PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY SAMBORZEC

Transkrypt

1 PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY SAMBORZEC Samborzec, grudzień 2016

2 Dofinansowano ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach Kierownik Zespołu Autorskiego Sylwia Brzezicka-Tesarczyk Zespół Autorski: Artur Kalicki Aneta Biernacka Karolina Konsek Zdzisław Wolny Andrzej Kempa 2

3 SPIS TREŚCI Streszczenie Podstawy formalne opracowania Polityka energetyczna na szczeblu międzynarodowym Dotychczasowe działania Gminy Samborzec na rzecz gospodarki niskoemisyjnej Zgodność z dokumentami strategicznymi Charakterystyka społeczno-gospodarcza Gminy Samborzec Infrastruktura Gminy Samborzec Stan środowiska na terenie Gminy Samborzec Metodologia opracowania planu gospodarki niskoemisyjnej Możliwości wykorzystania odnawialnych źródeł energii w gminie Inwentaryzacja emisji CO 2 oraz innych substancji Działania i środki zaplanowane do 2020 roku Wizja i cele strategiczne Cele szczegółowe Opis strategii Obszary interwencji Projekt działań Analiza potencjału redukcji emisji gazów cieplarnianych Efekt ekologiczny Realizacja planu Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko Planu gospodarki niskoemisyjnej Gminy Samborzec Konsultacje społeczne SPIS TABEL SPIS RYSUNKÓW

4 Streszczenie Plan gospodarki niskoemisyjnej Gminy Samborzec został opracowany, aby m.in. przyczynić się do osiągnięcia celów określonych w pakiecie klimatycznoenergetycznym do roku 2020, tj.: redukcji emisji gazów cieplarnianych, zwiększenia udziału energii pochodzącej z źródeł odnawialnych, redukcji zużycia energii finalnej, co ma zostać zrealizowane poprzez podniesienie efektywności energetycznej. Celem PGN jest określenie, na podstawie analizy aktualnego stanu w zakresie zużycia energii i emisji gazów cieplarnianych na obszarze Gminy Samborzec, działań zmierzających do redukcji zużycia energii, zwiększenia wykorzystania źródeł odnawialnych oraz ograniczenia emisji gazów cieplarnianych wraz z ekonomicznośrodowiskową oceną. W przedmiotowym dokumencie przeanalizowano stan aktualny, dokonano oceny stanu środowiska, oceny energochłonności i emisyjności, analizę stanu i potencjału technicznego ograniczenia zużycia energii i redukcji emisji oraz opisano uwarunkowania społeczno-gospodarcze. Przedstawiono wyniki inwentaryzacji emisji dwutlenku węgla dla roku bazowego 2014 oraz opisano metodykę inwentaryzacji dla PGN. Całkowite zużycie energii w Gminie Samborzec w 2014 roku wyniosło ,59 MWh. Emisja dwutlenku węgla w tym samym roku równa się ,14 Mg. Teren gminy jest zgazyfikowany, ale nie funkcjonuje tu scentralizowany system ciepłowniczy. W celu zaspokojenia potrzeb komunalno-bytowych w budynkach użyteczności publicznej wykorzystuje się gaz ziemny, natomiast w budynkach mieszkalnych - paliwa węglowe (60%) i drewno (40%). Ze względu na stosowanie biomasy przez mieszkańców na tak dużą skalę, szacuje się że wielkość produkcji energii pochodzącej z odnawialnych źródeł w 2014 roku wyniosła ,45 MWh, co stanowi 23% całkowitej zużywanej energii finalnej. Jednakże spalanie biomasy w nieprzystosowanych do tego kotłach powoduje znaczną emisję pyłów, co powoduje zjawisko dokuczliwej tzw. niskiej emisji. Na podstawie opracowanej bazy emisji wyznaczono obszary problemowe gminy, którymi są: spalanie paliw węglowych oraz drewna w nieprzystosowanych do tego kotłach/paleniskach w sektorze mieszkalnictwa jednorodzinnego, rosnące zużycie energii elektrycznej oraz zły stan techniczny budynków, charakteryzujących się dużymi stratami energii. W ww. obszarach zaplanowano działania mające na celu podniesienie efektywności energetycznej, zmniejszenie emisji zanieczyszczeń i zwiększenie produkcji energii z odnawialnych źródeł. Zaplanowane zadania zostały określone na podstawie ankietyzacji właścicieli budynków jednorodzinnych oraz przedstawicieli Gminy Samborzec. Działania zawarte w PGN w efekcie prowadzą do redukcji emisji zanieczyszczeń do powietrza oraz przyczynią się do poprawy stanu środowiska i jakości życia mieszkańców gminy. Do działań tych należy głównie termomodernizacja budynków znajdujących się na obszarze gminy (docieplenie przegród budowlanych, wymiana 4

5 stolarki okiennej i drzwiowej, wymiana źródła ciepła, modernizacja wewnętrznej instalacji centralnego ogrzewania, montaż instalacji wykorzystujących odnawialne źródła energii). Obliczono efekty ekologiczne związane z wdrożeniem działań, dzięki czemu określono planowany na 2020 rok wskaźnik redukcji emisji CO 2 w stosunku do przyjętego roku bazowego 2014 wynoszący 10,07% (maksymalny teoretyczny poziom redukcji emisji dwutlenku węgla oszacowano na poziomie 2 806,24 Mg), a także planowany wskaźnik redukcji zużycia energii wynoszący 5,84% (maksymalny teoretyczny poziom redukcji zużycia energii finalnej oszacowano na poziomie 6 358,80 MWh). Na podstawie zaplanowanych zadań przedstawionych w projekcie oszacowano również, że produkcja energii ze źródeł odnawialnych wzrośnie o 3497,74MWh rocznie. Wskaźnik wzrostu udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych w stosunku do przyjętego roku bazowego wynosi 3,94%. Wyznaczono aspekty organizacyjne i finansowe, ze wskazaniem potencjalnych źródeł finansowania inwestycji. Uwzględniając powyższe analizy, stan środowiska, główne problemy środowiskowe, obowiązujące i planowane zmiany przepisów prawa polskiego i unijnego, programy i strategie rządowe, regionalne i lokalne koncepcje oraz dokumenty planistyczne określono w PGN cele na lata Zachowano spójność z dokumentami strategicznymi na szczeblu krajowym, wojewódzkim, powiatowym i gminnym. 1 Podstawy formalne opracowania Potrzeba sporządzenia i realizacji Planu gospodarki niskoemisyjnej jest zgodna z polityką Polski i wynika z Założeń Narodowego Programu Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej przyjętych przez Radę Ministrów w dniu 16 sierpnia 2011 roku. Podstawą formalną opracowania dokumentu strategicznego jakim jest Plan Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Samborzec jest umowa z dnia 30 maja 2016 r. roku pomiędzy Gminą Samborzec, reprezentowaną przez Wójta Pana Witolda Surowca, a konsorcjum firm ECO-SITE Sylwia Brzezicka-Tesarczyk w Rybniku reprezentowaną przez Panią Sylwię Brzezicką-Tesarczyk oraz GRUPĄ BST Sp. z o.o., z siedzibą w Katowicach, reprezentowaną przez Andrzeja Kempę. 2 Polityka energetyczna na szczeblu międzynarodowym 2.1 Polityka Unii Europejskiej oraz świata W związku z globalnymi zmianami klimatu Unia Europejska podjęła działania mające na celu ograniczenie emisji gazów cieplarnianych. Protokół z Kioto to prawnie 5

6 wiążące porozumienie, w ramach, którego kraje uprzemysłowione są zobligowane do redukcji ogólnej emisji gazów powodujących efekt cieplarniany. Protokół z Kioto jest kluczowym uzupełnieniem do Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu. Sporządzony został w Kioto dnia 11 grudnia 1997 r. (Dz.U nr 203 poz. 1684). Do gazów powodujących efekt cieplarniany zalicza się: dwutlenek węgla (CO 2 ), metan CH 4 ), Podtlenek azotu (N 2 O), fluorowęglowodory (HFC), perfluorowęgowodory (PFC), sześciofluorek siarki (SF 6 ). Kraje ratyfikujące protokół zobowiązały się do redukcji emisji tych gazów średnio o 5% poziomu emisji w stosunku do roku W przypadku niedoboru bądź nadwyżki są zobowiązane do sprzedaży lub kupna limitów emisji od innych krajów. Strategia tematyczna Unii Europejskiej podkreśla znaczącą rolę samorządów terytorialnych w walce z globalnymi zmiana klimatycznymi. Plan Gospodarki Niskoemisyjnej jest dokumentem strategicznym, który ma na celu określenie długoterminowych przedsięwzięć prowadzących do poprawy efektywności energetycznej urządzeń, zwiększenia stopnia wykorzystania odnawialnych źródeł energii, co prowadzi do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych. Szczegółowymi celami Protokołu z Kioto są: 1) zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych (EGC) o 20% w 2020r. w stosunku do 1990roku przez każdy kraj członkowski, 2) zwiększenie udziału energii ze źródeł odnawialnych (OZE) do 20% w 2020 roku, w tym osiągnąć 10% udziału biopaliw, 3) zwiększenie efektywności energetycznej wykorzystania energii o 20% do roku Ponadto jednym z priorytetowych zadań oraz celów Unii Europejskiej jest zapewnienie rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej przy zachowaniu zasad zrównoważonego rozwoju czego zapisy znaleźć można w pakiecie klimatycznym 3 x 20 którego celem jest zapobiegnięcie wzrostu średniorocznej temperatury o nie więcej niż 2%. 2.2 Dyrektywy Unii Europejskiej Oprócz powyższych jednymi z głównych europejskich aktów prawnych wpływającymi na kształt lokalnych polityk klimatyczno-energetycznych są: 1) Dyrektywa 2002/91/WE w sprawie charakterystyki energetycznej budynków, która nakłada na Państwa Członkowskie następujące obowiązki: ustalenie metody obliczania/pomiaru charakterystyki energetycznej budynków; 6

7 ustalenie minimalnych standardów w zakresie charakterystyki energetycznej, jakie muszą spełniać nowe budynki oraz budynki poddawane renowacji; ustalenie procedury certyfikacji energetycznej budynków, dzięki której potencjalni nabywcy lub najemcy budynków (mieszkalnych, usługowych itp.) będą mogli uzyskać informacje na temat ich charakterystyki energetycznej; umieszczenie świadectw charakterystyki energetycznej na wszystkich budynkach użyteczności publicznej; ustalenie procedury kontroli systemów klimatyzacji i systemów grzewczych powyżej określonej mocy. 2) Komunikat Komisji Europejskiej KOM (2009) 490 Plan działania na rzecz mobilności w miastach zawierający propozycje działań wspierających mobilność w miastach. 3) Dyrektywa 93/116/WE z 17 grudnia 1993 r. dostosowująca do postępu technicznego dyrektywę Rady 80/1268/EWG odnoszącą się do zużycia paliwa w pojazdach silnikowych. 4) Dyrektywa 2009/28/WE w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych. 5) Dyrektywa 2003/30/WE w sprawie wspierania użycia w transporcie biopaliw lub innych paliw odnawialnych. 6) Dyrektywa 2006/32/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 5 kwietnia 2006 r. w sprawie efektywności końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych oraz uchylająca dyrektywę Rady 93/76/EWG. 3 Dotychczasowe działania Gminy Samborzec na rzecz gospodarki niskoemisyjnej Gmina Samborzec od wielu lat realizuje szereg działań inwestycyjnych i nieinwestycyjnych związanych z efektywnością energetyczną, które mają wpływ na zmniejszenie kosztów energii i paliw w obiektach użyteczności publicznej oraz budynkach mieszkalnych. Poniższa tabela przedstawia wykaz przeprowadzonych działań modernizacyjnych wpływających m.in. na poprawę efektywności energetycznej budynków użyteczności publicznej znajdujących się na obszarze gminy. 7

8 Tabela Wykaz przeprowadzonych działań modernizacyjnych w budynkach użyteczności publicznej Gminy Samborzec Lp. Nazwa obiektu Adres obiektu Rok budowy Powierzchnia ogrzewana, m 2 Rok/lata realizacji zadań Zakres Koszt inwestycji, zł 1 Budynek Urzędu Gminy Samborzec 43, Samborzec 1978/ , Wymiana części grzejników Klub Wiejski w Wielogórze Wielogóra 48, Samborzec Lata 70-te 180, Wykonanie ocieplenia dachu Dom Ludowy w Ostrołęce Ostrołęka dz. Nr 171/8, Samborzec Lata 90-te 210, Wykonanie przyłącza do gazu i zagospodarowanie działki Strażnica OSP w Janowicach Janowice dz. Nr 331/3, Samborzec Lata 70-te 251, Montaż gazowego pieca C.O Strażnica OSP w Chobrzanach Chobrzany dz. Nr 441, Samborzec Lata 70-te 245, Wykonanie instalacji C.O. i ocieplenie budynku Strażnica OSP w Polanowie Polanów dz. Nr 74/1, Samborzec Lata 80-te 130, Wykonanie instalacji C.O. i wodnokanalizacyjnej, a także ocieplenie budynku Strażnica OSP w Zajeziorzu Zajeziorze dz. Nr 469, Samborzec Lata 80-te 475, Wymiana pieca C.O. na gazowy, wymiana części drzwi i części stolarki okiennej Budynek administracyjny Zarządu Dróg Powiatowych Samborzec , Docieplenie ścian zewnętrznych styropianem gr 15 cm Budynek gminny Chobrzany 132, Samborzec Lata 70-te 248, Wymiana okien

9 W 2012 r. na terenie Gminy wymieniono lampy sodowe na LED-owe w miejscowości Bystrojowice w ilości 12 sztuk. Natomiast w 2015 roku zostało zamontowanych 39 szt. podwójnych lamp solarnych, parkowych. Moc poszczególnych żarówek wynosi 8 W, co przy liczbie 78 żarówek daje 624 W. Do dnia dzisiejszego Gmina Samborzec opracowała następujące programy i strategie, dzięki którym wdrożono przedsięwzięcia mające na celu poprawę efektywności energetycznej, ograniczenie niskiej emisji oraz zwiększenie udziału energii ze źródeł odnawialnych: 1) Strategia rozwoju Gminy Samborzec na lata W Strategii przedstawiono poniższe cele operacyjne i proponowane działania wpisujące się w przedsięwzięcia z zakresu gospodarki niskoemisyjnej: Poprawa stanu i rozwój bazy gminnych instytucji pomocy społecznej, opieki zdrowia, kultury oraz służących sportowi turystyce i rekreacji - budowa kolejnych ścieżek rowerowych, utrzymanie i modernizacja obecnych Poprawa infrastruktury drogowej, komunalnej oraz innej, służącej ochronie środowiska naturalnego - budowa i przebudowa dróg gminnych oraz dróg wewnętrznych w posiadaniu gminy - wsparcie powiatu w budowie i przebudowie dróg powiatowych - -modernizacja drogi krajowej nr 79 zgodnie z projektem dofinansowanym przez Urząd Gminy Samborzec; - utwardzenie dróg gminnych na terenie sołectwa Złota - utwardzenie i budowa drogi asfaltowej nr 431 w Kobiernikach Poprawa infrastruktury komunalnej oraz innej, służącej ochronie środowiska naturalnego - budowa i modernizacja sieci wodociągowych i kanalizacyjnych na terenie gminy - rozbudowa oczyszczalni ścieków oraz zagospodarowanie osadów pościekowych - dokończenie kanalizacji po drugiej stronie drogi krajowej nr 79 w Złotej - budowa przydomowych oczyszczalni ścieków - usprawnienia systemu segregacji i odbioru odpadów komunalnych. 9

10 - usuwanie niebezpiecznych odpadów zawierających azbest z budynków na terenie wsi - wsparcie montażu instalacji fotowoltaicznych, pomp ciepła itp. na budynkach użyteczności publicznej oraz prywatnych - rozwiązania obniżające emisję dwutlenku węgla z zakresu gospodarki niskoemisyjnej (np. wymiana źródeł ciepła, instalacji C.O., termomodernizacja) 2) Plan Odnowy Miejscowości Koćmierzów na lata , maj 2016 r. W niniejszym dokumencie z działań mających na celu ograniczenie niskiej emisji uwzględniono rozbudowę ścieżek rowerowych w miejscowości Koćmierzów. 3) Plan Odnowy Miejscowości Skotniki na lata , maj 2012 r. W Strategii przedstawiono proponowane działania wpisujące się w przedsięwzięcia z zakresu gospodarki niskoemisyjnej, tj: poprawa drogi i uzupełnienie oświetlenia: położenie nawierzchni na odcinku droga główna Paździurka i uzupełnienie oświetlenia; rozbudowa ścieżek rowerowych. 4) Plan Odnowy Miejscowości Złota na lata , czerwiec 2014 r. W niniejszym dokumencie przedstawiono proponowane działania wpisujące się w przedsięwzięcia z zakresu gospodarki niskoemisyjnej, tj: remont budynku świetlicy wiejskiej wraz z zakupem wyposażenia w tym ocieplenia budynku, wykonania ogrzewania, wymiana instalacji elektrycznej remont i przebudowa dróg gminnych poprzez ułożenie nowych nawierzchni asfaltowych i odwodnienie dróg 5) Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Samborzec W niniejszym dokumencie zostały zawarte planowane inwestycje w latach wpisujące się w przedsięwzięcia z zakresu gospodarki niskoemisyjnej, tj: przebudowa dróg gminnych oraz budowa oświetlenia ulicznego. 10

11 6) Plan Odnowy Miejscowości Jachimowice na lata , wrzesień 2012 r. W niniejszym dokumencie przedstawiono proponowane działania wpisujące się w przedsięwzięcia z zakresu gospodarki niskoemisyjnej, tj: remont budynku świetlicy wiejskiej i jej wyposażenie, m.in. ocieplenie budynku, wykonanie ogrzewania; remont i przebudowa dróg gminnych poprzez ułożenie nowych nawierzchni asfaltowych i odwodnienie dróg. 7) Plan Odnowy Miejscowości Zajeziorze na lata , grudzień 2011 r. W niniejszym dokumencie przedstawiono proponowane działania wpisujące się w przedsięwzięcia z zakresu gospodarki niskoemisyjnej, tj: uzupełnienie oświetlenia: gruntowa poprawa oraz rozbudowa oświetlenia; remont i wyposażenie remizy, m.in. ocieplenie budynku, wymiana dachu, dokończenie ogrzewania. 8) Plan Odnowy Miejscowości Milczany na lata , kwiecień 2012 Dokument zakłada realizację poniższych działań z zakresu gospodarki niskoemisyjnej, tj: uzupełnienie oświetlenie ulicznego; budowa i remont dróg; wyznaczenie ścieżek rowerowych wraz z chodnikami; budowa przydomowych oczyszczalni ścieków wraz z kolektorami słonecznymi. 9) Plan Odnowy Miejscowości Ostrołęka na lata , luty 2012 r. Dokument zakłada realizację poniższych działań z zakresu gospodarki niskoemisyjnej, tj: remont i ocieplenie budynku Domu Ludowego, m.in. instalacja ogrzewania, ocieplenie; uzupełnienie oświetlenie ulicznego w miejscowości. 10) Plan Odnowy Miejscowości Śmiechowice na lata , marzec 2010 r. Dokument zakłada realizację poniższych działań z zakresu gospodarki niskoemisyjnej, tj.: 11

