Wymagania programowe z chemii na poszczególne oceny w klasie pierwszej

Transkrypt

1 Wymagania programowe z chemii na poszczególne oceny w klasie pierwszej I.Substancje i ich przemiany Ocena dopuszczająca [1]: 1.zalicza chemię do nauk przyrodniczych 2.stosuje zasady bezpieczeństwa obowiązujące w pracowni chemicznej 3.nazywa wybrane elementy szkła i sprzętu laboratoryjnego oraz określa ich przeznaczenie 4.opisuje właściwości substancji, będących głównymi składnikami produktów, stosowanych na co dzień 5. przeprowadza proste obliczenia z wykorzystaniem pojęć: masa, gęstość, objętość 6. odróżnia właściwości fizyczne od chemicznych 7.dzieli substancje chemiczne na proste i złożone, na pierwiastki i związki chemiczne 8. definiuje pojęcie mieszanina substancji 9. opisuje cechy mieszanin jednorodnych i niejednorodnych 10. podaje przykłady mieszanin 11.opisuje proste metody rozdzielania mieszanin na składniki 12. definiuje pojęcia zjawisko fizyczne i reakcja chemiczna 13. podaje przykłady zjawisk fizycznych i reakcji chemicznych zachodzących w otoczeniu człowieka 14. definiuje pojęcia pierwiastek chemiczny i związek chemiczny 15. podaje przykłady związków chemicznych 16.klasyfikuje pierwiastki chemiczne na metale i niemetale 17.podaje przykłady pierwiastków chemicznych (metali i niemetali) 18. odróżnia metale i niemetale na podstawie ich właściwości 19.opisuje, na czym polega rdzewienie (korozja) 20.posługuje się symbolami chemicznymi pierwiastków (H,O, N, Cl, S, C, P, Si, Na, K, Ca,Mg, Fe, Zn, Cu, Al, Pb, Sn, Ag, Hg) 21. opisuje skład i właściwości powietrza 22. określa, co to są stałe i zmienne składniki powietrza 23.opisuje właściwości fizyczne, chemiczne tlenu, tlenku węgla(iv), wodoru, azotu 24. podaje, że woda jest związkiem chemicznym wodoru i tlenu 25. tłumaczy, na czym polega zmiana stanów skupienia na przykładzie wody 26. omawia obieg wody w przyrodzie 27.określa znaczenie powietrza, wody, tlenu 28. określa, jak zachowują się substancje higroskopijne 29. opisuje, na czym polega reakcja syntezy, analizy, wymiany 30. omawia, na czym polega utlenianie, spalanie 31. definiuje pojęcia substrat i produkt reakcji chemicznej 32. wskazuje substraty i produkty reakcji chemicznej 33. określa typy reakcji chemicznych 34. określa, co to są tlenki i jaki jest ich podział 35. wymienia niektóre efekty towarzyszące reakcjom chemicznym 36. wymienia podstawowe źródła, rodzaje i skutki zanieczyszczeń powietrza Ocena dostateczna[1 + 2] 1.wyjaśnia, dlaczego chemia jest nauką przydatną ludziom 2.omawia, czym się zajmuje chemia 1

2 3.omawia sposób podziału chemii na organiczną i nieorganiczną 4. wyjaśnia, czym się różni ciało fizyczne od substancji 5. opisuje właściwości substancji 6. wymienia i wyjaśnia podstawowe sposoby rozdzielania mieszanin 7. sporządza mieszaninę 8. planuje rozdzielanie mieszanin (wymaganych) 9. opisuje różnicę w przebiegu zjawiska fizycznego i reakcji chemicznej 10.projektuje doświadczenia ilustrujące zjawisko fizyczne i reakcję chemiczną 11. definiuje stopy 12. podaje przykłady zjawisk fizycznych i reakcji chemicznych zachodzących w otoczeniu człowieka 13. formułuje obserwacje do doświadczenia 14. wyjaśnia potrzebę wprowadzenia symboliki chemicznej 15. rozpoznaje pierwiastki i związki chemiczne 16. wyjaśnia różnicę między pierwiastkiem a związkiem chemicznym 17. wymienia stałe i zmienne składniki powietrza 18. bada skład powietrza 19. oblicza przybliżoną objętość tlenu i azotu, np. w sali lekcyjnej 20. opisuje, jak można otrzymać tlen 21. opisuje właściwości fizyczne i chemiczne gazów szlachetnych 22. opisuje obieg tlenu, tlenku węgla(iv) i azotu w przyrodzie 23. wyjaśnia, na czym polega proces fotosyntezy 24. wymienia zastosowania tlenków wapnia, żelaza, glinu, azotu, gazów szlachetnych,tlenku węgla(iv), tlenu, wodoru 25. podaje sposób otrzymywania tlenku węgla(iv) (na przykładzie reakcji węgla z tlenem) 26. definiuje pojęcie reakcja charakterystyczna 27. planuje doświadczenie umożliwiające wykrycie obecności tlenku węgla(iv) w powietrzu wydychanym z płuc 28 wyjaśnia, co to jest efekt cieplarniany 29. opisuje rolę wody i pary wodnej w przyrodzie 30. wymienia właściwości wody 31. wyjaśnia pojęcie higroskopijność 32. zapisuje słownie przebieg reakcji chemicznej 33. wskazuje w zapisie słownym przebiegu reakcji chemicznej substraty i produkty, pierwiastki i związki chemiczne 34. opisuje, na czym polega powstawanie dziury ozonowej, kwaśnych opadów 35. podaje sposób otrzymywania wodoru (w reakcji kwasu chlorowodorowego z metalem) 36. opisuje sposób identyfikowania gazów: wodoru, tlenu, tlenku węgla(iv) 37.wymienia źródła, rodzaje i skutki zanieczyszczeń powietrza 38. definiuje pojęcia reakcje egzo- i endoenergetyczne Ocena dobra [ ] 1. podaje zastosowania wybranych elementów sprzętu lub szkła laboratoryjnego 2. identyfikuje substancje na podstawie podanych właściwości 3. podaje sposób rozdzielenia wskazanej mieszaniny 4. wskazuje różnice między właściwościami fizycznymi składników mieszaniny, które umożliwiają jej rozdzielenie 5. projektuje doświadczenia ilustrujące reakcję chemiczną i formułuje wnioski 6. wskazuje w podanych przykładach reakcję chemiczną i zjawisko fizyczne 2

