Wpływ zabiegów fizjoterapeutycznych na poziom odczuwalnego bólu u pacjentów z chorobą zwyrodnieniową w odcinku lędźwiowo-krzyżowym kręgosłupa
|
|
- Magdalena Szewczyk
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 ROZDZIAŁ IX DOBROSTAN A STAN ZDROWIA Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu The Jan Kochanowski University in Kielce Faculty of Medicine and Health Sciences MAŁGORZATA MARKOWSKA, TOMASZ WÓJCIK, GRAŻYNA NOWAK-STARZ, MALWINA POBIEGA Wpływ zabiegów fizjoterapeutycznych na poziom odczuwalnego bólu u pacjentów z chorobą zwyrodnieniową w odcinku lędźwiowo-krzyżowym kręgosłupa Influence of physiotherapeutic treatments on an appreciable level of pain in patients with osteoarthritis in the episode lumbosacral spine Postęp cywilizacyjny przyczynia się do szybkiego rozwoju choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa. Wpływa na niego ma wiele czynników takich jak: zmiana trybu życia, czy postęp technologiczny, który w wielu aspektach wpływa negatywnie na zmniejszoną aktywność fizyczną. Praca wykonywana w cyklicznie powtarzających się ruchach, pozycja ciała często oddalona od prawidłowej powoduje dolegliwości bólowe kręgosłupa. Początkowo uszkadzane są mięśnie przykręgosłupowe, następnie dochodzi do przemieszczania i niszczenia dysków kręgowych a to z kolei ciągnie za sobą następne zmiany struktur tkankowych w obrębie danego segmentu kręgosłupa. Takie degeneracyjne działanie prowadzi do wywołania bólu kręgosłupa, co wraz z innymi czynnikami mechanicznymi może skutkować chorobami i urazami kręgosłupa [10]. Według definicji Międzynarodowego Towarzystwa Badania Bólu, ból to subiektywnie przykre i negatywne wrażenie zmysłowe i emocjonalne powstające pod wpływem bodźców uszkadzających tkankę (tzw. nocyceptywnych) lub zagrażających ich uszkodzeniem. Ból jest odczuciem subiektywnym, dlatego jest nim wszystko to, co chory w ten sposób nazywa, bez względu na obiektywne objawy z nim związane. Bólowi towarzyszy pobudzenie układu nerwowego współczulnego (przyspieszenie czynności serca, wzrost ciśnienia tętniczego) i wzmożenie wydzielania niektórych hormonów (np. hormonów kory nadnerczy). Ból ma istotne znaczenie dla rozpoznania i umiejscowienia procesu chorobowego oraz uniknięcia lub zminimalizowania uszkodzenia tkanki [6].
2 DOBROSTAN A STAN ZDROWIA Proces leczenia u osoby z bólem zlokalizowanym w dolnej części kręgosłupa jest działaniem skomplikowanym, uwarunkowanym czasem jego pojawienia się, chorobami współistniejącymi, wiekiem oraz sprawnością pacjenta. Leczenie powinno być kompleksowe i obejmować leczenie zachowawcze, jeżeli nie przynosi ono pożądanych efektów istnieje możliwość wdrożenia leczenia operacyjnego. Kompleksowość leczenia oznacza, że powinno ono obejmować również profilaktykę i edukację pacjenta. Osoby chore lub zagrożone wystąpieniem choroby powinny wiedzieć, jak przebiega proces degeneracyjny w stawie, jakie są czynniki ryzyka predysponujące do powstawania schorzeń oraz wiedzieć, jakie są prawidłowe zachowania prozdrowotne. Kręgosłup przyjmuję w ciągu dnia różne pozycje ciała, Jest to uzależnione od pracy jaką wykonuję człowiek. Osoby spędzające większość dnia przy komputerze, bądź prowadzące samochód odczuwają silne bóle kręgosłupa. Jest to spowodowane przyjmowaniem nieprawidłowej postawy ciała,osłabieniem mięśni, złymi nawykami podczas siedzenia, zaniedbaniem w utrzymaniu lordozy lędźwiowej. Należy wykształcić w sobie nawyk utrzymywania odpowiedniej postawy podczas siedzenia, zachowując lordozę lędźwiową, utrzymaniem głowy prawidłowo, cofnięciem barków, by nie pogłębić kifozy piersiowej. Siedzenie na końcu krzesła wymusza utrzymanie równowagi, a to angażuje plecy i barki do wyprostowania [3]. Celem prezentowanej pracy jest ocena skuteczności działań fizjoterapeutycznych w zmniejszeniu bólu w odcinku lędźwiowo- krzyżowym. W celach szczegółowych uwzględniono wpływ wybranych aspektów aktywności fizycznej na zmniejszenie dolegliwości bólowych w odcinku lędźwiowo- krzyżowym kręgosłupa. Zostały wzięte pod uwagę kryteria: wiek, płeć, BMI, natężenie odczuwanego bólu, jak również sytuacja wywołująca przykre doznania bólowe. Pozyskana wiedza może zostać wykorzystana w konstruowaniu programu profilaktycznego dla osób cierpiących na dolegliwości bólowe kręgosłupa. MATERIAŁ I METODYKA Badania przeprowadzone zostały przy pomocy sondażu diagnostycznego i kwestionariusza Oswestry w Klinice Rehabilitacji Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego mieszczącego się przy ulicy Kościuszki 3 w Kielcach, na wybranej grupie pacjentów, u których występowały dolegliwości bólowe w odcinku lędźwiowokrzyżowym. Osoby badane zamieszkałe w województwie świętokrzyskim, mieszczące się w grupie wiekowej od 20 do 80 lat, jak i więcej. W początkowym etapie badań chorzy zostali poinformowani o celu ich wykonania i z własnej dobrej i nieprzymuszonej woli wyrazili chęć przyłączenia się do nich. Wśród badanych było 38 kobiet (65,5%) i 20 mężczyzn (34,5%). U 58 chorych zostało wdrożone postępowanie fizjoterapeutyczne. Badani udzielali odpowiedzi dwukrotnie: w dniu rozpoczęcia leczenia i w dniu jego zakończenia. U pacjentów oceniano subiektywne odczuwanie bólu za pomocą skali VAS (11 stopniowa analogowa skala natężenia bólu) oraz wpływ dolegliwości bólowych na jakość życia przy pomocy kwestionariusza Oswetry. Odpowiedzi na pytania pozwa- 118
3 Małgorzata Markowska, Tomasz Wójcik, Grażyna Nowak-Starz, Malwina Pobiega Wpływ zabiegów fizjoterapeutycznych na poziom odczuwalnego bólu u pacjentów z chorobą zwyrodnieniową w odcinku lędźwiowo-krzyżowym kręgosłupa ły ocenić rolę i wpływ leczenia fizjoterapeutycznego na zmniejszenie dolegliwości bólowych [6, 3]. Kryteria włączenia badanych: Osoby chodzące Osoby, które wskazały dolegliwości bólowe większe od zera, w skali od 0-10 Kryteria wyłączenia badanych: Osoby oceniające swój stan zdrowia jako zły Osoby, u których zaistniały przeciwwskazania do podjęcia leczenia z zakresu fizykoterapii, Osoby, które przeszły niedawny zabieg operacyjny WYNIKI Wszyscy badani zostali poproszeni o określenie nasilenia odczuwanego bólu na skali 0 10, gdzie 0 oznaczało brak bólu, a 10 bardzo silne doznania bólowe. Najczęściej respondenci oceniali swój ból przed podjęciem leczenia jako 5, natomiast w grupie mężczyzn dominowała ocena 6. Po podjęciu leczenia nadal większość oceniała swój ból stosując kategorię 5, przy czym drobną zmianę zaobserwować można wśród populacji mężczyzn, wśród których po terapii już tylko 1 (z deklarujących to wcześniej pięciu) oceniał swój ból na 6. Ponadto na skali 6-10 obserwujemy znaczny spadek ocen, gdyż ponad połowa z osób, które wybrały te kategorie jako ocenę skali bólu przed podjęciem leczenia, zrezygnowała z niej po leczeniu. Znamienny wydaje się fakt, że w odczuciu badanych natężenie bólu realnie zmalało po podjęciu leczenia, na co dowodem jest, że żaden z respondentów nie zaznaczył oceny 10. Daje to podstawy by twierdzić, że leczenie jest skuteczną metodą walki z bólem. Szczegóły badania ilustrują tabele nr I i II. Tabela I. Ocena stopnia bólu w skali 0-10 w opinii badanych przed podjęciem leczenia Ocena stopnia bólu w skali 0-10 Liczba badanych Kobiety Mężczyźni RAZEM n % n % n % ,72 1 1,72 2 3, ,45 1 1,72 3 5, ,00 2 3,45 2 3, ,17 3 5, , ,97 4 6, , ,90 5 8, , ,62 1 1, , ,07 2 3, , ,17 1 1,72 4 6, ,45 0 0,00 2 3,45 RAZEM 38 65, , ,00 119
