Skorowidz ikonografii łódzkiej. (przedmiotowy)

Transkrypt

1 wszystko poprawione!!!!!! dostęp internetowy: [ NIEOPUBLIKOWANE, RĘKOPIS!!!! ] ŹRÓDLAK Wojciech kustosz Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi Skorowidz ikonografii łódzkiej. (przedmiotowy) (w dodatku ilustrowanym p.t. Łódź w Ilustracji do Kuriera Łódzkiego, 24 VIII VIII 1939, nr 34) >> ostatni opracowany numer Łodzi w Ilustracji : nr 52, z 29 XII r. << korzystaj do woli z tych informacji, ale nie zapomnij w odsyłaczu podziękować; uzupełnienia, korekty i uwagi mile widziane UWAGA: KORZYSTAJ Z PRZYCISKU PLAN DOKUMENTU, KTÓRY ZNAJDZIESZ NA PASKU W GÓRZE EKRANU (lupa na tle ikony dokumentu), ŻEBY POZNAĆ OGÓLNIE STRUKTURĘ HASEŁ LUB SZYBKO ODNALEŹĆ POSZUKIWANE HASŁO. WSTĘP Zasady opisów 1. Na tym etapie pracy skoncentrowano się wyłącznie na zapisach bibliograficznych 2. Informacje pod danym hasłem o instytucji, stowarzyszeniu itp. mają wyłącznie charakter roboczy. Ich rzetelne opracowanie jest zaplanowane na drugi etap prac nad skorowidzem. 3. W zasadzie wszystkie informacje zawarte w opisach pod hasłami pochodzą z podpisów pod zdjęciami opublikowanymi w Łodzi w Ilustracji. Jeżeli zostały rozszerzone w oparciu o inne materiały, to wymieniono je w Bibliografii danej osoby. 4. Układ i ilość haseł jest odzwierciedleniem odnalezionych fotografii do danego tematu. Inaczej mówiąc: nie ma zdjęcia nie ma hasła! 5. Żółte podświetlenia to informacje do wyjaśnienia lub do uzupełnienia. 6. Opisy zostały tak sformułowane, aby można było dokonać wstępnego wyboru poszukiwanego zdjęcia bez jego oglądania. 7. Tam gdzie było to do ustalenia lub taka informacja została zawarta w podpisie podano dokładne daty wykonania danego zdjęcia.

2 8. W odniesieniu do placówek łódzkich różnego rodzaju instytucji, stowarzyszeń i organizacji itp. przyjęto jednolitą formę oddział łódzki zamiast np. w Łodzi

3 LITERA K 1. KABARETY [1] DUNIN Janusz, W Bi Ba Bo i gdzie indziej. Wyd. 2. Łódź Moulin Rouge porównaj: OSOBY SZCZERBIEC SZCZERBIŃSKA Nuna (piosenkarka) Adres: ul.... Qui pro Quo Adres: Warszawa, ul.... Jeden z najbardziej znanych warszawskich kabaretów. Występował kilkakrotnie gościnnie w Łodzi, m.in. w marcu 1927 roku nr 11, z 13 III, s. 2: scena z programu Karuzela polityczna prezentowanego w Łodzi 2. KANALIZACJA w Łodzi 3. KARAWANY patrz: FIRMY, PRZEDSIĘBIORSTWA Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji m. Łodzi Uwaga własna: Osobiście pamiętam prawdopodobnie ostatni konny karawan, który był używany do pochówków po II wojnie światowej. Według mnie do końca lat 60-tych XX w. lub nawet do połowy lat 70-tych. Podobny był w formie do tych na zdjęciach zamieszczonych w ŁwI. Całkiem nieoczekiwanie znalazłem jego zdjęcie (ten sam!?) jako ilustracja do informacji z maja 1995 r. o wystawieniu go na sprzedaż w auto-komisie Krzysztofa Szałaka przy ul. Strykowskiej 80 w Łodzi. Podano tutaj informację, że powstał w okresie [1]. Prawdopodobnie kolorowe zdjęcie tego karawanu, stojącego w tymże auto-komisie, zostało opublikowane w Polityce z czerwca 1998 [2]. Podobny, a może ten sam, karawan został wystawiony na sprzedaż przez państwa Mycielskich z Łodzi, ul. Sianokosy. Podobno trafił do nich z Radomska, gdzie do był w użytkowaniu jeszcze na pocz. lat 80- tych XX wieku. Zagrał w filmie Vabank [3], [1] [foto], [w:] Dziennik Łódzki, V 1996, nr 110, s. 7 [2] [foto] [w:] Polityka, 27 VI 1998, nr 26, s.... [3] MAZURKOW Edward, 100-letnie karawany na sprzedaż. [w:] Express, 10 VIII 2007, nr..., s nr 16, z 19 IV, s. 5: na pogrzebie inż. Stanisława Wojciechowskiego, naczelnika Wydz. Opieki Społecznej Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi nr 3, z 21 I, s. 1: trzy karawany wiozące zwłoki robotników fabryki Gentelman, którzy zginęli w wypadku nr 4, z 27 I, s. 6: karawan ze zwłokami płk S. Walawskiego w drodze na cmentarz 4. KAROLEW, wieś porównaj: FABRYKI włókiennicze Fabryka Wyrobów Trykotowych i Dzianych Leon PLIHAL i S-ka

4 [do: MIEJSCOWOŚCI I WSIE podłódzkie] 5. KASA CHORYCH w Łodzi porównaj: OSOBY DWORSKI Jan (dyr.; ), ŁOPUSZAŃSKI... (dyr.; X1932), SAMBORSKI Erazm (p.o. dyrektora; ), SZUSTER Lucjan (inż., v-ce dyr. Kasy Chorych), ŻMIGRODZKI Feliks (naczelny retaksator recept) ZWIĄZKI Polski Związek Pracowników Instytucji Ubezpieczeń Społecznych w Łodzi Adres: ul. Łagiewnicka 34/36. Kasy Chorych powstały z mocy ustawy z dn. XXXXX Odział łódzki w 1922 roku. W roku 1933, również mocą ustawy, Kasy uległy likwidacji, a w ich miejsce powstał Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Początkowo miała cztery przychodnie: dwie duże (Piotrkowska 17 i przy u. Łagiewnickiej) oraz dwie małe (ul. Szpitalna na Widzewie i na Chłodnej lub Zimnej na Chojnach). Budynek łódzkiej Kasy został oddany do użytku w dn. [pomiędzy 10 a 14] listopada 1930 roku. Mieściła się tu jednocześnie jej Lecznica Nr I. Kasy poszczególnych miast były zgrupowane w wojewódzkich Okręgowych Związkach Kas Chorych. Do Okręgowego Związku Kas Chorych Województwa Łódzkiego należało trzynaście Kas: Łodzi, Kalisza, Piotrkowa, Tomaszowa, Radomska, Pabianic, Wielunia, Sieradza, Zduńskiej Woli, Turku, Koła Konina i Pyzdr. Od połowy 1926 r. do 1928 r. naczelnym lekarzem Związku Okręgowego w Łodzi został mianowany dr Wincenty Tomaszewicz. Kasy Chorych zostały rozwiązane w połowie 1929 roku. W miejsce ich zarządów zostali mianowani komisarze państwowi. Później w miejsce Kas powstały Zakłady Ubezpieczeń Społecznych. [1] Pamiętniki lekarzy [2] TOMASZEWICZ Wincenty, Ze wspomnień lekarza. Warszawa ogólne 1930 nr 44, z 26 X, s. 3: fasada budynku Kasy i Lecznicy I przy ul. Łagiewnickiej 34/36 nr 47, z 16 XI: fotoreportaż z uroczystości poświęcenia budynku Kasy i Lecznicy I przy ul. Łagiewnickiej (...11 lub ) s. 1: uczestnicy uroczystości z v-ce ministrem pracy... Hubickim na czele s. 3: fragment klatki schodowej budynku Kasy i Lecznicy I przy ul. Łagiewnickiej nr 48, z 23 XI s. 5: fragment elewacji frontowej budynku Kasy i Lecznicy I; przed nim samochody gości zaproszonych na uroczystość poświęcenia budynku 1932 nr 43, z 23 X, s. 1: uroczystość pożegnania odchodzącego do Warszawy dyrektora Kasy Chorych w Łodzi... Łopuszańskiego; grupa lekarzy i innych pracowników Kasy; zdjęcie wykonane na tle budynku Kasy przy ul. Zagajnikowej nr 49, z 4 XII, s. 7: grupa najstarszych pracowników Kasy in corpore, pracujących tu od czasu jej powstania 1933 nr 31, z 30 VII, s. 5: grupa łódzkich dzieci w sanatorium Na Górce w Busku Zdroju, wysłanych przez łódzką Kasę Chorych, Wojewódzki Komitet Niesienia Pomocy Bezrobotnym w Łodzi i Państwową Wytwórnią Wódek w Łodzi jak wyżej; inne ujęcie Lecznice = Lecznica Nr I

