Potęga Ducha i Myśli

Transkrypt

1 Rok księdza Piotra Skargi Potęga Ducha i Myśli

2 Modlitwa za Ojczyznę Piotr Skarga, patron 2012 roku rys. Przemysław Wysogląd SJ Boże, Rządco i Panie narodów, z ręki i karności Twojej racz nas nie wypuszczać, a za przyczyną Najświętszej Maryi Panny, Królowej naszej, błogosław Ojczyźnie naszej, by Tobie zawsze wierna chwałę przynosiła imieniowi Twemu, a syny swe wiodła ku szczęśliwości. Wszechmogący, wieczny Boże, wzbudź w nas szeroką i głęboką miłość ku braciom i najmilszej matce, Ojczyźnie naszej, byśmy jej i ludowi Twemu, swoich pożytków zapomniawszy, mogli służyć uczciwie. Ześlij Ducha Świętego na sługi Twoje, rządy naszego kraju sprawujące, by wedle woli Twojej ludem sobie powierzonym mądrze i sprawiedliwie zdołali kierować. Przez Chrystusa, Pana naszego. Amen Różaniec Piotra Skargi Muzeum Książąt Czartoryskich w Krakowie

3 Czym w chrześcijaństwie św. Paweł, tym w Polsce ks. Piotr Skarga ks. kardynał A. KakowskI Pomnik Skargi w Grójcu Fot. Teresa Spychała Medal wydany przez samorząd miasta Grójec w 2012 r. zbiory Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej w Warszawie lutego urodził się w Grójcu na Mazowszu Studiował w Akademii Krakowskiej (do 1555), gdzie uzyskał stopień bakałarza na wydziale filozoficznym Objął kierownictwo szkoły parafialnej przy kolegiacie św. Jana w Warszawie wyjechał ze swym wychowankiem (Janem Tęczyńskim) do Wiednia, gdzie prawdopodobnie po raz pierwszy zetknął się z zakonem jezuitów Powrócił do Polski i we Lwowie został subdiakonem i kaznodzieją katedralnym Objął probostwo w Rochatynie, którego zrzekł się po otrzymaniu kanonii.

4 Skarga nie jest przedstawicielem jednego stronnictwa ani jednej epoki: ogarnia on sobą cały kraj, cały naród z jego przeszłością, teraźniejszością, a nawet przyszłością. rodziną jego jest Polska ( ) Adam Mickiewicz Szkic olejny do Kazania Skargi Jan Matejko, 1862 Ten najmilszy okręt ojczyzny naszej wszystkich nas niesie, wszystko w nim mamy, co mamy. Gdy się z okrętem źle dzieje, gdy dziur jego nie zatykamy, gdy wody z niego nie wylewamy, gdy się o zatrzymanie jego nie staramy, gdy dla bezpieczności jego wszystkim, co w domu jest nie pogardzamy: zatonie i z nim my sami poginiemy. Piotr Skarga Kazania sejmowe Fragment obrazu Kazania Skargi Jan Matejko, 1864

5 Do wyjątków należą te serca polskie, które są w stanie wyobrazić sobie Skargę jako nie proroka, jako nie posłańca boskiego, jako nie świętego człowieka prof. Ignacy Chrzanowski Bazylika kolegiacka Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny w Pułtusku Fot. Marcin Białek Medal Ks. Piotr Skarga zbiory Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej w Warszawie 1564 Przyjął święcenia kapłańskie za zachętą arcybiskupa lwowskiego Pawła Tarły Został mianował kanonikiem i kanclerzem kapituły lwowskiej. Poza pracą duszpasterską poświęcił się posłudze biednym, chorym, cierpiącym Wyjechał do Rzymu, gdzie 2 lutego w 33 urodziny wstąpił do nowicjatu księży jezuitów na Kwirynale i rozpoczął studia teologiczne w Kolegium Rzymskim, będąc także spowiednikiem w bazylice watykańskiej Powrócił do Polski. W kolegiacie w Pułtusku objął urząd kaznodziei i profesora w kolegium jezuickim. kościół N.P. Maryi Śnieżnej we Lwowie

6 Nie znudziłem się pracą daną mi przez Boga, lecz pragnę, przepasawszy biodra, wziąć do ręki płonącą lampę. Niech Bóg spojrzy na moją prostotę i zachowa mnie od wszelkiego błędu, bym nie zszedł z drogi jego ustaw Piotr Skarga Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej ul. Świętojańska 10 w Warszawie (Stare Miasto) Gabloty z ekspozycją poświęconą Ks. Skardze znadują się w podziemiach kościoła Ojcowie Jezuici zgromadzili wiele ciekawych eksponatów

