(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego:

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: (97) O udzieleniu patentu europejskiego ogłoszono: Europejski Biuletyn Patentowy 2010/39 EP B1 (13) (51) T3 Int.Cl. C07D 403/10 ( ) C07D 491/10 ( ) C07D 495/10 ( ) C07D 513/04 ( ) C07D 405/10 ( ) C07D 493/10 ( ) C07D 231/36 ( ) C07D 487/04 ( ) C07D 498/04 ( ) C07D 491/04 ( ) C07D 231/16 ( ) C07D 231/18 ( ) A01N 43/56 ( ) (54) Tytuł wynalazku: Cykliczne ketoenole podstawiane N-heterocyklilofenylem (30) Pierwszeństwo: DE (43) Zgłoszenie ogłoszono: w Europejskim Biuletynie Patentowym nr 2006/13 (45) O złożeniu tłumaczenia patentu ogłoszono: Wiadomości Urzędu Patentowego 2011/03 (73) Uprawniony z patentu: Bayer CropScience AG, Monheim, DE PL/EP T3 (72) Twórca(y) wynalazku: REINER FISCHER, Monheim, DE ASTRID ULLMANN, Köln, DE THOMAS BRETSCHNEIDER, Lohmar, DE STEFAN LEHR, Liederbach, DE KLAUS KUNZ, Düsseldorf, DE JÖRG KONZE, Köln, DE OLGA MALSAM, Rösrath, DE MARK WILHELM DREWES, Langenfeld, DE DIETER FEUCHT, Eschborn, DE KARL-HEINZ KUCK, Langenfeld, DE ULRIKE WACHENDORFF-NEUMANN, Neuwied, DE WAHED AHMED MORADI, Monheim, DE GUIDO BOJACK, Wiesbaden, DE THOMAS AULER, Leichlingen, DE MARTIN HILLS, Idstein, DE HEINZ KEHNE, Hofheim, DE (74) Pełnomocnik: rzecz. pat. Grażyna Palka JAN WIERZCHOŃ & PARTNERZY BIURO PATENTÓW I ZNAKÓW PATNTOWYCH ul. Żurawia 47/ Warszawa Uwaga: W ciągu dziewięciu miesięcy od publikacji informacji o udzieleniu patentu europejskiego, każda osoba może wnieść do Europejskiego Urzędu Patentowego sprzeciw dotyczący udzielonego patentu europejskiego. Sprzeciw wnosi się w formie uzasadnionego na piśmie oświadczenia. Uważa się go za wniesiony dopiero z chwilą wniesienia opłaty za sprzeciw (Art. 99 (1) Konwencji o udzielaniu patentów europejskich).

2 11222/10/P RO/GP EP B1 Opis Cykliczne ketoenole podstawiane N heterocyklilofenylem [0001] Przedmiotem wynalazku są nowe cykliczne ketoenole podstawiane N heterocyklilofenylem, wiele technik ich produkcji oraz zastosowanie ich jako środków do zwalczania szkodników i/lub jako herbicydów i/lub jako mikrobicydów. [0002] Przedmiotem wynalazku są również nowe selektywno herbicydowe kombinacje substancji czynnych, które zawierają podstawiane N heterocyklilofenylem cykliczne ketoenole z jednej strony i przynajmniej jeden związek polepszający tolerancję roślin uprawnych z drugiej strony, i które z dobrym skutkiem mogą być stosowane do selektywnego zwalczania chwastów rosnących z hodowlami roślin użytkowych. [0003] Opisano właściwości farmaceutyczne 3 acyl pirolidyno 2,4 dionów (S. Suzuki et al. Chem Pharm. Bull (1967). Oprócz tego n fenylopirolidino 2,4 diony były poddawane syntezie przez R. Schmierera i H. Mildenbergera (Lieblings Ann. Chem 1985, 1095). Nie opisano biologicznej skuteczności tych związków. [0004] W EP A i GB A ujawnione zostały związki o podobnej strukturze (3 arylopirolidyno 2,4 diony), dla których nie stwierdzono jednak działania herbicydowego, insektycydowego lub akarycydowego. Ujawniono znane z działania herbicydowego, insektycydowego lub akarycydowego niepodstawiane, bicykliczne pochodne 3 arylopirolidyno 2,4 dionów (EP A , EP A i JP A ) oraz podstawiane monocykliczne pochodne 3 arylo pirolidyno 2,4 dionów (EP A i EP A ). [0005] Oprócz tego znane są policykliczne pochodne 3 arylopirolidyno 2,4 dionów (EP A ) oraz pochodne 1H arylopirolidyno dionów (EP A , EP A , EP A , EP A , EP A , WO 94/01 997, WO 95/26 954, WO 95/20 572, EP A , WO 96/25 395, WO 96/35 664, WO 97/01 535, WO 97/02 243, WO 97/36 868, WO 97/43275, WO 98/05638, WO 98/06721, WO 98/25928, WO 99/16748, WO 99/24437, WO 9/43649, WO 99/48869, WO 99/56673, WO 01/17972, WO 01/23354, WO 01/74770, WO 03/062244, DE A i DE A ).

3 2 [0006] Znane jest, że określone podstawiane pochodne Δ 3 dihydrofuran 2 onów posiadają właściwości herbicydowe (por. DE A ). Syntezę stosowanych jako związki wyjściowe pochodnych kwasu tetronowego (np. 3 (2 metylo fenylo) 4 hydroksy 5 (4 fluorofenylo) A 3 dihydrofuranono (2)) opisano również w DE A Związki o podobnej strukturze bez podawania skuteczności insektycydowej i/lub akaracydowej znane są z publikacji Campbell et al. J. Chem. Soc., Perkin Trans. 1, 1985, (8) Dalej, pochodne 3 akrylo Δ 3 dihydrofuranonów z właściwościami herbicydowymi, akarycydowymi i insektycydowymi znane są z EP A , EP A , WO 95/26 345, WO 96/20 196, WO 96/25 395, WO 96/35 664, WO 97/01 535, WO 97/02 243, WO 97/36868, WO 98/05638, WO 98/25928, WO 99/16748, WO 99/43649, WO 99/48869, WO 99/55673, WO 01/17972, WO 01/23354, WO 01/74470, WO 03/ I DE A Znane są także pochodne 3 akrylo Δ 3 dihydrotypeno onów (WO 95/26 345, 96/25 395, WO 97/01535, WO 97/02 243, WO 97/36 868, WO 98/05638, WO 98/25928, WO 99/16748, WO 99/43649, WO 99/48869, WO 99/55673, WO 01/17972, WO , WO 01/74770 i WO 03/062244). [0007] Określone, niepodstawiane w pierścieniu fenylowym pochodne fenylopironu są również znane (por. A.M. Chirazi, T. Kappe i E. Ziegler, Arch. Pharm (1976) oraz K. H. Boltze i K. Heidenbluth, Chem. Ber ), przy czym dla tych związków nie podaje się możliwego zastosowania w roli środków do zwalczania szkodników. Podstawione w pierścieniu fenylowym pochodne fenylopironu z właściwościami herbicydowymi, akarycydowymi i insektycydowymi opisano w EP A , WO 96/25 395, WO 96/35 664, WO 97/01535, WO 97/02 243, WO 97/16 436, WO 97/19 941, WO 97/36 868, WO 98/05638, WO 99/43649, WO 99/48869, WO 99/55673, WO 01/17972, WO 01/74770 i WO 03/ [0008] Określone niepodstawiane w pierścieniu fenylowym pochodne 5 fenylo 1,3 tiacyny zostały już rozpoznane (por. E. Ziegler i E. Steiner, Monatsh. 95, 147 (1964), R. Ketcham, T. Kappe i E. Ziegler, J. Heterocycl. Chem 10, 223 (1973)), przy czym dla tych związków nie podano możliwego zastosowania w roli środków do zwalczania szkodników. Podstawiane w pierścieniu fenylowym pochodne 5 fenylo 1,3 tiacyny z działaniem herbicydowym, akarycydowym i insektycydowym opisano w WO 94/14 785, WO 96/02 539, WO 96/35 664, WO 97/01 535, WO 97/02 243, WO 97/02 243, WO 97/36 868, WO 99/05638, WO 99/05638, WO 99/43649, WO 99/48869, WO 99/55673, WO 01/17972, WO 01/74770 i WO 03/ [0009] Znane jest, że określone podstawiane 2 akrylocyklopenendiony posiadają właściwości herbicydowe i akarycydowe (por. np. US ; ; ; ; ; ; 2O 96/01 798; WO 96/03 366, WO 97/ oraz WO 98/39281, WO 99/43649, WO 999/48869, WO 99/55673, WO 01/17972, WO 01/74770 oraz WO 03/062244). Oprócz tego znane są podobnie podstawiane związki: 3 hydroksy 5,5 dimetylo 2 fenylocyklopento 2 en 1 ony z publikacji Micklefield et al., Tetrahedron, (1992),