4 DOBROSTAN A STAN ZDROWIA Tabela II. Ocena stopnia bólu w skali 0-10 w opinii badanych po podjęciu leczenia Liczba badanych Ocena stopnia Kobiety Mężczyźni RAZEM bólu w skali 0-10 n % n % n % ,72 2 3,45 3 5, ,17 1 1,72 4 6, ,45 3 5,17 5 8, ,17 4 6, , ,24 4 6, , ,07 1 1, , ,07 2 3, , ,45 1 1,72 3 5, ,17 2 3,45 5 8, ,00 0 0,00 0 0,00 RAZEM 38 65, , ,00 Badani na pytanie o środki podjęte podczas eliminacji bólu w zdecydowanej większości wskazali fizjoterapię (70,69%), na drugim miejscu znalazła się farmakoterapia (48,28%). Wśród domowych metod radzenia sobie z bólem badani najczęściej wymieniali leki przeciwbólowe (74,14%) i ograniczenie aktywności fizycznej (32,76%). Tabela III. Środki podjęte podczas eliminacji bólu przez badanych przed podjęciem leczenia Środki podjęte podczas eliminacji bólu przez badanych przed podjęciem leczenia Liczba badanych Kobiety Mężczyźni RAZEM N % n % N % Farmakoterapia 20 34, , ,28 Fizjoterapia 28 48, , ,69 Zmiana stylu życia 3 5,17 2 3,45 5 8,62 Wszystkie z powyższych 6 10,34 4 6, ,24 Inne 1 1,72 1 1,72 2 3,45 RAZEM , , ,28 *Ankietowani mieli możliwość wyboru więcej niż jednej odpowiedzi, dlatego wyniki nie sumują się do
5 Małgorzata Markowska, Tomasz Wójcik, Grażyna Nowak-Starz, Malwina Pobiega Wpływ zabiegów fizjoterapeutycznych na poziom odczuwalnego bólu u pacjentów z chorobą zwyrodnieniową w odcinku lędźwiowo-krzyżowym kręgosłupa Tabela IV. Domowe sposoby w radzeniu sobie z bólem w opinii badanych przed podjęciem leczenia Domowe sposoby w radzeniu sobie z bólem w opinii badanych przed podjęciem leczenia. Liczba badanych Kobiety Mężczyźni RAZEM n % n % N % Leki przeciwbólowe 30 51, , ,14 Zimne kompresy 6 10,34 4 6, ,24 Gorące kompresy 1 1,72 1 1,72 2 3,45 Ograniczona aktywność fizyczna 16 27,59 3 5, ,76 Techniki relaksacyjne 9 15, , ,31 RAZEM , , ,90 * Ankietowani mieli możliwość wyboru więcej niż jednej odpowiedzi, dlatego wyniki nie sumują się do 100 W grupie badanych oceniono poziom niepełnosprawności przed i po podjęciu leczenia. Zauważono poprawę u 12,07% badanych. U 6,89% stwierdzono pogorszenie. Brak niepełnosprawności w badanej grupie wynosiła 5,2%, natomiast całkowitą niepełnosprawność 8,6%. Szczegóły badania ilustruję Ryc ,0% 24,1% 20,7% 22,4% 20,0% 15,0% 8,6% 10,0% 5,2% 5,0% 0,0% całkowita poważna 1,7% 3,5% mierna 1,7% 3,5% niewielka 5,2% brak 3,5% całkowita poważna mierna niewielka brak PRZED PO Ryc. 1. Skala niepełnosprawności przed i po podjęciu leczenia 121
6 DOBROSTAN A STAN ZDROWIA Za pomocą testu chi-kwadrat została zweryfikowana istotność statystyczna, zależność pomiędzy zmiennymi: wskaźnikiem BMI, a poziom wykształcenia badanych. Z testu chi-kwadrat zostały wyliczone następujące wartości: wartość statystyki testowej χ2=11,50656 > χ2 0,05 =9,4877; wartość p=0,02142, współczynnik kontyngencji (siła związku)=0, Po analizie wyników można stwierdzić, że zmienne są istotne statystycznie. Im wyższe wykształcenie, tym większe ryzyko nadwagi i/lub otyłości. BMI gimnazjalne zawodowe średnie i wyższe Wykształcenie średnia śr.±odch.stand. min-max Ryc. 2. Zestawienie wyników wskaźnika BMI, a wykształcenie badanych χ2= 11,50656 > χ2 0,05;4 = 9,4877 p= 0,02142 Współczynnik kontyngencji= 0, Za pomocą testu chi-kwadrat zbadano zależność zachodzącą pomiędzy rodzajem wykonywanej pracy a aktywnością fizyczną wykonywaną przez badanych Po przeprowadzonej analizie wyników można stwierdzić, że zmienne są istotne statystycznie. Osoby pracujące umysłowo częściej niż pozostałe uprawiają aktywność (codziennie, 1 raz w tygodniu). 122
7 Małgorzata Markowska, Tomasz Wójcik, Grażyna Nowak-Starz, Malwina Pobiega Wpływ zabiegów fizjoterapeutycznych na poziom odczuwalnego bólu u pacjentów z chorobą zwyrodnieniową w odcinku lędźwiowo-krzyżowym kręgosłupa 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 15,0% 5,0% 36,0% 46,2% 55,0% 8,0% 0,0% 12,0% 15,4% 44,0% 25,0% 38,5% umysłowa fizyczna inna Rzadziej 1 raz w miesiącu 1 raz w tygodniu Codziennie Ryc. 3. Zależność zachodząca pomiędzy rodzajem wykonywanej pracy a aktywnością fizyczną wykonywaną przez badanych χ2= 17,960 > χ20,05;6= 12,5916 p=0,00633 V Cramera= 0,39348 DYSKUSJA Choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa, jest chorobą degeneracyjną wpływającą na jakość życia pacjentów. Wpływa ona na sferę psychiczną jak również fizyczną osób chorych. Dolegliwości ze strony kręgosłupa występują w pozycji stojącej jak również siedzącej. Chorzy podczas wykonywania swojej pracy często zapominają o prawidłowej postawie ciała przyjmując zwieszoną, niewłaściwą. Śliwiński i wsp. ukazali w swej pracy istotny problem jakim jest jakość życia pacjentów z bólem kręgosłupa. Wskazali również rehabilitację jako gałąź odrywającą bardzo ważną rolę w procesie usprawniania. Jakość życia jest pojęciem uwzględniającym stan socjalno-ekonomiczny, psychiczny, fizyczny pacjenta. Należy podejmować szereg działań, aby był on jak najlepszy, pozwalał na samodzielne funkcjonowanie [11]. W badaniach Antczak i wsp. badających czynniki wpływające na jakość życia pacjentów, poddane zostały ocenie skali Oswestry, wykazując poprawę u 12% osób badanych, poprzez leczenie sanatoryjne. Program jaki został podany przez Antczak i wsp. obejmował działania w zakresie światłolecznictwa, ciepło i zimnolecznictwa oraz wodolecznictwa, w ciągu 28 dni [1]. W badaniach własnych niniejszej pracy poprawę zauważono u 12,7% osób badanych o niejednorodnym czasie procesu usprawniania. Ból działa bezpośrednio na stan i funkcjonowanie osób chorych. Dzięki różnym skalom oceniającym stan pacjenta można określić ich stopień niepełnosprawności. Aby to ocenić użyto w badaniach kwestionariusza Oswestry, który ukazał mierną niepełnosprawność w badanej grupie. Pop T. i wsp. w swoich badaniach wskazali na 123
8 DOBROSTAN A STAN ZDROWIA niewielki stopień niepełnosprawności w grupie osób pracujących w szpitalu, jest to wynikiem rodzaju wykonywanej pracy przez badanych [7]. Klimaszewska w swych badaniach zaobserwowała, iż osoby chore często, bo aż w 42% stosują leki przeciwbólowe przynoszące częściową ulgę [5]. W badaniach zostały pozyskane informację tyczące się środków stosowanych podczas eliminacji bólu wskazując w 48% na farmakoterapię. Oznacza to iż blisko połowa osób chorych w walce z bólem wspomaga się lekami uśmierzającymi ból. Romanowski w badanej grupie zauważył iż 50% chorych cierpiących na chorobę przewlekle nadużywa leków przeciwbólowych lecząc się objawowo a nie działających na samą przyczynę choroby. Zauważył, że działając ruchem można wpłynąć korzystnie na zmniejszenie przykrych doznań płynących z bólu stawowego. Ruch ma niebagatelne znaczenie dla organizmu, efektywnie działa na narządy wewnętrzne chorych, zmniejszając tym samym umieralność. Autor ukazał, iż dzięki zastosowaniu fizykoterapii działającej rozgrzewająco i odprężająco na tkanki, przygotowuje je do leczenia ruchem. Poprawiając przepływ krwi, a wraz z nim usuwając związki wzmagające odczucia bólowe. Badacz wykazał, że w walce z bólem aż 42% osób badanych stosuję aktywność fizyczną [9]. Badacze Depa i wsp. wskazali, że zespoły bólowe kręgosłupa są jednymi z najczęstszych chorób cywilizacyjnych przybierających rozmiar epidemiologii ówczesnego świata. Grupę badanych w liczbie 142 poproszono o dobrowolne uczestnictwo w badaniach, chcąc wykazać wpływ czynników takich jak: płeć, wiek, charakter pracy, wartości BMI na częstotliwość występowania dolegliwości bólowych. Używając skali Oswestry ukazał w badanej grupie umiarkowaną niepełnosprawność (48,6%). Analizując różne zależności stwierdził, iż czynnikiem, który określa poziom niepełnosprawność osób chorych z dolegliwościami bólowymi w obrębie kręgosłupa jest wiek. Według jego badań płeć, wartość BMI oraz charakter wykonywanej pracy nie mają znaczenie na efekt przeprowadzonej rehabilitacji.