12 modernizacja oświetlenia ulicznego; realizacja zadania przewiduje gruntową poprawę stanu technicznego istniejącego już oświetlenia. 11) Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Samborzec, 2008 r. W zakresie ochrony powietrza atmosferycznego celem jest zachowanie standardów czystości określonych stosownymi, aktualnie obowiązującymi przepisami prawa. W dokumencie zostały sformułowane następujące kierunki działań w zakresie ochrony warunków aerosanitarnych: stosowanie niskoemisyjnych nośników energii cieplnej (gaz lub olej opałowy), taką możliwość stwarza 100% gazyfikacja gminy (aktualnie wszystkie kotłownie w obiektach użyteczności publicznej zostały zmodernizowane, wykorzystują paliwo gazowe); wykorzystanie wymogu sporządzania raportów oddziaływania na środowisko przedsięwzięć mogących znacząco na nie wpływać; prowadzenie działalności kontrolnej higieny atmosfery w celu podejmowania przeciwdziałań; zapobieganie powstawaniu uciążliwości związanej z emisją zanieczyszczeń motoryzacyjnych poprzez wprowadzenie zieleni izolacyjnej, zachowanie nieprzekraczalnych linii zabudowy w zależności od kategorii drogi, w uzupełnieniu powinny być podejmowane działania pośrednie tj. zaostrzenie kontroli technicznej pojazdów. Zasady ochrony powietrza odnoszą się do zachowania norm czystości wszystkich komponentów środowiska, ze względu na powszechność jego występowania i decydujący wpływ zanieczyszczenia powietrza w stosunku do środowiska życia człowieka. 12) Wieloletnia Prognoza Finansowa Gminy na lata , r. W dokumencie zostały sformułowane następujące przedsięwzięcia w zakresie gospodarki niskoemisyjnej: "Trasy Rowerowe w Polsce Wschodniej" ( ) Budowa sieci kanalizacji sanitarnej Złota-Andruszkowice (etap II) oraz przebudowa sieci wodociągowej wraz z obudową studni bisowych i zbiornikiem wody surowej ( ) Plan Gospodarki Niskoemisyjnej ( ) Projekt i budowa sieci wodociągowej w msc. Kobierniki ( ) 12

13 Przebudowa dróg gminnych:373082t Ostrołęka-Jezioro T Ostrołęka - Wał Wiślany-Kapliczka,Faliszowice-Kąty, Andruszkowic Wał, Zawierzbie-Łąki ( ) Rozbudowa systemu oczyszczania ścieków i zaopatrzenia w wodę na terenie aglomeracji Samborzec( ) 4 Zgodność z dokumentami strategicznymi Opracowany Plan gospodarki niekosmisyjnej jest zgodny z dokumentami strategicznymi na poziomie lokalnym wymienionymi w punkcie 3 Dotychczasowe działania Gminy na rzecz gospodarki niskoemisyjnej, a także z dokumentami obowiązującymi na obszarze powiatu, województwa i kraju. Dokumenty obowiązujące na terenie powiatu: 1) Strategia rozwoju powiatu sandomierskiego na lata , Sandomierz 2014 r. Z zakresu ochrony powietrza atmosferycznego w niniejszym dokumencie zaproponowano następujące cele i kierunki działań: Podnoszenie standardów dróg powiatowych oraz stworzenie spójnej sieci dróg stymulującej rozwój Powiatu.; Wspieranie działań zmierzających do powstania Metropolitalnej Kolei Świętokrzyskiej (Sandomierz Ożarów Ostrowiec Św. Starachowice - Kielce) spójnego połączenia kolejowego umożliwiającego wzrost dostępności komunikacyjnej w Województwie. Promocja i wspieranie rozwiązań wykorzystujących odnawialne źródła energii. Szeroka edukacja ekologiczna różnych grup i środowisk społecznych; Popularyzowanie ekologicznych metod gospodarowania; Realizacja celu poprzez m. in. szkolenia, kursy, warsztaty dla rolników z zakresu ekologicznych metod upraw. Racjonalne użytkowanie i wykorzystanie obszarów leśnych. Wspieranie działań zmierzających do zachowania bioróżnorodności. Wspieranie działań umożliwiających redukcję obciążeń środowiskowych. 2) Plan rozwoju lokalnego powiatu sandomierskiego na lata , aktualizacja czerwiec 2012 r. Z zakresu ochrony powietrza atmosferycznego w niniejszym dokumencie zaproponowano cel strategiczny: Wzmocnienie ekosystemu Powiatu w celu wykorzystania walorów środowiska dla rozwoju gospodarczego i poprawy warunków życia mieszkańców Powiatu. 13

14 Cel operacyjny: 5.1.Poprawa stanu środowiska w Powiecie. Zadania: Wspieranie działań związanych z modernizacją i rozbudową urządzeń służących ochronie środowiska Realizacja Programu Ochrony Środowiska wraz z Planem Gospodarki Odpadami dla Powiatu Sandomierskiego Współdziałanie i wspieranie akcji związanych z promowaniem proekologicznych zachowań Współdziałanie z samorządami lokalnymi w celu pełniejszego wykorzystania i promocji już istniejących obiektów sportowo - rekreacyjnych Podjecie działań w celu wytyczenia i utworzenia szlaku turystycznego biegnącego przez najatrakcyjniejsze pod względem turystycznym tereny powiatu oraz budowy ścieżek rowerowych na fragmentach tego szlaku. 3) Lokalna Strategia Rozwoju Sandomierskie Stowarzyszanie Rozwoju Regionalnego, Lokalna Grupa Działania Z zakresu ochrony powietrza atmosferycznego w niniejszym dokumencie zaproponowano cel szczegółowy 2.1.: Dbałość o środowisko rozwój rolnictwa ekologicznego i alternatywnych źródeł energii oraz przedsięwzięcia, tj. upowszechnianie nowych technologii z zakresu rolnictwa ekologicznego, upowszechnianie i rozwój odnawialnych źródeł energii. Dokumenty obowiązujące w województwie świętokrzyskim: 1) Program ochrony środowiska dla województwa świętokrzyskiego na lata z uwzględnieniem perspektywy do roku 2025, Kielce 2015 r. wraz z Prognozą oddziaływania na środowisko projektu Programu Ochrony Środowiska dla Województwa Świętokrzyskiego na lata z perspektywą do 2025 roku, Kielce 2015 r.; W dokumencie określono cel strategiczny (długoterminowy do 2025 r.) Poprawa jakości powietrza w województwie świętokrzyskim, na który składają się następujące cele operacyjne (krótkoterminowe do 2020 roku) i kierunki działań: a) Redukcja emisji ze źródeł spalania paliw o małej mocy do 1 MW Wdrażanie rozwiązań niskoemisyjnych. Poprawa efektywności energetycznej. Zwiększenie udziału energii odnawialnej w ogólnej produkcji energii. b) Ograniczenie emisji zanieczyszczeń ze źródeł komunikacyjnych Poprawa połączeń komunikacyjnych. Upłynnienie ruchu pojazdów w miastach. Rozwój komunikacji publicznej i transportu rowerowego. Ograniczenie emisji wtórnej z dróg. c) Ograniczenie emisji zanieczyszczeń ze źródeł przemysłowych Ograniczenie emisji gazów cieplarnianych i substancji szkodliwych z procesów technologicznych. 14

15 Rozpowszechnienie technologii sprzyjających poprawie jakości powietrza. Opracowanie i wdrażanie nowatorskich rozwiązań technologicznych. Zarządzanie energią w przedsiębiorstwach. Cel operacyjny (krótkoterminowy do 2020 r.): d) Podniesienie świadomości społeczeństwa w zakresie wpływu zanieczyszczeń na zdrowie oraz konieczności ochrony powietrza Edukacja w zakresie ochrony powietrza w tym promowanie gospodarki niskoemisyjnej. e) Osiągnięcie poziomu celu długoterminowego dla ozonu Zmniejszenie emisji prekursorów ozonu. f) Zwiększenie roli planowania przestrzennego w ochronie powietrza Uwzględnienie ochrony powietrza w planowaniu przestrzennym. g) Osiągnięcie krajowego celu redukcji narażenia Ograniczenie emisji pyłu PM2,5 na obszarze miasta Kielce. W dokumencie znajduje się również cel strategiczny (długoterminowy do 2025 r.) Wzrost wykorzystania energii z odnawialnych źródeł energii, na który składają się następujące cele operacyjne (krótkoterminowe do 2020 roku) i kierunki działań: a) Zwiększenie zastosowania instalacji do produkcji energii z OZE Rozwój OZE w województwie. Wspieranie i aktywizacja w kierunku wykorzystania lokalnych zasobów energii odnawialnej. Wzmocnienie potencjału badawczo-rozwojowego na rzecz odnawialnych źródeł energii. Edukacja ekologiczna w zakresie rozwoju OZE. Promowanie odnawialnych źródeł energii. 2) Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Świętokrzyskiego, Kielce 2014 r.; Polityka w zakresie ochrony powietrza skupia się na spełnieniu wymagań prawnych w zakresie jakości powietrza i norm emisyjnych. Osiągnięcie tego zadania będzie możliwe poprzez: redukcję emisji zanieczyszczeń powietrza z energetyki, przemysłu i transportu oraz ograniczenie niskiej emisji, a także wzrost wykorzystania odnawialnych źródeł energii. Duże znaczenie będzie miało również kontynuowanie wdrażania programów ochrony powietrza oraz podjęcie długoterminowych działań naprawczych będących celem programu ochrony środowiska dla województwa świętokrzyskiego. 15

16 3) Aktualizacja Programu ochrony powietrza dla województwa świętokrzyskiego wraz z planem działań krótkoterminowych, Kielce 2015 r.; Celem długoterminowym Programu jest poprawa jakości powietrza w strefach województwa świętokrzyskiego w celu osiągnięcia właściwych standardów, a także krajowego celu redukcji narażenia poprzez realizację zintegrowanej polityki ochrony powietrza. Kierunki działań naprawczych: a) OP1. Redukcja emisji zanieczyszczeń ze źródeł o małej mocy do 1 MW: Wymiana niskosprawnych źródeł spalania paliw na niskoemisyjne w obiektach sektora komunalno-bytowego Likwidacja niskosprawnych źródeł spalania paliw i zastąpienie siecią ciepłowniczą lub ogrzewaniem elektrycznym w sektorze komunalnobytowym Wymiana niskosprawnych źródeł spalania paliw w budynkach użyteczności publicznej Likwidacja niskosprawnych źródeł spalania paliw i zastąpienie siecią ciepłowniczą lub ogrzewaniem elektrycznym w obiektach użyteczności publicznej Realizacja Programów ograniczania niskiej emisji lub Planów Gospodarki Niskoemisyjnej na obszarach występowania przekroczeń wartości dopuszczalnych pyłu PM10 i pyłu PM2,5 Termomodernizacja obiektów budowlanych OP1_7 Rozbudowa sieci ciepłowniczej oraz podłączenie nowych obiektów Rozbudowa sieci gazowej oraz podłączenie nowych obiektów Produkcja energii prosumenckiej z odnawialnych źródeł energii w sektorze publicznym i mieszkaniowym Budownictwo energooszczędne i pasywne b) OP2. Redukcja emisji zanieczyszczeń z transportu Budowa obwodnic miast Ograniczenie wjazdu pojazdów o masie powyżej 3,5 Mg do centrum miast Wyprowadzenie ruchu tranzytowego z obszarów zwartej zabudowy Przebudowa i modernizacja dróg Czyszczenie ulic i dróg na mokro Czyszczenie pojazdów opuszczających place budowy, obszary przeróbki kopalin i obszary o znacznym zapyleniu podłoża Ograniczenie emisji z transportu materiałów sypkich Budowa dróg rowerowych Wymiana taboru komunikacji publicznej na pojazdy ekologiczne 16

17 Rozwój komunikacji publicznej poprzez modernizację układu komunikacyjnego, rozbudowę tras i integrację systemów komunikacji zbiorowej c) OP3. Ograniczenie emisji przemysłowej Modernizacja instalacji technologicznych oraz instalacji spalania paliw do celów technologicznych Modernizacja instalacji spalania paliw w sektorze energetyki i ciepłownictwa, w tym poprawa sprawności cieplnej Modernizacja sieci ciepłowniczych Ograniczenie emisji niezorganizowanej w procesach przeróbki kopalin na obszarach zakładów przeróbczych i kopalni odkrywkowych Modernizacja instalacji przechwytywania zanieczyszczeń Nasadzenia zieleni wokół obszarów prowadzenia robót przeróbczych i otwartych składów magazynowych materiałów sypkich Zraszanie pryzm materiałów sypkich d) OP4. Planowanie przestrzenne Opracowanie planów zagospodarowania przestrzennego dla obszarów występowania przekroczeń wartości normatywnych stężeń substancji Uwzględnianie korytarzy przewietrzania miast w pracach planistycznych Uwzględnienie w planach zagospodarowania przestrzennego ograniczeń budowy w centrach miast obiektów mogących powodować wzmożone natężenie ruchu Rozbudowa zielonej infrastruktury e) OP5. Edukacja ekologiczna Prowadzenie edukacji ekologicznej Informowanie społeczeństwa o jakości powietrza Dokumenty na szczeblu krajowym: 1) Strategia rozwoju kraju 2020, Warszawa 2012; 2) Polityka energetyczna Polski do 2030, Warszawa 2009; 3) Strategia rozwoju energetyki odnawialnej, Warszawa 2000; 4) Polityka klimatyczna Polski, Strategie redukcji emisji gazów cieplarnianych w Polsce do roku 2020, Warszawa 2003; 5) Polityka Ekologiczna Państwa w latach z perspektywą do roku 2016, Warszawa 2008; 6) Krajowy Program Ochrony Powietrza do roku 2020 (z perspektywą do roku 2030), Warszawa Opracowany Plan Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Samborzec jest zgodny z ww. dokumentami strategicznymi w zakresie podnoszenia efektywności energetycznej, ograniczania niskiej emisji oraz zwiększenia udziału ze źródeł odnawialnych. Plan 17

18 Gospodarki Niskoemisyjnej jest także zgodny z celami gminy w zakresie gospodarki odpadami, ponieważ im większa efektywność recyklingu, a więc skuteczność selekcji odpadów, tym mniejsza emisja gazów cieplarnianych (metanu) ze składowisk odpadów. 5 Charakterystyka społeczno-gospodarcza Gminy Samborzec 5.1 Lokalizacja Gminy Gmina Samborzec położona jest w Województwie Świętokrzyskim, w Powiecie Sandomierskim. Powierzchnia gminy wynosi ha. Wraz z gminami: Koprzywnica, Łoniów, Klimontów, Obrazów, Wilczyce, Dwikozy, Zawichost i Sandomierz tworzy powiat sandomierski. W skład gminy wchodzi 28 miejscowości, tj. Andruszkowice, Bogoria Skotnicka, Bystrojowice, Chobrzany, Faliszowice, Gorzyczany, Jachimowice, Janowice, Kobierniki, Koćmierzów, Krzeczkowice, Łojowice, Milczany, Ostrołęka, Polanów, Ryłowice, Samborzec, Skotniki, Strączków, Strochcice, Szewce, Śmiechowice, Wielogóra, Zajeziorze, Zawierzbie, Zawisełcze, Złota, Żuków. Rysunek Położenie gminy Samborzec w powiecie sandomierskim [źródło: Według podziału fizyczno-geograficznego J. Kondrackiego (1977) teren gminy położony jest w obrębie dwóch makroregionów: Wyżyny Kielecko-Sandomierskiej reprezentowanej przez mezoregion Wyżyny Sandomierskiej oraz Kotliny Sandomierskiej reprezentowanej przez mezoregion Niziny Nadwiślańskiej. 18

19 5.2 Klimat Gmina Samborzec położona jest w obrębie dzielnicy radomskiej, charakteryzującej się nieco cieplejszym klimatem w stosunku do terenów położonych na północ i na wschód. Tabela Parametry klimatu Gminy Samborzec Parametr klimatu Średnia suma opadów rocznych Średnia temperatura roczna 7 okres wegetacji Wartość mm 2 7,5 C 210 dni Na terenie gminy zaznacza się zróżnicowanie warunków klimatu lokalnego pomiędzy obszarami Wyżyny, doliny Wisły i dolinek bocznych. Obszary o najkorzystniejszych warunkach klimatycznych to położone w obrębie wysoczyzny zbocza dolin o ekspozycji wschodniej, południowej i zachodniej. Tereny doliny Wisły, Koprzywianki, Gorzyczanki, dolin bocznych i obniżeń terenowych to obszary o mniej korzystnych warunkach. Występuje tu stagnacja i spływ zimnych mas powietrza. 5.3 Demografia Według danych Urzędu Gminy Samborzec na terenie gminy w 2014 roku mieszkało 8673 osób (dane z r.). Na przestrzeni lat liczba mieszkańców gminy spada. Zmiana liczny ludności może wynikać z emigracji zarobkowej młodych mieszkańców gminy. Tabela Liczba ludności w Gminie Samborzec w latach Rok 2012 r r r r. Ludność Graficzne przedstawienie liczby ludności w latach obrazuje poniższy rysunek. 19

