Opolski Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny:

Transkrypt

1 OPOLSKI WOJEWÓDZKI INSPEKTOR FARMACEUTYCZNY W OPOLU Opole, 16 czerwca 2016 r. OWIF APTEKA ZDROWIT Sp. z o.o. ul. Piotra Skargi Piekary Śląskie DECYZJA Na podstawie art. 94a ust. 1 i ust. 2, art. 108 ust. 4 pkt. 7b oraz art. 129b ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (t.j. - Dz. U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271 z późn.zm.), art. 104, art , art. 107 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. 2016, poz. 23), po przeprowadzeniu postępowania w sprawie prowadzenia reklamy działalności przedsiębiorcy APTEKA ZDROWIT Sp. z o.o. z siedzibą w Piekarach Śląskich, prowadzącego aptekę ogólnodostępną o nazwie APTEKA ZDROWIT, mieszczącą się w Opolu przy ul. Bielskiej 1 Opolski Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny: I. Stwierdza, że przedsiębiorca w okresie od r. do r. prowadził reklamę działalności apteki, czym naruszył zakaz wynikający z art. 94a ust. 1 ustawy Prawo farmaceutyczne, poprzez udostępnienie do publicznej wiadomości w lokalu w/w apteki plakatu informującego o Hitach cenowych. oraz uwidocznieniu ceny produktu umiejscowionego nad w/w plakatem napisem SUPER CENA. II. Umarza postępowanie w przedmiocie nakazania dostosowania prowadzonej działalności gospodarczej do przepisu art. 94a ustawy Prawo farmaceutyczne. III. Na podstawie art. 129 b ustawy Prawo farmaceutyczne nakłada karę pieniężną w wysokości 1000 zł (jeden tysiąc złotych) z tytułu prowadzenia reklamy działalności przedmiotowej placówki w okresie od r. do r.

2 UZASADNIENIE W dniu r. (data wpływu do tut. Inspektoratu r.) do tut. Inspektoratu wpłynęło osoby skarżącej o prowadzeniu działań reklamowych w aptece ogólnodostępnej o nazwie APTEKA ZDROWIT, mieszczącej się w Opolu przy ul. Bielskiej 1, prowadzonej przez przedsiębiorcę APTEKA ZDROWIT Sp. z o.o. z siedzibą w Piekarach Śląskich. Do pisma dołączone zostało zdjęcie przedstawiające wnętrze apteki, gdzie udostępniony został do publicznej wiadomości plakat informujący o Hitach cenowych. Przesłana dokumentacja zdjęciowa ujawniła, że w aptece dodatkowo przy uwidocznieniu ceny produktu umiejscowionego nad w/w plakatem znajduje się napis SUPER CENA. Po przeanalizowaniu materiału dowodowego Opolski Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny uznał, że wskazanie loga z nazwą apteki na promowanym plakacie świadczy o zamiarze zwrócenia uwagi na niskie ceny produktów sprzedawanych w aptece i tym samym działaniu mającym na celu przyciągnięcie klienta do dokonania zakupów we wskazanej placówce, które należy uznać za formę reklamy działalności apteki. Mając na względzie powyższe w dniu r. zostało wszczęte postępowanie administracyjne na okoliczność wyjaśnienia wszelkich okoliczności sprawy, z uwagi na możliwość naruszenia art. 94 ust. 1 Prawa farmaceutycznego w brzmieniu: Zabroniona jest reklama aptek i punktów aptecznych oraz ich działalności. Nie stanowi reklamy informacja o lokalizacji i godzinach pracy apteki lub punktu aptecznego. W zawiadomieniu pouczono Stronę o możliwości złożenia wyjaśnień, co do przedmiotu wszczętego postępowania. Ponadto OWIF wezwał Stronę do złożenia pisemnych wyjaśnień w sprawie okoliczności związanych z prowadzonym postępowaniem, tj. 1) wskazania sposobów uwidaczniania w aptece cen w przypadku wprowadzenia obniżek wraz z dokumentacją zdjęciową, 2) przedłożenia kserokopii lub zdjęcia plakatu oznaczonego logo ZDROWIT i napisem Hity cenowe ze szczególnym uwzględnieniem napisu zawartego pod zdjęciami wskazanych produktów, 3) wskazania dokładnej daty umieszczenia w izbie ekspedycyjnej plakatu oznaczonego logo ZDROWIT i napisem Hity cenowe, 4) wskazania przyczyn i celu umieszczenia w aptece plakatu z napisem Hity cenowe i plakietki SUPER CENA. Zawiadomienie o wszczęciu postępowania oraz wezwanie do złożenia wyjaśnień zostało doręczone Stronie w dniu r. Powiadomiony o wszczęciu postępowania przedsiębiorca skorzystał z przysługującego mu prawa do złożenia wyjaśnień w sprawie, które złożył pismem z dnia r. (data wpływu do tut. Inspektoratu r.).

