Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji

Transkrypt

1 Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji Raport pod redakcją Agaty Olszaneckiej i Macieja Marmoli Katowice 2014

2 Recenzent: dr Agnieszka Turska-Kawa Skład i korekta: Maciej Marmola Projekt okładki: Maciej Marmola Copyright 2014 by Towarzystwo Inicjatyw Naukowych ISBN: Wydawca: Towarzystwo Inicjatyw Naukowych w Katowicach ul. Bankowa Katowice

3 SPIS TREŚCI Wprowadzenie...4 Część I: Aktywność eurodeputowanych na forum Parlamentu Europejskiego...6 Maciej Marmola Aktywność plenarna a reelekcja polskich posłów do Parlamentu Europejskiego...7 Karolina Cięszczyk Aktywność polskich eurodeputowanych kadencji w trakcie posiedzeń plenarnych...21 Rafał Mrowiec Aktywność polskich eurodeputowanych w pracach komisji parlamentarnych...44 Część II: Aktywność posłów do Parlamentu Europejskiego w Internecie...57 Agata Olszanecka Analiza stron internetowych polskich eurodeputowanych kadencji Paulina Kubczak Aktywność polskich eurodeputowanych w Internecie...79 Część III: Działalność polskich eurodeputowanych w kontekście przynależności do grupy politycznej w PE Marek Czaja Analiza działalności polskich eurodeputowanych z frakcji Europejskich Konserwatystów i Reformatorów (ECR) Damian Orłowicz Lojalność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego wobec frakcji i partii Zakończenie Aneks

4 Wprowadzenie W maju 2014 roku obchodzić będziemy 10. rocznicę wstąpienia Polski do Unii Europejskiej. Okres ten niewątpliwie wpłynął na umocnienie pozycji naszego kraju zarówno w polityce europejskiej, jak i na arenie międzynarodowej. Było to możliwe m. in. dzięki inicjatywom członków polskiej delegacji zasiadających w Parlamencie Europejskim. Kończąca się kadencja oraz zbliżające się wybory do Parlamentu Europejskiego skłaniają do refleksji nad działalnością naszych przedstawicieli na forum UE. Oddajemy do rąk Czytelnika publikację, która stanowi próbę szerokiego spojrzenia na kwestię aktywności polskich eurodeputowanych. Jest ona efektem współpracy studentów i doktorantów z zakresu nauk o polityce na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego. Badania działalności posłów do Parlamentu Europejskiego obejmują okres od czerwca 2009 roku do lutego 2014 roku. Publikacja została podzielona na trzy części, obejmujące: działalność na forum Parlamentu Europejskiego, aktywność polskich eurodeputowanych w sieci oraz działalność polskich partii i deputowanych w kontekście ich przynależności do grup parlamentarnych zasiadających w PE. Ze względu na specyfikę podejmowanych kwestii analiza ma charakter ilościowo-jakościowy. Rozważania rozpoczyna tekst Macieja Marmoli, w którym porównana zostaje działalność parlamentarna polskich eurodeputowanych, którzy dostąpili reelekcji w wyborach z 2009 roku. Autor próbuje znaleźć odpowiedź na pytanie, czy doświadczenia tej grupy nabyte w trakcie wcześniejszych kadencji wpływają na wzrost aktywności i profesjonalizację działalności na forum Parlamentu Europejskiego. Karolina Cięszczyk przedstawia natomiast całościowe ujęcie aktywności polskich eurodeputowanych kadencji podczas posiedzeń plenarnych Parlamentu Europejskiego. Autorka porównuje efekty działalności naszych przedstawicieli zasiadających w ławach PE, formułując ranking najbardziej aktywnych posłów i ugrupowań. Tekst Rafała Mrowca dotyczy działalności polskich eurodeputowanych w komisjach parlamentarnych PE. Stanowi on zarówno analizę stanowisk piastowanych w ramach tychże komisji, jak i realnej aktywności naszych przedstawicieli w pracach komisji, której miernikami są, według Autora, sprawozdania i opinie wygłoszone podczas posiedzeń plenarnych. 4

5 Drugą część raportu rozpoczyna artykuł Agaty Olszaneckiej, która analizuje funkcjonalność stron internetowych polskich posłów do PE oraz sposób wykorzystania tego narzędzia komunikacji w procesie angażowania i mobilizowania elektoratu. Autorka bada witryny eurodeputowanych pod kątem czterech kategorii: funkcjonalności, hipertekstowości, odnośników do mediów społecznościowych oraz możliwości kontaktu. Paulina Kubczak podejmuje refleksję związaną z aktywnością posłów do PE w Internecie. Autorka skupia się przede wszystkim na wykorzystaniu przez nich mediów społecznościowych, badając zarówno ich zawartość, jak i odbiór społeczny. W drugiej części analizy przeprowadzone zostaje również badanie tajemniczego wyborcy, które ma na celu sprawdzenie jakości i możliwości komunikacji elektoratu z politykiem. Trzecią część raportu rozpoczyna Marek Czaja, który gruntownie analizuje działalność polskich eurodeputowanych z frakcji Europejskich Konserwatystów i Reformatorów. Autor podejmuje refleksję zarówno nad specyfiką tej grupy politycznej, jak i lojalnością oraz aktywnością polskich przedstawicieli względem reszty członków ECR oraz polskich delegacji w pozostałych grupach politycznych. Raport kończą rozważania Damiana Orłowicza, który podejmuje kwestię lojalności polskich eurodeputowanych w trakcie głosowań względem swoich partii i frakcji w Parlamencie Europejskim. Oczywiście z racji na wielość kategorii składających się na działalność parlamentarną publikacja nie aspiruje do tego, by traktować ją jako ujęcie całościowe. Raport ten może być jednak przyczynkiem do dyskusji związanej z efektywnością działań polskich europarlamentarzystów oraz możliwością wpływu na ich poczynania ze strony elektoratu. Maciej Marmola Agata Olszanecka 5

6 AKTYWNOŚĆ EURODEPUTOWANYCH NA FORUM PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

7 DOI: /m9.figshare Maciej Marmola Aktywność plenarna a reelekcja polskich posłów do Parlamentu Europejskiego Wprowadzenie W maju 2014 roku nastąpią dwa ważne wydarzenia w historii integracji Polski ze strukturami europejskimi: jubileusz dziesięciolecia akcesji do UE oraz kolejne wybory do Parlamentu Europejskiego. Doświadczenia związane z przynależnością naszego kraju do UE oraz dwa cykle wyborcze do PE niewątpliwie wpłynęły na większe rozeznanie w tematyce europejskiej wszystkich podmiotów polityki, zarówno partii politycznych, kandydatów, jak i samego elektoratu. Jak wskazują badania, w obliczu kryzysu w strefie euro nastąpiło pogorszenie opinii Polaków o działaniu głównych instytucji unijnych, w tym Parlamentu Europejskiego 1. Na negatywną recepcję działalności tej instytucji może mieć również wpływ niezadowolenie elektoratu ze sposobu pełnienia mandatu eurodeputowanego przez polskich przedstawicieli 2. Przedmiotem niniejszego artykułu jest porównanie aktywności polskich posłów do PE sprawujących swój mandat zarówno w parlamencie VI, jak i VII kadencji. Punkt wyjścia badań zawartych w artykule stanowi hipoteza głosząca, że w ostatnich pięciu latach nastąpił wzrost poziomu aktywności polskich eurodeputowanych w stosunku do kadencji Na oczekiwany wynik powinny wpłynąć trzy czynniki. Po pierwsze, wynika to ze specyfiki ścieżki kariery wybranej przez analizowaną grupę eurodeputowanych. Aktorzy polityczni wiążący swoją przyszłą działalność ze strukturami europejskimi wykazują bowiem większą aktywność (zarówno na poziomie komisji, jak i podczas posiedzeń plenarnych) niż osoby traktujące działalność w PE jako swoistą trampolinę zwiększającą ich rozpoznawalność, a tym samym umożliwiającą im zaistnienie na arenie krajowej polityki [Meserve, Pemstien, 1 W początkowej fazie kryzysu i bezpośrednio przed wyborami do PE w 2009 r. 63% Polaków pozytywnie oceniało działalność Parlamentu Europejskiego. W ostatnich badaniach opinii przeprowadzonych przez CBOS odsetek ten wynosił już jedynie 48% [BS/56/2013]. 2 Jak podkreślają badacze, część polskich eurodeputowanych zbyt dużą wagę przywiązuje polityce krajowej, zaniedbując tym samym swoje rzeczywiste pole działania w PE [Łada, Szczepanik 2013], a większość ich sukcesów przypada na kwestie, w których PE nie ma bezpośredniego wpływu decyzyjnego oraz sprawy niebędące uznawane za priorytet polskiej delegacji [Szczepanik, Kaca, Łada 2009: 68-69]. 7

8 Berhard 2009] 3. Należy więc przypuszczać, że eurodeputowani zabiegający o reelekcję będą charakteryzowali się także coraz większą aktywnością w strukturach europejskich w trakcie kolejnych sprawowanych kadencji [Wojtasik 2013: 30-31]. Po drugie, doświadczenia wynikające ze sprawowania urzędu w przeszłości powinny skutkować profesjonalizacją działań, a co z tym związane wyższym poziomem aktywności. Po trzecie, na większą aktywność wszystkich polskich posłów do PE powinno wpłynąć sprawowanie przewodnictwa w Radzie UE w drugiej połowie 2011 roku. Metodologia W pierwszej części badań analizie poddana zostanie aktywność 18 polskich eurodeputowanych, którzy dostąpili reelekcji do PE w wyborach z 2009 roku. Analiza ta nie będzie uwzględniać 3 posłów zasiadających w parlamencie VI i VII kadencji (Michała Kamińskiego, Zbigniewa Zaleskiego oraz Janusza Lewandowskiego) ze względu na to, że nie sprawowali oni mandatu przez cały analizowany okres 4. Miernikiem działań eurodeputowanych będzie aktywność na posiedzeniach plenarnych, składająca się z siedmiu kategorii: wystąpień na forum PE, sprawozdań, opinii, projektów rezolucji, oświadczeń pisemnych, pytań parlamentarnych oraz obecności na posiedzeniach. W przypadku sprawozdań i rezolucji analizie poddane zostały jedynie te, w których polski eurodeputowany był posłem sprawozdawcą. W trakcie analizy będę posługiwał się liczbami bezwzględnymi z racji tego, że lepiej obrazują realną zmianę badanych wskaźników. W drugiej części zbadano zagregowaną aktywność eurodeputowanych tych ugrupowań, które posiadały swoich przedstawicieli w PE zarówno w latach , jak i , a więc: Platformy Obywatelskiej, Prawa i Sprawiedliwości, Sojuszu Lewicy Demokratycznej oraz Polskiego Stronnictwa Ludowego. Czynnikiem określającym przynależność partyjną była w tym przypadku lista wyborcza, z jakiej eurodeputowany dostał 3 Czynnik ten może być ograniczany przez system wyborczy do PE, a konkretnie sposób selekcji kandydatów na listy wyborcze. Aktorzy polityczni, którzy planują długoterminową karierę w strukturach europejskich, powinni podejmować zadania uważane za istotne dla liderów wewnątrz PE, aby zwiększyć swoją pozycję wewnątrz tej instytucji. Jednocześnie ich działalność powinna również zadowalać tych, którzy decydują o ich ponownej selekcji na listy wyborcze, a co z tym związane ewentualnej reelekcji, zwykle umiejscowionym na poziomie krajowym [Hix, Hobolt, Høyland 2012: 7-9]. Wydaje się to szczególnie ważne w polskich warunkach, gdzie mamy do czynienia z ustalaniem partyjnych list wyborczych do PE na poziomie centralnym. Należy również pamiętać, że reelekcja posłów do PE w dużym stopniu zależy od poparcia w ich okręgu wyborczym, co zmusza ich do odpowiedniego pozycjonowania swoich działań między aktywnością europejską i regionalną. 4 Michał Kamiński pełnił urząd posła do PE jedynie przez połowę VI kadencji z racji tego, że w lipcu 2007 roku został sekretarzem stanu w Kancelarii Prezydenta RP. Zbigniew Zaleski objął mandat eurodeputowanego VII kadencji 17 grudnia 2013 roku w związku z rekonstrukcją rządu, po której Lena Kolarska-Bobińska zamieniła miejsce w PE na stanowisko ministra nauki i szkolnictwa wyższego. Natomiast Janusz Lewandowski po kilku miesiącach pracy w PE został członkiem Komisji Europejskiej. 8

9 się do PE w wyborach 2009 roku. Z tego względu w ramach PiS ujęci zostali Zbigniew Ziobro, Jacek Kurski, Tadeusz Cymański, Jacek Włosowicz (obecnie Solidarna Polska); Paweł Kowal, Marek Migalski, Adam Bielan (Polska Razem) oraz niezrzeszony Michał Kamiński. Na wynik PO wpłynęła aktywność Artura Zasady (Polska Razem), natomiast na średnią SLD działalność Marka Siwca (Twój Ruch). Przyjęcie tego założenia wydaje się zasadne z dwóch powodów. Po pierwsze, w momencie głosowania wyborcy nie mogli przewidzieć zmiany przynależności partyjnej przez wymienionych powyżej przedstawicieli, tym bardziej, że w kadencji podobne przetasowania miały charakter incydentalny. Po drugie zaś, ze względu na częstotliwość zmian przynależności partyjnej (przykładowo Adam Bielan reprezentował w kadencji trzy rożne partie, a przez niemal 2 lata był posłem bezpartyjnym 5 ) trudno określić cezurę, od której aktywność danego deputowanego miałaby być zaliczona na konto innego ugrupowania. W celu porównania zagregowanej aktywności eurodeputowanych wyciągnięta została średnia arytmetyczna przytoczonych powyżej składowych aktywności parlamentarnej dla obu analizowanych okresów 6. Z tej części analizy wykluczona została kategoria obecności na posiedzeniach plenarnych ze względu na trudności metodologiczne związane z jej wyliczeniem, wynikające z klasyfikowania wyników osób niesprawujących pełnej kadencji. Aby zminimalizować wpływ piastowania funkcji przewodniczącego PE przez Jerzego Buzka, dla Platformy Obywatelskiej zostały obliczone dwie grupy wskaźników, uwzględniające aktywność byłego premiera oraz pomijające jego działalność w analizowanych kadencjach. W obu przypadkach wykorzystane dane (aktualne na dzień r.) zostały zaczerpnięte z oficjalnej strony Parlamentu Europejskiego oraz MEPranking.eu. Aktywność plenarna polskich deputowanych W literaturze przedmiotu panuje zgodność, że aktorzy polityczni planujący wieloletnią karierę w organach legislacyjnych wykazują większą autonomię decyzyjną oraz charakteryzują się wyższą aktywnością i skutecznością [Barber 1965, Ehrenhalt 1991]. Wraz z rozwojem instytucji przedstawicielskich należy również spodziewać się większej liczby posłów wiążących swoją przyszłość z danym organem [Turska-Kawa 2013: 121]. Nie inaczej było w przypadku Parlamentu Europejskiego. W latach odsetek eurodeputowanych pełniących swoją funkcję przez ponad 1,5 kadencji wynosił 36% [Scarrow 5 Adam Bielan od początku kadencji do listopada 2010 roku był członkiem Prawa i Sprawiedliwości, następnie do marca 2011 roku związał się z ugrupowaniem Polska Jest Najważniejsza, a od stycznia 2014 roku działa w strukturach Polski Razem Jarosława Gowina. 6 Dzielnikiem we wszystkich przypadkach była liczba mandatów w PE. 9

10 1997: ] 7. Obecnie połowa eurodeputowanych sprawuje mandat co najmniej drugą kadencję, a w przypadku niektórych krajów odsetek ten jest jeszcze wyższy. Największym procentem posłów, którzy dostąpili reelekcji w 2009 roku może się pochwalić Malta, gdzie taki wynik uzyskało 4 z 5 przedstawicieli (80%) [Stats on the new European Parliament]. W wyniku ostatnich wyborów do PE 20 polskich przedstawicieli (40%) mogło poszczycić się reelekcją. Najwięcej eurodeputowanych ponownie sprawujących swój mandat zostało wybranych z list Platformy Obywatelskiej (9 posłów). Reelekcji dostąpiło także 6 europarlamentarzystów wybranych z list Prawa i Sprawiedliwości, 4 z koalicji Sojuszu Lewicy Demokratycznej-Unii Pracy oraz jeden reprezentujący Polskie Stronnictwo Ludowe. W trakcie kadencji liczba ta ulegała niewielkim zmianom, bowiem w lutym 2010 roku wchodzący w skład tej grupy Janusz Lewandowski objął stanowisko komisarza ds. budżetu i programowania finansowego. W grudniu 2013 roku do tego grona dołączył natomiast Zbigniew Zaleski, który objął mandat po Lenie Kolarskiej-Bobińskiej. Obecnie odsetek ten jest również nieco niższy ze względu na dodatkowy mandat dla polskiej delegacji wynikający z wejścia w życie Traktatu Lizbońskiego. W pierwszej kolejności analizie poddano aktywność posłów do PE wybranych ponownie do europarlamentu z list PO (tabela 1). W niemal każdym z analizowanych przypadków nastąpił wzrost liczby wystąpień na forum PE oraz zgłoszonych projektów rezolucji (jedynie Jacek Saryusz-Wolski zanotował o 66 mniej wystąpień niż w kadencji ). Największy przyrost liczby wypowiedzi plenarnych zanotował Jerzy Buzek (o 726 więcej). Wynikało to jednak z jego obowiązków związanych z pełnieniem funkcji przewodniczącego PE, przede wszystkim prowadzenia dyskusji oraz podejmowania spraw proceduralnych. Znaczący postęp w tej kategorii osiągnęli również: Jacek Protasiewicz (o 137 wypowiedzi plenarnych więcej niż w poprzedniej kadencji), Filip Kaczmarek (o 78 więcej), Małgorzata Handzlik (o 54 więcej), Bogusław Sonik (o 52 więcej) i Tadeusz Zwiefka (o 50 więcej). Biorąc pod uwagę liczbę projektów rezolucji, największy postęp zaliczył Filip Kaczmarek, który zgłosił ich o 250 więcej względem poprzedniej kadencji. Nieco mniejszy wzrost w tej kategorii zanotował Bogusław Sonik (o 144 projektów), Jacek Protasiewicz (o 48) oraz Tadeusz Zwiefka (o 39). W pozostałych przypadkach wyniki były zbliżone do tych uzyskanych w trakcie VI kadencji. 7 Amerykańska badaczka w swojej analizie badała losy posłów do PE z czterech największych krajów UE: Niemiec, Francji, Wielkiej Brytanii i Włoch. Z racji tego, że w pierwszych wyborach bezpośrednich z 1979 roku na państwa te przypadało 324 na 410 mandatów (w elekcji z 1994 roku było to już 360 z 626 mandatów) oraz krótkiej historii członkostwa krajów przyjętych do struktur unijnych w latach 80. wyniki te można uogólnić na całą wspólnotę. 10

11 Tabela 1. Porównanie aktywności parlamentarnej eurodeputowanych wybranych z list PO Poseł do PE Kadencja Wystąpienia Sprawozdania Opinie Projekty rezolucji Oświadczenia pisemne Pytania Obecność Jerzy Buzek Małgorzata Handzlik Filip Kaczmarek Jan Olbrycht Jacek Protasiewicz Jacek Saryusz- Wolski Bogusław Sonik Tadeusz Zwiefka ,80 Różnica , , ,92 Różnica , , ,97 Różnica , , ,87 Różnica , , ,89 Różnica , , ,96 Różnica , , ,87 Różnica , , ,91 Różnica ,02 Opracowanie własne na podstawie stron Parlamentu Europejskiego oraz MEP Ranking.eu Znaczące różnice w aktywności względem lat widoczne są również w przypadku pytań parlamentarnych oraz obecności na posiedzeniach. W pierwszej z wymienionych kategorii niewielki spadek aktywności zaliczyli Jacek Protasiewicz i Jerzy Buzek. Największy progres zaliczył po raz kolejny Filip Kaczmarek, który zadał o 143 pytań więcej niż w poprzedniej kadencji. Odmienna tendencja widoczna jest w przypadku obecności na posiedzeniach. Okazuje się bowiem, że jedynie Małgorzata Handzlik, Jan Olbrycht i Bogusław Sonik nieznacznie (o 1-2 punkty proc.) poprawili się w tej kategorii. Znaczący regres odnotowali natomiast Jacek Protasiewicz i Jacek Saryusz-Wolski, których 11

12 obecność na posiedzeniach plenarnych spadła odpowiednio o 16 i 13 punktów proc., co może wiązać się ze wzrostem ich zaangażowania w politykę krajową. Niemiarodajny jest natomiast wskaźnik Jerzego Buzka, który z racji pełnionej funkcji nie mógł uczestniczyć w głosowaniach parlamentarnych. W pozostałych kategoriach nie występują znaczące różnice. Wartym odnotowania jest jedynie wzrost liczby sprawozdań w przypadku Tadeusza Zwiefki (o 10) i spadek w tym względzie zanotowany przez Jacka Saryusza-Wolskiego (o 21). Podsumowując, największy wzrost w poziomie aktywności spośród osób wybranych z list PO zanotował Filip Kaczmarek. W jego przypadku nastąpił znaczący progres we wszystkich analizowanych kategoriach z wyjątkiem obecności na posiedzeniach plenarnych, która, mimo spadku o 2 punkty procentowe, jest najwyższa w partii. Na drugim biegunie znaleźli się natomiast Jacek Saryusz-Wolski i Jacek Protasiewicz, notujący spadek w 4 z 7 analizowanych wskaźników. W szeregach PSL reelekcji w wyborach 2009 dostąpił jedynie Czesław Siekierski. W jego przypadku nastąpił wzrost aktywności w 4 z 7 analizowanych kategorii (tabela 2). Największy progres eurodeputowany zanotował pod względem liczby wystąpień plenarnych (wzrost o 53), a największe spadki aktywności w kategoriach: pytania parlamentarne i obecność na posiedzeniach. Tabela 2. Porównanie aktywności parlamentarnej eurodeputowanych wybranych z list PSL Poseł do PE Kadencja Wystąpienia Sprawozdania Opinie Projekty rezolucji Oświadczenia pisemne Pytania Obecność Czesław Siekierski , ,96 Różnica ,09 Opracowanie własne na podstawie stron Parlamentu Europejskiego oraz MEP Ranking.eu Kolejną grupą eurodeputowanych, którzy zostali poddani analizie byli posłowie wybrani z list SLD-UP (tabela 3). Najbardziej aktywna przedstawicielka tej koalicji Lidia Geringer de Oedenberg zaliczyła wzrost w 5 z 7 analizowanych kategorii. Największy dotyczył wystąpień plenarnych i zgłoszonych projektów rezolucji, odpowiednio o 83 i 80. Wartym podkreślenia jest również wzrost obecności na posiedzeniach plenarnych, która jest najwyższa spośród wszystkich badanych eurodeputowanych (98%). W przypadku Lidii Geringer de Oedenberg nastąpił spadek liczby sprawozdań i opinii względem poprzedniej 12