20 8800 Liczba ludności Rysunek Liczba ludności w Gminie Samborzec Podział ludności według ekonomicznych grup wiekowych przedstawia tabela Tabela Udział ludności wg ekonomicznych grup wieku w % ludności ogółem Udział ludności wg ekonomicznych grup wieku w % ludności ogółem 2012 r r r r. w wieku przedprodukcyjnym 17,35 17,32 17,01 16,76 w wieku produkcyjnym 62,11 61,58 61,56 61,43 w wieku poprodukcyjnym 20,54 21,10 21,43 21,81 Analiza struktury ludnościowej potwierdza informacje makroekonomiczne świadczące o starzeniu się ludności. Od 2012 roku liczba osób w wieku przedprodukcyjnym spada, natomiast poprodukcyjnym ciągle rośnie. Tabela Przyrost naturalny na 1000 ludności na terenie Gminy Samborzec Wyszczególnienie Urodzenia żywe na 1000 ludności ogółem 9,1 9,4 9,0 7,2 Zgony na 1000 ludności ogółem 13,03 13,25 11,47 13,77 Przyrost naturalny na 1000 ludności ogółem -3,9-3,8-2,4-6,5 20

21 Analiza przyrostu naturalnego w okresie ostatnich 4 lat wskazuje, że jest on ujemny liczba zgonów zdecydowanie przewyższa liczbę urodzeń. 5.4 Działalność gospodarcza Do największych zakładów przemysłowych na terenie Gminy Samborzec należy Zakład Przetwórstwa Owoców Sambor sp. z o.o., Samborzec 55, Samborzec. W 2014 roku według danych BDL GUS zarejestrowanych było 520 podmiotów. Najwięcej podmiotów zajmuje się handlem hurtowym i detalicznym i naprawą pojazdów. Sporo firm działa także w branży transportowej i magazynowej oraz budownictwie. Powierzchnię podmiotów prowadzących działalność gospodarczą na terenie gminy Samborzec w latach przedstawiono w poniższej tabeli. Tabela Powierzchnia podmiotów prowadzących działalność gospodarczą na terenie gminy Samborzec w latach Rok Osoby prawne Powierzchnia [m 2 ] Osoby fizyczne , , , , , , , Rolnictwo Gmina Samborzec jest gminą typowo rolniczą. Powierzchnia użytków rolnych wynosi ha z czego ha to grunty orne, a 4 085ha zajmują uprawy sadownicze. Gmina posiada najbardziej urodzajne gleby: 79,1% w klasach I-III, 17% klasy IV oraz 3,9% w klasach V-VI. Ze względu na specyficzne warunki mikroklimatyczne w rejonie gminy skoncentrowana jest produkcja sadownicza oraz produkcja warzywnicza. Sady zajmują 4 085ha, co stanowi prawie 60% ogólnej powierzchni użytków rolnych. Uprawa warzyw gruntowych zajmuje około 1 100ha, czyli około 15% ogólnej powierzchni użytków rolnych. 80% z tych gruntów to jabłonie. 5.6 Zabudowa mieszkaniowa Według danych Urzędu Gminy Samborzec na terenie gminy Samborzec w 2014 roku znajdowało się 2185 budynków mieszkalnych. 21

22 6 Infrastruktura Gminy Samborzec 6.1 Infrastruktura drogowa Łączna długość dróg publicznych na terenie gminy wynosi 197,4 km. Podział dróg ze względu na ich klasyfikację przedstawiono w poniższej tabeli oraz na diagramie kołowym (rysunek 5.1-1). Na terenie Gminy Samborzec znajdują się: drogi gminne (o długości 132,2 km) drogi powiatowe o długości 62,059 km - nr 0741T Dębiany Samborzec - nr 0742T Obrazów Złota - nr 0777T Świątniki Byszów - nr 0798T Węgrce Szlacheckie - Janowice - nr 0799T Wielogóra Koprzywnica - nr 0800T Jachimowice Skotniki - nr 0801T Milczany Koćmierzów - nr 0802T Kobierniki Milczany - nr 0803T Sandomierz - Szewce - nr 0804T Złota Koćmierzów - nr 0852T Polanów Malice - nr 0853T Ciszyca Skotniki drogi wojewódzkie - nr 758 Iwaniska Koprzywnica Ciszyca (o długości 3,1 km) drogi krajowe - nr 77 Lipnik Sandomierz Stalowa Wola Przemyśl (o długości 1,2 km) - nr 79 Warszawa Sandomierz Katowice Bytom (o długości 8,7 km) 22

23 Tabela Zestawienie dróg na terenie gminy rodzaj drogi długość, km Krajowa 9,9 Wojewódzka 3,100 Powiatowa 62,059 Gminna 132,200 Suma 197,359 Struktura dróg na obszarze Gminy Samborzec 5% 1% 64% 30% Krajowa Wojewódzka Powiatowa Gminna Rysunek Struktura dróg na obszarze Gminy Samborzec 6.2 Instalacje sieciowe Zaopatrzenie w ciepło Na terenie Gminy nie istnieje centralny system ciepłowniczy oraz nie funkcjonuje przedsiębiorstwo ciepłownicze. Brak planów i prognoz dotyczących powstania takich przedsiębiorstw w przyszłości. Podstawowym źródłem zaopatrzenia w energię cieplną na terenie Gminy są indywidualne kotłownie, głównie są to kotłownie węglowe. Ciepło wykorzystywane jest do ogrzewania pomieszczeń, przygotowania ciepłej wody użytkowej oraz posiłków w budynkach mieszkalnych i obiektach usługowych. 23

24 6.2.2 System gazowniczy Na terenie Gminy Samborzec zlokalizowana jest niżej wymieniona przesyłowa sieć gazowa wysokiego ciśnienia, której właścicielem jest Operator Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A.. Tabela Gazociągi wysokiego ciśnienia Lp Relacja/nazwa Gazociąg DN 250 relacji Sandomierz - Grzybów Odgałęzienie DN 80 do SRP Koprzywnica Odgałęzienie DN 50 do SRP Samborzec Maksymalne ciśnienie robocze [Mpa] Średnica nominalna Rok budowy 3, , , Rodzaj gazu E Sieć dystrybucyjna na terenie gminy jest zasilana z jednej stacji reducyjnopomiarowe, na której zarejestrowano przedstawione w tabeli maksymalne przepływy w okresach letnich i zimowych w latach Przepustowość stacji wynosi 1200 nm 3 /h. SRP Samborzec posiada połączenie na sieci średniego ciśnienia z inną stacją należącą do Operatora Systemu Dystrybucyjnego. Tabela Maksymalne przepływy godzinowe w latach Stacja redukcyjnopomiarowa Maksymalne przepływy godzinowe [Nm 3 /h] Samborzec Lato Zima Na terenie gminy nie występują podziemne magazyny gazu, tłocznie, węzły gazowe oraz kopalnie gazu. W przypadku pojawienia się nowych odbiorców gazu z przesyłowej sieci gazowej wysokiego ciśnienia, warunki przyłączenia i odbioru gazu będą uzgadniane pomiędzy stronami i będą zależały od uwarunkowań technicznych i ekonomicznych uzasadniających rozbudową sieci przesyłowej. Zatwierdzony przez Urząd Regulacji Energetyki Plan Rozwoju Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. na lata nie zakłada na terenie Gminy Samborzec przebudowy gazociągu wysokiego ciśnienia DN250 relacji Sandomierz Grzybów. Na obszarze Gminy Samborzec funkcjonuje Polska Spółka Gazownictwa Sp. z o.o., która pełni rolę operatora systemu dystrybucyjnego i zajmuje się m.in.: 24

25 Dystrybucją paliwa gazowego powierzonego przez sprzedawcę gazu, Kontrolą parametrów jakościowych dystrybuowanego paliwa gazowego, Wykonywaniem czynności eksploatacyjnych na sieci gazowej, Realizacją remontów, modernizacji i przebudowy sieci gazowej, Rozbudową sieci gazowej i budową przyłączy gazowych na potrzeby odbiorców gazu, Przyłączeniem do sieci gazowej, Kontrolą poboru gazu, Prowadzeniem Pogotowia Gazowego. Polska Spółka Gazownictwa Sp. z o.o. na terenie Gminy Samborzec zajmuje się dystrybucją gazu ziemnego wysokometanowego o symbolu E wg PN-C-04750:2011. Spółka nie posiada na obszarze gminy systemowych stacji gazowych redukcyjnopomiarowych I-stopnia oraz systemowych stacji gazowych redukcyjno-pomiarowych IIstopnia. Główne źródło dostawy gazu na potrzeby odbiorców gazu Gminy Samborzec stanowi stacja gazowa redukcyjno-pomiarowa I-stopnia zlokalizowana w m. Samborzec, znajdująca się w operatorstwie Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. Dostawa gazu na potrzeby Gminy Samborzec wspomagana jest dodatkowo za pośrednictwem stacji gazowych redukcyjno-pomiarowych poł. w m. Koprzywnica, Lenarczyce, Kleczanów i Sandomierz. Tabela Wykaz stacji gazowych redukcyjno-pomiarowych Lokalizacja stacji gazowej Operator sieci gazowej Maksymalna przepustowość stacji [nm3/h] Obciążenie stacji gazowej [%] Samborzec gm. Samborzec Koprzywnica gm. Koprzywnica Lenarczyce gm. Obrazów OGP "GAZ-SYSTEM" S.A. OGP "GAZ-SYSTEM" S.A. OGP "GAZ-SYSTEM" S.A % % % Kleczanów gm. Obrazów PSG Sp. z o.o % m. Sandomierz PSG Sp. z o.o % 25

26 Tabela Charakterystyka sieci gazowej na obszarze gminy Wyszczególnienie stan na koniec roku: gazociągi wysokiego ciśnienia, m gazociągi średniego ciśnienia, m przyłącza gazowe średniego ciśnienia, m przyłącza gazowe średniego ciśnienia, szt W najbliższych latach na terenie gminy przewidywana jest przebudowa/modernizacja gazociągu wysokiego ciśnienia DN 300 relacji Sandomierz Ostrowiec Świętokrzyski. Polska Spółka Gazownictwa Sp. z o.o. zrealizuje zamierzenia inwestycyjne wyłącznie na podstawie umów o przyłączenie do sieci gazowej zawartych na wniosek Podmiotów zainteresowanych poborem paliwa gazowego. Zgodnie z umowami zawartymi z klientami PSG Sp. z o.o. na trenie Gminy Samborzec w latach przewiduje się realizację sieci gazowej z przyłączami o łącznej długości 1199 m 10 przyłączy Sieć wodociągowo-kanalizacyjna Sieć wodociągowa gminy Samborzec ma długość 173,4 km, zaś długość sieci kanalizacyjnej wynosi 53 km. Do sieci wodociągowej podłączone jest przyłączami 2127 budynków mieszkalnych. Natomiast podłączonych do sieci kanalizacyjnej jest 497 budynków. Na terenie Gminy zlokalizowany jest Zakład Gospodarki Komunalnej w Samborcu, który funkcjonuje od dnia roku i prowadzi działalność gospodarczą w formie samorządowego zakładu budżetowego. Zakład Gospodarki Komunalnej w Samborcu świadczy usługi w zakresie zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków, zarządza infrastrukturą wodno-kanalizacyjną w zakresie utrzymania i konserwacji sieci wodociągowo-kanalizacyjnej oraz urządzeń i obiektów niezbędnych do ich prawidłowego funkcjonowania. Wprowadzone na oczyszczalnię w Samborcu ścieki to komunalne ścieki bytowe pochodzące od mieszkańców gminy, dopływające siecią kanalizacyjną i dowożone wozami asenizacyjnymi. Ścieki dopływające są oczyszczane w procesie mechanicznibiologicznym na bazie osadu czynnego. Zasadniczy proces oczyszczania ścieków realizowany jest w reaktorze sekwencyjnym typu SBR. W reaktorze realizowany jest zarówno proces biologicznej degradacji zanieczyszczeń organicznych, jak też procesy nitryfikacji i denitryfikacji oraz częściowej defosfatacji biologicznej bez konieczności stosowania osadników wtórnych. Oczyszczone ścieki, spuszczone cykliczne z komory 26

27 SBR, odprowadzone są poprzez komorę pomiarową istniejącym kanałem i wylotem kanalizacyjnym do rzeki Koprzywianki. Powstające produkty odpadowe w procesie oczyszczania ścieków na oczyszczalni w Samborcu to: skratki, piasek i ustabilizowany tlenowo osad nadmiernie odwodniony na prasie. Odpady te odbierane są raz w roku przez firmę "BIO-MED" SP.z o.o. w Kielcach. 6.3 Inne usługi w zakresie gospodarki komunalnej Gospodarka odpadami Podmiotem odpowiedzialnym za zorganizowanie odbioru i nadzorującym wywóz odpadów komunalnych jest Ekologiczny Związku Gmin Dorzecza Koprzywianki w Baćkowicach. Na terenie Zakładu Utylizacji Odpadów Komunalnych w Janczycach zlokalizowany jest Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (PSZOK). Do tego punktu (PSZOKu) każdy mieszkaniec gminy może nieodpłatnie dostarczyć we własnym zakresie odpady komunalne opisane w Regulaminie utrzymania czystości i porządku na terenie EZGDK. Na terenie Gminy obowiązuje selektywne zbieranie odpadów komunalnych obejmujące następujące frakcje odpadów: Odpady selektywne gromadzone z papieru i tektury; Odpady selektywne gromadzone szklane; Odpady selektywne gromadzone z tworzyw sztucznych, metalowe, wielomateriałowe; Odpady ulegające biodegradacji, a w tym odpady opakowaniowe ulegające biodegradacji i odpady zielone; Odpady wielkogabarytowe; Odpady budowlane i rozbiórkowe; Odpady niebezpieczne, a w tym: przeterminowane leki, chemikalia, zużyte baterie i akumulatory, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, itp.; Zużyte opony; Popiołów pochodzących z gospodarstw domowych. 7 Stan środowiska na terenie Gminy Samborzec 7.1 Charakterystyka głównych zanieczyszczeń atmosferycznych Poprzez zanieczyszczenie rozumie się emisję, która może być szkodliwa dla zdrowia ludzi lub stanu środowiska, może powodować szkodę w dobrach materialnych, może pogarszać walory estetyczne środowiska lub może kolidować z innymi, 27

28 uzasadnionymi sposobami korzystania ze środowiska. Definicja z Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo Ochrony Środowiska. Zanieczyszczenia atmosferyczne ze względu na stan skupienia dzieli się na stałe - pyły, ciekłe aerozole oraz gazowe gazy i pary. Głównym źródłem zanieczyszczeń pyłowych jest węgiel spalany w starych, źle regulowanych kotłach i piecach domowych. Emisja pyłów powodowana jest również przez występujący w obszarze gminy oraz w terenach sąsiednich przemysł. Okresowym intensywnym źródłem pyłu są również prace rolne związane z przygotowaniem pól oraz zbiorem upraw. Istotną rolą w emisji zanieczyszczeń pyłowych jest również transport samochodowy. Źródłem zapylenia jest ścieranie okładzin hamulców i opon w samochodach a także unos pyłu zalegającego na pasach jezdni. Pył zawieszony PM10 składa się z mieszaniny substancji organicznych i nieorganicznych, zawiera cząstki o średnicy mniejszej niż 10 mikrometrów. Pył PM2,5 zawiera cząstki o średnicy mniejszej 2,5 mikrometra. Na powierzchni pyłów przenoszone są toksyczne związki chemiczne niebezpieczne dla zdrowia ludzkiego, takie jak: metale ciężkie (arsen, nikiel, kadm, ołów) oraz wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, w tym benzo(α)piren. Na aerozole składają się węglowodory takie jak benzyna, oleje i smoły. Emisja par węglowodorów i ich pochodnych może pochodzić ze źródeł naturalnych, przemysłowych i wtórnych. Do głównych źródeł emisji aerozoli zalicza się transport drogowy. Źródłem emisji benzenu jest motoryzacja, a dokładniej silniki o zapłonie iskrowym, gdyż benzen stanowi wysokoenergetyczny składnik benzyny silnikowej. Do zanieczyszczeń gazowych zalicza się: dwutlenek azotu, dwutlenek siarki, tlenek węgla oraz ozon wg kryterium ochrony roślin. Dopuszczalne stężenia zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego oraz dopuszczalna częstość przekraczania dopuszczalnego stężenia w roku kalendarzowym, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012r. (Dz. U. poz. 1031), przedstawiono w poniższej tabeli. Tabela Wartości dopuszczalnych stężeń zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego Nazwa substancji Okres uśredniania wyników pomiarów Poziom dopuszczalny Dopuszczalna częstość przekraczania poziomu dopuszczalnego w roku kalendarzowym Margines tolerancji µg/m 3 µg/m Termin osiągnięcia poziomu dopuszczalnego Benzen (C 6 H 6 ) rok kalendarzowy Dwutlenek 1 godzina razy

29 azotu (NO 2 ) rok kalendarzowy Dwutlenek siarki (SO 2 ) 1 godzina razy godziny razy Tlenek węgla 8 godzin (CO) 1) Pył PM10 2) rok kalendarzowy godziny razy Pył PM2,5 3) Ołów (Pb) rok kalendarzowy rok kalendarzowy rok kalendarzowy , Ocena stanu atmosfery na terenie województwa oraz Gminy Samborzec Na obszarze gminy Samborzec dotychczas nie wyznaczono stacji monitoringu powietrza. Stacje zlokalizowane na terenie województwa świętokrzyskiego oraz przeprowadzone na nich pomiary przedstawione są na stronie Najbliżej zlokalizowana automatyczna stacja pomiarowa znajduję się w miejscowości Połaniec przy ulicy Ruszczańskiej. Natomiast najbliższa manualna stacja pomiarowa przy ulicy Trzcianka nr 7. Dane przedstawione poniżej zostały zaczerpnięte z wyników pomiarów Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Kielcach Ocena jakości powietrza w województwie świętokrzyskim w 2014 rok, Kielce, kwiecień 2015 rok. W strukturze administracyjnej województwa świętokrzyskiego funkcjonuje 13 powiatów ziemskich i 1 miasto na prawach powiatu Kielce (powiat grodzki). Oceny jakości powietrza wykonywane są w odniesieniu do obszaru strefy. Nazwy i kody stref określa RMŚ w sprawie stref. Ocena została wykonana w układzie stref określonym znowelizowaną Ustawą - P.o.ś., w którym dla wszystkich uwzględnionych zanieczyszczeń strefę stanowią: aglomeracja o liczbie mieszkańców większej niż 250 tys., miasto (nie będące aglomeracją) o liczbie mieszkańców większej niż 100 tys., 29