5 Adres: ul. Łagiewnicka 34/36 Mieściła się w budynku Kasy, który został oddany do użytku [pomiędzy 10 a 14] listopada 1930 roku. W okresie okupacji hitlerowskiej budynek znalazł się na terenie łódzkiego getta (30 IV VIII 1944). Do września 1942 r. mieścił się tu szpital Nr 1 żydowskiej administracji getta. Mieszkał tu też prezes żydowskiej administracji getta Mordechaj Chaim Rumkowski. Po tzw. wielkiej szperze i wywiezieniu wszystkich chorych do miejsca zagłady w Chełmnie nad Nerem pomieszczony tu został jeden z resortów krawieckich, który funkcjonował do czasu likwidacji getta. Po wywiezieniu wszystkich mieszkańców getta hitlerowcy pozostawili grupę 876 osób jak komando przy pracach przy ostatecznej likwidacji i getta. Zostali oni pomieszczeniu w tym budynku. Po zakończeniu II wojny światowej budynek powrócił do swojej pierwotnej funkcji lecznicy. W latach 50-tych XX w. nosił nazwę Ośrodek Zdrowia Prezydium Rady Narodowej m. Łodzi [1]. [1] SAKOWICZOWA J., Ośrodek Zdrowia przy ul. Łagiewnickiej może i powinien lepiej pracować. [w:] Głos Robotniczy, 2 II 1954, nr 27, s. 3 [2] (MAK), Szpital ruina stoi. Urząd miasta nie ma pełnej dokumentacji, właściciel zezwolenia na przebudowę. [w:] Dziennik Łódzki, Wyd. A, 18 III 2005, nr 65, s. 7 (budynek powojennego szpitala im. dr Heleny Wolf) nr 44, z 26 X, s. 3: fasada budynku Kasy i Lecznicy I przy ul. Łagiewnickiej 34/36 nr 47, z 16 XI,: fotoreportaż z uroczystości poświęcenia budynku Kasy i Lecznicy I (...11 lub ) s. 1: uczestnicy uroczystości z v-ce ministrem pracy... Hubickim na czele s. 3: fragment klatki schodowej budynku Kasy i Lecznicy I nr 48, z 23 XI, s. 5: fragment elewacji frontowej budynku Kasy i Lecznicy I; przed nim samochody gości zaproszonych na uroczystość poświęcenia budynku nr 50, z 16 XII, s. 3: widok ogólny budynku Lecznicy; zdjęcie wykonane z piętra domu stojącego na przeciwko = III Lecznica Adres: ul nr 27, z 5 VII, s. 6: grupa lekarzy, farmaceutów i innych pracowników III Lecznicy; zdjęcie wykonane z okazji 10-lecia pracy Lecznicy = Szpitale patrz: SZPITALE = Szpital Kasy Chorych im. I. Mościckiego = Kasy Chorych, ul. Łagiewnicka [lecznica?? ] 6. KASY chorych = Kasa Chorych w Łodzi porównaj: SZPITALE im. Ignacego Mościckiego przy ul. Łagiewnickiej Adres: Al. T. Kościuszki 1 (1921 r.) [1] TOMASZEWICZ Wincenty, Ze wspomnień lekarza. Warszawa [2] Prawda, nr 9/ (ilustrowany dodatek p.t. Kasa Chorych m. Łodzi) emerytalno pożyczkowe

6 = Kasa Emerytalno Pożyczkowa Pracowników Elektrowni Łódzkiej porównaj: ELEKTROWNIE miejska Elektrownia Łódzka OSOBY ANDRZEJAK..., KNAPIK Henryk (czł. Zarządu Kasy), KRACHULEC Zygmunt (czł. Zarządu Kasy), ULMANN Edward (dyr. nacz. Elektrowni; I.) Adres: ul. Przejazd 46 (od 1929). Powstała w nr 2, z 8 I, s. 2: choinka dla dzieci członków Kasy; na zdj. organizatorzy i rodzice 1929 nr 53, z 29 XII, s. 3: uroczystość otwarcia i poświęcenia nowego lokalu Kasy Emerytalno-Pożyczkowej Prac. Elektrowni przy ul. Przejazd 46: prezydium uroczystości zgromadzeni pracownicy Elektrowni Zarząd Kasy in corpore występ chóru Echo dyrektor Elektrowni Edward Ullman, w gronie pracowników Elektrowni 1930 nr 2, z 12 I, s. 7: urzędnicy Elektrowni lub i członkowie Kasy Emerytalno Pożyczkowej z rodzinami, na choince w siedzibie Zarządu Elektrowni przy ul. Przejazd. oszczędnościowe = Komunalna Kasa Oszczędności m. Łodzi porównaj: OSOBY HANEMANNN... (dyrektor Kasy), NARUSZEWICZ... (dyrektor Kasy) Adres: ul. Narutowicza 42 lub Łaska... Miejska instytucja kredytu krótkoterminowego nr 52, z 21 XII, s. 4: siedziba KKO przy ul. Łaskiej 1932 nr 11, z 13 III, s. 5: fotoreportaż z powiększonego lokalu Kasy przy ul. Narutowicza 42: fronton siedziby [dziś mieści się tu apteka WŹ] stanowiska pracy dyrekcji (dyrektorów Naruszewicza i Hanemanna) stanowiska obsługi wkładów czeków i kasa pomieszczenie księgowości Kasy nr 15, z 10 IV, s. 7: dział księgowości nr 46, z 13 XI, s. 6: Zarząd, dyrekcja i pracownicy Kasy in corpore = Komunalna Kasa Oszczędności Powiatu Łódzkiego porównaj: OSOBY HERTEL Eugeniusz (dyr. zarządzający), MAKOWSKI Wincenty (przew. Rady Kasy) Adres: ul. Piotrkowska 106 lub 104 Instytucja kredytu krótkoterminowego dla mieszkańców powiatu łódzkiego, rolników i handlowców nr 13, z 26 III, s. 3: fotoreportaż z siedziby Kasy: fronton domu z szyldem Kasy