4 3 oraz substancja naturalna Involutin ( ) cis 5 (3,4 dihydroksyfenylo) 3,4 dihydroksy 2 (4 hydroksyfenylo) cyklopent 2 en ony z publikacji Edwards et al. J. Chem. Soc. S., (1967), Działanie insektycydowe albo akarycydowe nie zostało opisane. Oprócz tego 2 (2,4,6 trimetylfenylo) 1,3 indandiony znane są z publikacji J. Economic Entomology, 66, (1973), 584 i pisma zgłaszającego DE A , z podaniem oddziaływań herbicydowych i akarycydowych. [0010] Znane jest, że określone podstawiane 2 akrylocykloheksandiony posiadają właściwości herbicydowe i akarycydowe (US , , , , , , , , , , , , , , DE A oraz Wheeler, T.N., J. Org. Chem. 44, 4906 (1979)), WO 99/43649, WO 99/48869, WO 99/55673, WO 01/17972, WO 01/74770 oraz WO 03/062244). [0011] Znane jest, że określone podstawiane 4 arylp pirazolidyno 3,5 diony posiadają właściwości akaracydowe, insektycydowe i herbicydowe (por. np. WO 92/ , EP A , WO 96/11 574, WO 96/21652, WO 99/43649, WO 99/47525, WO 99/48869, WO 99/55673 WO 01/17 351, WO 01/17 352, WO 01/17 353, WO 01/ , WO 01/17 973, WO 03/ i WO 03/ [0012] WO01/09092 opisuje podstawiane bifenylem cykliczne ketoenole. DE A (WO03/013249) opisuje selektywne środki herbicydowe na bazie podstawianych cyklicznych ketoenoli i sejfnerów. [0013] Skuteczność i/lub zasięg skuteczności tych związków są jednak zwłaszcza w przypadku małych ilości i stężeń nie zawsze w pełni zadowalające. Poza tym, tolerancja tych związków przez rośliny nie zawsze jest wystarczająca. [0014] Odkryto nowe związki o wzorze (I) W X Y oznacza, jak podkreślono, wodór, metyl albo etyl oznacza, jak podkreślono, chlor, metyl albo etyl oznacza, jak podkreślono, wodór Z oznacza, jak podkreślono, resztę w pozycji 4 albo 5

5 4 V 1 CKE oznacza, jak podkreślono, chlor lub grupę metoksylową oznacza, jak podkreślono, jedną z grup A B oznacza, jak podkreślono, wodór, alkil C 1 C 4 albo cyklopropyl, oznacza, jak podkreślono, wodór albo metyl albo A, B oraz atom węgla, do którego są przyłączone, oznaczają, jak podkreślono, nasycony C 5 C 6 cykloalkil, opcjonalnie ogniwo pierścienia zastępowane jest przez tlen i który w opcjonalnie może być łatwo podstawiany przez metyl lub grupę metoksylową, z założeniem, że Q 3 oznacza, jak podkreślono, wodór D oznacza, jak podkreślono, wodór albo A i D Q 1 Q 2 Q 3 Q 4 oznaczają razem, jak podkreślono, C 3 C 5 alkanodiyl, opcjonalnie jeden atom węgla zastępowany jest przez tlen oznacza, jak podkreślono, wodór oznacza, jak podkreślono, wodór oznacza, jak podkreślono, metyl oznacza, jak podkreślono, metyl albo Q 3 i Q 4 oznaczają, jak podkreślono, razem z węglem, do którego są przyłączone, nasycony pierścień C 5 C 6, z założeniem, że następnie A oznacza, jak podkreślono, wodór Q 5 oznacza, jak podkreślono, wodór

6 5 Q 5 G oznacza, jak podkreślono, wodór oznacza, jak podkreślono, wodór (a) lub jedną z grup w których L oznacza tlen i M oznacza tlen lub siarkę R 1 R 2 oznacza, jak podkreślono C 1 C 6 alkil albo C 1 C 2 alkoksy C 1 alkil oznacza, jak podkreślono, C 1 C 8 alkil albo benzyl. [0015] Związki o wzorze (I) mogą także w zależności od rodzaju podstawnika, występować jako geometryczne i/lub optyczne izomery lub mieszanki izomerów, w różnym składzie, który opcjonalnie może zostać w typowy sposób rozdzielony. Zarówno czyste izomery, jak i mieszanki izomerów, ich produkcja oraz zastosowanie, a także zawierające je środki są przedmiotem opisywanego wynalazku. W dalszym opisie, ze względów upraszczających, będzie mowa o związkach o wzorze (I), chociaż należny przez nie rozumieć zarówno czyste związki, jak i mieszaniny z różnymi ilościami związków izomerowych. [0016] Z uwzględnieniem znaczeń (1), (2) i od (6) do (8) grupy CKE podstawowe struktury (I 1), (I 2) i (I 6) do (I 8):, powstają następujące

7 6 w których A, B, D, G, Q 1, Q 2, Q 3, Q 4, Q 5, Q 6, W, X, Y i Z mają wyżej opisane znaczenia. [0017] Z uwzględnieniem różnych znaczeń (a), (b), (c) grupy G, powstają następujące podstawowe struktury (I 1 a) do (I 1 c), w których CKE oznacza grupę (1),

8 7 w których A, B, D, E, L, M, W, X, Y, Z, R 1, R 2 mają wyżej opisane znaczenia. [0018] Z uwzględnieniem różnych znaczeń (a), (b), (c) grupy G, powstają następujące podstawowe struktury (I 2 a) do (I 2 c), w których CKE oznacza grupę (2), w których A, B, E, L, M, W, X, Y, Z, R 1, R 2 mają wyżej opisane znaczenia.

9 8 [0019] Związki o wzorze (I 6) mogą w zależności od pozycji podstawnika G występować w dwóch formach izomerowych o wzorze (I 6 A) oraz (I 6 B), co wyrażane jest przez kreskowaną linię we wzorze (I). [0020] Związki o wzorze (I 6 A) oraz (I 6 B) mogą występować zarówno jako mieszaniny, jak i w formie ich czystych izomerów. Mieszaniny związków o wzorze (I 6 A) oraz (I 6 B) można opcjonalnie rozdzielać przy użyciu metod fizycznych, na przykład za pomocą metod chromatograficznych. [0021] Ze względu na lepszą przejrzystość materiału w dalszej części opisu każdorazowo będzie się przytaczać tylko jeden z możliwych izomerów. Nie wyklucza to tego, że związki mogą występować w formie mieszanin izomerów albo w dowolnej innej formie izomerowej. [0022] Z uwzględnieniem różnych znaczeń (a), (b), (c) grupy G, powstają następujące podstawowe struktury (I 6 a) do (I 6 c),

10 9 w których A, B, Q 1, Q 2, E, L, M, W, X, Y, Z, R 1, R 2 mają wyżej opisane znaczenia. [0023] Związki o wzorze (I 7) mogą w zależności od pozycji podstawnika G występować w dwóch formach izomerowych o wzorze (I 7 A) oraz (I 7 B), co wyrażane jest przez kreskowaną linię we wzorze (1 7). [0024] Związki o wzorze (I 7 A) oraz (I 7 B) mogą występować zarówno jako mieszaniny, jak i w formie ich czystych izomerów. Mieszaniny związków o wzorze (I 7 A) oraz (I 7 B) można opcjonalnie rozdzielać przy użyciu metod fizycznych, na przykład za pomocą metod chromatograficznych.