3 Wyjaśnienia złożone przez Stronę nie zostały uwzględnione przez OWIF. W związku z powyższym pismem z dnia r. Opolski Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny zawiadomił Stronę o zamiarze zakończenia postępowania w związku ze zgromadzeniem całego materiału dowodowego oraz pouczył o prawie do zapoznania się z materiałem dowodowym i ustosunkowania do niego w terminie 7 dni od dnia zawiadomienia. Zawiadomienie zostało doręczone Stronie w dniu r. Do dnia wydania decyzji Strona nie skorzystała ponownie z prawa do wypowiedzenia się co do zebranych dowodów, materiałów i złożenia wyjaśnień, przysługującego jej na podstawie art Kpa. Po rozpatrzeniu całego materiału dowodowego w sprawie Opolski Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny stwierdził, co następuje: 1. Stan faktyczny: APTEKA ZDROWIT Sp. z o.o. z siedzibą w Piekarach Śląskich, prowadzi aptekę ogólnodostępną o nazwie APTEKA ZDROWIT, mieszczącą się w Opolu przy ul. Bielskiej 1 na podstawie zezwolenia znak OWIF wydanego przez Opolskiego Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego w Opolu z dnia r. Przedsiębiorca udostępnił do publicznej wiadomości w w/w aptece plakat, na którym zamieszczone zdjęcie dwóch suplementów diety oraz środka kosmetycznego wraz z ich ceną. Plakat zawierał oznaczenie i logo ZDROWIT oraz napis Hity cenowe. Ponadto przesłana przez osobę skarżącą dokumentacja zdjęciowa ujawniła, że w aptece znajdowała się plakietka cenowa wraz z napisem SUPER CENA. Przedmiotowe formy uwidocznienia cen tj. logo apteki na plakacie oraz opisane wyżej napisy na plakacie i plakietce cenowej, zwracają uwagę na niskie ceny asortymentu sprzedawanego w aptece i tym samym mają na celu przyciągnięcie klienta do dokonania zakupów we wskazanej placówce, co należy uznać za formę reklamy działalności apteki. 2. Podstawa prawna: Niniejsza decyzja została wydana w oparciu o następujące przepisy prawa powszechnego - art. 94a ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (tekst jednolity Dz. U. Z 2008 r. Nr 45, poz. 271z późn.zm.) 1. Zabroniona jest reklama aptek i punktów aptecznych oraz ich działalności. Nie stanowi reklamy informacja o lokalizacji i godzinach pracy apteki lub punktu aptecznego 2. Wojewódzki inspektor farmaceutyczny sprawuje nadzór nad przestrzeganiem przepisów ustawy w zakresie działalności reklamowej aptek, punktów aptecznych i placówek obrotu pozaaptecznego - art. 108 ust. 4 pkt. 7b ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (tekst jednolity - Dz. U. Z 2008 r. Nr 45, poz. 271z późn.zm.)