7 pomieszczenie księgowości (buchalterii) stanowisko dziennika (rejestracja podań) Kasy, w głębi stanowisko kasy dyrektor Kasy Eugeniusz Hertel w swoim gabinecie pomieszczenie zgłoszeń = Pocztowa Kasa Oszczędności, oddz. w Łodzi porównaj: KOŁA Szkolne Koło Oszczędnościowe przy Szk. Powsz. Nr 30 Szkolne Koło Oszczędnościowe przy Szk. Powsz. Nr 56 OSOBY JARA Stanisław (dyr.) Adres: ul. Narutowicza... [1] Dekret o utworzeniu Pocztowej Kasy Oszczędnościowej [w:] Dziennik Praw Państwa Polskiego, z 7 II 1919, nr 14, poz Oddział łódzki PKO powstał Początkowo mieścił się przy ul....,. Następnie (od 11 V 1930) został przeniesiony do nowo wybudowanego domu przy ul. G. Narutowicza... (tzw. dom pod Atlasami). W roku Kasa wykupiła budynek dawnego Banku... przy al. Kościuszki 15 i tam przeniosła obsługę klientów, ale w budynku pod Atlasami pozostała część biura. W okresie od 13 IX do 4 XI 1939 r. w budynku przy Alejach pomieścił się łódzki Arbeitsamt (Urząd Pracy), potem, do końca okupacji hitlerowskiej w Łodzi w dniu r. mieścił się tu Postamt 1 (Urząd Pocztowy nr 1). Po II wojnie światowej w miejsce Pocztowej Kasy Oszczędności powstała w r. Powszechna Kasa Oszczędności, która przejęła budynek przy al. Kościuszki i pozostaje w nim po dzień dzisiejszy. Aktualnie pod nazwą Powszechna Kasa Oszczędności, Bank Państwowy. Przed wojną centrala Powszechnej Kasy Oszczędności (PKO) mieściła się w Warszawie, przy ul. Jasnej 9. Otwarcie Oddziału miało miejsce roku (A. Kempa) 1925 nr 33, z 15 VIII, s. 3: budynek dla PKO w trakcie prac wykończeniowych (ustawianie figur Atlasów) 1932 nr 15, z 10 IV, s. 5: prezes PKO dr Henryk Gruber podczas wizytacji nowo utworzonego w oddziale łódzkim Wydziału Służby Bezpieczeństwa PKO nr 47, z 13 XI, s. 7: widok ogólny gmachu PKO przy ul. G. Narutowicza; zdjęcie wykonane z okazji wizyty uczennic gimnazjum im. E. Orzeszkowej z okazji Dnia Oszczędności 1933 nr 46, z 12 XI, s. 5: laureatki konkursu PKO pod hasłem Najoszczędniejsza Pracownica Domowa m. Łodzi na 1933 rok nr 45, z 11 XI, s. 1: uroczystość zakończenia konkursu na Najoszczędniejszą Pomoc Domową m. Łodzi na rok, która zwieńczyła obchody Dnia Oszczędności w Łodzi; odbyła się w budynku PKO pod Atlasami, przy ul. Narutowicza, w tzw. dużej sali widok ogólny sali i zgromadzonych; w I rzędzie trzy laureatki (Franciszka Grabowska I miejsce, K. Gawrońska i H. Majewska) oraz dyr. Oddziału PKO Stanisław Jara wspólne zdjęcie trzech laureatek fotokopia dyplomu Franciszki Grabowskiej zdobywczyni nagrody (250 zł) i tytułu Najoszczędniejszej Pracownicy Domowej m. Łodzi na rok 7. KASYNA Oficerskie DOK IV patrz: WOJSKO Kasyna

8 Podoficerskie 28 pułku piechoty Strzelców Kaniowskich patrz: WOJSKO kasyna 8. KATASTROFY w Łodzi budowlane 1929 nr 50, z 8 XII, s. 3: zawalony fragment nowo wznoszonego budynku przy ul. S. Żeromskiego 65 kolejowe = na Karolewie, 14 VIII 1929 r. W wyniku mylnego skierowania pociągu towarowego na tor zajęty przez stojący na nim pociąg z transportem wojska doszło do zderzenia. W jego wyniku zginęło pięciu żołnierzy i trzech kolejarzy. Ich pogrzeby odbyły się na łódzkich cmentarzach: 15 sierpnia (2 żołnierzy pochodzenia żydowskiego), 16 sierpnia (3 żołnierzy katolików; ze szpitala garnizonowego przy ul. S. Żeromskiego 113) i 17 sierpnia (3 kolejarzy) nr 34, z 25 VIII, s. 1: pogrzeb ofiar katastrofy (16 i ) żołnierze (2 zdjęcia) kolejarze (2 zdjęcia) s. 2: rozbite wagony s. 3: fotoreportaż z miejsca katastrofy i prac ratowniczo porządkowych (6 zdjęć) : [1] Republika, 17 VIII 1929, ss. 1 i 2 = na Widzewie, 15 X 1932 r. Katastrofa wydarzyła się na stacji Łódź-Widzew, o godz Na manewrujący z wagonami towarowymi najechał z winy zawiadowcy stacji lub maszynisty pociągu manewrującego pospieszny relacji Łódź Lwów. W wyniku zderzenia dziesięć wagonów zostało rozbitych, ofiar nie było, tylko szereg osób odniosło obrażenia, ale niezbyt ciężkie. Zapewne dlatego, że gdy obaj maszyniści spostrzegli niebezpieczeństwo kolizji towarowy zaczął uciekać, a pasażerski hamować, więc siłą uderzenia była stosunkowo mała nr 43, z 23 X, s. 3: rozbite wagony [niezbyt dobre ujęcie] ( ) : [1] Kurier Łódzki, 16 X, nr 286, s. 1 (relacja) lotnicze porównaj: POGRZEBY 1929 nr 43, z 27 X, s. 3: samolot typu Potez XXV prawdopodobnie z 62 Eskadry Liniowej stacjonującej we Lwowie, który przymusowo wylądował na pl. Hallera w Łodzi; zdjęcie wykonane na Placu inne 1929 nr 43, z 27 X, s. 7: zasypanie kilku robotników podczas prac ziemnych przy budowie kanalizacji na Zdrowiu, w której jeden z nich zginął; 2 zdjęcia

9 9. KAWIARNIE Grand Cafe porównaj: OSOBY LEWAK Maurycy (dyrygent orkiestry kawiarnianej) Adres: ul. Piotrkowska 74 Mieściła się w gmachu hotelu Grand. W 1928 r. jej dzierżawcą (właścicielem) był Hipolit Tomaszewski [1]. [1] [Grand Hotel w Łodzi. Łódź 198..]. [2] ŻYCIE wojska DOK IV i Samorządu łódzkiego. Dodatek specjalny Polski Zbrojnej. Warszawa VII 1928, s. 72 nr 22, z 2 VI, s. 6: uroczystości pożegnania nacz. Wydz. Komunikacyjno Budowalnego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi Franciszka Szczygła, odchodzącego na podobne stanowisko do Lwowa, zorganizowane przez członków Koła Urzędników Administracji Ogólnej w Łodzi, z udziałem m.in. v-ce wojewody łódzkiego Antoniego Potockiego (V ) Manteuffel porównaj: RESTAURACJE Hotel Manteuffel Adres: ul. Zachodnia X.. W gmachu hotelu Manteuffl a nr 45, z 1 XI, s. 2: duet taneczny Pirra i Simons występujący w kawiarni hotelowej Moulin Rouge porównaj: OSOBY SZÁNTHO Maria (tancerka) Adres: ul. XX. park im. H. Sienkiewicza porównaj: RESTAURACJE park im. H. Sienkiewicza Kawiarnia parkowa w budynku obecnego Muzeum Przyrodniczego nr 14, z 5 IV, s. 1: widok fragmentu parku, w głębi widoczny budynek kawiarni parkowej park im. J. Poniatowskiego Założenia do projektu opracowane w Wydziale Plantacji Miejskich Magistratu m. Łodzi w I poł. lat 30-tych XX wieku. Pod nadzorem inż. ogrodnictwa i Naczelnika Wydziału Stefana Rogowicza. Projekt nie zrealizowany. nr 36, z 9 IX, s. 6: rysunek projektowo wizualizacyjny pawilonu kawiarni Teatralna porównaj: OSOBY BAJON K... (artysta estradowy), BRÜHELL Eugenia (tancerka estradowa) Adres: ul. Piotrkowska 67 Tivoli porównaj: RESTAURACJE Tivoli