30 pozostały obszar województwa, niewchodzący w skład miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tys. oraz aglomeracji. W województwie świętokrzyskim, dla celów klasyfikacji pod kątem zawartości: ozonu, benzenu, dwutlenku azotu, tlenków azotu, dwutlenku siarki, tlenku węgla, pyłu zawieszonego PM10, zawartego w tym pyle ołowiu, arsenu, kadmu, niklu i benzo(a)pirenu oraz dla pyłu PM2,5, wyłoniono 2 strefy: miasto Kielce (kod PL2601) i strefę świętokrzyską (kod PL2602). Ponieważ region ten nie ma miasta o liczbie mieszkańców większej niż 250 tysięcy, nie występują tu aglomeracje będące strefą. Gmina Samborzec, znajdująca się w powiecie sandomierskim została przyporządkowana do strefy świętokrzyskiej PL2602. Pył zawieszony PM10 Strefie świętokrzyskiej przyporządkowano klasę C, ze względu na przekroczenia poziomu dopuszczalnego dla stężeń 24-godzinnych pyłu PM10. O zakwalifikowaniu strefy do klasy C zadecydowały wyniki pomiarów na stacji w Starachowicach, gdzie wartości dopuszczalne obowiązujące dla stężeń 24-godzinnych zostały przekroczone w 54 dobach w roku. Średnia roczna wartość pyłu PM10 na tym stanowisku wynosiła 34 μg/m3. Wyniki poddane analizie z pozostałych stanowisk w tej strefie nie przekraczały ani normy 24-godzinnej, ani rocznej. Pył zawieszony PM2,5 Strefie świętokrzyskiej nadano klasę A, o czym zadecydowały wyniki uzyskane na stanowiskach w Starachowicach i Busku - Zdroju, gdzie średnie roczne stężenia pyłu PM2,5 wynosiły odpowiednio: 25μg/m 3 i 23μg/m 3 i nie przekroczyły dopuszczalnego poziomu 25μg/m 3. Benzo(α)piren Strefie świętokrzyskiej nadano klasę C ze względu na zanieczyszczenie powietrza B(a)P, o czym zadecydowały wyniki pomiarów ze stacji w Starachowicach oraz w Busku Zdroju, gdzie średnie roczne wynosiły odpowiednio 6ng/m 3 i 4ng/m 3, więc znacznie przekroczyły poziom docelowy. Dwutlenek azotu Dla strefy świętokrzyskiej ustalono klasę A z uwagi na brak przekroczeń wartości poziomu dopuszczalnego obowiązujących zarówno dla stężeń 1 godz. jak i dla średnich rocznych. Stężenia średnioroczne NO 2 zarejestrowane na podstawie pomiarów nie przekraczały dopuszczalnego poziomu 40 g/m 3 i wynosiły: w Kielcach 24 g/m 3, w Nowinach -15 g/m 3, na stacji w Połańcu 12 g/m 3, a w Małogoszczu 11 g/m 3. 30

31 Dwutlenek siarki Dla obu stref ustalono klasę A z uwagi na nie występowanie, ponad dozwoloną ilość, przekroczeń wartości kryterialnych określonych dla stężeń 1 godz. jak również nie przekraczanie norm obowiązujących dla stężeń 24 godz. W strefie świętokrzyskiej analizie poddano wyniki z trzech stanowisk dwutlenku siarki z 2014 roku. Na wszystkich stanowiskach dotrzymane były normy dla SO 2. Maksymalne stężenie 1 godz. wystąpiło w Małogoszczu i wynosiło 102 g/m 3, co stanowi 29% normy. Najwyższe stężenie 24 godz. wynoszące 29 g/m 3 odnotowano na stanowisku w Nowinach - 23% obowiązującego poziomu dopuszczalnego. Ozon Strefę świętokrzyską oceniono na podstawie pomiarów ozonu dokonanych na stacji pomiarowej w Połańcu. Strefa ta została sklasyfikowana jako A i D2. W Połańcu w latach wystąpiły średnio 22 doby z przekroczeniem poziomu docelowego ozonu, czyli poziom docelowy został dotrzymany, a cel długoterminowy przekroczony. Benzen Strefa świętokrzyska oceniona została jako spełniająca wymogi klasy A z uwagi na nie przekraczanie wartości kryterialnej stężenia odnoszącego się do rocznego uśredniania wyników pomiarów. Średnie roczne stężenie wynosiło 1μg/m 3 i stanowiło 20% poziomu dopuszczalnego benzenu. Tlenek węgla Strefa świętokrzyska oceniona została jako spełniające wymogi klasy A z uwagi na nie przekraczanie wartości kryterialnej stężeń wyrażanej jako maksymalna średnia ośmiogodzinna, spośród średnich kroczących, obliczanych co godzinę z ośmiu średnich 20 jednogodzinnych w ciągu doby. Ołów Strefa świętokrzyska oceniona została jako spełniające wymogi klasy A z uwagi na nie przekraczanie wartości kryterialnej stężenia odnoszącego się do rocznego uśredniania wyników pomiarów. W związku z przekroczeniami pyłu zawieszonego PM10 oraz benzo(α)pirenu w sezonie grzewczym odnotowanymi na stacjach zlokalizowanych na obszarze strefy świętokrzyskiej, na terenie Gminy Samborzec mogą występować przekroczenia poszczególnych substancji w okresie sezonu grzewczego. 8 Metodologia opracowania planu gospodarki niskoemisyjnej Na dzień opracowania niniejszego dokumentu nie funkcjonuje jedyny wyłączny standard określający zakres oraz wzorzec Planu Gospodarki Niskoemisyjnej. W związku 31

32 z powyższym struktura opracowania jest oparta na autorskim układzie wykorzystując jako bazę opracowaną przez Komisję Europejską publikację How to develop a Sustainable Energy Action Plan (SEAP) Guidebook ( Jak opracować Plan Działań na rzecz Zrównoważonej Energii (SEAP) poradnik ), który swoim zakresem tematycznym oraz merytorycznym nie odbiega od Planu Gospodarki Niskoemisyjnej. 8.1 Metodyka Plan Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Samborzec sporządzono na podstawie informacji z Urzędu Gminy Samborzec w zakresie: Wykazów budynków i podmiotów gospodarczych na terenie gminy, Działań gminy i planów inwestycyjnych, Oświetlenia ulicznego, Struktury dróg na terenie gminy, Zużycia poszczególnych mediów przez budynki użyteczności publicznej, Zużycia energii oraz stanu punktów świetlnych. Dodatkowo wykorzystano dokumenty obowiązujące w gminie: gminne: Strategia rozwoju Gminy Samborzec na lata wojewódzkie: Ocena jakości powietrza w województwie świętokrzyskim w 2014 rok, Kielce, kwiecień 2015 rok. Pozostałe: Generalny pomiar Ruchu GDDKiA z 2010 r. na lata , Audyty energetyczne, Prognoza zapotrzebowania nośników energii przez polskie parki samochodów użytkowych w latach Instytut Transportu Samochodowego, Zasady prognozowania wskaźników wzrostu ruchu wewnętrznego na okres na sieci drogowej do celów planistycznoprojektowych, Wytyczne dotyczące założeń makroekonomicznych na potrzeby wieloletnich prognoz finansowych jednostek samorządu terytorialnego, Poradnik metodyczny w zakresie PRTR dla instalacji spalania paliw do 5 MW KOBIZE, Poradnik Jak opracować plan działań na rzecz zrównoważonej energii (SEAP)?, Strony internetowe Starostwa Powiatowego w Sandomierzu, Urzędu Gminy Samborzec, 32

33 Główny Urząd Statystyczny: Bank Danych Lokalnych. Zebranie oraz ujednolicenie powyższych danych było niezbędne do obliczenia obecnego poziomu emisji na terenie gminy oraz do przeprowadzenia analizy możliwości redukcji emisji do roku 2020 z podziałem na poszczególne sektory uwzględnione w Planie Gospodarki Niskoemisyjnej. 8.2 Informacje od przedsiębiorstw energetycznych 1. PGE Dystrybucja S.A. Oddział Rzeszów Istotne dane na cele Planu Gospodarki Niskoemisyjnej z przedsiębiorstwa elektroenergetycznego: a) Liczba odbiorców energii elektrycznej, b) Zużycie energii elektrycznej przez odbiorców, c) Najwięksi odbiorcy energii elektrycznej na terenie gminy, d) Informacje w zakresie zasilania oraz planowanych inwestycji do 2020 roku, e) Taryfowe, f) Wykaz stacji rozdzielczych oraz linii przesyłowych. 2. Polska Spółka Gazownictwa Sp. z o.o. a) Źródła dostawy gazu na potrzeby odbiorców gazu Gminy Samborzec, b) Charakterystyka sieci gazowej występującej na obszarze gminy, c) Przeprowadzone prace modernizacyjne sieci gazowej, d) Planowane inwestycje. 8.3 Ankietyzacja obiektów Na potrzeby tworzenia Planu Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Samborzec przeprowadzono ankietyzację wśród mieszkańców domów jednorodzinnych, budynków użyteczności publicznej, a także wspólnot mieszkaniowych. W ankietach inwentaryzacyjnych zostały zawarte najistotniejsze informacje potrzebne do: określenia aktualnego stanu technicznego budynków: rok budowy budynku, rodzaj okien, stan techniczny okien, rok wymiany, ocieplenie ścian, dachu/stropodachu; charakterystyki systemu ogrzewania i przygotowania ciepłej wody użytkowej: powierzchnia ogrzewana, system ogrzewania budynku, moc i rok produkcji kotła lub moc zamówiona, sposób przygotowania ciepłej wody użytkowej, rodzaj zainstalowanych odnawialnych źródeł energii; 33

34 stworzenia bazy inwentaryzacji emisji na terenie gminy: zużycie paliwa w sezonie grzewczym; ustalenie planowanych przedsięwzięć przez mieszkańców dotyczących działań w zakresie efektywności energetycznej, gospodarki niskoemisyjnej oraz wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych: wymiana okien, docieplenie dachu/ stropodachu oraz ścian, montaż instalacji na odnawialne źródła energii; określenia zainteresowania instalacjami na odnawialne źródła energii: zainteresowanie instalacjami na odnawialne źródła energii w przypadku dotacji oraz propozycje wkładu własnego w przypadku inwestycji. W celu precyzyjnego oszacowania zużycia energii w sektorze budownictwa mieszkaniowego przeprowadzono inwentaryzację na terenie Gminy Samborzec. W toku ankietyzacji udało się zrealizować 257 nieruchomości, co stanowi 11,8% wszystkich budynków jednorodzinnych na obszarze gminy. 8.4 Pozostałe źródła danych Do pozostałych źródeł danych należą Główny Urząd Statystyczny w Kielcach oraz Bank Danych Lokalnych. 9 Możliwości wykorzystania odnawialnych źródeł energii w gminie 9.1 Energia wiatru Na poniższym rysunku przedstawiono strefy energetyczne wiatru w Polsce. 34

35 Rysunek Strefy energetyczne wiatru w Polsce Gmina Samborzec znajduje się w strefie III - korzystnej do posadowienia turbin wiatrowych. 9.2 Energia słoneczna Lokalizacja gminy pod względem wykorzystania energii słonecznej jest także korzystna - zgodnie z poniższymi mapami, napromieniowanie słoneczne terenu na którym znajduje się gmina, wynosi średniorocznie od 1022 do 1048 kwh/m 2, a przeciętne roczne usłonecznienie tego obszaru wynosi do 1600 godzin rocznie. 35

36 Rysunek Mapa napromieniowania słonecznego w Polsce (źródło: IMiGW) Rysunek Przeciętne roczne usłonecznienie 9.3 Energia biomasy Energię z biomasy można uzyskać poprzez: spalanie biomasy roślinnej (np. drewno, odpady drzewne z tartaków, zakładów meblarskich i in., słoma, specjalne uprawy roślin energetycznych), wytwarzanie oleju opałowego z roślin oleistych (np. rzepak) specjalnie uprawianych dla celów energetycznych, 36

37 fermentację alkoholową trzciny cukrowej, ziemniaków lub dowolnego materiału organicznego poddającego się takiej fermentacji, celem wytworzenia alkoholu etylowego do paliw silnikowych, beztlenową fermentację metanową odpadowej masy organicznej (np. odpady z produkcji rolnej lub przemysłu spożywczego). Energetyczne wykorzystanie biomasy ma korzystny efekt ekologiczny: podczas spalania paliw drzewnych w odpowiednio regulowanych, przystosowanych do tego kotłach, powstaje znacznie mniej tlenków azotu, tlenku węgla oraz pyłów, a także fenoli, aldehydów i węglowodorów. Ponadto, zgodnie zasadami Wspólnotowego handlu uprawnieniami do emisji oraz IPCC, emisja CO 2 ze spalania biomasy nie wlicza się do sumy emisji ze spalania paliw. Stosowanie biomasy na cele energetyczne wymaga jednak jej wcześniejszego przygotowania: suszenia, rozdrabniania, ewentualnie prasowania, co wymaga doprowadzenia energii. W praktyce wykorzystuje się drewno i odpady z przerobu drewna (drewno kawałkowe, trociny, wióry, zrębki, kora), rośliny pochodzące z upraw energetycznych (rośliny drzewiaste szybkorosnące np. wierzby, topole, eukaliptusy), wieloletnie byliny dwuliścienne (np. topinambur, ślazowiec pensylwański), trawy wieloletnie (np. trzcina pospolita, miskant), produkty rolnicze oraz odpady organiczne z rolnictwa (słoma, siano, buraki cukrowe, ziemniaki, rzepak, pozostałości przerobu owoców), a także frakcje organiczne odpadów komunalnych oraz niektóre odpady przemysłowe, np. z przemysłu papierniczego. Ze względu na rolniczy charakter gminy (82% powierzchni gminy stanowią użytki rolne) potencjał pozyskania biomasy na cele energetyczne jest bardzo wysoki. 9.4 Energia geotermalna Wody geotermalne występują na znacznej części terytorium kraju, nie oznacza to jednak, że na całym tym obszarze istnieją korzystne warunki techniczno-ekonomiczne dla ich wykorzystania. Oprócz temperatury wód istotna jest również wydajność zbiornika, skutkująca określoną wielkością wypływu z otworu geotermalnego. Ponadto w celu eksploatacji wód geotermalnych spełnione muszą być takie warunki jak: niska mineralizacja, niewielkie głębokości oraz odnawialność. Województwo świętokrzyskie z geologicznego punktu widzenia zlokalizowane jest w basenie dewońsko-karbońskim. Zbiorniki tych wód o temperaturach C występują na głębokościach od 2 do 3 tys. metrów. Na obszarze gminy nie ma złóż wód geotermalnych spełniających warunki do technologicznego ich wykorzystania, jednakże możliwe jest pozyskanie energii skumulowanej w gruncie poprzez tzw. pompy ciepła. 37

38 9.5 Energia wodna Zasoby energetyczne wód zależą od przepływów i spadów. Wykorzystanie energetyczne wód powierzchniowych wymaga obiektów hydrotechnicznych, z reguły piętrzących. Budowa tych obiektów wyłącznie w celach energetycznych jest ekonomicznie nieuzasadniona, a często również ekologicznie wątpliwa. Uzasadnione jednak może okazać się wykorzystanie istniejących, niezagospodarowanych energetycznie, bądź wykorzystywanych w przeszłości obiektów. Obszar gminy nie posiada zasobów wodnych możliwych do energetycznego wykorzystania. 10 Inwentaryzacja emisji CO 2 oraz innych substancji Inwentaryzację emisji przeprowadzono na podstawie wyżej opisanej metodologii oraz na podstawie otrzymanych danych z ankietyzacji oraz od pozostałych interesariuszy. Całość danych dotyczących emisji została podsumowana oraz zewidencjonowana w bazie emisji. Poniższą bazę inwentaryzacji emisji zanieczyszczeń określono na podstawie ilości zużywanego paliwa/energii w poszczególnych sektorach w gminie: 1) Jednostki użyteczności publicznej, 2) Transport, 3) Oświetlenie, 4) Budynki mieszkalne (jednorodzinne, wielorodzinne), 5) Przedsiębiorstwa, 6) Zużycie energii elektrycznej, 7) Zużycie gazu. W celu określenia tych wielkości we wszystkich ww. sektorach przeprowadzono ankietyzację, a następnie obliczono zużycie energii finalnej, emisję zanieczyszczeń oraz produkcję energii ze źródeł odnawialnych. Jako rok bazowy dla zebrania wszystkich danych potrzebnych do opracowania Planu wybrano rok 2014, ze względu na fakt, że jest to najbliższy pełen rok obejmujący sezon grzewczy. Pozyskanie szczegółowych danych niezbędnych do opracowania Planu jest trudne nawet dla roku bieżącego zwłaszcza w przypadku sektora mieszkalnictwa. Im bardziej rok bazowy jest oddalony, tym pozyskanie danych jest trudniejsze, a czasem wręcz niemożliwe. W związku z powyższym jedyną możliwością byłoby oszacowanie rodzaju i ilości zużywanego paliwa wskaźnikowo, co nie odzwierciedlałoby faktycznego stanu gminy. Wybrany rok dla którego zebrano wszystkie dane jest rokiem najbardziej miarodajnym, a wykonane obliczenia są najbardziej zbliżone do faktycznego stanu zużycia energii i emisji zanieczyszczeń w gminie. W związku z powyższym z uwagi na możliwość pozyskania wiarygodnych oraz rzetelnych danych jako rok bazowy przyjęto rok

39 10.1 Jednostki użyteczności publicznej Na potrzeby opracowania Planu gospodarki niskoemisyjnej zebrano informacje dotyczące następujących budynków użyteczności publicznej znajdujących się na obszarze Gminy: 1) Budynek Urzędu Gminy (Samborzec 43, Samborzec) 2) Szkoła Podstawowa w Chobrzanach (Chobrzany 110, Samborzec) 3) Liceum Ogólnokształcące w Chobrzanach (Chobrzany 110, Samborzec) 4) Przedszkole w Chobrzanach (Chobrzany 110, Samborzec) 5) Szkoła Podstawowa i Gimnazjum w Samborcu (Samborzec 79, Samborzec) 6) Szkoła Podstawowa w Skotnikach (Skotniki 64, Samborzec) 7) Szkoła Podstawowa w Zawierzbiu (Zawierzbie 67, Samborzec) 8) Szkoła Podstawowa w Śmiechowicach (Śmiechowice 99, Samborzec) 9) Szkoła Podstawowa w Złotej (Złota 121, Samborzec) 10) Klub Rolnika w Jachimowicach (Jachimowice dz. Nr 167/4, Samborzec) 11) Klub Wiejski w Wielogórze (Wielogóra 48, Samborzec) 12) Świetlica Wiejska w Łojowicach (Łojowice dz. Nr 55, Samborzec) 13) Dom Ludowy w Ostrołęce (Ostrołęka dz. Nr 171/8, Samborzec) 14) Ośrodek kultury i sportu w Samborcu (Samborzec, dz. Nr 110, Samborzec) 15) Strażnica OSP w Gorzyczanach (Gorzyczany dz. Nr 739/2, Samborzec) 16) Strażnica OSP w Janowicach (Janowice dz. Nr 331/3, Samborzec) 17) Strażnica OSP w Skotnikach (Skotniki dz. Nr 711, Samborzec) 18) Strażnica OSP w Chobrzanach (Chobrzany dz. Nr 441, Samborzec) 19) Strażnica OSP w Złotej (Złota, dz. Nr 319/1, Samborzec) 20) Strażnica OSP w Samborcu (Samborzec 77, Samborzec) 21) Strażnica OSP w Polanowie (Polanów dz. Nr 74/1, Samborzec) 22) Strażnica OSP w Zajeziorzu (Zajeziorze dz. Nr 469, Samborzec) 23) Strażnica OSP w Śmiechowicach (Śmiechowice dz. Nr 282/1, Samborzec) 24) Strażnica OSP w Bogorii Skotnickiej (Bogoria Skotnicka dz. Nr 48, Samborzec) 25) Ośrodek Zdrowia w Samborcu (Samborzec 43, Samborzec) 26) Ośrodek Zdrowia w Chobrzanach (Chobrzany 190, Samborzec) 27) Budynek administracyjny Zarządu Dróg Powiatowych ( Samborzec 199) 39