[2]. Wyniki uzyskane w badaniach własnych potwierdzają wnioski jakie uzyskali badacze Depa i wsp. wskazując, że częstotliwość występowania bólu nie jest zależna od: płci, poziomu wykształcenia, statusu zawodowego badanych i rodzaju wykonywanej pracy. W badaniach zaobserwowano, iż wiek osób badanych nie wpływa na częstotliwość występowania dolegliwości bólowych, a poziom niepełnosprawności na tle całej grupy został wskazany jako mierny- 24,1%. Kiwerski w swej pracy podjął pytanie dlaczego dolegliwości bólowe odczuwane w obrębie kręgosłupa dotyczą nie tylko osób starszych, lecz coraz częściej osób młodych aktywnych, czynnych zawodowo. Wskazuję przeciążenie kręgosłupa jako główną przyczynę przykrych doznań bólowych. W badaniach uczestniczyło 92 młodych pacjentów wskazujących zwiększone nasilenie bólu podczas podnoszenia ciężaru, 21 osób nie wskazało czynnika wywołującego ból. Chorzy uskarżali się na osłabienie czucia odruchów oraz zaburzenia neurologiczne. Wśród badanych ponad połowa bo aż 51 % wskazało na ból, zaburzenie czucia i zaburzenie odruchów wraz z osłabieniem zespołów mięśniowych [4]. Ratajczak chcąc ocenić wpływ laseroterapii i magnetoterapii połączonej z ruchem u osób cierpiących na chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa objął badaniem 30 osób, gdzie próg wiekowy sięgał od 41 do 62 lat. Badacz wyznaczył czas rehabilita- 124
9 Małgorzata Markowska, Tomasz Wójcik, Grażyna Nowak-Starz, Malwina Pobiega Wpływ zabiegów fizjoterapeutycznych na poziom odczuwalnego bólu u pacjentów z chorobą zwyrodnieniową w odcinku lędźwiowo-krzyżowym kręgosłupa cji na jedną serię zabiegową, w której pozyskano 10 zabiegów z zakresu laseroterapii, magnetoterapii i kinezyterapii. Aby ocenić natężenie bólu użyto skalę VAS. Autor zauważył poprawę po leczeniu z punktu widzenia istotności statystycznej, wskazał współdziałanie pomiędzy laseroterapią, magnetoterapią oraz kinezyterapią jako czynnikami zmniejszającymi ból. Kobiety przed leczeniem oceniały ból średnio na 6, a mężczyźni na 7, po zakończonej rehabilitacji wyniki uległy poprawie wykazując średnią ocenę bólu mężczyzn i kobiet na 1,5 [8]. W badanej grupie przed podjęciem leczenia średnia dla kobiet wynosiła 3, a dla mężczyzn 1,5. Po rehabilitacji wyniki kobiet nie uległy zmianie, natomiast średnia dla mężczyzn wynosiła 2. W badanej grupie 7 osób uczęszczało na wszystkie zabiegi, składające się z: laseroterapii, magnetoterapii, elektroterapii, masażu, terapii manualnej. A czas usprawniania graniczył od 10 do więcej niż 30 dni. WNIOSKI 1. Występowanie dolegliwości bólowych wynikających z choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa dotyczy coraz częściej osób nie tylko w starszym wieku, ale również chorych w młodym wieku. Badania wskazały, że kobiety częściej niż mężczyźni uskarżają się na ból wskazując umiarkowane jego natężenie przed i po podjęciu leczenia. 2. Osoby pracujące umysłowo częściej niż pozostałe uprawiają aktywność ( codziennie, 1 raz w tygodniu). 3. Odnotowano zależność wśród wskaźnikiem BMI i poziomem wykształcenia, wskazując na większe ryzyko nadwagi lub otyłości osób z wyższym i średnim wykształceniem. 4. W grupie badanych oceniono poziom niepełnosprawności przed i po podjęciu leczenia. Zauważono poprawę u 12,07% badanych PIŚMIENNICTWO 1. Antczak A, Haor B, Głowacka M, Biercewicz M., Jakość życia pacjentów z zespołem bólowym odcinka lędźwiowego kręgosłupa po zastosowaniu leczenia sanatoryjnego doniesienia wstępne. Piel. Zdr. Publ. 2014; 4(1): Depa A i wsp, Wykorzystanie kwestionariusza Oswestry do oceny stopnia upośledzenia aktywności funkcjonalnej u chorych z zespołem bólowym dolnego odcinka kręgosłupa. Postępy rehabilitacji 2010; 2: Dziak A, Bóle krzyża. Wydawnictwo PZWL, Warszawa Kiwerski J, Choroba dyskowa dolnego odcinka u osób młodych. Postępy rehabilitacji 2011;1: Klimaszewska K i wsp, Jakość życia pacjentów z zespołami bólowymi odcinka lędźwiowego kręgosłupa. Problemy pielęgniarstwa 2011; 19: Korzeniowska K, Szałek E, Ból. Farmacja współczesna 2010; 3:
10 DOBROSTAN A STAN ZDROWIA 7. Pop T i wsp. Stopień niesprawności personelu medycznego mierzony kwestionariuszem Oswestry. Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego. Rzeszów 2008, 2, Ratajczak B i wsp. Ocena wpływu laseroterapii i magnetoterapii w połączeniu z kinezyterapią u pacjentów z chorobą zwyrodnieniową odcinka lędźwiowo- krzyżowego kręgosłupa. Postępy rehabilitacji 2011; 2 : Romanowski M, Rąglewska P, Sposoby leczenia bólu w subiektywnej ocenie pacjentów z chorobami zwyrodnieniowymi stawów. Praktyczna fizjoterapia i rehabilitacja 2010; 10 : Szabuniewicz S, Bóle kręgosłupa terapią McKenziego, Wydawnictwo Harmonia, Gdańsk Śliwiński A i wsp. Quality of life in patients with lumbar spinal pain. Fizjoterapia Polska 2014; 2(14): STRESZCZENIE Choroba zwyrodnieniowa ze względu na stopień występowania stanowi problem globalny ludności. Wpływa na zdolność do pracy, w perspektywie zbiorowej zmniejsza produktywność, ogranicza prawidłowe funkcjonowanie w społeczeństwie. Celem pracy jest ocena skuteczności działań fizjoterapeutycznych w zmniejszeniu bólu w odcinku lędźwiowo- krzyżowym. Badania przeprowadzone zostały przy pomocy sondażu diagnostycznego i kwestionariusza Oswestry na grupie 58 pacjentów, u których występowały dolegliwości bólowe w odcinku lędźwiowokrzyżowym. Badania wykazały, że osoby z wyższym wykształceniem uprawiają aktywność fizyczną codziennie, natomiast ich wartość BMI wykazuje większe ryzyko otyłością. Badania wykazały zmniejszenie odczuć bólowych u chorych po zastosowaniu działań fizjoterapeutycznych. ABSTRACT Osteoarthritis, due to its frequency of occurrence is a global problem for humankind. It influences our ability to work, from a collective point of view it decreases productivity, and limits proper functioning in a society. The aim of the research was to assess the effectiveness of physiotherapeutic actions in relieving lower back pain. The research was carried out using a diagnostic survey and the Oswestry Low Back Pain Questionnaire on a group of 58 patients who were suffering from lower back pain. The research found that people with higher education exercise daily, however, their BMI value shows a higher risk of obesity. The research proved that the pain of patients who underwent physical therapy was decreased. Artykuł zawiera znaków ze spacjami (19813 znaków + 284,1 cm 2 grafiki) 126