10 Adres: ul. Przejazd... Ziemiańska porównaj: OSOBY ELEKTOROWICZ Witold (pianista) Adres: Piotrkowskiej 76 Dawna kawiarnia Aleksandra Sprzączkowskiego. Po II wojnie światowej, do końca lat 80-tych XX wieku kawiarnia Łodzianka. W 2004 r. salon obsługi klientów sieci Dialog. Obecnie XXXX.. BIBLIOGRAFIA [1] BONISŁAWSKI Ryszard,... [w:] Dziennik Łódzki, wyd. A, , nr..., s. XX nr 52, z 24 XII, s. 6: warszawski pianista Witold Elektorowicz przy fortepianie kawiarnianym podczas gościnnych występów nr 51, z 22 XII, s. 2: warszawski pianista Witold Elektorowicz przy fortepianie kawiarnianym podczas gościnnych występów 10. KINA, łódzkie ogólne [1] PAWLINA Agnieszka, Helios. Początki kina w Łodzi. [w:] Kultura i biznes, IV/V.2004, nr 13/14, s. 10. [2] KRAJEWSKA Hanna, Życie filmowe w Łodzi w latach, Łódź... [3] GRONCZEWSKA Anna, Pamiętasz nasze łódzkie małe kino? [w:] Kocham Łódź (dod. Życie filmowe w Łodzi w latach Łódź [4] KACZYŃSKI Łukasz, Lokaj w liberii, czyli gdzie się podziały dawne łódzkie kina. [w:] Kocham Łódź (dod. do Polska. Dziennik Łódzki ), 22 VII 2011, nr 139, ss nr 27, z 7 VII, s. 1: uczestnicy ogólnopolskiego zjazdu Związku Właścicieli Kin (Łódź, ); na zdj. in corpore przed werandą rest. Tivoli, przed wspólnym obiadem Adria porównaj: KINA Wodewil Adres: ul. Główna 1 Pierwsze kino w tym miejscu działało od 3 X do 3 XII 1903 r. (nazwa kina i jego właściciel nieznani). Następnie pod nazwą Oaza (25 X ? , właśc. Gersz Szenwic; 25 V ? , właśc. nie znany; 31 III ? , właśc. Gustaw Ende; 25 XII ? , właśc. Bronisław Widawski. Zmiana nazwy na Wodewil (...? ? , właśc. Jerzy Stobiecki). Zmiana nazwy na Adria (...? II 1937, właść. Bronisław Neugebauer i Franciszek Żmigrodzki; 10 lub 19 (wg A. Kempy) X ? , właśc. Bolesław Zieliński). Zmiana nazwy na Bałtyk (...? I 1939, właśc. Salezy Frankenberg. Zmiana nazwy na Roma (1 I IX właśc. Edmund Gierłowski i Włodzimierz Andrejew). Zlikwidowane w tym miejscu w 1960 r., przeniesione w pobliże, na posesję przy ul. Piotrkowskiej 150 (w podwórku). Budynek, przy d. ul. Głównej), zostafł rozebrany w I połowie lat 70-tych XX wieku, w trakcie budowy Alei Mickiewicza (dziś al. Piłsudskiego). Obecnie w tym miejscu stoi fragment kina Silvers Screen. [1] Rozwój, 8 XII 1912, nr..., s.... (reklama kina Nowości, ul. Główna 1) 1933 nr 20, z 14 V, s. 5: widok ogólny fragmentu skrzyżowania ul. Głównej i Piotrkowskiej; widoczny również budynek kina Adria

11 Bałtyk patrz: KINO Wodewil Casino porównaj: OSOBY KIRKIEN Leszek (współwłaściciel), ZAGRODZIŃSKI Stanisław (właściciel) Adres: ul. Piotrkowska 67. Obecnie Polonia. Otwarte 3 X 1911 r. pod nazwą Casino i z tą nazwą przetrwało do , kiedy zmieniono ją na Polonia. Pierwszymi właścicielami, do 1921 r., byli Maks Glicenstein i Franciszek Fezer; (właśc. Spółka Casino Odeon, Henryk i Maks Glicenstein, Michał Pankowski, Herman Faust); 1925? (właśc. Leszek Kirken, Salomon Cynamon, Henryk Glicenstein); 1930 (właśc. Stanisław Zagrodziński z Warszawy); 1939 (właśc. Towarzystwo Kinematrograficzne Patria, Warszawa) nr 16, z 19 IV, s. 4: kierownictwo Kina in corpore w towarzystwie Zofii Batyckiej Miss Polonia 1930 ; zdjęcie wykonane z okazji premiery filmu Bolesława Niewolina Moralność pani Dulskiej [1] Giewont, 1928, nr 3, s. 233 (całostronnicowa reklama z dwoma zdjęciami) Dolina Szwajcarska patrz: KINA Reduta Europa porównaj: OSOBY KIRKIEN Leszek (współwłaściciel) Adres: prez. G. Narutowicza 20. Obecnie kino Bałtyk. Najelegantsze i najlepsze łódzkie kino. Powstało w miejsce dawnego teatru Reduta od którego wzięło nazwę. Otwarte pod nazwą Reduta (właśc. Maurycy Rys Ruś?). Pod tą nazwą funkcjonowało do Od zmiana nazwy na Splendid (właśc. Alfred Strauch, Leszek Kirkien i Moszek Werdygier). W okresie ?... nosiło nazwę Roxy (właśc. Berek Krówka, Moszek Werdygier). Od do 1 IX 1939 Europa (właśc. Towarzystwo Kinematograficzne Patria w Warszawie). Z tą nazwą przetrwało okres okupacji hitlerowskiej (wg książki telef. Litzmannstadtu z VII 1940 r. na pewno nazywało się Europa ). Po II wojnie światowej upaństwowione w 1948 r. i pod nazwą Bałtyk przekazane przedsiębiorstwu Film Polski. W dniu r. przejęte przez spółkę p.n. Centrum Filmowe Helios 2000 gdzie mieści się jej siedziba i które jest jej flagowym kinem. Wg książki telefonicznej Łodzi na lata oficjalna nazwa kina to Europa, Sp. z o.o.. W dniu r. został tu wyświetlony pierwszy dźwiękowy film w Łodzi. Był to amerykański obraz p.t. Statek komediantów. W latach kino przeszło gruntowny remont w wyniku czego otrzymało jako pierwsze w Polsce aparaturę na taśmę 70 mm. Widownia po tym remoncie ma 809 miejsc. [1] PAWLINA Agnieszka, Helios. Początki kina w Łodzi. [w:] Kultura i Biznes, IV V 2004, nr 13 14, s. 10 nr 2, z 13 I, s. 7: Maria Bogda i Adam Brodzisz podczas promocyjnej wizyty w Łodzi ich wspólnego filmu p.t. Młodość w kinie Europa ; zdjęcie wykonane w foyer kina, na tle afisza zapowiadającego ich przyjazd do Łodzi nr 42 z 20 X, s. 7: akademia z okazji Dnia Oszczędności w kinie Europa zorganizowana przez Komitet [organizacyjny] Dnia, pod przewodnictwem dyr. łódzkiego oddz. PKO Stan. Jary; widok ogólny sali od ekranu Grand Kino porównaj: OSOBY GOLDBERG Adolf (dyrektor; 1930 ) Adres: ul. Krótka 1. Po II wojnie światowej teatr 7 15.