40 Poniższe tabele przedstawiają zużycie energii z podziałem na poszczególne nośniki energii w budynkach użyteczności publicznej w 2014 roku. Tabela Struktura zużycia energii paliw o raz emisji CO 2 w budynkach użyteczności publicznej w 2014 roku 2014 Medium Ilość Energia finalna Emisja CO₂ Mg m³ MWh Mg CO₂ energia elektryczna 197,84 164,51 gaz ziemny , ,02 476,18 węgiel 3,00 20,84 5,55 SUMA 3, , ,70 646,24 Wielkość emisji substancji szkodliwych z budynków użyteczności publicznej zawiera poniższa tabela. Tabela Emisja zanieczyszczeń oraz dwutlenku węgla z budynków użyteczności publicznej w 2014 roku Zanieczyszczenie 2014 SO₂ 0,06 NO₂ 0,37 CO 0,21 CO₂ 646,24 pył 0,07 sadza 0,00 BaP 0,000 Głównym źródłem energii na cele komunalne w budynkach użyteczności publicznej jest gaz ziemny, który stanowi 91,5% wykorzystanej energii finalnej. 40

41 0,8% Struktura zużycia energii w budynkach użytecznośći publicznej 7,7% energia elektryczna gaz ziemny 91,5% węgiel Rysunek Struktura zużycia energii w budynkach użyteczności publicznej Struktura emisji CO₂ w budynkach użyteczności publicznej 0,9% 25,5% energia elektryczna gaz ziemny 73,7% węgiel Rysunek Struktura emisji CO 2 w budynkach użyteczności publicznej 10.2 Transport Transport na terenie Gminy Samborzec Emisja dwutlenku węgla z transportu pochodzi z pojazdów przemieszczających się przez drogi rozmieszczone na terenie Gminy Samborzec. Na podstawie uzyskanych informacji publicznych oraz przekazanych przez Urząd Gminy Samborzec, oszacowano wielkość zużycia energii i towarzyszącą mu emisję dwutlenku węgla w tym sektorze. 41

42 Zużycie paliw na potrzeby transportu wraz z emisją Gmina Samborzec nie dysponuje narzędziami w celu ograniczania emisji na drogach krajowych. Z tej przyczyny w inwentaryzacji emisji uwzględniono obszar w którym Gmina może wywierać wpływy transport na drogach gminnych (bezpośrednio), powiatowych i wojewódzkich (pośrednio). Na podstawie danych statystycznych, wyników ankietyzacji oraz wykazu długości dróg wraz z natężeniami ruchu, określono zużycie paliw na terenie Gminy Samborzec zgodnie z danymi zawartymi w poniższej tabeli. Tabela Struktura zużycia energii oraz emisji dwutlenku węgla w transporcie kołowym Rodzaj paliwa MWh CO 2 [Mg] m³ Benzyna 9 118, ,62 991,19 Olej napędowy 5 675, ,31 567,53 LPG 2 504,45 568,51 329,62 SUMA , , ,34 Na terenie gminy Samborzec usługi związane z autobusowym przewozem osób w ramach komunikacji zbiorowej świadczy PKS Tarnobrzeg Sp. z o.o.. Poniższa tabela przedstawia dane udostępnione przez ww. przewoźnika. Tabela Wykaz linii przebiegających przez Gminę Samborzec Linia / / /0 Nazwa POSTRONNA - RYBNICA przez: KLIMONTÓW Samborzec-Ostrołęka przez: Skotniki Strochcice-Samborzec przez: Złota Tam Liczba kursów Powrót Długość Przebieg Zdolność przewozowa /0 Samborzec-Wielogóra / / /0 CHOBRZANY - ZŁOTA przez: Samborzec Świątnik - Byszów przez Postronna Chobrzany-Krzeczkowice przez: Janowice /0 KOBIERNIKI - ZŁOTA /0 ZAWIERZBIE - SAMBORZEC

43 139234/0 BOGORIA SKOTNICKA -SKOTNIKI /0 ZŁOTA KOLONIA - ZŁOTA SZKOŁA Tabela Wiek pojazdów obsługujących teren gminy marka rok SOLINA 2003 AUTOSAN 1993 AUTOSAN 1993 AUTOSAN 2001 Poniższa tabela przedstawia oszacowane zużycie energii oraz emisję dwutlenku węgla związanych z transportem publicznym na terenie gminy. Tabela Szacowane zużycie energii oraz emisja dwutlenku węgla w transporcie kołowym publicznym TRANSPORT KOŁOWY PUBLICZNY Rodzaj paliwa MWh CO₂ [Mg] olej napędowy 94,68 25,28 SUMA 94,68 25,28 Spółka na obecną chwilę nie posiada zamierzeń inwestycyjnych związanych z zakupem nowych pojazdów. Przez teren Gminy Samborzec nie przebiega linia kolejowa. Sumaryczne zużycie paliw Sumaryczne zestawienie zużycia paliw, energii oraz emisji CO 2 w transporcie przedstawia poniższa tabela. Tabela Podsumowanie zużycia energii oraz emisji CO 2 w transporcie Rodzaj paliwa MWh CO 2 [Mg] Benzyna 9 118, ,62 Olej napędowy 5 769, ,59 LPG 2 504,45 568,51 SUMA , ,71 43

44 Struktura zużycia energii w transporcie r. 14,4% Benzyna 33,2% 52,4% Olej napędowy LPG Rysunek Struktura zużycia energii paliw na potrzeby transportu Dla przyjętego roku 2014 tj. roku bazowego emisja dwutlenku węgla z sektora transportu kształtuje się według poniższego rysunku. Struktura emisji CO₂ w transporcie w 2014 r. 13% Benzyna 35% 52% Olej napędowy LPG Rysunek Struktura emisji CO 2 w transporcie 44

45 Prognoza do 2020 roku Zgodnie z wytycznymi Poradnika Jak Opracować SEAP na podstawie uzyskanych danych oraz wytycznych branżowych w tym głównie na podstawie: uzyskanych prognozowanych wskaźników PKB dla Polski do roku 2020 a także, Załącznika numer 2 do wytycznych GDDKiA "Zasady prognozowania wskaźników wzrostu ruchu wewnętrznego na okres na sieci drogowej do celów planistyczno - projektowych przeprowadzono szacunkową prognozę zmian natężenia ruchu na drogach a co z tym związane, zmianę zużycia energii w poszczególnych sektorach transportowych. Tabela Prognoza zużycia energii oraz emisji dwutlenku węgla w transporcie do 2020 roku Rodzaj Transportu Energia Emisja MWh Mg CO 2 Transport kołowy , ,56 Prognozowana emisja dwutlenku węgla w 2020 roku pochodząca z transportu na drogach gminnych wynosi 4 911,56 Mg przy zużyciu ,55 MWh energii. Podsumowanie Obliczona emisja w roku 2014 w sektorze transportu wyniosła 4 379,71 Mg CO 2. Najczęściej stosowanym paliwem w transporcie drogowym jest benzyna (52,4%) oraz olej napędowy (33,2%). Prognozowana emisja do 2020 roku wyniosła 4 911,56 Mg CO 2, co oznacza, że emisja w sektorze transportu wzrośnie o 12% w stosunku do 2014 roku. Wskaźniki wykorzystane w analizie odnoszą się do ogólnej liczby energii wykorzystanej w transporcie, więc zakłada się, że udział pojazdów wykorzystujących konkretne paliwo, będzie taki sam jak w 2014 roku Oświetlenie Opis systemu oświetlenia Na terenie Gminy Samborzec zamontowanych jest 1062 szt. opraw oświetleniowych, z czego 1032 szt. to oprawy sodowe, natomiast 30 szt. stanowią oprawy LED-owe. Właścicielem 632 szt. opraw oświetleniowych jest PGE Dystrybucja S.A. Oddział Rzeszów, 430 szt. stanowią własność Gminy Samborzec. Moc zamówiona na potrzeby oświetlenia ulicznego w 2014 r. wynosiła 195 kw, natomiast w 2015 r. 205,9 kw. 45

46 Tabela Ilość opraw oświetlenia ulicznego na terenie Gminy Samborzec Ilość opraw [szt.] sodowe LED-owe Własność PGE Dystrybucja S.A. Oddział Rzeszów Własność Gminy Samborzec Razem

47 Tabela Spis urządzeń oświetlenia drogowego na terenie Gminy Samborzec lokalizacja infrastruktura oświetleniowa PGE Lp. miejscowość nazwa stacji zasilającej oświetlenie (opcjonalnie) nr ekspl. stacji zasilającej Ilość opraw oświetleniowych [szt.] sodowe Sposób zasilania 1.Nieizolowany przew. Ster. 2.Izolowany przew. Ster. 3.Odrębny obwód ośw. (n.izolowany) 4.Odrębny obwód ośw. (izolowany) Długość przewodu (obwodu) ośw. [m] stopień zużycia 1.niski 2. średni 3. wysoki całości infrastruktury ośw. infrastruktura oświetleniowa gminy ilość opraw [szt.] (opcjonalnie) 42 Izolowany przew. Ster średni - 1 Andruszkowice Andruszkowice S3-6 - Izolowany przew. Ster Odrębny obwód ośw. (izolowany) Bogoria Skotnicka Bogoria Skotnicka 1 S Nieizolowany przew. Ster średni - - Odrębny obwód ośw. (izolowany) Bogoria Skotnicka Bogoria Skotnicka 2 S Nieizolowany przew. Ster średni - 4 Bystrojowice Bystrojowice S Nieizolowany przew. Ster. 750 niski 12 - Odrębny obwód ośw. (izolowany)

48 5 Chobrzany Chobrzany 1 S Nieizolowany przew. Ster średni 9 - Izolowany przew. Ster Chobrzany Chobrzany 2 S Nieizolowany przew. Ster średni 23 7 Chobrzany Chobrzany 3 S Faliszowice Faliszowice S Nieizolowany przew. Ster średni 9 - Odrębny obwód ośw. (izolowany) Nieizolowany przew. Ster średni 10 - Izolowany przew. Ster Nieizolowany przew. Ster. 700 średni 9 9 Gorzyczany Gorzyczany 1 S Gorzyczany Gorzyczany 2 S Izolowany przew. Ster Odrębny obwód ośw. (izolowany) Nieizolowany przew. Ster średni 9 - Izolowany przew. Ster Jachimowice Jachimowice 1 S Nieizolowany przew. Ster niski Janowice Janowice 1 S Nieizolowany przew. Ster niski - - Odrębny obwód ośw. (izolowany)

49 13 Janowice Janowice 2 S Nieizolowany przew. Ster. 900 średni - 14 Janowice Janowice 3 S Nieizolowany przew. Ster. 350 średni - 15 Janowice Janowice Kolonia S Nieizolowany przew. Ster niski 2 - Odrębny obwód ośw. (izolowany) Kobierniki (PE Sandomierz) Kobierniki 1 S Nieizolowany przew. Ster. 400 średni 1 - Izolowany przew. Ster Kobierniki (PE Sandomierz) Kobierniki (PE Sandomierz) Kobierniki 3 S Nieizolowany przew. Ster średni 10 Kobierniki 6 S Nieizolowany przew. Ster. 550 średni Koćmierzów Koćmierzów 1 S Nieizolowany przew. Ster. 900 średni 4 6 Nieizolowany przew. Ster. 550 niski 6 20 Koćmierzów Koćmierzów 2 S Krzeczkowice Krzeczkowice S Izolowany przew. Ster Odrębny obwód ośw. (izolowany) Nieizolowany przew. Ster niski 10 - Odrębny obwód ośw. (izolowany)

50 22 Łojowice Łojowice S Malice 1 24 Milczany Milczany 1 S Nieizolowany przew. Ster niski 1 - Izolowany przew. Ster Nieizolowany przew. Ster. 350 niski 4 - Izolowany przew. Ster. 100 niski 6 - Nieizolowany przew. Ster. 300 niski 8 - Izolowany przew. Ster Nieizolowany przew. Ster niski Milczany Milczany 2 S Izolowany przew. Ster Odrębny obwód ośw. (izolowany) Milczany Milczany Kolonia S Odrębny obwód ośw. (izolowany) 700 niski Ostrołęka Ostrołęka S Polanów Polanów 1 S Nieizolowany przew. Ster średni 31 - Odrębny obwód ośw. (izolowany) Nieizolowany przew. Ster niski 1 - Izolowany przew. Ster Polanów Polanów 2 S Nieizolowany przew. Ster średni 5 50

51 30 Ryłowice Ryłowice S Samborzec Samborzec 1 S Samborzec Samborzec 2 S Izolowany przew. Ster niski 21 - Odrębny obwód ośw. (izolowany) Izolowany przew. Ster. 450 niski - - Odrębny obwód ośw. (izolowany) Nieizolowany przew. Ster niski 5 - Odrębny obwód ośw. (izolowany) Nieizolowany przew. Ster. 850 średni 2 33 Samborzec Samborzec SHRO S Izolowany przew. Ster Odrębny obwód ośw. (izolowany) Samborzec 35 Strochcice Samborzec Urząd Gminy Sandomierz Krakówka S Izolowany przew. Ster. 650 niski - S Nieizolowany przew. Ster średni 2 36 Skotniki Skotniki 1 S Nieizolowany przew. Ster średni 1 37 Skotniki Skotniki 2 S Nieizolowany przew. Ster. 450 średni - 51

52 - Izolowany przew. Ster Skotniki Skotniki 3 S Skotniki Skotniki 4 S Nieizolowany przew. Ster niski 24 Izolowany przew. Ster. 800 Nieizolowany przew. Ster. 850 niski 10 Odrębny obwód ośw. (izolowany) Szewce Szewce 1 S Izolowany przew. Ster. 750 niski - 41 Szewce Szewce 2 Wieś S Izolowany przew. Ster. 750 niski - 42 Śmiechowice Śmiechowice 1 S Nieizolowany przew. Ster średni 2 43 Śmiechowice Śmiechowice 2 S Nieizolowany przew. Ster średni 1 - Izolowany przew. Ster Śmiechowice Śmiechowice 3 S Nieizolowany przew. Ster. 400 niski 3 45 Wielogóra Wielogóra 1 S Nieizolowany przew. Ster. 600 średni - 46 Wielogóra Wielogóra 2 S Nieizolowany przew. Ster. 600 średni - 47 Zajeziorze Zajeziorze 1 S Izolowany przew. Ster niski - 48 Zajeziorze Zajeziorze 2 S Izolowany przew. Ster. 200 niski 7 52

53 - Odrębny obwód ośw. (izolowany) Zajeziorze Zajeziorze 3 S Izolowany przew. Ster niski 7 - Odrębny obwód ośw. (izolowany) Zajeziorze Zajeziorze 4 S Zajeziorze Zajeziorze 5 S Odrębny obwód ośw. (izolowany) Odrębny obwód ośw. (izolowany) 550 niski niski Zajeziorze Zajeziorze 6 S Izolowany przew. Ster. 620 niski 7 53 Zajeziorze Zajeziorze 7 S Izolowany przew. Ster niski Zawierzbie Zawierzbie 1 S Nieizolowany przew. Ster niski 10 Zawierzbie 2 S Nieizolowany przew. Ster niski Zawierzbie Zawierzbie 2 S Nieizolowany przew. Ster. 850 średni 13 - Odrębny obwód ośw. (izolowany) Zawierzbie Zawierzbie 3 S Nieizolowany przew. Ster. 900 niski 10 - Odrębny obwód ośw. (izolowany)

54 57 Zawierzbie Zawierzbie Szkoła S Nieizolowany przew. Ster. 700 niski 2 - Izolowany przew. Ster Zawisełcze S Nieizolowany przew. Ster. 550 niski - 58 Zawisełcze Zawisełcze - - Izolowany przew. Ster Zawisełcze S Nieizolowany przew. Ster. 900 średni Złota Złota 1 S Nieizolowany przew. Ster średni - 60 Złota Złota 2 S Nieizolowany przew. Ster średni 4 61 Żuków Żuków 1 S Odrębny obwód ośw. (izolowany) 600 niski 7 62 Żuków Żuków 2 S Nieizolowany przew. Ster średni - SUMA

55 Tabela Zużycie energii na cele oświetleniowe ROK MWh Roczne zużycie energii na cele oświetleniowe , ,590 Poniżej podsumowanie zużycia energii oraz emisji CO 2 w tym sektorze dla roku bazowego. Sumaryczna ilość emisji CO 2 w roku bazowym związana z pokryciem potrzeb w zakresie oświetlenia ulicznego wynosi 233,49 Mg CO 2. Gmina Samborzec planuje w 2016 roku wykonanie projektu uzupełnienia oświetlenia ulicznego w miejscowościach: Jachimowice, Andruszkowice, Skotniki, Milczany, Koćmierzów, Gorzyczany i Janowice, oraz wykonanie oświetlenia ulicznego na dwóch ulicach w miejscowości Kobierniki. Realizacja zadań przewidziana jest na kolejne lata. Liczba opraw oświetleniowych zaprojektowanych do założenia w najbliższych latach w poszczególnych miejscowościach przedstawiono w poniższej tabeli. Tabela Plany inwestycyjne dot. oświetlenia ulicznego Gminy Samborzec L.p. Miejscowość Ilość opraw [szt.] 1 Skotniki 8 2 Gorzyczany 6 3 Janowice 4 4 Andruszkowice 3 5 Kobierniki 11 Prognozowane zużycie energii w 2020 roku w tym sektorze wynosi 258,09 MWh, czemu towarzyszyć będzie emisja na poziomie 214,60 Mg CO 2. 55