3 7. wskazuje wśród różnych substancji mieszaninę i związek chemiczny 8. wyjaśnia różnicę między mieszaniną a związkiem chemicznym 9. proponuje sposoby zabezpieczenia produktów zawierających żelazo przed rdzewieniem 10. odszukuje w układzie okresowym pierwiastków podane pierwiastki chemiczne 11. opisuje doświadczenie wykonywane na lekcji 12. określa, które składniki powietrza są stałe, a które zmienne 13. wykonuje obliczenia związane z zawartością procentową substancji występujących w powietrzu 14. wykrywa obecność tlenku węgla(iv) 15. opisuje właściwości tlenku węgla(ii) 16. wyjaśnia rolę procesu fotosyntezy w naszym życiu 17. podaje przykłady substancji szkodliwych dla środowiska 18. wyjaśnia, skąd się biorą kwaśne opady 19. określa zagrożenia wynikające z efektu cieplarnianego, dziury ozonowej, kwaśnych opadów 20. proponuje sposoby zapobiegania powiększania się dziury ozonowej i ograniczenia powstawania kwaśnych opadów 21. zapisuje słownie przebieg różnych rodzajów reakcji chemicznych 22. podaje przykłady różnych typów reakcji chemicznych 23. wykazuje obecność pary wodnej w powietrzu 24. omawia sposoby otrzymywania wodoru 25. podaje przykłady reakcji egzo- i endoenergetycznych Ocena bardzo dobra [ ] 1.wyjaśnia, na czym polega destylacja 2. wyjaśnia, dlaczego gazy szlachetne są bardzo mało aktywne chemicznie 3. definiuje pojęcie patyna 4. opisuje pomiar gęstości 5. projektuje doświadczenie o podanym tytule (rysuje schemat, zapisuje obserwacje i wnioski) 6. wykonuje doświadczenia z działu Substancje i ich przemiany 7. przewiduje wyniki niektórych doświadczeń na podstawie posiadanej wiedzy 8. otrzymuje tlenek węgla(iv) w reakcji węglanu wapnia z kwasem chlorowodorowym 9. uzasadnia, na podstawie reakcji magnezu z tlenkiem węgla(iv), że tlenek węgla(iv) jest związkiem chemicznym węgla i tlenu 10. uzasadnia, na podstawie reakcji magnezu z parą wodną, że woda jest związkiem chemicznym tlenu i wodoru 11. planuje sposoby postępowania umożliwiające ochronę powietrza przed zanieczyszczeniami 12. identyfikuje substancje na podstawie schematów reakcji chemicznych 13. wykazuje zależność między rozwojem cywilizacji a występowaniem zagrożeń, np. podaje przykłady dziedzin życia, których rozwój powoduj negatywne skutki dla środowiska przyrodniczego II. Wewnętrzna budowa materii Ocena dopuszczająca [1] 1.definiuje pojęcie materia 2. opisuje ziarnistą budowę materii 3. opisuje, czym różni się atom od cząsteczki 4. definiuje pojęcia jednostka masy atomowej, masa atomowa, masa cząsteczkowa 5. oblicza masę cząsteczkową prostych związków chemicznych 3

4 6. opisuje i charakteryzuje skład atomu pierwiastka chemicznego (jądro: protony i neutrony, elektrony) 7. definiuje pojęcie elektrony walencyjne 8. wyjaśnia, co to jest liczba atomowa, liczba masowa 9. ustala liczbę protonów, elektronów, neutronów w atomie danego pierwiastka chemicznego, gdy znane są liczby atomowa i masowa 10. definiuje pojęcie izotop 11. dokonuje podziału izotopów 12. wymienia dziedziny życia, w których stosuje się izotopy 13. opisuje układ okresowy pierwiastków chemicznych 14. podaje prawo okresowości 15. podaje, kto jest twórcą układu okresowego pierwiastków chemicznych 16. odczytuje z układu okresowego podstawowe informacje o pierwiastkach chemicznych 17. wymienia typy wiązań chemicznych 18.podaje definicje wiązania kowalencyjnego (atomowego), wiązania kowalencyjnego spolaryzowanego, wiązania jonowego 19. definiuje pojęcia jon, kation, anion 20. posługuje się symbolami pierwiastków chemicznych 21. odróżnia wzór sumaryczny od wzoru strukturalnego 22. zapisuje wzory sumaryczne i strukturalne cząsteczek 23. definiuje pojęci wartościowość 24. podaje wartościowość pierwiastków chemicznych w stanie wolnym 25. odczytuje z układu okresowego maksymalną wartościowość pierwiastków chemicznych grup 1., 2. i wyznacza wartościowość pierwiastków chemicznych na podstawie wzorów sumarycznych 27. zapisuje wzory sumaryczny i strukturalny cząsteczki związku dwupierwiastkowego na podstawie wartościowości pierwiastków chemicznych 28.określa na podstawie wzoru liczbę pierwiastków w związku chemicznym 29. interpretuje zapisy (odczytuje ilościowo i jakościowo proste zapisy), np. H 2, 2 H, 2 H 2 itp. 30. ustala na podstawie wzoru sumarycznego nazwę dla prostych dwupierwiastkowych związków chemicznych 31. ustala na podstawie nazwy wzór sumaryczny dla prostych dwupierwiastkowych związków chemicznych 32. rozróżnia podstawowe rodzaje reakcji chemicznych 33. podaje treść prawa zachowania masy 34. podaje treść prawa stałości składu związku chemicznego 35. przeprowadza proste obliczenia z wykorzystaniem prawa zachowania masy i prawa stałości składu związku chemicznego 36.definiuje pojęcia równanie reakcji chemicznej, współczynnik stechiometryczny 37. dobiera współczynniki w prostych przykładach równań reakcji chemicznych 38. zapisuje proste przykłady równań reakcji chemicznych 39. odczytuje proste równania reakcji chemicznych Ocena dostateczna [1 + 2] 1. omawia poglądy na temat budowy materii 2. wyjaśnia zjawisko dyfuzji 3. podaje założenia teorii atomistyczno-cząsteczkowej budowy materii 4. oblicza masy cząsteczkowe 5. definiuje pojęcie pierwiastek chemiczny 4

