Organy pomocnicze Wspólnot Europejskich

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Organy pomocnicze Wspólnot Europejskich"

Transkrypt

1 Organy pomocnicze Wspólnot Europejskich

2 Wspólnoty Europejskie charakteryzuje oryginalny system instytucjonalny, który odróżnia je od klasycznych organizacji międzynarodowych. Państwa, które podpisały traktaty europejskie, uzgodniły zrzeszenie się części swej suwerenności na rzecz niezależnych organów reprezentujących zarówno interesy państwowe poszczególnych krajów członkowskich, jak i interes wspólnotowy.

3 Głównymi podmiotami tego systemu są z jednej strony Rada Europejska, a z drugiej instytucje Wspólnot Europejskich, do których należą: Rada Unii Europejskiej, Komisja Europejska, Parlament Europejski, Europejski Trybunał Sprawiedliwości i Sąd Pierwszej Instancji oraz Trybunał Obrachunkowy. Do instytucji przewidzianych w traktatach europejskich należą również organy pomocnicze, takie jak: Komitet Ekonomiczno Społeczny, Komitet Regionów, Europejski Bank Centralny oraz Europejski Bank Inwestycyjny.

4 Rada Europejska impuls polityczny l decyzja strategiczna l v Coreper wspomaganie procesu decyzyjnego Parlament Europejski Rada Unii Europejskiej Komitet współdecydowanie decydowanie Ekonomiczno-Społeczny konsultowanie l Komitet Regionów kontrolowanie l debatowanie v Komitet Konsultacyjny Komitety Zarządzające Komisja Europejska Komitety Regulacyjne administrowanie Inne komitety i instytucje współdziałanie wykonywanie opiniowanie Europejski kontrolowanie Trybunał Obrachunkowy Trybunał Sprawiedliwości inspirowanie kontrola budżetu Wspólnot interpretowanie Sąd Pierwszej Instancji sądzenie Rys. Schemat Instytucji Unii Europejskiej orzekanie w niektórych sprawach

5 Przewodniczący Rady Europejskiej Herman Van Rompuy

6 Komitet Ekonomiczno-Społeczny Komitet Ekonomiczno-Społeczny (KES) pozwala na włączenie do życia Unii Europejskiej przedstawicieli różnych dziedzin życia gospodarczego i społecznego. Jest organem doradczym, którego zadaniem jest wyrażanie opinii na temat polityki gospodarczej i społecznej w ramach Wspólnot Europejskich. W Komitecie Ekonomiczno-Społecznym działają trzy grupy reprezentujące pracodawców, pracowników i środowiska innych podmiotów społeczno-gospodarczych.

7 Komitet Ekonomiczno- Społeczny przygotowuje i udostępnia pozostałym organom WE opinie na temat określonych kwestii ekonomicznych i społecznych. Komitet jako organ doradczy musi być wysłuchany przez Radę Europejską i Komisję Europejską w sprawach wyliczonych w traktatach, tzn. w takich dziedzinach jak podatki, edukacja, zdrowie, ochrona konsumentów, sieci transeuropejskie, swobodny przepływ osób i kapitału. Rada i Komisja mogą, jeśli uznają to za konieczne, zasięgnąć opinii Komitetu we wszystkich innych sprawach.

8 Komitet Regionów Komitet Regionów został powołany na mocy traktatu Maastricht z inicjatywy Niemiec, na skutek działań podejmowanych przez niemieckie landy i Zgromadzenie Regionów Europy, w celu stworzenia niezależnej europejskiej instytucji reprezentującej interesy regionalnych i lokalnych organizacji samorządowych. Jego status prawny i instytucjonalny zbliżony jest do Komitetu Ekonomiczno-Społecznego.

9 Siedziba Komitetu Regionów w Brukseli

10 Rada i Komisja obowiązkowo zasięgają konsultacji Komitetu Regionów w wypadkach przewidzianych przepisami traktatów, to znaczy w zakresie funduszy strukturalnych i funduszu spójności, edukacji, zdrowia i sieci transeuropejskich. Komitet może wydawać opinie z własnej inicjatywy, jeśli uzna, że działania podejmowane przez Radę lub Komisję dotyczą problemów regionalnych.

11 Europejski Bank Centralny Europejski Bank Centralny (EBC) z siedziba we Frankfurcie nad Menem powstał na podstawie wcześniej funkcjonującego Europejskiego Instytutu Walutowego. Podstawowym Zadaniem EBC jest utrzymanie stabilnej waluty europejskiej (euro). Cel ten osiągany jest poprzez współpracę EBC z bankami narodowymi poszczególnych członków UE, skupionych w Europejskim Systemie Banków Centralnych.

12 Siedziba Europejskiego Banku Centralnego z siedzibą we Frankfurcie

13 Podstawę prawną dla obu instytucji stanowi Traktat o ustanowieniu EWG z 25 marca 1957 roku. Wprowadzenie do organów WE Europejskiego Banku Centralnego wiążę się z realizacją trzeciego etapu Unii Gospodarczo-Walutowej (UG-W). Europejski Bank Centralny posiada osobowość prawną i jest niezależny od wpływów politycznych. Członkowie jego władz nie mogą przyjmować jakichkolwiek instrukcji ani od instytucji unijnych, ani od przedstawicieli państw członkowskich.

14 EBS posiada własny niezależny budżet. Kapitał Banku wynosi 5 miliardów euro i może zostać podwyższony, a jego jedynymi właścicielami są państwa członkowskie UE. Do kompetencji EBC należy: definiowanie i realizacja polityki pieniężnej. Wspólnoty, ustalanie stóp procentowych, przeprowadzanie operacji walutowych, utrzymywanie oficjalnych rezerw walutowych państw członkowskich i zarządzanie nimi, piecza nad działaniem systemów płatniczych, decydowanie o emisji banknotów euro.

15 Europejski Bank Inwestycyjny Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) został utworzony 1 stycznia 1958 roku w celu zapewnienia państwom członkowskim dodatkowych środków służących pogłębianiu współpracy gospodarczej Wspólnot. Jest jedną z najstarszych instytucji wspólnotowych. EBI ma osobowość prawną, a jego członkami są wszystkie państwa członkowskie WE. Od 1993 roku, na mocy traktatu z Maastricht, EBI funkcjonuje jako instytucja finansowa Unii Europejskiej. Bankiem kieruje Rada Gubernatorów, w której skład wchodzą ministrowie finansów 27 krajów członkowskich. Wydaje ona ogólne zalecenia dotyczące polityki kredytowej i kontroluje ich wykonanie.

16 Siedziba Europejskiego Banku Inwestycyjnego z siedzibą w Luksemburgu

17 Europejski Bank Inwestycyjny jest ważnym instrumentem finansowym UE- w pewnym sensie bankiem domowym Wspólnoty. Zapewnia on kredyty inwestycyjne i przyczynia się do urzeczywistnienia ważnych celów Wspólnoty, takich jak zrównoważony i stabilny rozwój wspólnego rynku. W tym celu Bank prowadzi działalność nie nastawioną na zysk i udziela pożyczek oraz gwarancji umożliwiających finansowanie projektów we wszystkich sektorach gospodarki, na przykład rozwoju regionów słabiej rozwiniętych, modernizacji lub przekształceń przedsiębiorstw, projektów transportowych, ochrony środowiska, energetycznych itp.

18 Wykonując swe zadania, EBI ułatwia finansowanie programów inwestycyjnych ze wsparciem funduszy strukturalnych i innych instrumentów Wspólnoty. Część pomocy EBI kierowana jest także do krajów niebędących członkami UE: krajów przedakcesyjnych, Rosji i państw Europy Wschodniej, krajów basenu Morza Śródziemnego oraz obszarów leżących poza Europą (krajów Afryki, Azji oraz Ameryki Łacińskiej).

19 Prawo Unii Europejskiej

20 Na porządek prawny Unii Europejskiej składają się przede wszystkim: prawo pierwotne, prawo wtórne, porozumienie międzynarodowe.

21 Prawo pierwotne Pierwotne prawo wspólnotowe jest najważniejsze w systemie prawnym Wspólnot Europejskich (WE). Istnieje pisane i niepisane prawo pierwotne. Pisane prawo pierwotne WE stanowią przede wszystkim traktaty założycielskie Wspólnot i traktaty je modyfikujące. Na nienapisane prawo pierwotne składają się ogólne zasady prawne oraz prawo zwyczajowe.

22 Prawo wtórne Prawo wtórne to prawo tworzone przez organy Wspólnoty. Obejmuje ono wszystkie akty prawne przyjęte na podstawie traktatów. W skład prawa wtórnego wchodzą: rozporządzenia, dyrektywy, decyzje, zalecenia i opinie wydawane przez uprawnione organy i instytucje wspólnotowe.

23 Rozporządzenia to najważniejsze akty prawne we Wspólnotach. Są publikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej i wchodzą w życie albo z datą wyznaczoną w tekście, albo w dwudziestym dniu po publikacji. Za odpowiednik rozporządzeń w prawie krajowym można uznać ustawy.