11 10 [0025] Ze względu na lepszą przejrzystość materiału w dalszej części opisu każdorazowo przytacza się tylko jeden z możliwych izomerów. Nie wyklucza to tego, że dany związek może występować w formie mieszanin izomerów albo w dowolnej innej formie izomerowej. [0026] Z uwzględnieniem różnych znaczeń (a), (b), (c) grupy G, powstają następujące podstawowe struktury (I 7 a) do (I 7 c). w których A, B, E, L, M, Q 3, Q 4, Q 5, Q 6, W, X, Y, Z, R 1, R 2 mają wyżej opisane znaczenia. [0027] Związki o wzorze (I 8) mogą w zależności od pozycji podstawnika G występować w dwóch formach izomerowych o wzorze (I 8 A) oraz (I 8 B),

12 11 co wyrażane jest przez kreskowaną linię we wzorze (I 7). [0028] Związki o wzorze (I 8 A) oraz (I 8 B) mogą występować zarówno jako mieszaniny, jak i w formie ich czystych izomerów. Mieszaniny związków o wzorze (I 8 A) oraz (I 8 B) można opcjonalnie rozdzielać przy użyciu metod fizycznych, na przykład za pomocą metod chromatograficznych. [0029] Ze względu na lepszą przejrzystość materiału w dalszej części opisu każdorazowo będzie przytaczany tylko jeden z możliwych izomerów. Nie wyklucza to tego, że związki mogą występować w formie mieszanin izomerów albo w dowolnej innej formie izomerowej. [0030] Z uwzględnieniem różnych znaczeń (a), (b), (c) grupy G, powstają następujące podstawowe struktury (I 8 a) do (I 8 c), w których Het oznacza grupę (8), w których A, D, E, L, M, W, X, Y, Z, R 1, R 2 mają wyżej opisane znaczenia. [0031] Odkryto też, że nowe związki o wzorze (I) można uzyskać na jeden z opisanych poniżej sposobów: (A) podstawiane 3 (N heterocyklilo) fenylopirolidyno 2,4 diony lub ich enole o wzorze (I 1 a)

13 12 A, B, D, W, X, Y, Z mają wyżej opisane znaczenia, otrzymuje się gdy estry N acyloaminokwasów o wzorze (II) A, B, D, W, X, Y i Z mają wyżej opisane znaczenia, oraz R 8 oznacza alkil (korzystnie C 1 C 6 alkil), kondensując intramolekularnie w obecności środka rozcieńczającego i w obecności zasady. (B) Ponadto odkryto, że podstawiane pochodne 3 (N heterocyklilo) fenylo 4 hydroksy Δ 3 dihydrofuranonu o wzorze (I 2 a) A, B, W, X, Y i Z mają wyżej opisane znaczenia, można uzyskać, kondensując intramolekularnie estry kwasu karboksylowego wzorze (III)

14 13 A, B, W, X, Y, Z i R 8 mają wyżej opisane znaczenia, w obecności środka rozcieńczającego i w obecności zasady, (F) że związki o wzorze (I 6 a) A, B, Q 1, Q 2, W, X, Y i Z mające wyżej opisane znaczenia uzyska się cyklizując intramolekularnie estry kwasu ketokarbonowego o wzorze (VIII) A, B, Q 1, Q 2, W, X, Y i Z mają wyżej opisane znaczenia, a R 8 oznacza alkil (szczególnie C 1 C 6 alkil) ewentualnie w obecności środka rozcieńczającego i w obecności zasady. Oprócz tego odkryto, (G) że związki o wzorze (I 7 a)

15 14 A, B, Q 3, Q 4, Q 5, Q 6, W, X, Y, Z mające wyżej opisane znaczenia, otrzyma się, kondensując intramolekularnie estry kwasu 6 arylo 5 ketoheksanowego o wzorze (IX) A, B, Q 3, Q 4, Q 5, Q 6, W, X, Y, Z mające wyżej opisane znaczenia i R 8 oznacza alkil (szczególnie C 1 C 6 alkil), w obecności rozcieńczalnika oraz w obecności zasady. (H) odkryto też, że związki o wzorze (I 8 a) A, D, W, X, Y i Z mają wyżej wymienione znaczenia otrzyma się, jeśli związki o wzorze (X)

16 15 A i D mają wyżej opisane znaczenia, α) przereaguje się ze związkami o wzorze (VI), Hal, W, X, Y i Z mają wyżej opisane znaczenia, ewentualnie w obecności rozcieńczalnika oraz ewentualnie w obecności akceptora kwasowego albo β) przereaguje się ze związkami o wzorze (XI) W, X, Y i Z mają wyżej opisane znaczenia i U oznacza NH 2 albo O R 8, przy czym R 8 ma wyżej opisane znaczenia, ewentualnie w obecności rozcieńczalnika oraz ewentualnie w obecności zasady, albo γ) przereaguje się związki o wzorze (XII) A, D, W, X, Y, Z i R 8 mają wyżej podane znaczenie, ewentualnie w obecności rozcieńczalnika i ewentualnie w obecności zasady.

17 16 Odkryto także, (I) że związki o wyżej wymienionych wzorach (I 1 b) do (I 8 b), w których A, B, D, Q 1, Q 2, Q 3, Q 4, Q 5, Q 6, R 1, W, X, Y, Z mają wyżej opisane znaczenia, otrzyma się, jeśli związki o wyżej podanych wzorach (I 1 a) do (I 8 a), w których A, B, D, Q 1, Q 2, Q 3, Q 4, Q 5, Q 6, W, X, Y, Z mają wyżej opisane znaczenia, α) przereaguje się z halogenkami kwasowymi o wzorze (XIII) R 1 ma wyżej opisane znaczenie i Hal oznacza halogen (zwłaszcza chlor lub brom) albo β) przereaguje się z bezwodnikami kwasu karboksylowego o wzorze (XIV) R 1 CO O CO R 1 (XIV) R 1 ma wyżej opisane znaczenie, ewentualnie w obecności rozcieńczalnika i ewentualnie w obecności absorbera kwasowego; (J) że związki o wyżej wymienionych wzorach (I 1 c) do (I 8 c), w których A, B, D, Q 1, Q 2, Q 3, Q 4, Q 5, Q 6, R 2, W, X, Y, Z mają wyżej opisane znaczenia i L oznacza tlen, otrzyma się, jeśli związki o wyżej podanych wzorach (I 1 a) do (I 8 a), w których A, B, D, Q 1, Q 2, Q 3, Q 4, Q 5, Q 6, W, X, Y, Z mają wyżej opisane znaczenia, przereaguje się z estrami kwasu chloromrówkowego albo tioestrami kwasu mrówkowego o wzorze (XV) R 2 M CO Cl (XV) R 2 i M mają wyżej opisane znaczenia, ewentualnie w obecności rozcieńczalnika i ewentualnie w obecności absorbera kwasowego; (K) że związki o wyżej wymienionych wzorach (I 1 c) do (I 8 c), w których A, B, D, Q 1, Q 2, Q 3, Q 4, Q 5, Q 6, R 2, W, X, Y, Z mają wyżej opisane znaczenia i L oznacza siarkę, otrzyma się, jeśli związki o wyżej podanych wzorach (I 1 a) do (I 8 a), w których A, B, D, Q 1, Q 2, Q 3, Q 4, Q 5, Q 6, W, X, Y, Z mają wyżej opisane znaczenia,

18 17 przereaguje się z estrami kwasu chloromonotiomrówkowego albo estrami kwasu chloroditiomrówkowego o wzorze (XVI) M i R 2 mają wyżej opisane znaczenia, ewentualnie w obecności rozcieńczalnika i ewentualnie w obecności absorbera kwasowego; (P) że związki o wyżej wymienionych wzorach (I 1) do (I 8), w których A, B, D, Q 1, Q 2, Q 3, Q 4, Q 5, Q 6, W, X, Y, Z mają wyżej opisane znaczenia, otrzyma się, jeśli związki o wyżej podanych wzorach (I 1 ) do (I 8 ) w których A, B, D, G, Q 1, Q 2, Q 3, Q 4, Q 5, Q 6, W, X, Y, Z mają wyżej opisane znaczenia i Z oznacza chlor, brom, jod, korzystnie oznacza brom