5 6. wymienia rodzaje izotopów 7. wyjaśnia różnice w budowie atomów izotopów wodoru 8. wymienia dziedziny życia, w których stosuje się izotopy 9. korzysta z układu okresowego pierwiastkówchemicznych 10. wykorzystuje informacje odczytane z układu okresowego pierwiastków chemicznych 11. podaje maksymalną liczbę elektronów na poszczególnych powłokach (K, L, M) 12. zapisuje konfiguracje elektronowe 13. rysuje proste przykłady modeli atomów pierwiastków chemicznych 14. zapisuje wzory sumaryczne i strukturalne wymaganych cząsteczek 15. odczytuje ze wzoru chemicznego, z jakich pierwiastków chemicznych i ilu atomów składa się cząsteczka lub kilka cząsteczek 16. opisuje rolę elektronów walencyjnych w łączeniu się atomów 17. opisuje sposób powstawania jonów 18. określa rodzaj wiązania w prostych przykładach cząsteczek podaje przykłady substancji o wiązaniu kowalencyjnym (atomowym) i substancji o wiązaniu jonowym 20. odczytuje wartościowość pierwiastków chemicznych z układu okresowego pierwiastków 21. zapisuje wzory związków chemicznych na podstawie podanej wartościowości lub nazwy pierwiastków chemicznych 22. podaje nazwę związku chemicznego na podstawie wzoru 23. określa wartościowość pierwiastków w związku chemicznym 24. zapisuje wzory cząsteczek korzystając z modeli 25. rysuje model cząsteczki 26. wyjaśnia znaczenie współczynnika stechiometrycznego i indeksu stechiometrycznego 27. wyjaśnia pojęcie równania reakcji chemicznej 28. odczytuje równania reakcji chemicznych 29. zapisuje równania reakcji chemicznych dobiera współczynniki w równaniach reakcji chemicznych Ocena dobra [ ] 1. planuje doświadczenie potwierdzające ziarnistość budowy materii 2. wyjaśnia różnice między pierwiastkiem a związkiem chemicznym na podstawie założeń teorii atomistyczno-cząsteczkowej budowy materii 3. oblicza masy cząsteczkowe związków chemicznych 4. wymienia zastosowania izotopów 5. korzysta swobodnie z informacji zawartych w układzie okresowym pierwiastków chemicznych 6. oblicza maksymalną liczbę elektronów na powłokach 7. zapisuje konfiguracje elektronowe 8. rysuje modele atomów 9. określa typ wiązania chemicznego w podanym związku chemicznym 10. wyjaśnia, dlaczego gazy szlachetne są bardzo mało aktywne chemicznie na podstawie budowy ich atomów 11. wyjaśnia różnice między różnymi typami wiązań chemicznych 12. opisuje powstawanie wiązań atomowych (kowalencyjnych) dla wymaganych przykładów 13. zapisuje elektronowo mechanizm powstawania jonów (wymagane przykłady) 14. opisuje mechanizm powstawania wiązania jonowego 15. wykorzystuje pojęcie wartościowości 16. określa możliwe wartościowości pierwiastka chemicznego na podstawie jego położenia w układzie okresowym pierwiastków 17. nazywa związki chemiczne na podstawie wzorów i zapisuje wzory na podstawie ich nazw 5

6 18.zapisuje i odczytuje równania reakcji chemicznych (o większym stopniu trudności) 19. przedstawia modelowy schemat równania reakcji chemicznej 20. rozwiązuje zadania na podstawie prawa zachowania masy i prawa stałości składu związku chemicznego 21. dokonuje prostych obliczeń stechiometrycznych Ocena bardzo dobra [ ] 1. definiuje pojęcie masa atomowa jako średnia masa atomowa danego pierwiastka chemicznego z uwzględnieniem jego składu izotopowego 2. oblicza zawartość procentową izotopów w pierwiastku chemicznym 3. wyjaśnia związek między podobieństwami właściwości pierwiastków chemicznych zapisanych w tej samej grupie układu okresowego a budową ich atomów i liczbą elektronów walencyjnych 4. uzasadnia i udowadnia doświadczalnie, że m substr = m prod 5. rozwiązuje trudniejsze zadania wykorzystujące poznane prawa (zachowania masy, stałości składu związku chemicznego) 6. wskazuje podstawowe różnice między wiązaniami kowalencyjnym a jonowym oraz kowalencyjnym niespolaryzowanym a kowalencyjnym spolaryzowanym 7. opisuje zależność właściwości związku chemicznego od występującego w nim wiązania chemicznego 8. porównuje właściwości związków kowalencyjnych i jonowych (stan skupienia, temperatury topnienia i wrzenia) 9. określa, co wpływa na aktywność chemiczną pierwiastka 10. zapisuje i odczytuje równania reakcji chemicznych o dużym stopniu trudności 11.wykonuje obliczenia stechiometryczne Wymagania programowe z chemii na poszczególne oceny w klasie drugiej I. Woda i roztwory wodne Ocena dopuszczająca [1] 1. charakteryzuje rodzaje wód występujących w przyrodzie 2. podaje, na czym polega obieg wody w przyrodzie 3.wymienia stany skupienia wody 4.nazywa przemiany stanów skupienia wody 5.opisuje właściwości wody 6.zapisuje wzory sumaryczny i strukturalny cząsteczki wody 7. definiuje pojęcie dipol 8. identyfikuje cząsteczkę wody jako dipol 9. wyjaśnia podział substancji na dobrze i słabo rozpuszczalne oraz praktycznie nierozpuszczalne w wodzie 10. podaje przykłady substancji, które rozpuszczają się i nierozpuszczają się w wodzie 11. wyjaśnia pojęcia rozpuszczalnik i substancja rozpuszczana 12. definiuje pojęcie rozpuszczalność 13. wymienia czynniki, które wpływają na rozpuszczalność 14. określa, co to jest wykres rozpuszczalności 15. odczytuje z wykresu rozpuszczalności rozpuszczalność danej substancji w podanej temperaturze 16.wymienia czynniki wpływające na szybkość rozpuszczania się substancji stałej w wodzie 6

7 17. definiuje pojęcia roztwór właściwy, koloid i zawiesina 18.definiuje pojęcia roztwór nasycony i roztwór nienasycony oraz roztwór stężony i roztwór rozcieńczony 19. definiuje pojęcie krystalizacja 20. podaje sposoby otrzymywania roztworu nienasyconego z nasyconego i odwrotnie 21. definiuje stężenie procentowe roztworu 22. podaje wzór opisujący stężenie procentowe 23. prowadzi obliczenia z wykorzystaniem pojęć: stężenie procentowe, masa substancji, masa rozpuszczalnika, masa roztworu (proste), Ocena dostateczna [1 + 2] 1. opisuje budowę cząsteczki wody 2.wyjaśnia, co to jest cząsteczka polarna 3.wymienia właściwości wody zmieniające się pod wpływem zanieczyszczeń 4. proponuje sposoby racjonalnego gospodarowania wodą 5. tłumaczy, na czym polega proces mieszania, rozpuszczania 6. określa, dla jakich substancji woda jest dobrym rozpuszczalnikiem 7. charakteryzuje substancje ze względu na ich rozpuszczalność w wodzie 8. planuje doświadczenia wykazujące wpływ różnych czynników na szybkość rozpuszczania substancji stałych w wodzie 9. porównuje rozpuszczalność różnych substancji w tej samej temperaturze 10.oblicza ilość substancji, którą można rozpuścić w określonej ilości wody w podanej temperaturze 11. podaje przykłady substancji, które rozpuszczają się w wodzie, tworząc roztwory właściwe 12. podaje przykłady substancji, które nie rozpuszczają się w wodzie i tworzą koloidy lub zawiesiny 13.wskazuje różnice między roztworem właściwym a zawiesiną 14. opisuje różnice między roztworem rozcieńczonym, stężonym, nasyconym i nienasyconym 15. przeprowadza krystalizację 16. przekształca wzór na stężenie procentowe roztworu tak, aby obliczyć masę substancji rozpuszczonej lub masę roztworu 17. oblicza masę substancji rozpuszczonej lub masę roztworu, znając stężenie procentowe roztworu 18. wyjaśnia, jak sporządzić roztwór o określonym stężeniu procentowym (np. 100g 20-procentowego roztworu soli kuchennej) Ocena dobra [ ] 1. wyjaśnia, na czym polega tworzenie wiązania kowalencyjnego spolaryzowanego w cząsteczce wody 2. wyjaśnia budowę polarną cząsteczki wody 3. określa właściwości wody wynikające z jej budowy polarnej 4. wyjaśnia, dlaczego woda dla jednych substancji jest rozpuszczalnikiem, a dla innych nie 5. przedstawia za pomocą modeli proces rozpuszczania w wodzie substancji o budowie polarnej, np. chlorowodoru 6.podaje rozmiary cząstek substancji wprowadzonych do wody i znajdujących się w roztworze właściwym, koloidzie, zawiesinie 7. wykazuje doświadczalnie wpływ różnych czynników na szybkość rozpuszczania substancji stałej w wodzie 8. posługuje się sprawnie wykresem rozpuszczalności 7