24 Dyrektywy nie mają swojego odpowiednika w ustawodawstwie krajowym. Są wiążące co do celu dla każdego państwa członkowskiego, do którego są skierowane. Konstrukcja dyrektyw jest kompromisem pomiędzy koniecznością zachowania jednolitości prawa wewnątrz UE a potrzebą jak największego poszanowania różnorodności poszczególnych państw członkowskich. Z tego względu dyrektywy wydawane są głównie w takich dziedzinach, w których chodzi o zbliżenie, a nie ujednolicenie prawa państw członkowskich.

25 Decyzje służą do regulowania przypadków indywidualnych. Zazwyczaj decyzje wymieniają swoich adresatów imiennie. Decyzja jest więc typowym aktem indywidualnym porównywanym na gruncie prawa krajowego z aktem administracyjnym. Większość decyzji wydaje Komisja Europejska. Jest to instrument prawny wykorzystywany przez Komisję do codziennego działania.

26 Zalecenia i opinie nie ustanawiają żadnych praw ani obowiązków. Ich głównym celem jest przekonywanie lub pomoc w interpretacji innych aktów prawnych. Opinie skierowane przez Komisję do rządów są tylko wyrazem pewnego stanowiska, zaproszeniem do przyjęcia pewnych zasad postępowania, a nie wiążącym prawem.

27 Nadrzędność prawa wspólnotowego nad prawem krajowym Według Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości zasada nadrzędności prawa europejskiego polega na tym, że żaden organ państwowy nie stosuje przepisu prawa wewnętrznego kolidującego w danym wypadku z regulacją wspólnotową. Tak więc jest to nie tyle prymat ważności, co pierwszeństwo w zastosowaniu. Wymusza to na władzach państw członkowskich konieczność dostosowania prawa krajowego do prawa wspólnotowego.

28 Procedury podejmowania decyzji w Unii Europejskiej Unia Europejska to organizacja nietypowa. Nie ma cech tradycyjnych rozwiązań charakterystycznych dla międzynarodowych organizacji ani wzorców typowych dla państw narodowych. Proces podejmowania decyzji w ramach Unii Europejskiej jest bardzo skomplikowany.

29 Instytucją, w której cały proces decydowania bierze początek, jest Komisją Europejską. Jest ona jedyną instytucją posiadającą prawo inicjatywy ustawodawczej. Z formalnego punktu widzenia Komisja, opracowując projekt aktu, jest całkowicie niezależna, ograniczona jedynie zasadą kierowania się dobrem Wspólnoty.

30 Większość rozwiązań wspólnotowych odnoszących się do określonych polityk zapada, gdy zastosowana zostanie tak zwana metoda europejska. Mówi się, iż przepis na tę metodę brzmi następująco: Komisja proponuje, Rada rozporządza, Parlament poprawia. W ramach proceduralnych zasad odnośnie uchwalania decyzji w UE istnieje ponad 20 różnych trybów postępowania decyzyjnego. Cztery z nich mają znaczenie podstawowe. Są to procedury: konsultacji, współpracy, współdecydowania, zgody.

31 Procedura konsultacji jest dosyć prostą procedurą, ograniczającą się wyłącznie do jednego czytania. Ostatecznym decydentem jest tutaj Rada UE, która jednak nie może podjąć decyzji bez zasięgnięcia opinii Parlamentu Europejskiego.

32 Procedura współpracy przewiduje już dwa czytania i jako taka jest już o wiele bardziej skomplikowana. Nowym, bardzo ważnym elementem pojawiającym się w tym trybie podejmowania decyzji jest zdolność Parlamentu do złożenia weta wobec propozycji projektu Komisji. W ramach procedury współdecyzji przewidziane są już trzy czytania, gdyż jest ona najbardziej skomplikowana. Jej istotą jest równorzędna rola Parlamentu z Radą UE w zakresie prawodawstwa.

33 Ostatnią z czterech kluczowych procedur podejmowania decyzji w Unii Europejskiej jest procedura zgody. Różni się ona zasadniczo od pozostałych procedur. Przyjęcie określonych aktów prawnych jest uzależnione od zgody Parlamentu. Uzyskanie jej stanowi warunek konieczny uchwalenia aktu. Procedura ta ma zastosowanie w niewielu wypadkach.

34 Budżet Unii Europejskiej

35 Zasady konstruowania budżetu Budżet Unii jest konstruowany na dwóch poziomach: perspektywy wieloletniej oraz budżetu rocznego. Przykładem planu o wieloletniej perspektywie finansowej, określającej maksymalne ramy finansowe, jest plan finansowy przyjęty na lata Wieloletni plan finansowy, ustalając główne priorytety na kilka lat, ułatwia opracowywanie budżetów rocznych.

36 Budżet roczny zawiera dokładne określenie wielkości przychodów i wydatków na dany rok. Konstrukcja budżetu rocznego podlega regułom jedności i równowagi. Jedność budżetu oznacza, że wszystkie wydatki i dochody muszą zostać ujęte w jednym budżecie, a zasada równowagi nie dopuszcza do powstania deficytu budżetowego, czyli dochody i wydatki muszą się równoważyć. Ta druga zasada uniemożliwia zaciąganie kredytów przez UE.

37 Wkład do budżetu poszczególnych państw członkowskich w dużej mierze zależy od ich potencjału gospodarczego, który wynika z liczby mieszkańców i produktu krajowego brutto przypadającego na osobę w danym kraju. Najwięcej do budżetu wpłacają Niemcy, następnie kolejno: Wielka Brytania, Francja i Włochy.

38 Źródła dochodów budżetu Unii Europejskiej Unia Europejska jest finansowana głównie ze środków przekazywanych przez państwa członkowskie są to tak zwane środki własne.

39 Do środków własnych zaliczamy: wpływy od państw członkowskich uzależnione od ich dochodu narodowego brutto (DNB) stanowią największe źródło środków finansowych i stanowiły w 2008 roku 69%; część dochodów z podatku od towarów usług (VAT) tradycyjne zasoby własne pochodzące głownie z opłat celnych wynikające ze wspólnej taryfy celnej pobieranej przy wymianie handlowej z krajami spoza UE pozostałe wpływy, pochodzące ze składek państw spoza UE na niektóre programy unijne, z kar finansowych nakładanych na przedsiębiorstwa, na przykład za łamanie prawa dotyczącego konkurencji itp.

40 Wydatki budżetowe Unii Europejskiej W latach poprzednich wydatki na rolnictwo pochłaniały największa część budżetu Unii Europejskiej. W 1988 roku na ten cel przewidziano blisko 65% całości budżetu, a obecnie te wydatki wynoszą tylko około 40%. Trwały rozwój i zwiększenie poziomu zatrudnienia ma największy udział w planach finansowych Unii Europejskiej na lata

41 Dla poprawy poziomu gospodarki fundusze są przeznaczone na badania naukowe i edukację oraz na rozwój sieci transferowej. Ochrona naturalnych zasobów i zarządzanie nimi to w głównej mierze wydatki związane z rolnictwem. Państwa członkowskie, chcąc utrzymać przystępne ceny żywności, muszą wspomagać ten dział gospodarki.

42 Pozycja Unii Europejskiej na arenie międzynarodowej i jej wizerunek wśród obywateli innych państw jest ważnym elementem działań związanych z polityką zagraniczną. Udział wydatków w budżecie na ten cel stale wzrasta. W roku 1988 wynosił 2%, w roku 2002 wzrósł do 4%, a w latach wyniesie średnio około 6%.

43 Inne wydatki, w tym administracyjne, od wielu lat stanowią podobną część budżetu Unii Europejskiej. Są to koszty utrzymania budynków, infrastruktury technicznej i personelu instytucji Unii Europejskiej. Obywatelstwo Unii Europejskiej, wolność, bezpieczeństwo i wymiar sprawiedliwości. Wydatki na ten cel są przeznaczone na ochronę dziedzictwa kulturowego i bogactwa różnorodności kulturowej regionów Unii Europejskiej opartej na wspólnych wartościach.

44 Gospodarka Unii Europejskiej

45 Cztery swobody wspólnego rynku UE: Swobodny przepływ towarów Swobody przepływ kapitału Swobodny przepływ usług Swobodny przepływ ludzi Rys. Podstawy jednolitego rynku wewnętrznego UE

46 Historia integracji walutowej Jednym z celów integracji europejskiej były próby pogłębiania współpracy monetarnej. Konkretne działania zaowocowały w roku 1971 tak zwanym planem Wernera, na podstawie którego, powstał system powiązania kursów walutowych nazwany europejskim wężem walutowym. W roku 1979 powrócono do założeń ograniczania wahań kursów, tworząc Europejski system walutowy.

47 W tym czasie utworzono Europejską Jednostkę Walutową (ECU), która stała się jednostką rozliczeń handlowych między państwami członkowskimi (nie była środkiem płatniczym codziennego użytku, lecz jednostką, na którą przeliczano waluty narodowe). Działania te stały się podstawą utworzenia Unii Gospodarczo-Walutowej (UG-W).