56 10.5 Obiekty mieszkalne Budynki jednorodzinne Poniżej przedstawiono wyniki ankietyzacji właścicieli budynków jednorodzinnych znajdujących się na obszarze Gminy Samborzec. Poniższe zestawienie przedstawia zużycie energii na cele grzewcze. Tabela Struktura zużycia energii oraz emisja CO 2 z budynków jednorodzinnych Medium 2014 Ilość Energia finalna Emisja CO2 Mg m³ MWh Mg węgiel 4 439,55 0, , ,16 miał 1 143,51 0, , ,02 ekogroszek 140,28 0, ,08 259,52 muł 11,05 0,00 55,27 22,11 koks 110,53 0,00 829,01 260,84 gaz ziemny 0, , ,48 297,00 olej opałowy 0,00 68,02 691,55 189,14 biomasa 7 144,61 0, ,27 0,00 gaz płynny 0,00 2,45 17,13 3,89 energia elektryczna 0,00 0,00 169,39 140,85 SUMA , , , ,53 Tabela Emisja zanieczyszczeń z budynków jednorodzinnych Zanieczyszczenie Mg SO₂ 114,35 NO₂ 19,95 CO 446,65 CO₂ ,53 pył 98,72 sadza 4,40 BaP 0,08 56

57 2% 1% Struktura zużycia energii w budynkach jednorodzinnych 37% 0% 0% 9% 1% 2% 0% 48% węgiel miał ekogroszek muł koks gaz ziemny olej opałowy biomasa Rysunek Struktura zużycia energii w budynkach jednorodzinnych Z powyższego wynika, że biomasa stanowi istotne źródło energii w sektorze mieszkalnictwa, ponieważ stanowi aż 37% całkowitej energii finalnej zużywanej w budynkach jednorodzinnych. Zgodnie zasadami Wspólnotowego handlu uprawnieniami do emisji oraz IPCC emisja CO 2 ze spalania biomasy nie wlicza się do sumy emisji ze spalania paliw. Podejście to jest równoważne stosowaniu zerowego wskaźnika emisji dla biomasy. Zgodnie z powyższym struktura emisji dwutlenku węgla z budynków jednorodzinnych kształtuje się zgodnie z rysunkiem Należy jednak podkreślić, że spalanie biomasy, która nie jest wcześniej odpowiednio przygotowana, ponadto w nieprzystosowanych do tego kotłach, powoduje znaczną emisję pyłów. W związku z powyższym w Projekcie działań umieszczono zadanie polegające na edukacji lokalnej społeczności w zakresie nieemisyjnych źródeł takich jak odnawialne źródła energii, bądź niskoemisyjnych źródeł takich jak gaz ziemny. 57

58 2% Struktura emisji CO 2 z budynków jednorodzinnych 0% 20% 3% 2% 2% 0% 0% 1% 70% węgiel miał ekogroszek muł koks gaz ziemny olej opałowy biomasa Rysunek Struktura emisji CO 2 z budynków jednorodzinnych 50% ankietyzowanych zdeklarowało, że budynki jednorodzinne, których są właścicielami posiadają ocieplone ściany, natomiast 36% - ocieplone dachy. Zdecydowana większość energii (60%) jest pozyskiwana z paliw węglowych. Spalanie paliw węglowych odbywa się zazwyczaj w przestarzałych i źle regulowanych kotłach z załadunkiem ręcznym, co powoduje zjawisko nasilonej, dokuczliwej niskiej emisji w okresie grzewczym Budynki wielorodzinne Na terenie Gminy Samborzec nie znajdują się Spółdzielnie ani Wspólnoty Mieszkaniowe. Natomiast występują dwa komunalne budynki mieszkalne, tj. budynek mieszkalny w dawnych Spółdzielczym Kółku Rolniczym w Chobrzanach 132 (2 mieszkania) oraz w części Ośrodka Zdrowia w Chobrzanach 190 (dwa mieszkania). Mieszkania w części Ośrodka Zdrowia w Chobrzanach ogrzewane są z tego samego źródła co Ośrodek Zdrowia. Nie jest znane rzeczywiste zużycie energii wykorzystywanej do ogrzewania lokali mieszkalnych w Chobrzanach 132, ze względu na ich opalanie przez najemców we własnym zakresie. Lokatorzy podpisali indywidulane umowy z dostawcami gazu ziemnego i energii elektrycznej. Zużycie energii w tym sektorze zostało umieszczone w zestawieniu w punkcie 10.7 Bazowa inwentaryzacja emisji, jako sumaryczna wartość określona przez operatorów sieci Przedsiębiorstwa Na potrzeby opracowania Planu gospodarki niskoemisyjnej przeprowadzono ankietyzację wśród przedsiębiorców, prowadzących działalność na obszarze gminy. Ze względu na brak odpowiedzi oszacowano wielkość zużycia energii oraz emisji w tym 58

59 sektorze. Ze względu na brak przedsiębiorstw przemysłowych na terenie gminy, do oszacowania wielkości emisji dwutlenku węgla oraz zużycia energii finalnej posłużono się wskaźnikami obliczonymi na podstawie ankietyzacji właścicieli budynków jednorodzinnych. Zakłada się zatem, że tendencja występująca w sektorze mieszkalnictwa ma odzwierciedlenie w rozpatrywanym obszarze Energia elektryczna System zasilania Gminy Samborzec Na terenie gminy Samborzec brak linii wysokiego napięcia (110 kv) będących na majątku i w eksploatacji PGE Dystrybucja S.A. Oddział Rzeszów. Obszar gminy Samborzec jest zasilany z następujących stacji elektroenergetycznych (GPZ): Stacja 110/15 kv (GPZ) Gerlachów (transformator 110/SN o mocy 16 MVA), zlokalizowana na terenie gminy Dwikozy, Stacja 110/15 kv (GPZ) Klimontów (dwa transformatory 110/SN o mocy 2x10 MVA), Stacja 110/15 kv (GPZ) Sandomierz (dwa transformatory 110/SN o mocy 2x16 MVA) Długość sieci elektroenergetycznej na terenie gminy Samborzec (nie ujęto linii SN i nn będących na majątku odbiorców): linie SN 75,8 km (w tym: napowietrzne: 75,6 km; kablowe 0,2 km), linie nn 92,1 km (w tym: napowietrzne: 91,0 km; kablowe: 1,1km). Linie elektroenergetyczne posiadają rezerwy mocy umożliwiające zasilanie istniejących i przyszłych odbiorców na terenie gminy Samborzec. Stan techniczny sieci SN jest na ogół dobry. Układ sieci SN gwarantuje wysoki poziom niezawodności zasilania odbiorców na terenie gminy Samborzec. Miejscowość Samborzec, jak również tereny wiejskie są zasilane promieniowo, jako linie odgałęźne od linii magistralnych SN. Linie magistralne SN zasilające teren gminy Samborzec, wyprowadzone z GPZ Klimontów, GPZ Gerlachów i GPZ Sandomierz, wykonane są kablami o przekroju 120 mm 2 oraz przewodami o przekroju 70 mm 2. Linie odgałęźne SN są wykonane przeważnie przewodami AFL o przekroju 35 mm 2. W najbliższych latach planuje się dalszą budowę powiązań pomiędzy magistralami SN oraz przebudowę linii 59

60 napowietrznych SN na linie izolowane w systemie PAS lub na linie kablowe. Sieć niskiego napięcia zasilająca odbiorców na terenie gminy Samborzec jest w większości wykonana liniami napowietrznymi (trzony główne przewodami AL. O przekroju mm 2, odgałęzienia przewodami AL. O przekroju mm 2 ). Nieliczne linie kablowe nn są wykonane kablami YAKY o przekrojach 35 mm 2 i 120mm 2. Jedynie około 35% linii napowietrznych niskiego napięcia na terenie gminy jest wykonana przewodami izolowanymi AsXSn mm 2 z przyłączami AsXSn 16 mm 2. W najbliższych latach przewiduje się sukcesywną przebudowę linii napowietrznych nn na linie z przewodami izolowanymi AsXSn bądź na linie kablowe YAKXS. Na terenie gminy Samborzec znajduje się 68 słupowych stacji transformatorowych SN/nN będących na majątku PGE Dystrybucja S.A. Oddział Rzeszów. Ponadto na przedmiotowym obszarze znajdują się stacje transf. SN/nN będące na majątku odbiorców. Stacje transformatorowe SN/nN są w dobrym stanie technicznym. Zlokalizowane na terenie gminy stacje transformatorowe typu STS-20/100 będą w najbliższych latach sukcesywnie wymieniane na nowe stacje typu STSKu-20/250 bądź na stacje wnętrzowe. Na terenie gminy w miejscowości Ostrołęka zlokalizowana jest mikroinstalacja fotowoltaiczna o mocy przyłączeniowej 0,004 MW (przyłączona do sieci nn PGE Dystrybucja S.A.). Odbiorcy i zużycie energii elektrycznej Liczba odbiorców w gminie Samborzec w latach przedstawia się następująco: Tabela Liczba odbiorców w gminie Samborzec w latach Rok Liczba odbiorców [szt.] Strukturę zużycia energii elektrycznej w gminie Samborzec w latach przedstawiono w poniższej tabeli oraz na wykresie. Tabela Zużycie energii elektrycznej w gminie Samborzec w latach Rok Zużycie energii elektrycznej [MWh] 9 485, , , ,9 60

61 [MWh] PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ GMINY SAMBORZEC Zgodnie z powyższymi danymi, zużycie energii elektrycznej w ciągu ostatnich lat kształtowało się na zbliżonym poziomie z zauważalnym trendem wzrostowym w ostatnich latach Zużycie energii elektrycznej w Gminie Samborzec Rysunek Struktura zużycia energii elektrycznej w Gminie Samborzec w latach Tabela Emisja CO 2 z produkcji energii elektrycznej Rok MWh Mg CO₂ , ,26 Plany rozwojowe systemu elektroenergetycznego na terenie Gminy Zamierzenia inwestycyjne PGE Dystrybucja S.S. Oddział Rzeszów na obszarze gminy Samborzec ujęte w obecnie obowiązującym Planie Rozwoju na lata w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną PGE Dystrybucja S.A. a) W zakresie sieci 110 kv nie przewiduje się inwestycji na obszarze gminy b) W zakresie budowy, przebudowy bądź modernizacji sieci średniego i niskiego napięcia: Budowa 1 stacji transformatorowej, 0,2 km linii kablowej 15 kv oraz 0,2 km linii kablowej nn w miejscowościach Sandomierz Krakówka i Strochcice, Magistrala Sandomierz Łoniów budowa 3,8 km linii kablowej 15 kv oraz 2,5 km linii napowietrznej 15 kv dla domknięcia trzech odgałęzień 15kV: Ostrołęka, Bogoria Skotnicka, Kamieniec. c) W zakresie przyłączeń: 61

62 Tabela Wykaz zadań inwestycyjnych planowanych na terenie Gminy Samborzec Gmina Samborzec Nazwa obiektu przyłączanego Przyłączanie odbiorców Grupa przył. Przyłącza napow. [km] kabl. [km] st. transf. [szt.] Rozbudowa sieci LSN napow./kabl. [km] lnn napow./kab. [km] IV, V 0,6 5, ,4 Na etapie przyłączania kolejnych odbiorców może wystąpić konieczność modernizacji lub rozbudowy sieci niskiego lub średniego napięcia. W projekcie Planu Rozwoju na lata w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania w energię elektryczną PGE Dystrybucja S.A., na terenie gminy przewiduje się realizację zamierzeń inwestycyjnych w zakresie budowy nowych i modernizacji istniejących urządzeń elektroenergetycznych oraz w zakresie przyłączenia nowych odbiorców. Na obszarze Gminy Samborzec nie znajdują się obiekty (linie/stacje) administrowane przez Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A. Oddział w Radomiu. W najbliższych latach na terenie gminy nie są planowane do realizacji inwestycje związane z rozbudową sieci przesyłowej Bazowa inwentaryzacja emisji CO 2 rok 2014 Sumaryczne zużycie energii na potrzeby transportu, produkcji ciepła oraz energii elektrycznej wraz z emisją dwutlenku węgla przedstawiono w poniższej tabeli. Emisja dwutlenku węgla w roku bazowym (2014 r.) wyniosła ,14 Mg, gdzie największy udział stanowi emisja z budynków jednorodzinnych (62%). 62

63 Tabela Zużycie energii i w Gminie Samborzec w 2014 roku Wyszczególnienie węgiel gaz ziemny gaz płynny olej energia olej biomasa benzyna opałowy elektryczna napędowy gaz LPG SUMA Budynki użyteczności publicznej Budynki mieszkalne Przedsiębiorstwa Oświetlenie Transport SUMA Tabela Emisja CO 2 w Gminie Samborzec w 2014 roku Wyszczególnienie węgiel gaz ziemny gaz płynny olej energia olej biomasa benzyna opałowy elektryczna napędowy gaz LPG SUMA Budynki użyteczności publicznej Budynki mieszkalne Przedsiębiorstwa Oświetlenie Transport SUMA

64 Na terenie Gminy Samborzec w 2014 roku zameldowanych było osób. Obliczenie emisji "per capita" czyli na osobę zawiera poniższa tabela. Tabela Zużycie energii i emisja CO 2 w przeliczeniu na osobę w 2014 roku Emisja na osobę MWh/os. Mg CO₂/os. 12,60 3, Inwentaryzacja emisji CO 2 prognoza na rok 2020 Prognozowane sumaryczne zużycie energii wraz z emisją dwutlenku węgla na rok 2020 przedstawiono w poniższej tabeli. Tabela Prognoza zużycia energii i emisji CO 2 na rok 2020 MWh MgCO2 Budynki użyteczności publicznej 2 291,16 590,36 Budynki mieszkalne , ,51 Przedsiębiorstwa , ,98 Oświetlenie 243,03 202,08 Transport , ,56 SUMA , ,49 Prognoza zużycia energii i emisji dwutlenku węgla na mieszkańca wynikają z prognozy demograficznej Gminy. Wyniki zostały przedstawione w poniższej tabeli. Tabela Zużycie energii i emisja CO 2 w przeliczeniu na osobę w 2020 roku Emisja na osobę MWh/os. Mg CO₂/os. 13,40 3, Inwentaryzacja emisji obszary problemowe Łączna emisja dwutlenku węgla na obszarze Gminy Samborzec w 2014 roku wyniosła ,14 ton, co w przeliczeniu na osobę wynosi 3,23 ton. Prognozowana wielkość emisji w 2020 roku wyniosła ,49 ton, przy założeniu że nie zostaną wprowadzone przedsięwzięcia racjonalizujące zużycie energii oraz bezpośrednio ograniczające emisję dwutlenku węgla. Na obszarze gminy nie istnieje duży emitent zanieczyszczeń. Na terenie gminy nie funkcjonuje scentralizowany system ciepłowniczy. Obszarem problemowym gminy jest rosnąca emisja z gospodarstw domowych, która spowodowana jest spalaniem złej jakości paliw w przestarzałych kotłach oraz złym stanem technicznym ogrzewanych budynków. Mocną stroną gminy jest rozbudowana infrastruktura gazowa, więc mieszkańcy mają możliwość wykorzystania gazu ziemnego na cele grzewcze. Niemniej jednak możliwość ta charakteryzuje się wysokimi kosztami eksploatacyjnymi. Kolejnym problemem jest wzrost zużycia energii elektrycznej, z produkcją której wiąże się wysoka 64

65 emisja dwutlenku węgla (na poziomie 0,83 Mg/MWh). Redukcję zużycia energii elektrycznej pochodzącej ze spalania paliw konwencjonalnych spowoduje stosowanie odnawialnych źródeł (ogniwa fotowoltaiczne, biogaz), co również charakteryzuje się wysokimi nakładami inwestycyjnymi. Słabą stroną Gminy Samborzec jest również zły stan techniczny dróg oraz niskie dochody własne gminy na ich modernizację. Rozwiązaniem może być pozyskanie zewnętrznych środków finansowych na realizację ww. zadań. Kolejnym obszarem problemowym jest tranzyt przebiegający przez centrum miasta, powodujący emisję zanieczyszczeń, na ograniczenie której gmina nie ma większego wpływu. 11 Działania i środki zaplanowane do 2020 roku 11.1 Wizja i cele strategiczne Osiągnięcie celów przedmiotowego dokumentu dla Gminy Samborzec jest podstawą krajowej strategii gospodarki niskoemisyjnej, obejmującej również lokalne uwarunkowania. W dokumencie przedstawiono wizję gospodarki niskoemisyjnej dla Gminy Samborzec, która została ujęta zadaniowo i inwestycyjnie. Urząd Gminy Samborzec jest dobrze prosperującą jednostką samorządu terytorialnego, która na bieżąco analizuje możliwości finansowania działań związanych z gospodarka niskoemisyjną i zasobooszczędną. Wizja rozwoju Gminy Samborzec odzwierciedla stan docelowy, jaki zamierza się osiągnąć wdrażając działania określone w Planie gospodarki niskoemisyjnej. Stan docelowy do jakiego dąży Gmina Samborzec to zdobycie wyróżniającej się pozycji jednostki terytorialnej, która charakteryzuje się niskoesmisyjnym rozwojem gospodarczym i zapewnia wysoką jakość życia mieszkańców. Gmina do 2020 roku będzie realizować inwestycje związane z racjonalizacją zużycia energii, co równocześnie doprowadzi do redukcji emisji CO 2 i pozostałych zanieczyszczeń. Głównymi inwestycjami w tym zakresie jest termomodernizacja budynków użyteczności publicznej, modernizacja oświetlenia ulicznego oraz edukacja lokalnej społeczności m.in. w zakresie efektywności energetycznej i odnawialnych źródeł energii, a także możliwości pozyskania środków zewnętrznych na te cele. Cele strategiczne Gminy Samborzec spełniają zapisy zawarte w pakiecie klimatyczno-energetycznym, dotyczącym 20% redukcji emisji gazów cieplarnianych w stosunku do poziomu emisji z 1990r., zwiększenia 20% udziału energii odnawialnej w finalnej konsumpcji energii (dla naszego kraju 15%), zwiększenia o 20% efektywności energetycznej w stosunku do prognoz na rok Zapisy w pakiecie klimatycznoenergetycznym dotyczą: redukcji emisji gazów cieplarnianych, 65