8 9. dokonuje obliczeń z wykorzystaniem wykresu rozpuszczalności 10. oblicza masę wody, znając masę roztworu i jego stężenie procentowe 11. prowadzi obliczenia z wykorzystaniem pojęcia gęstości 12. podaje sposoby na zmniejszenie lub zwiększenie stężenia roztworu 13. oblicza stężenie procentowe roztworu powstałego przez zagęszczenie, rozcieńczenie roztworu 14. oblicza stężenie procentowe roztworu nasyconego w danej temperaturze (z wykorzystaniem wykresu rozpuszczalności) 15.wymienia czynności prowadzące do sporządzenia określonej ilości roztworu o określonym stężeniu procentowym 16. sporządza roztwór o określonym stężeniu procentowym wyjaśnia, co to jest woda destylowana i czym się różni od wód występujących w przyrodzie Ocena bardzo dobra [ ] 1. wymienia laboratoryjne sposoby otrzymywania wody 2. proponuje doświadczenie udowadniające, że woda jest związkiem wodoru i tlenu 3. opisuje wpływ izotopów wodoru i tlenu na właściwości wody 4. określa wpływ ciśnienia atmosferycznego na wartość temperatury wrzenia wody 5. porównuje rozpuszczalność w wodzie związków kowalencyjnych i jonowych 6. wykazuje doświadczalnie, czy roztwór jest nasycony, czy nienasycony 7. rozwiązuje zadania rachunkowe na stężenie procentowe z wykorzystaniem gęstości 8. oblicza rozpuszczalność substancji w danej temperaturze, znając stężenie procentowe jej roztworu nasyconego w tej temperaturze II. Kwasy Ocena dopuszczająca [1] 1. wymienia zasady bhp dotyczące obchodzenia się z kwasami 2. definiuje pojęcia: elektrolit i nieelektrolit 3.wyjaśnia, co to jest wskaźnik i wymienia trzy przykłady wskaźników 4. opisuje zastosowania wskaźników 5. odróżnia kwasy od innych substancji chemicznych za pomocą wskaźników 6. definiuje pojęcie kwasy 7. opisuje budowę kwasów beztlenowych i tlenowych 8. odróżnia kwasy tlenowe od beztlenowych 9. wskazuje wodór i resztę kwasową we wzorze kwasu 10. wyznacza wartościowość reszty kwasowej 11. zapisuje wzory sumaryczne kwasów: HCl, H 2 S, H 2 SO 4, H 2 SO 3, HNO 3, H 2 CO 3, H 3 PO podaje nazwy poznanych kwasów 13. opisuje właściwości kwasów: chlorowodorowego, azotowego(v) i siarkowego(vi) 14.opisuje podstawowe zastosowania kwasów: chlorowodorowego, azotowego(v) i siarkowego(vi) 15. wyjaśnia, na czym polega dysocjacja jonowa (elektrolityczna) kwasów 16. definiuje pojęcia jon, kation i anion 17. zapisuje równania reakcji dysocjacji jonowej kwasów (proste przykłady) 18. wyjaśnia pojęcie kwaśne opady Ocena dostateczna [1 + 2] 8

9 1.wymienia wspólne właściwości kwasów 2. wyjaśnia, z czego wynikają wspólne właściwości kwasów 3. zapisuje wzory strukturalne poznanych kwasów 4. wyjaśnia pojęcie tlenek kwasowy 5. wskazuje przykłady tlenków kwasowych 6. wymienia metody otrzymywania kwasów tlenowych i beztlenowych 7. zapisuje równania reakcji otrzymywania poznanych kwasów 8. opisuje właściwości poznanych kwasów 9. opisuje zastosowania poznanych kwasów 10. wyjaśnia pojęcie dysocjacja jonowa 11. zapisuje i odczytuje wybrane równania reakcji dysocjacji jonowej kwasów 12.definiuje pojęcie odczyn kwasowy 13. zapisuje obserwacje do przeprowadzanych doświadczeń Ocena dobra [ ] 1. wyjaśnia, dlaczego podczas pracy ze stężonymi roztworami kwasów należy zachować szczególną ostrożność 2. wymienia poznane tlenki kwasowe 3. zapisuje równania reakcji otrzymywania wskazanego kwasu 4. wykazuje doświadczalnie żrące właściwości kwasu siarkowego(vi) 5. podaje zasadę bezpiecznego rozcieńczania stężonego roztworu kwasu siarkowego(vi) 6. wyjaśnia, dlaczego kwas siarkowy(vi) pozostawiony w otwartym naczyniu zwiększa swą objętość 7. planuje doświadczalne wykrycie białka w próbce żywności (w serze, mleku, jajku) 8. opisuje reakcję ksantoproteinową 9. zapisuje i odczytuje równania reakcji dysocjacji jonowej (elektrolitycznej) kwasów 10. określa odczyn roztworu kwasowego na podstawie znajomości jonów obecnych w badanym roztworze 11. analizuje proces powstawania kwaśnych opadów i skutki ich działania 12. rozwiązuje chemografy 13. opisuje doświadczenia przeprowadzane na lekcjach (schemat, obserwacje, wniosek) Ocena bardzo dobra [ ] 1. zapisuje wzór strukturalny dowolnego kwasu nieorganicznego o podanym wzorze sumarycznym 2. projektuje doświadczenia, w których wyniku można otrzymywać kwasy 3. identyfikuje kwasy, na podstawie podanych informacji 4. odczytuje równania reakcji chemicznych 5. potrafi rozwiązywać trudniejsze chemografy 6.proponuje sposoby ograniczenia powstawania kwaśnych opadów III. Wodorotlenki Ocena dopuszczająca [1] 1. wymienia zasady bhp dotyczące obchodzenia się z zasadami 2. odróżnia zasady od innych substancji chemicznych za pomocą wskaźników 3. definiuje pojęcia wodorotlenek i zasada 4. opisuje budowę wodorotlenków 9