48 Jej wprowadzenie rozłożono na trzy etapy: etap pierwszy od 1990 roku polegał na zacieśnianiu współpracy banków centralnych i zniesieniu ograniczeń w wymianie walutowej; etap drugi od 1994 roku to wyrównywanie poziomów gospodarczych w krajach Unii Europejskiej oraz przygotowanie do wprowadzenia wspólnej waluty, polegające na ograniczeniu inflacji, zmniejszeniu deficytów budżetowych i obniżenia zadłużenia państw; etap trzeci od 1999 roku to stopniowe wprowadzenie do obrotu wspólnej waluty

49 Stabilność wartości wspólnej waluty wymaga wiarygodności gospodarek narodowych państw członkowskich. Dlatego wprowadzenie trzeciego etapu integracji walutowej wymagało spełnienia przez państwa kryteriów konwergencji (zwanych tez kryteriami zbieżności lub spójności).

50 Kryteria konwergencji to: Inflacja nie może wynosić więcej niż 1,5 punktu procentowego powyżej średniej stopy inflacji w trzech krajach Unii Europejskiej, w których inflacja była najniższa. Długoterminowe stopy procentowe nie mogą przekroczyć średniej stóp procentowych w trzech krajach o najniższej inflacji o więcej niż 2 punkty procentowe. Deficyt budżetowy nie może przekroczyć 3% produktu krajowego brutto (PKB). Dług publiczny nie może być większy niż 60% produktu krajowego brutto. Kurs wymiany walut powinien być stabilny w ciągu ostatnich dwóch lat.

51 Spełnienie tych kryteriów jest gwarancją stabilności cen oraz trwałości i stabilności kursu nowej waluty. Rada Europejska w celu wzmocnienia nadzoru nad budżetami narodowymi przyjęła w czerwcu 1997 roku Pakt stabilności i Wzrostu. Przewiduje on między innymi możliwość nałożenia kar finansowych na państwa, które dopuszcza do powstania nadmiernego deficytu budżetowego. Istnieje możliwość odstąpienia od stosowania kar w wypadku spadku wyników gospodarczych danego kraju oraz gdy państwo zobowiąże się do zmniejszenia deficytu w kolejnych latach. W takiej sytuacji są obecnie Francja i Niemcy, najwięksi płatnicy do budżetu unijnego.

52 Korzyści i koszty wprowadzenia euro Do korzyści wynikających z wprowadzenia euro należą: stabilizacja gospodarek krajów członkowskich spowodowana koniecznością spełnienia kryteriów konwergencji, czego efektem jest stabilność cen i niska inflacja; uniknięcie kosztów wymiany walut przy transakcjach wewnątrz unii monetarnej; eliminacja ryzyka zmiany kursów walut w rozliczeniach między krajami członkowskimi, co ułatwia przepływ towarów, usług, osób i kapitału; cdn.

53 możliwość porównywania cen, co prowadzi do ich wyrównywania; ułatwienia dla podróżujących w dokonywaniu zakupów za granicą; pojawienie się na rynkach światowych silnej waluty, będącej konkurencją dla dolara amerykańskiego; polepszenie konkurencyjności Unii Europejskiej w stosunku do gospodarek Stanów Zjednoczonych i Japonii.

54 Unia walutowa niesie za sobą również koszty jej wprowadzenia. Do najważniejszych z nich należą: nakłady poniesione na przystosowanie systemu bankowego (sieć informatyczna, szkolenia pracowników, przystosowanie urządzeń) do obsługi nowej waluty; utrata zysków banku i instytucji finansowych pochodzących z transakcji wymiany dawnych walut krajowych; rezygnacja państw członkowskich z indywidualnej polityki pieniężnej i polityki kursu walutowego jako instrumentu wspomagającego gospodarki krajowe;

55 Prawa i obowiązki obywateli państw Unii Europejskiej

56 Należą do nich między innymi: swoboda poruszania się i pozostawania w obrębie Unii, prawo wyborcze do Parlamentu Europejskiego i władz lokalnych w miejscu zamieszkania, ochrona konsularna i dyplomatyczna ze strony wszystkich państw członkowskich, prawo składania petycji do Parlamentu Europejskiego i skarg do rzecznika praw obywatelskich Unii Europejskiej prawo dostępu do dokumentów instytucji europejskich.

57 Korzystanie z praw, jakie mają obywatele Unii, nakłada także pewne obowiązki. Takie sformułowanie znalazło się w preambule Karty Praw Podstawowych. Tak więc na przykład swobodny przepływ osób nakłada na pracodawców obowiązek zatrudnienia pracownika z innego kraju członkowskiego na takich samych zasadach jak miejscowych pracowników.

58 Oprócz wspólnych praw i obowiązków obywateli Unii dotyczą także obowiązki prawa krajowego, o ile nie są one sprzeczne z prawem wspólnotowym. Polska konstytucja przewiduje między innymi obowiązek przestrzegania prawa, ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, obrony ojczyzny, dbałości o stan środowiska naturalnego oraz troski o dobro wspólne. Podobny zakres obowiązków spoczywa również na obywatelach innych państw Unii. Część z tych obowiązków ma charakter uniwersalny. Dbałość o stan środowiska naturalnego nie może dotyczyć wyłącznie kraju, którego jest się obywatelem.

59 Proces integracji Polski z Unią Europejską

60 Układ europejski i kryteria kopenhaskie Stosunki dyplomatyczne między Polską a Europejską Wspólnotą Gospodarczą zostały nawiązane dopiero we wrześniu 1988 roku. Pierwszym ambasadorem RP akredytowanym prze Wspólnotach w Brukseli został Jan Kułakowski. W grudniu 1990 roku rozpoczęto pierwsza rundę na temat negocjacji umowy o stowarzyszeniu. Na czele ekipy negocjującej układ stanął Jacek Saryusz-Wolski, który niedługo potem został pełnomocnikiem rządu do spraw integracji europejskiej oraz pomocy zagranicznej.

61 Prawie roczny okres negocjacji nad Układem europejskim zakończył się jego podpisaniem (16 grudnia 1991 roku). W dniach czerwca 1993 roku odbyło się posiedzenie Rady Europejskiej w Kopenhadze, na którym przywódcy UE zdefiniowali i przyjęli kryteria oceny gotowości państw Europy Środkowo-Wschodniej do członkostwa w UE. Były to tak zwane kryteria kopenhaskie, których spełnienie umożliwia państwu kandydującemu ubieganie się o członkostwo w Unii Europejskiej (patrz tabela).

62 Kryteria kopenhaskie dotyczące kraju kandydującego Kryteria polityczne - osiągnięcie przez państwo kandydujące stabilności instytucji gwarantujących: - demokrację (m.in. reforma i wzmocnienie administracji publicznej, kodeks etyki służby cywilnej) - rządy prawa (m.in. reforma sądownictwa, działania antykorupcyjne) - przestrzeganie praw człowieka (m.in. prawo azylowe, kwestie aresztowania przedprocesowego, odwoływanie się od nadużyć policji) - poszanowanie i ochronę mniejszości Kryteria ekonomiczne - funkcjonowanie sprawnej gospodarki rynkowej - istnienie potencjału mogącego sprostować presji konkurencji i sił rynkowych wewnątrz Unii Europejskiej Kryteria zdolności - zdolność do przyjęcia obowiązków wynikających z członkostwa - zdolność do wypełniania celów Unii Politycznej, Gospodarczej i Walutowej - zdolność do korzystania z praw wynikających z członkostwa

63 Kryteria niezależne dotyczące UE w momencie przyjmowania nowego kraju Unia będzie właściwie przygotowana na przyjęcie nowego członka przyjęcie nowego członka nie zahamuje tempa procesu integracji europejskiej.

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy. Wspólna waluta euro Po co komu Unia Europejska i euro? dr Urszula Kurczewska EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy. Wspólna waluta euro Po co komu Unia Europejska i euro? dr Urszula Kurczewska EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Wspólna waluta euro Po co komu Unia Europejska i euro? dr Urszula Kurczewska Szkoła Główna Handlowa w Warszawie 23 października 2012 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY

Bardziej szczegółowo

Instytucje Unii Europejskiej

Instytucje Unii Europejskiej Instytucje Unii Europejskiej Parlament Europejski Wybierany w bezpośrednich wyborach organ ustawodawczy UE, posiadający funkcje nadzorcze i budżetowe. Posłowie wybierani są w wyborach bezpośrednich co

Bardziej szczegółowo

Każde pytanie zawiera postawienie problemu/pytanie i cztery warianty odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa.

