanie metabolizm tkanki kostnej, udział czynników hormonalnych, zapalnych, witaminy D i nowo odkrytych białek (Klotho, FGF23) równowadze gospodarki wapniowo fosforanowej. Zwrócona zostanie uwaga na zaburzenia gospodarki wapniowo fosforanowej towarzyszące chorobom endokrynnym, w tym nadczynności tarczycy i przytarczyc, stanom hiperkalcemii m.i. nowotworowej, omówiona zostanie osteodystrofia nerkowa, osteoporoza posteroidowa z wyszczególnieniem steroidoterapii doustnej i wziewnej, osteomalacja. Przedmiotem edukacji będzie postępowanie dietetyczne, fizjoterapeutyczne i lecznicze, z uwzględnieniem nowych form terapii. W czasie odrabiania ćwiczeń studenci zostaną zapoznani z diagnostyką densytometryczną i biochemiczną. Ćwiczenia mogą się odbywać w Zakładzie Zaburzeń Endokrynnych i Metabolizmu Kostnego, który posiada własna salę seminarną na ul. Żeligowskiego 7/9 oraz w Gabinetach 2

3 Poradni Endokrynologicznej i Leczenia Osteoporozy Klinicznego Szpitala Uniwersyteckiego im. WAM, zgodnie z harmonogramem opracowanym przez Dziekanat Wydziału Wojskowo Lekarskiego. Czas trwania ćwiczenia (5 godzin dydaktycznych przez 2 dni). Każda grupa studencka w ramach ćwiczeń dzielona jest na dwie podgrupy, które ćwiczą praktycznie pod kierunkiem nauczycieli akademickich. VI. Rygory dydaktyczne: Zajęcia z ZABURZEŃ GOSPODARKI WAPNIOWO FOSFORANOWEJ I OSTEOPOROZY kończą się zaliczeniem. Warunkiem zaliczenie bloku ćwiczeniowego jest udział w zajęciach z możliwością oceny wiedzy zadaniem testowym. Treści programowe: Ćwiczenie I - Temat 1: Metabolizm tkanki kostnej - Temat 2: Diagnostyka różnicowa osteoporozy Cześć I praktyczna: - 1. Diagnostyka radiologiczna osteoporozy - 2. Diagnostyka biochemiczna (markery obrotu kostnego) Ćwiczenie II - Temat 3. Zaburzenia endokrynologiczne wpływające na metabolizm tkanki kostnej: nadczynność tarczycy, przytarczyc, hiperkortyzolemia, itd.) - Temat 4. Osteoporoza posteroidowa Cześć II praktyczna: - 3. Czynniki ryzyka osteoporozy. Złamania Prezentacja przypadków ednokrynologicznych Ćwiczenie III - Temat 5. Osteodystrofia nerkowa 3

4 - Temat 6. Leczenie osteoporozy Część III praktyczna 5. Fizykoterapia w chorobach kostnych 6. Dieta i profilaktyka 7. Prewencja upadków prezentacja przypadków Ćwiczenie IV - Temat 7. Bisfosfoniany leki stosowane nie tylko w osteoporozie wskazania, powikłania Temat 8. Compliance czynniki wpływające na przestrzeganie terapii długoterminowej Część IV praktyczna 8. Prezentacja pacjentów z reumatoidalnym zapaleniem stawów i osteodystrofia nerkową 9. Omówienie zaleceń leczenia osteoporozy z uwględnieniem kalkulatora FRAX Zaliczenie ćwiczeń część praktyczna ocena badań desnytometrycznych i biochemicznych. część teoretyczna zadania testowe. Zalecana literatura: 1. Diagnostyka osteoporozy, pod red. R. Lorenca Choroby metaboliczne kości, pod red. J. Badurskiego Endokrynologia pod redakcją prof. Romera 4. Publikacje Zakładu mogące stanowić źródło wiedzy: E. Sewerynek. Osteoporoza. W: Medycyna rodzinna. Repetytorium. Red. J. Bożydar Latkowski, Wojciech Lukas, PZWL, 2006, str Sewerynek E, Stuss M. Czy leki obniżające stężenie cholesterolu wpływają na metabolizm kostny? Przegląd Menopauzalny 2006; 5: Sewerynek E. Ibandronian nowa opcja leczenia osteoporozy. Przegląd Menopauzalny 2006; 4(26): Sewerynek E, Stuss M. Czy można leczyć osteoporozę i dolegliwości z nią związane przy pomocy jednego preparatu? Świat Medycyny i Farmacji 2007; 2: Sewerynek E, Stuss M. Bisfosfoniany leki antyresorpcyjne o działaniu przeciwbólowym? Przegląd Menopauzalny 2007; 5: Sewerynek E, Bajon K, Stuss M. Osteoporoza wtórna w przebiegu przewlekłej steroidoterapii. Przegląd Menopauzalny 2007; 6: Sewerynek E. Czynniki wpływające na przestrzeganie zasad terapii i efektywność leczenia osteoporozy rola współpracy lekarza z pacjentem. Medycyna po Dyplomie 2008, wyd. specjalne marzec supl nr 03/08:

5 E.Sewerynek, M. Stuss. Farmakologiczna prewencja osteoporozy. Terapia 2008; 5: 1 9. E.Sewerynek. Stosowanie steroidów wziewnych w terapii dróg oddechowych powikłania i metody diagnozowania. Alergia 2008; 4:9 12. Sewerynek E, Dąbrowska K, Skowrońska Jóźwiak E, Zygmunt A, Lewiński A. Compliance of alendronate 10 treatment in elderly women with postmenopausal osteoporosis. Pol J Endocrinol 2009; 60: E.Sewerynek, M. Stuss. Komentarz do artykułu autorstwa Boyce BF, Xing L The RANKL/RANK/OPG Pathway. Medycyna po Dyplomie, Maj 2008; 17: pytania na str 146 E.Sewerynek, M. Stuss. Komentarz do artykułu autorstwa John P. Bilezikian Combination Anabolic and Antiresorptive Therapy for Osteoporosis: Opening the Anabolic Window. Medycyna po Dyplomie, 2009; 18: 8 + pytania 5