19 18 przereaguje się z n NH heterocyklami o wzorze (XXIII) H Z (XXIII) Z ma wyżej opisane znaczenie, w obecności rozpuszczalnika, zasady i katalizatora, przy czym katalizator można wybierać głównie spośród soli miedzi(i). [0032] Odkryto także, że nowe związki o wzorze (I) są bardzo skuteczne jako środki do zwalczania szkodników, zwłaszcza jako insektycydy i/lub akarycydy i/lub herbicydy i/lub fungicydy. [0033] Niespodziewanie odkryto także, że określone podstawiane cykliczne ketoenole przy łącznym zastosowaniu ze związkami opisanymi w dalszej części opisu, polepszającymi tolerancję roślin uprawnych (sejfnerami/antidotami) w znacznym stopniu zapobiegają szkodom roślin uprawnych oraz cechują się szczególnie korzystnymi właściwościami jako szeroko rozpowszechnione preparaty kombinacyjne do selektywnego zwalczania niepożądanych roślin w hodowlach roślin uprawnych, np. w zbożu, ale też w kukurydzy, soi czy ryżu. [0034] Przedmiotem wynalazku są także selektywno herbicydowe środki, zawierające skuteczną ilość kombinacji substancji czynnej, obejmujące jako składniki (a ) przynajmniej jeden podstawiany, cykliczny ketoenol o wzorze (I), CKE, W, X, Y i Z mają wyżej opisane znaczenia oraz (b ) przynajmniej jeden polepszający tolerancję roślin uprawnych związek z niżej wymienionych grup związków: klokwintocet meksylowy albo mefenpyr dietylowy. [0035] Wyżej wymienione, przytaczane ogólnie albo w korzystnych zakresach definicje lub objaśnienia mogą być dowolnie ze sobą łączone, także pomiędzy danymi zakresami i zakresami korzystnymi. Odnoszą się one do produktów końcowych oraz do produktów wstępnych i pośrednich. [0036] Według wynalazku podkreśla się związki o wzorze (I), w których występuje kombinacja znaczeń, podanych wyżej jako szczególnie korzystnych. [0037] Nasycone albo nienasycone rodniki węglowodorowe, takie jak alkil albo alkenyl, mogą także w połączeniu z heteroatomami, np. w grupą alkoksylową, o ile jest to możliwe, posiadać prosty łańcuch albo łańcuch rozgałęziony. [0038] Ewentualnie podstawiane rodniki można, o ile nie zaznaczono inaczej, podstawiać jednokrotnie lub wielokrotnie, przy czym przy podstawieniach wielokrotnych podstawniki mogą być takie same lub różne.

20 19 [0039] Oprócz związków wymienionych w przykładach wytwarzania wymienia się szczegółowo także następujące związki o wzorze (I 1 a) Tabela 1 W=CH 3. X=CH 32 Y=H A B D CH 3 H H C 2 H 5 H H C 3 H 7 H H i C 3 H 7 H H C 4 H 9 H H i C 4 H 9 H H s C 4 H 9 H H t C 4 H 9 H H CH 3 CH 3 H C 2 H 5 CH 3 H C 3 H 7 CH 3 H i C 3 H 7 CH 3 H C 4 H 9 CH 3 H i C 4 H 9 CH 3 H s C 4 H 9 CH 3 H t C 4 H 9 CH 3 H C 2 H 5 C 2 H 5 H C 3 H 7 C 3 H 7 H

21 20 CH 3 CH 3 H H CH 3 (CH2) 2 (CH2) 4 (CH 2 ) 5 (CH 2 ) 6 (CH 2 ) 7 (CH 2 ) 2 O (CH 2 ) 2 CH 2 O (CH 2 ) 3 (CH 2 ) 2 S (CH 2 ) 2 CH 2 CHCH 3 (CH 2 ) 3 (CH 2 ) 2 CHCH 3 (CH 2 ) 2 (CH 2 ) 2 CHC 2 H 5 (CH 2 ) 2 (CH 2 ) 2 CHC 3 H 7 (CH 2 ) 2 (CH 2 ) 2 CHi C 3 H 7 (CH 2 ) 2 (CH 2 ) 2 CHOCH 3 (CH 2 ) 2 (CH 2 ) 2 CHOC 2 H 5 (CH 2 ) 2 (CH 2 ) 2 CHOC 3 H 7 (CH 2 ) 2 (CH 2 ) 2 CHOC 4 H 9 (CH 2 ) 2 (CH 2 ) 2 C(CH 3 ) 2 (CH 2 ) 2 CH 2 (CHCH 3 ) 2 (CH 2 ) 2 H H H H H H H H H H H H H H H H H H H H H H H

22 21 H H A D B (CH 2 ) 3 (CH2)4 CH 2 CHCH 3 CH 2 CH 2 CH 2 CHCH 3 CH 2 CHCH 3 CHCH 3 CH 2 S CH 2 CH 2 S (CH 2 ) 2 (CH 2 ) 2 S CH 2 H H H H H H H H H H CH 3 H H C 2 H 5 H H C 3 H 7 H H i C 3 H 7 H H H H H H H CH3 CH3 H CH 3 C 2 H 5 H CH 3 C 3 H 7 H CH 3 i C 3 H 7 H CH 3 H

23 22 CH 3 H CH 3 H C 2 H 5 CH 3 H C 2 H 5 C 2 H 5 H Tabela 2: A, B i D, jak podano w Tabeli 1 W = CH 3, X=C 2 H 5 Y=H Tabela 3: A, B i D, jak podano w Tabeli 1 W = CH 3, X=Cl Y=H Tabela 4: A, B i D, jak podano w Tabeli 1 W = C 2 H 5, X=C 2 H 5 Y=H Tabela 5: A, B i D, jak podano w Tabeli 1 W = C 2 H 5, X=Cl, Y=H Tabela 6: A, B i D, jak podano w Tabeli 1 W = H, X=CH 3, Y=H Tabela 7: A, B i D, jak podano w Tabeli 1 W = H, X=Cl, Y=H

24 23 [0040] Oprócz związków wymienionych w przykładach wytwarzania wymienia się szczegółowo także następujące związki o wzorze (I 2 a) Tabela 8 W=CH 3, X=CH 3, Y=H, A CH 3 C 2 H 5 C 3 H 7 i C 3 H 7 C 4 H 9 B H H H H H i C 4 H 9 H s C 4 H 9 H t C 4 H 9 H CH 3 CH 3 C 2 H 5 CH 3 C 3 H 7 CH 3 i C 3 H 7 CH 3 C 4 H 9 CH 3 i C 4 H 9 CH 3 s C 4 H 9 CH 3 t C 4 H 9 CH 3 C 2 H 5 C 2 H 5 C 3 H 7 C 3 H 7

25 24 CH 3 CH 3 CH 3 (CH 2 ) 2 (CH 2 ) 4 (CH 2 ) 5 (CH 2 ) 6 (CH 2)7 (CH 2 ) 2 O (CH 2 ) 2 CH 2 O (CH 2 ) 3 (CH 2 ) 2 S (CH 2 ) 2 CH 2 CHCH 3 (CH 2 ) 3 (CH 2 ) 2 CHCH 3 (CH 2 ) 2 (CH 2 ) 2 CHC 2 H 5 (CH 2 ) 2 (CH 2 ) 2 CHC 3 H 7 (CH 2 ) 2 (CH 2 ) 2 CHi C 3 H 7 (CH 2 ) 2 (CH 2 ) 2 CHOCH 3 (CH 2 ) 2 (CH 2 ) 2 CHOC 2 H 5 (CH 2 ) 2 (CH 2 ) 2 CHOC 3 H 7 (CH 2 ) 2 (CH 2 ) 2 CHOC 4 H 9 (CH 2 ) 2 (CH 2 ) 2 C(CH3) 2 (CH 2 ) 2 CH 2 (CHCH 3 ) 2 (CH 2 ) 2

26 25 Tabela 9: A i B, jak podano w Tabeli 8 W = CH 3, X=C 2 H 5 Y=H Tabela 10: A, i B, jak podano w Tabeli 8 W = CH 3, X=Cl Y=H Tabela 11: A i B, jak podano w Tabeli 8 W = C 2 H 5, X=C 2 H 5 Y=H Tabela 12: A i B, jak podano w Tabeli 8 W = C 2 H 5, X=Cl Y=H Tabela 13: A i B, jak podano w Tabeli 8 W = H, X=CH 3 Y=H Tabela 14: A i B, jak podano w Tabeli 8

27 26 W = H, X=Cl Y=H [0041] Oprócz związków wymienionych w przykładach wytwarzania wymienia się szczegółowo także następujące związki o wzorze (I 8 a): Tabela 15: W, X, Y i Z, jak podano w Tabeli 1 A D CH 3 CH 3 CH 3 (CH 2 ) 2 OH CH 3 (CH 2 ) 2 OCH 3 CH 3 (CH 2 ) 2 O (CH 2 ) 2 OCH 3 (CH 2 ) 2 O CH 3 (CH 2 ) 2 O CH 3 (CH 2 ) 2 O (CH 2 ) 2 OCH 3 (CH 2 ) 2 O (CH 2 ) 2 OCH 3 (CH 2 ) 3 (CH 2 ) 4 (CH 2 ) 2 O (CH 2 ) 2

28 27 A D Tabela 16: A i D, jak podano w Tabeli 15 W, X, Y i Z, jak podano w tabeli 2 Tabela 17: A i D, jak podano w Tabeli 15 W, X, Y i Z, jak podano w tabeli 3 Tabela 18: A i D, jak podano w Tabeli 15 W, X, Y i Z, jak podano w tabeli 4 Tabela 19: A i D, jak podano w Tabeli 15 W, X, Y i Z, jak podano w tabeli 5 Tabela 20: A i D, jak podano w Tabeli 15