THE MOST FREQUENT PHYSICAL MODALITIES IN PATIENTS WITH PAIN IN LUMBOSACRAL SPINE AND AN ASSESSMENT OF THEIR ANALGESIC EFFECTIVENESS
NAJCZĘŚCIEJ STOSOWANE ZABIEGI FIZYKALNE U PACJENTÓW Z DOLEGLIWOŚCIAMI BÓLOWYMI ODCINKA L-S KRĘGOSŁUPA WRAZ Z OCENĄ ICH SKUTECZNOŚCI W DZIAŁANIU PRZECIWBÓLOWYM THE MOST FREQUENT PHYSICAL MODALITIES IN PATIENTS
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE
UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE WYDZIAŁ NAUK O ZDROWIU PIOTR TURMIŃSKI Porównanie skuteczności wybranych metod fizjoterapeutycznych w leczeniu skręceń stawu skokowego STRESZCZENIE ROZPRAWY DOKTORSKIEJ
Bardziej szczegółowoStreszczenie mgr Agnieszka Kotwica
Streszczenie mgr Agnieszka Kotwica Słowa kluczowe: rehabilitacja uzdrowiskowa, dysfunkcje narządu ruchu, ból, jakość życia Zdrowie na podstawie definicji prezentowanej, przez WHO oznacza całkowity brak
Bardziej szczegółowoWydział Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku
Wydział Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku Klinika Rehabilitacji Dziecięcej Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku z Ośrodkiem Wczesnej Pomocy Dzieciom Upośledzonym "Dać Szansę" ul. Waszyngtona
Bardziej szczegółowolat deklarowało silny stopień nasilenia bólu. W RZS 51% respondentów chorujących powyżej 10 lat oceniało ból na poziomie silnym.
I. STRESZCZENIE Głównym celem pracy była analiza porównawcza jakości życia i stanu fizycznego pacjentów z chorobą zwyrodnieniową stawów z grupą chorych z reumatoidalnym zapaleniem stawów. Badania przeprowadzono
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 7 SECTIO D 2005
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 7 SECTIO D 5 1 Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Białej Podlaskiej Instytut Pielęgniarstwa Higher State Vocational School
Bardziej szczegółowoWpływ leczenia uzdrowiskowego na redukcję odczuwania bólu u pacjentów z dysfunkcją narządu ruchu doniesienie wstępne.
Wpływ leczenia uzdrowiskowego na redukcję odczuwania bólu u pacjentów z dysfunkcją narządu ruchu doniesienie wstępne. Agnieszka Kotwica Uniwersytet Medyczny w Lublinie Wydział Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu
Bardziej szczegółowoZESPOŁY BÓLOWE ODCINKA LĘDŹWIOWO-KRZYŻOWEGO KRĘGOSŁUPA
ZESPOŁY BÓLOWE ODCINKA LĘDŹWIOWO-KRZYŻOWEGO KRĘGOSŁUPA Anna Wójcik, Beata Martowicz Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji w Zamościu Streszczenie Styl życia i zachowania zdrowotne determinują w największym
Bardziej szczegółowoOcena ogólna: Raport całkowity z okresu od 04.05.2007 do 15.11.2007
W Niepublicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej ABC medic Praktyka Grupowa Lekarzy Rodzinnych w Zielonej Górze w okresie od 04.05.2007-15.11.2007 została przeprowadzona ocena efektów klinicznych u pacjentów
Bardziej szczegółowoJolanta Kujawa 1, Michał Dwornik 2. Zakład Rehabilitacji Oddziału Fizjoterapii II WL, Warszawski Uniwersytet Medyczny
Jolanta Kujawa 1, Michał Dwornik 2 Ocena porównawcza skuteczności metody neuromobilizacji i tradycyjnego postępowania fizjoterapeutycznego u chorych z zespołem bólowym części lędźwiowo-krzyżowej kręgosłupa
Bardziej szczegółowoI F izjoterapia! OGÓLNA
PA TR ONA T MER YTOR YCZNY Komitet Rehabilitacji, Kultury Fizycznej i Integracji Społecznej PAN I F izjoterapia! OGÓLNA Wydawnictwo Lekarskie PZWL F izjoterapia ogólna prof. dr hab. med. JERZY E. KIWERSKI
Bardziej szczegółowoSkuteczność peloidoterapii, kinezyterapii i pola magnetycznego niskiej częstotliwości w leczeniu objawów dyskopatii lędźwiowej
Wydział Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku Klinika Rehabilitacji Dziecięcej Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku z Ośrodkiem Wczesnej Pomocy Dzieciom Upośledzonym "Dać Szansę" ul. Waszyngtona
Bardziej szczegółowoRehabilitacja/fizjoterapia pacjentów ze schorzeniami przewlekłymi. Mgr Zbigniew Kur
Rehabilitacja/fizjoterapia pacjentów ze schorzeniami przewlekłymi Mgr Zbigniew Kur Choroby przewlekłe: - najczęstsza przyczyną zgonów na całym świecie - jak podaje WHO, co roku przyczyniają się do śmierci
Bardziej szczegółowo4.1. Charakterystyka porównawcza obu badanych grup
IV. Wyniki Badana populacja pacjentów (57 osób) składała się z dwóch grup grupy 1 (G1) i grupy 2 (G2). W obu grupach u wszystkich chorych po zabiegu artroskopowej rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego
Bardziej szczegółowoSTRESZCZENIE W JĘZYKU POLSKIM
STRESZCZENIE W JĘZYKU POLSKIM Wstęp Choroby nowotworowe są poważnym problemem współczesnych społeczeństw. Rozpoznawanie trudności w funkcjonowaniu psychosomatycznym pacjentów jest konieczne do świadczenia
Bardziej szczegółowoIn fo rma cje og ó lne. Nazwa modułu: Balneologia i leczenie uzdrowiskowe Rodzaj modułu/przedmiotu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność
Załącznik Nr do Uchwały Nr SYLAB US MODU ŁU ( PR Z DM IOTU) In fo rma cje og ó lne Nazwa modułu: Balneologia i leczenie uzdrowiskowe Rodzaj modułu/przedmiotu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom
Bardziej szczegółowowykłady 5, ćwiczenia - 15 wykłady 5, ćwiczenia - 15 Nakład pracy studenta bilans punktów ECTS Obciążenie studenta
Lp. Element Opis 1 Nazwa 2 Typ Podstawy fizjoterapii klinicznej w chorobach wieloukładowych w obrębie narządu ruchu obowiązkowy 3 Instytut Nauk o Zdrowiu 4 Kod PPWSZ F-P_20 Kierunek, kierunek: Fizjoterapia
Bardziej szczegółowoMichał Dwornik 1, Aleksandra Marek 2, Aleksander Kłosiewicz 2, Katarzyna Wasiak 1, Maria Kłoda 1,3, Anna Koseska 4, Bartosz Kaczyński 5
Michał Dwornik 1, Aleksandra Marek 2, Aleksander Kłosiewicz 2, Katarzyna Wasiak 1, Maria Kłoda 1,3, Anna Koseska 4, Bartosz Kaczyński 5 Ocena zmian napięcia mięśniowego po zabiegach trakcji manualnej u
Bardziej szczegółowoRECENZJA. rozprawy doktorskiej na stopień doktora nauk o zdrowiu. mgra Jakuba Szewczyka
Wrocław, 19.02.2018 RECENZJA rozprawy doktorskiej na stopień doktora nauk o zdrowiu mgra Jakuba Szewczyka pt. : Ocena i porównanie skuteczności zabiegów rehabilitacyjnych w zakresie dolegliwości bólowych
Bardziej szczegółowoRozwój rehabilitacji medycznej i fizjoterapii
Rozwój rehabilitacji medycznej i fizjoterapii prof. nzw. dr hab. n. med. Zbigniew Śliwioski konsultant krajowy w dziedzinie fizjoterapii Do roku 2050 populacja ludzi w wieku 60+ będzie stanowić 22% wszystkich
Bardziej szczegółowoPodstaw y rehabilitacji dla studentów m edycyny
Podstaw y rehabilitacji dla studentów m edycyny Redakcja naukowa prof. dr hab. n. k. f. Zdzisława Wrzosek dr n. med. Janusz Bolanowski Warszawa Wydawnictwo Lekarskie PZWL Spis treści Wstęp - Zdzisława
Bardziej szczegółowo1. Polska szkoła rehabilitacji. Ogólnoustrojowe konsekwencje bezruchu po urazach ośrodkowego układu nerwowego, udarach i urazach wielonarządowych
Wykłady: 1. Polska szkoła rehabilitacji. Ogólnoustrojowe konsekwencje bezruchu po urazach ośrodkowego układu nerwowego, udarach i urazach wielonarządowych - przeglądowa historia rehabilitacji na świecie
Bardziej szczegółowoStreszczenie Wstęp: Cel pracy:
Streszczenie Wstęp: Ocena bólu, który jest zjawiskiem bardzo złożonym z klinicznego punktu widzenia, stanowi jedno z istotnych wyzwań współczesnej medycyny. Rzetelne oszacowanie bólu ma podstawowe znaczenie