10 5.podaje wartościowość grupy wodorotlenowej 6. zapisuje wzory sumaryczne wodorotlenków: NaOH, KOH, Ca(OH) 2, Al(OH) 3 7. opisuje właściwości oraz zastosowania wodorotlenków: sodu, potasu i wapnia 8. wyjaśnia, na czym polega dysocjacja jonowa (elektrolityczna) zasad 9. zapisuje równania dysocjacji jonowej zasad (proste przykłady) 10. podaje nazwy jonów powstałych w wyniku 11.odróżnia zasady od kwasów za pomocą wskaźników 12. wymienia rodzaje odczynu roztworów 13. określa zakres ph i barwy wskaźników dla poszczególnych odczynów Ocena dostateczna [1 + 2] 1. wymienia wspólne właściwości zasad 2.wyjaśnia, z czego wynikają wspólne właściwości zasad 3.definiuje pojęcie tlenek zasadowy 4. podaje przykłady tlenków zasadowych 5. wymienia dwie główne metody otrzymywania wodorotlenków 6. zapisuje równania reakcji otrzymywania wodorotlenku sodu, potasu i wapnia 7. wyjaśnia pojęcia woda wapienna, wapno palone i wapno gaszone 8. określa rozpuszczalność wodorotlenków na podstawie tabeli rozpuszczalności 9. odczytuje proste równania dysocjacji jonowej (elektrolitycznej) zasad 10. definiuje pojęcie odczyn zasadowy 11. omawia skalę ph 12. bada odczyn i ph roztworu 13.zapisuje obserwacje do przeprowadzonych doświadczeń Ocena dobra [ ] 1. rozróżnia pojęcia wodorotlenek i zasada 2.wymienia przykłady wodorotlenków i zasad 3. wyjaśnia, dlaczego podczas pracy z zasadami należy zachować szczególną ostrożność 4. wymienia poznane tlenki zasadowe 5. zapisuje równania reakcji otrzymywania wybranego wodorotlenku 6. planuje doświadczenia, w których wyniku, można otrzymać wodorotlenek: sodu, potasu lub wapnia 7. planuje sposób otrzymywania wodorotlenków trudno rozpuszczalnych 8. zapisuje i odczytuje równania dysocjacji jonowej (elektrolitycznej) zasad 9. określa odczyn roztworu zasadowego na podstawie znajomości jonów obecnych w badanym roztworze 10. rozwiązuje chemografy 11. opisuje doświadczenia przeprowadzane na lekcjach (schemat, obserwacje, wniosek) 12. wymienia przyczyny odczynu kwasowego, zasadowego, obojętnego roztworów 13. interpretuje wartość ph w ujęciu jakościowym (odczyn kwasowy, zasadowy, obojętny) 14. opisuje zastosowania wskaźników 15.planuje doświadczenie, które umożliwi zbadanie wartości ph produktów używanych w życiu codziennym Ocena bardzo dobra [ ] 1.zapisuje wzór sumaryczny wodorotlenku dowolnego metalu 10

11 2. planuje doświadczenia, w których wyniku można otrzymać różne wodorotlenki, także trudno rozpuszczalne 3. zapisuje równania reakcji otrzymywania różnych wodorotlenków 4.identyfikuje wodorotlenki na podstawie podanych informacji 5. odczytuje równania reakcji chemicznych 6. rozwiązuje chemografy o większym stopniu trudności 7.wyjaśnia pojęcie skala ph IV. Sole Ocena dopuszczająca [1] 1. opisuje budowę soli 2. wskazuje metal i resztę kwasową we wzorze soli 3.zapisuje wzory sumaryczne soli (chlorków, siarczków) 4. tworzy nazwy soli na podstawie wzorów sumarycznych i zapisuje wzory sumaryczne soli na podstawie ich nazw, np. wzory soli kwasów: chlorowodorowego, siarkowodorowego i metali, np. sodu, potasu i wapnia 5. wskazuje wzory soli wśród zapisanych wzorów związków chemicznych 6. opisuje, w jaki sposób dysocjują sole 7. zapisuje równania reakcji dysocjacji jonowej soli (proste przykłady) 8. dzieli sole ze względu na ich rozpuszczalność w wodzie 9. określa rozpuszczalność soli w wodzie na podstawie tabeli rozpuszczalności wodorotlenków i soli 10. podaje sposób otrzymywania soli trzema podstawowymi metodami (kwas + zasada, metal + kwas, tlenek metalu + kwas) 11. zapisuje cząsteczkowo równania reakcji otrzymywania soli (najprostsze) 12. definiuje pojęcia reakcje zobojętniania i reakcje strąceniowe 13. odróżnia zapis cząsteczkowy od zapisu jonowego równania reakcji chemicznej 14. określa związek ładunku jonu z wartościowością metalu i reszty kwasowej 15.wymienia zastosowania najważniejszych soli, np. chlorku sodu Ocena dostateczna [1 + 2] Uczeń 1.wymienia cztery najważniejsze sposoby otrzymywania soli 2. podaje nazwy i wzory soli (typowe przykłady) 3. zapisuje równania reakcji otrzymywania soli (reakcja zobojętniania) w postaci cząsteczkowej, jonowej oraz jonowej skróconej 4. odczytuje równania reakcji otrzymywania soli 5. wyjaśnia pojęcia reakcja zobojętniania i reakcja strąceniowa 6.zapisuje równania reakcji otrzymywania soli (reakcja strąceniowa) w postaci cząsteczkowej 7. korzysta z tabeli rozpuszczalności wodorotlenków i soli 8. zapisuje i odczytuje wybrane równania reakcji dysocjacji jonowej soli 9. dzieli metale ze względu na ich aktywność chemiczną (szereg aktywności metali) 10.wymienia sposoby zachowania się metali w reakcji z kwasami (np. miedź lub magnez w reakcji z kwasem chlorowodorowym) 11. zapisuje obserwacje z przeprowadzanych na lekcji doświadczeń 11