29 28 W, X, Y i Z, jak podano w tabeli 6 Tabela 21: A i D, jak podano w Tabeli 15 W, X, Y i Z, jak podano w tabeli 7 Nr przykładu R 29 R 32 R 33 (pozycje) (X 4 ) n (pozycje) (X 5 ) n IIe 10 H H C 3 H 7 i (2) OCH 3 (5) CH 3 IIe 11 H H (2) OCH 3 (5) CH 3 IIe 12 H CH 3 CH 3 (2) OCH 3 (5) CH 3 [0042] Jako związek polepszający tolerancję roślin uprawnych [składnik (b )] szczególnie podkreśla się klokwintocet meksylowy, mefenpyr dietylowy, klokwintocet meksylowy i mefenpyr dietylowy. [0043] Przykłady selektywnych herbicydowych kombinacji według wynalazku każdorazowo z jedną substancją czynną o wzorze (I) i każdorazowo z jednym z wyżej zdefiniowanych sejfnerów przedstawiono w poniższej tabeli. Tabela: Przykłady kombinacji według wynalazku Substancje czynne o wzorze (I) Sejfner I 1 klokwintocet meksylowy I 1 klokwintocet meksylowy I 2 klokwintocet meksylowy I 2 mefenpyr dietylowy 1 6 klokwintocet meksylowy 1 7 klokwintocet meksylowy I 7 mefenpyr dietylowy I 8 mefenpyr dietylowy [0044] Niespodziewanie odkryto, że wyżej zdefiniowane kombinacje substancji czynnych z podstawianych n heterocyklilofenylem cyklicznych ketoenoli o wzorze ogólnym (I) oraz sejfnerów (antidotów) z wyżej wymienionej grupy (b ), przy bardzo dobrej tolerancji przez

30 29 rośliny uprawne, wykazują wysokie działanie herbicydowe oraz to, że można je stosować w różnych grupach roślin do selektywnego zwalczania chwastów, w szczególności w zbożu (zwłaszcza pszenica), ale też w soi, ziemniakach, kukurydzy i ryżu. [0045] Przy tym należy uznać za rzecz zaskakującą, że spośród wielu znanych sejfnerów czy antidotów, które są zdolne antagonizować szkodliwe działania herbicydu na rośliny uprawne, właśnie wyżej wymienione związki z grupy (b ) są odpowiednie do tego, by niemal całkowicie usunąć szkodliwe działanie podstawionych n heterocyklilofenylem cyklicznych ketoenoli na rośliny uprawne, nie oddziałując przy tym negatywnie na skuteczność herbicydową w stosunku do chwastów. [0046] Podkreśla się tutaj szczególnie korzystne działanie poszczególnych i najkorzystniejszych składników kombinacji z grupy (b ), w szczególności pod względem ochrony zbóż, takich jak pszenica, jęczmień i żyto, ale także kukurydzy i ryżu, jako roślin uprawnych. [0047] Jeśli zastosuje się, przykładowo, według sposobu (A) estry etylowe kwasu N [6 metylo 3 (N 4 chloropiralizolo) octanofenylo] 1 aminocyklohekasnokarboksylowego jako substancję wyjściową, przebieg reakcji sposobem według wynalazku przedstawia poniższy schemat: [0048] Jeśli zastosuje się, przykładowo, według sposobu (B) estry etylowe kwasu O [2 chloro 5 (N 4 chloropiralizolo) octanofenylo] 2 hydroksyizomasłowego, przebieg reakcji sposobem według wynalazku przedstawia poniższy schemat:

31 30 [0049] Jeśli zastosuje się, przykładowo, według sposobu (F) estry etylowe kwasu 5 [2,6 dimetylo (N 4 chloropiralizolofenylo)] 2,3 tetrametyleno 4 oksowalerianowego, przebieg reakcji sposobem według wynalazku przedstawia poniższy schemat: [0050] Jeśli zastosuje się, przykładowo, według sposobu (G) estry etylowe kwasu 5 [2,6 dimetylo 4 (N 4 chlorpiralizolo) fenylo] 2,2 dimetylo 5 oksoheksanowego, przebieg reakcji sposobem według wynalazku przedstawia poniższy schemat: [0051] Jeśli zastosuje się, przykładowo, według sposobu (Hα) heksahydropirydazynę oraz (chlorkabonyl ) 2 [2,6 dimetylo 4 (N 4 chloropiralizolo) fenylo]ketony jako substancję wyjściową, przebieg reakcji sposobem według wynalazku przedstawia poniższy schemat:

32 31 [0052] Jeśli zastosuje się, przykładowo, według sposobu (Hβ) heksahydropirydazynę oraz estry metylowe kwasu 2,6 dimetylo 4 (N 4 chloropiralizolo) fenylomalonowego jako substancję wyjściową, przebieg reakcji sposobem według wynalazku przedstawia poniższy schemat: [0053] Jeśli zastosuje się, przykładowo, według sposobu (Hγ) 1 etoksykarbonylo 2 [2,6 dimetylo 4 (N 4 chloropiralizolo) octanofenylo] heksahydropiradyzynę jako substancję wyjściową, przebieg reakcji sposobem według wynalazku przedstawia poniższy schemat: [0054] Jeśli zastosuje się, przykładowo, według sposobu (Iα) 3 [2,6 dimetylo 4 (N 4 chloropiralizolo) fenylo] 5,5 dimetylopirolidyno 2,4 diony jako substancję wyjściową, przebieg reakcji sposobem według wynalazku przedstawia poniższy schemat: [0055] Jeśli zastosuje się, przykładowo, według sposobu (I) (wariant β) 3 [2,6 dimetylo 4 (N 4 chloropiralizolo) fenylo] 4 hydroksy 5 fenylo Δ 3 dihyrrofuran 2 ony oraz bezwodnik octowy jako związki wyjściowe, przebieg reakcji sposobem według wynalazku przedstawia poniższy schemat:

33 32 [0056] Jeśli zastosuje się, przykładowo, według sposobu (J) 8 [2,6 dimetylo 4 (N 4 chloropiralizolo) fenylo] 1,6 doazabicydo (4,3,0 1,6 ) nonano 7,9 diony i estry etoksylowe kwasu chloromrówkowego jako związki wyjściowe, przebieg reakcji sposobem według wynalazku przedstawia poniższy schemat: [0057] Jeśli zastosuje się, przykładowo, według sposobu (K) 3 [2,6 dimetylo 4 (N 4 chloropiralizolo) fenylo] 4 hydroksy 5 metylo 6 (3 pirydylo) pirony i estry metylowe kwasu chloromonotiomrówkowego jako związki wyjściowe, przebieg reakcji sposobem według wynalazku przedstawia poniższy schemat: [0058] Jeśli zastosuje się, przykładowo, według sposobu (P) 3 [2,6 dimetylo 4 bromo) fenylo] 4,4 (pentametyleno) pirolidyno 2,4 diony oraz 4 chloropirazol jako związki wyjściowe, przebieg reakcji sposobem według wynalazku przedstawia poniższy schemat:

34 33 [0059] Potrzebne jako substancje wyjściowe przy prowadzeniu reakcji sposobem według wynalazku (a) związki o wzorze (II) A, B, D, W, X, Y, Z i R 8 mają wyżej opisane znaczenia, są nowe. [0060] Estry kwasu acyloaminokarboksylowego o wzorze (II) otrzyma się, na przykład, acylując pochodne kwasu aminokarboksylowego o wzorze (XXIV) A, B, R 8 i D mają wyżej opisane znaczenia, z podstawianymi pochodnymi kwasu fenylooctowego o wzorze (XXV) W, X, Y i Z mają wyżej opisane znaczenia, a T oznacza grupę wyjściową, wprowadzoną przez odczynniki aktywujące kwasu karboksylowego, takie jak karbonylodiimidazol, karbonyllodiimidy, (np.