12 Powstało w 1908 r. gmachu hotelu Grand pod nazwą Theatre Moderne (21 VI XI.1912; właśc. Benedykt Zarzycki; 12 XI III 1913, właśc. Kazimierz Różański; 20 III II 1914, właśc. Lew Samuel Rubaszkin). W 1914 r. zmiana nazwy na Teatr Mirage (11 II ; właśc. Grand Hotel ). W 1916 r. zmiana nazwy na Grand Kino ( , właśc. Grand Hotel ; , właśc. Kinematograf Corso w Warszawie; , właśc. Szulc Liebesman i Adolf Goldberg; 1930, właśc. Adolf Goldberg; 1 I 1939, właśc. Wacław Goldberg; 3 I I 1939, właśc. Józefa Goldberg nr 51, z 19 XII, s.1: kiermasz dobroczynny Towarzystwa Kropla Mleka w salach kina ( ) 1929 nr 2, z 13 I, s. 7: wystawa prac łódzkiego artysty malarza Romana Rozentala w holu kina Luna Adres: ul. Przejazd 1. Po II wojnie światowej pod nazwą Wisła. Kino powstało w budynku zbudowanym przez Zgromadzenia Majstrów Tkackich w Łodzi. Otwarte w 6 XII ? , właśc. Ryszard Beme, czasami wymienia się również Józefa Maszyckiego;...? ?..., właśc. Józef Maszycki. W r. zmiana nazwy na Muza (...?..., właśc. nieznany;...? IX 1939, właśc. Józef Pelikan, Leon Karbowicz). Dziś mieści się tu luksusowa dyskoteka p.n. Cabaret nr 29, z 18 VII, s. 2: artyści występujący w programie estradowym w sali kina Amelia Cielecka i Mieczysław Dobrowolski nr 46, z 18 XI, s. 4: uczestnicy obchodów 110-lecia Zgromadzenia Majstrów Tkackich w Łodzi w sali Luny (9.11.) Muza patrz: KINA Luna Oaza patrz: KINA Wodewil Przedwiośnie Adres: ul. S. Żeromskiego 74/76. Kino teatr Związku Majstrów Fabrycznych w Łodzi, którego siedziba znajdowała się w budynku obok. Otwarte roku. Na inauguracji działalności wyświetlono film p.t. Nieśmiertelna miłość Georga Fitzmanric a z Gary Cooperem w roli głównej [1]. Obok funkcji kinowej sala była wykorzystywana na wszelkiego rodzaju uroczystości i zgromadzenia związkowe. Po II wojnie światowej kino Związku Zawodowego Pracowników Przemysłu Włókienniczego, Odzieżowego i Skórzanego pod zachowaną przedwojenną nazwą Przedwiośnie. na początku lat 90- tych XX w. sprywatyzowane. [1] Hasło Łódzkie,... XII 1929, nr..., s nr 42, z 20 X, s. 6: budynek kina w trakcie budowy (fragment frontonu) Rakieta Adres: ul. H. Sienkiewicza 40. Powstało w 1907 r. pod nazwą Belle Vue (13 XI XI 1910, właśc. Gustaw Mjunker, Oskar Kulawiński), w sali Müllera (ul. Mikołajewska 40). Zmiana nazwy na Moulin Rouge (1 XI 1910 VII 1911, właśc. Benedykt Zarzycki). W 1911 r. jakiś czas nosiło inną, nieznaną, nazwę. Okres jego dziejów od 1911 do 1920 r. pozostaje nieznany; zamknięte??. Od 1920 r. zmiana nazwy na Dolina Szwajcarska (5 IV , właśc. nieznany. zmiana nazwy na Spółdzielnia Pracowników Państwowych (SPP; 3 V , właśc. Spółdzielnia Pracowników Państwowych). W 1931 r.

13 zmiana nazwy na Rakieta (X IX 1939, właść Bernard First; w latach jego właściciel wydzierżawiał je wielu osobom). W połowie obok kina powstało kino letnie, według terminologii okresu międzywojennego kino ogrodowe. Jedyne tego rodzaju kino w Łodzi. Po II wojnie światowej Tatry i Tatry letnie. Uległo likwidacji na przełomie lat 80-tych i 90-tych XX wieku. nr 28, z 15 VII, s. 2: fotoreportaż z kina: wejście główne alejka wiodąca na teren kina pawilon kina Reduta patrz: KINA Europa Resursa porównaj: ORGANIZACJE i STOWARZYSZENIA zawodowe Resursa Rzemieślnicza w Łodzi Adres: ul. Kilińskiego 123. Po II wojnie światowej funkcjonowało p.n. Stylowy. Kino teatr w budynku Towarzystwa Rzemieślniczego Resursa. Uruchomione we wrześniu 1919 r. p.n. Resursa (24 IX , właśc. Tow. Rzemieślnicze Resursa ). Zmiana nazwy na Stylowy (1933, właśc. Marian Grobelny; IX 1939, właśc. Związek Rzemieślników Chrześcijańskich) Po II wojnie światowej funkcjonowało p.n. Stylowy. Zamknięte w Później funkcjonowała tu dyskoteka (do 199..) nr 19, z 12 V, s. 3: fragment frontonu kina Roma patrz: KINA Wodewil Roxy patrz: KINA Europa Splendid patrz: KINA Europa porównaj: OSOBY KIRKIEN Leszek (współwłaściciel) SPP ( Spółdzielnia Pracowników Państwowych ) paftrz: KINA Reduta Stylowy patrz: KINA Resursa Wisła patrz: KINA Luna (do r.) Muza ( 1939) Wodewil porównaj: KINA Adria Adres: ul. Główna 1 Pierwsze kino w tym miejscu działało od 3 X do 3 XII 1903 r. (nazwa kina i jego właściciel nieznani). Następnie pod nazwą Oaza (25 X , właśc. Gersz Szenwic; 25 V , właśc. nie znany; 31 III , właśc. Gustaw Ende; 25 XII , właśc. Bronisław Widawski. Zmiana nazwy na Wodewil ( , właśc. Jerzy Stobiecki). Zmiana nazwy na Adria ( II 1937, wlaść. Bronisław Neugebauer i Franciszek Żmigrodzki; 10 X , właśc. Bolesław Zieliński). Zmiana nazwy na Bałtyk ( I 1939, właśc. Salezy Frankenberg. Zmiana nazwy na Roma (1 I 1939 IX właśc. Edmund Gierłowski i Włodzimierz Andrejew).