7 W Walhalli wielkich duchów polskich w pamięci i sercu potomnych ten czarny habit ma swoje miejsce obok najświetniejszych koron i purpury, obok mieczów, buław i pancerzy. prof. Stanisław Tarnowski dziedziniec Uniwersytecki w Wilnie 1573 Przeniesiono go do Wilna, gdzie został wicerektorem kolegium jezuickiego Powołał do życia Bractwo Najświętszego Sakramentu w Wilnie. Portret pierwszego rektora Akademii Wileńskiej 1577 Złożył czwarty ślub bezwzględnego posłuszeństwa Ojcu Świętemu zostając profesem, czyli rzeczywistym członkiem Towarzystwa Jezusowego Został pierwszym rektorem Akademii Wileńskiej.

8 Wiara bez dobrych uczynków jest jak drzewo bez owocu, miłość jako matka bez dzieci, modlitwa jako ptak bez skrzydeł. Ks. Piotr Skarga SJ Katedra w Wilnie Fot. Katarzyna Biersztańska Nastąpi postronny nieprzyjaciel, jąwszy się za waszą niezgodę i mówić będzie: Rozdzieliło się serce ich teraz poginą (...) Będziecie nieprzyjaciołom waszym służyli w głodzie, w pragnieniu, w obnażaniu i we wszystkim niedostatku, i włożą jarzmo żelazne na szyje wasze. Portret księdza Piotra Skargi w refektarzu kolegium jezuitów w Starej Wsi fot. Paweł Krzan Piotr Skarga Kazania sejmowe

9 Czytaniem odganiacie matkę wszystkich grzechów próżnowanie. Ks. Piotr Skarga SJ 1579 Wydał swe najbardziej poczytne dzieło Żywoty świętych Towarzyszył królowi Stefanowi Batoremu w czasie oblężenia Połocka Król Stefan Batory mianował go doradcą namiestnika Inflant ks. bpa wileńskiego Jerzego Radziwiłła.

10 Jeruzalem nasze. Ojczyzna czoło wszytkich pociech. Jeśli cię zapomnię, ojczyzno miła moja i Hieruzalem moje, niech zapomnię prawice ręki swojej. Niech język mój przyschnie do ust moich, O, jakie zaklinanie, którym się wiązać macie, abyście nic sobie tak miłego, tak wesołego nie mieli, jako dobro Hierozolimy swojej, to jest Rzeczyposp[olitej] i ojczyzny swojej, życząc sobie onego w Psalmie błogosławieństwa Dobrodziejstwa matki naszej ojczyzny. Jako namilejszej matki swej miłować i onej czcić nie macie, która was urodziła i wychowała, nadała, wyniosła? Bóg matkę czcić rozkazał. Przeklęty, kto zasmuca matkę swoje. A która jest pierwsza i zasłużeńsza matka jako ojczyzna, od której imię macie i wszytko, co macie, od niej jest? Która gniazdem jest matek wszytkich i powinowactw wszytkich, i komorą dóbr waszych wszytkich. Piotr Skarga Kazanie wtóre

11 Portret Piotra Skargi w kolegium jezuitów w Starej Wsi fot. Marek Firlejczyk SJ 1584 Przybył do Krakowa i został przełożonym domu zakonnego św. Barbary. W tym samym roku założył w Krakowie Arcybractwo Miłosierdzia Bogarodzicy Powołał kolejne dzieła dobroczynne: Skrzynkę św. Mikołaja i Bank Pobożnych.

12 1588 Objął urząd kaznodziei królewskiego Zygmunta III Wazy (przez 24 lata, aż do swojej śmierci) Wobec zarazy morowej w Krakowie ustanowił (21 marca) Bractwo Betanii św. Łazarza do grzebania zmarłych Został powołany przez wiceprowincjała zakonu jezuitów na kaznodzieję do Lublina

13 Dwie rzeczy ma w sobie każde prawo: drogę, którą iść, jako świeca w ciemności ukazuje, a karaniem, aby z niej nie ustepowano, grozi. Ks. Piotr Skarga SJ Pomnik ks. Piotra Skargi w Parku Jordana w Krakowie fot. Skabiczewski kościół św. Piotra i Pawła w Krakowie Tablica pamiątkowa Portret Piotra Skargi Muzeum Książąt Czartoryskich w Krakowie 1596 Położenie kamienia węgielnego pod budowę kościoła św. Piotra i Pawła w Krakowie, o fundację którego starał się ks. Skarga u króla Zygmunta III Wazy (w 1608 odprawiono pierwsze nabożeństwo) Przyczynił się do zawarcia unii katolików z prawosławnymi tzw. Unii brzeskiej.