Bardziej szczegółowoZASTOSOWANIE MD-SHOULDER W LECZENIU ZESPOŁU CIEŚNI PODBARKOWEJ
Dolegliwości bólowe w obrębie obręczy barkowej to problem, który dotyczy coraz większej liczby osób, niestety coraz młodszych. Dawniej typowym pacjentem zgłaszającym się z bólem barku była osoba starsza,
Bardziej szczegółowoI nforma c j e ogólne. Balneologia i leczenie uzdrowiskowe. Nie dotyczy. Dr hab. n. zdr. Anna Lubkowska
YL AB U MODUŁ U (PRZDMIOTU) I nforma c j e ogólne Kod modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów pecjalność Poziom studiów Forma studiów Rok studiów Nazwa modułu Balneologia i leczenie uzdrowiskowe
Bardziej szczegółowoRegionalny program rehabilitacji osób z zapalnymi chorobami układu kostno-stawowego i mięśniowego na lata
Agenda 1. Omówienie Regionalnych Programów Zdrowotnych w zakresie chorób zapalnych i przewlekłych układu kostno-stawowego i mięśniowego, 2. Omówienie głównych założeń konkursu nr RPSL. 08.03.02-IZ.01-24-297/18
Bardziej szczegółowoChoroby somatyczne, izolacja społeczna, utrata partnera czy nadużywanie leków to główne przyczyny częstego występowania depresji u osób starszych
Choroby somatyczne, izolacja społeczna, utrata partnera czy nadużywanie leków to główne przyczyny częstego występowania depresji u osób starszych 23 lutego, przypada obchodzony po raz szósty, ogólnopolski
Bardziej szczegółowoKOMPLEKSOWA REHABILITACJA OFERTA DLA FIRM
KOMPLEKSOWA REHABILITACJA OFERTA DLA FIRM Zdrowy pracownik, to wydajny pracownik. VERIDIS PREZENTUJE - OFERTA DLA FIRM Ci, którzy myślą, że nie mają czasu na ćwiczenia fizyczne, będą musieli wcześniej
Bardziej szczegółowoPoduszki ortopedyczne
Poduszki ortopedyczne Ból odcinka szyjnego kręgosłupa pojawia się u około 60-90% populacji, przeważnie między 25 a 60 rokiem życia. Zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa szyjnego początkowo przebiegają bezobjawowo,
Bardziej szczegółowoI nforma c j e ogólne. Ergonomia. Nie dotyczy. Wykłady 40 godz. Dr hab. n. zdr. Anna Lubkowska
S YL AB US MODUŁ U (PRZDMIOTU) I nforma c j e ogólne Kod modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Rok studiów Nazwa modułu rgonomia Przedmiot do wyboru
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 9 lipca 2018 r. Poz. 1319
Warszawa, dnia 9 lipca 2018 r. Poz. 1319 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 27 czerwca 2018 r. w sprawie szczegółowego wykazu czynności zawodowych fizjoterapeuty Na podstawie art. 4 ust. 7 ustawy
Bardziej szczegółowoDyskopatia & co dalej? Henryk Dyczek 2010
Dyskopatia & co dalej? Henryk Dyczek 2010 Definicja - 1 Dyskopatia szerokie pojęcie obejmujące schorzenia krążka międzykręgowego. W większości przypadków jest to pierwszy z etapów choroby zwyrodnieniowej
Bardziej szczegółowoARCUS. OFERTA DLA FIRM by. Ul. Wysłouchów 51/u2, 30-611 Kraków Telefon 012 654 89 87 Kom 601 95 65 25 www.arcus.strefa.pl
OFERTA DLA FIRM by ARCUS 2011r Szanowni Państwo Cieszę się, że mogę zapoznać Państwa z działalnością usługową Firmy ARCUS. Jestem przekonany, że firma posiadając szerokie spektrum usług będzie odpowiednim
Bardziej szczegółowoTematy prac dyplomowych seminaria 2012-2013 Promotor Dr hab. med. prof. nadzw. Zbigniew Deskur
Promotor Dr hab. med. prof. nadzw. Zbigniew Deskur 1. Ocena wpływu fizjoterapii (kinezyterapii, fizykoterapii) na stan zdrowia osób z chorobami układu oddechowego (np. astmy). 2. Ocena wpływu fizjoterapii
Bardziej szczegółowoProgram praktyk zawodowych dla kierunku: Fizjoterapia ( studia stacjonarne i niestacjonarne)
Wyższa Szkoła Mazowiecka w Warszawie Wydział Nauk Medycznych Program praktyk zawodowych dla kierunku: Fizjoterapia ( studia stacjonarne i niestacjonarne) Student studiów pierwszego stopnia (licencjat)
Bardziej szczegółowoOCENA STYLU ŻYCIA DLA POTRZEB DZIAŁAŃ Z ZAKRESU PROMOCJI ZDROWIA
Katedra i Zakład Promocji Zdrowia Wydział Nauk o Zdrowiu Collegium Medicum UMK OCENA STYLU ŻYCIA DLA POTRZEB DZIAŁAŃ Z ZAKRESU PROMOCJI ZDROWIA I. WYWIAD WIEK.. PŁEĆ WYKSZTAŁCENIE. MIEJSCE ZAMIESZKANIA
Bardziej szczegółowoE. Czy uważa Pan/i, że powrót do domu jest związany z dodatkowymi zagrożeniami? a. Tak b. Chyba tak c. Nie jestem pewien d. Nie
SKALA GOTOWOŚCI DO WYPISU ZE SZPITALA U PACJENTÓW PO ZAWALE MIĘŚNIA SERCOWEGO The Readiness for Hospital Discharge After Myocardial Infarction Scale (RHDS MIS) Autor: Aldona Kubica Kwestionariusz dla pacjentów
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE WYDZIAŁ NAUK O ZDROWIU PRACA DOKTORSKA STRESZCZENIE
UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE WYDZIAŁ NAUK O ZDROWIU PRACA DOKTORSKA STRESZCZENIE ZASTOSOWANIE KINESIOTAPINGU W LECZENIU BÓLU I DYSFUNKCJI BARKU U OSÓB PO PRZEBYTYM UDARZE MÓZGU Anna Kręgiel PROMOTOR
Bardziej szczegółowoJakość życia pacjentów z zespołem bólowym odcinka lędźwiowego kręgosłupa po zastosowaniu leczenia sanatoryjnego doniesienia wstępne
prace ORYGINALNE Piel. Zdr. Publ. 2014, 4, 1, 19 25 ISSN 2082-9876 Copyright by Wroclaw Medical University Anna Antczak 1, Beata Haor 2, Mariola Głowacka 3 Monika Biercewicz 4 Jakość życia pacjentów z
Bardziej szczegółowoCałościowe sprawozdanie końcowe. Monitoring postmarketingowy urządzenia medycznego BIOSYNCHRON 1000 Anti Dekubitus (wersja aktywna i pasywna)
Całościowe sprawozdanie końcowe Monitoring postmarketingowy urządzenia medycznego BIOSYNCHRON 1000 Anti Dekubitus (wersja aktywna i pasywna) 1 Opis: Otwarte badania kliniczne z udziałem użytkowników oceniające
Bardziej szczegółowoPAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ I OCHRONY ZDROWIA. Katedra Fizjoterapii i Nauk o Zdrowiu. Kierunek: Fizjoterapia
PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ I OCHRONY ZDROWIA Katedra Fizjoterapii i Nauk o Zdrowiu Kierunek: Fizjoterapia SYLABUS Nazwa przedmiotu Fizjoterapia kliniczna w dysfunkcji
Bardziej szczegółowoBóle kręgosłupa. Raport badawczy
Bóle kręgosłupa Raport badawczy Spis treści Slajdy Metodologia badania 3 Podsumowanie wyników 4-5 Szczegółowe wyniki badania 6-19 Struktura demograficzna 20-23 Kontakt 24 Metodologia badania Badanie zostało
Bardziej szczegółowoEwaluacja badań medycznych według EBM (medycyny opartej na dowodach naukowych) poziomy wiarygodności... 613 Wykaz skrótów... 613
IX 1. MECHANIZMY POWSTAWANIA BÓLU Jerzy Wordliczek, Jan Dobrogowski... 1 Patomechanizm bólu ostrego... 3 Patomechanizm bólu przewlekłego... 9 Ból neuropatyczny... 10 Ośrodkowa sensytyzacja... 15 2. METODY
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 1 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki chorób układu krążenia
Program profilaktyki chorób układu krążenia 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU PROFILAKTYKI CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego. Choroby układu krążenia
Bardziej szczegółowoSAMODZIELNY PUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ W SOKOŁOWIE PODLASKIM
BENEFICJENT: SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ W SOKOŁOWIE PODLASKIM TYTUŁ PROJEKTU: JESTEM ZDROWA/Y PROGRAM LECZENIA CHORÓB KRĘGOSŁUPA I OTYŁOŚCI WŚRÓD DZIECI Z POWIATU SOKOŁOWSKIEGO NR UMOWY:
Bardziej szczegółowoPrzegląd epidemiologiczny metod diagnostyki i leczenia łagodnego rozrostu stercza na terenie Polski.