14 Zlikwidowane w tym miejscu w 1960 r., przeniesione w pobliże, na posesję przy ul. Piotrkowskiej 150 (w podwórku). Budynek, przy d. ul. Głównej), został rozebrany w I połowie lat 70-tych XX wieku, w trakcie budowy Alei Mickiewicza (dziś al. Piłsudskiego). Obecnie w tym miejscu stoi fragment kina Silvers Screen 1929 nr 19, z 12 V, s. 7: widok ogólny budynku kina Wodewil ( ) Związku Majstrów Fabrycznych patrz: KINA Przedwiośnie porównaj: ZWIĄZKI zawodowe Związek Majstrów Fabrycznych 11. KLASZTORY o.o. Franciszkanów Adres: Łagiewniki. Powstał w... Teren pod klasztor został oddany franciszkanom w 1681 r. przez Żelewskich, ówczesnych właścicieli Łagiewnik. Kościół klasztorny p.w. św. Antoniego powstał na miejscu kaplicy Żelewskich. Jego budowę rozpoczęto w roku 1701 a ukończono w W dniu 16 V 1726 r. został konsekrowany przez arcybiskupa gnieźnieńskiego Teodora Potockiego [1]. [1] Łódź w Ilustracji, 1930, nr 51, s. 4 [2] Rozwój, 8/ , nr 226, s. 2 ( Wyjazd franciszkanów z Łagiewnik ) [3] Rozwój, 16/ , nr 273, s. 4 (informacja o wyjeździe pierwszych dwóch zakonników z Łagiewnik) [4] Rozwój, 17/30 XI 1910, nr 274, s. 4 (informacja o wyjeździe już wszystkich zakonników) [5] WITKOWSKA Matylda, Krypta, w której ciała się nie rozkładają. [w:] Kocham Łódź (dod. do Polska. Dziennik Łódzki, 21 V 2010, nr nr 3, z 7 IX, s. 3: widok ogólny klasztoru łagiewnickiego 1930 nr 43, z 19 X, s. 1: członkowie łódzkich stowarzyszeń kolarskich przed kościołem klasztornym z okazji zamknięcia sezonu kolarskiego w Łodzi nr 51, z 14 XII, s. 4: fotoreportaż z klasztoru łagiewnickiego (Włodzimierza Pfeiffer a??) widok ogólny klasztoru nawa główna kościoła klasztornego portal wejściowy do kościoła korytarze klasztorne ołtarz MB Szkaplerznej ołtarz główny (z 1723 r.) ołtarz Serca Jezusowego 1933 nr 41, z 8 X, s. 8: wycieczka członków oddziału łódzkiego Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego przed bramą wejściową na teren klasztoru łagiewnickiego nr 3, z 20 I, s. 5: fotoreportaż Włodzimierza Pfeiffer a p.t. Łagiewniki kościół i fragment klasztoru od strony zachodniej kościół klasztorny od strony północnej dwie drewniane kapliczki w pobliżu klasztoru, p.w. św. Antoniego (bliższa) o św.... (dalsza) widok ogólny wnętrza refektarza klasztornego niewielka rzeźba w niszy muru otaczającego klasztor

15 Karmelitanek Bosych Adres: Julianów, ul. Świętej Teresy... Uroczystość poświęcenia kamienia węgielnego pod budowę klasztoru miała miejsce 23 VII 1933 roku. Oddanie do użytku i konsekracja: roku. [1] (HOD.), Mniszki opuszczą klasztor. [w:] Dziennik Łódzki, wyd. A, 23 V 2006, nr 119, s. 7 (specjalna dyspensa na opuszczenie na jedną dobę klasztor na spotkanie z papieżem Benedyktem XII) 1933 nr 31, z 30 VII, s. 1: uroczystość poświęcenia kamienia węgielnego pod budowę Klasztoru ( ) s. 3: tymczasowy (drewniany) budynek klasztoru; widok od ul. Św. Teresy s. 5: Komitet Budowy klasztoru in corpore chór Towarzystwa Śpiewaczego Hejnał z parafii św. Zbawiciela na Kozinach in corpore biorący udział w uroczystości poświęcenia 12. KLINIKI weterynaryjne = Klinika weterynaryjna Mikołaja Warikoff a patrz: LECZNICE WETERYNARYJNE dr Mikołaja Warikoff a 13. KLUBY porównaj: KOŁA ORGANIZACJE I STOWARZYSZENIA SPOŁECZNO ZAWODOWE sportowe TOWARZYSTWA artystyczne = Klub Artystyczno Literacki = Klub Bałałajkowy w Łodzi patrz: KLUBY artystyczne Polski Klub Literacko Artystyczny w Łodzi Adres: Karola 4 (1931). Powstał... III 1931 roku. Mieścił się w siedzibie Stowarzyszenia Towarzystwa Śpiewaczego Lutnia nr 13, z 29 III, s. 8: członkowie Klubu in corpore = Polski Klub Literacko Artystyczny w Łodzi porównaj: OSOBY DIENSTL DĄBROWA Marian

16 Klub założony 8 IV 1926 z inicjatywy Mariana Dienstl Dąbrowy, dyrektora Miejskiej Galerii Sztuki w Łodzi nr 9, z 26 II, s. 3: bal członków Klubu w salach Miejskiej Galerii Sztuki w Łodzi hobbystyczne Aeroklub Łódzki porównaj: KLUBY sportowe Łódzki Klub Lotniczy LUBLINEK lotnisko OSOBY BURGER A... (skarbnik), CZARNECKI... (pilot szybowcowy), EGIERSKI XX. (czł. zarządu), KAUCZYŃSKI XX. (inż., czł. zarządu), NOWAKOWSKI Stanisław (prezes; ), PRĄDZYŃSKI T... (sekretarz), RACHALEWSKI Stanisław (czł. Zarządu), SĄCZEWSKI XXX. (kpt WP, czł. zarządu), SZYMLÓWNA... (sekretarka Biura), WOŹNICKI Tadeusz (v-ce prezes), ZACHARZEWSKI J... (inż., kier. Sekcji Szybowcowej) STOWARZYSZENIA = Stowarzyszenie Lotników w Łodzi Adres: F. Żwirki 4 (). Aeroklub Rzeczpospolitej Polskiej (ARP) powstał 15 XII 1927 roku. Pierwszym prezesem został Janusz Radziwiłł, a sekr. generalnym mjr dypl. obserwator Bogdan Kwieciński. Oddział łódzki Aeroklubu RP powstał z dniem 22 IV 1939 r., do tego czasu był to Łódzki Klub Lotniczy, afiliowany przy Aeroklubie RP. ŁKL powstał 20 IX 1929 r., a afiliacja nastąpiła w grudniu 1929 r. poprzez Radę Klubów Afiliowanych do ARP. Z dniem 22 IV 1939 r. rozwiązano Radę Klubów Afiliowanych do ARP w związku ze zmianą statutu ARP, a ŁKL został przekształcony w oddział łódzki ARP[4]. W lipcu 1939 r. (22 23 VII) Aeroklub zorganizował mistrzostwa tylko dla swoich pilotów. W grupie seniorów zwyciężył pil. Aleksander Wróblewski, a w grupie juniorów pil. Ryszard Szulc. [1] HANISZEWSKI Edward, Aeroklub Łódzki, Łódź 1970 [2] (ABO), Zostaną tylko samoloty. [w:] Dziennik Łódzki, wyd. A, , nr 227, s. 20. [3] Polskie lotnictwo sportowe. Almanach. Kraków 1986 (rozdz. II: Polskie lotnictwo sportowe w l , ss ) nr 33, z 18 VIII: II Łódzki Zlot Gwiaździstym Samolotów na lotnisku Lublinek w Łodzi, zorganizowanym przez oddz. łódzki LOPP, przy współudziale Aeroklubu Łódzkiego ( ) s. 1: s. 2: nr 44, z 3 XI, s. 5: niektóre pomieszczenia klubowe przy ul. F. Żwirki 4 sekretariat; w nim: A. Burger (skarbnik), Prądzyński T. (sekretarz), inż. J. Zacharzewski (kier. Sekcji Szybowcowej), Szymlówna (sekretarka) sala posiedzeń Klubu; tu A. Burger (skarbnik), Prądzyński T. (sekretarz), inż. J. Zacharzewski (kier. Sekcji Szybowcowej), = Klub Lotniczy w Łodzi patrz: KLUBY hobbystyczne Łódzki Klub Lotniczy (Aeroklub Łódzki) = Klub Miłośników Fotografii w Łodzi porównaj: OSOBY KÜRBITZ Rudolf (założyciel, prezes; ), PFEIFFER Włodzimierz (członek), PRADE Artur E... (członek)