12 Ocena dobra [ ] 1. podaje nazwy i wzory dowolnych soli 2.zapisuje i odczytuje równania dysocjacji jonowej (elektrolitycznej) soli 3. stosuje metody otrzymywania soli 4. wyjaśnia przebieg reakcji zobojętniania 5. zapisuje równania reakcji otrzymywania soli w postaci cząsteczkowej i jonowej 6. określa, korzystając z szeregu aktywności metali, które metale reagują z kwasami według schematu: metal + kwas sól + wodór 7. wymienia przykłady soli występujących w przyrodzie 8. projektuje doświadczenia umożliwiające otrzymywanie soli w reakcjach strąceniowych 9. formułuje wniosek dotyczący wyniku reakcji strąceniowej na podstawie analizy tabeli rozpuszczalności soli i wodorotlenków 10. podaje zastosowania soli 11. opisuje doświadczenia przeprowadzane na lekcjach (schemat, obserwacje, wniosek) Ocena bardzo dobra [ ] 1.wskazuje substancje, które mogą ze sobą reagować, tworząc sól 2.podaje metody otrzymywania soli 3. identyfikuje sole na podstawie podanych informacji 4. wyjaśnia, jakie zmiany zaszły w odczynie roztworów poddanych reakcji zobojętniania 5. przewiduje, czy zajdzie dana reakcja chemiczna 6. proponuje reakcję tworzenia soli trudno rozpuszczalnej 7. określa zastosowanie reakcji strąceniowej 8. zapisuje i odczytuje równania reakcji otrzymywania dowolnej soli w postaci cząsteczkowej i jonowej 9. projektuje doświadczenia otrzymywania soli 10. przewiduje efekty zaprojektowanych doświadczeń 11. formułuje wniosek do zaprojektowanych doświadczeń 12

13 Wybrane wiadomości i umiejętności wykraczające poza treści wymagań podstawy programowej; ich nabycie przez ucznia może być podstawą do wystawienia oceny celującej. wyjaśnia pojęcie hydroliza, wyjaśnia pojęcie hydrat, wymienia przykłady hydratów, wyjaśnia pojęcia: sól podwójna, sól potrójna, wodorosól i hydroksosól. Wymagania programowe z chemii na poszczególne oceny w klasie trzeciej I. Węgiel i jego związki z wodorem Ocena dopuszczająca [1] 1.podziału chemii na organiczną i nieorganiczną 2.określa, czym zajmuje się chemia organiczna 3.definiuje pojęcie węglowodory 4.wymienia naturalne źródła węglowodorów 5.stosuje zasady BHP w pracy z gazem ziemnym oraz produktami przeróbki ropy naftowej 6.opisuje budowę i występowanie metanu 7.podaje wzory sumaryczny i strukturalny metanu 8.opisuje właściwości fizyczne i chemiczne metanu 9.opisuje, na czym polegają spalanie całkowite i niecałkowite 10.zapisuje równania reakcji spalania całkowitego i niecałkowitego metanu 11.definiuje pojęcie szereg homologiczny 12.podaje wzory sumaryczne i strukturalne etenu i etynu 13.opisuje najważniejsze właściwości etenu i etynu 14.definiuje pojęcia: polimeryzacja, monomer i polimer 15.opisuje najważniejsze zastosowania etenu i etynu 16.definiuje pojęcia węglowodory nasycone i węglowodory nienasycone 17.klasyfikuje alkany do węglowodorów nasyconych, a alkeny i alkiny do nienasyconych 18.określa wpływ węglowodorów nasyconych i nienasyconych na wodę bromową (lub rozcieńczony roztwór manganianu(vii) potasu) 19.podaje wzory ogólne szeregów homologicznych alkanów, alkenów i alkinów 20.przyporządkowuje dany węglowodór do odpowiedniego szeregu homologicznego 21.odróżnia wzór sumaryczny od wzorów strukturalnego i półstrukturalnego 22.zapisuje wzory sumaryczne i nazwy alkanu, alkenu i alkinu o podanej liczbie atomów węgla (do pięciu atomów węgla w cząsteczce) 23.zapisuje wzory strukturalne i półstrukturalne (proste przykłady) Ocena dostateczna [1+2] 1.wyjaśnia pojęcie szereg homologiczny 2.podaje zasady tworzenia nazw alkenów i alkinów na podstawie nazw alkanów 3.zapisuje wzory sumaryczne, strukturalne i półstrukturalne oraz podaje nazwy alkanów, alkenów i alkinów 4.buduje model cząsteczki metanu, etenu, etynu 5.wyjaśnia różnicę między spalaniem całkowitym a niecałkowitym 6.opisuje właściwości fizyczne oraz chemiczne (spalanie) metanu, etanu, etenu i etynu 7.zapisuje i odczytuje równania reakcji spalania metanu, etenu i etynu 8.podaje sposoby otrzymywania etenu i etynu 9.porównuje budowę etenu i etynu 13

14 10.wyjaśnia, na czym polegają reakcje przyłączania i polimeryzacji 11.wyjaśnia, jak doświadczalnie odróżnić węglowodory nasycone od nienasyconych 12.określa, od czego zależą właściwości węglowodorów 132wykonuje proste obliczenia dotyczące węglowodorów Ocena dobra[ ] 1.tworzy wzór ogólny szeregu homologicznego alkanów (na podstawie wzorów trzech kolejnych alkanów) 2.proponuje, jak doświadczalnie wykryć produkty spalania węglowodorów 3.zapisuje równania reakcji spalania całkowitego i niecałkowitego alkanów, alkenów, alkinów 4.zapisuje równania reakcji otrzymywania etenu i etynu 5.odczytuje podane równania reakcji chemicznej 6.zapisuje równania reakcji etenu i etynu z bromem, polimeryzacji etenu 7.opisuje rolę katalizatora w reakcji chemicznej 8.wyjaśnia zależność między długością łańcucha węglowego a właściwościami (np. stanem skupienia, lotnością, palnością) alkanów 9.wyjaśnia, co jest przyczyną większej reaktywności chemicznej węglowodorów nienasyconych w porównaniu z węglowodorami nasyconymi 10.opisuje właściwości i zastosowania polietylenu 11.projektuje doświadczenie chemiczne umożliwiające odróżnienie węglowodorów nasyconych od nienasyconych 12.opisuje przeprowadzane doświadczenia chemiczne Ocena bardzo dobry [ ] 1.dokonuje analizy właściwości węglowodorów 2. wyjaśnia wpływ wiązania wielokrotnego w cząsteczce węglowodoru na jego reaktywność chemiczną 3.zapisuje równania reakcji przyłączania (np. bromowodoru, wodoru, chloru) do węglowodorów zawierających wiązanie wielokrotne 4.określa produkty polimeryzacji etynu 5.projektuje doświadczenia chemiczne 6.stosuje zdobytą wiedzę w złożonych zadaniach Ocena celująca [ ] Wybrane wiadomości i umiejętności wykraczające poza treści wymagań podstawy programowej; ich nabycie przez ucznia może być podstawą do wystawienia oceny celującej. 1.potrafi wykryć obecność węgla i wodoru w związkach organicznych 2.wyjaśnia pojęcie piroliza metanu 3.wyjaśnia pojęcie destylacja frakcjonowana ropy naftowej 4.wymienia produkty destylacji frakcjonowanej ropy naftowej 5.określa właściwości i zastosowania produktów destylacji frakcjonowanej ropy naftowej 6.omawia jakie skutki dla środowiska przyrodniczego, ma wydobywanie i wykorzystywanie ropy naftowej 7.wyjaśnia pojęcia: izomeria, izomery 8.wyjaśnia pojęcie kraking 9.zapisuje równanie reakcji podstawienia (substytucji) 10.charakteryzuje tworzywa sztuczne 11.podaje właściwości i zastosowania wybranych tworzyw sztucznych 12.wymienia przykładowe oznaczenia opakowań wykonanych z polietylenu 14