66 zwiększenia udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych, redukcji zużycia energii finalnej, poprzez podniesienie efektywności energetycznej. Głównym celem opracowanego Planu gospodarki niskoemisyjnej jest: redukcja emisji dwutlenku węgla o 2 806,24 Mg, co stanowi 10,07% emisji w odniesieniu do prognozy nieuwzględniającej wprowadzenia działań zmierzających do obniżenia emisji CO 2, zwiększenie udziału produkcji energii ze źródeł odnawialnych o 3497,74 MWh, co stanowi 5,84% prognozowanego zużycia energii finalnej w gminie w 2020 roku, redukcja zużycia energii finalnej o 6 358,80 MWh, co stanowi 5,84% zużycia w odniesieniu do prognozy nieuwzględniającej wprowadzenia działań zmierzających do poprawy efektywności energetycznej. Cele strategiczne obejmują: 1. Wprowadzenie odpowiednich zapisów do dokumentów strategicznych, w tym do sporządzanych lub aktualizowanych miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego i decyzjach o warunkach zabudowy wymogów dotyczących zaopatrywania nieruchomości w ciepło z nośników niepowodującej nadmiernej emisji zanieczyszczeń do powietrza, np. odnawialne źródła energii tworzenie na etapie procedury administracyjnej (mpzp, decyzje o warunkach zabudowy) korzystnych zapisów, wytycznych związanych z gospodarką niskoemisyjną. 2. Realizację działań zmierzających do ograniczenia emisji z indywidualnych systemów grzewczych wsparcie merytoryczne, administracyjne, finansowe dotyczące wymiany źródeł ogrzewania w indywidualnych nieruchomościach na terenie Gminy. 3. Prowadzenia działań promocyjnych i edukacyjnych w kluczowych sektorach - prowadzenie odpowiedniej polityki gospodarki niskoemisyjnej powinno być realizowane nie tylko przez uprawnione do tego organy, ale także poprzez włączenie się społeczności lokalnych. Związane to będzie ze zmianą podejścia do spraw rozwoju gospodarczego, przewartościowaniem hierarchii potrzeb i zrozumienia, czym jest dla człowieka przyroda i środowisko, w którym przebywa. 4. Dążenie do utrzymania zero lub niskoemisyjnego wzrostu gospodarczospołecznego do 2020 roku bez wzrostu zapotrzebowania na energię pierwotną zachowanie optymalnej równowagi pomiędzy potencjalnym rozwojem gospodarczo-społecznym a wzrostem zapotrzebowania na energię pierwotną. 66

67 5. Wdrożenie wizji Gminy zarządzanego w sposób zrównoważony i ekologiczny wśród działań zarządczych Gminy priorytetowo powinny być postrzegane działania związane z ekologią, ochroną środowiska, ograniczeniem niskiej emisji. 6. Ograniczenie emisji pochodzącej z instalacji na terenie Gminy, emisji pochodzącej z transportu spełnienie wymogów norm jakości powietrza jest jednym z priorytetowych celów działań PGN. Istotnym celem jest również ograniczenie emisji CO₂ oraz gazów cieplarnianych zgodnie z unijną polityką klimatyczną. Przedsięwzięcia powinny obejmować wszystkie kluczowe sektory. 7. Zwiększenie efektywności energetycznej oraz wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych efektywność energetyczna ma bezpośredni wpływ na emisję zanieczyszczeń oraz koszt eksploatacji obiektów. Głównym celem powinno być również zwiększenie udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych Cele szczegółowe Przedstawione cele szczegółowe są podstawą do definiowania i określania sektorów, w których należy wprowadzić zmiany. Określone cele są ramą do podejmowania interwencji i decyzji oraz kontroli realizacji zadań zawartych w planie gospodarki niskoemisyjnej. Cele szczegółowe obejmują: 1. Definiowanie wzorcowej roli sektora publicznego w zakresie oszczędnego gospodarowania energią zagadnienie to zostało uwzględnione w wielu krajowych dokumentach strategicznych. Urząd Gminy Samborzec realizuje sukcesywnie model Gminy podejmującego działania w wielu obszarach swojego funkcjonowania. Ponadto wspiera mieszkańców poprzez działania systemowe oraz inwestycyjne. 2. Zwiększenie efektywności wykorzystania energii i paliw w nieruchomościach prywatnych, budynkach użyteczności publicznej na terenie Gminy Samborzec znajduje się wiele budynków, w których poprzez zadania inwestycyjne związane z szeroko pojęta termomodernizacją można zwiększyć efektywność energetyczną. Bardzo ważną kwestią jest również wprowadzenie monitoringu zużycia energii i paliw w budynkach w celu kontroli i określenia priorytetowych lokalizacji, gdzie niezbędna będzie termomodernizacja. 3. Wzrost świadomości lokalnej społeczności mającej wpływ na lokalną gospodarkę niskoemisyjną bardzo ważne jest podejmowanie działań edukacyjnych podczas zaplanowanych różnych kampanii promocyjnych w stosunku do lokalnej społeczności, kształtowanie właściwych postaw proekologicznych wśród dzieci, młodzieży. Działania te pozwolą na podejmowanie świadomych decyzji 67

68 inwestycyjnych i eksploatacyjnych związanych z energooszczędnością w budynkach na terenie Gminy. Zadaniem nieinwestycyjnym będzie utworzenie linku/podstrony na stronie internetowej Gminy Samborzec dotyczącym informacji o odnawialnych źródłach energii, o aktualnych możliwościach wsparcia finansowego dla mieszkańców Gminy w zakresie termomodernizacji budynków, efektywności energetycznej, wymiany źródeł ogrzewania itp. Na stronie powinny również pojawiać się informacje o planach Gminy Samborzec w zakresie gospodarki niskoemisyjnej, szczegółowe informacje dla mieszkańców chcących skorzystać z oferowanych programów wsparcia finansowego. 4. Wzrost wykorzystania odnawialnych źródeł energii na terenie Gminy działania edukacyjne, promujące odnawialne źródła energii mają wpływ na świadomość mieszkańców, przedsiębiorców i przekładają się na podejmowanie decyzji w tym zakresie. 5. Promocja efektywnego energetycznie oświetlenia na terenie Gminy rozwiązania energooszczędne w sektorze oświetlenia ulicznego stają się coraz bardziej popularne i powszechnie dostępne poprzez promocję różnych rozwiązań finansowania (formuła ESCO). Rynek związany z promocją oświetlenia energooszczędnego LED jest bardzo prężny i elastycznie dopasowany do potrzeb każdego klienta. Ponadto promowanie takich właśnie rozwiązań w Gminie może przełożyć się poprawę świadomości lokalnej społeczności. 6. Promocja zrównoważonego transportu publicznego, niepublicznego Gmina poprzez szereg działań promocyjnych, kampanijnych może wpłynąć na świadomość lokalnej społeczności w celu zwiększenia ilości mieszkańców korzystających z transportu publicznego, a także wpłynąć na zachowania proekologiczne mieszkańców użytkujących własne pojazdy Opis strategii Działania i przedsięwzięcia podejmowane przez gminę w ramach strategii będą pełnić wzorcową rolę dla wszystkich odbiorców energii. W ramach strategii głównym elementem jest wdrażanie rozwiązań niskoemisyjnych uwzględniających aspekty energetyczno-ekologiczne. Należy podjąć wszelkie działania związane ze zwiększeniem świadomości użytkowników energii w zakresie efektywności energetycznej, odnawialnych źródeł energii, zainteresować wszystkich odbiorców, interesariuszy. Cele strategiczne uwzględniają zaangażowanie lokalnej społeczności. Interesariuszami są osoby, na których interesy PGN wywiera wpływ, których działania mają wpływ na PGN, którzy kontrolują lub posiadają informacje, wiedzę potrzebną do opracowania i realizacji strategii, których udział i zaangażowanie są konieczne do realizacji planu. 68

69 Lista głównych interesariuszy w kontekście Planu gospodarki niskoemisyjnej Gminy Samborzec : Wójt Gminy Samborzec, który opracowuje dokument Pracownicy Urzędu Gminy Samborzec, Jednostki sektora publicznego gminy, Przedsiębiorstwa energetyczne, Mieszkańcy, Firmy oraz przedsiębiorcy, inne podmioty zainteresowane powyższą tematyką. Zaangażowanie interesariuszy stanowi początkowy punkt procesu zachęcania do zmiany zachowań, które jest niezbędnym dopełnieniem działań technicznych ujętych w Planie gospodarki niskoemisyjnej. Poglądy mieszkańców i interesariuszy powinny znane, zanim zostaną opracowane szczegółowe plany. W związku z powyższym poinformowano interesariuszy o powstającym dokumencie. Zebrano szeroki zakres informacji od pracowników Urzędu Gminy Samborzec, przystąpiono do ankietyzacji mieszkańców gminy, zarządców budynków użyteczności publicznej, a także przedsiębiorców, pytając o podstawowe dane dotyczące budynków, zużycie paliw, plany inwestycyjne do 2020 roku. Skierowano również pisma do przedsiębiorstw energetycznych z prośbą o udzielenie informacji. W celu przygotowania przedmiotowego opracowania zabiegano o jak najwyższy stopień udziału interesariuszy i obywateli w procesie jego opracowania. Dzięki zaangażowaniu wymienionych osób powstała inwentaryzacja emisji odzwierciedlająca rzeczywisty stan gminy, a także realne możliwości redukcji zużycia energii finalnej oraz emisji dwutlenku węgla i pozostałych zanieczyszczeń. Interesariusze wykazują gotowość do dalszych działań, jednakże podkreślają, że realizacja inwestycji przewidzianych w Planie gospodarki niskoemisyjnej zależy od pozyskania zewnętrznych źródeł finansowania Obszary interwencji Działania wykazane w poniższym punkcie obejmują następujące sektory: - Oświetlenie uliczne, - Budynki jednorodzinne, - Transport, - Budynki użyteczności publicznej, - Budynki wielorodzinne, - Przedsiębiorstwa. 69

70 11.5 Projekt działań W Aktualizacji Programu ochrony powietrza dla województwa świętokrzyskiego wraz z planem działań krótkoterminowych przyjętej uchwałą nr XVII/248/15 Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego w dniu 27 listopada 2015 r. znajduje się tabela 50. Lista gmin i powiatów, w których w szczególności powinny być prowadzone działania naprawcze (str ). Gmina Samborzec nie została wskazana w ww. tabeli, w związku z powyższym efekty ekologiczne zadań przedstawionych w Projekcie stanowią efekt redukcji emisji dwutlenku węgla, zwiększenie produkcji energii z odnawialnych źrodeł oraz efekt redukcji zużycia energii finalnej. W poniższych tabelach zestawiono projekt działań planu gospodarki niskoemisyjnej. Część zadań została wskazana przez Gminę, jako niezbędne do realizacji. Decyzja dotycząca realizacji poszczególnych działań będzie uzależniona od możliwości technicznych, a przede wszystkim finansowych (możliwość pozyskania środków zewnętrznych). Oświetlenie uliczne Gmina Samborzec planuje w 2016 roku wykonanie projektu uzupełnienia oświetlenia ulicznego w miejscowościach: Jachimowice, Andruszkowice, Skotniki, Milczany, Koćmierzów, Gorzyczany i Janowice, oraz wykonanie oświetlenia ulicznego na dwóch ulicach w miejscowości Kobierniki. Realizacja zadań przewidziana jest na kolejne lata. Liczba opraw oświetleniowych zaprojektowanych do założenia w najbliższych latach w poszczególnych miejscowościach przedstawiono w poniższej tabeli. Tabela Plany inwestycyjne dot. oświetlenia ulicznego Gminy Samborzec L.p. Miejscowość Ilość opraw [szt.] 1 Skotniki 8 2 Gorzyczany 6 3 Janowice 4 4 Andruszkowice 3 5 Kobierniki 11 70

71 Tabela Opis działania OŚ001 - Wymiana istniejącej infrastruktury oświetleniowej na infrastrukturę umożliwiającą wykorzystanie energii przyjaznej środowisku L.p. 1 Kod Sektor Charakter działania Jednostka odpowiedzialna za realizację zadania Działanie OŚ001 Oświetlenie uliczne inwestycyjne Gmina Samborzec Oświetlenie uliczne Nazwa działania Wymiana istniejącej infrastruktury oświetleniowej na infrastrukturę umożliwiającą wykorzystanie energii przyjaznej środowisku Okres realizacji Szacowany koszt [zł] Szacowany efekt redukcji energii [MWh/rok] 7,53 Szacowany efekt zwiększenia produkcji energii z OZE [MWh/rok] 7,53 Szacowany efekt redukcji emisji CO 2 [Mg CO2/rok] 24,09 Zaplanowano budowę sieci oświetlenia hybrydowego (zasilanego energią słońca oraz wiatru). Przedstawiony efekt ekologiczny wraz z kosztami wiąże się z wymianą 60 punktów oświetleniowych. Gmina Samborzec przewiduje stopniowe zastępowanie tradycyjnych opraw oświetleniowych na energooszczędne LED wraz ze zmianą zasilania na OZE. Działanie oświetlenia hybrydowego, wykorzystującego odnawialne źródła energii, polega na produkcji energii elektrycznej przez moduły fotowoltaiczne, które są jednocześnie czujnikami zmierzchu, a także turbinę wiatrową. Energia elektryczna przekazywana jest do akumulatorów poprzez regulator ładowania. Zmagazynowana energia zasilająca lampę jest zużywana w nocy. Największą zaletą lamp hybrydowych jest ich niezależność od energii zewnętrznej innej niż słońce i wiatr. Przy zastosowaniu takiego rozwiązania nie ma konieczności prowadzenia podziemnych lub naziemnych linii energetycznych, nie ma opłat za zużytą energię i brak jakichkolwiek zanieczyszczeń środowiska wynikających z działania lamp. Mieszkalnictwo Efekty ekologiczne zadań związanych z wymianą starych źródeł ciepła na nowe zostały obliczone na podstawie informacji przekazanych przez mieszkańców podczas ankietyzacji. Ankietyzowanych pytano o zainteresowanie wymianą źródła ogrzewania oraz aktualne zużycie paliwa w sezonie grzewczym. Na podstawie aktualnego zużycia energii finalnej w budynkach jednorodzinnych obliczono, jaka ilość paliwa po wymianie źródła ciepła zostanie spalona w celu otrzymania takiej samej ilości ciepła. Różnica pomiędzy opisanymi wartościami stanowi efekt redukcji zużycia energii finalnej. Efektem 71

72 redukcji emisji dwutlenku węgla jest różnica stanu aktualnego i emisji z obliczonej ilości paliwa stosowanego po modernizacji. Struktura zużycia energii w budynkach jednorodzinnych charakteryzuje się dużym udziałem zużycia drewna (aż 37% energii finalnej wykorzystywanej w budynkach jednorodzinnych), które zgodnie z zasadami Wspólnotowego handlu uprawnieniami do emisji oraz IPCC traktuje się jako zeroemisyjne tj. emisja CO 2 ze spalania biomasy nie wlicza się do sumy emisji ze spalania paliw. Podejście to jest równoważne stosowaniu zerowego wskaźnika emisji dla biomasy. Jednakże w budynkach jednorodzinnych drewno spalane jest często w źle regulowanych, nieprzystosowanych do tego kotłach, co powoduje emisję szkodliwych zanieczyszczeń. Po przeanalizowaniu ankiet, a także ze względu na charakter gminy, założono, że po wdrożeniu niżej wymienionych działań mieszkańcy nadal będą korzystać z drewna w wysokości 50% aktualnego zużycia. Efekt zwiększenia produkcji energii z odnawialnych źródeł stanowi aktualne zużycie energii elektrycznej przez mieszkańców zgodnie z danymi Głównego Urzędu Statystycznego. Niżej przedstawione działania w sektorze mieszkalnictwa mogą zostać wsparte pożyczką do 95% kosztów kwalifikowanych, przy minimalnej kwocie pożyczki zł w ramach programu dla osób fizycznych Ograniczenie emisji zanieczyszczeń do powietrza poprzez modernizację indywidualnych kotłowni, zakup i montaż odnawialnych źródeł energii, termomodernizację budynków. Nabór wniosków planowany jest na styczeń 2017 r. Oprocentowanie pożyczki ustala się w wysokości 2,5% w stosunku rocznym. Pożyczka może być udzielona na okres do 8 lat (wliczając okres karencji), liczonych od daty pierwszej planowanej wypłaty transzy pożyczki. W uzasadnionych przypadkach, na wniosek wnioskodawcy, Zarząd Funduszu może okres ten wydłużyć do 12 lat. Pożyczka podlegać będzie umorzeniu w wysokości do 25 % w zależności od okresu spłaty i terminowości dokonywania spłaty: d) powyżej trzech lat spłaty (łącznie z okresem karencji) 25% umorzenia, e) w przypadku krótszego okresu spłaty - za każdy rok poniżej 3 lat umorzenie jest zmniejszane o 5 punków procentowych, f) umorzenie części pożyczki nie przysługuje w przypadku, gdy okres spłaty wynosi do 12 miesięcy włącznie z okresem karencji, g) umorzenie ulega pomniejszeniu za nieterminowe spłaty rat kapitałowych oraz nieterminowe spłaty należnych odsetek. W przypadku wykonania kompleksowej termomodernizacji obiektu wraz z modernizacją źródła ciepła na potrzeby centralnego ogrzewania i przygotowania ciepłej wody użytkowej umorzenie ulegnie zwiększeniu o 5 punktów procentowych. Rolą Gminy w działaniach zaplanowanych w sektorze mieszkalnictwa będzie wielopoziomowa edukacja mieszkańców, w zakresie dostępności zewnętrznych 72