Każde pytanie zawiera postawienie problemu/pytanie i cztery warianty odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa. Każde pytanie zawiera postawienie problemu/pytanie i cztery warianty odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa. 1. Zaznacz państwa członkowskie starej Unii Europejskiej, które nie wprowadziły dotąd

Bardziej szczegółowo

Cezary Kosikowski, Finanse i prawo finansowe Unii Europejskiej

Cezary Kosikowski, Finanse i prawo finansowe Unii Europejskiej Cezary Kosikowski, Finanse i prawo finansowe Unii Spis treści: Wykaz skrótów Wprowadzenie Część I USTRÓJ WALUTOWY I FINANSE UNII EUROPEJSKIEJ Rozdział I Ustrój walutowy Unii 1. Pojęcie i zakres oraz podstawy

Bardziej szczegółowo

Polska w Onii Europejskiej

Polska w Onii Europejskiej A/452928 Polska w Onii Europejskiej - wybrane polityki sektorowe Wydawnictwo SGGW Warszawa 2004 Spis treści Wstęp 9 1. CHARAKTERYSTYKA PORÓWNAWCZA GOSPODAREK POLSKI I UNII EUROPEJSKIEJ 11 1.1. Dynamika

Bardziej szczegółowo

Unia Europejska - charakterystyka (zarys treści na potrzeby ćwiczeń z zakresu KPP UE)

Unia Europejska - charakterystyka (zarys treści na potrzeby ćwiczeń z zakresu KPP UE) Unia Europejska - charakterystyka (zarys treści na potrzeby ćwiczeń z zakresu KPP UE) Ogólna charakterystyka UE Charakter prawny art. 1 akapit 2 TUE Osobowość prawna art. 47 TUE, art. 216, 221, 335 TFUE

Bardziej szczegółowo

Europejski System Banków Centralnych

Europejski System Banków Centralnych Europejski System Banków Centralnych Katedra Studiów nad Procesami Integracyjnymi INPiSM UJ ul. Wenecja 2, 33-332 Kraków Instytucje i organy UGiW 1. Rada Europejska 2. Rada Unii Europejskiej 3. Komisja

Bardziej szczegółowo

BIULETYN 6/2017. Punkt Informacji Europejskiej EUROPE DIRECT - POZNAŃ. Wzmocnienie unii walutowej i gospodarczej. Strefa euro

BIULETYN 6/2017. Punkt Informacji Europejskiej EUROPE DIRECT - POZNAŃ. Wzmocnienie unii walutowej i gospodarczej. Strefa euro Wzmocnienie unii walutowej i gospodarczej Współpraca gospodarcza i walutowa w państwach UE, której efektem jest posługiwanie się wspólną walutą euro ( ) jest jedną z największych osiągnięć integracji europejskiej.

Bardziej szczegółowo

Unia Gospodarcza i Pieniężna

Unia Gospodarcza i Pieniężna Unia Gospodarcza i Pieniężna Polityka gospodarcza i pieniężna (art. 119 TfUE) Dla osiągnięcia celów określonych w artykule 3 Traktatu o Unii Europejskiej, działania Państw Członkowskich i Unii obejmują,

Bardziej szczegółowo

Instytucje Unii Europejskiej dr Artur Adamczyk.

Instytucje Unii Europejskiej dr Artur Adamczyk. Instytucje Unii Europejskiej dr Artur Adamczyk www.ce.uw.edu.pl Instytucje Unii Europejskiej Rada Europejska Rada Unii Europejskiej Komisja Europejska Trybunał Sprawiedliwości UE Parlament Europejski Trybunał

Bardziej szczegółowo

Spis treści WYKAZ SKRÓTÓW WSTĘP

Spis treści WYKAZ SKRÓTÓW WSTĘP Spis treści WYKAZ SKRÓTÓW WSTĘP ROZDZIAŁ I PODSTAWOWE ZAGADNIENIA UNIJNEGO SYSTEMU PRAWNEGO I FINANSOWEGO 1. Uwagi ogólne 2. Unijne regulacje prawne 3. Prawo pierwotne i prawo stanowione 4. Instytucje

Bardziej szczegółowo

INSTYTUCJE GOSPODRKI RYNKOWEJ Jerzy Wilkin i Dominika Milczarek-Andrzejewska

INSTYTUCJE GOSPODRKI RYNKOWEJ Jerzy Wilkin i Dominika Milczarek-Andrzejewska INSTYTUCJE GOSPODRKI RYNKOWEJ Jerzy Wilkin i Dominika Milczarek-Andrzejewska KONSPEKT WYKŁADU 13 Struktury instytucjonalne integracji europejskiej INTEGRACJA EUROPEJSKA JAKO PROBLEM INSTYTUCJONALNY 1.

Bardziej szczegółowo

System instytucjonalny i prawny Unii Europejskiej. Autor: Justyna Maliszewska-Nienartowicz CZĘŚĆ I. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA UNII EUROPEJSKIEJ

System instytucjonalny i prawny Unii Europejskiej. Autor: Justyna Maliszewska-Nienartowicz CZĘŚĆ I. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA UNII EUROPEJSKIEJ System instytucjonalny i prawny Unii Europejskiej. Autor: Justyna Maliszewska-Nienartowicz CZĘŚĆ I. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA UNII EUROPEJSKIEJ ROZDZIAŁ 1. CHARAKTER PRAWNY UNII EUROPEJSKIEJ ROZDZIAŁ 2. OSOBOWOŚĆ

Bardziej szczegółowo

L 213/20 PL Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 213/20 PL Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 213/20 PL Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 22.8.2018 OSTATECZNE PRZYJĘCIE (UE, Euratom) 2018/1141 budżetu korygującego nr 3 Unii Europejskiej na rok budżetowy 2018 PRZEWODNICZĄCY PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO,

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wykaz literatury... XVII Przedmowa... XIX

Spis treści. Wykaz literatury... XVII Przedmowa... XIX Wykaz skrótów... XIII Wykaz literatury... XVII Przedmowa... XIX Rozdział I. Zagadnienia wprowadzające... 1 1. Prawo Unii Europejskiej jako akademicka dyscyplina prawa... 3 I. Rozwój autonomicznej dyscypliny

Bardziej szczegółowo

TRAKTAT O UNII EUROPEJSKIEJ (wersja skonsolidowana) str. 15. TYTUŁ I. Postanowienia wspólne (art. 1-8) str. 17

TRAKTAT O UNII EUROPEJSKIEJ (wersja skonsolidowana) str. 15. TYTUŁ I. Postanowienia wspólne (art. 1-8) str. 17 Spis treści TRAKTAT O UNII EUROPEJSKIEJ (wersja skonsolidowana) str. 15 PREAMBUŁA str. 15 TYTUŁ I. Postanowienia wspólne (art. 1-8) str. 17 TYTUŁ II. Postanowienia o zasadach demokratycznych (art. 9-12)

Bardziej szczegółowo

2. Zadania Tryb podejmowania decyzji i organizacja pracy... 57

2. Zadania Tryb podejmowania decyzji i organizacja pracy... 57 SPIS TREŚCI Wykaz skrótów... XI Wykaz literatury... XV Wykaz orzeczeń... XIX Przedmowa... XXIII Przedmowa do 5. wydania... XXIV Z przedmowy do 1. wydania... XXV Część 1. Zagadnienia wprowadzające... 1

Bardziej szczegółowo

WERSJE SKONSOLIDOWANE

WERSJE SKONSOLIDOWANE 26.10.2012 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej C 326/1 WERSJE SKONSOLIDOWANE TRAKTATU O UNII EUROPEJSKIEJ I TRAKTATU O FUNKCJONOWANIU UNII EUROPEJSKIEJ (2012/C 326/01) 26.10.2012 Dziennik Urzędowy Unii

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Część A. Testy. Wykaz skrótów Wykaz literatury Wykaz stron internetowych Przedmowa XIII XVII XIX XXI

Spis treści. Część A. Testy. Wykaz skrótów Wykaz literatury Wykaz stron internetowych Przedmowa XIII XVII XIX XXI Wykaz skrótów Wykaz literatury Wykaz stron internetowych Przedmowa XIII XVII XIX XXI Część A. Testy Test 1 1 Odpowiedzi do testu 1 113 Test 2 6 Odpowiedzi do testu 2 115 Test 3 10 Odpowiedzi do testu 3

Bardziej szczegółowo

Organy Unii Europejskiej

Organy Unii Europejskiej Literka.pl Organy Unii Europejskiej Data dodania: 2006-09-11 12:00:00 Przedstawiam Państwu zadania z konkursu dotyczącego organów Unii Europejskiej. Konkurs ten został zorganizowany w roku szkolnym 2005/2006

Bardziej szczegółowo

Unit 3-03/ Kompetencje Unii. Zasady strukturalne

Unit 3-03/ Kompetencje Unii. Zasady strukturalne Unit 3-03/09.11.2016 Kompetencje Unii. Zasady strukturalne Fragmenty z podręcznika: Zasady działania UE: pkt 73-74 Zasada przyznania kompetencji (kompetencje wyłączne i dzielone; kompetencje wyraźnie i

Bardziej szczegółowo

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Walutowa wieża Babel

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Walutowa wieża Babel Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Walutowa wieża Babel dr Monika Pettersen-Sobczyk Uniwersytet Szczeciński 3 grudnia 2015 r. Temat: Walutowa Wieża Babel 1) Czy potrzebujemy własnej waluty? 2) Czy ma sens

Bardziej szczegółowo

Studia podyplomowe Mechanizmy funkcjonowania strefy euro finansowane przez Narodowy Bank Polski