15 II. Pochodne węglowodorów Ocena dopuszczająca [1] 1.alkohole, kwasy karboksylowe, estry, aminy, aminokwasy są pochodnymi węglowodorów 2.opisuje budowę pochodnych węglowodorów (grupa węglowodorowa + grupa funkcyjna) 3.wymienia pierwiastki chemiczne wchodzące w skład pochodnych węglowodorów 4.klasyfikuje daną substancję organiczną do odpowiedniej grupy związków chemicznych 5.określa, co to jest grupa funkcyjna 6.zaznacza grupy funkcyjne w alkoholach, kwasach karboksylowych, estrach, aminach i aminokwasach i podaje ich nazwy 7.zapisuje wzory ogólne alkoholi, kwasów karboksylowych i estrów 8.zapisuje wzory sumaryczne i strukturalne prostych alkoholi monohydroksylowych i kwasów karboksylowych (do 2 atomów węgla w cząsteczce) oraz tworzy ich nazwy 9.zaznacza we wzorze kwasu karboksylowego resztę kwasową 10.określa, co to są nazwy zwyczajowe i systematyczne 11.wymienia reguły tworzenia nazw systematycznych związków organicznych 12.podaje nazwy zwyczajowe omawianych kwasów karboksylowych (mrówkowy, octowy) 13.opisuje najważniejsze właściwości metanolu, etanolu, glicerolu oraz kwasów etanowego i metanowego 14.zapisuje równanie reakcji spalania metanolu 15.opisuje podstawowe zastosowania etanolu i kwasu etanowego 16.dokonuje podziału alkoholi na monohydroksylowe, polihydroksylowe oraz kwasów karboksylowych na nasycone i nienasycone 17.określa, co to są alkohole polihydroksylowe 18.wymienia dwa najważniejsze kwasy tłuszczowe 19.opisuje właściwości długołańcuchowych kwasów karboksylowych (kwasów tłuszczowych: stearynowego i oleinowego) 20.definiuje pojęcie mydła 21.wymienia związki chemiczne, będące substratami reakcji estryfikacji 22.definiuje pojęcie estry 23.wymienia przykłady występowania estrów w przyrodzie 24.opisuje zagrożenia związane z alkoholami (metanol, etanol) 25.zna toksyczne właściwości poznanych substancji 26.kreśla, co to są aminy i aminokwasy Ocena dostateczna[1 + 2] 1.zapisuje nazwy i wzory omawianych grup funkcyjnych 2.zapisuje wzory i wymienia nazwy alkoholi 3.zapisuje wzory sumaryczny i strukturalny glicerolu 4.uzasadnia stwierdzenie, że alkohole i kwasy karboksylowe tworzą szeregi homologiczne 5.podaje odczyn roztworu alkoholu 6.opisuje fermentację alkoholową 7.zapisuje równania reakcji spalania etanolu 8.podaje przykłady kwasów organicznych występujących w przyrodzie i wymienia ich zastosowania 9. tworzy nazwy prostych kwasów karboksylowych (do 5 atomów węgla w cząsteczce) oraz zapisuje ich wzory sumaryczne i strukturalne 10.podaje właściwości kwasów metanowego (mrówkowego) i etanowego (octowego) 11. omawia dysocjację jonową kwasów karboksylowych 15

16 12.zapisuje równania reakcji spalania, reakcji dysocjacji jonowej, reakcji z: metalami, tlenkami metali i zasadami kwasów metanowego i etanowego 13.podaje nazwy soli pochodzących od kwasów metanowego i etanowego 14.podaje nazwy wyższych kwasów karboksylowych 15.zapisuje wzory sumaryczne kwasów palmitynowego, stearynowego i oleinowego 16.opisuje, jak doświadczalnie udowodnić, że dany kwas karboksylowy jest kwasem nienasyconym 17.podaje przykłady estrów 18.tworzy nazwy estrów pochodzących od podanych nazw kwasów i alkoholi (proste przykłady) 19.wyjaśnia, na czym polega reakcja estryfikacji 20.określa sposób otrzymywania wskazanego estru, np. octanu etylu 21.wymienia właściwości fizyczne octanu etylu 22.opisuje budowę i właściwości amin na przykładzie metyloaminy 23.zapisuje wzór najprostszej aminy 24.opisuje negatywne skutki działania etanolu na organizm ludzki 25.zapisuje obserwacje do wykonywanych doświadczeń chemicznych Ocena dobra [ ] 1.wyjaśnia, dlaczego alkohol etylowy wykazuje odczyn obojętny 2.wyjaśnia, w jaki sposób tworzy się nazwę systematyczną glicerolu 3. zapisuje równania reakcji spalania alkoholi 4. podaje nazwy zwyczajowe i systematyczne kwasów karboksylowych 5.wyjaśnia, dlaczego wyższe kwasy karboksylowe nazywa się kwasami tłuszczowymi 6. porównuje właściwości kwasów organicznych i nieorganicznych 7. porównuje właściwości kwasów karboksylowych 8. podaje metodę otrzymywania kwasu octowego 9. wyjaśnia proces fermentacji octowej 10. opisuje równania reakcji chemicznych dla kwasów karboksylowych 11.podaje nazwy soli kwasów organicznych 12. określa miejsce występowania wiązania podwójnego w cząsteczce kwasu oleinowego 13.projektuje doświadczenie chemiczne umożliwiające odróżnienie kwasów oleinowego od palmitynowego lub stearynowego 14. zapisuje równania reakcji chemicznych prostych kwasów karboksylowych z alkoholami monohydroksylowymi 15.zapisuje równania reakcji otrzymywania podanych estrów 16.tworzy wzory estrów na podstawie podanych nazw kwasów i alkoholi 17zapisuje wzory poznanej aminy i aminokwasu 18.opisuje budowę, właściwości fizyczne i chemiczne aminokwasów na przykładzie glicyny 19.opisuje przeprowadzone doświadczenia chemiczne Ocena bardzo dobra [ ] 1.proponuje doświadczenie chemiczne do podanego tematu 2.formułuje wnioski z doświadczeń chemicznych 3.przeprowadza doświadczenia chemiczne 4.zapisuje wzory dowolnych alkoholi i kwasów karboksylowych 5.zapisuje równania reakcji chemicznych dla alkoholi, kwasów karboksylowych o wyższym stopniu trudności (np. więcej niż 5 atomów węgla w cząsteczce) (dla alkoholi i kwasów karboksylowych) 6.wyjaśnia zależność między długością łańcucha węglowego a stanem skupienia i reaktywnością chemiczną alkoholi oraz kwasów karboksylowych 7. zapisuje równania reakcji otrzymywania estru o podanej nazwie lub podanym wzorze 8.projektuje doświadczenie chemiczne umożliwiające otrzymanie estru o podanej nazwie 16