13 kadencji. Mimo tego europarlamentarzystka nadal pozostaje najaktywniejsza w tych kategoriach w porównaniu z partyjnymi kolegami. Wzrost aktywności w pięciu kategoriach (jednak mniej znaczący) zanotowali także dwaj inni eurodeputowani wybrani z list SLD-UP: Bogusław Liberadzki oraz Adam Gierek. Słabiej zaprezentował się natomiast Marek Siwiec, który w analizowanym okresie zaliczył znaczny spadek w kategorii wystąpień plenarnych (aż o 156) oraz nieco mniejszy pod względem obecności na posiedzeniach. Można przypuszczać, że wynika to z większego zaangażowania w politykę krajową oraz dążenia do rozwoju inicjatyw politycznych formowanych wokół Janusza Palikota Twojego Ruchu oraz Europy Plus. Tabela 3. Porównanie aktywności parlamentarnej eurodeputowanych wybranych z list SLD-UP Poseł do PE Kadencja Wystąpienia Sprawozdania Opinie Projekty rezolucji Oświadczenia pisemne Pytania Obecność Lidia Geringer de Oedenberg Bogusław Liberadzki Adam Gierek Marek Siwiec , ,97 Różnica , , ,90 Różnica , , ,92 Różnica , , ,85 Różnica ,03 Opracowanie własne na podstawie stron Parlamentu Europejskiego oraz MEP Ranking.eu Ostatnią z badanych grup eurodeputowanych są ci, którzy zostali wybrani z list PiS (tabela 4). Najlepiej w tym gronie wypadł Adam Bielan (obecnie Polska Razem), który poprawił się w 5 kategoriach, a w jednej osiągnął wynik identyczny, jak w kadencji Największy progres zaliczył on pod względem pytań parlamentarnych oraz obecności na posiedzeniach plenarnych (wzrost aż o 14 punktów proc.). Na drugim biegunie znaleźli się dwaj eurodeputowani uważani za jednych z najaktywniejszych w poprzedniej kadencji: Ryszard Czarnecki i Konrad Szymański. Mimo tego, że ich aktywność nadal pozostaje powyżej średniej, to część z analizowanych kategorii uległa w ich przypadku gwałtownemu załamaniu. Jest tak szczególnie w przypadku Konrada Szymańskiego, który na moment badania miał o 53 mniej wystąpień na forum PE oraz o

14 mniej zgłoszonych projektów rezolucji (zadał jednak aż o 80 pytań parlamentarnych więcej niż w poprzedniej kadencji). Jeśli zaś chodzi o Ryszarda Czarneckiego, to zanotował on spadek w kategoriach wystąpień plenarnych i pytań parlamentarnych, rekompensując to jednak znaczącym wzrostem pod względem sprawozdań. Pozostali posłowie wybrani z list PiS zanotowali nieznaczne wzrosty większości kategorii, jednak ich aktywność należy ocenić na poziomie poniżej średniej. Tabela 4. Porównanie aktywności parlamentarnej eurodeputowanych wybranych z list Prawa i Sprawiedliwości Poseł do PE Kadencja Wystąpienia Sprawozdania Opinie Projekty rezolucji Oświadczenia pisemne Pytania Obecność Adam Bielan Ryszard Czarnecki Mirosław Piotrowski Konrad Szymański Janusz Wojciechow ski , ,75 Różnica , , ,80 Różnica , ,97 Różnica , , ,90 Różnica , ,90 Różnica ,13 Opracowanie własne na podstawie stron Parlamentu Europejskiego oraz MEP Ranking.eu Podsumowując, w przypadku większości badanych eurodeputowanych nastąpił wzrost aktywności podczas posiedzeń plenarnych w porównaniu z kadencją Największy progres zaliczył Filip Kaczmarek (PO), który znacząco poprawił 6 z 7 analizowanych mierników aktywności. Podobny wynik osiągnął Jan Olbrycht (PO), jednak w jego przypadku zarówno poziom obecnej, jak i wcześniejszej aktywność, należy określić jako poniżej średniej. Na uwagę zasługuje również wynik Lidii Geringer de Oedenberg (SLD), która poprawiła 5 z 7 badanych wskaźników, umacniając tym samym wizerunek jednego z najaktywniejszych polskich eurodeputowanych. Podobny progres (wzrost 5 z 7 mierników) 14

15 zanotowali także: Małgorzata Handzlik (PO), Bogusław Sonik (PO), Adam Gierek (UP) oraz Adam Bielan (PRJG). Na przeciwległym biegunie znaleźli się: Jacek Protasiewicz (PO), Jacek Saryusz- Wolski (PO), Marek Siwiec (TR), Ryszard Czarnecki (PiS), Mirosław Piotrowski (niezależny), którzy poprawili 3 z 7 analizowanych składowych aktywności. Za największy regres należy natomiast uznać postawę Konrada Szymańskiego, który poprawił jedynie 2 z 7 wskaźników. Na taki wynik w jego przypadku miała jednak wpływ bardzo wysoka aktywność w latach , należy bowiem podkreślić, że wyniki jego działalności w obecnej kadencji plasują go znacząco powyżej średniej. Tylko dwa wskaźniki poprawił również Jerzy Buzek, lecz w jego przypadku wpłynęły na to ograniczenia związane z piastowaniem funkcji przewodniczącego PE. Zagregowana aktywność polskich eurodeputowanych W dalszej części badań analizie poddano zagregowaną aktywność polskich eurodeputowanych w kadencji W tym celu wyciągniętą średnią wartość mierników aktywności dla każdej partii, która uzyskała mandaty w ostatnich wyborach do PE. Jak już wspomniano, kryterium przyporządkowania eurodeputowanych stanowiła w tym przypadku ich obecność na liście wyborczej danego ugrupowania w elekcji z 2009 roku. W momencie badania polska delegacja w PE charakteryzowała się przeciętną aktywnością w stosunku do przedstawicieli innych państw członkowskich. Pod względem wystąpień plenarnych polscy eurodeputowani zajmowali 13. miejsce w UE, ze średnią 152,88 wystąpienia na jednego posła (dla porównania średnia najlepszej w tej kwestii delegacji portugalskiej wynosiła 826,64). Jeszcze gorzej polscy europarlamentarzyści prezentowali się w kategoriach: oświadczeń (średnio 1, miejsce w UE), pytań parlamentarnych (50, miejsce w UE) oraz obecności na posiedzeniach plenarnych (84,76% miejsce w UE). Jedynym polem aktywności, w którym polscy przedstawiciele znajdowali się w czołówce, była liczba zgłoszonych projektów rezolucji (średnio 55,31 3 miejsce w UE) 8. W pierwszej kolejności analizie poddano aktywność eurodeputowanych wybranych z list PO (tabela 5). W tym przypadku wyliczone zostały dwie grupy wskaźników, aby ograniczyć wpływ pełnienia funkcji przewodniczącego PE przez Jerzego Buzka na poziom aktywności ugrupowania. 8 Dla porównania najlepszymi delegacjami narodowymi w PE w poszczególnych kategoriach aktywności były: Portugalia (średnio 243,45 pytania parlamentarne), Austria (średnio 91,42% obecności na posiedzeniach), Irlandia (średnio 3,25 oświadczenia) oraz Estonia (średnio 105 projektów rezolucji) [MEPranking.eu]. 15

16 Przedstawiciele PO zanotowali postęp w 4 z 6 badanych kategorii (w 5 w przypadku nieuwzględnienia Jerzego Buzka). Największy wzrost dotyczył w ich przypadku liczby wystąpień plenarnych, zgłoszonych rezolucji oraz zadanych pytań parlamentarnych. Warta odnotowania jest również średnia liczba sprawozdań, która choć spadła w porównaniu z kadencją , jest najwyższa spośród wszystkich analizowanych ugrupowań. Tabela 5. Porównanie zagregowanej aktywności posłów do PE wybranych z list PO (w nawiasie wynik nieujmujący Jerzego Buzka) PLATFORMA OBYWATELSKA Kadencja Wystąpienia na posiedzeniu plenarnym Sprawozdanie jako sprawozdawca Opinia jako sprawozdawca Projekty rezolucji Oświadczenia pisemne Pytania parlamenta rne ,88 2,88 2,72 45,12 1,8 (109,92) (2,84) (2,72) (44,76) (1,8) ,73 3,6 2,73 13,33 0,93 (65,87) (3,33) (2,6) (12,87) (0,87) Różnica 71,15-0,72-0,01 31,79 0,87 (44,05) (-0,49) (0,12) (31,89) (0,93) Opracowanie własne na podstawie stron Parlamentu Europejskiego oraz MEP Ranking.eu 37,4 (37,28) 17,4 (16,87) 20 (20,41) W następnej kolejności zbadana została zagregowana aktywność przedstawicieli PSL (tabela 6). W przypadku tego ugrupowania nastąpił wzrost jedynie połowy z analizowanych wskaźników. Największy zanotowany został w kategorii wystąpień plenarnych (średnio o 57 więcej niż w poprzedniej kadencji). Wartym podkreślenia jest fakt, że przedstawiciele PSL są również najbardziej aktywni w tym względzie spośród całej polskiej delegacji. Znaczący regres nastąpił natomiast w kategorii pytań parlamentarnych, oświadczeń pisemnych i sprawozdań. Tabela 6. Porównanie zagregowanej aktywności posłów do PE wybranych z list PSL POLSKIE STRONNICTWO LUDOWE Kadencja Wystąpienia na posiedzeniu plenarnym Sprawozdanie jako sprawozdawca Opinia jako sprawozdawca Projekty rezolucji Oświadczenia pisemne Pytania parlamenta rne ,25 0,5 1,75 18,75 1,25 20, ,25 1,25 0,75 16,25 3,5 43 Różnica 57-0,75 1 2,5-2,25-22,75 Opracowanie własne na podstawie stron Parlamentu Europejskiego oraz MEP Ranking.eu Posłowie wybrani z list SLD-UP w obecnej kadencji poprawili 4 z 6 analizowanych wskaźników aktywności (tabela 7). Największy postęp koalicja zanotowała w liczbie 16

17 zgłoszonych projektów rezolucji (wzrost o 27,94). Wartym podkreślenia jest jednak znaczący spadek średniej liczby sprawozdań i opinii wygłoszonych na forum PE (odpowiednio o 3,43 i 1,34), co wiąże się przede wszystkich ze spadkiem aktywności Lidii Geringer de Oedenberg na tych polach działalności. Tabela 7. Porównanie zagregowanej aktywności posłów do PE wybranych z list SLD-UP SOJUSZ LEWICY DEMOKRATYCZNEJ - UNIA PRACY Kadencja Wystąpienia na posiedzeniu plenarnym Sprawozdanie jako sprawozdawca Opinia jako sprawozdawca Projekty rezolucji Oświadczenia pisemne Pytania parlamenta rne ,71 2,57 1,86 30,14 2,43 25, ,4 6 3,2 2,2 1,2 15,6 Różnica 13,31-3,43-1,34 27,94 1,23 10,26 Opracowanie własne na podstawie stron Parlamentu Europejskiego oraz MEP Ranking.eu Ostatnią z badanych kwestii była zagregowana aktywność eurodeputowanych wybranych z list PiS (tabela 8). W przypadku tej grupy nastąpił wzrost w 4 z 6 analizowanych wskaźników. Największy z nich dotyczy zadanych pytań parlamentarnych (więcej o 73,84 w stosunku do kadencji ). Najbardziej widoczny spadek zanotowano natomiast w kategorii projektów rezolucji. Mimo to posłowie wybrani z list PiS nadal zgłaszają zdecydowanie najwięcej takich projektów spośród polskiej delegacji. Tabela 8. Porównanie zagregowanej aktywności posłów do PE wybranych z list PiS PRAWO I SPRAWIEDLIWOŚĆ Kadencja Wystąpienia na posiedzeniu plenarnym Sprawozdanie jako sprawozdawca Opinia jako sprawozdawca Projekty rezolucji Oświadczenia pisemne Pytania parlamenta rne ,27 1,6 1,27 103,53 1,07 95, ,57 0,86 1,14 146,14 2,14 21,43 Różnica 17,7 0,74 0,13-42,61-1,07 73,84 Opracowanie własne na podstawie stron Parlamentu Europejskiego oraz MEP Ranking.eu Wartym odnotowania jest fakt, że dobre wyniki tej grupy są w dużej mierze zasługą eurodeputowanych, którzy nie są już członkami PiS, a więc: przedstawicielom Solidarnej Polski (Zbigniew Ziobro, Tadeusz Cymański, Jacek Kurski, Jacek Włosowicz), Polski Razem Jarosława Gowina (Marek Migalski, Paweł Kowal, Adam Bielan) oraz niezależnemu 17

18 Michałowi Kamińskiemu. Ich wskaźniki aktywności (za wyjątkiem liczby projektów rezolucji, oświadczeń i sprawozdań) są zdecydowanie wyższe niż wyniki siedmiu posłów nadal legitymujących się przynależnością do PiS (tabela 9). Tabela 9. Wskaźniki aktywności przedstawicieli Solidarnej Polski, Polski Razem Jarosława Gowina (jedynie tych wybranych z list PiS) oraz niezależnego Michała Kamińskiego Partia (Poseł do PE) Wystąpienia na posiedzeniu plenarnym Sprawozdanie jako sprawozdawca Opinia jako sprawozdawca Projekty rezolucji Oświadczenia pisemne Pytania parlamenta rne Solidarna Polska 245,25 0,25 1, ,25 94,5 Polska Razem 202,33 0, ,33 130,33 Michał Kamiński Opracowanie własne na podstawie stron Parlamentu Europejskiego oraz MEP Ranking.eu Podsumowując tę część analizy, wszystkie partie zanotowały wzrost ogólnej aktywności swoich członków na forum PE. Największy przypadł w udziale eurodeputowanym wybranym z list PO, którzy poprawili 5 z 6 badanych składowych aktywności. Nieco gorzej wypadły SLD oraz PiS (wzrost w 4 analizowanych kategoriach). Na wynik tej drugiej partii wpłynęła jednak stosunkowo wysoka aktywność posłów, którzy opuścili szeregi PiS. Najgorzej w tej analizie wypadło PSL, które zaliczyło progres jedynie w połowie badanych kategorii. Należy jednak podkreślić, że mimo tendencji wzrostowej poziomu aktywności polskich europarlamentarzystów, nasza delegacja nadal znacząco ustępuje w tym względzie innym członkom wspólnoty, w szczególności krajom starej piętnastki. Wnioski Celem badań było sprawdzenie poziomu aktywności polskich posłów do Parlamentu Europejskiego, którzy dostąpili reelekcji w wyborach z 2009 roku. Zgodnie z oczekiwaniami wyniki analizy wskazują na wzrost aktywności w porównaniu z poprzednią kadencją, zarówno w wymiarze indywidualnym, jak i zagregowanym. Największy progres w pierwszym analizowanym wymiarze zaliczył Filip Kaczmarek (PO), który poprawił niemal wszystkie kategorie składające się na aktywność plenarną. Na wyróżnienie w tym względzie zasługują również: Lidia Geringer de Oedenberg (SLD), Jan Olbrycht (PO), Małgorzata Handzlik (PO), Bogusław Sonik (PO), Adam Gierek (UP) oraz Adam Bielan (PRJG). Stały 18

19 wzrost aktywności tych eurodeputowanych może oznaczać, że wiążą oni swą przyszłą działalność polityczną z instytucjami europejskimi. Podobne wnioski przynosi analiza zagregowanej aktywności polskich europarlamentarzystów. Okazuje się bowiem, że wszystkie ugrupowania, które w 2009 roku po raz drugi wprowadziły swoich przedstawicieli do PE poprawiły większość z analizowanych wskaźników aktywności (wyjątkiem w tej kwestii jest PSL, które osiągnęło lepsze rezultaty jedynie w przypadku 3 z 6 kategorii). Należy przypuszczać, że tendencja ta ze względu na dalszą profesjonalizację działalności posłów do PE będzie utrzymana również w kolejnych kadencjach, co daje nadzieję na poprawę aktywności polskich eurodeputowanych względem wyników przedstawicieli innych państw członkowskich. Bibliografia Barber James D. (1965), The Lawmakers, New Haven: Yale University Press. BS/56/2013, Instytucje i obywatele w Unii Europejskiej, Centrum Badań Opinii Społecznej, Warszawa Ehrenhalt Alan (1991), The United States of Ambition, New York: Times Books. Hix Simon, Hobolt Sara, Høyland Bjørn (2012), Career Paths and Legislative Activities of Members of the European Parliament, Paper prepared for presentation at the Annual Conference of the American Political Science Association, August 30-September 2, 2012, New Orleans. Łada Agnieszka, Szczepanik Melchior (2013), Kandydat idealny. Na co powinny zwracać uwagę polskie partie polityczne, układając listy kandydatów w wyborach do Parlamentu Europejskiego?, Analizy i Opinie nr 134, Warszawa: Instytut Spraw Publicznych. Meserve Stephen A., Pemstien Daniel, Berhard William T. (2009), Political Ambition and Legislative Behavior in the European Parliament, Journal of Politics, Scarrow Susan E. (1997), Political Career Paths and the European Parliament, Legislative Studies Quarterly, XXII. Szczepanik Melchior, Kaca Elżbieta, Łada Agnieszka (2009), Bilans aktywności polskich posłów do Parlamentu Europejskiego. Cele, osiągnięcia, wnioski na przyszłość, Warszawa: Instytut Spraw Publicznych. 4/2013. Turska-Kawa Agnieszka (2013), Reactive political leadership, Political Preferences 19

20 Wojtasik Waldemar (2013), Functions of Elections in Democratic Systems, Political Preferences 4/2013. Źródła internetowe MEPranking.eu The best quantitative view of the EP activity ( ). Parlament Europejski Posiedzenia Plenarne ( ). Stats on the new European Parliament, PRESS STO DOC+XML+V0//EN ( ). 20

21 DOI: /m9.figshare Karolina Cięszczyk Aktywność polskich eurodeputowanych kadencji w trakcie posiedzeń plenarnych W wyniku wyborów do Parlamentu Europejskiego z 2009 roku w ławach parlamentarnych znalazło się 50 deputowanych z Polski. Na mocy Traktatu Lizbońskiego zwiększono nie tylko kompetencje tego organu, ale wprowadzono również zmiany w jego składzie. Po konferencji międzyrządowej z 23 czerwca 2010 roku wprowadzono zapis, że do końca VII kadencji Parlamentu Europejskiego liczba mandatów (736) wynikających z wyborów bezpośrednich, zostanie zwiększona o 18 mandatów. Wprowadzone zmiany spowodowały, że Polska otrzymała dodatkowe miejsce w Parlamencie Europejskim, co ostatecznie daje obecnie liczbę 51 mandatów [Węc 2011: 198]. Polityczny skład reprezentacji polskich wyborców uzyskany w wyniku opisywanej elekcji był, w dużym stopniu, powtórzeniem efektów wyborów parlamentarnych z 2007 roku. Podobnie jak wtedy, mandaty zostały rozdzielone pomiędzy 4 partie polityczne, a ich rozkład odpowiadał uzyskanej wtedy strukturze poparcia [Wojtasik 2010A]. Może to być więc argument za osłabieniem hipotezy o drugorzędności (second-order elections) wyborów do PE w Polsce [Wojtasik 2010B: 135]. Z drugiej jednak strony, wśród kandydatów na listach wyborczych i wybranych eurodeputowanych próżno by szukać liderów ugrupowań parlamentarnych, co wskazuje na ewidentną preferencję dla politycznej aktywności na gruncie krajowym [Turska-Kawa 2010: ]. Specyfika mandatu eurodeputowanego [Glajcar 2010: 51-54], kompetencje Parlamentu Europejskiego [Domagała 2010: 23-25] oraz polityczna konstrukcja jego frakcji sprawiają, że nie można przyjąć do oceny politycznej aktywności miar wywodzących się z polityki krajowej. Celem prezentowanego artykułu jest stworzenie porównawczego narzędzia do analizy aktywności polskich przedstawicieli w PE, ze szczególnym uwzględnieniem ich sformalizowanego udziału w pracach plenarnych. Jest to najbardziej transparentny obszar ich działalności, którego analiza powinna pozwolić wyborcom na ocenę jakości pracy i zaangażowania w sprawowanie mandatu. 21

22 Metodologia Przedmiotem badań zawartych w artykule jest aktywność polskich posłów w toku prac PE, z wyszczególnieniem ośmiu kategorii aktywności: pytań parlamentarnych, projektów rezolucji, opinii jako sprawozdawca, opinii jako kontrsprawozdawca, sprawozdań jako sprawozdawca, sprawozdań jako kontrsprawozdawca, wystąpień na posiedzeniach plenarnych oraz oświadczeń pisemnych. Dane zawarte w niniejszej analizie (aktualne na 15 lutego 2014 roku) pochodzą z oficjalnej strony Parlamentu Europejskiego 1. Kilka miesięcy wcześniej Lena Kolarska-Bobińska i Rafał Trzaskowski w wyniku rekonstrukcji rządu Donalda Tuska zostali powołani w skład Rady Ministrów 2. Delegacja polskich posłów w Parlamencie Europejskim została uzupełniona 17 grudnia 2013 roku, gdy mandaty objęli Tadeusz Ross oraz Zbigniew Zaleski. Pomimo konieczności rezygnacji z funkcji przed zakończeniem kadencji Lena Kolarska-Bobińska i Rafał Trzaskowski zostali objęci niniejszymi badaniami. Wykluczeni zostali natomiast ich zastępcy, ze względu na bardzo krótki czas sprawowania przez nich funkcji. Badając aktywność parlamentarną polskich deputowanych VII kadencji PE, założyłam, że przedstawione kategorie aktywności eurodeputowanych mają różny wpływ na proces legislacyjny. W końcowej analizie, wyłaniającej najmniej oraz najbardziej aktywnych polskich eurodeputowanych, do badanych kategorii aktywności zostały przypisane wagi, wynikające z wpływu na proces legislacyjny. Przyjęte wagi są wynikiem subiektywnej oceny autora, opartej na znajomości sposobu działania instytucji UE. W ten sposób kategorie, mające realny wpływ na kształt przepisów, uzyskują większy udział w określeniu średniej ważonej, niż te, które choć pozornie wpływają na poziom aktywności, nie są istotą działalności poselskiej. Analizując aktywność polskich posłów do PE, dla każdej z wymienionych kategorii aktywności została przydzielona ważona wartość punktowa: 6 pkt. - sprawozdania jako sprawozdawca; 5 pkt. - sprawozdania jako kontrsprawozdawca; 4 pkt. - opinie jako sprawozdawca; 3 pkt. - opinie jako kontrsprawozdawca; 1 pkt. - wystąpienia na posiedzeniu plenarnym, pytania, oświadczenia pisemne. 1 zob. też. (dostęp: ) 2 zob. też. (dostęp: ) 22