4 Organy Inspekcji Farmaceutycznej wydają decyzje w zakresie: 7) reklamy: b) działalności aptek i punktów aptecznych - art. 129b ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (tekst jednolity Dz. U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271z późn.zm.) Karze pieniężnej w wysokości do złotych podlega ten kto wbrew przepisom art. 94a prowadzi reklamę apteki, punktu aptecznego, placówki obrotu pozaaptecznego oraz ich działalności Karę pieniężną, określoną w ust. 1, nakłada wojewódzki inspektor farmaceutyczny w drodze decyzji administracyjnej. Przy ustalaniu wysokości kary uwzględnia się w szczególności okres, stopień oraz okoliczności naruszenia przepisów ustawy, a także uprzednie naruszenie przepisów. Zgodnie z art. 94a ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271 z późn.zm.) zabroniona jest reklama aptek i punktów aptecznych oraz ich działalności. Nie stanowi reklamy informacja o lokalizacji i godzinach pracy apteki lub punktu aptecznego. Przepis ten jako reklamę kwalifikuje wszystkie działania, które nie stanowią informacji o lokalizacji i godzinach pracy apteki lub punktu aptecznego. Dozwolona jest reklama produktów na terenie apteki spełniająca określone wymagania prawne. Wszystkie inne formy marketingu dotyczące apteki i jej działalności mieszczą się w pojęciu reklamy i są zabronione. W ocenie OWIF przedmiotowe formy uwidocznienia cen w aptece jako plakat z napisem Hity cenowe i plakietka z oznaczeniem SUPER CENA udostępnione przez przedsiębiorcę w lokalu apteki stanowią formę prowadzenia reklamy działalności placówki, mającą na celu zachęcenia pacjentów do skorzystania z usług w/w apteki. Zgodnie z art. 94a ust. 2 oraz art. 129b ust. 1 i 2 Prawa farmaceutycznego Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny sprawuje nadzór nad przestrzeganiem przepisów ustawy w zakresie działalności reklamowej aptek, punktów aptecznych i placówek obrotu pozaaptecznego a w razie stwierdzenia naruszenia przepisu art. 94a ust. 1 i 1a UPF i prowadzenia reklamy działalności apteki lub punktu aptecznego, nakłada na przedsiębiorcę karę pieniężną. Stąd OWIF jest organem właściwym do wydania decyzji w przedmiotowej sprawie a nakaz, jaki skierował do przedsiębiorcy mieści się w kompetencjach wyznaczonych w cytowanym przepisie. Analizę stanu faktycznego ustalono w niniejszej sprawie na podstawie : 1) Pismo osoby skarżącej z dnia r. (data wpływu do tut. Inspektoratu r.). 2) Zawiadomienie o wszczęciu postępowania administracyjnego znak OWIF AD z dnia r. 3) Wezwanie do złożenia wyjaśnień znak OWIF AD z dnia r.