17 9.opisuje właściwości estrów w kontekście ich zastosowań 10przewiduje produkty reakcji chemicznej 11identyfikuje poznane substancje 13 omawia różnicę między reakcją estryfikacji a reakcją zobojętniania 14zapisuje równania reakcji chemicznych w postaci cząsteczkowej, jonowej oraz skróconej jonowej 15analizuje konsekwencje istnienia dwóch grup funkcyjnych w cząsteczce aminokwasu 16zapisuje równanie reakcji tworzenia dipeptydu 17wyjaśnia mechanizm powstawania wiązania peptydowego 18potrafi wykorzystać swoją wiedzę do rozwiązywania złożonych zadań Ocena celująca [ ] Wybrane wiadomości i umiejętności wykraczające poza treści wymagań podstawy programowej; ich nabycie przez ucznia może być podstawą do wystawienia oceny celującej. 1.wyjaśnia pojęcie tiole 2.opisuje właściwości i zastosowania wybranych alkoholi 3.określa właściwości i zastosowania wybranych kwasów karboksylowych 4.zapisuje równania reakcji chemicznych zachodzących w twardej wodzie po dodaniu mydła sodowego 5.wyjaśnia pojęcie hydroksykwasy 6.wymienia zastosowania aminokwasów 7.zapisuje równania reakcji hydrolizy estru o podanej nazwie lub wzorze 8.wyjaśnia, co to jest hydroliza estru III. Substancje o znaczeniu biologicznym Ocena dopuszczająca [1] 1.wymienia główne pierwiastki chemiczne wchodzące w skład organizmu człowieka 2.wymienia podstawowe składniki żywności oraz miejsce ich występowania 3.wymienia miejsca występowanie celulozy i skrobi w przyrodzie 4.określa, co to są makroelementy i mikroelementy 5. wymienia pierwiastki chemiczne, które wchodzą w skład tłuszczów, sacharydów i białek 6. klasyfikuje tłuszcze ze względu na pochodzenie, stan skupienia i charakter chemiczny 7.wymienia rodzaje białek 8.klasyfikuje sacharydy 9. definiuje białka, jako związki chemiczne powstające z aminokwasów 10.wymienia przykłady tłuszczów, sacharydów i białek 11.określa, co to są węglowodany 12.podaje wzory sumaryczne: glukozy, sacharozy, skrobi i celulozy 13.podaje najważniejsze właściwości omawianych związków chemicznych 14.definiuje pojęcia denaturacja, koagulacja 15.wymienia czynniki powodujące denaturację białek 16. podaje reakcję charakterystyczną białek i skrobi 17.opisuje znaczenie: wody, tłuszczów, białek, sacharydów, witamin i mikroelementów dla organizmu człowieka 18.opisuje, co to są związki wielkocząsteczkowe i wymienia ich przykłady 19.wymienia funkcje podstawowych składników pokarmu Ocena dostateczna [1 + 2] 1.wyjaśnia rolę składników żywności w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu 17

18 2.definiuje pojęcie: tłuszcze 3.opisuje właściwości fizyczne tłuszczów 4.opisuje właściwości białek 5. opisuje właściwości fizyczne glukozy, sacharozy, skrobi i celulozy 6.wymienia czynniki powodujące koagulację białek 7.opisuje różnice w przebiegu denaturacji i koagulacji białek 8.określa wpływ oleju roślinnego na wodę bromową 9.omawia budowę glukozy 10.zapisuje za pomocą wzorów sumarycznych równanie reakcji sacharozy z wodą 11.określa przebieg reakcji hydrolizy skrobi 12.wykrywa obecność skrobi i białka w różnych produktach spożywczych Ocena dobra [ ] 1.odaje wzór ogólny tłuszczów 2.omawia różnice w budowie tłuszczów stałych i ciekłych 3.wyjaśnia, dlaczego olej roślinny odbarwia wodę bromową 4.definiuje pojęcia: peptydy, zol, żel, koagulacja, peptyzacja 5.wyjaśnia, co to znaczy, że sacharoza jest disacharydem 6.porównuje budowę cząsteczek skrobi i celulozy 7.wymienia różnice we właściwościach fizycznych skrobi i celulozy 8.zapisuje poznane równania reakcji hydrolizy sacharydów 9.definiuje pojęcie wiązanie peptydowe 10.projektuje doświadczenie chemiczne umożliwiające odróżnienie tłuszczu nienasyconego od nasyconego 11.planuje doświadczenia chemiczne umożliwiające badanie właściwości omawianych związków chemicznych 12.opisuje przeprowadzane doświadczenia chemiczne 13.opisuje znaczenie i zastosowania skrobi, celulozy oraz innych poznanych związków chemicznych Ocena bardzo dobra[ ] 1.podaje wzór tristearynianu glicerolu 2.projektuje doświadczenia chemiczne umożliwiające wykrycie białka 3..określa, na czym polega wysalanie białka 4.definiuje pojęcie izomery 5.wyjaśnia, dlaczego skrobia i celuloza są polisacharydami 6.wyjaśnia, co to są dekstryny 7.omawia hydrolizę skrobi 8.umie zaplanować i przeprowadzić reakcje weryfikujące postawioną hipotezę 9.identyfikuje poznane substancje Ocena celująca [ ] Wybrane wiadomości i umiejętności wykraczające poza treści wymagań podstawy programowej; ich nabycie przez ucznia może być podstawą do wystawienia oceny celującej. 1.zapisuje równania reakcji otrzymywania i zmydlania, np. tristearynianu glicerolu 2.potrafi zbadać skład pierwiastkowy białek i cukru 3. wyjaśnia pojęcie galaktoza 4.udowadnia doświadczalnie, że glukoza ma właściwości redukujące 5.przeprowadza próbę Trommera i próbę Tollensa 18

19 6. definiuje pojęcia: hipoglikemia, hiperglikemia 7.projektuje doświadczenie umożliwiające odróżnienie tłuszczu od substancji tłustej (próba akroleinowa) 8.opisuje na czym polega próba akroleinowa 9.wyjaśnia pojęcie uzależnienia 10.wymienia rodzaje uzależnień 11.opisuje szkodliwy wpływ niektórych substancji uzależniających na organizm człowieka 12.opisuje substancje powodujące uzależnienia oraz skutki uzależnień 13.wyjaśnia skrót NNKT 14.opisuje proces utwardzania tłuszczów 15.opisuje hydrolizę tłuszczów 16.wyjaśnia, na czym polega efekt Tyndalla 19