14 Okręt gdy tonie, do obrony wszyscy, zapomniawszy swoich tłomoków, rzucić się mają. Gdy okręt tonie, a wiatry go przewracają, głupi tłomoczki i skrzynki swoje opatruje i na nich leży, a do obrony okrętu nie idzie, i mniema, że się sam miłuje, a on się sam gubi. Bo gdy okręt obrony nie ma, i on ze wszytkim, co zebrał, utonąć musi. A gdy swymi skrzynkami i majętnością, którą ma w okręcie, pogardzi, a z innymi się do obrony okrętu uda, swego wszytkiego zapomniawszy: dopiero swe wszytko pozyskał i sam zdrowie swoje zachował. Ten namilszy okręt ojczyzny naszej wszytkich nas niesie, wszytko w nim mamy, co mamy. Gdy się z okrętem źle dzieje, gdy dziur jego nie zatyka my, gdy wody z niego nie wylewamy, gdy się o zatrzymanie jego nie staramy, gdy dla bezpieczności jego wszytkim, co w domu jest, nie pogardzamy: zatonie, i z nim my sami poginiemy. W tym okręcie macie syny, dzieci, żony, imienia, skarby, wszytko, w czym się kochacie. W tym tak wiele dusz jest, ile ich to królestwo i państwa przyłączone mają. Pomnik Piotra Skargi w Kraków Czesław Dźwigaj, 2001 Ks. Piotr Skarga Kazania sejmowe

15 Kto za dobry postępek chce pieniędzy, ten i na zły dla pieniędzy się pokwapi. Ks. Piotr Skarga SJ Pomnik Skargi autorstwa hrabiego Sosnowskiego kościół św. Piotra i Pawła w Krakowie 1597 Wydał Kazania na niedziele i święta oraz Kazania sejmowe 1600 Opublikował Kazania o siedmiu sakramentach oraz Kazania przygodne 1603 Wydał Roczne dzieje Kościelne od narodzenia Pana i Boga naszego Jezusa Chrystusa, będące streszczeniem dzieła kardynała Cezara Baroniusza Annales Ecclesiastici

16 Wyciągnij, Panie, rękę swą, aby dotknęła ust moich, i włóż Twe słowa w moje usta, abym mówił, coś mi kazał; abym się nie lękał, bo Ty jesteś ze mną. Uczyń mnie jak kolumnę żelazną i mur spiżowy. Ks. Piotr Skarga SJ

17 Łacno żołnierzowi pościć, nie spać i ciału swemu pokuty trudne zadawać, i krew dla Chrystusa rozlewać. Bo się tego na wojnie nauczył, i wzór, i pobudkę z wojny widomej do niewidomej brać umie. Ks. Piotr Skarga SJ Fragment obrazu Kazania Skargi Jan Matejko, 1864 Medal wyemitował w 1989 roku Oddział Miejski PTTK w Warce. Wykonany został w Mennicy Warszawskiej. Autorem projektu medalu jest Włodzimierz Majdewicz. zbiory Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej w Warszawie

18 Dwie rzeczy ma w sobie każde prawo: drogę, którą iść, jako świeca w ciemności ukazuje, a karaniem, aby z niej nie ustepowano, grozi. Ks. Piotr Skarga SJ 1610 Wydrukował Wzywanie do pokuty obywatelów Korony Polskiej i Wielkiego Księstwa Litewskiego, będące jego testamentem politycznym.

19 Zgasła świeca słowa Bożego w pół Kościoła zapalona; umarł nie tylko słowy, ale żywotem doskonały kaznodzieja. Odszedł od nas kapłan prześwietny, który czasów swoich postawił mocne ramiona pod te filary wielkie Kościoła Pańskiego Idzie pod ziemię ozdoba jedyna zakonu tego i Ojczyzny. o. Fabian Birkowski teolog dominikański Tablica nagrobna kościół św. Piotra i Pawła w Krakowie Krypta grobowa lata 60-te kościół św. Piotra i Pawła w Krakowie Krypta grobowa kościół św. Piotra i Pawła w Krakowie września godz zmarł w Krakowie i został pochowany w kościele św. Piotra i Pawła przy ul. Grodzkiej. Pomnik Skargi autorstwa hrabiego Sosnowskiego kościół św. Piotra i Pawła w Krakowie

20 Sprawiedliwość jest fundamentem wszystkiej Rzeczypospolitej. Ks. Piotr Skarga SJ Pomnik Skargi odsłonięty w 18 września 2012 r. Zaprojektowany w pracowni Metaloplastyki Janusza Tałucia i Karoliny Tałuć w Białymstoku. Został wykonany w pracowni odlewniczej Zbigniewa Fudeckiego. Fragment projektu mozaiki do Bazyliki NSPJ autor stwa Piotra Stachiewicza