Studia podyplomowe Mechanizmy funkcjonowania strefy euro finansowane przez Narodowy Bank Polski Załącznik do uchwały nr 548 Senatu Uniwersytetu Zielonogórskiego w sprawie określenia efektów kształcenia dla studiów podyplomowych prowadzonych na Wydziale Ekonomii i Zarządzania Studia podyplomowe Mechanizmy

Bardziej szczegółowo

EUROPEJSKI BANK CENTRALNY

EUROPEJSKI BANK CENTRALNY 13.3.2013 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej C 73/5 III (Akty przygotowawcze) EUROPEJSKI BANK CENTRALNY OPINIA EUROPEJSKIEGO BANKU CENTRALNEGO z dnia 19 października 2012 r. w sprawie projektu rozporządzenia

Bardziej szczegółowo

Integracja europejska w okresie przemian. Aspekty ekonomiczne

Integracja europejska w okresie przemian. Aspekty ekonomiczne Jan Barcz Elżbieta Kawecka-Wyrzykowska Krystyna Michałowska-Gorywoda Integracja europejska w okresie przemian. Aspekty ekonomiczne SPIS TREŚCI Wstęp Wykaz skrótów 1. Pojęcie, formy, efekty i koncepcje

Bardziej szczegółowo

Warunki uzyskania zaliczenia z przedmiotu, na którym słuchacz studiów podyplomowych był nieobecny

Warunki uzyskania zaliczenia z przedmiotu, na którym słuchacz studiów podyplomowych był nieobecny Studia podyplomowe Mechanizmy funkcjonowania strefy euro Projekt realizowany z Narodowym Bankiem Polskim w ramach programu edukacji ekonomicznej VII edycja Rok akademicki 2015/2016 Warunki uzyskania zaliczenia

Bardziej szczegółowo

Sprawozdanie Gabriel Mato, Danuta Maria Hübner Statut Europejskiego Systemu Banków Centralnych i Europejskiego Banku Centralnego

Sprawozdanie Gabriel Mato, Danuta Maria Hübner Statut Europejskiego Systemu Banków Centralnych i Europejskiego Banku Centralnego 2.7.2018 A8-0219/ 001-011 POPRAWKI 001-011 Poprawki złożyła Komisja Gospodarcza i Monetarna Sprawozdanie Gabriel Mato, Danuta Maria Hübner A8-0219/2018 Statut Europejskiego Systemu Banków Centralnych i

Bardziej szczegółowo

EURO jako WSPÓLNA WALUTA

EURO jako WSPÓLNA WALUTA Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy EURO jako WSPÓLNA WALUTA Prof. dr hab. Eugeniusz Gatnar Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach 18 marca 2013 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL

Bardziej szczegółowo

Spis treści: Od autorów Wykaz skrótów CZĘŚĆ I PRAWO INSTYTUCJONALNE

Spis treści: Od autorów Wykaz skrótów CZĘŚĆ I PRAWO INSTYTUCJONALNE Spis treści: Od autorów Wykaz skrótów CZĘŚĆ I PRAWO INSTYTUCJONALNE ROZDZIAŁ I. GENEZA I ROZWÓJ INSTYTUCJONALNY INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ. OD TRAKTATU PARYSKIEGO PO TRAKTAT Z LIZBONY 2.Sytuacja gospodarcza

Bardziej szczegółowo

Niezależność NBP, a władza państwowa. Natalia Świątek Sylwia Surman

Niezależność NBP, a władza państwowa. Natalia Świątek Sylwia Surman Niezależność NBP, a władza państwowa Natalia Świątek Sylwia Surman PODSTAWOWY CEL NB Utrzymanie stabilnego poziomu cen, przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej Rządu, o ile nie ogranicza to

Bardziej szczegółowo

TRAKTAT O UNII EUROPEJSKIEJ

TRAKTAT O UNII EUROPEJSKIEJ TUE - Traktat o Unii Europejskiej. TFUE - Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. KPP - Karta praw podstawowych Unii Europejskiej / [redaktor prowadzący Katarzyna Gierłowska]. wyd. 2. Warszawa, cop.

Bardziej szczegółowo

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy. Wspólna waluta euro

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy. Wspólna waluta euro Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Wspólna waluta euro dr Marta Musiał Katedra Bankowości i Finansów Porównawczych Wydział Zarządzania i Ekonomiki Usług Uniwersytet Szczeciński 17 listopad 2016 r. PLAN

Bardziej szczegółowo

PODSTAWA PRAWNA CELE OSIĄGNIĘCIA

PODSTAWA PRAWNA CELE OSIĄGNIĘCIA INSTYTUCJE UNII GOSPODARCZEJ I WALUTOWEJ Instytucje europejskiej unii gospodarczej i walutowej ponoszą główną odpowiedzialność za określanie europejskiej polityki pieniężnej, przepisów regulujących emisję

Bardziej szczegółowo

Podstawy prawa w gospodarce (PPwG) Finanse publiczne

Podstawy prawa w gospodarce (PPwG) Finanse publiczne Podstawy prawa w gospodarce (PPwG) Finanse publiczne Przedmiot 1 2 3 4 5 Rola i ograniczenia kompetencji rządu Zasada wyłączności ustawy w ramach finansów publicznych Budżet (pojęcie, zawartość, odrębności

Bardziej szczegółowo

Charakterystyka wybranych banków centralnych. Edyta Kukieła Monika Maćkowiak

Charakterystyka wybranych banków centralnych. Edyta Kukieła Monika Maćkowiak Charakterystyka wybranych banków centralnych Edyta Kukieła Monika Maćkowiak Charakterystyka wybranych banków centralnych Niemcy Grecja Japonia Wielka Brytania Niemcy- Niemiecki Bank Federalny (DBB- Deutsche

Bardziej szczegółowo

BUDŻET OGÓLNY UNII EUROPEJSKIEJ

BUDŻET OGÓLNY UNII EUROPEJSKIEJ KOMISJA EUROPEJSKA BUDŻET OGÓLNY UNII EUROPEJSKIEJ NA ROK FINANSOWY 2007 Dane KWICIEŃ 2007 1. WPROWADZENIE Budżet na rok 2007 to pierwszy z budżetów wchodzących w zakres nowych wieloletnich ram finansowych,

Bardziej szczegółowo

RADA UNII EUROPEJSKIEJ. Bruksela, 28 kwietnia 2006 r. (03.05) (OR. en) 8749/06. Międzyinstytucjonalny numer referencyjny: 2004/0166 (AVC)

RADA UNII EUROPEJSKIEJ. Bruksela, 28 kwietnia 2006 r. (03.05) (OR. en) 8749/06. Międzyinstytucjonalny numer referencyjny: 2004/0166 (AVC) RADA UNII EUROPEJSKIEJ Bruksela, 28 kwietnia 2006 r. (03.05) (OR. en) Międzyinstytucjonalny numer referencyjny: 2004/0166 (AVC) 8749/06 FC 14 CADREFIN 107 OC 317 NOTA Od: Grupa Robocza ds. Środków Strukturalnych

Bardziej szczegółowo

Narodowy Bank Polski jest bankiem centralnym Rzeczypospolitej Polskiej.

Narodowy Bank Polski jest bankiem centralnym Rzeczypospolitej Polskiej. Narodowy Bank Polski jest bankiem centralnym Rzeczypospolitej Polskiej. Wypełnia zadania określone w: Konstytucji RP; ustawie o Narodowym Banku Polskim; ustawie Prawo bankowe. NBP pełni trzy podstawowe

Bardziej szczegółowo

PODSTAWA PRAWNA ZWYKŁEJ PROCEDURY USTAWODAWCZEJ. Podstawa prawna Przedmiot Elementy procedury 1. w ogólnym interesie gospodarczym

PODSTAWA PRAWNA ZWYKŁEJ PROCEDURY USTAWODAWCZEJ. Podstawa prawna Przedmiot Elementy procedury 1. w ogólnym interesie gospodarczym ZAŁĄCZNIK III PODSTAWA PRAWNA ZWYKŁEJ PROCEDURY USTAWODAWCZEJ 1 Podstawa prawna Przedmiot Elementy procedury 1 Artykuł 14 Artykuł 15 ust. 3 Artykuł 16 ust. 2 Artykuł 18 Artykuł 19 ust. 2 Artykuł 21 ust.