23 Średnia ważona kategorii aktywności, liczona dla każdego polskiego przedstawiciela indywidualnie, kształtuje pozycję w ostatecznym rankingu, a wyniki uzyskane przez eurodeputowanych zostały przedstawione w formie procentowej - najlepszy wynik został uznany jako maksimum, a wartości kolejnych posłów obliczone zostały procentowo względem lidera. Podsumowana została również działalność eurodeputowanych w poszczególnych kategoriach aktywności, uwzględniając przynależności do partii rodzimych. Wyniki przedstawione zostały w formie wykresu, obrazującego sumę aktywności posłów przynależących do tej samej partii, przyjmowaną dla każdej z analizowanych kategorii aktywności, podzieloną przez liczbę deputowanych tej partii. Aktywność polskich deputowanych pod względem zadanych pytań parlamentarnych Jedną z podstawowych form aktywności posłów do Parlamentu Europejskiego jest możliwość zadawania pytań skierowanych do Rady, Komisji Europejskiej i Europejskiego Banku Centralnego [Regulamin Parlamentu Europejskiego, art ]. Tryb i forma pytań uzależniona jest od sposobu, w jaki poseł chce uzyskać odpowiedź. Pytania do Rady lub Komisji, wymagające odpowiedzi ustnej i debaty muszą być zadawane przez komisję, grupę polityczną lub co najmniej 37 posłów. Decyzję o wpisaniu pytania do porządku dziennego podejmuje Konferencja Przewodniczących, a odpowiedzi udziela przedstawiciel instytucji, której pytanie dotyczy. W przypadku, gdy pojedynczy poseł chciałby zadać pytanie, może to zrobić w trakcie tzw. tury pytań, odbywającej się podczas każdej sesji miesięcznej Parlamentu Europejskiego. Poseł przekazuje wówczas swoje pytanie pisemnie przewodniczącemu PE, do którego należy decyzja czy pytanie zostanie dopuszczone do tury pytań sesji miesięcznej. Poseł może skorzystać z tej formy zadawania pytań raz w miesiącu. Inną możliwością skorzystania z tej formy działalności przez jednego posła jest wniesienie pytania wymagającego odpowiedzi na piśmie. W tym przypadku pytanie przekazywane jest za pośrednictwem przewodniczącego Parlamentu Europejskiego instytucji, do której jest skierowane. Jeżeli nie zostanie udzielona odpowiedź, pytanie dołącza do tury pytań sesji miesięcznej. Pytania kierowane do Europejskiego Banku Centralnego muszą być składane w formie pisemnej za pośrednictwem przewodniczącego właściwej komisji tematycznej, a odpowiedź publikowana jest w Dzienniku Urzędowym UE [Naturski 2007]. W pierwszej kolejności przedmiotem badań została uczyniona aktywność polskich eurodeputowanych wynikająca z liczby zadanych przez nich pytań parlamentarnych. Poseł, 23

24 który najczęściej korzystał z możliwości zadawania pytań zajmuje pierwsze miejsce w klasyfikacji i uzyskuje przy tym 100% aktywności. Wyniki pozostałych przeliczane są na procenty, przyjmując liczbę uzyskaną przez lidera jako maksimum możliwe do pozyskania. Tabela 1. Aktywność polskich eurodeputowanych VII kadencji pod względem pytań parlamentarnych Lp. Poseł do PE Przynależność Liczba zadanych partyjna pytań Aktywność w % 1. Kamiński Michał Niezależny % 2. Ziobro Zbigniew SP % 3. Migalski Marek PRJG % 4. Kaczmarek Filip PO % 5. Szymański Konrad PiS % 6. Bielan Adam PRJG % 7. Wałęsa Jarosław PO 75 31% 8. Włosowicz Jacek SP 75 31% 9. Wojciechowski Janusz PiS 72 30% 10. Zasada Artur PRJG 70 29% 11. Kowal Paweł PRJG 69 29% 12. Łukacijewska Elżbieta PO 66 27% 13. Poręba Tomasz PiS 62 26% 14. Zalewski Paweł PO 56 23% 15. Czarnecki Ryszard PiS 54 22% 16. Legutko Ryszard PiS 52 22% 17. Senyszyn Joanna SLD 50 21% 18. Handzlik Małgorzata PO 49 20% 19. Kurski Jacek SP 48 20% 20. Cymański Tadeusz SP 46 19% 21. Geringer de Oedenberg Lidia SLD 45 19% 22. Skrzydlewska Joanna PO 45 19% 23. Borys Piotr PO 43 18% 24. Kolarska-Bobińska Lena* PO 40 17% 25. Marcinkiewicz Bogdan PO 39 16% 26. Sonik Bogusław PO 36 15% 27. Siekierski Czesław PSL 32 13% 28. Nitras Sławomir PO 29 12% 29. Zwiefka Tadeusz PO 28 12% 30. Grzyb Andrzej PSL 26 11% 31. Zemke Janusz SLD 26 11% 32. Lisek Krzysztof PO 25 10% 33. Gróbarczyk Marek PiS 23 10% 34. Trzaskowski Rafał* PO 23 10% 35. Saryusz-Wolski Jacek PO 22 9% 36. Kalinowski Jarosław PSL 21 9% 37. Liberadzki Bogusław SLD 20 8% 38. Olejniczak Wojciech SLD 19 8% 39. Jędrzejewska Sidonia PO 18 7% 40. Gierek Adam UP 17 7% 41. Hibner Jolanta PO 16 7% 24

25 42. Jazłowiecka Danuta PO 16 7% 43. Piotrowski Mirosław PiS 16 7% 44. Kozłowski Jan PO 15 6% 45. Protasiewicz Jacek PO 15 6% 46. Thun Róża PO 15 6% 47. Hübner Danuta PO 13 5% 48. Olbrycht Jan PO 10 4% 49. Siwiec Marek TR 7 3% 50. Bratkowski Arkadiusz PSL 3 1% 51. Buzek Jerzy PO 3 1% *Lena Kolarska-Bobińska została powołana na stanowisko ministra nauki i szkolnictwa wyższego przez prezydenta Bronisława Komorowskiego 27 listopada 2013, z mocą od 3 grudnia 2013 *Rafał Trzaskowski został powołany na stanowisko ministra administracji i cyfryzacji przez prezydenta Bronisława Komorowskiego 27 listopada 2013, z mocą od 3 grudnia Opracowanie własne na podstawie danych z oficjalnej strony Parlamentu Europejskiego (dostęp: ) Analiza wykazała, że najbardziej aktywnym pod względem liczby pytań parlamentarnych był Michał Kamiński, który zadał w badanym okresie 241 pytań. Drugą pozycję w rankingu zajął Zbigniew Ziobro, który możliwość zadania pytania parlamentarnego wykorzystał 210 razy. Niewiele mniej, bo 208 pytań zadał Marek Migalski. Najrzadziej z tej formy aktywności korzystali natomiast: Marek Siwiec (7 pytań), Arkadiusz Bratkowski oraz Jerzy Buzek (po 3 pytania). Na wynik tego ostatniego wpłynęło jednak piastowanie funkcji przewodniczącego PE, co ogranicza możliwość udzielania się na forum plenarnym. Aktywność polskich eurodeputowanych pod względem projektów rezolucji Każdy poseł ma możliwość złożenia projektu rezolucji dotyczącego spraw objętych zakresem działalności Unii Europejskiej [Regulamin Parlamentu Europejskiego, art ]. Projekt ten nie może przekroczyć dwustu słów. Właściwa komisja podejmuje decyzję, czy dołączyć przedstawioną propozycję do innych projektów rezolucji bądź sprawozdań. Może również zarządzić wydanie opinii, jak również wydać decyzję o sporządzeniu sprawozdania. Decyzja o wyborze procedury musi zostać przekazana autorom projektu rezolucji. Elementem sprawozdania jest wówczas tekst złożonego projektu rezolucji. Przewodniczący przekazuje opinie w formie pisemnej, które są kierowane do innych instytucji Unii Europejskiej. Przed ostatecznym podjęciem przez właściwą komisję decyzji o sporządzeniu sprawozdania autor, autorzy lub jego pierwszy sygnatariusz mają możliwość wycofania projektu. W przypadku, kiedy projekt zostanie przyjęty przez komisję, jedynie ona może go wycofać. Może to zrobić do chwili rozpoczęcia ostatecznego głosowania nad nim. Projekt, który został wycofany, może zostać ponownie zgłoszony przez komisję, grupę polityczną, jak również grupę co najmniej 40 posłów [Naturski 2007]. 25

26 Liczba przedstawionych projektów rezolucji przez polskich eurodeputowanych stanowi drugą z analizowanych kategorii aktywności. Poseł, który przygotował najwięcej projektów rezolucji obejmuje pierwsze miejsce w klasyfikacji, uwzględniającej to narzędzie i uzyskuje przy tym 100% aktywności. Wyniki pozostałych przeliczane są na procenty, przyjmując liczbę uzyskaną przez lidera jako maksimum możliwe do pozyskania. Tabela 2. Aktywność polskich eurodeputowanych VII kadencji pod względem liczby projektów rezolucji Lp. Poseł do PE Przynależność Liczba projektów partyjna rezolucji Aktywność w % 1. Kaczmarek Filip PO % 2. Poręba Tomasz PiS % 3. Legutko Ryszard PiS % 4. Czarnecki Ryszard PiS % 5. Bielan Adam PRJG % 6. Sonik Bogusław PO % 7. Kamiński Michał Niezależny % 8. Kolarska-Bobińska Lena* PO % 9. Lisek Krzysztof PO % 10. Migalski Marek PRJG 96 34% 11. Szymański Konrad PiS 85 30% 12. Kowal Paweł PRJG 84 30% 13. Senyszyn Joanna SLD 83 30% 14. Geringer de Oedenberg Lidia SLD 81 29% 15. Wałęsa Jarosław PO 76 27% 16. Grzyb Andrzej PSL 62 22% 17. Protasiewicz Jacek PO 59 21% 18. Zwiefka Tadeusz PO 53 19% 19. Kurski Jacek SP 45 16% 20. Siwiec Marek TR 41 15% 21. Saryusz-Wolski Jacek PO 39 14% 22. Łukacijewska Elżbieta PO 30 11% 23. Skrzydlewska Joanna PO 27 10% 24. Zalewski Paweł PO 27 10% 25. Wojciechowski Janusz PiS 26 9% 26. Cymański Tadeusz SP 24 9% 27. Thun Róża PO 24 9% 28. Ziobro Zbigniew SP 23 8% 29. Piotrowski Mirosław PiS 22 8% 30. Włosowicz Jacek SP 17 6% 31. Trzaskowski Rafał* PO 17 6% 32. Hübner Danuta PO 14 5% 33. Zasada Artur PRJG 12 4% 34. Olbrycht Jan PO 11 4% 35. Borys Piotr PO 9 3% 36. Buzek Jerzy PO 9 3% 37. Gróbarczyk Marek PiS 8 3% 38. Nitras Sławomir PO 8 3% 26

27 39. Kozłowski Jan PO 7 3% 40. Jazłowiecka Danuta PO 6 2% 41. Siekierski Czesław PSL 6 2% 42. Hibner Jolanta PO 4 1% 43. Kalinowski Jarosław PSL 4 1% 44. Liberadzki Bogusław SLD 4 1% 45. Bratkowski Arkadiusz PSL 3 1% 46. Handzlik Małgorzata PO 3 1% 47. Jędrzejewska Sidonia PO 2 1% 48. Marcinkiewicz Bogdan PO 2 1% 49. Olejniczak Wojciech SLD 2 1% 50. Gierek Adam UP 0 0% 51. Zemke Janusz SLD 0 0% *Lena Kolarska-Bobińska została powołana na stanowisko ministra nauki i szkolnictwa wyższego przez prezydenta Bronisława Komorowskiego 27 listopada 2013, z mocą od 3 grudnia 2013 *Rafał Trzaskowski został powołany na stanowisko ministra administracji i cyfryzacji przez prezydenta Bronisława Komorowskiego 27 listopada 2013, z mocą od 3 grudnia Opracowanie własne na podstawie danych z oficjalnej strony Parlamentu Europejskiego (dostęp: ) Z badań podsumowujących aktywność polskich posłów do PE pod względem korzystania z tego narzędzia wynika, że najwięcej projektów rezolucji przygotował Filip Kaczmarek, który jest autorem 280 projektów. Na drugim miejscu znalazł się Tomasz Poręba z łączną liczbą 270 przygotowanych projektów. Trzecie miejsce w klasyfikacji zajął Ryszard Legutko, który jest autorem 248 projektów rezolucji. Można również wyróżnić: Ryszarda Czarneckiego i Adama Bielana, którzy przygotowali odpowiednio 234 i 222 projektów. Ostatnią pozycję w klasyfikacji zajęli Adam Gierek i Janusz Zemke, którzy podczas całej kadencji nie przygotowali żadnego projektu rezolucji. Końcowe pozycje w tabeli klasyfikacyjnej zajmuje ośmiu polskich eurodeputowanych, których aktywność wynikająca z liczby przygotowanych projektów, według kryteriów przyjętych w badaniu wynosiła 1%. W gronie tych posłów znaleźli się: Sidonia Jędrzejewska, Bogdan Marcinkiewicz, Wojciech Olejniczak, którzy dwukrotnie skorzystali z możliwości przygotowania projektów rezolucji. Niewiele więcej projektów sporządzili Arkadiusz Bratkowski i Małgorzata Handzlik (3 projekty). O jeden projekt więcej przygotowali Jolanta Hibner, Jarosław Kalinowski oraz Bogusław Liberadzki. Aktywność polskich eurodeputowanych pod względem liczby opinii jako sprawozdawca Komisja tematyczna, której jako pierwszej wydano prośbę o rozpatrzenie sprawy może zwrócić się do przewodniczącego PE o wyznaczenie innej komisji tematycznej do wydania opinii na dany temat jeżeli uzna takie działanie za konieczne [Regulamin Parlamentu 27

28 Europejskiego, art. 49]. Każda komisja tematyczna ma możliwość przekazania własnej opinii do komisji właściwej, zajmującej się rozpatrywanym tematem [Naturski 2007]. Poniżej przedstawiony został ranking polskich eurodeputowanych pod względem liczby wydanych przez nich opinii w roli sprawozdawcy. Poseł, który przygotował najwięcej opinii obejmuje pierwsze miejsce w klasyfikacji i uzyskuje przy tym 100% aktywności. Wyniki pozostałych przeliczane są na procenty, przyjmując liczbę uzyskaną przez lidera jako maksimum możliwe do pozyskania. Tabela 3. Aktywność polskich eurodeputowanych VII kadencji pod względem liczby opinii Lp. Poseł do PE Przynależność Liczba opinii jako partyjna sprawozdawca Aktywność w % 1. Borys Piotr PO 7 100% 2. Hübner Danuta PO 6 86% 3. Kaczmarek Filip PO 6 86% 4. Kozłowski Jan PO 6 86% 5. Handzlik Małgorzata PO 5 71% 6. Lisek Krzysztof PO 5 71% 7. Trzaskowski Rafał* PO 5 71% 8. Zwiefka Tadeusz PO 5 71% 9. Bielan Adam PRJG 4 57% 10. Cymański Tadeusz SP 4 57% 11. Geringer de Oedenberg Lidia SLD 4 57% 12. Kolarska-Bobińska Lena* PO 4 57% 13. Liberadzki Bogusław SLD 4 57% 14. Grzyb Andrzej PSL 3 43% 15. Łukacijewska Elżbieta PO 3 43% 16. Marcinkiewicz Bogdan PO 3 43% 17. Olbrycht Jan PO 3 43% 18. Poręba Tomasz PiS 3 43% 19. Saryusz-Wolski Jacek PO 3 43% 20. Senyszyn Joanna SLD 3 43% 21. Sonik Bogusław PO 3 43% 22. Szymański Konrad PiS 3 43% 23. Migalski Marek PRJG 2 29% 24. Olejniczak Wojciech SLD 2 29% 25. Thun Róża PO 2 29% 26. Wałęsa Jarosław PO 2 29% 27. Gierek Adam UP 1 14% 28. Jazłowiecka Danuta PO 1 14% 29. Jędrzejewska Sidonia PO 1 14% 30. Kamiński Michał Niezależny 1 14% 31. Kowal Paweł PRJG 1 14% 32. Legutko Ryszard PiS 1 14% 33. Protasiewicz Jacek PO 1 14% 34. Siekierski Czesław PSL 1 14% 35. Skrzydlewska Joanna PO 1 14% 28

29 36. Wojciechowski Janusz PiS 1 14% 37. Zalewski Paweł PO 1 14% 38. Zasada Artur PRJG 1 14% 39. Ziobro Zbigniew SP 1 14% 40. Bratkowski Arkadiusz PSL 0 0% 41. Buzek Jerzy PO 0 0% 42. Czarnecki Ryszard PiS 0 0% 43. Gróbarczyk Marek PiS 0 0% 44. Hibner Jolanta PO 0 0% 45. Kalinowski Jarosław PSL 0 0% 46. Kurski Jacek SP 0 0% 47. Nitras Sławomir PO 0 0% 48. Piotrowski Mirosław PiS 0 0% 49. Siwiec Marek TR 0 0% 50. Włosowicz Jacek SP 0 0% 51. Zemke Janusz SLD 0 0% *Lena Kolarska-Bobińska została powołana na stanowisko ministra nauki i szkolnictwa wyższego przez prezydenta Bronisława Komorowskiego 27 listopada 2013, z mocą od 3 grudnia 2013 *Rafał Trzaskowski został powołany na stanowisko ministra administracji i cyfryzacji przez prezydenta Bronisława Komorowskiego 27 listopada 2013, z mocą od 3 grudnia Opracowanie własne na podstawie danych z oficjalnej strony Parlamentu Europejskiego (dostęp: ) Badania pokazały, że liderem pod względem liczby wydanych opinii jako sprawozdawca jest Piotr Borys. Na moment badania przygotował on łącznie 7 opinii, co daje mu 100% aktywności w rankingu. Końcowe pozycje w tabeli zajmuje dwunastu eurodeputowanych, którzy nie wydali żadnej opinii podczas całej kadencji. W tej grupie znajdują się: Arkadiusz Bratkowski, Jerzy Buzek, Ryszard Czarnecki, Marek Gróbarczyk, Jolanta Hibner, Jarosław Kalinowski, Jacek Kurski, Sławomir Nitras, Mirosław Piotrowski, Marek Siwiec, Jacek Włosowicz oraz Janusz Zemke. Aktywność polskich posłów do PE pod względem opinii jako kontrsprawozdawca Aktywność polskich eurodeputowanych została również zbadana pod względem liczby wydanych przez nich opinii jako kontrsprawozdawca. Poseł z największą liczbą przygotowanych przez niego opinii jako kontrsprawozdawca obejmuje pierwsze miejsce w klasyfikacji i uzyskuje przy tym 100% aktywności. Wyniki pozostałych przeliczane są na procenty, przyjmując liczbę uzyskaną przez lidera jako maksimum możliwe do pozyskania. Tabela 4. Aktywność polskich eurodeputowanych VII kadencji pod względem liczby kontropinii Lp. Poseł do PE Przynależność Liczba opinii jako Aktywność partyjna kontrsprawozdawca w % 1. Bielan Adam PRJG % 2. Szymański Konrad PiS 15 65% 29

30 3. Kaczmarek Filip PO 12 52% 4. Marcinkiewicz Bogdan PO 12 52% 5. Liberadzki Bogusław SLD 10 43% 6. Gierek Adam UP 7 30% 7. Handzlik Małgorzata PO 7 30% 8. Grzyb Andrzej PSL 6 26% 9. Migalski Marek PRJG 6 26% 10. Zwiefka Tadeusz PO 6 26% 11. Gróbarczyk Marek PiS 5 22% 12. Kozłowski Jan PO 5 22% 13. Cymański Tadeusz SP 4 17% 14. Czarnecki Ryszard PiS 4 17% 15. Jazłowiecka Danuta PO 4 17% 16. Siekierski Czesław PSL 4 17% 17. Siwiec Marek TR 4 17% 18. Trzaskowski Rafał* PO 4 17% 19. Kolarska-Bobińska Lena* PO 3 13% 20. Kowal Paweł PRJG 3 13% 21. Łukacijewska Elżbieta PO 3 13% 22. Senyszyn Joanna SLD 3 13% 23. Skrzydlewska Joanna PO 3 13% 24. Thun Róża PO 3 13% 25. Wałęsa Jarosław PO 3 13% 26. Borys Piotr PO 2 9% 27. Hibner Jolanta PO 2 9% 28. Lisek Krzysztof PO 2 9% 29. Olbrycht Jan PO 2 9% 30. Olejniczak Wojciech SLD 2 9% 31. Poręba Tomasz PiS 2 9% 32. Sonik Bogusław PO 2 9% 33. Ziobro Zbigniew SP 2 9% 34. Geringer de Oedenberg Lidia SLD 1 4% 35. Kurski Jacek SP 1 4% 36. Włosowicz Jacek SP 1 4% 37. Wojciechowski Janusz PiS 1 4% 38. Zalewski Paweł PO 1 4% 39. Zemke Janusz SLD 1 4% 40. Bratkowski Arkadiusz PSL 0 0% 41. Buzek Jerzy PO 0 0% 42. Hübner Danuta PO 0 0% 43. Jędrzejewska Sidonia PO 0 0% 44. Kalinowski Jarosław PSL 0 0% 45. Kamiński Michał Niezależny 0 0% 46. Legutko Ryszard PiS 0 0% 47. Nitras Sławomir PO 0 0% 48. Piotrowski Mirosław PiS 0 0% 49. Protasiewicz Jacek PO 0 0% 50. Saryusz-Wolski Jacek PO 0 0% 30

31 51. Zasada Artur PRJG 0 0% *Lena Kolarska-Bobińska została powołana na stanowisko ministra nauki i szkolnictwa wyższego przez prezydenta Bronisława Komorowskiego 27 listopada 2013, z mocą od 3 grudnia 2013 *Rafał Trzaskowski został powołany na stanowisko ministra administracji i cyfryzacji przez prezydenta Bronisława Komorowskiego 27 listopada 2013, z mocą od 3 grudnia Opracowanie własne na podstawie danych z oficjalnej strony Parlamentu Europejskiego (dostęp: ) Niekwestionowanym liderem pod względem liczby wydanych opinii w roli kontrsprawozdawcy został Adam Bielan, który na moment badania miał ich na swoim koncie aż 23. Drugie miejsce zajął Konrad Szymański z 15 wydanymi opiniami, natomiast na trzecim miejscu znaleźli się Filip Kaczmarek oraz Bogdan Marcinkiewicz, wydając po 12 opinii. Dwunastu posłów do PE podczas swojej kadencji nie wydało żadnej kontropinii. W skład tej grupy wchodzą: Arkadiusz Bratkowski, Jerzy Buzek, Danuta Hübner, Sidonia Jędrzejewska, Jarosław Kalinowski, Michał Kamiński, Ryszard Legutko, Sławomir Nitras, Mirosław Piotrowski, Jacek Protasiewicz, Jacek Saryusz-Wolski oraz Artur Zasada. Aktywność polskich eurodeputowanych pod względem sprawozdań jako sprawozdawca Prace posłów w komisjach kończą się sporządzeniem sprawozdań przedkładanych na posiedzenia plenarne. Mogą mieć charakter legislacyjny, nielegislacyjny, jak również sprawozdań z własnej inicjatywy [Regulamin Parlamentu Europejskiego, art. 119]. Sprawozdanie legislacyjne powstaje w oparciu o projekt legislacyjny, który Komisja Europejska nadsyła do PE, a przewodniczący kieruje go do odpowiedniej komisji tematycznej. Dokument sporządzany zostaje przez sprawozdawcę, wybieranego spośród wszystkich członków komisji. Sprawozdanie powinno zawierać projekty poprawek do propozycji Komisji Europejskiej, jak również projekt rezolucji. Sprawozdawca przedstawia propozycję sprawozdania pozostałym członkom komisji. Po przedstawieniu mają oni prawo do składania poprawek, w przypadku dużej ilości poprawek o podobnym znaczeniu, przewodniczący może zaproponować poprawki kompromisowe. Głosowanie w pierwszej kolejności dotyczy poprawek kompromisowych, następnie poprawek złożonych przez członków komisji, w ostatecznym etapie głosowanie dotyczy całościowego tekstu sprawozdania. Po przegłosowaniu całości sprawozdania poseł odpowiedzialny ma za zadanie przygotować projekt rezolucji legislacyjnej zawierający sprawozdanie wraz z preambułą, jak również odezwy, których tekst może być uzupełniony kolejnymi poprawkami. Przyjęta rezolucja przedkładana jest przez przewodniczącego pod obrady plenarne PE [Naturski 2007]. 31