5 4) Wyjaśnienia Strony na w/w wezwanie z dnia r. (data wpływu do tut. Inspektoratu r.). Szeroko rozumiany zakaz prowadzenia reklamy aptek i ich działalności wynikający z art. 94a ust. 1 ustawy Prawo farmaceutyczne podparty jest orzecznictwem sądów administracyjnych, w świetle których reklamą działalności apteki będzie zamiar przyciągnięcia potencjalnych klientów do dokonania zakupu towarów sprzedawanych w aptece - niezależnie od form i metod jej prowadzenia oraz użytych do jej realizacji środków - jeżeli jej celem jest zwiększenie sprzedaży produktów leczniczych lub wyrobów medycznych (wyroki NSA: z 26 czerwca 2014 r., sygn. akt II GSK 668/13; z 21 października 2014 r., sygn. akt II GSK 1336/13; wyroki WSA w Warszawie: z 17 października 2008 r., sygn. akt VII SA/Wa 698/08; z 1 lutego 2008 r., sygn. akt VII SA/Wa 1960/07, Lex, nr ;). W chwili obecnej, mając na uwadze prawomocne wyroki Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie odnoszące się do różnych form działalności reklamowej związanej z aptekami należy uznać, że nazwy zachęcające do dokonywania zakupu w danej aptece z uwagi na sugerowane niskie ceny lub możliwe oszczędności stanowią formę zakazanej reklamy aptek i ich działalności. Z analizy wspomnianego orzecznictwa wynika, że:...za reklamę działalności apteki należy uznać każde działanie, skierowane do publicznej wiadomości, którego celem jest zainteresowanie klientów do zakupów leków w danej aptece.(...) Według oceny Sądu, reklama nie musi zawierać w sobie wyraźnych elementów ocennych ani zachęcających do zakupu. Wystarczy, że wywoła u odbiorców zainteresowanie produktem i chęć jego nabycia. Takie wyjaśnienia znalazły się m.in. w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 29 maja 2013 r., sygn. akt VI SA/Wa 453/13. Swoje stanowisko sąd oparł na definicjach reklamy powszechnie już uznawanych w orzecznictwie (nie tylko sądów administracyjnych), zgodnie z którym reklama to nie tylko czysta informacja, ale również zachęty i eksponowanie walorów produktu. Powszechnie przyjmuje się, że reklamą są wszelkie formy przekazu, w tym także takie, które nie zawierając w sobie elementów ocennych ani zachęcających do zakupu, mogą jednak zostać przyjęte przez ich odbiorców jako zachęta do kupna. Wskazuje na to m.in. także art. 16 ust. 1 pkt 4 ZNKU, uznający za czyn nieuczciwej konkurencji wypowiedź, która zachęcając w istocie do nabycia towarów lub usług, sprawia wrażenie neutralnej informacji. Podobnie Sąd Najwyższy w sprawie II CSK 289/07 doprecyzował, iż przy rozróżnieniu informacji od reklamy trzeba mieć na względzie, że podstawowym wyznacznikiem przekazu reklamowego jest nie tylko mniej lub bardziej wyraźna zachęta do kupna towaru, ale i faktyczne intencje podmiotu dokonującego przekazu oraz odbiór przekazu przez podmioty, do których jest kierowany. Wypowiedź jest reklamą, gdy nad warstwą informacyjną przeważa zachęta do nabycia towaru - taki cel przyświeca nadawcy wypowiedzi i tak odbiera ją przeciętny odbiorca, do którego została skierowana. Wszelkie promocje, w tym cenowe, są reklamą towaru i firmy,