Przegląd epidemiologiczny metod diagnostyki i leczenia łagodnego rozrostu stercza na terenie Polski. Program MOTO-BIP /PM_L_0257/ Ocena wyników programu epidemiologicznego. Dr n. med. Bartosz Małkiewicz
Bardziej szczegółowoJAKOŚĆ ŻYCIA A WSPARCIE SPOŁECZNE KOBIET Z HIPERGLIKEMIĄ W OKRESIE CIĄŻY
UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE WYDZIAŁ NAUK O ZDROWIU ZAKŁAD PODSTAW POŁOŻNICTWA Marta Izabela Zarajczyk JAKOŚĆ ŻYCIA A WSPARCIE SPOŁECZNE KOBIET Z HIPERGLIKEMIĄ W OKRESIE CIĄŻY Rozprawa na stopień doktora
Bardziej szczegółowoZespoły bólowe kręgosłupa
Zespoły bólowe kręgosłupa W około 70-80% przypadków pierwszego spotkania pacjenta i lekarza nie daje ustalić się dokładnie przyczyny bólów kręgosłupa. Świadczy to o złożoności tego problemu. Mimo tego
Bardziej szczegółowoPALIATYWNEJ W OPIECE. Redakcja naukowa A g n ieszka W ó j c ik - A n n a Pyszora. Komitet Rehabilitacji, Kultury Fizycznej i Integracji Społecznej PAN
PATRONAT MERYTORYCZNY Komitet Rehabilitacji, Kultury Fizycznej i Integracji Społecznej PAN F iz jo t e r a p ia W OPIECE PALIATYWNEJ Redakcja naukowa A g n ieszka W ó j c ik - A n n a Pyszora F iz jo t
Bardziej szczegółowoPodkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko. Syllabus przedmiotowy 2017/ /2022 r.
Podkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko Syllabus przedmiotowy 07/08 0/0 r. Wydział Fizjoterapii Kierunek studiów Fizjoterapia Specjalność ----------- Forma studiów Stacjonarne Stopień studiów
Bardziej szczegółowoPAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ I OCHRONY ZDROWIA. Katedra Fizjoterapii i Nauk o Zdrowiu. Kierunek: Fizjoterapia
Załącznik nr 1 do zarządzenia Nr 12/2012 Rektora PWSZ w Koninie z dnia 28 lutego 2012 w sprawie ustalenia wzoru sylabusa PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ I OCHRONY ZDROWIA
Bardziej szczegółowoInformacja dla pacjentów
info Informacja dla pacjentów ze szpiczakiem mnogim leczonych bortezomibem Polineuropatia indukowana bortezomibem Konsultacja merytoryczna: Prof. dr hab. Lidia Usnarska-Zubkiewicz Katedra i Klinika Hematologii,
Bardziej szczegółowomgr Dorota Lasota Wpływ alkoholu etylowego na ciężkość obrażeń ofiar wypadków komunikacyjnych Streszczenie Wstęp
mgr Dorota Lasota Wpływ alkoholu etylowego na ciężkość obrażeń ofiar wypadków komunikacyjnych Streszczenie Wstęp Wypadki komunikacyjne są istotnym problemem cywilizacyjnym, społecznym i medycznym. Są jedną
Bardziej szczegółowoAlf Nachemson (1995)
Alf Nachemson (1995) Schorzenia kręgosłupa w krajach o rozwiniętej opiece socjalnej, mogą doprowadzić je do bankructwa PTO 2 PTO 130 Sztuczny nucleus pulposus PTO 5 Implanty stosowane w leczeniu zmian
Bardziej szczegółowoSCHIZOFRENIA ROLA OPIEKUNÓW W KREOWANIU WSPÓŁPRACY DR MAREK BALICKI
SCHIZOFRENIA ROLA OPIEKUNÓW W KREOWANIU WSPÓŁPRACY DR MAREK BALICKI PACJENT NA RYNKU PRACY 43 lata, stan wolny, wykształcenie średnie Pierwsze objawy w wieku 29 lat. Średnio 1 rok mija od momentu pierwszych
Bardziej szczegółowoDr Mariola Seń z Zespołem. Zakład Promocji Zdrowia, Katedra Zdrowia Publicznego Akademia Medyczna im.piastów Śląskich we Wrocławiu
Dr Mariola Seń z Zespołem Zakład Promocji Zdrowia, Katedra Zdrowia Publicznego Akademia Medyczna im.piastów Śląskich we Wrocławiu Opieka długoterminowa Według diagnozy Grupy Roboczej ds. przygotowania
Bardziej szczegółowo4. Zasady gromadzenia danych. 6. Udział pielęgniarki w terapii pacjentów
Przedmiot: Psychiatria i pielęgniarstwo psychiatryczne oddział psychiatryczny 1. Udział w organizacji opieki psychiatrycznej w Klinice w świetle obowiązujących regulacji prawnych. 2. Procedura przyjęcia
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 3 SECTIO D 2004
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 3 SECTIO D 2004 Katedra Pielęgniarstwa Klinicznego Wydziału Zdrowia Publicznego AM we Wrocławiu MARTA ARENDARCZYK, EWA
Bardziej szczegółowoREHABILITACJA ZDALNIE NADZOROWANA U PACJENTÓW ZE ZMIANAMI ZWYRODNIENIOWYMI STAWU BIODROWEGO
Anna Czyżewska, Wojciech Glinkowski REHABILITACJA ZDALNIE NADZOROWANA U PACJENTÓW ZE ZMIANAMI ZWYRODNIENIOWYMI STAWU BIODROWEGO Katedra i Klinika Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu, Centrum Doskonałości
Bardziej szczegółowoKatedra Fizjoterapii
Kierownik: dr hab. Ewa Demczuk-Włodarczyk prof. nadzw. Sekretariat: Pracownia badawcza: mgr Danuta Jóźwiak mgr inż. Maciej Kosim Działalność naukowa Główne kierunki badań w Katedrze: Ocena stanu morfofunkcjonalnego
Bardziej szczegółowoPodkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko. Syllabus przedmiotowy 2016/ /2019
Podkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko Syllabus przedmiotowy 016/017-018/019 Wydział Fizjoterapii Kierunek studiów Fizjoterapia Specjalność ----------- Forma studiów Stacjonarne / Niestacjonarne
Bardziej szczegółowoI nforma c j e ogólne. Podstawy ergonomii. Nie dotyczy. Pierwszy. Seminaria 40 godz. Dr hab. n. zdr. Anna Lubkowska
S YL AB US MODUŁ U (PRZDMIOTU) I nforma c j e ogólne Kod modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Rok studiów Nazwa modułu Podstawy ergonomii Przedmiot
Bardziej szczegółowoM1_W04 M1_W10 K_W 01 M1_W01 M1_W02 M1_W10 K_W 02 M1_W05 M1_W03 K_W 03 M1_W08 M1_W11, M1_W12 M1_W01 M1_W02 M1_W03 M1_W07 M1_W10 M1_W01 M1_W07 M1_W10
TABELA ODNIESIENIA EFEKTÓW KIERUNKOWYCH DO EFEKTÓW OBSZAROWYCH KIERUNEK FIZJOTERAPIA POZIOM KSZTAŁCENIA - studia i stopnia PROFIL KSZTAŁCENIA - praktyczny OBSZAR KSZTAŁCENIA - obszar nauk medycznych, nauk
Bardziej szczegółowoAutor: Aldona Kubica. Kwestionariusz dla pacjentów po zawale serca leczonych angioplastyka wieńcową. Wersja 1
SKALA GOTOWOŚCI DO WYPISU ZE SZPITALA U PACJENTÓW PO ZAWALE MIĘŚNIA SERCOWEGO The Readiness for Hospital Discharge After Myocardial Infarction Scale (RHDS MIS) Autor: Aldona Kubica Kwestionariusz dla pacjentów
Bardziej szczegółowoBadanie OACT (OsteoArthritis Combination Treatment) Ocena leczenia ChZS za pomocą terapii skojarzonej glukozaminą i chondroityną
Badanie OACT (OsteoArthritis Combination Treatment) Ocena leczenia ChZS za pomocą terapii skojarzonej glukozaminą i chondroityną Nieinterwencyjny program badawczo-obserwacyjny Warszawa 2014 1. Założenia
Bardziej szczegółowoWydział Nauk o Zdrowiu Kierunek Fizjoterapia Stopień I, Profil praktyczny
LISTA PRZEDMIOTÓW, KTÓRE MOGĄ BYĆ UZNANE NA PODSTAWIE OCENY EFEKTÓW UCZENIA SIĘ ZDOBYTYCH NA DRODZE EDUKACJI POZAFORMALNEJ I NIEFORMALNEJ NA ROK AKADEMICKI 2016/2017 Wydział Nauk o Zdrowiu Kierunek Fizjoterapia
Bardziej szczegółowoAnna Kłak. Korzystanie z informacji dostępnych w Internecie z zakresu zdrowia i choroby przez osoby chore na alergię dróg oddechowych i astmę
Anna Kłak Korzystanie z informacji dostępnych w Internecie z zakresu zdrowia i choroby przez osoby chore na alergię dróg oddechowych i astmę STRESZCZENIE ROZPRAWY DOKTORSKIEJ Wstęp: Świadomość pacjentów
Bardziej szczegółowoMasaż. Warianty usługi: estetyka.luxmed.pl
Masaż Masaż polega na manualnym ucisku ciała w celu redukcji napięcia mięśni, eliminacji bóli kręgosłupa oraz dolegliwości pochodzenia okołostawowego. Masaż relaksacyjny skutecznie redukuje poziom stresu
Bardziej szczegółowoPublikacje: Ćwirlej A Ćwirlej A Ćwirlej A Ćwirlej A Ćwirlej A Ćwirlej A Ćwirlej A Ćwirlej A Ćwirlej A Ćwirlej A Ćwirlej A Ćwirlej A.
Publikacje: 1. Ćwirlej A., Kwolek A., Styl życia i poziom wiedzy mieszkańców dużego miasta w kontekście profilaktyki zdrowotnej. Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2003, 3, 253-259. 2. Ćwirlej
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK DYDAKTYCZNY NA ROK AKADEMICKI 2011/2012 NAZWA JEDNOSTKI:
PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY NA ROK AKADEMICKI 2011/2012 NAZWA JEDNOSTKI: Katedra i Klinika Rehabilitacji U.M. w Poznaniu 1. Adres jednostki: Adres: 28 Czerwca 1956 nr 135/147 Tel. /Fax: 61 8310-217 / 61 8310-173
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LVIII, SUPPL. XIII, 286 SECTIO D 2003
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LVIII, SUPPL. XIII, 286 SECTIO D 2003 Zakład Zarządzania i Ekonomiki Ochrony Zdrowia Akademii Medycznej w Lublinie Department of Health
Bardziej szczegółowoMetoksyfluran (Penthrox) Lek. Justyna Kasznia
Metoksyfluran (Penthrox) Lek. Justyna Kasznia Metoksyfluran nowy-stary środek Stosowany w Australii i Nowej Zelandii od 40 lat jako środek p- bólowy Zarejestrowany we wszystkich krajach Europejskich w
Bardziej szczegółowoWydział Nauk o Zdrowiu KATOWICE
Wydział Nauk o Zdrowiu 6.12.2014 KATOWICE syndrome - zespół słabości, zespół wątłości, zespół kruchości, zespół wyczerpania rezerw. Zespół geriatryczny, charakteryzujący się zmniejszeniem rezerw i odporności
Bardziej szczegółowoPrzykłady wybranych fragmentów prac egzaminacyjnych z komentarzami technik masażysta 322[12]
Przykłady wybranych fragmentów prac egzaminacyjnych z komentarzami technik masażysta 322[12] Zadanie egzaminacyjne Do gabinetu masażu w zakładzie opieki zdrowotnej zgłosiła się pacjentka ze skierowaniem
Bardziej szczegółowoKrzysztof Błecha Specjalistyczny gabinet lekarski rehabilitacji i chorób wewnętrznych w Żywcu.