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Poszczególne rozdziały napisali 13 Od autorów 17 Wykaz skrótów 21

Spis treści. Poszczególne rozdziały napisali 13 Od autorów 17 Wykaz skrótów 21 Podstawy prawa Unii Europejskiej z uwzględnieniem Traktatu z Lizbony : zarys wykładu / pod red. Jana Galstera ; Paulina Justyńska [et al.]. Toruń, 2010 Spis treści Poszczególne rozdziały napisali 13 Od

Bardziej szczegółowo

Akademia Młodego Ekonomisty

Akademia Młodego Ekonomisty Akademia Młodego Ekonomisty Po co komu Unia Europejska i euro? Prof. dr hab. Elżbieta Kawecka-Wyrzykowska (Katedra Integracji Europejskiej im. Jeana Monneta; www.kawecka.eu) Poprzedniczka strefy euro Łacińska

Bardziej szczegółowo

Akademia Młodego Ekonomisty. Walutowa Wieża Babel

Akademia Młodego Ekonomisty. Walutowa Wieża Babel Akademia Młodego Ekonomisty Walutowa Wieża Babel Dr Andrzej Dzun Uniwersytet w Białymstoku 20 listopada 2014 r. Pieniądz- powszechnie akceptowany z mocy prawa lub zwyczaju środek regulowania zobowiązań,

Bardziej szczegółowo

2010/06 Struktura Dziennika Urzędowego - Dostosowanie w związku z wejściem w życie traktatu lizbońskiego Dziennik Urzędowy seria L

2010/06 Struktura Dziennika Urzędowego - Dostosowanie w związku z wejściem w życie traktatu lizbońskiego Dziennik Urzędowy seria L 200/06 Struktura Dziennika Urzędowego - Dostosowanie w związku z wejściem w życie traktatu lizbońskiego Dziennik Urzędowy seria L L I Akty ustawodawcze a) rozporządzenia b) dyrektywy c) decyzje d) budżety

Bardziej szczegółowo

Kto jest kim w UE? PFUE, 19 (22)

Kto jest kim w UE? PFUE, 19 (22) Kto jest kim w UE? PFUE, 19 (22).02.2016 Who is who w UE (i nie w UE)? Komisja Europejska Rada Unii Europejskiej Rada Europejska Rada Europy Parlament Europejski Parlament Europejski Europarlamentarzyści

Bardziej szczegółowo

ANNA BIERNACKA-RYGIEL TEAM EUROPE

ANNA BIERNACKA-RYGIEL TEAM EUROPE ANNA BIERNACKA-RYGIEL TEAM EUROPE OBYWATELSTWO UNII EUROPEJSKIEJ Każda osoba będąca obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej jest obywatelem europejskim. Obywatelstwo Unii Europejskiej uzupełnia

Bardziej szczegółowo

System prawny i instytucjonalny Unii Europejskiej

System prawny i instytucjonalny Unii Europejskiej Krystyna Michałowska-Gorywoda System prawny i instytucjonalny Unii Europejskiej Z formalno - prawnego punktu widzenia należałoby mówić tutaj o systemie prawa i instytucji Wspólnot Europejskich. Pojęcia

Bardziej szczegółowo

Konwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie. Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ

Konwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie. Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ Konwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie Polski do strefy euro Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ Plan prezentacji 1. Nominalne kryteria konwergencji

Bardziej szczegółowo

Konwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie. Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ

Konwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie. Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ Konwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie Polski do strefy euro Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ Plan prezentacji 1. Nominalne kryteria konwergencji

Bardziej szczegółowo

Euro wspólny pieniądz

Euro wspólny pieniądz Euro wspólny pieniądz dr Agnieszka Kłos Polskie Stowarzyszenie Badań Wspólnoty Europejskiej Szkoła Główna Handlowa w Warszawie Projekt realizowany z Narodowym Bankiem Polskim w ramach programu edukacji

Bardziej szczegółowo

KONKURENCJA PODATKOWA UNII EUROPEJSKIEJ

KONKURENCJA PODATKOWA UNII EUROPEJSKIEJ Leokadia Oręziak KONKURENCJA PODATKOWA i HARMONIZACJA PODATKÓW w ramach UNII EUROPEJSKIEJ Implikacje dla Polski Warszawa 2007 SPIS TREŚCI Wstęp...........................................................

Bardziej szczegółowo

STUDIA PODYPLOMOWE "OCHRONA ŚRODOWISKA W PRAWIE UNII EUROPEJSKIEJ I W PRAWIE POLSKIM

STUDIA PODYPLOMOWE OCHRONA ŚRODOWISKA W PRAWIE UNII EUROPEJSKIEJ I W PRAWIE POLSKIM 3 4 5 6 7 Unia Europejska i prawo unijne po Traktacie z Lizbony -zagadnienia wprowadzające Prof. dr hab. Stanisław Biernat 7 listopada 05 r. Droga Polski do Unii Europejskiej 99 Podpisanie Układu Europejskiego

Bardziej szczegółowo

Droga Polski do Unii Europejskiej

Droga Polski do Unii Europejskiej Prof. dr hab. Stanisław Biernat Unia Europejska i prawo unijne po Traktacie z Lizbony -zagadnienia wprowadzające STUDIA PODYPLOMOWE 7 listopada 2015 r. Droga Polski do Unii Europejskiej 1991 Podpisanie

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne przedmiotu Edukacja Europejska

Wymagania edukacyjne przedmiotu Edukacja Europejska Wymagania edukacyjne przedmiotu Edukacja Europejska Poziom I Wiadomości II Umiejętności Kategoria A Zapamiętanie wiadomości B Zrozumienie wiadomości C Stosowanie wiadomości w sytuacjach typowych D Stosowanie

Bardziej szczegółowo

Budżet Unii Europejskiej. Dr Joanna Siwińska-Gorzelak WNE UW

Budżet Unii Europejskiej. Dr Joanna Siwińska-Gorzelak WNE UW Budżet Unii Europejskiej Dr Joanna Siwińska-Gorzelak WNE UW Budżet UE Budżet UE Budżet UE Dochody i wydatki budżetowe podlegają następującym (głównym!) ograniczeniom: Wymóg zrównoważonego budżetu. Traktaty

Bardziej szczegółowo

Konwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie. Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ

Konwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie. Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ Konwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie Polski do strefy euro część I Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ Plan prezentacji 1. Nominalne kryteria konwergencji

Bardziej szczegółowo

Bezpieczeństwo biznesu - Wykład 5. przedsiębiorstwa a bezpieczeństwo biznesu. Ryzyko

Bezpieczeństwo biznesu - Wykład 5. przedsiębiorstwa a bezpieczeństwo biznesu. Ryzyko Wykład 5. Otoczenie krajowe ekonomiczne. przedsiębiorstwa a bezpieczeństwo biznesu. Ryzyko Ryzyko w działaniu przedsiębiorstwa ze względu na zewnętrzne i wewnętrzne warunki działania.ryzyko ekonomiczne.

Bardziej szczegółowo

Wniosek OPINIA RADY. w sprawie programu partnerstwa gospodarczego przedłożonego przez Maltę

Wniosek OPINIA RADY. w sprawie programu partnerstwa gospodarczego przedłożonego przez Maltę KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 15.11.2013 r. COM(2013) 909 final 2013/0399 (NLE) Wniosek OPINIA RADY w sprawie programu partnerstwa gospodarczego przedłożonego przez Maltę PL PL 2013/0399 (NLE) Wniosek

Bardziej szczegółowo

Spis treści: Wykaz skrótów Przedmowa (Artur Kuś)

Spis treści: Wykaz skrótów Przedmowa (Artur Kuś) Spis treści: Wykaz skrótów Przedmowa (Artur Kuś) Rozdział I. Geneza i rozwój procesów integracyjnych w Europie po II wojnie światowej (Tomasz Sieniow) ı2. PodłoŜe procesów integracyjnych w Europie po II

Bardziej szczegółowo

TRAKTAT O FUNKCJONOWANIU UNII EUROPEJSKIEJ (WYCIĄG)

TRAKTAT O FUNKCJONOWANIU UNII EUROPEJSKIEJ (WYCIĄG) TRAKTAT O FUNKCJONOWANIU UNII EUROPEJSKIEJ (WYCIĄG) Artykuł 37. (dawny art. 31 TWE) 1. Państwa Członkowskie dostosowują monopole państwowe o charakterze handlowym w taki sposób, aby wykluczona była wszelka

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wstęp Dariusz Rosati... 11. Część I. Funkcjonowanie strefy euro

Spis treści. Wstęp Dariusz Rosati... 11. Część I. Funkcjonowanie strefy euro Spis treści Wstęp Dariusz Rosati.............................................. 11 Część I. Funkcjonowanie strefy euro Rozdział 1. dziesięć lat strefy euro: sukces czy niespełnione nadzieje? Dariusz Rosati........................................