35 34 dicykloheksylokarbondiimid), odczynniki fosforylacji, (np. POCl 3, BOP Cl), środki halogenizujące, np. chlorek tionylu, chlorek oksalilu, fosgen, chlorki kwasu sulfonowego (np. chlorek kwasu toluolsulfonowego) albo estry kwasu chloromrówkowego (Chem. Reviews 52, (1953); Bhattacharyha, Indian J. Chem. 6, 341 5, 1968) albo estryfikując acyloaminokwasy o wzorze (XXVI) A, B, D, W, X, Y i Z mają wyżej opisane znaczenia, (Chem. Ind. (London) 1568 (1968)). [0061] Związki o wzorze (XXVI) A, B, D, W, X, Y i Z mają wyżej opisane znaczenia, są nowe. [0062] Związki o wzorze (XXVI) otrzyma się, acylując aminokwasy o wzorze (XXVII) A, B i D mają wyżej opisane znaczenia z podstawionymi pochodnymi kwasu fenylooctowego o wzorze (XXV)

36 35 W, X, Y i Z mają wyżej opisane znaczenia oraz T ma wyżej opisane znaczenie na przykład w sposób opisany przez Schotten Baumanna (Organikum, VEB Deutscher Verlag der Wissenschaften, Berlin 1977, s. 505). [0063] Związki o wzorze (XXV) są nowe. Można je utworzyć przy użyciu powszechnie znanych sposobów, co w sposób przejrzysty przedstawiają przykłady wytwarzania (zob. np. Henecka, Houben Weyl, Methoden der Organischen Chemie, t. 8, s (1952)). [0064] Związki o wzorze (XXV) otrzyma się, przykładowo przereagowując podstawione kwasy fenylooctowe o wzorze (XXVIII) W, X, Y i Z mają wyżej opisane znaczenie, ze środkami halogenizującymi (np. chlorek tionylu, bromek tionylu, chlorek oksalilu, fosgen, trójchlorek fosforu, trójbromek fosforu albo pentachlorek fosforu), odczynnikami fosforylizacji, jak (POCl 3, BOP Cl), karbonyldiimazol, karbonyldiimaidy (np. dicykloheksylokarbonyloamidy) ewentualnie w obecności rozcieńczalnika (np. ewentualne chlorowane alifatyczne lub aromatyczne węglowodory, jak toluol czy chlorek metylenu albo etery, np. tetrahydrofuran, dioksan, eter tert butylowy metylu) w temperaturze od 20 C do 150 C, korzystnie w temperaturze 10 C do 100 C. [0065] Związki o wzorze (XXIV) i (XXVII) są częściowo znane i/lub możliwe jest ich utworzenie przy użyciu znanych technik (zob. np. Compagnon, Miocque Ann. Chim. (Paris) [14] 5, s , (1970)). [0066] Podstawione cykliczne aminokarbokwasy o wzorze (XXVII), A i B tworzą pierścień, można ogólnie uzyskać przez syntezę Bucherer Bergsa albo przez syntezę Streckera, przy czym występują one w różnych formach izomerowych. Na przykład w

37 36 warunkach syntezy Bucherer Bergsa uzyskuje się głównie izomery (w dalszym ciągu opisu dla uproszczenia nazywane β), w których rodniki R oraz grupa karboksylowa pozostają w pozycjach ekwatorialnych, podczas gdy w warunkach syntezy Streckera powstają głównie izomery (w dalszym ciągu opisu nazywane dla uproszczenia α), w których grupa aminowa oraz rodniki R pozostają w pozycjach ekwatorialnych. (L. Munday, J. Chem. Soc (1961): J.T. Eward, C. Jitrangeri, Can. J. Chem. 53, 3339 (1975) [0067] Oprócz tego stosowane w powyższym sposobie (A) substancje wyjściowe o wzorze (II) A, B, D, W, X, Y, Z i R 8 mają wyżej opisane znaczenia, można utworzyć, przereagowując aminonitryle o wzorze (XXIX) A, B i D mają wyżej opisane znaczenia, z podstawionymi pochodnymi kwasu fenylooctowego o wzorze (XXV),

38 37 T, W, X, Y i Z mają wyżej opisane znaczenia, do postaci związków o wzorze (XXX) A, B, D, W, X, Y i Z mają wyżej opisane znaczenia, a następnie poddając je kwaśnej alkoholizie. [0068] Związki o wzorze (XXX) również są nowe. [0069] Potrzebne do reakcji sposobem według wynalazku (B) stosowane jako substancje wyjściowe związki o wzorze (III) A, B, W, X, Y, Z i R 8 mają wyżej opisane znaczenia, są nowe. [0070] Można je utworzyć przy użyciu powszechnie znanych metod. [0071] Związki o wzorze (III) otrzyma się, na przykład acylując estry kwasu 2 hydroksykarboksylowego o wzorze (XXXI A)

39 38 A, B i R 8 maja wyżej opisane znaczenia, z podstawionymi pochodnymi kwasu fenylooctowego o wzorze (XXV) T, W, X, Y i Z mają wyżej opisane znaczenia, (Chem Reviews 52, (1953)). [0072] Związki o wzorze (III) otrzyma się alkilując podstawione kwasy fenylooctowe o wzorze (XXVIII) W, X, Y i Z mają wyżej opisane znaczenia, z estrami kwasu α halogenkarboksylowego o wzorze (XXXI B) A, B i R 8 mają wyżej opisane znaczenia i Hal oznacza chlor lub brom.

40 39 [0073] Związki o wzorze (XXVIII) są nowe. [0074] Związki o wzorze (XXXI B) są dostępne w sprzedaży. [0075] Związki o wzorze (XXVIII) W, X, Y i Z mają wyżej opisane znaczenia, otrzyma się, przykładowo zmydlając estry kwasu fenylooctowego o wzorze (XXXII) W, X, Y, Z i R 8 mają wyżej opisane znaczenia, w obecności kwasów lub zasad, w obecności rozpuszczalnika w ogólnie uznanych standardowych warunkach. [0076] Związki o wzorze (XXXII) są nowe. [0077] Związki o wzorze (XXXII) W, X, Y, Z i R 8 mają wyżej opisane znaczenie, otrzyma się na przykład opisanym w przykładach sposobem (Q), przereagowując estry kwasu fenylooctowego o wzorze (XXXII a)

41 40 R 8, W, X i Y mają wyżej opisane znaczenie i Z oznacza halogen (w szczególności brom), w obecności zawierającego HN heterocyklu o wzorze (XXIII), Z ma wyżej opisane znaczenie, w obecności zasady oraz ewentualnie w obecności katalizatora (korzystnie soli miedzi, np. jodydu (I) miedzi (S. Buchwald et. al. JACS 123, 7727, 2001). [0078] Estry kwasu fenylooctowego o wzorze (XXXII a) są częściowo znane ze zgłoszeń WO 96/ oraz WO 97/ albo możliwe jest ich utworzenie w oparciu o opisane tam sposoby. [0079] Potrzebne w wyżej opisanych sposobach (H α) jako substancje wyjściowe keteny halogenokarbonylu o wzorze (VI) są nowe. Można je utworzyć w prosty sposób przy użyciu znanych sposobów (por. na przykład Org. Prep. Proced. Int. 7, (4), , 1975 i DE ). Związki o wzorze (VI) W, X, Y i Z mają wyżej opisane znaczenia i Hal oznacza chlor lub brom, można otrzymać, na przykład przereagowując podstawione kwasy fenylomalonowe o wzorze (XXXIV)

42 41, W, X, Y i Z mają wyżej opisane znaczenia, z kwasowymi halogenkami, na przykład chlorkiem tionylu, chlorkiem (V) fosforu, chlorkiem (III) fosforu, chlorkiem oksalilu, fosgenem albo bromkiem tionylu, ewentualnie w obecności katalizatorów, na przykład dietyloformamidu, metylo steryloformamidu albo tryfenylofosfiny oraz ewentualnie w obecności zasad, np. pirydyny czy trietyloaminy. [0080] Podstawiane kwasy fenylomalonowe o wzorze (XXXIV) są nowe. Można je utworzyć w prosty sposób przy użyciu znanych sposobów (por. np. Organikum, VEB Deutscher Verlag der Wissenschaften, Berlin 1977, s. 517 i dalsze, EP A , WO 96/35 664, WO 97/02 243, WO 97/01535, WO 97/36868 oraz WO 98/05638). [0081] Kwasy fenylomalonowe o wzorze (XXXIV) W, X, Y i Z mają wyżej opisane znaczenia, otrzyma się, najpierw zmydlając pochodne kwasu fenylomalonowego o wzorze (XI) z U = OR 8 U, W, X, Y i Z mają wyżej opisane znaczenia, w obecności zasady przy użyciu rozpuszczalnika, a następnie ostrożnie je zakwaszając (EP A , WO 96/35 664, WO 97/02 243). [0082] Estry kwasu malonowego o wzorze (XI) z U = OR 8