Krzysztof Błecha Specjalistyczny gabinet lekarski rehabilitacji i chorób wewnętrznych w Żywcu. Dyslordoza szyjna a zaburzenia neurowegetatywne Dyslordoza of neck and neurovegetative disorders Słowa kluczowe:
Bardziej szczegółowoCz. II. Metodologia prowadzonych badań. Rozdz. 1. Cele badawcze. Rozdz. 2. Metody i narzędzia badawcze. Celem badawczym niniejszego projektu jest:
Cz. II. Metodologia prowadzonych badań Rozdz. 1. Cele badawcze Celem badawczym niniejszego projektu jest: 1. Analiza zachowań zdrowotnych, składających się na styl życia Wrocławian: aktywność fizyczna,
Bardziej szczegółowoSYTUACJA ZDROWOTNA DZIECI I MŁODZIEŻY W WOJEWÓDZTWIE ŁÓDZKIM
SYTUACJA ZDROWOTNA DZIECI I MŁODZIEŻY W WOJEWÓDZTWIE ŁÓDZKIM 2 LICZBA LUDNOŚCI W 2010 ROKU 2010 województwo łódzkie miasto Łódź liczba ludności ogółem 2552000 737098 0 19 r.ż. 504576 (19,7) 117839 (15,9)
Bardziej szczegółowoPROGRAM PRAKTYK ZAWODOWYCH W WYBRANYCH SPECJALIZACJIACH KLINICZNYCH
PROGRAM PRAKTYK ZAWODOWYCH W WYBRANYCH SPECJALIZACJIACH KLINICZNYCH Student w ramach realizacji praktyki klinicznej w danej specjalizacji dostępnej w wybranej placówce medycznej, powinien odbywać ją w
Bardziej szczegółowoELEMENTY FARMAKOLOGII OGÓLNEJ I WYBRANE ZAGADNIENIA Z ZAKRESU FARMAKOTERAPII BÓLU
Barbara FILIPEK Gabriel NOWAK Jacek SAPA Włodzimierz OPOKA Marek BEDNARSKI Małgorzata ZYGMUNT ELEMENTY FARMAKOLOGII OGÓLNEJ I WYBRANE ZAGADNIENIA Z ZAKRESU FARMAKOTERAPII BÓLU Copyright by Barbara Filipek,
Bardziej szczegółowoul. Belgradzka 52, 02-795 Warszawa-Ursynów tel. kom. +48 794 207 077 www.fizjoport.pl
Coraz większa liczba pacjentów zgłasza się do fizjoterapeutów z problemami bólowymi w obrębie kręgosłupa. Często postawiona diagnoza dyskopatia, wywołuje niepokój o własne zdrowie i wątpliwości w jaki
Bardziej szczegółowoFIZJOTERAPIA W PRAKTYCE
PROGRAM STUDIÓW FIZJOTERAPIA W PRAKTYCE MODUŁ I. Kompleks barkowo-ramienny 20 godzin struktur stawowych i okołostawowych MODUŁ II. Kompleks barkowo-ramienny, kręgosłup szyjny (staw szczytowo-potyliczny
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYKI I WCZESNEGO WYKRYWANIA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA
PROGRAM PROFILAKTYKI I WCZESNEGO WYKRYWANIA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA - 2006 1. UZASADNIENIE POTRZEBY PROGRAMU Choroby układu krążenia są główną przyczyną zgonów w Polsce i na świecie. Umieralność z tego
Bardziej szczegółowoMaria Korzonek Wydział Nauk o Zdrowiu Pomorski Uniwersytet Medyczny Szczecin ZESPÓŁ SŁABOŚCI I JEGO WPŁYW NA ROKOWANIE CHOREGO
Maria Korzonek Wydział Nauk o Zdrowiu Pomorski Uniwersytet Medyczny Szczecin ZESPÓŁ SŁABOŚCI I JEGO WPŁYW NA ROKOWANIE CHOREGO Zespół słabości: definicja Charakteryzuje się spadkiem odporności na ostry
Bardziej szczegółowoFIZJOTERAPIA II stopień
Wydział Nauk o Zdrowiu i Nauk Społecznych Państwowej Szkoły Wyższej im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej Zestaw pytań do egzaminu dyplomowego na kierunku FIZJOTERAPIA II stopień ROK AKADEMICKI
Bardziej szczegółowoZAANGAŻOWANIE W PRZEBIEG LECZENIA U CHORYCH ZE SCHIZOFRENIĄ PODDANYCH TERAPII PRZECIWPSYCHOTYCZNEJ
ZAANGAŻOWANIE W PRZEBIEG LECZENIA U CHORYCH ZE SCHIZOFRENIĄ PODDANYCH TERAPII PRZECIWPSYCHOTYCZNEJ Raport z Programu Edukacyjno-Badawczego Październik 2017 Założenia programu Małe zaangażowanie w przebieg
Bardziej szczegółowoProgram rehabilitacji i wspierania aktywności ruchowej starszych mieszkańców gminy Jemielnica na lata 2012-2015
Załącznik Nr 1 do formularza oferty na wykonanie usługi poniżej 14 000 euro netto z dnia 10.12.2012 r. PROGRAM ZDROWOTNY Program rehabilitacji i wspierania aktywności ruchowej starszych mieszkańców gminy
Bardziej szczegółowoAktywność sportowa po zawale serca
Aktywność sportowa po zawale serca Czy i jaki wysiłek fizyczny jest zalecany? O prozdrowotnych aspektach wysiłku fizycznego wiadomo już od dawna. Wysiłek fizyczny o charakterze aerobowym (dynamiczne ćwiczenia
Bardziej szczegółowoSamodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Chirurgii Urazowej, Piekary Śląskie 41-940 ul. Bytomska 62, Tel. 032 3934 299
Konsultant Krajowy w dz. Pielęgniarstwa dr n. biol. Grażyna Kruk- Kupiec Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Chirurgii Urazowej, Piekary Śląskie 41-940 ul. Bytomska 62, Tel. 032 3934 299 Piekary Śląskie
Bardziej szczegółowoPRZYPORZĄDKOWANIE ĆWICZEŃ Z PRZEDMIOTÓW DO ODPOWIEDNICH GRUP WYDZIAŁ: NAUK O ZDROWIU AWF W POZNANIU KIERUNEK: FIZJOTERAPIA
Załącznik nr 1 do Zarządzenia nr 35/2019 Rektora z dnia 9 sierpnia 2019 r. PRZYPORZĄDKOWANIE ĆWICZEŃ Z PRZEDMIOTÓW DO ODPOWIEDNICH GRUP WYDZIAŁ: NAUK O ZDROWIU AWF W POZNANIU KIERUNEK: FIZJOTERAPIA LP.
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 177/2012 z dnia 10 sierpnia 2012 o projekcie programu Rehabilitacja pacjentów ze schorzeniami narządu ruchu mieszkańców
Bardziej szczegółowoSpecjalizacja: trening zdrowotny
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku SYLABUS w Cyklu Kształcenia 2014-2016 Katedra Fizjoterapii Jednostka Organizacyjna: Zakład Fizjoterapii Klinicznej i Praktyk Zawodowych Kierunek: Fizjoterapia
Bardziej szczegółowoOCENA SKUTECZNOŚCI ĆWICZEŃ W PROFILAKTYCE DOLEGLIWOŚCI BÓLOWYCH DOLNEGO ODCINKA KRĘGOSŁUPA U OSÓB WYKONUJĄCYCH PRACĘ SIEDZĄCĄ
OCENA SKUTECZNOŚCI ĆWICZEŃ W PROFILAKTYCE DOLEGLIWOŚCI BÓLOWYCH DOLNEGO ODCINKA KRĘGOSŁUPA U OSÓB WYKONUJĄCYCH PRACĘ SIEDZĄCĄ EVALUATION OF THE EFFECTIVENESS OF FOR THE PREVENTION OF LOW BACK PAIN IN PEOPLE
Bardziej szczegółowoPrzedmiot: REKREACJA TERAPEUTYCZNA
Przedmiot: REKREACJA TERAPEUTYCZNA I. Informacje ogólne Jednostka organizacyjna Nazwa przedmiotu Kod przedmiotu Język wykładowy Rodzaj przedmiotu kształcenia (obowiązkowy/fakultatywny) Poziom (np. pierwszego
Bardziej szczegółowoANALIZA PROFILU METABOLICZNEGO PACJENTÓW Z PRZEWLEKŁĄ NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA I WSPÓŁISTNIEJĄCYM MIGOTANIEM PRZEDSIONKÓW
ANALIZA PROFILU METABOLICZNEGO PACJENTÓW Z PRZEWLEKŁĄ NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA I WSPÓŁISTNIEJĄCYM MIGOTANIEM PRZEDSIONKÓW Rozprawa doktorska Autor: lek. Marcin Wełnicki Promotor: prof. dr hab. n. med Artur
Bardziej szczegółowoPOTRZEBY DZIECKA Z PROBLEMAMI -DYSTROFIA MIĘŚNIOWA DUCHENNE A NEUROLOGICZNYMI W SZKOLE
POTRZEBY DZIECKA Z PROBLEMAMI NEUROLOGICZNYMI W SZKOLE -DYSTROFIA MIĘŚNIOWA DUCHENNE A Klinika Neurologii Rozwojowej Gdański Uniwersytet Medyczny Ewa Pilarska Dystrofie mięśniowe to grupa przewlekłych
Bardziej szczegółowoKoszty POChP w Polsce
Koszty POChP w Polsce Październik 2016 Główne wnioski Przeprowadzone analizy dotyczą kosztów bezpośrednich i pośrednich generowanych przez przewlekłą obturacyjną chorobę płuc. Analiza obejmuje koszty związane
Bardziej szczegółowoPodstawy. kardiolosicznej. kompleksowej rehabilitacji PZWL. Zbigniew Nowak
PATRONAT M ERYTO RYC ZNY K o m it e t R e h a b il it a c j i, K u l t u r y F iz y c z n e j i In t e g r a c j i S p o ł e c z n e j P A N Podstawy kompleksowej rehabilitacji kardiolosicznej Zbigniew
Bardziej szczegółowoPróba oceny wpływu zabiegów neuromobilizacji na spoczynkowe napięcie spastyczne mięśni u pacjentów po udarach mózgu. Badanie pilotażowe
Łukasz Gąsior 1 Anna Józefiak 1, Fabian Mikuła 1 Próba oceny wpływu zabiegów neuromobilizacji na spoczynkowe napięcie spastyczne mięśni u pacjentów po udarach mózgu. Badanie pilotażowe 1 Studenckie Koło
Bardziej szczegółowoNCBR: POIG /12
Rezultaty polskiego rocznego wieloośrodkowego randomizowanego badania klinicznego telepsychiatrycznej metody terapii pacjentów ze schizofrenią paranoidalną czy jesteśmy gotowi do leczenia? Krzysztof Krysta
Bardziej szczegółowo