32 Sprawozdanie nielegislacyjne sporządza sprawozdawca, wyznaczony przez członków komisji i jako przedstawiciel komisji, posiadający odpowiedni mandat w tym zakresie. Następnie przedkłada je bezpośrednio na posiedzeniu plenarnym [Tamże]. Sprawozdanie własne to dokument, który nie powstał na prośbę o konsultację bądź opinię w tym zakresie. Stworzenie takiego dokumentu jest wyłącznie decyzją komisji. Sprawozdanie własne może powstać pod warunkiem uzyskania zgody Konferencji Przewodniczących PE, a jego temat jest zgodny z kompetencjami komisji [Tamże]. Poniższa tabela przedstawia ranking aktywności polskich eurodeputowanych pod względem liczby wydanych sprawozdań. Tak jak we wcześniejszych fazach analizy, poseł z największą liczbą sprawozdań obejmuje pierwsze miejsce w klasyfikacji i uzyskuje przy tym 100% aktywności. Wyniki pozostałych przeliczane są na procenty, przyjmując liczbę uzyskaną przez lidera jako maksimum możliwe do pozyskania. Tabela 5. Aktywność polskich eurodeputowanych VII kadencji pod względem liczby sprawozdań Lp. Poseł do PE Przynależność partyjna Liczba sprawozdań jako sprawozdawca Aktywność w % 1. Geringer de Oedenberg Lidia SLD % 2. Hübner Danuta PO 12 86% 3. Zwiefka Tadeusz PO 11 79% 4. Czarnecki Ryszard PiS 10 71% 5. Jędrzejewska Sidonia PO 10 71% 6. Trzaskowski Rafał* PO 8 57% 7. Kaczmarek Filip PO 4 29% 8. Gróbarczyk Marek PiS 3 21% 9. Kozłowski Jan PO 3 21% 10. Wojciechowski Janusz PiS 3 21% 11. Borys Piotr PO 2 14% 12. Jazłowiecka Danuta PO 2 14% 13. Kolarska-Bobińska Lena* PO 2 14% 14. Legutko Ryszard PiS 2 14% 15. Liberadzki Bogusław SLD 2 14% 16. Lisek Krzysztof PO 2 14% 17. Olbrycht Jan PO 2 14% 18. Poręba Tomasz PiS 2 14% 19. Siekierski Czesław PSL 2 14% 20. Thun Róża PO 2 14% 21. Wałęsa Jarosław PO 2 14% 22. Zalewski Paweł PO 2 14% 23. Zasada Artur PRJG 2 14% 24. Bielan Adam PRJG 1 7% 25. Buzek Jerzy PO 1 7% 26. Handzlik Małgorzata PO 1 7% 32

33 27. Nitras Sławomir PO 1 7% 28. Olejniczak Wojciech SLD 1 7% 29. Saryusz-Wolski Jacek PO 1 7% 30. Siwiec Marek TR 1 7% 31. Skrzydlewska Joanna PO 1 7% 32. Sonik Bogusław PO 1 7% 33. Szymański Konrad PiS 1 7% 34. Ziobro Zbigniew SP 1 7% 35. Bratkowski Arkadiusz PSL 0 0% 36. Cymański Tadeusz SP 0 0% 37. Gierek Adam UP 0 0% 38. Grzyb Andrzej PSL 0 0% 39. Hibner Jolanta PO 0 0% 40. Kalinowski Jarosław PSL 0 0% 41. Kamiński Michał Niezależny 0 0% 42. Kowal Paweł PRJG 0 0% 43. Kurski Jacek SP 0 0% 44. Łukacijewska Elżbieta PO 0 0% 45. Marcinkiewicz Bogdan PO 0 0% 46. Migalski Marek PRJG 0 0% 47. Piotrowski Mirosław PiS 0 0% 48. Protasiewicz Jacek PO 0 0% 49. Senyszyn Joanna SLD 0 0% 50. Włosowicz Jacek SP 0 0% 51. Zemke Janusz SLD 0 0% *Lena Kolarska-Bobińska została powołana na stanowisko ministra nauki i szkolnictwa wyższego przez prezydenta Bronisława Komorowskiego 27 listopada 2013, z mocą od 3 grudnia 2013 *Rafał Trzaskowski został powołany na stanowisko ministra administracji i cyfryzacji przez prezydenta Bronisława Komorowskiego 27 listopada 2013, z mocą od 3 grudnia Opracowanie własne na podstawie danych z oficjalnej strony Parlamentu Europejskiego (dostęp: ) Badania wyłoniły lidera najczęściej korzystającego z tej formy aktywności, którym została Lidia Geringer de Oedenberg. Jest ona autorką 14 sprawozdań jako sprawozdawca, co daje jej 100% aktywności w tym rankingu. Na drugim miejscu uplasowała się Danuta Hübner z 12 sporządzonymi sprawozdaniami. O jedno sprawozdanie mniej na swoim koncie ma Tadeusz Zwiefka. Zaraz po nim znajdują się Ryszard Czarnecki oraz Sidonia Jędrzejewska, którzy mają na swoim koncie 10 sprawozdań. Siedemnastu eurodeputowanych nie zanotowało żadnego sprawozdania jako sprawozdawca. Do osób tych należą: Arkadiusz Bratkowski, Tadeusz Cymański, Adam Gierek, Andrzej Grzyb, Jolanta Hibner, Jarosław Kalinowski, Michał Kamiński, Paweł Kowal, Jacek Kurski, Elżbieta Łukacijewska, Bogdan Marcinkiewicz, Marek Migalski, Mirosław Piotrowski, Jacek Protasiewicz, Joanna Senyszyn, Jacek Włosowicz, Janusz Zemke. 33

34 Aktywność polskich eurodeputowanych pod względem liczby sprawozdań jako kontrsprawozdawca Przedmiot badań stanowiły także sprawozdania wygłoszone w roli kontrsprawozdawcy. Zbadana została aktywność każdego z posłów pod względem liczby sporządzonych przez nich sprawozdań. Poseł najbardziej aktywny w tej kategorii obejmuje pierwsze miejsce w klasyfikacji i uzyskuje przy tym 100% aktywności. Wyniki pozostałych przeliczane są na procenty, przyjmując liczbę uzyskaną przez lidera jako maksimum możliwe do pozyskania. Tabela 6. Aktywność polskich eurodeputowanych VII kadencji pod względem kontrsprawozdań Lp. Poseł do PE Przynależność partyjna Liczba sprawozdań jako kontrsprawozdawca Aktywność w % 1. Czarnecki Ryszard PiS % 2. Zwiefka Tadeusz PO 22 31% 3. Szymański Konrad PiS 21 30% 4. Cymański Tadeusz SP 17 25% 5. Migalski Marek PRJG 13 19% 6. Sonik Bogusław PO 11 16% 7. Gróbarczyk Marek PiS 9 13% 8. Bielan Adam PRJG 8 12% 9. Zalewski Paweł PO 8 12% 10. Wałęsa Jarosław PO 5 7% 11. Wojciechowski Janusz PiS 5 7% 12. Ziobro Zbigniew SP 5 7% 13. Geringer de Oedenberg Lidia SLD 4 6% 14. Gierek Adam UP 4 6% 15. Handzlik Małgorzata PO 4 6% 16. Kolarska-Bobińska Lena* PO 4 6% 17. Olejniczak Wojciech SLD 4 6% 18. Kurski Jacek SP 3 4% 19. Liberadzki Bogusław SLD 3 4% 20. Thun Róża PO 3 4% 21. Trzaskowski Rafał* PO 3 4% 22. Hibner Jolanta PO 2 4% 23. Hübner Danuta PO 2 4% 24. Kowal Paweł PRJG 2 4% 25. Zasada Artur PRJG 2 4% 26. Zemke Janusz SLD 2 4% 27. Grzyb Andrzej PSL 1 1% 28. Kozłowski Jan PO 1 1% 29. Legutko Ryszard PiS 1 1% 30. Lisek Krzysztof PO 1 1% 31. Łukacijewska Elżbieta PO 1 1% 32. Nitras Sławomir PO 1 1% 34

35 33. Senyszyn Joanna SLD 1 1% 34. Siwiec Marek TR 1 1% 35. Skrzydlewska Joanna PO 1 1% 36. Włosowicz Jacek SP 1 1% 37. Borys Piotr PO 0 0% 38. Bratkowski Arkadiusz PSL 0 0% 39. Buzek Jerzy PO 0 0% 40. Jazłowiecka Danuta PO 0 0% 41. Jędrzejewska Sidonia PO 0 0% 42. Kaczmarek Filip PO 0 0% 43. Kalinowski Jarosław PSL 0 0% 44. Kamiński Michał Niezależny 0 0% 45. Marcinkiewicz Bogdan PO 0 0% 46. Olbrycht Jan PO 0 0% 47. Piotrowski Mirosław PiS 0 0% 48. Poręba Tomasz PiS 0 0% 49. Protasiewicz Jacek PO 0 0% 50. Saryusz-Wolski Jacek PO 0 0% 51. Siekierski Czesław PSL 0 0% *Lena Kolarska-Bobińska została powołana na stanowisko ministra nauki i szkolnictwa wyższego przez prezydenta Bronisława Komorowskiego 27 listopada 2013, z mocą od 3 grudnia 2013 *Rafał Trzaskowski został powołany na stanowisko ministra administracji i cyfryzacji przez prezydenta Bronisława Komorowskiego 27 listopada 2013, z mocą od 3 grudnia Opracowanie własne na podstawie danych z oficjalnej strony Parlamentu Europejskiego (dostęp: ) Najwięcej sprawozdań jako kontrsprawozdawca na swoim koncie posiada Ryszard Czarnecki, który na moment badania przygotował ich 69. Drugie miejsce zajął Tadeusz Zwiefka z 22 sprawozdaniami, uzyskując jedynie 31% możliwej aktywności. O jedno sprawozdanie mniej opracował Konrad Szymański. Wynik ten dał mu trzecią pozycję w tabeli. Najmniej aktywni pod względem wykorzystywania tego narzędzia aktywności są polscy przedstawiciele w PE, który nie mają w swoim dorobku żadnego kontrsprawozdania. Są nimi: Piotr Borys, Arkadiusz Bratkowski, Jerzy Buzek, Jazłowiecka Danuta, Sidonia Jędrzejewska, Filip Kaczmarek, Jarosław Kalinowski, Michał Kamiński, Bogdan Marcinkiewicz Jan Olbrycht, Mirosław Piotrowski, Piotr Poręba, Jacek Protasiewicz, Jacek Saryusz-Wolski, Czesław Siekierski. Aktywność polskich posłów do PE pod względem wystąpień na posiedzeniu plenarnym Posłowie do Parlamentu Europejskiego mają prawo do wystąpień na forum tej instytucji [Regulaminie Parlamentu Europejskiego, art. 144]. Zabranie głosu jest możliwe podczas obrad komisji, której mówca jest członkiem bądź zastępcą, jak również podczas 35

36 obecności członka stałego komisji. Przewodniczący komisji udziela wówczas głosu prelegentowi, zachowując prawo do skrócenia czasu wystąpienia. Kolejną możliwością zabrania głosu są obrady plenarne PE, posłowie mogą zabrać głos po uprzednim zapisaniu się na listę mówców. Czas, jakim poseł dysponuje uzależniony jest od ilości osób przemawiających, jak również limitu przydzielonego w danej debacie grupie politycznej. Każdemu posłowi przysługuje raz w miesiącu wystąpienie trwające nie dłużej niż minutę w ważnych kwestiach politycznych. Eurodeputowany ma również prawo złożenia nieprzekraczającego minuty ustnego oświadczenia, dotyczącego własnego zachowania podczas głosowania. Oświadczenie to może zostać złożone po zakończeniu debaty ogólnej na dany temat i przeprowadzeniu głosowania [Naturski 2007]. Możliwość zabrania głosu poprzez wystąpienie na posiedzeniu plenarnym stanowi kolejną z kategorii analizy aktywności. Poniżej została przedstawiona częstotliwość korzystania z tej możliwości przez każdego z eurodeputowanych. Analogicznie, jak w poprzednich etapach analizy, poseł z największą liczbą wystąpień obejmuje pierwsze miejsce w tabeli i uzyskuje 100% aktywności. Wyniki pozostałych przeliczane są na procenty, przyjmując liczbę uzyskaną przez lidera jako maksimum możliwe do pozyskania. Tabela 7. Aktywność polskich eurodeputowanych VII kadencji pod względem wystąpień plenarnych Lp. Poseł do PE Przynależność partyjna 36 Liczba wystąpień na posiedzeniu plenarnym Aktywność w % 1. Buzek Jerzy PO % 2. Włosowicz Jacek SP % 3. Bielan Adam PRJG % 4. Ziobro Zbigniew SP % 5. Kalinowski Jarosław PSL % 6. Siekierski Czesław PSL % 7. Kamiński Michał Niezależny % 8. Geringer de Oedenberg Lidia SLD % 9. Senyszyn Joanna SLD % 10. Olejniczak Wojciech SLD % 11. Protasiewicz Jacek PO % 12. Wałęsa Jarosław PO % 13. Sonik Bogusław PO % 14. Czarnecki Ryszard PiS % 15. Migalski Marek PRJG % 16. Kaczmarek Filip PO % 17. Liberadzki Bogusław SLD % 18. Zemke Janusz SLD % 19. Łukacijewska Elżbieta PO % 20. Lisek Krzysztof PO % 21. Handzlik Małgorzata PO %

37 22. Bratkowski Arkadiusz PSL % 23. Jazłowiecka Danuta PO % 24. Kolarska-Bobińska Lena* PO % 25. Skrzydlewska Joanna PO % 26. Zasada Artur PRJG % 27. Kozłowski Jan PO % 28. Cymański Tadeusz SP % 29. Trzaskowski Rafał* PO % 30. Grzyb Andrzej PSL % 31. Szymański Konrad PiS % 32. Marcinkiewicz Bogdan PO % 33. Poręba Tomasz PiS % 34. Zwiefka Tadeusz PO % 35. Thun Róża PO % 36. Wojciechowski Janusz PiS 98 12% 37. Nitras Sławomir PO 94 12% 38. Kurski Jacek SP 86 11% 39. Kowal Paweł PRJG 81 10% 40. Borys Piotr PO 75 9% 41. Gierek Adam UP 71 9% 42. Piotrowski Mirosław PiS 70 9% 43. Saryusz-Wolski Jacek PO 67 8% 44. Gróbarczyk Marek PiS 59 7% 45. Hibner Jolanta PO 55 7% 46. Hübner Danuta PO 55 7% 47. Siwiec Marek TR 50 6% 48. Jędrzejewska Sidonia PO 44 6% 49. Zalewski Paweł PO 34 4% 50. Olbrycht Jan PO 28 4% 51. Legutko Ryszard PiS 26 3% *Lena Kolarska-Bobińska została powołana na stanowisko ministra nauki i szkolnictwa wyższego przez prezydenta Bronisława Komorowskiego 27 listopada 2013, z mocą od 3 grudnia 2013 *Rafał Trzaskowski został powołany na stanowisko ministra administracji i cyfryzacji przez prezydenta Bronisława Komorowskiego 27 listopada 2013, z mocą od 3 grudnia Opracowanie własne na podstawie danych z oficjalnej strony Parlamentu Europejskiego (dostęp: ) Wyraźnym liderem w wystąpieniach na posiedzeniu plenarnym został Jerzy Buzek. Korzystał on z tej możliwości aż 799 razy. Wynik ten ma związek z objęciem przez niego funkcji przewodniczącego PE, a co z tym związane wystąpieniami dotyczącymi kwestii proceduralnych. Na drugim miejscu z wynikiem mniejszym o niespełna połowę wystąpień Jerzego Buzka znalazł się Jacek Włosowicz, który na moment badania zabrał głos 441 razy. Trzecie miejsce zajął Adam Bielan z wynikiem 345 wystąpień na posiedzeniach plenarnych. Na ostatnich trzech miejscach w klasyfikacji znaleźli się kolejno: Paweł Zalewski (34 wystąpienia), Jan Olbrycht (28 wystąpień), Ryszard Legutko (26 wystąpień). 37

38 Aktywność polskich eurodeputowanych w kategorii oświadczeń pisemnych. Posłowie mogą również złożyć oświadczenie pisemne [Regulamin Parlamentu Europejskiego, art. 123]. Może to uczynić pojedynczy poseł lub grupa składająca się z maksymalnie pięciu posłów. Takie oświadczenie wyraża chęć rozpoczęcia lub powrócenia do debaty na temat związany z działalnością Unii Europejskiej. Może się ono składać najwyżej z 200 słów, publikowane jest wraz z nazwiskami autorów i umieszczane w rejestrze. Posłowie mogą składać podpisy pod oświadczeniem. Jeżeli swój podpis złoży ponad połowa posłów, wtedy oświadczenie staje się oficjalnym stanowiskiem Parlamentu Europejskiego [Naturski 2007]. Przedstawienie oświadczenia pisemnego jest kolejną z analizowanych kategorii aktywności. Poniżej przedstawiona została liczba opracowanych oświadczeń pisemnych przez polskich posłów do PE. Poseł najczęściej korzystający z tego narzędzia obejmuje pierwsze miejsce w tabeli i uzyskuje 100% aktywności. Wyniki pozostałych przeliczane są na procenty, przyjmując liczbę uzyskaną przez lidera jako maksimum możliwe do pozyskania. Tabela 8. Aktywność polskich eurodeputowanych VII kadencji pod względem oświadczeń pisemnych Lp. Poseł do PE Przynależność partyjna Liczba oświadczeń pisemnych Aktywność w % 1. Kaczmarek Filip PO 8 100% 2. Wojciechowski Janusz PiS 7 88% 3. Geringer de Oedenberg Lidia SLD 6 75% 4. Kolarska-Bobińska Lena* PO 5 63% 5. Hibner Jolanta PO 4 50% 6. Jazłowiecka Danuta PO 4 50% 7. Jędrzejewska Sidonia PO 4 50% 8. Grzyb Andrzej PSL 3 38% 9. Protasiewicz Jacek PO 3 38% 10. Siwiec Marek TR 3 38% 11. Wałęsa Jarosław PO 3 38% 12. Czarnecki Ryszard PiS 2 25% 13. Gierek Adam UP 2 25% 14. Handzlik Małgorzata PO 2 25% 15. Olejniczak Wojciech SLD 2 25% 16. Senyszyn Joanna SLD 2 25% 17. Skrzydlewska Joanna PO 2 25% 18. Szymański Konrad PiS 2 25% 19. Zasada Artur PRJG 2 25% 20. Borys Piotr PO 1 13% 21. Cymański Tadeusz SP 1 13% 22. Gróbarczyk Marek PiS 1 13% 23. Kalinowski Jarosław PSL 1 13% 24. Kamiński Michał Niezależny 1 13% 38

39 25. Kozłowski Jan PO 1 13% 26. Liberadzki Bogusław SLD 1 13% 27. Lisek Krzysztof PO 1 13% 28. Marcinkiewicz Bogdan PO 1 13% 29. Migalski Marek PRJG 1 13% 30. Olbrycht Jan PO 1 13% 31. Piotrowski Mirosław PiS 1 13% 32. Siekierski Czesław PSL 1 13% 33. Sonik Bogusław PO 1 13% 34. Thun Róża PO 1 13% 35. Zemke Janusz SLD 1 13% 36. Zwiefka Tadeusz PO 1 13% 37. Bielan Adam PRJG 0 0% 38. Bratkowski Arkadiusz PSL 0 0% 39. Buzek Jerzy PO 0 0% 40. Hübner Danuta PO 0 0% 41. Kowal Paweł PRJG 0 0% 42. Kurski Jacek SP 0 0% 43. Legutko Ryszard PiS 0 0% 44. Łukacijewska Elżbieta PO 0 0% 45. Nitras Sławomir PO 0 0% 46. Poręba Tomasz PiS 0 0% 47. Saryusz-Wolski Jacek PO 0 0% 48. Trzaskowski Rafał* PO 0 0% 49. Włosowicz Jacek SP 0 0% 50. Zalewski Paweł PO 0 0% 51. Ziobro Zbigniew SP 0 0% *Lena Kolarska-Bobińska została powołana na stanowisko ministra nauki i szkolnictwa wyższego przez prezydenta Bronisława Komorowskiego 27 listopada 2013, z mocą od 3 grudnia 2013 *Rafał Trzaskowski został powołany na stanowisko ministra administracji i cyfryzacji przez prezydenta Bronisława Komorowskiego 27 listopada 2013, z mocą od 3 grudnia Opracowanie własne na podstawie danych z oficjalnej strony Parlamentu Europejskiego (dostęp: ) Pierwsze miejsce w klasyfikacji pod względem oświadczeń pisemnych zajął Filip Kaczmarek, który na moment badania miał na swoim koncie 8 takich oświadczeń. Jedno mniej złożył Janusz Wojciechowski, a zaraz po nim z dorobkiem 6 oświadczeń znalazła się Lidia Geringer de Oedenberg. Z możliwości wydania oświadczenia nie skorzystało piętnastu eurodeputowanych: Adam Bielan, Arkadiusz Bratkowski, Jerzy Buzek, Danuta Hübner, Paweł Kowal, Jacek Kurski, Ryszard Legutko, Elżbieta Łukacijewska, Sławomir Nitras, Tomasz Poręba, Jacek Saryusz-Wolski, Rafał Trzaskowski, Jacek Włosowicz, Paweł Zalewski, Zbigniew Ziobro. 39