6 która ich dokonuje. Nie są natomiast reklamą m.in. listy cenowe, które zawierają jedynie informację o cenach towarów lub usług i są udostępnione wyłącznie po to, by podać do wiadomości ceny określonych produktów". W toku prowadzonego postępowania, Strona wezwana do złożenia wyjaśnień pismem z dnia r. poinformowała, że: Cyt. ceny w Aptece Zdrowit Opole Bielska 1 są umieszczone w postaci naklejek z kodem kreskowym, ceny produktów, które są w cenie korzystnej względem ich średniej ceny rynkowej są wyróżnione w sposób zaprezentowany na załącznikach 1, 2, 3, 4, 5. Przedłożone załączniki wskazały następujący sposób uwidaczniania cen: - kolorowa naklejka w kształcie gwiazdki, zawierająca jedynie informację o cenie, - biała metka apteczna z kodem kreskowym, ceną, napisem Zdrowit, numerem telefonu oraz nazwą asortymentu, - plakietka w kształcie loga apteki (biały krzyż w tle dwóch pomarańczowych i dwóch granatowych kółek), na której znajduje się jedynie uwidoczniona cena produktu na białym tle. Przedłożona przez Stronę informacja nie jest tożsama z informacją uzyskaną od osoby Skarżącej, ponieważ przedłożona przez nią dokumentacja zdjęciowa wyraźnie wskazała, że na plakietce cenowej w kształcie gwiazdki znajdował się napis SUPER CENA a tuż pod nim wskazana była cena produktu. OWIF nie do końca może zatem zgodzić się z twierdzeniem Strony, że ceny przedstawione na plakacie, cenówkach w formie gwiazdek są reprezentowane w sposób jednoznaczny, nie budzący wątpliwości oraz że tylko stanowiła informację o produkcie, ponieważ w momencie złożenia skargi plakietka cenowa w kształcie gwiazdki wyglądała inaczej. Zaprezentowana w aptece cena produktu w sposób jednoznaczny i prawidłowy ograniczyłaby się jedynie do podania samej ceny produktu, bez dodatkowych napisów Hity cenowe i SUPER CENA. Niezaprzeczalnym jest jednak fakt, że sposób wskazania cen produktów w aptece wskazany w wyjaśnieniach Strony z dnia r. nie budzi już żadnych zastrzeżeń. Nadmienić tu należy, że samo informowanie o ofercie cenowej, tj. posiadanym asortymencie oraz jego cenie, nie jest uznawane za formę zachęty do zakupów, a jedynie za informację o dostępności i cenie. Strona postępowania wskazała również w swoich wyjaśnieniach, że cyt. przyczyną i celem umieszczenia w/w plakatu w izbie ekspedycyjnej apteki była chęć zwrócenia uwagi pacjentów korzystających z usług naszej placówki, na suplementy diety umieszczone na plakacie. Plakat ten nie zawiera treści bezpośrednio zachęcającej do kupna konkretnego produktu (np. kup, tylko u nas, oferujemy, zapraszamy itp.) stanowi tylko informację o cenie.

7 Przedłożone wyżej wyjaśnienie samo w sobie wskazuje na celowość działań marketingowych Strony postępowania, mających ewidentnie charakter reklamowy i zwiększający tym samym sprzedaż w aptece. Informacji o cenie nie stanowi napis Hity cenowe lecz samo wskazanie wartości kwoty. Niezaprzeczalnym jest, że napis Hity cenowe umieszczony na plakacie zawierającym zdjęcia produktów dostępnych w aptece bezpośrednio zachęcają do ich kupna. W opinii OWIF plakat z napisem Hity cenowe i kolorowa plakietka cenowa z oznaczeniem SUPER CENA pomimo braku wskazania, że jest to oferta okresowa, wypełnia znamiona reklamy, bowiem ma na celu zachęcenie do zakupu konkretnych towarów w określonych cenach i w konkretnej aptece. Uwidocznione na plakacie logo ZDROWIT odnoszące się do nazwy apteki tym bardziej umacnia celowość tego działania. Treść zawarta na plakacie i plakietce cenowej oraz nadana im kolorowa szata graficzna zdecydowanie nie pozwalają jej traktować jako neutralnej informacji o cenach. Odbiorcą przekazu jest tutaj przeciętny konsument, który odbiera komunikat w kontekście ogólnie, powszechnie stosowanych praktyk marketingowych stosowanych na rynku, wobec powyższego pacjenci, którzy zapoznali się z informacją na plakacie i plakietce cenowej mogą dokonać porównania cen promowanych produktów z cenami tych samych produktów oferowanych w innych aptekach i zdecydować się na ich zakup w placówce prowadzonej przez Stronę. Obecnie sądownictwo administracyjne orzeka w kierunku szerokiego rozumienia definicji reklamy, gdzie nie