Bardziej szczegółowo

EUROPEJSKI BANK INWESTYCYJNY

EUROPEJSKI BANK INWESTYCYJNY EUROPEJSKI BANK INWESTYCYJNY Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) realizuje cele Unii Europejskiej poprzez zapewnianie długoterminowego finansowania projektów, udzielanie gwarancji i doradztwo. Wspiera projekty

Bardziej szczegółowo

HISTORIA INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ. Marta Statkiewicz Katedra Prawa Międzynarodowego i Europejskiego Uniwersytet Wrocławski

HISTORIA INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ. Marta Statkiewicz Katedra Prawa Międzynarodowego i Europejskiego Uniwersytet Wrocławski HISTORIA INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ Marta Statkiewicz Katedra Prawa Międzynarodowego i Europejskiego Uniwersytet Wrocławski 1944 1948 9 maj 1950 1951 27 maj 1952 1957 1960 1965 1974 1986 1992 Ustanowienie

Bardziej szczegółowo

KONKURENCJA PODATKOWA i HARMONIZACJA PODATKÓW. w ramach UNII EUROPEJSKIEJ. Implikacje dla Polski B 365094

KONKURENCJA PODATKOWA i HARMONIZACJA PODATKÓW. w ramach UNII EUROPEJSKIEJ. Implikacje dla Polski B 365094 KONKURENCJA PODATKOWA i HARMONIZACJA PODATKÓW w ramach UNII EUROPEJSKIEJ Implikacje dla Polski B 365094 SPIS TREŚCI Wstęp 9 ROZDZIAŁ I. PODATKI JAKO CZYNNIK WPŁYWAJĄCY NA MIĘDZY- NARODOWĄ POZYCJĘ GOSPODARKI

Bardziej szczegółowo

Instytucje UE. Komisja Europejska. Komisja Europejska. Skład KE KE, PE, TS UE, ETO

Instytucje UE. Komisja Europejska. Komisja Europejska. Skład KE KE, PE, TS UE, ETO Komisja Europejska Instytucje UE KE, PE, TS UE, ETO Komisja jest politycznie niezależnym organem wykonawczym UE. Jako jedyna jest odpowiedzialna za opracowywanie wniosków dotyczących nowych aktów prawa

Bardziej szczegółowo

TRYBUNAŁ OBRACHUNKOWY

TRYBUNAŁ OBRACHUNKOWY TRYBUNAŁ OBRACHUNKOWY Europejski Trybunał Obrachunkowy jest odpowiedzialny za kontrolę finansów UE. Jako zewnętrzny kontroler Unii Europejskiej przyczynia się do poprawy zarządzania finansami UE i pełni

Bardziej szczegółowo

Rada Unii Europejskiej Bruksela, 23 października 2015 r. (OR. en)

Rada Unii Europejskiej Bruksela, 23 października 2015 r. (OR. en) Rada Unii Europejskiej Bruksela, 23 października 2015 r. (OR. en) 13374/15 ECOFIN 803 UEM 387 PISMO PRZEWODNIE Od: Sekretarz Generalny Komisji Europejskiej, podpisał dyrektor Jordi AYET PUIGARNAU Data

Bardziej szczegółowo

STUDIA PODYPLOMOWE PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA W PRAWIE UNII EUROPEJSKIEJ I W PRAWIE POLSKIM

STUDIA PODYPLOMOWE PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA W PRAWIE UNII EUROPEJSKIEJ I W PRAWIE POLSKIM Rozwój podstaw traktatowych Wspólnot Europejskich (Unii Europejskiej) do Traktatu z Lizbony Stanisław Biernat Prawo Unii Europejskiej po Traktacie z Lizbony STUDIA PODYPLOMOWE 17 listopada 2017 r. 1951

Bardziej szczegółowo

Sprawozdanie z konwergencji za 2010 r. - jedynie Estonia. gotowa na przyjęcie waluty euro z dniem 1 stycznia 2011 r.

Sprawozdanie z konwergencji za 2010 r. - jedynie Estonia. gotowa na przyjęcie waluty euro z dniem 1 stycznia 2011 r. Bruksela, dnia 12 maja 2010 r. Sprawozdanie nr 29/2010 Sprawozdanie z konwergencji za 2010 r. - jedynie Estonia gotowa na przyjęcie waluty euro z dniem 1 stycznia 2011 r. Wstęp W sprawozdaniu z konwergencji

Bardziej szczegółowo

Parlament Europejski. Rola i funkcje w UE

Parlament Europejski. Rola i funkcje w UE Parlament Europejski Rola i funkcje w UE Instytucje UE Parlament Europejski Rada Europejska Rada Komisja Europejska Trybunał Sprawiedliwości UE Europejski Bank Centralny Trybunał Obrachunkowy Ogólny zakres

Bardziej szczegółowo

***I STANOWISKO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

***I STANOWISKO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO Parlament Europejski 2014-2019 Ujednolicony dokument legislacyjny 6.7.2016 EP-PE_TC1-COD(2016)0064 ***I STANOWISKO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 6 lipca 2016 r. w celu przyjęcia

Bardziej szczegółowo

Warunki działalności i rozwoju

Warunki działalności i rozwoju Warunki działalności i rozwoju Polityka Państwa Zasoby ludzkie Aspekty ekonomiczne Regulacje Prawne Usługi Telekomunikacyjne Rozwiązania techniczne POPYT (użytkownicy telekomunikacji) PODAŻ (sieci telekomunikacyjne)

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) NR

ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) NR L 351/40 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 20.12.2012 ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) NR 1219/2012 z dnia 12 grudnia 2012 r. ustanawiające przepisy przejściowe w zakresie dwustronnych

Bardziej szczegółowo

WSTĘPNY PORZĄDEK OBRAD KOMITET STAŁYCH PRZEDSTAWICIELI (część II) budynek Europa, Bruksela 8 listopada 2017 r. (10.00)

WSTĘPNY PORZĄDEK OBRAD KOMITET STAŁYCH PRZEDSTAWICIELI (część II) budynek Europa, Bruksela 8 listopada 2017 r. (10.00) Rada Unii Europejskiej Bruksela, 6 listopada 2017 r. 13975/17 OJ CRP2 37 COMIX 740 WSTĘPNY PORZĄDEK OBRAD KOMITET STAŁYCH PRZEDSTAWICIELI (część II) budynek Europa, Bruksela 8 listopada 2017 r. (10.00)

Bardziej szczegółowo

PROJEKT SPRAWOZDANIA

PROJEKT SPRAWOZDANIA PARLAMENT EUROPEJSKI 2009-2014 Komisja Gospodarcza i Monetarna 18.7.2012 2012/2150(INI) PROJEKT SPRAWOZDANIA w sprawie europejskiego okresu oceny na potrzeby koordynacji polityki gospodarczej: realizacja

Bardziej szczegółowo

Wniosek OPINIA RADY. w sprawie programu partnerstwa gospodarczego przedłożonego przez SŁOWENIĘ

Wniosek OPINIA RADY. w sprawie programu partnerstwa gospodarczego przedłożonego przez SŁOWENIĘ KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 15.11.2013 r. COM(2013) 911 final 2013/0396 (NLE) Wniosek OPINIA RADY w sprawie programu partnerstwa gospodarczego przedłożonego przez SŁOWENIĘ PL PL 2013/0396 (NLE) Wniosek

Bardziej szczegółowo

D Huto. UTtt. rozsieneoia o Somne

D Huto. UTtt. rozsieneoia o Somne D Huto UTtt rozsieneoia o Somne Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne Warszawa 2007 Wstęp 9 ROZDZIAŁ I Zarys teoretycznych podstaw unii monetarnej 15 1. Główne koncepcje i poglądy teoretyczne 15 1.1. Unia monetarna

Bardziej szczegółowo

PL Zjednoczona w różnorodności PL A8-0249/13. Poprawka. Liadh Ní Riada, Xabier Benito Ziluaga w imieniu grupy GUE/NGL

PL Zjednoczona w różnorodności PL A8-0249/13. Poprawka. Liadh Ní Riada, Xabier Benito Ziluaga w imieniu grupy GUE/NGL 3.7.2017 A8-0249/13 13 Liadh Ní Riada, Xabier Benito Ziluaga Ustęp 1 1. przypomina, że w swojej rezolucji z dnia 15 marca 2017 r. Parlament potwierdził, iż zrównoważony wzrost gospodarczy, godne, wysokiej

Bardziej szczegółowo

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH. Zalecenie dotyczące: DECYZJI RADY. w sprawie istnienia w Polsce nadmiernego deficytu. (przedstawione przez Komisję)

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH. Zalecenie dotyczące: DECYZJI RADY. w sprawie istnienia w Polsce nadmiernego deficytu. (przedstawione przez Komisję) KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH Bruksela, dnia 24.6.2004 SEC(2004) 827 końcowy Zalecenie dotyczące: DECYZJI RADY w sprawie istnienia w Polsce nadmiernego deficytu (przedstawione przez Komisję) PL PL UZASADNIENIE

Bardziej szczegółowo

P7_TA-PROV(2012)0472 Dalsza pomoc makrofinansowa dla Gruzj ***II

P7_TA-PROV(2012)0472 Dalsza pomoc makrofinansowa dla Gruzj ***II P7_TA-PROV(2012)0472 Dalsza pomoc makrofinansowa dla Gruzj ***II Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 11 grudnia 2012 r. w sprawie stanowiska Rady w pierwszym czytaniu mającego na celu

Bardziej szczegółowo

Z UNII DO POLSKI, z POLSKI DO UNII, ILE, ZA CO i NA CO CZYLI CZY POLSKA BĘDZIE PŁATNIKIEM NETTO?

Z UNII DO POLSKI, z POLSKI DO UNII, ILE, ZA CO i NA CO CZYLI CZY POLSKA BĘDZIE PŁATNIKIEM NETTO? Z UNII DO POLSKI, z POLSKI DO UNII, ILE, ZA CO i NA CO CZYLI CZY POLSKA BĘDZIE PŁATNIKIEM NETTO? Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej jest kwestią wyboru pewnego modelu cywilizacyjnego. Skutki ekonomiczne

Bardziej szczegółowo

Copyright 2014 by Wydawnictwo Naukowe Scholar Spółka z o.o.