40 Końcowe podsumowanie aktywności polskich eurodeputowanych Ostateczny bilans aktywności parlamentarnej polskich posłów VII kadencji PE jest podsumowaniem wyników uzyskanych przez każdego z eurodeputowanych w ośmiu badanych kategoriach aktywności. W tym przypadku przyjęte zostały wagi dla poszczególnych kategorii aktywności, które przedstawiono we wstępnej części niniejszego artykułu. Ma to na celu wyeliminowanie wpływu kategorii, które nie mają znaczącego na proces legislacyjny. Tabela 9. Łączna aktywność polskich eurodeputowanych VII kadencji Lp. Poseł do PE Przynależność partyjna Ogół aktywności w % 1. Czarnecki Ryszard PiS 51% 2. Zwiefka Tadeusz PO 48% 3. Geringer de Oedenberg Lidia SLD 47% 4. Kaczmarek Filip PO 44% 5. Liberadzki Bogusław SLD 37% 6. Bielan Adam PRJG 36% 7. Trzaskowski Rafał* PO 33% 8. Szymański Konrad PiS 31% 9. Hibner Jolanta PO 29% 10. Kozłowski Jan PO 26% 11. Borys Piotr PO 25% 12. Jędrzejewska Sidonia PO 25% 13. Kolarska-Bobińska Lena* PO 24% 14. Handzlik Małgorzata PO 23% 15. Lisek Krzysztof PO 22% 16. Cymański Tadeusz SP 21% 17. Migalski Marek PRJG 20% 18. Sonik Bogusław PO 20% 19. Poręba Tomasz PiS 19% 20. Senyszyn Joanna SLD 18% 21. Wałęsa Jarosław PO 18% 22. Hübner Danuta PO 17% 23. Marcinkiewicz Bogdan PO 17% 24. Wojciechowski Janusz PiS 17% 25. Grzyb Andrzej PSL 15% 26. Thun Róża PO 14% 27. Olbrycht Jan PO 14% 28. Gróbarczyk Marek PiS 13% 29. Łukacijewska Elżbieta PO 13% 30. Ziobro Zbigniew SP 13% 31. Jazłowiecka Danuta PO 12% 32. Kamiński Michał Niezależny 12% 33. Olejniczak Wojciech SLD 12% 34. Siekierski Czesław PSL 12% 40

41 35. Saryusz-Wolski Jacek PO 11% 36. Zaleski Zbigniew PO 11% 37. Gierek Adam UP 10% 38. Skrzydlewska Joanna PO 10% 39. Kowal Paweł PRJG 8% 40. Legutko Ryszard PiS 8% 41. Buzek Jerzy PO 7% 42. Protasiewicz Jacek PO 7% 43. Siwiec Marek TR 7% 44. Zasada Artur PRJG 7% 45. Włosowicz Jacek SP 6% 46. Kurski Jacek SP 4% 47. Zemke Janusz SLD 4% 48. Kalinowski Jarosław PSL 3% 49. Nitras Sławomir PO 3% 50. Piotrowski Mirosław PiS 2% 51. Bratkowski Arkadiusz PSL 1% *Lena Kolarska-Bobińska została powołana na stanowisko ministra nauki i szkolnictwa wyższego przez prezydenta Bronisława Komorowskiego 27 listopada 2013, z mocą od 3 grudnia 2013 *Rafał Trzaskowski został powołany na stanowisko ministra administracji i cyfryzacji przez prezydenta Bronisława Komorowskiego 27 listopada 2013, z mocą od 3 grudnia Opracowanie własne na podstawie danych z oficjalnej strony Parlamentu Europejskiego (dostęp: ) Najbardziej aktywnym polskim eurodeputowanym VII kadencji do Parlamentu Europejskiego, według przyjętego sposobu analizy, okazał się Ryszard Czarnecki (PiS), który uzyskał 51% możliwej aktywności. Na ten stan rzeczy wpłynęła przede wszystkim zdecydowana przewaga tego posła w kategorii kontrsprawozdań. Na drugim miejscu znalazł się Tadeusz Zwiefka (PO), osiągając aktywność na poziomie 48%. Na wyróżnienie zasługują również Lidia Geringer de Oedenberg (SLD) i Filip Kaczmarek (PO), którzy uzyskali odpowiednio 47 i 44% możliwej aktywności. Za najmniej aktywnych eurodeputowanych należy natomiast uznać: Jarosława Kalinowskiego z PSL (3%), Sławomira Nitrasa z PO (3%), Mirosława Piotrowskiego z PiS (2%) oraz Arkadiusza Bratkowskiego z PSL, który uzyskał jedynie 1% możliwej aktywności. Należy jednak pamiętać, że pełnił on funkcję posła do PE od 7 grudnia 2011 roku, gdy na podstawie Traktatu Lizbońskiego przyznano polskiej delegacji dodatkowe miejsce w PE. 41

42 Wykres 1. Podsumowanie aktywności polskich eurodeputowanych pod względem przynależności do partii politycznych. 24% 20% 20% 18% 8% 11% 10% 7% 12% PO PiS SLD PSL PRJG SP UP TR N Opracowanie własne na podstawie danych z oficjalnej strony Parlamentu Europejskiego (dostęp: ) Podsumowana została również aktywność deputowanych z uwzględnieniem aktualnej afiliacji partyjnej. W tym przypadku suma aktywności posłów przynależących do tej samej partii dla każdej z analizowanych kategorii aktywności została podzieloną przez liczbę deputowanych tej partii. Na moment badania za najbardziej aktywnych posłów podczas VII kadencji Parlamentu Europejskiego należy uznać przedstawicieli Sojuszu Lewicy Demokratycznej, których średnia aktywności wynosiła 24%. Tym samym partia ta wyprzedziła o 4 punkty procentowe przedstawicieli Platformy Obywatelskiej oraz Prawa i Sprawiedliwości. Na przeciwległym biegunie znalazły się: Polskie Stronnictwo Ludowe (średnia aktywności 8%) oraz Twój Ruch (7%), który reprezentowany był jednak tylko przez jednego przedstawiciela Marka Siwca. Bibliografia Domagała Małgorzata (2010), Zarys organizacji i funkcjonowania Parlamentu Europejskiego, [w:] R. Glajcar, W. Wojtasik (red.), Wybory do Parlamentu Europejskiego w Polsce 2009, Sosnowiec: Wydawnictwo Remar. Glajcar Rafał (2010), System wyborczy do Parlamentu Europejskiego w Polsce, [w:] R. Glajcar, W. Wojtasik (red.), Wybory do Parlamentu Europejskiego w Polsce 2009, Sosnowiec: Wydawnictwo Remar. 42

43 Naturski Witold (2007), Status i warunki pracy posła do Parlamentu Europejskiego, [w:] J. M. Fiszer., Polska-Unia Europejska-Świat, Warszawa: Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk. Regulamin Parlamentu Europejskiego Turska-Kawa Agnieszka (2010), Dychotomia wizerunkowa Prawa i Sprawiedliwości oraz Platformy Obywatelskiej w mediach. Analiza materiałów internetowych w kontekście wyborów do Parlamentu Europejskiego w 2009 roku, [w:] K. Sobolewska-Myślik, A. Hess, K. Kowalczyk (red.), Polska scena polityczna. Środowiska-komunikacja polityczna-strategie, Kraków 2010: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego-Wydawnictwo Uniwersytetu Pedagogicznego. Węc Janusz Józef (2011), Traktat Lizboński. Polityczne aspekty reformy ustrojowej Unii Europejskiej w latach , Kraków: Księgarnia Akademicka. Wojtasik Waldemar (2010A), Partie polityczne i system partyjny w wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2009 roku, [w:] R. Glajcar, W. Wojtasik (red.), Wybory do Parlamentu Europejskiego w Polsce 2009, Sosnowiec: Wydawnictwo Remar. Wojtasik Waldemar (2010B), Polskie wybory do Parlamentu Europejskiego w świetle koncepcji ich peryferyczności, [w:] A. Sokala, B. Michalak, A. Frydrych, R. Zych (red.), Wybory do Parlamentu Europejskiego. Prawne, polityczne i społeczne aspekty wyborów, Toruń: Wydawnictwo TNOiK. Źródła internetowe (dostęp: ). (dostęp: ). (dostęp: ). 43

44 DOI: /m9.figshare Rafał Mrowiec Aktywność polskich eurodeputowanych w pracach komisji parlamentarnych Wprowadzenie Komisje w Parlamencie Europejskim są bardzo ważnym elementem w procesie legislacyjnym. To właśnie w nich posłowie opracowują projekty legislacyjne i sprawozdania z własnej inicjatywy, wprowadzają poprawki oraz głosują nad nimi. Dzięki takiej procedurze działalność prawodawcza Parlamentu Europejskiego ulega znacznemu przyspieszeniu. Z tego względu za jedno z najważniejszych kryteriów efektywności przedstawicieli w organach decyzyjnych (w tym także posłów do PE) można uznać ich zaangażowanie w prace komisyjne [Wojtasik 2011: 221]. Celem niniejszego artykułu będzie przedstawienie aktywności polskich eurodeputowanych w pracach komisji działających w ramach Parlamentu Europejskiego. Analiza ta będzie zawierała kompetencje poszczególnych komisji oraz określała ich pozycję w procesie legislacyjnym PE. Przed ich wymienieniem oraz przyporządkowaniem polskich europarlamentarzystów do odpowiedniej komisji, kilka słów poświęcę na zarys historyczny tych komisji. Punkt finalny artykułu będzie stanowiła analiza pracy oraz aktywności polskich deputowanych w komisjach i podkomisjach Parlamentu Europejskiego kadencji Geneza i rozwój komisji w Parlamencie Europejskim. Na wstępie moich rozważań chciałbym odnieść się do historycznych faktów oraz przebiegu rozwoju systemu komisji w Parlamencie Europejskim. Zgromadzenie Powszechne Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali w roku 1953 powołało do życia siedem komisji. Kiedy to w roku 1958 powstaje Europejska Rada Ekonomiczna i europejska Wspólnota Energii Atomowej, Parlamentarne Zgromadzenie trzech wyżej wymienionych wspólnot powołuje do życia już 13 komisji. Można powiedzieć, że już wtedy ówczesna struktura komisji była zbliżona do dzisiejszej. Idąc dalej należy stwierdzić, że od 1958 roku aż do 1979 system komisji rozwijał się z niewielkimi zmianami nazw oraz nieznacznymi modyfikacjami ich kompetencji. Dla lepszego zobrazowania tego procesu można wymienić kilka takich sytuacji. 44

45 W 1967 roku Komisja Ekonomiczna i Finansów została włączona do Wspólnego Rynku, a Komisja Społeczna na krótki czas została połączona z Komisją do Spraw Zdrowia Publicznego, ale tylko do roku 1973, kiedy to zostają powołane Komisja do Spraw Społecznych i Rozwoju oraz Komisja Zdrowia Publicznego i Rozwoju. Jeszcze w latach siedemdziesiątych, a dokładnie w roku 1973, polityka regionalna włączona została na dłużej w zakres Komisji do Spraw Transportu. Również w roku 1967 doszło do połączenia Komisji Polityki Energetycznej oraz Komisji Badań [Jacobs, Corbett, Shackleton 1996: ]. Niejako przełomowym momentem był rok 1979, a więc czas pierwszych bezpośrednich wyborów do Parlamentu Europejskiego, kiedy to nastąpił poważny wzrost członków tej izby, ze 198 do 518. W tym roku Komisja Polityki Regionalnej, Planowania Regionalnego i Transportu podzielona została na oddzielne komisje Regionalną i Transportu. Niektóre komisje, jak do Spraw Kultury i Młodzieży, działająca przez krótki czas w latach siedemdziesiątych, zostawały ponownie powoływane do życia pod innymi nazwami. Powołana została również Komisja Praw Kobiet, która to miała początkowo mieć charakter doraźny, lecz w konsekwencji została zatwierdzona jako komisja stała. W 1981 roku powołano do życia kolejne dwie komisje: do Spraw Instytucjonalnych oraz do Weryfikacji Listów Uwierzytelniających. Po roku 1981 nastąpiła tylko jedna zasadnicza zmiana, a mianowicie w roku 1987 powołano Komisję Petycji, która to miała uporać się z nadmierną ich ilością. W tym samym czasie zostały połączone komisje: Praw i Procedur oraz Weryfikacji Listów Uwierzytelniających [Tamże]. Po roku 1989 w strukturze komisji dokonano jedynie niewielkich modyfikacji w zakresie ich nazw oraz kompetencji. Utrzymano dotychczasową liczbę osiemnastu komisji. Bardziej istotne jednak były zmiany co do liczby członków w danych komisjach. W trzynastu z nich nastąpił wzrost, natomiast spadek liczby członków miał miejsce w pięciu komisjach. Część komisji traciło swój prestiż, jak chociażby Komisja do Spraw Budżetów, która zmniejszyła ona swój skład osobowy z 46 do 32 członków. Z drugiej strony sytuację odwrotną zanotowała Komisja do Spraw Środowiska (wzrost z 36 do 51 członków). W styczniu 1992 roku następowały dalsze zmiany w strukturze komisji. Najważniejsza z nich to powołanie nowej Komisji do Spraw Wolności Obywatelskich i Spraw Wewnętrznych. Inną istotną zmianą było przemianowanie Komisji do Spraw Politycznych na Komisję do Spraw Zagranicznych i Bezpieczeństwa, wraz z określeniem na nowo jej kompetencji [Tamże ]. Reasumując, ewolucja systemu komisji w Parlamencie Europejskim była dokonywana pod naciskiem dwóch przeciwstawnych sobie czynników, z których jeden z nich zmierza 45

46 do zwiększenia ich liczby, zaś drugi do ich zahamowania. Fakt, że do EWG na początku lat 80. XX stulecia przystąpiły kolejne państwa, a mianowicie Grecja, Hiszpania i Portugalia, potęgował nacisk na podjęcie działań zmierzających do utworzenia nowych komisji. Wzrost liczby przewodniczących i wiceprzewodniczących komisji, czyli dalsze poszerzanie administracji w Parlamencie Europejskim, to argumenty przeciwników powstawania nowych jednostek. Rozwiązaniem nie było również powoływanie szeregu podkomisji, które w konsekwencji niejako dublowały kompetencje i przejmowały uprawnienia komisji stałych [Tamże ]. W komisjach Parlamentu Europejskiego przygotowywane są propozycje rozwiązań tematów, które są potem przedstawiane na posiedzeniach plenarnych [Tosiek, Wicha 2007: 70-71]. To właśnie komisje parlamentarne spełniają zasadniczą rolę w efektywnej działalności Parlamentu Europejskiego. Na podstawie kryterium trybu powoływania komisje dzielimy na: - komisje stałe; - komisje nadzwyczajne. Pierwsze z wymienionych odgrywają niepodważalnie największe znaczenie, z kolei drugie z nich powoływane są zwykle ad hoc. Komisje parlamentarne mogą tworzyć jedną lub kilka podkomisji [Marszałek-Kawa 2005: 122]. Komisje stałe, których kompetencje są określone w załączniku VI Regulaminu Parlamentu Europejskiego wybiera właśnie wyżej wymieniony organ. Parlamentarzyści są przydzielani do poszczególnych komisji na początku nowej kadencji. Ich wyboru dokonuje się z grona kandydatów wskazanych przez dane frakcje polityczne. Wówczas Konferencja Przewodniczących przedkłada Parlamentowi propozycje, mając na uwadze sprawiedliwą reprezentacje państw członkowskich oraz kierunków politycznych. Podział miejsc w danych komisjach jest prowadzony proporcjonalnie do wielkości frakcji. Przeważająca większość członków Parlamentu Europejskiego może zasiadać tylko w jednej komisji [Tamże: ]. Do podstawowych funkcji komisji stałych należy zaliczyć m. in.: - rozpatrywanie spraw przekazanych przez PE, - rozpatrywanie spraw powierzonych im przez przewodniczącego Konferencji Przewodniczących podczas przerw między sesjami, - sporządzanie sprawozdań, - konsultowanie projektów legislacyjnych wymagających opinii PE, - badanie spraw z własnej inicjatywy po uzyskaniu zgody od Konferencji Przewodniczących, - przedstawianie projektów uchwał. 46

47 W komisji można zorganizować godzinę pytań. Każda z nich ma swoje własne reguły prowadzenia. Zbiera się ona na wniosek własnego przewodniczącego lub przewodniczącego Parlamentu Europejskiego [Tamże: 123]. Potrzeba powoływania komisji nadzwyczajnych jest nad wyraz zasadna. Są one konieczne do podejmowania spraw, którymi powinien zająć się Parlament, a które nie leżą w kompetencji żadnej z komisji stałych. Komisje nadzwyczajne są również tworzone w sytuacji, gdy występuje spór kompetencyjny kilku komisji, gdzie każda z nich uważa, że dana tematyka sprawy leży w zakresie jej uprawnień. Innym przykładem powstawania komisji nadzwyczajnych, jest konieczność przyspieszenia prac nad daną kwestią [Tamże 124]. Komisje nadzwyczajne dzielimy na: - Komisje ad hoc, - Komisje śledcze. Komisje ad hoc mogą być powoływane w każdej chwili, w przypadku, kiedy zaistnieje ku temu potrzeba. Parlament powołując taką komisję określa zakres jej działania, kompetencje oraz okres funkcjonowania. Należy zaznaczyć, że czas prac takiej komisji nie może być dłuższy aniżeli 12 miesięcy. Po upływie tego okresu Parlament Europejski może jednak podjąć decyzję o przedłużeniu jej działalności. Jeśli chodzi o komisje śledcze, to może być one ustanawiane przez PE na wniosek co najmniej 1/4 jego członków. Przedmiotem ich działania jest zazwyczaj badanie domniemanych wykroczeń albo niewłaściwego zarządzania podczas stosowania prawa wspólnotowego przez instytucje lub organy. Członkowie komisji śledczej są wybierani w sposób analogiczny do członków innych komisji. Czas działania komisji śledczej również wynosi 12 miesięcy, przy czym Parlament może przedłużyć ten okres o maksymalnie 6 miesięcy [Tosiek, Wicha 2007: 103]. Polscy eurodeputowani w komisjach parlamentarnych Ogółem w Parlamencie Europejskim VII kadencji działa 20 komisji stałych oraz 2 podkomisje. Poniżej chciałbym wymienić je, jak i krótko scharakteryzować. Przy każdej z komisji wymienię polskich eurodeputowanych wraz z podaniem funkcji w jej strukturze. 1. Komisja Spraw Zagranicznych - prowadzi wspólną politykę zagraniczną i bezpieczeństwa Unii Europejskiej, odpowiada za utrzymanie stosunków z innymi instytucjami w sferze polityki zagranicznej. 47

48 - członkowie: Jerzy Buzek (PO), Andrzej Grzyb (PSL), Paweł Kowal (PRJG), Ryszard Legutko (PiS), Krzysztof Lisek (PO), Mirosław Piotrowski (PiS), Jacek Saryusz- Wolski (PO), Marek Siwiec (TR); - zastępstwo: Adam Bielan (PRJG), Michał Kamiński (niezrzeszony), Tomasz Poręba (PiS), Jacek Protasiewicz (PO), Konrad Szymański (PiS), Paweł Zalewski (PO), Janusz Zemke (SLD). 2. Podkomisja Praw Człowieka - zajmuje się problemami dotyczącymi praw człowieka i demokratyzacji w państwach trzecich, w tym stosunków z międzynarodowymi organizacjami praw człowieka. - wiceprzewodniczący: Andrzej Grzyb (PSL), Joanna Senyszyn (SLD); - członek: Jacek Protasiewicz (PO); - zastępstwo: Ryszard Legutko (PiS). 3. Podkomisja Bezpieczeństwa i Obrony - zajmuje się szczególnie kwestiami związanymi ze wspólną polityką zagraniczną i bezpieczeństwa (WPZiB) oraz wspólną polityką bezpieczeństwa i obrony (WPBiO). W tym kontekście komisja ta wspiera działalność Komisji Spraw Zagranicznych. - wiceprzewodniczący: Krzysztof Lisek (PO); - członkowie: Paweł Kowal (PRJG), Paweł Zalewski (PO), Janusz Zemke (SLD). 4. Komisja Rozwoju - odpowiada za promocje polityki UE na rzecz rozwoju, nawiązuje dialog polityczny z krajami rozwijającymi się. - członkowie: Filip Kaczmarek (PO), Michał Kamiński (niezrzeszony); - zastępstwo: Krzysztof Lisek (PO). 5. Komisja Handlu Międzynarodowego - odpowiada za kwestie związane ze wspólną polityką handlową Unii; rozwija finansowe, gospodarcze i handlowe stosunki UE z krajami trzecimi i organizacjami regionalnymi. - wiceprzewodniczący: Paweł Zalewski (PO); - zastępstwo: Małgorzata Handzlik (PO), Konrad Szymański (PiS), Jarosław Wałęsa (PO). 6. Komisja Budżetowa - określa i wykonuje uprawnienia budżetowe PE; określa także nadrzędne zasady dotyczące wydatków, i zatwierdza wieloletnie ramy finansowe UE. - członkowie: Sidonia Jędrzejewska (PO), Jan Kozłowski (PO), Jacek Włosowicz (SP); - zastępstwo: Lidia Geringer de Oedenberg (SLD), Jan Olbrycht (PO), Jacek Saryusz- Wolski (PO). 48

49 7. Komisja Kontroli Budżetowej - odpowiada za kontrolę wykonania budżetu UE, bada nadużycia i nieprawidłowości w wykonywaniu budżetu. - wiceprzewodniczący: Bogusław Liberadzki (SLD), Bogusław Sonik (PO); - członek: Ryszard Czarnecki (PiS); - zastępstwo: Sidonia Jędrzejewska (PO), Jan Olbrycht (PO), Czesław Siekierski (PSL). 8. Komisja Gospodarcza i Monetarna - odpowiada za politykę gospodarczą i pieniężną Unii, funkcjonowanie unii gospodarczej i walutowej oraz europejski system finansowy i walutowy. - członek: Sławomir Nitras (PO); - zastępstwo: Danuta Hübner (PO), Danuta Jazłowiecka (PO). 9. Komisja Zatrudnienia i Spraw Socjalnych - odpowiada za politykę zatrudnienia i szeroko pojętej polityki społecznej w zakresie: warunków pracy, ubezpieczeń społecznych i ochrony socjalnej; zajmuje się również kwestiami takimi jak: bezpieczeństwo w miejscu pracy, polityka szkoleń zawodowych. - członkowie: Danuta Jazłowiecka (PO), Joanna Skrzydlewska (PO); - zastępstwo: Arkadiusz Bratkowski (PSL), Tadeusz Cymański (SP), Sidonia Jędrzejewska (PO), Jan Kozłowski (PO), Joanna Senyszyn (SLD). 10. Komisja Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności - odpowiada za zrównoważony rozwój, politykę dotyczącą środowiska naturalnego i środki ochrony środowiska, a w szczególności sprawy takie jak: zanieczyszczenie powietrza wody i gleby, gospodarowanie odpadami i ich wtórne wykorzystanie. - członkowie: Tadeusz Cymański (SP), Jolanta Hibner (PO), Bogusław Sonik (PO); - zastępstwo: Adam Gierek (UP), Filip Kaczmarek (PO), Jarosław Kalinowski (PSL). 11. Komisja Przemysłu, Badań Naukowych i Energii - zajmuje się: polityką przemysłową Unii i zastosowaniem nowych technologii, polityką naukową, w tym rozpowszechnieniem i wykorzystaniem wyników badań. - członkowie: Adam Gierek (UP), Bogdan Marcinkiewicz (PO), Konrad Szymański (PiS), Zbigniew Zaleski (PO); - zastępstwo: Jerzy Buzek (PO), Marek Gróbarczyk (PiS), Andrzej Grzyb (PSL), Jolanta Hibner (PO), Paweł Kowal (PRJG). 12. Komisja Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów - odpowiada za koordynację na szczeblu Unii krajowych systemów ustawodawstwa w dziedzinie rynku 49