ma również znaczenia, czy reklama ta znajduje się wewnątrz czy na zewnątrz apteki, wobec powyższego OWIF nie podziela twierdzenia Strony jako by cyt. Plakat umieszczony jest tylko w aptece i widoczny jedynie dla pacjentów, którzy wybrali już miejsce, w którym dokonują zakupu więc nie stanowi reklamy działalności apteki. Istotą zapisu art. 94a ust. 1 jest stwierdzenie, że jedynie informacja o lokalizacji i godzinach pracy apteki lub punktu aptecznego nie jest rozumiana przez ustawodawcę jako reklama oraz dozwolona jest reklama produktów leczniczych na terenie apteki spełniająca określone wymagania prawne. Wszystkie inne formy marketingu dotyczące aptek, punktów aptecznych i ich działalności mieszczą się w pojęciu reklamy i są zabronione. Mając na uwadze powyższe ustalenia i analizy Opolski Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny stwierdza, że działanie przedsiębiorcy stanowiło niedozwoloną reklamę działalności apteki, o której mowa w art. 94a ust. 1 ustawy Prawo farmaceutyczne. Zgodnie z art Kpa, gdy postępowanie z jakiejkolwiek przyczyny stało się bezprzedmiotowe w całości albo w części, organ administracji publicznej wydaje decyzję o umorzeniu postępowania odpowiednio w całości albo w części. Strona postępowania wskazała w swoich wyjaśnieniach, że plakat z oznaczeniem Hity cenowe znajdował się w aptece w okresie od dnia r r., tj. 28 dni i został z apteki usunięty.

8 Mając na względzie powyższe postępowanie w przedmiocie dostosowania prowadzonej działalności gospodarczej do przepisu art. 94a ust. 1 ustawy Prawo farmaceutyczne stało się bezprzedmiotowe. Nie ulega jednak wątpliwości fakt naruszenia przez Stronę w okresie r r. zakazu z art. 94a ustawy Prawo farmaceutyczne, w związku z czym OWIF zobligowany jest przez art. 129 b Prawa farmaceutycznego do nałożenia kary. Art. 129b ust. 1 i 2 stanowi, cyt. Karze pieniężnej w wysokości do złotych podlega ten kto wbrew przepisom art. 94a prowadzi reklamę apteki, punktu aptecznego, placówki obrotu pozaaptecznego oraz ich działalności. Karę pieniężną, określoną w ust. 1, nakłada wojewódzki inspektor farmaceutyczny w drodze decyzji administracyjnej. Przy ustalaniu wysokości kary uwzględnia się w szczególności okres, stopień oraz okoliczności naruszenia przepisów ustawy, a także uprzednie naruszenie przepisów. Jak wynika z powyższego kara ta nakładana jest zawsze po stwierdzeniu naruszenia a jej wysokość uzależniona jest od wskazanych powyżej elementów. Zdaniem OWIF kara w wysokości 1000 zł spełnia wymogi przepisu. Przedsiębiorca wbrew znanemu powszechnie zapisowi art. 94 a ustawy Prawo farmaceutyczne nie zastosował się do niego i prowadził w aptece niedozwolone działania. Okres prowadzenia działań reklamowych w aptece wyniósł 28 dni, czyli był relatywnie długi. Na stopień zawinienia w działalności reklamowej wpływa też fakt wcześniej prowadzonego wobec przedsiębiorcy postępowania administracyjnego w przedmiocie naruszenia art. 94a UPF, które zakończyło się wydaniem decyzji znak OWIF z dnia r. Wszystkie okoliczności uzasadniają zastosowanie kary w wysokości 1000 zł. w kontekście art. 129b i przesłanek wyznaczonych przez ten przepis do oceny wysokości kary, która ma charakter uznaniowy w ramach określonego przedziału. Kara odnosi się za reklamę prowadzoną we wskazanym okresie. POUCZENIE Od niniejszej decyzji służy stronie odwołanie do Głównego Inspektora Farmaceutycznego za pośrednictwem Opolskiego Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego w terminie 14 dni od daty doręczenia. okrągła pieczątka Otrzymują : APTEKA ZDROWIT Sp. z o.o., Piekary Śląskie, ul. Piotra Skargi 13