Copyright 2014 by Wydawnictwo Naukowe Scholar Spółka z o.o. Recenzja: prof. dr hab. Zbigniew Polański Redaktor prowadząca: Lidia Męzińska Redakcja i korekta: Anna Kaniewska Projekt okładki: Katarzyna Juras Zdjęcie na okładce: Wojciech Kwiatkowski Copyright 2014

Bardziej szczegółowo

Wniosek DECYZJA RADY. w sprawie przyjęcia przez Litwę euro w dniu 1 stycznia 2015 r.

Wniosek DECYZJA RADY. w sprawie przyjęcia przez Litwę euro w dniu 1 stycznia 2015 r. KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 4.6.2014 r. COM(2014) 324 final 2014/0170 (NLE) Wniosek DECYZJA RADY w sprawie przyjęcia przez Litwę euro w dniu 1 stycznia 2015 r. PL PL UZASADNIENIE 1. KONTEKST WNIOSKU

Bardziej szczegółowo

Wniosek ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

Wniosek ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 21.12.2016 r. COM(2016) 818 final 2016/0411 (COD) Wniosek ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1008/2008 w sprawie wspólnych

Bardziej szczegółowo

HISTORIA INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ

HISTORIA INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ 93V7 Kazimierz Łastawski HISTORIA INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ Spis treści WSTĘP 9 I. ROZWÓJ IDEI ZJEDNOCZENIOWYCH W DZIEJACH EUROPY 15 1. Prapoczątki idei jednoczenia Europy (Grecja, Rzym) 15 2. Średniowieczna

Bardziej szczegółowo

Komisja Europejska 10 priorytetów w 10 scenariuszach Unia gospodarcza i walutowa. Sylwia K. Mazur, Scenariusz 5, Załącznik 1

Komisja Europejska 10 priorytetów w 10 scenariuszach Unia gospodarcza i walutowa. Sylwia K. Mazur, Scenariusz 5, Załącznik 1 Komisja Europejska 10 priorytetów w 10 scenariuszach Unia gospodarcza i walutowa Sylwia K. Mazur, Scenariusz 5, Załącznik 1 Komisja Europejska informacje ogólne Rola: Wspiera ogólne interesy UE, przedkładając

Bardziej szczegółowo

Gospodarka i funkcjonowanie Unii Europejskiej

Gospodarka i funkcjonowanie Unii Europejskiej Gospodarka i funkcjonowanie Unii Europejskiej Wykład I Podstawowe pojęcia i formy integracji Integracja ekonomiczna Stopniowe i dobrowolne eliminowanie granic ekonomicznych między niepodległymi państwami,

Bardziej szczegółowo

Prawo bankowe. doc. dr Marek Grzybowski. październik Katedra Prawa Finansowego

Prawo bankowe. doc. dr Marek Grzybowski. październik Katedra Prawa Finansowego Prawo bankowe doc. dr Marek Grzybowski październik 2014 Katedra Prawa Finansowego Próba definicji całokształt norm prawnych regulujących funkcjonowanie systemu bankowego, a w tym strukturę, organizację

Bardziej szczegółowo

Sytuacja gospodarcza Polski

Sytuacja gospodarcza Polski Sytuacja gospodarcza Polski Bohdan Wyżnikiewicz Warszawa, 4 czerwca 2014 r. Plan prezentacji I. Bieżąca sytuacja polskiej gospodarki II. III. Średniookresowa perspektywa wzrostu gospodarczego polskiej

Bardziej szczegółowo

A. Z zakresu przedmiotów kształcenia ogólnego. I. Gospodarka regionalna

A. Z zakresu przedmiotów kształcenia ogólnego. I. Gospodarka regionalna TEMATY, KTÓRE STUDENCI WYDZIAŁU ZAMIEJSCOWEGO W ŻYRARDOWIE STAROPOLSKIEJ SZKOŁY WYŻSZEJ POWINNI UMIEĆ OMÓWIĆ W TRAKCIE OBRONY PRAC DYPLOMOWYCH (LICENCJACKICH) A. Z zakresu przedmiotów kształcenia ogólnego

Bardziej szczegółowo

STUDIA PODYPLOMOWE PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA W PRAWIE UNII EUROPEJSKIEJ I W PRAWIE POLSKIM

STUDIA PODYPLOMOWE PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA W PRAWIE UNII EUROPEJSKIEJ I W PRAWIE POLSKIM Przekazanie kompetencji ustawodawczych UE dr Aleksandra Sołtysińska Źródła prawa i procedury prawodawcze UE 1-2 grudnia 2017 roku przyjmowanie aktów prawnych wykonanie aktów prawnych środki proceduralne

Bardziej szczegółowo

FINANSE. Rezerwa obowiązkowa. Instrumenty polityki pienięŝnej - podsumowanie. dr Bogumiła Brycz

FINANSE. Rezerwa obowiązkowa. Instrumenty polityki pienięŝnej - podsumowanie. dr Bogumiła Brycz Rezerwa obowiązkowa FINANSE dr Bogumiła Brycz Zakład Analiz i Planowania Finansowego Rezerwa obowiązkowa - częśćśrodków pienięŝnych zdeponowanych na rachunkach bankowych, jaką banki komercyjne muszą przekazać

Bardziej szczegółowo

Wniosek ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY. zmieniające rozporządzenie (UE) nr 1380/2013 w sprawie wspólnej polityki rybołówstwa

Wniosek ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY. zmieniające rozporządzenie (UE) nr 1380/2013 w sprawie wspólnej polityki rybołówstwa KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 11.8.2017 r. COM(2017) 424 final 2017/0190 (COD) Wniosek ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY zmieniające rozporządzenie (UE) nr 1380/2013 w sprawie wspólnej

Bardziej szczegółowo

INTEGRACJA EUROPEJSKA

INTEGRACJA EUROPEJSKA A 388687 INTEGRACJA EUROPEJSKA Podręcznik,akademicki redakcja naukowa Antoni Marszałek Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne Warszawa 2004 Spis treści Wstęp 17 Część pierwsza PODSTAWOWE ZASADY INTEGRACJI 23

Bardziej szczegółowo

1. Proces integracji europejskiej

1. Proces integracji europejskiej Ekonomia polityczna Jerzy Wilkin i Dominika Milczarek-Andrzejewska Konspekt wykładu 9 Ekonomia polityczna integracji europejskiej EP integracji europejskiej wpływ czynników ekonomicznych i politycznych

Bardziej szczegółowo

Wniosek ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

Wniosek ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 23.11.2011 KOM(2011) 819 wersja ostateczna 2011/0385 (COD) Wniosek ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY w sprawie wzmocnienia nadzoru gospodarczego i budżetowego

Bardziej szczegółowo

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH. Zalecenie ZALECENIE RADY. mające na celu likwidację nadmiernego deficytu budżetowego w Zjednoczonym Królestwie

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH. Zalecenie ZALECENIE RADY. mające na celu likwidację nadmiernego deficytu budżetowego w Zjednoczonym Królestwie KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH Bruksela, dnia 2.7.2008 SEK(2008) 2189 wersja ostateczna Zalecenie ZALECENIE RADY mające na celu likwidację nadmiernego deficytu budżetowego w Zjednoczonym Królestwie (przedstawiona

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne z podstaw przedsiębiorczości klasa 3LO. Wymagania edukacyjne. Uczeń:

Wymagania edukacyjne z podstaw przedsiębiorczości klasa 3LO. Wymagania edukacyjne. Uczeń: Wymagania edukacyjne z podstaw przedsiębiorczości klasa 3LO Wymagania edukacyjne podstawowe ponadpodstawowe Dział I. Człowiek istota przedsiębiorcza zna pojęcie osobowości człowieka; wymienia mechanizmy

Bardziej szczegółowo

III EUROPEJSKI BANK CENTRALNY

III EUROPEJSKI BANK CENTRALNY 4.4.2013 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej C 96/11 III (Akty przygotowawcze) EUROPEJSKI BANK CENTRALNY OPINIA EUROPEJSKIEGO BANKU CENTRALNEGO z dnia 7 stycznia 2013 r. w sprawie projektu rozporządzenia

Bardziej szczegółowo

SCENARIUSZ ZAJĘĆ DLA SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH Przedmioty podstawy przedsiębiorczości i geografia Temat:,,Euro waluta wspólnej Europy

SCENARIUSZ ZAJĘĆ DLA SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH Przedmioty podstawy przedsiębiorczości i geografia Temat:,,Euro waluta wspólnej Europy SCENARIUSZ ZAJĘĆ DLA SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH Przedmioty podstawy przedsiębiorczości i geografia Temat:,,Euro waluta wspólnej Europy CELE LEKCJI: Ogólny: - poznanie waluty euro. Szczegółowe: - uczeń zna

Bardziej szczegółowo