50 wewnętrznego i w zakresie unii celnej, a w szczególności swobodny przepływ towarów. - członkowie: Adam Bielan (PRJG), Małgorzata Handzlik (PO), Róża Thun (PO); - zastępstwo: Tadeusz Ross (PO), Marek Siwiec (TR). 13. Komisja Transportu i Turystyki - odpowiada za wspólną politykę transportu kolejowego, drogowego, morskiego, śródlądowego i powietrznego. - członkowie: Bogusław Liberadzki (SLD), Artur Zasada (PRJG); - zastępstwo: Jacek Kurski (SP), Ryszard Legutko (PiS), Bogdan Marcinkiewicz (PO), Janusz Zemke (SLD). 14. Komisja Rozwoju Regionalnego - odpowiada za politykę regionalna i politykę spójności UE; ocenia wpływ innych obszarów polityki unijnej na spójność gospodarczą i społeczną oraz koordynuje unijne instrumenty strukturalne. - przewodnicząca: Danuta Hübner (PO); - członkowie: Ryszard Czarnecki (PiS), Jacek Kurski (SP), Elżbieta Łukacijewska (PO), Jan Olbrycht (PO), Wojciech Olejniczak (SLD), Tomasz Poręba (PiS); - zastępstwo: Mirosław Piotrowski (PiS), Czesław Siekierski, Zbigniew Zaleski (PO). 15. Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi - zajmuje się głównie wspólną polityką rolna; pracuje również nad prawodawstwem w takich dziedzinach, jak chociażby leśnictwo. - wiceprzewodniczący: Czesław Siekierski (PSL), Janusz Wojciechowski (PiS); - członkowie: Jarosław Kalinowski (PSL), Wojciech Olejniczak (SLD); - zastępstwo: Elżbieta Łukacijewska (PO), Jacek Włosowicz (SP). 16. Komisja Rybołówstwa - zajmuje się prowadzeniem i rozwojem wspólnej polityki rybołówstwa. - członkowie: Marek Gróbarczyk (PiS), Jarosław Wałęsa (PO); - zastępstwo: Sławomir Nitras (PO). 17. Komisja Kultury i Edukacji - odpowiada za pogłębianie wiedzy i upowszechnianie kultury, ochronę dziedzictwa kulturalnego oraz ochronę i promowanie różnorodności kulturowej i językowej. - członkowie: Piotr Borys (PO), Marek Migalski (PRJG); - zastępstwo: Joanna Skrzydlewska (PO), Róża Thun (PO). 18. Komisja Prawna - odpowiada za wykładnię i stosowanie prawa unijnego; weryfikuje zgodność aktów unijnych z prawem pierwotnym. - członkowie: Lidia Geringer de Oedenberg (SLD), Zbigniew Ziobro (SP), Tadeusz Zwiefka (PO); 50

51 - zastępstwo: Piotr Borys (PO). 19. Komisja Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych - odpowiada za ochronę praw obywatelskich, praw człowieka i praw podstawowych (w tym ochronę mniejszości) na terytorium UE. - członkowie: Arkadiusz Bratkowski (PSL), Jacek Protasiewicz (PO); - zastępstwo: Marek Migalski (PRJG), Joanna Senyszyn (SLD), Bogusław Sonik (PO), Janusz Wojciechowski (PiS). 20. Komisja Spraw Konstytucyjnych - główne zadania komisji związane są z instytucjonalnymi aspektami procesu integracji europejskiej, ze stosowaniem traktatu UE i oceną jego funkcjonowania. - członek: Tadeusz Ross (PO); - zastępstwo: Tadeusz Zwiefka (PO). 21. Komisja Praw Kobiet i Równouprawnienia - wspiera i chroni prawa kobiet w UE oraz poza jej granicami; promuje równość pomiędzy kobietami i mężczyznami w dostępie do miejsc pracy oraz ich aktywność w życiu publicznym. - członkowie: Tadeusz Cymański (SP), Joanna Senyszyn (SLD), Joanna Skrzydlewska (PO). 22. Komisja Petycji - odpowiada za rozpatrywanie petycji oraz za relacje z Europejskim Rzecznikiem Praw Obywatelskich. - członkowie: Lidia Geringer de Oedenberg (SLD), Jarosław Wałęsa (PO), Zbigniew Zaleski (PO); - zastępstwo: Ryszard Czarnecki (PiS). Podsumowując powyższe dane, można zauważyć kilka zależności. Po pierwsze, polscy posłowie do PE rzadko zajmują eksponowane stanowiska w komisjach. W komisjach działających w Parlamencie Europejskim polska delegacja posiada jednego przewodniczącego. Jest nim Danuta Hübner (PO), która pełni funkcję przewodniczącej Komisji Rozwoju Regionalnego. Nieco lepiej prezentują się dane dotyczące stanowiska wiceprzewodniczącego danej komisji. Piastowaniem takiego urzędu mogą się pochwalić: Czesław Siekierski (PSL) i Janusz Wojciechowski (PiS) w Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi; Bogusław Liberadzki (SLD) oraz Bogusław Sonik (PO) w Komisji Kontroli Budżetowej; Paweł Zalewski (PO) w Komisji Handlu Międzynarodowego, Krzysztof Lisek (PO) w Podkomisji Bezpieczeństwa i Obrony, Andrzej Grzyb (PSL) i Joanna Senyszyn (SLD) w Podkomisji Praw Człowieka. Po drugie, jeśli chodzi o funkcje zajmowane przez naszych 51

52 eurodeputowanych w komisjach PE większość z nich powiela schemat: jedno członkostwo, jedno zastępstwo. Sporadycznie zdarza się, aby dany poseł sprawował członkostwo czy też zastępstwo w dwóch komisjach. Analiza aktywności polskich deputowanych w komisjach Parlamentu Europejskiego Przynależność do określonej komisji nie musi być wyznacznikiem aktywności konkretnego eurodeputowanego. Może się bowiem okazać, że mimo pełnienia formalnej funkcji w strukturach komisji poseł w praktyce nie uczestniczy w jej działalności legislacyjnej. Z tego względu należy przeanalizować ich faktyczny wkład w prace komisji, co będzie stanowić przedmiot tej części artykułu. Narzędziem, będącym podstawą do sporządzenia rankingu, była liczba sprawozdań oraz opinii, których autorami byli polscy eurodeputowani. Z analizy wyłączeni zostali dwaj posłowie: Tadeusz Ross i Zbigniew Zaleski, którzy sprawują mandat od 17 grudnia 2013 roku, kiedy to w ramach rekonstrukcji rządu Donalda Tuska zastąpili Lenę Kolarską-Bobińską oraz Rafała Trzaskowskiego, powołanych na stanowiska ministerialne. Przedmiotem sprawozdania jest zwykle analiza określonego zagadnienia leżącego w sferze zainteresowania europejskiej legislatywy. Bywa również stanowiskiem względem projektu wysuniętego przez Komisje Europejską lub niezależnym projektem eurodeputowanych. Posłowi sprawozdawcy towarzyszą kontrsprawozdawcy (tzw. sprawozdawcy cienie), których rola polega na prezentowaniu poglądów innych grup politycznych, aniżeli tej, którą reprezentuje sprawozdawca. Podobnie rzecz wygląda w przypadku opinii komisji w Parlamencie Europejskim. Mamy tutaj również do czynienia zarówno ze sprawozdawcami, jak i kontrsprawozdawcami danych opinii. Parlament Europejski współtworzy prawo, które wiąże wszystkie państwa Unii Europejskiej. Do października 2013 roku najwięcej rozporządzeń i dyrektyw przyjęto w sektorach: gospodarki i waluty, środowiska i ochrony zdrowia, rolnictwa, rybołówstwa leśnictwa oraz praw obywateli UE. Najmniej z kolei aktów prawnych powstało w obszarach: budżetu UE, spraw zagranicznych i bezpieczeństwa, praw człowieka oraz kultury i edukacji. Jak łatwo można wywnioskować, realna wartość mają sprawozdania dotyczące tych obszarów, w których UE najczęściej wykorzystuje swoje kompetencje prawotwórcze. W poprzedniej kadencji polscy eurodeputowani angażowali się w kwestie, w których PE nie ma bezpośredniego wpływu decyzyjnego bądź też w obszary, które nie były w centrum zainteresowania legislacyjnego Parlamentu [Szczepanik, Kaca, Łada 2009: 68-69]. Podobnie jest również w obecnej kadencji. Polscy posłowie częściej zasiadają w komisjach, które nie 52

53 mają stricte prawotwórczego charakteru. Najwięcej, bo 15 polskich deputowanych, pracuje w Komisji Spraw Zagranicznych, z kolei dziesięcioro naszych posłów zajmuje się sprawami budżetu w komisjach: Budżetu i Kontroli Budżetowej. Ranking, który przygotowałem będzie zawierał dane personalne każdego z polskich eurodeputowanych, jak i indywidualnie przypisaną liczbę sprawozdań oraz opinii jako sprawozdawca czy kontrsprawozdawca, których autorem jest każdy z nich. Prezentowane dane dotyczyć będą okresu od 14 lipca 2009 do 23 marca 2014 roku. Sporządzając moją analizę korzystałem z oficjalnej strony Parlamentu Europejskiego. Suma dwóch mierników aktywności (liczby sprawozdań i opinii) będzie decydowała o miejscu deputowanego w rankingu. W razie sytuacji wyrównanych miedzy eurodeputowanymi, o pozycji w rankingu decydowała większa liczba sprawozdań. W sytuacji, gdy i to nie przyniosło rozstrzygnięcia, pod uwagę brałem rodzaj komisji, w których sporządzono sprawozdania oraz ich realny wpływ na tworzenie przepisów w PE, według poniższego wykresu: Wykres 1. Odsetek aktów prawnych przyjętych w zwykłej procedurze legislacyjnej (COD) uchwalonych przez Parlament Europejski obecnej kadencji w poszczególnych obszarach. Stan na październik 2013 r. *Połączono komisje rolnictwa i rybołówstwa; budżetu Gospodarka i Waluta 13,1 Środowisko i Ochrona Zdrowia Rolnictwo, Rybołówstwo, Leśnictwo Prawa Obywateli Unii Handel Międzynarodowy 12,3 11,9 11,5 11,1 Prawo Europejskie 9,5 Przemysł, Energia, Badania Naukowe 7,9 Transport,Turystyka 6,7 Praca, Handel i Usługi w Unii 6 Warunki Pracy Rozwój Regionalny 2,4 2,8 Równouprawnienie Budżet 1,6 1,6 Sprawy Zagraniczne, Prawa Człowieka Ustrój Unii Kultura i Edukacja 0,4 0,4 0,8 Źródło: Polacy w Parlamencie Europejskim, raport dostępny na stronie ( )

54 Tabela 1. Ranking aktywności komisyjnej polskich posłów do PE VII kadencji Nr Poseł do PE Liczba sprawozdań jako sprawozdawca Liczba sprawozdań jako kontrsprawozdawca 54 Liczba opini Liczba kontropini Suma sprawozdań i opini 1 Ryszard Czarnecki Tadeusz Zwiefka Konrad Szymański Tadeusz Cymański Adam Bielan Bogusław Liberadzki Lidia Geringer de Oedenberg Danuta Hübner Filip Kaczmarek Marek Migalski Bogusław Sonik Marek Gróbarczyk Małgorzata Handzlik Jan Kozłowski Bogdan Marcinkiewicz Jarosław Wałęsa Paweł Zalewski Krzysztof Lisek Adam Gierek Sidonia Jędrzejewska Piotr Borys Róża Thun Andrzej Grzyb Wojciech Olejniczak Janusz Wojciechowski Zbigniew Ziobro Joanna Skrzydlewska Paweł Kowal Tomasz Poręba Jan Olbrycht

55 31 Czesław Siekierski Danuta Jazłowiecka Joanna Senyszyn Elżbieta Łukacijewska Marek Siwiec Artur Zasada Jacek Kurski Ryszard Legutko Jacek Saryusz- Wolski Sławomir Nitras Janusz Zemke Jolanta Hibner Jacek Włosowicz Jacek Protasiewicz Jerzy Buzek Michał Kamiński Arkadiusz Bratkowski Jarosław Kalinowski Mirosław Piotrowski Opracowanie własne na podstawie danych z oficjalnej strony internetowej Parlamentu Europejskiego Największą aktywnością podczas działalności w komisjach PE charakteryzuje się Ryszard Czarnecki (PiS). Kolejne lokaty zajmują: Tadeusz Zwiefka (PO), Konrad Szymański (PiS), Tadeusz Cymański (SP) oraz Adam Bielan PRJG). Należy podkreślić, że zdecydowane przewodnictwo w rankingu Ryszarda Czarneckiego wynika z tego, że główną część jego sprawozdań, a mianowicie 60 z nich, stanowią kontrsprawozdania dotyczące przyznania absolutorium budżetowego, a ich wysoka liczba miała związek z charakterem procedury. Na drugim biegunie znajdują się Arkadiusz Bratkowski (PSL), Jarosław Kalinowski (PSL) oraz Mirosław Piotrowski (PiS), którzy w ciągu pięcioletniej kadencji nie przedstawili żadnego sprawozdania i ani jednej opinii. Jeśli chodzi o poszczególne pola aktywności, to największą liczbą sprawozdań w roli posła sprawozdawcy (po 14) mogą się pochwalić Lidia Geringer de Oedenberg (SLD) oraz Danuta Hübner (PO). W zakresie kontrsprawozdań najlepszy wynik osiągnęli: Ryszard Czarnecki (72), Tadeusz Zwiefka i Konrad Szymański (po 21) oraz Tadeusz Cymański (20). 55

56 Największą liczbę opinii (7) przygotował Piotr Borys. Z kolei w aspekcie kontropinii w rankingu przewodzi Adam Bielan, który zanotował 23 kontropinie. Średnia łączna liczba sprawozdań i opinii polskich eurodeputowanych wynosi 13,48. Wynika z tego, że aktywność jedynie 16 polskich przedstawicieli należy uznać za powyżej średniej. Z tego względu można stwierdzić, że tylko kilkunastu członków polskiej delegacji w PE przykłada szczególną wagę do swojej aktywności komisyjnej. Większość z nich traktuje to pole aktywności jako działalność drugoplanową, a niektórzy (w szczególności najgorszych trzech eurodeputowanych) zupełnie nie uczestniczy w pracach komisyjnych. Bibliografia Jacobs Francis, Corbett Richard, Shackleton Michael (1996), Parlament Europejski, Rzeszów: Wydaw. Wyższej Szkoły Pedagogicznej. Marszałek-Kawa Joanna (2005), Parlament Europejski a parlamenty narodowe w państwach Unii Europejskiej, Toruń: Wydaw. MADO. Polacy w Parlamencie Europejskim, raport dostępny na stronie ( ) Regulamin Parlamentu Europejskiego, Zeszyty OIDE 1, Warszawa 2003: Wydawnictwo Sejmowe Tosiek Piotr, Wicha Monika (2007), Parlament Europejski, Prawo i Polityka, Lublin: Wydaw. Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej. Szczepanik Melchior, Kaca Elżbieta, Łada Agnieszka (2009), Bilans aktywności polskich posłów do Parlamentu Europejskiego. Cele, osiągnięcia, wnioski na przyszłość, Warszawa: Instytut Spraw Publicznych. Wojtasik Waldemar (2011), Istotność wyborów i jej czynniki w świadomości społecznej, Preferencje Polityczne 2/2011. Źródła internetowe Oficjalna strona internetowa Parlamentu Europejskiego. Oficjalne strony internetowe polskich posłów do Parlamentu Europejskiego. 56

57 AKTYWNOŚĆ POSŁÓW DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO W INTERNECIE

58 DOI: /m9.figshare Agata Olszanecka Analiza stron internetowych polskich eurodeputowanych kadencji Wprowadzenie Od kilkunastu lat obserwujemy stały wzrost roli Internetu w komunikowaniu politycznym. Medium to doskonale łączy dwie rozłączne do tej pory funkcje komunikowania. Po pierwsze, pełni rolę kanału komunikacyjnego o nieograniczonych możliwościach informacyjnych. Po drugie zaś, pozwala na aktywną wymianę opinii na temat przyswojonych informacji. Jak żadne inne medium, Internet oferuje również łatwość zmiany ról nadawców i odbiorców, w tym przypadku polityków i wyborców. Dzięki licznym udogodnieniom (czatom, forom i grupom dyskusyjnym czy portalom społecznościowym) daje wyborcom takie same możliwości wypowiedzi, jak i politykom. W tym względzie możemy mówić o obustronnym przepływie informacji. Na szeroką skalę zaistniała dzięki Internetowi również komunikacja między wyborcami [Turska-Kawa, Wojtasik 2013: 42]. Za początek ery otwarcia polityków na ten środek komunikacji uważa się amerykańską debatę prezydencką z 1996 roku, podczas której kandydat republikanów Robert J. Dole ogłosił adres swojej strony internetowej [Kolczyński 2007: 175]. Od tamtej pory rzeczą oczywistą stało się posiadanie własnych stron internetowych przez partie polityczne i poszczególnych polityków. Jednak dopiero kampania prezydencka Baracka Obamy z 2008 roku zdaniem wielu badaczy była pierwszą, w której główną rolę odgrywał Internet. Obok tradycyjnej strony internetowej sztab kandydata demokratów zastosował zupełnie nowe narzędzia takie jak: social networking 1, telewizję internetową, blogi, mobilny marketing [Kancik 2013:147]. W Polsce Internet jako kanał komunikacji z wyborcami został wykorzystany w kampanii parlamentarnej z 1997 roku [Piasecki 2004:76]. Większość liczących się wówczas ugrupowań posiadało strony WWW. Ich wspólną cechą była jednak słaba struktura. Dotyczyło to zarówno jednorodnej szarej kolorystyki, jak i niewielkiego wykorzystania grafiki czy zdjęć [Żurawski 2010: 125]. Cztery lata później nastąpił zarówno jakościowy, jak 1 Barack Obama miał konto niemal na wszystkich istotnych portalach społecznościowych. 58

59 i ilościowy rozwój stron internetowych. Witryny zawierały już liczne materiały audiowizualne czy animacje. Prowadzono również działania zmierzające do jak najszerszego rozpropagowania adresów tych stron na plakatach, ulotkach, billboardach i w innych formach reklamy politycznej. Kampania parlamentarna z 2001 roku była również pierwszą, podczas której pojawiły się strony pojedynczych kandydatów [Tamże: 140]. Podwójna elekcja z 2005 roku spowodowała wzrost poziomu zaawansowania witryn internetowych w stosunku do poprzedniej. Nastąpił postęp w kwestii komunikowania z wyborcami poprzez zastosowanie for dyskusyjnych, kalkulatorów podatkowych oraz formularzy, za pomocą których można było zadać interaktywne pytanie. Jednak dopiero prezydencka kampania z 2010 roku przyniosła istotną zmianę w sposobie wykorzystywania Internetu przez polskich polityków. Kandydaci nie tylko posiadali strony internetowe, ale usiłowali być obecni na portalach społecznościowych, takich jak Facebook, Nasza Klasa, Twitter, blip [Dobek Ostrowska, Baranowski 2011: 113]. Trzeba jednak dodać, że czynili to z różnym skutkiem. Liczne badania [Dobek Ostrowska, Baranowski 2011; Batorski, Nagraba, Zając, Zbieranek 2011; Żurawski 2010] wskazują na słabe wykorzystanie przez polskie partie polityczne i polityków potencjału, jaki daje Internet. Strony internetowe w komunikowaniu politycznym Przejawem komunikacji politycznej w Internecie jest przede wszystkim obecność na własnych stronach WWW polityków i partii politycznych. Strony internetowe jako kanał komunikowania politycznego pełnią cztery podstawowe funkcje: informowanie, łączenie, angażowanie i mobilizowanie [Foot, Schneider 2006]. Służą one niewątpliwie budowaniu wspólnoty opartej na silnych więzach emocjonalnych zarówno między politykiem a jego zwolennikami, jak i wśród samych zwolenników [Cwalina 2001: 430]. Sergiusz Trzeciak [2010: 37] wskazuje na następujące zalety wykorzystywania stron internetowych: niski koszt dostarczenia informacji, zapewnienie nadawcy pełnej kontroli nad przekazem, możliwość stałej aktualizacji publikowanych informacji oraz możliwość interaktywnej komunikacji z nieograniczonym gronem odbiorców, co ułatwia pozyskiwanie zwolenników i współpracowników. Dziś trudno sobie wyobrazić by znaczący polityk nie posiadał własnej strony internetowej, tym bardziej, jeżeli mówimy o politykach reprezentujących nas w PE. W końcówce kadencji własne witryny internetowe posiadają wszyscy polscy 59

60 eurodeputowani 2. W poprzedniej kadencji jedynie dwóch europarlamentarzystów nie posiadało strony WWW: Andrzej Wielowieyski wybrany z list Unii Wolności oraz Witold Tomczak z Ligi Polskich Rodzin [Szczepanik, Kaca, Łada 2009: ]. Metodologia Dane do badania, opisane w niniejszym raporcie, gromadzono na przełomie stycznia i lutego 2014 roku na próbie 51 polskich posłów do Parlamentu Europejskiego 3. Kryterium dopasowania eurodeputowanego do ugrupowania stanowi w tym przypadku lista, z której dostał się do europarlamentu w 2009 roku. W celu dokładnego sprawdzenia sposobów komunikacji i treści poruszanych na stronach internetowych polskich eurodeputowanych stworzono klucze kategoryzacyjne, umożliwiające obiektywne przeprowadzenie analizy oraz zbiorcze przedstawienie wyników. Klucze kodowe składały się z pytań dotyczących elementów składających się na interaktywność strony, hipertekstowość (rodzaje odnośników), linki do serwisów społecznościowych oraz dane kontaktowe. W celu zbadania interaktywności wyróżniono 9 kategorii: istnienie forum dyskusyjnego, obecność czatów z kandydatami, możliwość otrzymywania elektronicznego newslettera, obecność wyszukiwarki informacji, prowadzenie sond i ankiet, możliwość dopasowania witryny dla potrzeb osób niepełnosprawnych, możliwość odbierania plików dźwiękowych i audiowizualnych, dostępność technologii RSS (korzystają z niej osoby, które używają telefonu komórkowego do przeglądania stron internetowych) oraz dostępność strony w wersji obcojęzycznej. Hipertekstowość została zbadana poprzez wyodrębnienie 4 kategorii: dostępności hiperłączy kierujących na strony Parlamentu Europejskiego; dostępności hiperłączy kierujących na strony grupy parlamentarnej, której członkiem jest polityk; obecności odnośników do podstron związanych ze stażami, pracą czy wolontariatem w Parlamencie Europejskim i wreszcie obecności odnośników do inicjatyw podejmowanych przez eurodeputowanego. Odrębnej analizie zostały poddane linki do portali społecznościowych (Facebook, Nk.pl, Twitter, Youtube). Ostatnią badaną zmienną była możliwość kontaktu z politykiem. W tym celu zbadano dostępność danych mailowych, adresowych, a także możliwość kontaktu poprzez formularz zapytania. 2 Na początku kadencji witryny internetowej nie posiadała Joanna Senyszyn [Łada, Fałkowska-Warska 2012: 35]. 3 Do badania zostały włączone również strony Tadeusza Rossa i Zbigniewa Zaleskiego, którzy objęli mandaty 17 grudnia 2013 roku w wyniku powołania do rządu Rafała Trzaskowskiego i Leny Kolarskiej Bobińskiej. 60