17 Adres: Rozwadowska 34 (1920). Klub (podówczas pod nazwą Amateur Photographen Klub in Lodz ) powstał w 1917 r., założony przez grupę łódzkich fotografów zawodowych i miłośników fotografii: Rudolfa H. Kürbitza (właściciel zakładu fotograficznego przy ul. Piotrkowskiej 105), Artura Pieńkowskiego, Siegfrieda Fischera, Bronisława Krügera, Cesara Starka, Alfreda Kurtzwega i Rudolfa Hüffera. Pierwszy statut został zatwierdzony przez władze roku. Następny, w niepodległej Polsce, roku. Ostatnia zmiana statutu i jego zatwierdzenie miało miejsce w 1936 roku. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości nazwę Klubu zmieniono na Klub Miłośników Fotografii w Łodzi. Pierwszym i długoletnim prezesem Klubu był Rudolf Kürbitz ( ), W październiku r. prezesem był Jerzy Bogdanow, a w 1936 r. Artur Prade. W 1920 r. Klub skupiał 40 członków, w 1936 r. 39. Ostatnią Wystawę Fotografii Krajoznawczej ( Łódź i województwo łódzkie w świetle fotografii ) członkowie Klubu urządzili w roku. W siedzibie Klubu, na comiesięcznych spotkaniach członkowie oceniali swoje zdjęcia, wygłaszali referaty na aktualne tematy fotograficzne. Mogli też korzystać z klubowej ciemni, klubowych aparatów i bogatej biblioteki fachowej [1]. [1] STRZAŁKOWSKI Jacek, Historia fotografii w Łodzi do 1944 roku, ss (rozdz. p.t. Początki fotografii amatorskiej) nr 8, z 20 II,: wystawa jubileuszowa prac członków Klubu w Miejskiej Galerii Sztuki w Łodzi z okazji 10-lecia działalności (16 wystawiających 142 prace [1]) s. 1: reprodukcja zdjęcia E... Artura Prade p.t. Zima s. 2: grupa uczestników uroczystość otwarcia wystawy reprodukcja zdjęcia Rudolfa Kürbitza p.t. Krajobraz 1928 nr 52, z 23 XII, s. 7: biesiada koleżeńska z okazji XII rocznicy powstania Klubu nr 7, z 17 II, s. 4: grupa uczestników czwartego bezpłatnego kursu fotografii, poprowadzonego przez... (na zdj.); = Klub Motocyklowy w Łodzi patrz: KLUBY hobbystyczne Łódzki Klub Motorowy = Łódzki Klub Jazdy Konnej vel Łódzki Klub Jeździecki porównaj: OSOBY BIEDERMANN Paweł (dr), BIEDERMAN..., BIEDRMANÓWNA..., BUHLE... (prezes Klubu), BUHLE..., CZYLINGARIAN..., ENDER..., GORZEŃSKA OSTRORÓG... (hrabina), GROHMAN Leon (prezes Klubu), HAEBLER... (baron), KEILICH..., KIELMANÓWNA..., KINDERMAN , KINDERMAN , PLICHAL , PLICHAL , PLICHAL , RAMISCH..., RÓMMEL Karol (płk, trener) Powstał... (przed X 1931; ŁwI, 44/1931, s. 3 (tu nazwa: Łódzki Klub Jeździecki) 1931 nr 4, z 1 XI, s. 3: grupa członków Klubu podczas gonitwy za lisem z okazji dnia św. Huberta kończącego letni sezon jeździecki [tu nazwa: Łódzki Klub Jeździecki] nr 5, z 4 II, s. 4: grupa członków Łódzkiego Klubu Jazdy Konnej na treningu prowadzonego przez płk Karola Rómmla w hali przy ul.... nr 6, z 11 II, s. 6: grupa członków Klubu (z rodzin największych łódzkich przemysłowców), uczestników pierwszego pokazu jazdy sportowej ŁKJK przygotowanego pod kierunkiem płk K. Rómmla = Łódzki Klub Jeździecki vel Łódzki Klub Jazdy Konnej patrz: KLUBY sportowe Łódzki Klub Jazdy Konnej

18 = Łódzki Klub Lotniczy (Aeroklub Łódzki) porównaj: LOTNICTWO LOTNISKO OSOBY GEYER Robert (v-ce prezes), HOLCGREBER Jan (inż., przew. Komisji Technicznej), LEROCH ORLOT Rudolf (sekr. generalny), MARKOWSKI Jan (przew. Komisji Propagandowo Prasowej), ROTARSKI... (płk, 1. prezes Klubu), TORWIŃSKI D... (skarbnik) SZKOŁY inne Szkołą Pilotów Adres: ul. Piotrkowska 67 (1930) Klub powstał w 20 IX 1929 roku. W grudniu 1929 r. został afiliowany do Aeroklubu RP działając w składzie Rady Klubów Afiliowanych do ARP [4]. W końcu lutego 1930 r. walne zgromadzenie członków wybrało Zarząd, który z dniem 8 marca ukonstytuował się w składzie: inż.... Rotarski ( prezes) oraz v- ce prezesi i przewodniczący Komisji: Robert Geyer (komisja skarbowo finansowa), inż. Jan Holcgreber (komisja techniczna), prok. Jan Markowski (komisja propagandowo prasowa), insp.... Torwiński (skarbnik) i Rudolf Leroch Orlot (sekr. generalny) [1]. W tym czasie sekretariat Klubu znajdował się w lokalu Komitetu Wojewódzkiego Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej przy ul. Piotrkowska 67. Z dniem 22 IV 1939 r. rozwiązano Radę Klubów Afiliowanych do ARP w związku ze zmianą statutu ARP, a ŁKL został przekształcony w oddział łódzki ARP. [1] Hasło Łódzkie, , nr 71, s. 7. [2] HANISZEWSKI Edward, Aeroklub Łódzki, Łódź 1970 [3] MACHWITZ Marek, Tłok na łódzkim niebie. Na swoje 80-lecie Aeroklub Łódzki chce wybudować lotnisko sezonowe w Harbicach pod Lutomierskiem. [w:] Dziennik Łódzki, wyd. A, 21 VIII 2007, nr 194, s. 6. [4] Polskie lotnictwo sportowe. Almanach. Kraków 1986 (rozdz. II: Polskie lotnictwo sportowe w l , ss ) = Łódzki Klub Motorowy porównaj: OSOBY JASTRZĘBSKI Stanisław (czł.), STAROŃSKI M... (czł.) Powstał w roku 1932 nr 30, z b, s. 3: jazda na motocyklu w masce p-gaz. po ataku gazowym; pokaz zorganizowany LOPP i m.in. Klub = Łódzki Klub Radioamatorów Przyjaciół porównaj: OSOBY PAWŁOWICZ Bohdan (1. prezes); STEFAŃSKI BX. (czł. 1. zarządu; red. ŁRPR) Powstał pomiędzy 31 V a 7 VI 1936 roku. Pierwszym prezesem został wybrany dyrektor łódzkiej rozgłośni Polskiego Radia B. Pawłowicz. = Polski Klub Turystyczny, oddz. łódzki patrz: KLUBY hobbystyczne Polski Touring Klub, oddz. łódzki = Polski Touring Klub, oddz. łódzki porównaj: OSOBY BUCZYŃSKI Henryk (płk, prezes oddz.) = Żydowski Klub Motorowy w Łodzi 1931 nr 17, z 26 IV, s. 4: uroczystości złożenia wieńcy na płycie Grobu przez członkowie łódzkich klubów motorowych z okazji inauguracji sezonu ( ) polityczne