43 42 U, W, X, Y i Z mają wyżej opisane znaczenie są nowe. [0083] Można je utworzyć przy użyciu ogólnie uznanych sposobów chemii organicznej (por. np. Tetrahedron Lett. 27, 2763 (1986), Organikum VEB Deutscher Verlag der Wissenschaften, Berlin 1977, s. 587 i dalsze, WO 96/35664, WO 97/02243, WO 97/01535, WO 97/36868, WO 98/05638 i WO 99/47525). [0084] Potrzebne w wyżej opisanym sposobie (F) jako substancje wyjściowe związki o wzorze (VIII) A, B, Q 1, Q 2, W, X, Y, Z i R 8 mają wyżej opisane znaczenie są nowe. [0085] Można je utworzyć przy użyciu znanych sposobów. [0086] Estry kwasu 5 arylo 4 ketokarboksylowego o wzorze (VIII) otrzyma się, na przykład, estryfikując kwasy 5 arylo 4 ketokarboksylowe o wzorze (XXXV) W, X, Y, Z, A, B, Q 1 i Q 2 mają wyżej opisane znaczenie

44 43 (por. np. Organikum, 15 wydanie, Berlin 1977, strona 499) albo alkilując je (zobacz przykład wytwarzania). [0087] Estry kwasu 5 arylo 4 ketokarboksylowego o wzorze (XXXV) A, B, Q 1, Q 2, W, X, Y i Z mają wyżej opisane znaczenie, są nowe, można je jednak utworzyć przy użyciu znanych sposobów (WO 96/01 798, WO 97/14667, WO 98/39281). [0088] Kwasy 5 arylo 4 ketokarboksylowe o wzorze (XXXV) otrzyma się, na przykład, dekarboksylując estry kwasu 2 fenylo 3 okso adypinowego o wzorze (XXXVI) A, B, Q 1, Q 2, W, X, Y i Z mają wyżej opisane znaczenie i R 8 i R 8 oznaczają alkil (w szczególności C 1 C 8 alkil), przy zastosowaniu związku o wzorze (XXXVIII) R 8 oznacza wodór, ewentualnie w obecności rozcieńczalnika oraz ewentualnie w obecności zasady albo kwasu (por. np. Organikum, 15 wydanie, Berlin 1977, strony 519 do 521). [0089] Związki o wzorze (XXXVI),

45 44 A, B, Q 1, Q 2, W, X, Y, Z, R 8, R 8 przy zastosowaniu związków o tym wzorze są nowe. mają wyżej opisane znaczenie, a w związku o wzorze (XXXVIII) R 8 oznacza wodór. [0090] Związki o wzorze (XXXVI) otrzyma się na przykład acylując chlorki półestrów kwasu dikarboksylowego o wzorze (XXXVII), A, B, Q 1, Q 2 i R 8 mają wyżej opisane znaczenie i Hal oznacza chlor lub brom, albo bezwodniki kwasu karboksylowego o wzorze (XXXVIII) A, B, Q 1 i Q 2 mają wyżej opisane znaczenie, z estrami kwasu fenylooctowego o wzorze (XXXII) W, X, Y, Z i R 8 mają wyżej opisane znaczenie, w obecności rozcieńczalnika oraz w obecności zasady (por. np. M.S. Chambers, E.J. Thomas, D.J. Williams, J. Chem. Soc. Chem. Commun., (1987), 1228, por. także przykłady wytwarzania).

46 45 [0091] Związki o wzorach (XXXVII) i (XXXVIII) to częściowo znane związki chemii organicznej i/lub można je utworzyć przy użyciu ogólnie znanych sposobów. [0092] Potrzebne w wyżej wymienionym sposobie (G) jako substancje wyjściowe związki o wzorze (IX) A, B, Q 3, Q 4, Q 5, Q 6, W, X, Y, Z i R 8 mają wyżej opisane znaczenie, są nowe. [0093] Można je utworzyć przy użyciu znanych sposobów. [0094] Estry kwasu 6 arylo 5 ketokarboksylowego o wzorze (IX) można utworzyć, na przykład, estryfikując kwasy 6 arylo 5 ketokarboksylowe o wzorze (XXXIX) A, B, Q 3, Q 4, Q 5, Q 6, W, X, Y i Z mają wyżej opisane znaczenie, (por. np. Organikum, 15 wydanie, Berlin 1977, strona 499). [0095] Kwasy 6 arylo 5 ketokarboksylowe o wzorze (XXXIX)

47 46 A, B, Q 3, Q 4, Q 5, Q 6, W, X, Y i Z mają wyżej opisane znaczenie, są nowe. Można je utworzyć przy użyciu znanych sposobów (WO 99/43649, WO 99/48869), na przykład zmydlając podstawione estry kwasu 2 fenylo 3 okso heptanodiowego o wzorze (XL) A, B, Q 3, Q 4, Q 5, Q 6, W, X, Y i Z mają wyżej opisane znaczenie i R 8 i R 9 oznaczają alkil (korzystnie C 1 C 6 alkil), przy użyciu związku o wzorze (XLII), R 8 oznacza wodór, ewentualnie w obecności rozcieńczalnika oraz ewentualnie w obecności zasady albo kwasu, a następnie je dekarboksylując (por. np. Organikum, 15 wydanie, Berlin, 1977, strony 519 do 521). [0096] Związki o wzorze (XL) A, B, Q 3, Q 4, Q 5, Q 6, W, X, Y, Z, R 8 i R 8 mają wyżej opisane znaczenie, są nowe; można je utworzyć, kondensując estry kwasu dikarboksylowego o wzorze (XLI), A, B, Q 3, Q 4, Q 5, Q 6 i R 8 mają wyżej opisane znaczenie,

48 47 albo bezwodniki kwasu karboksylowego o wzorze (XLII) A, B, Q 3, Q 4, Q 5, Q 6 mają wyżej opisane znaczenie, podstawionym estrem kwasu fenylooctowego o wzorze (XXXII) W, X, Y, Z i R 8 mają wyżej opisane znaczenie, w obecności rozcieńczalnika oraz w obecności zasady. [0097] Związki o wzorze (XLI) i (XLII) są częściowo znane albo można je utworzyć przy pomocy znanych sposobów. [0098] Potrzebne do przeprowadzenia reakcji sposobem według wynalazku (H α) i (H β) jako substancje wyjściowe hydrazyny o wzorze (X) A NH NH D (X), A i D mają wyżej opisane znaczenia, są częściowo znane i/lub możliwe jest ich utworzenie przy użyciu sposobów opisanych w literaturze (por. np. Liebigs Ann. Chem. 585, 6 (1954); Reaktionen der organischen Syntese, C. Fern, strona 212, 513; Georg Thieme Verlag Stuttgart, 1978; Liebigs Ann. Chem. 443, 242 (1925); Chem. Ber. 98, 2551 (1965), EP A , WO 92/16510, WO 99/47 525, WO 01/17972). [0099] Potrzebne do przeprowadzenia reakcji sposobem według wynalazku (H γ) związki o wzorze (XII)

49 48 A, D, W, X, Y, Z i R 8 mają wyżej opisane znaczenie, są nowe. [0100] Karbazany acylowe o wzorze (XII) można otrzymać, na przykład, acylując karbazany o wzorze (XLIII) A, R 8 i D mają wyżej opisane znaczenia, z podstawionymi pochodnymi kwasu fenylooctowego o wzorze (XXV) T, W, X, Y i Z mają wyżej opisane znaczenia (Chem. Reviews 52, (1953); Bhattacharya, Indian J. Chem. 6, 341 5, 1968): [0101] Karabazany o wzorze (XLIII) to częściowo znane, handlowo dostępne związki, albo możliwe jest ich utworzenie przy użyciu znanych sposobów chemii organicznej. [0102] Potrzebne do przeprowadzenia reakcji sposobem według wynalazku (P), stosowane jako substancje wyjściowe związki o wzorach (I 1 ) do (I 8 ), w których A, B, D, G, Q 1, Q 2, Q 3, Q 4, Q 5, Q 6, W, X i Y mają wyżej opisane znaczenie i Z oznacza chlor i brom, korzystnie brom, są częściowo znane z cytowanych w początkowej części dokumentu zgłoszeń patentowych