61 Następną fazą badań było przeanalizowanie i przyporządkowanie powyższych funkcji i informacji do odpowiednich kategorii. Tabele przedstawiające wyniki zawierają znak + w przypadku obecności danej opcji i znak - w przypadku jej braku. Celem niniejszej analizy jest sprawdzenie, w jakim stopniu strony internetowe eurodeputowanych wykorzystują możliwości wynikające z potencjału, jaki niosą za sobą nowe media. Interaktywność stron WWW polskich eurodeputowanych Interaktywność strony jest jedną z najważniejszych jej cech, pozwala bowiem na utrwalenie więzi polityka z wyborcą, łatwą i szybką wymianę informacji oraz stworzenie wspólnoty pomiędzy użytkownikami. Z tego względu należy ją uznać za kluczową w budowaniu poparcia w stosunku do polityka oraz jego inicjatyw. W wyniku analizy stwierdzono jednak, że żadna z badanych witryn nie cechuje się bardzo wysoką interaktywnością (według kryteriów przyjętych w badaniu). Tylko kilku polityków wypadło w tej kategorii dobrze. Było to czterech posłów Platformy Obywatelskiej: Jacek Protasiewicz, Jacek Saryusz-Wolski, Róża Thun, Artur Zasada oraz jeden poseł Sojuszu Lewicy Demokratycznej Bogusław Liberadzki. Większość stron internetowych cechuje się średnią i małą interaktywnością (tabele 1-4). Żaden z posłów nie korzysta z czatów na swojej stronie. Nikt nie umieścił również forum dyskusyjnego dla użytkowników. Zapewne jest to celowe posunięcie, aby uniknąć spamu czy inwektyw. Jednocześnie brak tych narzędzi w znacznej mierze uniemożliwia politykom zapoznanie się z poglądami obywateli. Skutkuje to zatem zaburzeniem kontaktu oddolnego na linii wyborca-polityk. Wyniki przeprowadzonych badań wykazały, że główną grupą docelową posłów są obywatele polscy, z racji słabego zaangażowania w komunikację w językach obcych. Tylko 20 z 51 posłów posiada obcojęzyczną wersję swojej strony internetowej. W niniejszym badaniu wersja obcojęzyczna strony to taka, która umożliwia zmianę języka poprzez kliknięcie w odpowiednią ikonę na stronie startowej. Nie wzięto pod uwagę stron, gdzie przetłumaczona została tylko zakładka zawierająca biogram eurodeputowanego. Strona w wersji obcojęzycznej najczęściej jest mocno okrojona w stosunku do polskiej. Zawiera zazwyczaj życiorys, kontakt, przydatne linki. Zaledwie kilku polityków posiada wersję strony internetowej w języku innym niż angielski. Najczęściej są to niemiecki i francuski. Ewenementem jest niewątpliwie Ryszard Czarnecki, którego stronę możemy przeglądać w kilkunastu różnych językach (w tym przypadku zawarte są jednak szczątkowe informacje). 61

62 Ciekawej inicjatywy podjęli się Lidia Geringer de Oedenberg i Marek Siwiec, którzy na swoich stronach posiadają odnośniki do blogów prowadzonych po angielsku. Oba te blogi są na bieżąco aktualizowane, cieszą się również dużą popularnością. Możliwość zapisania się do newslettera, na bieżąco informującego o działalności posła, jest kolejnym elementem struktury stron WWW. Głównym celem stosowania newslettera jest informowanie odbiorców o pracy deputowanego. Pozwala on także związać internautów ze stroną poselską. Dziwić może zatem fakt, że takie rozwiązanie na swojej stronie zaproponowało jedynie 21 osób, gdyż jest to jeden z najprostszych sposobów na trwający w czasie kontakt z wyborcą. Ciekawe rozwiązanie w tym względzie zaproponował Marek Migalski, ponieważ równie łatwo dostępna jest na jego stronie funkcja otrzymywania newslettera, jak i rezygnacji z niego. Dostępność plików multimedialnych powoduje z jednej strony aktywizację użytkownika na stronie, z drugiej natomiast pełni funkcję perswazyjną. Podstawową jednostką w tej kategorii są zamieszczane na stronie zdjęcia. Na wszystkich poselskich stronach możemy znaleźć zdjęcia, zarówno samych deputowanych, ich rodzin, jak i innych polityków. Zdecydowana większość posłów zamieszcza na swoich stronach również materiały dźwiękowe i materiały video (fragmenty programów telewizyjnych, wywiady oraz filmy nagrane specjalnie na potrzeby strony internetowej). Elementem ułatwiającym szybkie odnalezienie interesujących nas zagadnień jest wyszukiwarka informacji. Jest ona szczególnie istotna w przypadku rozbudowanej strony. Takie rozwiązania proponuje 32 eurodeputowanych. Zaledwie 6 polityków zdecydowało się na zamieszczenie sond lub ankiet dla odwiedzających stronę. Byli to: Elżbieta Łukacijewska, Adam Bielan, Marek Gróbarczyk, Tomasz Poręba, Bogusław Liberadzki, Janusz Zemke. Sondy zamieszczone przez tych polityków dotyczyły najczęściej spraw nad jakimi pracują w PE lub ogólnego zadowolenia z członkowstwa Polski w UE. Taka inicjatywa zasługuje na szczególną uwagę, gdyż kształtuje ona zarówno poczucie wyborcy, że eurodeputowany liczy się z jego opinią, jak i pozwala uzyskać samym posłom informację zwrotną na temat ich działalności. Niezmiernie ważnym elementem wydaje się być również możliwość dostosowania strony internetowej dla osób słabo widzących (poprzez możliwość zmiany wielkości czcionki i dostosowanie kontrastu) oraz niesłyszących (poprzez zamieszczanie filmów wideo z napisami lub w języku migowym). Jeśli chodzi o obecność tego elementu to zdecydowanie najlepiej wypadają politycy Platformy Obywatelskiej (ułatwienia posiadają czterej posłowie) oraz Sojuszu Lewicy Demokratycznej (jeden poseł - Bogusław Liberadzki). Najwięcej 62

63 ułatwień zapewnia na swojej stronie Jacek Saryusz Wolski, bo są to zarówno udogodnienia dla słabo widzących, jak i niesłyszących. Pozostali politycy nie posiadają materiałów ułatwiających dostęp do strony osobom niesłyszącym. Ostatnim badanym elementem w tej kategorii była dostępność technologii RSS. Kanał ten zawiera w streszczonej formie wiadomości z danej strony WWW lub ich pełny tekst. Użytkownik pobiera jedynie nagłówki wiadomości, a następnie może wczytać te informacje ze strony, które go interesują [Trzeciak 2010:152]. Na zastosowanie tej technologii zdecydowało się jedynie 11 eurodeputowanych, w większości reprezentujących Platformę Obywatelską. 63

64 Tabela 1. Interaktywność stron internetowych posłów do PE wybranych z list PO Grafika multimedia na stronie posła do PE ograniczały się jedynie do plików graficznych.+* posiadanie co najmniej dwóch rodzajów ułatwień dla użytkowników niepełnosprawnych (możliwość zmiany wielkości czcionki, możliwość zmiany kontrastu, wideo z napisami bądź językiem migowym). Opracowanie własne Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji

65 Tabela 2. Interaktywność stron internetowych posłów do PE wybranych z list PiS Opracowanie własne Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji

66 Tabela 3. Interaktywność stron internetowych posłów do PE wybranych z list SLD-UP Opracowanie własne Tabela 4. Interaktywność stron internetowych posłów do PE wybranych z list PSL Opracowanie własne Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji

67 Hipertekstowość witryn WWW Hipertekstowość w niniejszej analizie jest rozumiana dwojako. Po pierwsze, jako obecność odnośników kierujących do innych stron zewnętrznych. Po drugie natomiast, jako ułatwienie użytkownikowi poruszanie się po stronie. Witryny osiemnastu polityków wykazują się wysoką hipertekstowością, posiadając odnośniki do wszystkich badanych kategorii (tabele 5-8). Po raz kolejny najlepiej wypadli przedstawiciele Platformy Obywatelskiej. Aż 12 stron eurodeputowanych wywodzących się z tej partii cechuje się wysokim poziomem hipertekstowości. Słabo pod tym względem wypadają natomiast strony polityków wywodzących się z Prawa i Sprawiedliwości oraz Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Biorąc pod uwagę wyniki konkretnych posłów, niską hipertekstowością (obecnością tylko jednego odnośnika) cechują się strony sześciu z nich: Jana Olbrychta, Jarosława Wałęsy, Tadeusza Cymańskiego, Jacka Włosowicza, Zbigniewa Ziobry i Marka Siwca. Jeśli chodzi o pierwszą z analizowanych kategorii, czyli hiperłączy kierujących na strony Parlamentu Europejskiego, to odnośników takich nie posiada ośmiu polityków: Jan Olbrycht, Tadeusz Zwiefka, Tadeusz Cymański, Paweł Kowal, Jacek Włosowicz, Zbigniew Ziobro, Adam Gierek oraz Marek Siwiec. Odnośniki do stron frakcji politycznej, w której znajduje się dany polityk zamieściła na swoich stronach zdecydowana większość eurodeputowanych. Danych takich nie zawierają strony jedynie pięciu polityków: Jana Olbrychta, Tadeusza Zwiefki, Tadeusza Cymańskiego, Jacka Włosowicza i Zbigniewa Ziobry. Dziwić może fakt, że kilku wymienionych powyżej posłów sprawuje mandat już drugą kadencję. Należałoby zatem sądzić, że będą oni promować zarówno działalność i funkcjonowanie instytucji UE, jak i inicjatywy grup politycznych. Z punktu widzenia odwiedzającego stronę, a szczególnie ludzi młodych, ważne wydają się być widoczne odnośniki do podstron związanych z różnego rodzaju konkursami, stażami czy wolontariatem. W ten sposób można również pozyskać również wolontariuszy, przydatnych w czasie kampanii wyborczej oraz wyselekcjonować grupę przyszłych aktywistów partyjnych. Łatwy dostęp do tych informacji możemy znaleźć na stronach jedynie 19 polskich eurodeputowanych. Strony internetowe stanowią doskonały i stosunkowo tani kanał, za pośrednictwem którego polityk może zaprezentować rezultaty swojej działalności. Witryny umożliwiają zatem permanentną kampanię i wpływają na ukształtowanie wizerunku aktywnego posła. Tym dziwniejszy jest fakt, że odnośniki przedstawiające podejmowane przez polityka inicjatywy nie pojawiły się na stronach 13 polskich eurodeputowanych. 67

68 Tabela 5. Hipertekstowość stron internetowych posłów do PE wybranych z list PO Opracowanie własne Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji

69 Tabela 6. Hipertekstowość stron internetowych posłów do PE wybranych z list PiS Opracowanie własne Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji

70 Tabela 7. Hipertekstowość stron internetowych posłów do PE wybranych z list SLD-UP Opracowanie własne Tabela 8. Hipertekstowość stron internetowych posłów do PE wybranych z list PSL Opracowanie własne Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji

71 Odnośniki do social media Wszelkie przejawy działalności w Internecie powinny się wzajemnie propagować, dlatego też na swojej stronie warto podać linki do portali społecznościowych. Umieszczane są one zazwyczaj na stronie głównej albo w zakładce kontakt. Polscy posłowie dosyć chętnie zamieszczają linki do swoich profili na portalach społecznościowych (tabele 9-12). Jak wskazuje analiza odnośników do social media, jedynie witryny dwóch polityków (Wojciecha Olejniczaka i Andrzeja Grzyba) charakteryzują się ich bardzo wysoką obecnością, co oznacza, że posiadają one odnośniki do wszystkich badanych portali społecznościowych. Na drugim biegunie znaleźli się politycy, którzy nie zamieścili ani jednego odnośnika. Są to: Adam Gierek, Andrzej Bratkowski, Zbigniew Ziobro, Jacek Włosowicz, Janusz Wojciechowski, Konrad Szymański, Zbigniew Zaleski, Sławomir Nitras. Najpopularniejszym portalem społecznościowym wśród polskich eurodeputowanych jest Facebook. Tylko 11 z 51 badanych posłów nie umieściło na swojej stronie odnośnika do tego medium społecznościowego. Warto podkreślić, że sześciu posłów z tego grona w ogóle nie posiada konta na tym portalu. Są to: Adam Gierek, Michał Kamiński, Mirosław Piotrowski, Jacek Protasiewicz, Konrad Szymański oraz Janusz Wojciechowski. Twitter był kolejnym portalem, do którego zostały zbadane odnośniki. W przypadku tego kanału komunikacji liczba odnośników jest jeszcze niższa. Jedynie 27 eurodeputowanych zaproponowało odbiorcom swojej strony możliwość przejścia na twitterowy profil. Ciekawie przedstawia się w tym aspekcie witryna Marka Migalskiego, który kreuje się na polityka korzystającego z mediów społecznościowych, ale próżno szukać na niej odnośnika do konta na Twitterze czy Facebooka tego śląskiego polityka. Badania wykazały, że portal Nk.pl (dawniej Nasza Klasa) zdecydowanie stracił na popularności wśród polskich polityków. Odnośnik do konta na tym portalu możemy znaleźć zaledwie na stronach trzech eurodeputowanych: Elżbiety Łukacijewskiej, Wojciecha Olejniczaka i Andrzeja Grzyba. 71

72 Tabela 9. Odnośniki do social media na stronach internetowych posłów do PE wybranych z list PO SOCIAL MEDIA Poseł do PE Facebook Twitter NK Youtube PODSUMOWANIE P. Borys Niska J. Buzek Średnia M. Handzlik Niska J. Hibner Niska D. Hübner Niska D. Jazłowiecka Wysoka S. Jędrzejewska Wysoka F. Kaczmarek Średnia J. Kozłowski Niska K. Lisek Wysoka E. Łukacijewska Wysoka B. Marcinkiewicz Niska S. Nitras Brak J. Olbrycht Wysoka J. Protasiewicz Średnia T. Ross Wysoka J. Saryusz-Wolski Wysoka J. Skrzydlewska Wysoka B. Sonik Wysoka R. Thun Wysoka J. Wałęsa Niska Z. Zaleski Brak P. Zalewski Wysoka A. Zasada Niska T. Zwiefka Niska Opracowanie własne Tabela 10. Odnośniki do social media na stronach internetowych posłów do PE wybranych z list PiS SOCIAL MEDIA Poseł do PE Facebook Twitter NK Youtube PODSUMOWANIE A. Bielan Niska T. Cymański Średnia R. Czarnecki Średnia M. Gróbarczyk Wysoka M. Kamiński Średnia P. Kowal Średnia J. Kurski Średnia R. Legutko Niska M. Migalski Niska M. Piotrowski Wysoka T. Poręba Średnia K. Szymański Brak J. Włosowicz Brak J. Wojciechowski Brak Z. Ziobro Brak Opracowanie własne 72

73 Tabela 11. Odnośniki do social media na stronach internetowych posłów do PE wybranych z list SLD SOCIAL MEDIA Poseł do PE Facebook Twitter NK Youtube PODSUMOWANIE L. Geringer de Oedenberg Wysoka A. Gierek Brak B. Liberadzki Średnia W. Olejniczak Bardzo wysoka J. Senyszyn Średnia M. Siwiec Średnia J. Zemke Niska Opracowanie własne Tabela 12. Odnośniki do social media na stronach internetowych posłów do PE wybranych z list PSL SOCIAL MEDIA Poseł do PE Facebook Twitter NK Youtube PODSUMOWANIE A. Bratkowski Niska A. Grzyb Bardzo wysoka J. Kalinowski Niska Cz. Siekierski Średnia Opracowanie własne Dane kontaktowe Szybki kontakt pomiędzy nadawcą a odbiorcą jest jedną z cech sieciowości. Jak wynika z przeprowadzonej analizy stron internetowych, nie wszyscy politycy zamieszczają na swoich stronach dane kontaktowe, szczególnie te, które są związane z komunikacją online (tabele 13-16). Dane adresowe do biura posła w Brukseli, jak i biur terenowych w Polsce znalazły się na wszystkich badanych witrynach. Adresu mailowego 1 nie zamieściło natomiast 2 polityków: Janusz Wojciechowski i Joanna Senyszyn. Na zamieszczenie formularza kontaktowego (formularza zapytania) nie zdecydowało się aż 27 eurodeputowanych. Tabela 13. Dane kontaktowe na stronach internetowych posłów do PE wybranych z list PO KONTAKT Poseł do PE Formularz zapytania Adres PODSUMOWANIE P. Borys Średnia J. Buzek Średnia M. Handzlik Wysoka J. Hibner Średnia D. Hübner Wysoka 1 Pod uwagę brany był zarówno adres do samego eurodeputowanego, jak i do jego asystentów. 73

74 D. Jazłowiecka Średnia S. Jędrzejewska Średnia F. Kaczmarek Wysoka J. Kozłowski Średnia K. Lisek Wysoka E. Łukacijewska Wysoka B. Marcinkiewicz Wysoka S. Nitras Średnia J. Olbrycht Wysoka J. Protasiewicz Średnia T. Ross Średnia J. Saryusz-Wolski Wysoka J. Skrzydlewska Wysoka B. Sonik Wysoka R. Thun Średnia J. Wałęsa Średnia Z. Zaleski Wysoka P. Zalewski Wysoka A. Zasada Wysoka T. Zwiefka Wysoka Opracowanie własne Tabela 14. Dane kontaktowe na stronach internetowych posłów do PE wybranych z list PiS KONTAKT Poseł do PE Formularz zapytania Adres PODSUMOWANIE A. Bielan Średnia T. Cymański Wysoka R. Czarnecki Średnia M. Gróbarczyk Średnia M. Kamiński Wysoka P. Kowal Wysoka J. Kurski Średnia R. Legutko Wysoka M. Migalski Wysoka M. Piotrowski Wysoka T. Poręba Średnia K. Szymański Średnia J. Włosowicz Średnia J. Wojciechowski Niska Z. Ziobro Wysoka Opracowanie własne 74

75 Tabela 15. Dane kontaktowe na stronach internetowych posłów do PE wybranych z list SLD KONTAKT Poseł do PE Formularz zapytania Adres PODSUMOWANIE L. Geringer de Oedenberg Wysoka A. Gierek Średnia B. Liberadzki Wysoka W. Olejniczak Średnia J. Senyszyn Średnia M. Siwiec Średnia J. Zemke Wysoka Opracowanie własne Tabela 16. Dane kontaktowe na stronach internetowych posłów do PE wybranych z list PSL KONTAKT Poseł do PE Formularz zapytania Adres PODSUMOWANIE A. Bratkowski Średnia A. Grzyb Średnia J. Kalinowski Średnia Cz. Siekierski Wysoka Opracowanie własne Jakość stron internetowych W celu przedstawienia zbiorczych wyników analizy połączone zostały wszystkie elementy składające się na cztery badane kategorie (interaktywność, hipertekstowość, odnośniki do social media, kontakt). W ten sposób uzyskany został wskaźnik określający jakość analizowanych stron internetowych. Maksymalny wynik, jaki mogła uzyskać witryna wynosił 20 (suma wszystkich badanych elementów). W pierwszej kolejności obliczona została średnia dla wszystkich 51 eurodeputowanych, która wyniosła 10,02. Wynika z tego, że ich strony zawierały przeciętnie połowę elementów składających się na badane kategorie. Następnie wyliczone zostały średnie dla poszczególnych partii politycznych, do jakich obecnie przynależą posłowie do PE (tabela 17). Z analizy wykluczony został Michał Kamiński, który jest obecnie posłem niezależnym. Rezultat Twojego Ruchu i Unii Pracy jest odzwierciedleniem wyników jedynych posłów, zasiadających w europarlamencie z ramienia tych ugrupowań (odpowiednio: Marek Siwiec i Adam Gierek). 75

76 Tabela 17. Średni wynik przedstawicieli partii zasiadających w Parlamencie Europejskim Partia Liczba posłów Średnia Sojusz Lewicy Demokratycznej 5 11,60 Platforma Obywatelska 24 11,00 Polska Razem Jarosława Gowina 4 10,50 Prawo i Sprawiedliwość 7 8,86 Polskie Stronnictwo Ludowe 4 8,25 Twój Ruch 1 7,00 Solidarna Polska 4 7,00 Unia Pracy 1 5,00 Opracowanie własne Najlepiej w tym badaniu wypadły strony internetowe przedstawicieli Sojuszu Lewicy Demokratycznej (średnio 11,6 analizowanych elementów dostępnych na stronie). Wyniki powyżej średniej zanotowały również Platforma Obywatelska (11) oraz Polska Razem Jarosława Gowina (10,5). Na przeciwległym biegunie znalazły się Twój Ruch i Solidarna Polska (obie 7) oraz Unia Pracy (5). Biorąc pod uwagę indywidualne wyniki (tabela 18), najlepiej wypadło czterech przedstawicieli Platformy Obywatelskiej (Elżbieta Łukacijewska, Jacek Protasiewicz, Jacek Saryusz-Wolski, Joanna Skrzydlewska) oraz dwóch posłów Sojuszu Lewicy Demokratycznej (Lidia Geringer de Oedenberg i Bogusław Liberadzki). Posiadali oni na swoich stronach 14 z 20 badanych elementów. Najgorzej zaprezentowali się natomiast Arkadiusz Bratkowski z PSL, Adam Gierek z UP, Zbigniew Ziobro i Jacek Włosowicz (obaj SP). Jednostkowe wyniki uzyskane przez posłów potwierdzają zatem średnie wskaźniki dla partii. Tabela 18. Łączny wynik stron internetowych polskich eurodeputowanych Poseł do PE Partia Łączny wynik E. Łukacijewska PO 14 J. Protasiewicz PO 14 J. Saryusz-Wolski PO 14 J. Skrzydlewska PO 14 L. Geringer de Oedenberg SLD 14 B. Liberadzki SLD 14 A. Bratkowski PSL 5 A. Gierek UP 5 Z. Ziobro SP 5 J. Włosowicz SP 4 Opracowanie własne 76