19 = Łódzki Klub Demokratyczny porównaj: PARTIE polityczne Stronnictwo Demokratyczne OSOBY GALLAS Kazimierz (współzałożyciel), HILLER Karol (współzałożyciel), TOMASZEWICZ Wincenty (współzałożyciel), WIĘCKOWSKI Stanisław (współzałożyciel) Zebranie założycielskie Klubu miało miejsce 7 II 1938 r., w kamienicy przy ul. J. Kilińskiego 89. Jednym z organizatorów Klubu był płk Stanisław Więckowski. Kluby Demokratyczne, postępowe ugrupowania społeczno polityczne inteligencji polskiej, tworzone w latach ; opozycyjne wobec rządu sanacyjnego, popierały szeroko front sił antyfaszystowskich; czołowi działacze, m.in. Marceli Handelsman, M... Michałowicz, Wincenty Rzymowski, Alfred Fiderkiewicz; nieoficjalny organ: Czarno na białym [1]. W maju 1939 r. Klub przekształcił się w oddział łódzki Stronnictwa Demokratycznego. [1] Encyklopedia Powszechna PWN. Tom II. Warszawa 1974, s [2] TOMASZEWICZ Wincenty, Ze wspomnień lekarza. Warszawa 1965, ss. 485 i nast. = Klub Obywatelski patrz (tymczasowo; po ustaleniu co to był za Klub): KLUBY inne pracownicze (zawodowe, kulturalno oświatowe) = Klub Oficerów Policji Państwowej w Łodzi patrz: POLICJA PAŃSTWOWA w ŁODZI Klub Oficerów Policji Państwowej w Łodzi = Klub Pracowników Towarzystwa Akcyjnego Łódzkiej Fabryki Nici S.A. Adres: ul. Niciarniana... (naprzeciwko Fabryki; po wojnie dom kultury Ariadna ) nr 13, z 31 III, s. 6: akademia dla pracowników, członków fabrycznego Koła Związku Rezerwistów, zorganizowanej przez to Koło z okazji imienin marsz. J. Piłsudskiego w sali widowiskowej zakładowego Klubu Pracowniczego (ok ) = Klub Pracowników Zjednoczonych Zakładów K. Scheiblera i L. Grohmana Adres: ul. Przędzalniana 68. porównaj: FABRYKI włókiennicze Zjednoczone Zakłady Przemysłowe K. Scheiblera i L.Grohmana KLUBY sportowe KS Zjednoczone W budynku Klubu znajdowała się m.in. sala teatralna dla widowisk amatorskich. W latach działał tu teatr p.n. Scena Robotnicza W itolda W andurskiego. Po II wojnie światowej, w latach funkcjonował tu Dom Kultury Zakładów Przemysłu Bawełnianego im. Obrońców Pokoju ( Uniontex ). [1] Sprawozdanie Klubu Pracowników Zjednoczonych Zakładów Włókienniczych K. Scheibler i L. Grohman w Łodzi. Łódź. [w:] B-ka im. Piłsudskiego w Łodzi, sygn A. [2] PUŚ Wiesław, PYTLAS Stefan, Dzieje Łódzkich Zakładów Przemysłu Bawełnianego Uniontex. Łódź 1979, ss [3] SZUBERT Henryk, Teatr na łódzkim Księżym Młynie. [w:] Dziennik Łódzki, 29 III 1993, nr X., s. X 1929 nr 48, z 24 XI, s. 6: akademia z okazji święta 11 Listopada; w gronie zaproszonych dr Alfred Grohman nr 49, z 1 XII, s. 6: członkowie Sekcja kółka dramatycznego in corpore 1932 nr 1, z 3 I, s. 3: gwiazdka dla najbiedniejszych zorganizowana przez Stowarzyszenie Katolików Mówiących po Niemiecku w podpisie: w sali fabrycznej na

20 Księżym Młynie 1933 nr 28, z 9 VII, s. 2: akademia z okazji Święta Morza nr 49, z 8 XII, s. 7: uroczystość wręczenia nagród przedstawicielom łódzkich sportowych klubów fabrycznych, które brały udział w święcie klubów fabrycznych w Spale, we wrześniu; w sali teatralnej nr 2, z 13 I, s. 1: uroczystość zakończenia kursu obrony przeciwgazowej w Kole Nr 14 LOPP przy zakładach Scheiblera i Grohmana nr 11, z 17 III, s. 2: uroczystości zakończenia kursu dla członkiń drużyn samarytańsko ratowniczych PCK; zdjęcie wykonane w sali kinowo-teatralnej Klubu nr 23, z 9 VI, s. 1: uroczystość zakończenia kursu instruktorskiego III stopnia obrony przeciwgazowej dla członków zakładowego Koła nr 14 LOPP; zdjęcie wykonane na tle zakładowej muszli koncertowej przy ul. Przędzalnianej 68 nr 27, z 7 VII, s. 3: uroczystość nadania grupie działaczy łódzkiego PCK odznak organizacyjnych za aktywną działalność z okazji Tygodnia PCK ; uhonorowanie siedzą na scenie sali teatralnej Klubu == Sekcja Kobiet porównaj: OSOBY RADKOWA... (przewod. Sekcji) nr 25, z 24 VI, s. 3: uroczystość poświęcenia przedszkola Sekcji Kobiet Klubu Pracowników (?) Pracowniczego (?) Zjedn. Zakładów K. Scheiblera i L. Grohmana nr 47, z 25 XI, s. 3: członkinie Sekcji In corpore ; zdjęcie wykonane na scenie zakładowej muszli koncertowej przy ul. Przędzalnianej 68 nr 4, z 27 I, s. 6: gwiazdka dla dzieci pracowników Zjedn. Zakładów K. Scheibler i L. Grohman zorganizowana z inicjatywy kierownictwa Sekcji Kobiet i dyrekcji Zjednoczonych Zakładów Włókienniczych K. Scheibler i L. Grohman (12.01.) = Klub Sędziów Piłkarskich w Łodzi 1931 nr 46, z 15 XI, s. 3: fotoreportaż (2 zdjęcia) z towarzyskiego meczu piłkarskiego pomiędzy Klubem Sędziów Piłkarskich w Łodzi a dziennikarzami sportowymi łódzkiej prasy na stadionie Wojskowego Klubu Sportowego ( ) sportowe amatorskie, zawodowe W połowie 1903 r., a więc s to lat tem u, gr upa chłopców z I Lwowsk iej S zk oły Realnej pod wodzą s zóstoklas is ty Kazim ier za Sołtyńsk iego m ianowała s ię I Lw owsk im Klubem Piłk i Nożnej Sława. Nik t nie przywią zywał w ówczas do tego więks zego znac zenia. Tymc zasem w łaś nie od Sławy zac zy na s ię his tor ia polsk ich k lubów spor towych ( Polityka, nr 33, 16 VIII 2002, ss ). [1] BOGUSZ Andrzej, [z dziejów łódzkiego sportu ]. Łódź 2007 = Absolwenci Łódź = Akademicki Klub Sportowy Warszawa vel Związek Akademicko Sportowy??