50 49 (np. WO 96/35 664, WO 97/02 243) albo możliwe jest ich utworzenie z wykorzystaniem opisanych w nich sposobów. [0103] Związki o wzorze (XXIII) H Z (XXIII), Z ma wyżej opisane znaczenie, są częściowo dostępne w sprzedaży albo dadzą się utworzyć przy użyciu ogólnie znanych technik. [0104] Dodatkowe potrzebne jako substancje wyjściowe do przeprowadzenia sposobu według wynalazku (I), (J), (K) halogenki kwasowe o wzorze (XIII), bezwodniki kwasu karboksylowego o wzorze (XIV), estry kwasu chloromrówkowego albo tioestry kwasu chloromrówkowego o wzorze (XV), estry kwasu chloromonotiomrówkowego albo estry kwasy chloroditiomrówkowego o wzorze (XVI) stanowią ogólnie znane związki chemii organicznej lub nieorganicznej. [0105] Związki o wzorach (XIII) do (XXIII), (XXIV), (XXVII), (XXIX), (XXXI A), (XXXI B), (XXXVII), (XXXVIII), (XLI) i (XLII) są znane z cytowanych na początku zgłoszeń patentowych albo możliwe jest ich utworzenie według podanych tam metod. [0106] Sposób (A) charakteryzuje się tym, że związki o wzorze (II), A, B, D, W, X, Y, Z i R 8 posiadają wyżej opisane znaczenia, poddawane są intramolekularnej kondensacji w obecności zasady. [0107] Jako środek rozcieńczający w sposobie według wynalazku (A) można zastosować wszystkie inercyjne organiczne solwenty. Korzystne jest zastosowanie węglowodorów, takich jak toluol i ksylol, dalej eterów, takich jak eter dibutylowy, tetrahydrofuran, dioksan, eter glikoldimetylowy i eter diglikoldimetylowy, oprócz tego rozpuszczalników polarnych, takich jak sulfotlenek dimetylu, sulfolan, dimetyloformamid, dimetyloacetamid i n metylopirolidon, a także alkoholi takich jak metanol, etanol, propanol, izo propanol, butanol, izo butanol oraz tert butanol. [0108] Jako zasady (środki deprotonizujące) przy przeprowadzaniu sposobu według wynalazku (A) można zastosować wszystkie typowe akceptory protonowe. Korzystnie stosować można tlenki, wodorotlenki, węglany metali z grupy litowców i tlenki metali z grupy berylowców takie jak wodorotlenek sodu, wodorotlenek potasu, tlenek magnezu, tlenek wapnia, węglan sodu, węglan potasu oraz węglan wapnia, które można stosować także w obecności katalizatorów transferu faz takich jak trietylobenzylochlorek amonu, bromek tetrabytyloamonu, adogen 464 (=metylotrialkil (C 8 C 10 ) chlorek wapnia) albo TDA 1 (=tris (metoksyetoksyetyl) amin). Dalej można stosować litowce takie jak sód czy potas. Możliwe jest też zastosowanie amidów i wodorków litowców i berylowców, amidu sodu,

51 50 wodorku sodu i wodorku wapnia oraz alkoholanów litowców takich jak metylan sodu, etylan sodu i tert butylan potasu. [0109] Temperatury reakcji przy przeprowadzaniu sposobu według wynalazku (A) mogą sie wahać w ramach większego zakresu. Na ogół stosuje się temperatury od 0 C do 250 C, a korzystnie pomiędzy 50 C a 150 C. [0110] Sposób według wynalazku (A) na ogół przeprowadza się pod zwykłym ciśnieniem. [0111] Przy przeprowadzaniu sposobu według wynalazku (A) stosuje się składniki reakcyjne o wzorze (II) i deprotonizowane zasady na ogół w podwójnych ilościach równomolowych. Możliwe jest jednak także zastosowanie jednego albo innego składnika w większym nadmiarze (do 3 moli). [0112] Sposób (B) charakteryzuje się tym, że związki o wzorze (III), A, B, W, X, Y, Z i R 8 posiadają wyżej wymienione znaczenia, poddawane są intramolekularnej kondensacji w obecności środka rozcieńczającego i w obecności zasady. [0113] Jako środki rozcieńczające w sposobie według wynalazku (B) można stosować wszystkie inercyjne organiczne solwenty. Korzystne jest zastosowanie węglowodorów takich jak toluol i ksylol, dalej eterów takich jak eter dibutylowy, tetrahydrofuran, dioksan, eter glikolidmetylowy oraz eter diglikolidimetylowy, oprócz tego rozpuszczalników polarnych takich jak sulfotlenek dimetylowy, sulfolan, dimetyloformamid oraz n metylo pirolidon. Możliwe jest również zastosowanie alkoholi takich jak metanol, etanol, propanol, izopropanol, butanol, izo butanol i tert butanol. [0114] Jako zasady (środki deprotonizujące) przy przeprowadzaniu sposobu według wynalazku (B) można zastosować wszystkie typowe akceptory protonowe. Korzystnie stosuje się tlenki, wodorotlenki, węglany metali z grupy litowców i tlenki metali z grupy berylowców takie jak wodorotlenek sodu, wodorotlenek potasu, tlenek magnezu, tlenek wapnia, węglan sodu, węglan potasu oraz węglan wapnia, które można stosować także w obecności katalizatorów transferu faz takiego jak trietylobenzylochlorek amonu, bromek tetrabytyloamonu, adogen 464 (=metyltrialkil (C 8 C 10 ) chlorek wapnia) albo TDA 1 (=tris (metoksyetoksyetyl) amin). Dalej można zastosować litowce takie jak sód czy potas. Możliwe jest też zastosowanie amidów i wodorków litowców i berylowców takich jak amid sodu, wodorek sodu i wodorek wapnia oraz alkoholanów litowców takich jak metylan sodu, etylan sodu i tert butylan potasu. [0115] Temperatury reakcji przy przeprowadzaniu sposobu według wynalazku (B) mogą sie wahać w ramach większego zakresu. Na ogół stosuje się temperatury od 0 C do 250 C, a korzystnie pomiędzy 50 C a 150 C. [0116] Reakcja sposobem według wynalazku (B) jest na ogół przeprowadzana pod zwykłym ciśnieniem.

52 51 [0117] Przy przeprowadzaniu reakcji sposobem według wynalazku (B) zwykle stosuje się składniki reakcyjne o wzorze (III) i deprotonizowane zasady w podwójnych ilościach równomolowych. Możliwe jest jednak zastosowanie jednego albo innego składnika w większym nadmiarze (do 3 moli). [0118] Sposób (F) charakteryzuje się tym, że związki o wzorze (VIII), A, B, Q 1, Q 2, W, X, Y, Z i R 8 mają wyżej wymienione znaczenia, poddawane są intramolekularnej kondensacji w obecności zasady. [0119] Jako środki rozcieńczające w sposobie według wynalazku (F) można stosować wszystkie inercyjne w stosunku do uczestników reakcji organiczne solwenty. Korzystne jest zastosowanie węglowodorów takich jak toluol i ksylol, dalej eterów takich jak eter dibutylowy, tetrahydrofuran, dioksan, eter glikolidmetylowy oraz eter diglikolidimetylowy, oprócz tego rozpuszczalników polarnych takich jak sulfotlenek dimetylowy, sulfolan, dimetyloformamid oraz n metylo pirolidon. Możliwe jest również zastosowanie alkoholi takich jak metanol, etanol, propanol, izo propanol, butanol, izo butanol i tert butanol. [0120] Jako zasady (środki deprotonizujące) przy przeprowadzaniu reakcji sposobem według wynalazku (F) można zastosować wszystkie typowe akceptory protonowe. Korzystnie stosuje się tlenki, wodorotlenki, węglany metali z grupy litowców i tlenki metali z grupy berylowców takie jak wodorotlenek sodu, wodorotlenek potasu, tlenek magnezu, tlenek wapnia, węglan sodu, węglan potasu oraz węglan wapnia, które można stosować także w obecności katalizatorów transferu faz takiego jak trietylobenzylochlorek amonu, bromek tetrabytyloamonu, adogen 464 (=metyltrialkil (C 8 C 10 ) chlorek wapnia) albo TDA 1 (=tris (metoksyetoksyetyl) amin). Dalej mogą być stosowane litowce takie jak sód czy potas. Możliwe jest też zastosowanie amidów i wodorków litowców i berylowców takich jak amid sodu, wodorek sodu i wodorek wapnia, a także alkoholanów takich jak metylan sodu, etylan sodu i tert butylan potasu. [0121] Temperatury reakcji przy przeprowadzaniu sposobu według wynalazku (F) mogą się wahać w ramach większego zakresu. Na ogół stosuje się temperatury od 75 C do 250 C, a korzystnie od 50 C do 150 C. [0122] Reakcja sposobem według wynalazku (F) jest zwykle przeprowadzana pod zwykłym ciśnieniem. [0123] Przy przeprowadzaniu reakcji sposobem według wynalazku (F) stosuje się składniki reakcyjne o wzorze (VIII) i deprotonizowane zasady zwykle w ilościach równomolowych. Możliwe jest jednak także zastosowanie jednego albo innego składnika w większym nadmiarze (do 3 moli). [0124] Sposób (G) charakteryzuje się tym, że związki o wzorze (IX), A, B, Q 3, Q 4, Q 5, Q 6, W, X, Y, Z i R 8 mają wyżej wymienione znaczenia, poddawane są intramolekularnej kondensacji w obecności zasady.