77 Wnioski Wszyscy posłowie do europarlamentu posiadają własne strony internetowe, jednak, jak wykazały badania, znacząco różnią się one funkcjonalnością. Polscy eurodeputowani z reguły słabo wykorzystują to narzędzie komunikacji z wyborcami, szczególnie jeśli chodzi o interaktywność. Żaden z nich nie umieścił na stronie czatu czy forum, jedynie nieliczni w celu komunikacji z wyborcami posłużyli się sondami i ankietami. Wynika z tego, że politycy reprezentujący nas w PE nie wykorzystują potencjału narzędzi, jakimi może dysponować strona internetowa, w celu komunikowania się z obywatelami lub angażowania ich politycznie. Witryny większości eurodeputowanych spełniają przede wszystkim funkcję informacyjną, a sami politycy ograniczają się do istnienia, nie zaś do działania w sieci. Bibliografia Batorski Dominik, Nagraba Marcin, Zając Jan, Zbieranek Jarosław (2011), Internet w kampanii wyborczej 2011, Warszawa: Instytut Spraw Publicznych. Cwalina Wojciech (2001) Internet: nowy multi-kanał marketingu politycznego [w:] T. Zasępa (red.), Internet. Fenomen społeczeństwa informacyjnego, Częstochowa: Święty Paweł. Dobek Ostrowska Bogusława, Baranowski Paweł (2011), Witryny internetowe kandydatów jako narzędzie komunikowania wyborczego w kampanii parlamentarnej w 2011 roku, Studia politologiczne, nr 24. Foot Kirsten, Schneider Steven (2006), Web Campaigning, London: MIT Press. Kancik Ewelina (2013), Internetowe kampanie wyborcze w Stanach Zjednoczonych jako przykład nowoczesnego marketingu wyborczego, [w:] P. Jakubowski, E. Kancik (red.), Współczesne kampanie wyborcze w Polsce i na świecie, Lublin: Wydawnictwo UMCS. Kolczyński Mariusz (2007), Strategie komunikowania politycznego, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. Łada Agnieszka, Fałkowska-Warska Małgorzata (2012), Europoseł w sieci, Warszawa: Instytut Spraw Publicznych. Piasecki Andrzej K. (2004), Wybory. Parlamentarne, samorządowe, prezydenckie , Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek. Szczepanik Melchior, Kaca Elżbieta, Łada Agnieszka (2009), Bilans aktywności polskich posłów do Parlamentu Europejskiego. Cele, osiągnięcia, wnioski na przyszłość, Warszawa: Instytut Spraw Publicznych. 77

78 Trzeciak Sergiusz (2010), Marketing polityczny w Internecie, Warszawa: Wydawnictwo Muza SA. Turska-Kawa Agnieszka, Wojtasik Waldemar (2013), Communication Function of Elections, Communication Today 1(4)/2013. Żurawski Jakub (2010), Internet jako współczesny środek elektronicznej komunikacji wyborczej, Kraków: Księgarnia Akademicka 78

79 DOI: /m9.figshare Paulina Kubczak Aktywność polskich eurodeputowanych w Internecie Wprowadzenie Komunikowanie polityczne jest procesem, który zachodzi w konkretnym otoczeniu społecznym, politycznym, medialnym oraz kulturowym [Turska-Kawa, Wojtasik 2013: 36-47]. Według politologów ma ono niebagatelne znaczenie w życiu politycznym. Jacques Gerstle stwierdza, że polityka nie mogłaby funkcjonować bez komunikowania, a społeczeństwo bez umiejętności porozumiewania się byłoby bezmyślnym tworem, a hiszpańska badaczka María José Canel posuwa się nawet do stwierdzenia, że bez komunikowania nie byłoby polityki [Dobek-Ostrowska 2007: 129]. Jak każdy rodzaj komunikowania, także komunikowanie polityczne składa się z wielu elementów, jednak trzy z nich pełnią szczególną rolę. Według Walerego Pisarka [2008: 20] są to: nadawca - podmiot komunikowania, który jest bezpośrednio lub pośrednio odpowiedzialny za treść i formę przekazu. Inaczej jest nazywany komunikatorem lub źródłem przekazu. W komunikowaniu masowym to osoba, grupa osób lub instytucja, która pośrednio lub bezpośrednio udostępnia wypowiedzi nieograniczonej liczbie odbiorców. przekaz - treści intelektualne i emocjonalne, przenoszone między nadawcą a odbiorcą. Bywa też nazywany komunikatem lub informacją. odbiorca przekazu, nazywany inaczej adresatem lub recypientem. Wśród wielu możliwych kanałów komunikowania się polityków z wyborcami w ostatnich latach najbardziej dynamicznie rozwija się Internet. Nie ma w tym nic dziwnego - według danych z 2012 roku dostęp do Internetu w domu miało 2/3 Polaków w wieku powyżej 15 roku życia, a średni czas spędzany w sieci to około 2 godzin dziennie. Stale rośnie również popularność Internetu mobilnego, którego używa już 16% osób korzystających z sieci. 59% polskich internautów posiada konto na portalu społecznościowym i zauważalny jest wzrost liczby osób, które korzystają z portali takich jak Facebook czy Twitter [World Internet Project. Poland 2012]. 79

80 Sebastian Sobczyk [2005: ] wyodrębnia kilka czynników, mających znaczący wpływ na to, że politycy tak chętnie wykorzystują do swoich działań Internet. Są to: Stały wzrost liczby osób, które mają dostęp do Internetu i regularnie z niego korzystają. Według Sobczyka sytuacja ta nie będzie się nadal dynamicznie rozwijała, a liczba użytkowników Internetu dąży raczej do stabilizacji. Zmienić się może jedynie struktura korzystania z sieci (rezygnacja z łączy wąskopasmowych na rzecz szerokopasmowych). Spadek liczby osób, biorących udział w elekcjach. W tym przypadku Internet może stać się kanałem, za pomocą którego dotrze się do osób biernych wyborczo i spowoduje ich polityczną aktywizację [Wojtasik 2013: 34-35]. Pojawienie się nowego pokolenia wyborców (tzw. Millenium kids, Generacja Y). Zalicza się do niego osoby urodzone po 1980 roku. Ci młodzi ludzie przez to, że zostali wychowani na przekazie telewizyjnym w znacznym stopniu uodpornili się na tradycyjne działania perswazyjne, a dzięki dostępowi do Internetu są dużo bardziej świadomi procesów, jakie zachodzą we współczesnym świecie. Takie osoby stanowią rosnący elektorat polityków, a najlepszym sposobem dotarcia do nich jest właśnie Internet. Istnienie wpływowego lobby firm, które zajmują się wdrażaniem technologii komputerowych. Czynnik ten jest szczególnie istotny w amerykańskich kampaniach politycznych, ma jednak mniejsze znaczenie w warunkach polskich. Rozwój rynku usług konsumpcyjnych w sieci. Stale rosną dochody firm, które decydują się na sprzedaż swoich produktów za pośrednictwem Internetu oraz wydatki na reklamę w sieci. Daje to nadzieję na to, że internetowe działania polityczne będą się rozwijały w podobnym tempie. Między innymi z powodu wymienionych wyżej czynników Internet stał się idealnym sposobem komunikacji polityków z wyborcami. Narzędzia, które są wykorzystywane w tym procesie to strony WWW, blogi, serwisy społecznościowe, a nawet kanały na portalu YouTube. Komunikacja w tym wypadku jest wielostronna, a odbiorcy mogą stać się również nadawcami treści [Batorski, Zając 2011: 13]. Internet znacząco wpływa na zindywidualizowanie przekazu. Jak zauważa Sławomir Gawroński [2007: 220] sieć sprawia, że nie ma już rynku masowego, a wiele milionów rynków, na które składa się tylko jedna osoba. 80

81 Celem niniejszego artykułu jest przeanalizowanie internetowej aktywności polskich posłów do Parlamentu Europejskiego w kadencji oraz odbioru społecznego ich działalności w sieci. Aktywność polskich eurodeputowanych w Internecie Badania dotyczące aktywności w sieci polskich eurodeputowanych zostały przeprowadzone w dniach 7-27 grudnia 2013 roku. Polegały one na obserwowaniu ich kont na portalach społecznościowych (Twitter, Facebook, nk.pl), kanałów w serwisie YouTube, blogów oraz witryn internetowych. Z racji tego, że za pośrednictwem tych narzędzi można przesyłać bardzo dużo informacji w stosunkowo krótkim czasie, analiza ma w dużej mierze charakter ilościowy. Przeprowadzone zostało również badanie tzw. tajemniczego wyborcy, które polegało na wysłaniu do europarlamentarzystów i z krótkim zapytaniem. Jego celem było sprawdzenie, ilu z nich odpowie na taką próbę nawiązania kontaktu. Już w trakcie przeprowadzania badań doszło do zmian w składzie polskich deputowanych w Parlamencie Europejskim w wyniku rekonstrukcji rządu Lena Kolarska- Bobińska oraz Rafał Trzaskowski zostali ministrami [Nowi ministrowie zaprzysiężeni]. Z tego powodu w badaniach brałam pod uwagę przejawy aktywności w sieci 49 posłów do PE. Skład polskiej delegacji w Parlamencie Europejskim został uzupełniony 17 grudnia 2013 roku, kiedy mandaty otrzymali Tadeusz Ross oraz Zbigniew Zaleski, którzy nie zostali jednak uwzględnieni w badaniach. Strony internetowe polskich eurodeputowanych Wszyscy polscy eurodeputowani posiadają strony internetowe, dlatego też właśnie one są podstawowym kanałem internetowej komunikacji z wyborcami. Na swoich witrynach umieszczają oni materiały o różnorodnej tematyce. Najbardziej popularnymi są zdjęcia, informacje o bieżącej działalności, adresy i kontakt do biur poselskich oraz odnośniki do portali społecznościowych. Jednym ze sposobów na zbadanie popularności stron internetowych jest sprawdzanie ich pozycji w rankingu, który przygotowywany jest przez portal ALEXA.com. Za jego pomocą możemy sprawdzić, jaką pozycję zajmuje dana strona internetowa w światowym rankingu. Administratorzy portalu określają ją obliczając ilość dziennych wejść oraz 81

82 wyświetleń strony w ostatnich trzech miesiącach. Jeśli liczba ta jest zbyt mała, strona w ogóle nie pojawia się w rankingu 1. Wykres 1. Popularność witryn polskich eurodeputowanych według rankingu portalu ALEXA.COM 30 - witryny europosłów, które znalazły się w rankingu ALEXA.COM 19 - witryny europosłów, które nie znalazły się w rankingu ALEXA.COM Opracowanie własne na podstawie portalu ALEXA.com Pozycję stron eurodeputowanych w rankingu ALEXA.com sprawdzałam 16 grudnia 2013 roku. Wśród witryn polskich posłów do PE najpopularniejsza okazała się być strona Lidii Geringer de Oedenberg, która zajęła miejsce w skali światowej. Wśród pięciu najpopularniejszych stron znalazła się również witryny: Marka Migalskiego ( miejsce), Ryszarda Legutki ( miejsce), Bogusława Sonika ( miejsce) oraz Pawła Borysa ( miejsce). Warto zauważyć, że strony te mimo wszystko znajdują się na bardzo odległych pozycjach w światowym rankingu. 1 zob. też. (dostęp: ) 82

83 Rysunek 1. Popularność strony Lidii Geringer de Oedenberg według portalu ALEXA.COM Źródło: alexa.com Oprócz powyższych pięciu, w pierwszych dziesięciu milionach najpopularniejszych stron na świecie znalazły się jeszcze witryny 12 polskich europarlamentarzystów. Były nimi strony należące do: Janusza Zemke, Pawła Kowala, Bogusława Liberadzkiego, Janusza Wojciechowskiego, Pawła Zalewskiego, Bogdana Marcinkiewicza, Elżbiety Łukacijewskiej, Jana Kozłowskiego, Jerzego Buzka, Mirosława Piotrowskiego oraz Zbigniewa Ziobry. Tabela 1. Najbardziej i najmniej popularne witryny polskich eurospołów według portalu ALEXA.com Poseł do PE Adres witryny Pozycja w rankingu 1. Lidia Geringer Marek Migalski Ryszard Legutko Bogusław Sonik Piotr Borys Tomasz Poręba Adam Gierek Tadeusz Cymański Krzysztof Lisek Sławomir Nitras Opracowanie własne na podstawie portalu ALEXA.com Najmniej popularnymi ze stron, które zostały zakwalifikowane przez portal ALEXA.com były witryny: Tomasza Poręby ( miejsce), Adama Gierka ( miejsce), Tadeusza Cymańskiego ( miejsce), Krzysztofa Liska ( miejsce) oraz Sławomira Nitrasa ( miejsce). W rankingu ALEXA.com nie zostały umieszczone strony 19 polskich posłów do PE (tabela 2). Oznacza to, iż na moment badania były one zbyt mało popularne w skali światowej (miały zbyt mało wejść), by mogły zostać sklasyfikowane. 83

84 Tabela 2. Witryny eurodeputowanych, które z powodu zbyt małej liczby wejść w ostatnich 3 miesiącach nie znalazły się w rankingu ALEXA.COM Poseł do PE Adres witryny 1. Adam Bielan 2. Arkadiusz Bratkowski 3. Marek Gróbarczyk 4. Andrzej Grzyb 5. Jolanta Hibner 6. Danuta Hübner 7. Danuta Jazłowiecka 8. Sidonia Jędrzejewska 9. Filip Kaczmarek Jarosław Kalinowski Michał Kamiński Jacek Kurski / jacekkurski.blogspot.com 13. Jan Olbrycht Jacek Saryusz-Wolski Konrad Szymański Jarosław Wałęsa Czesław Siekierski Joanna Skrzydlewska Jacek Włosowicz Opracowanie własne na podstawie ALEXA.com Twitter Twitter jest dość popularnym narzędziem wśród polskich posłów do PE. Obecnie udziela się na nim 32 europarlamentarzystów. Warto jednak zauważyć, że konta trzech z nich nie są używane od dłuższego czasu. Arkadiusz Bratkowski ostatniego tweeta umieścił 29 marca 2013 roku, Tadeusz Cymański 11 sierpnia 2013 roku. Najdłużej nieaktywne jest konto Michała Kamińskiego - ostatni wpis zamieszczono tam 9 listopada 2011 roku. Mimo to konta nie zostały usunięte ani oficjalnie zawieszone, dlatego też są one brane pod uwagę w moich statystykach. W poniższych tabelach konta tych eurodeputowanych zostały zaznaczone kolorem żółtym. 84

85 Rysunek 2. Przykład danych, zgromadzonych w serwisie twopcharts.com dla konta Marka Migalskiego na Twitterze. Najważniejsze dane to trzy pierwsze w tabeli od: obserwujący profil, obserwowani przez posła, liczba tweetów Źródło: twopcharts.com Dane do badania pozyskałam za pomocą narzędzia Twopcharts.com, ponieważ bezpośrednio na Twitterze mamy dostęp jedynie do ostatnio zamieszczonych tweetów. Twopcharts umożliwia dostęp do stu pierwszych krótkich wiadomości zamieszczonych przez danego użytkownika oraz przedstawia dane takie jak: ogólna liczba tweetów, czas istnienia konta, liczbę osób obserwujących danego użytkownika 2. Wszystkie dane dotyczące aktywności na Twitterze pochodzą z 20 grudnia 2013 roku. Tabela 3. Liczba tweetów zamieszczanych przez polskich posłów do PE. Kolorem żółtym wyróżnione zostały konta od dawna nieaktywne - w nawiasie podana data ostatniego wpisu Poseł do PE Liczba tweetów 1. Marek Migalski Paweł Kowal Krzysztof Lisek Jacek Saryusz-Wolski Filip Kaczmarek Arkadiusz Bratkowski ( ) Artur Zasada Tomasz Poręba Tadeusz Cymański ( ) Michał Kamiński ( ) 13 Opracowanie własne na podstawie danych z serwisu twopcharts.com Jeśli chodzi o liczbę przesłanych tweetów, zdecydowanym liderem jest Marek Migalski, który do 20 grudnia 2013 roku umieścił wiadomości. W najczęściej tweetującej piątce eurodeputowanych znaleźli się również: Paweł Kowal (9 003 tweety), Krzysztof Lisek (7 386 tweetów), Jacek Saryusz-Wolski (4 686 tweetów) oraz Filip Kaczmarek (3 256 tweetów). 2 Zob. też (dostęp: ) 85

86 Posłami do PE, którzy na swoim koncie umieścili najmniej wiadomości byli: Arkadiusz Bratkowski (120 tweetów), Artur Zasada (110 tweetów), Tomasz Poręba (43 tweety), Tadeusz Cymański (26 tweetów) oraz Michał Kamiński (13 tweetów). Jednak Tomasz Poręba z Twittera korzysta dopiero od 30 listopada 2013 roku, dlatego też w jego przypadku tak niski wynik nie dziwi. Sama ilość umieszczonych wiadomości nie jest zbyt miarodajnym sposobem na określenie aktywności danego eurodeputowanego na portalu Twitter. Z tego powodu obliczyłam, ile wiadomości dziennie średnio umieścili (tabela 4). Obliczeń dokonałam dzieląc ogólną liczbę tweetów przez liczbę dni istnienia konta na Twitterze. Tabela 4. Eurodeputowani, którzy zamieszczają dziennie najwięcej tweetów Poseł do PE Liczba tweetów Dni na Twitterze Tweety dziennie 1. Marek Migalski ok Jacek Saryusz-Wolski ok Krzysztof Lisek ok Paweł Kowal ok Andrzej Grzyb ok. 6 Opracowanie własne na podstawie twopcharts.com Na pierwszym miejscu ponownie znalazł się Marek Migalski, który umieszcza dziennie około 25 tweetów. Kolejne pozycje zajęli: Jacek Saryusz-Wolski (około 24 tweety dziennie), Krzysztof Lisek (około 10 tweetów), Paweł Kowal oraz Andrzej Grzyb (obaj zamieszczają około 6 tweetów dziennie). Polscy eurodeputowani dziennie umieszczają na Twitterze średnio około 3 tweetów. Oprócz wymienionych pięciu posłów do PE nikomu nie udało się przekroczyć tej granicy. Jedenastu z nich zamieszcza średnio mniej niż jednego tweeta dziennie. Są to: Danuta Jazłowiecka, Lidia Geringer de Oedenberg, Joanna Skrzydlewska, Joanna Senyszyn, Czesław Siekierski, Jan Olbrycht, Arkadiusz Bratkowski, Marek Gróbarczyk, Artur Zasada, Tadeusz Cymański oraz Michał Kamiński. Warto zauważyć, iż europarlamentarzyści często nie decydują się na samodzielne wyrażanie własnej opinii, ale tylko podają linki do ich zdaniem ciekawych materiałów, bądź też używają opcji retweet, która polega na podaniu dalej wpisu innego użytkownika tak, aby wyświetlony on został na naszym profilu. Miarą popularności danego użytkownika na Twitterze jest liczba osób, które go obserwują. Dodając kogoś do listy obserwowanych pokazujemy, że chcemy mieć na bieżąco dostęp do udostępnianych przez tę osobę treści i interesuje nas to, co dana osoba ma do 86

87 przekazania za pośrednictwem Twittera. Dane dotyczące liczby osób obserwujących polskich eurodeputowanych również zaczerpnęłam z portalu Twopcharts.com. Tabela 5. Najczęściej i najrzadziej obserwowani polscy eurodeputowani na portalu Twitter Poseł do PE Liczba obserwujących 1. Jerzy Buzek Wojciech Olejniczak Paweł Kowal Marek Siwiec Adam Bielan Bogusław Liberadzki Tomasz Poręba Artur Zasada Czesław Siekierski Arkadiusz Bratkowski 111 Opracowanie własne na podstawie twopcharts.com Niekwestionowanym liderem, jeśli chodzi o liczbę obserwujących jest Jerzy Buzek, którego do listy obserwowanych dodało użytkowników Twittera. Tak wysoki wynik nie jest jednak zaskoczeniem, ponieważ Jerzy Buzek jako przewodniczący Parlamentu Europejskiego w latach niewątpliwie zyskał sobie dużą popularność w całej Unii Europejskiej. Na drugiej pozycji uplasował się Wojciech Olejniczak ( obserwujących). Kolejne pozycje w pierwszej piątce najliczniej obserwowanych eurodeputowanych przypadły: Pawłowi Kowalowi (17 753), Markowi Siwcowi (14 545) oraz Adamowi Bielanowi (12 925). Średnia ilość obserwujących konta polskich posłów do PE wynosi w przybliżeniu osób. Tylko dziesięciu spośród trzydziestu dwóch eurodeputowanych używających Twittera zgromadziło więcej niż średnią liczbę obserwujących. Oprócz wymienionych już najpopularniejszych posłów byli to: Ryszard Czarnecki ( obserwujących), Sławomir Nitras (11 550), Michał Kamiński (9 717), Marek Migalski (8 787) oraz Jacek Protasiewicz (7 538). Spośród eurodeputowanych, którzy komunikują się z wyborcami za pośrednictwem Twittera najmniej popularnymi użytkownikami są: Bogusław Liberadzki (651 obserwujących), Tomasz Poręba (376), Artur Zasada (264), Czesław Siekierski (231) oraz Arkadiusz Bratkowski (111). Tak niski wynik nie dziwi w przypadku Tomasza Poręby, który Twittera używa dopiero od 30 listopada 2013 roku. Warto zauważyć, iż z posłów, którzy od dawna nie komunikowali się za pośrednictwem Twittera, jedynie Arkadiusz Bratkowski 87

88 znalazł się w gronie najrzadziej obserwowanych. Może to wynikać z tego, że zarówno Tadeusz Cymański, jak i Michał Kamiński są politykami dość popularnymi na polskiej scenie politycznej. Facebook Facebook jest najpopularniejszym portalem społecznościowym wśród polskich europarlamentarzystów. Konta na Facebooku możemy podzielić na prywatne i fanpage. Spośród 49 posłów, których brałam pod uwagę podczas moich badań jedynie sześciu nie posiada żadnego z powyższych rodzajów kont na tym portalu. Są to: Adam Gierek, Michał Kamiński, Mirosław Piotrowski, Jacek Protasiewicz, Konrad Szymański oraz Janusz Wojciechowski. Wśród eurodeputowanych aktywnych na Facebooku sześciu ma konta prywatne. Tego typu konta według polityki Facebooka nie powinny być uważane za oficjalne, dlatego też nie brałam ich pod uwagę. Politykami posiadającymi konta prywatne są: Piotr Borys, Arkadiusz Bratkowski, Ryszard Czarnecki, Sidonia Jędrzejewska, Joanna Skrzydlewska oraz Paweł Zalewski. Wykres 2. Typy profilów eurodeputowanych na Facebooku Fanpage- 37 europosłów Profil prywatny- 6 europosłów Brak profilu- 6 europosłów Opracowanie własne Oficjalnym rodzajem konta na Facebooku jest fanpage i to właśnie na nich mam zamiar się skupić w niniejszej analizie. Tego typu konta posiada 37 spośród 49 polskich posłów do Parlamentu Europejskiego. Dane zawarte w badaniu zostały zebrane 13 grudnia 2013 roku. 88