73 środków finansowania inwestycji, pomoc merytoryczna przy procedurze ubiegania się o środki, zachęcanie mieszkańców do ubiegania się o środki. Założono, że połowa mieszkańców, która zdeklarowała w ankietach chęć zakupu nowego źródła ciepła, instalacji OZE, bądź wykonanie termomodernizacji, modernizacji c.o. faktycznie wykona daną inwestycję do 2020 roku. Tabela Opis działania M001 Edukacja lokalnej społeczności w zakresie efektywności energetycznej i odnawialnych źródeł energii L.p. 2 Kod Sektor Charakter działania Jednostka odpowiedzialna za realizację zadania Działanie M001 Mieszkalnictwo edukacyjne Gmina Samborzec Mieszkalnictwo Nazwa działania Edukacja lokalnej społeczności w zakresie efektywności energetycznej i odnawialnych źródeł energii Okres realizacji Szacowany koszt [zł] ,00 Szacowany efekt redukcji energii finalnej [MWh/rok] 0,00 Szacowany efekt redukcji emisji CO 2 [Mg/rok] 0,00 Zaplanowano zadanie edukacyjne dla mieszkańców w zakresie efektywności energetycznej i odnawialnych źródeł energii. Efekty zadania spowodują zwiększenie świadomości społeczeństwa w zakresie możliwości wpływania na wysokość kosztów za energię elektryczną oraz zanieczyszczenie środowiska, poszerzenie wiedzy na temat nowoczesnych energooszczędnych technologii oraz odnawialnych źródeł energii. Edukacja lokalnej społeczności w zakresie efektywności energetycznej i odnawialnych źródeł energii powinna obejmować m.in.: promocję energooszczędnych źródeł światła i oszczędności energii wśród mieszkańców, promocję możliwości finansowych dotyczących montażu różnych źródeł energii odnawialnej, utworzenie podstrony na portalu urzędu gminnego poświęconego efektywności energetycznej i OZE. Realizacja tego zadania może zostać wsparta z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach w zakresie Edukacji ekologicznej. 73

74 Tabela Opis działania M002 Montaż mikroinstalacji fotowoltaicznych o mocy 4 kw L.p. 3 Kod M002 Sektor Charakter działania Jednostka odpowiedzialna za realizację zadania Działanie Mieszkalnictwo inwestycyjne Mieszkańcy Gminy Samborzec Mieszkalnictwo Nazwa działania Montaż mikroinstalacji fotowoltaicznych o mocy 4 kw Okres realizacji Szacowany koszt [zł] ,72 Szacowany efekt redukcji energii finalnej [MWh/rok] 0,00 Szacowany efekt zwiększenia produkcji energii z OZE [MWh] 596,14 Szacowany efekt redukcji emisji CO2 [Mg/rok] 495,69 Zaplanowano montaż mikroinstalacji fotowoltaicznych przez mieszkańców. Szacuje się, że na terenie gminy zostanie zamontowanych takich mikroinstalacji w około 8% nieruchomości. Wielkość zainstalowanej mocy winna odpowiadać zapotrzebowaniu na energię elektryczną w budynku mieszkalnym jednorodzinnym, nie może być większa od mocy określonej w wydanych warunkach przyłączenia do sieci elektroenergetycznej Tabela Opis działania M003 Instalacja pomp ciepła na potrzeby ogrzewania budynków jednorodzinnych L.p. 4 Kod M003 Sektor Mieszkalnictwo Charakter działania inwestycyjne Jednostka odpowiedzialna za realizację zadania Mieszkańcy Gminy Samborzec Działanie Mieszkalnictwo Nazwa działania Instalacja pomp ciepła na potrzeby ogrzewania budynków jednorodzinnych Okres realizacji Szacowany koszt [zł] ,12 Szacowany efekt redukcji energii finalnej [MWh/rok] 0,00 Szacowany efekt zwiększenia produkcji energii z OZE [MWh] 1 475,23 Szacowany efekt redukcji emisji CO 2 [Mg/rok] 17,42 74

75 Zaplanowano zadanie polegające na montażu pomp ciepła w budynkach jednorodzinnych. Według przeprowadzonej ankietyzacji szacuje się, że na terenie Gminy Samborzec pompy zostaną zamontowane w około 4% nieruchomości. Rolą Gminy w tym działaniu będzie wielopoziomowa edukacja mieszkańców, w zakresie dostępności zewnętrznych środków finansowania inwestycji, pomoc merytoryczna przy procedurze ubiegania się o środki, zachęcanie mieszkańców do ubiegania się o środki. Tabela Opis działania M004 Wymiana kotłowni lub palenisk węglowych na źródła o wyższej niż dotychczas sprawności wytwarzania ciepła spełniające wymagania emisyjne L.p. 5 Kod M004 Sektor Mieszkalnictwo Charakter działania inwestycyjne Jednostka odpowiedzialna za realizację zadania Mieszkańcy Gminy Samborzec Działanie Mieszkalnictwo Nazwa działania Wymiana kotłowni lub palenisk węglowych na źródła o wyższej niż dotychczas sprawności wytwarzania ciepła spełniające wymagania emisyjne Okres realizacji Szacowany koszt [zł] ,19 Szacowany efekt redukcji energii finalnej [MWh/rok] 388,22 Szacowany efekt redukcji emisji CO 2 [Mg/rok] 4,94 Zaplanowano zadanie polegające na wymianie kotłowni lub palenisk węglowych na źródła o wyższej niż dotychczas sprawności wytwarzania ciepła spełniające wymagania emisyjne. Szacuje się, że będzie to około 5% właścicieli nieruchomości prywatnych na terenie Gminy Samborzec. Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach w ramach programu skierowanego do osób fizycznych dofinansowuje inwestycje związane z wymianą kotłów i/lub pieców na nowoczesne o wyższej sprawności, przy czym instalacja kotła na węgiel musi spełniać co najmniej klasę 4 i wyższą. Dofinansowanie jest możliwe na terenach gdzie nie ma dostępu do sieci gazowej. 75

76 Tabela Opis działania M005 Montaż kolektorów słonecznych na potrzeby przygotowania ciepłej wody użytkowej w budynkach jednorodzinnych L.p. 6 Kod Sektor Charakter działania Jednostka odpowiedzialna za realizację zadania Działanie Nazwa działania Okres realizacji M005 Mieszkalnictwo inwestycyjne Mieszkańcy Gminy Samborzec Mieszkalnictwo Montaż kolektorów słonecznych na potrzeby przygotowania ciepłej wody użytkowej w budynkach jednorodzinnych Szacowany koszt [zł] ,05 Szacowany efekt redukcji energii finalnej [MWh/rok] 0,00 Szacowany efekt zwiększenia produkcji energii z OZE [MWh] 989,61 Szacowany efekt redukcji emisji CO 2 [Mg/rok] 187,39 Zaplanowano zadanie polegające na montażu kolektorów słonecznych w sektorze mieszkalnictwa. Szacuje się, że będzie to około 17% właścicieli nieruchomości prywatnych na terenie gminy (ankietyzacja mieszkańców). Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach w ramach programu skierowanego do osób fizycznych dofinansowuje inwestycje związane z zakupem i montażem kolektorów słonecznych posiadających certyfikat wydany przez akredytowaną jednostkę certyfikującą o zgodności z normą PN-EN : Słoneczne systemy grzewcze i ich elementy kolektory słoneczne Cześć 1: Wymagania ogólne, którego integralną częścią powinno być sprawozdanie z badań kolektorów, przeprowadzonych zgodnie z normą PN-EN , wykonane przez akredytowane laboratorium badawcze lub europejski certyfikat na znak SOLAR KEYMARK nadany przez jednostkę certyfikującą dokument ten będzie wymagany w trakcie kontroli na miejscu jeżeli będzie przeprowadzona. Tabela Opis działania M006 Wymiana kotłowni lub palenisk węglowych na kotły na biomasę, biogeniczne paliwo L.p. 7 Kod M006 Sektor Mieszkalnictwo Charakter działania inwestycyjne Jednostka odpowiedzialna za realizację zadania Mieszkańcy Gminy Samborzec Działanie Mieszkalnictwo 76

77 Nazwa działania Wymiana kotłowni lub palenisk węglowych na kotły na biomasę, biogeniczne paliwo Okres realizacji Szacowany koszt [zł] ,18 Szacowany efekt redukcji energii finalnej [MWh/rok] 46,59 Szacowany efekt zwiększenia produkcji energii z OZE [MWh] 31,05 Szacowany efekt redukcji emisji CO 2 [Mg/rok] 67,31 Zaplanowano zadanie polegające na wymianie kotłowni lub palenisk węglowych na kotły na biomasę, paliwo biogeniczne. Szacuje się, że będzie to około 0,6% właścicieli nieruchomości prywatnych na terenie Gminy Samborzec (ankietyzacja mieszkańców). Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach w ramach programu skierowanego do osób fizycznych dofinansowuje inwestycje związane z wymianą kotłów i/lub pieców na nowoczesne o wyższej sprawności, przy czym instalacja kotła na biomasę musi spełniać co najmniej klasę 4 i wyższą. Dofinansowanie jest możliwe na terenach gdzie nie ma dostępu do sieci gazowej. Tabela Opis działania M007 Inwestycje mikrobiogazowni rolniczych o mocy 4 kw L.p. 8 Kod M007 Sektor Mieszkalnictwo Charakter działania Jednostka odpowiedzialna za realizację zadania Działanie Nazwa działania Okres realizacji inwestycyjne Mieszkańcy Gminy Samborzec Mieszkalnictwo Inwestycje mikrobiogazowni rolniczych o mocy 4 kw Szacowany koszt [zł] ,73 Szacowany efekt redukcji energii finalnej [MWh/rok] 0,00 Szacowany efekt zwiększenia produkcji energii z OZE [MWh] 44,03 Szacowany efekt redukcji emisji CO2 [Mg/rok] 33,93 Zaplanowano zadanie polegające na inwestycjach dotyczących budowy mikrobiogazowni rolniczych na terenie gminy. Szacuje się, że będzie to około 0,6% właścicieli nieruchomości prywatnych na terenie gminy (ankietyzacja mieszkańców). 77

78 Podczas sporządzania Planu gospodarki niskoemisyjnej nie funkcjonował program dotacyjny uwzględniający zabudowę mikrobiogazowni w sektorze mieszkalnictwa. Tabela Opis działania M008 Termomodernizacja budynków jednorodzinnych L.p. 9 Kod M008 Sektor Mieszkalnictwo Charakter działania Jednostka odpowiedzialna za realizację zadania Działanie inwestycyjne Mieszkańcy Gminy Samborzec Mieszkalnictwo Nazwa działania Termomodernizacja budynków jednorodzinnych Okres realizacji Szacowany koszt [zł] ,84 Szacowany efekt redukcji energii finalnej [MWh/rok] 3 545,73 Szacowany efekt redukcji emisji CO 2 [Mg/rok] 768,47 Zaplanowano zadanie polegające na termomodernizacji budynków jednorodzinnych. Na podstawie ankietyzacji określono, że w około 9% budynkach jednorodzinnych planuje się wymianę okien, w 42% docieplenie ścian, natomiast wykonaniem modernizacji w postaci docieplenia dachu jest zainteresowanych 35% właścicieli nieruchomości. Założono, że termomodernizację wykona 50% właścicieli nieruchomości deklarujących zamiar przeprowadzenia tego działania. Realizacja zadania może zostać wsparta ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach, bądź Banku Gospodarstwa Krajowego na podstawie Ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów, gdzie z tytułu realizacji przedsięwzięcia termomodernizacyjnego inwestorowi przysługuje premia na spłatę części kredytu zaciągniętego na przedsięwzięcie termomodernizacyjne, zwaną premią termomodernizacyjną, jeżeli z audytu energetycznego wynika, że w wyniku przedsięwzięcia termomodernizacyjnego nastąpi: w budynkach, w których po 1984 r. przeprowadzono modernizację systemu grzewczego co najmniej o 15%, o 25% w pozostałych budynkach. 78

79 Tabela Opis działania M009 Wymiana starych źródeł ciepła na kotły olejowe L.p. 10 Kod M009 Sektor Mieszkalnictwo Charakter działania inwestycyjne Jednostka odpowiedzialna za realizację zadania Mieszkańcy Gminy Samborzec Działanie Mieszkalnictwo Nazwa działania Wymiana starych źródeł ciepła na kotły olejowe Okres realizacji Szacowany koszt [zł] ,91 Szacowany efekt redukcji energii finalnej [MWh/rok] 248,77 Szacowany efekt redukcji emisji CO 2 [Mg/rok] 6,54 Zaplanowano zadanie polegające aktualnie wykorzystywanych źródeł ciepła na kotły olejowe w budynkach jednorodzinnych znajdujących się na terenie Gminy Samborzec. Szacuje się, że będzie to około 0,8% właścicieli nieruchomości prywatnych na terenie gminy (ankietyzacja mieszkańców). Tabela Opis działania M010 Montaż kotła gazowego opalanego gazem ziemnym z sieci L.p. 11 Kod M010 Sektor Mieszkalnictwo Charakter działania Jednostka odpowiedzialna za realizację zadania Działanie Nazwa działania inwestycyjne Mieszkańcy Gminy Samborzec Mieszkalnictwo Montaż kotła gazowego opalanego gazem ziemnym z sieci Okres realizacji Szacowany koszt [zł] ,00 Szacowany efekt redukcji energii finalnej [MWh/rok] 600,45 Szacowany efekt redukcji emisji CO 2 [Mg/rok] 650,31 Zaplanowano zadanie polegające aktualnie wykorzystywanych źródeł ciepła na kotły opalane gazem ziemnym z sieci w budynkach jednorodzinnych znajdujących się na 79

80 terenie Gminy Samborzec. Szacuje się, że będzie to około 6% właścicieli nieruchomości prywatnych na terenie gminy (ankietyzacja mieszkańców). Tabela Opis działania M011 Modernizacja wewnętrznych instalacji centralnego ogrzewania w budynkach jednorodzinnych L.p. 12 Kod M011 Sektor Mieszkalnictwo Charakter działania inwestycyjne Jednostka odpowiedzialna za realizację zadania Mieszkańcy Gminy Samborzec Działanie Mieszkalnictwo Nazwa działania Modernizacja wewnętrznych instalacji centralnego ogrzewania w budynkach jednorodzinnych Okres realizacji Szacowany koszt [zł] ,28 Szacowany efekt redukcji energii finalnej [MWh/rok] 586,07 Szacowany efekt redukcji emisji CO 2 [Mg/rok] 133,89 Zaplanowano zadanie polegające na modernizacji wewnętrznych instalacji centralnego ogrzewania w budynkach jednorodzinnych. Założono, że właściciele budynków, którzy zdeklarowali chęć wymiany starego źródła ciepła na nowe, równocześnie przeprowadzą modernizację wewnętrznej instalacji c.o. Zadanie te dotyczy wymiany źródła ciepła na kocioł opalany biomasą, paliwem węglowym, posiadające certyfikaty energetyczno-emisyjne, kotły opalane olejem oraz gazem ziemnym. Szacuje się, że modernizację przeprowadzi się w 6% budynków. Efekt ekologiczny dotyczy obniżenia zużycia energii o 10% zgodnie z Ustawą z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów. Realizacja tego zadania może zostać wsparta z Funduszu Termomodernizacji i Remontów Bank Gospodarstwa Krajowego bądź Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach. 80

81 Transport Tabela Opis działania TR001 - Modernizacja i budowa ścieżek rowerowych na terenie gminy L.p. 13 Kod Sektor Charakter działania Jednostka odpowiedzialna za realizację zadania Działanie TR001 Transport inwestycyjne Gmina Samborzec Transport Nazwa działania Modernizacja i budowa ścieżek rowerowych na terenie gminy Okres realizacji Szacowany koszt [zł] Szacowany efekt redukcji energii finalnej [MWh/rok] 0,00 Szacowany efekt redukcji emisji CO 2 [Mg CO2/rok] 0,00 Zadanie wpłynie na stworzenie dogodnych warunków rozwoju komunikacji alternatywnej na terenie Gminy. Dostępność i odpowiednie przygotowanie tras rowerowych wpływa na atrakcyjność roweru jako środka transportu. Zgodnie z wytycznymi Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej zaniechano wyznaczenia efektów ekologicznych związanych z budową ścieżek rowerowych, gdyż realizacja tego przedsięwzięcia wpłynie w głównej mierze na komfort mieszkańców, niż zmianę sposobu podróżowania. Przed przystąpieniem do realizacji działania zostanie wykonana rzetelna analiza, na postawie której włodarze Gminy wybiorą obszar na terenie Samborca, gdzie zlokalizuje się nowe ścieżki oraz zmodernizuje już istniejące, gdzie głównym kryterium będzie optymalizacja opłacalności pod względem ekonomicznym, tak aby korzystała z nich jak największa liczba mieszkańców. W ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata wpisano priorytet inwestycyjny 4.e promowanie strategii niskoemisyjnych dla wszystkich rodzajów terytoriów, w szczególności dla obszarów miejskich, w tym wspieranie zrównoważonej multimodalnej mobilności miejskiej i działań adaptacyjnych mających oddziaływanie łagodzące na zmiany klimatu w ramach którego jednostki samorządu terytorialnego mogą otrzymać dofinansowanie dla projektów z zakresu zrównoważonej mobilności miejskiej w zakresie budowy, przebudowy uzupełniającej do poziomu krajowego infrastruktury transportu publicznego m.in. ścieżki rowerowe. 81

82 Tabela Opis działania TR002 - Promocja i wsparcie transportu publicznego L.p. 14 Kod Sektor Charakter działania Jednostka odpowiedzialna za realizację zadania Działanie Nazwa działania Okres realizacji TR002 Transport inwestycyjne Gmina Samborzec Transport Promocja i wsparcie transportu publicznego Szacowany koszt [zł] Szacowany efekt redukcji energii finalnej [MWh/rok] 0,00 Szacowany efekt redukcji emisji CO 2 [Mg CO2/rok] 0,00 Zaplanowano zadanie polegające na promocji i wsparciu transportu publicznego. Korzyści wynikające z przeprowadzonych działań wpłyną na tworzenie dogodnych warunków podróżowania bez użytkowania samochodu osobowego. Działania powinny polegać na tworzeniu odpowiedniego wizerunku komunikacji publicznej jako bezpiecznego, tańszego i ekologicznego środka transportu. Tego typu działania mogą obejmować różne formy wsparcia np.: promocyjne ceny biletów, reklamy na przystankach autobusowych, organizowanie dni bez samochodu itp. Tabela Opis działania TR003 - Promowanie zachowań energooszczędnych w transporcie ECODRIVING L.p. 15 Kod Sektor Charakter działania Jednostka odpowiedzialna za realizację zadania Działanie Nazwa działania Okres realizacji TR003 Transport edukacyjne Gmina Samborzec Transport Promowanie zachowań energooszczędnych w transporcie - ECODRIVING Szacowany koszt [zł] Szacowany efekt redukcji energii finalnej [MWh/rok] 0,00 Szacowany efekt redukcji emisji CO 2 [Mg CO2/rok] 0,00 82

83 Zaplanowano zadanie polegające na promowaniu zachowań energooszczędnych w transporcie, tzw. ecodrivingu. Efektem zaplanowanego zadania powinna być zmiana przyzwyczajeń kierowców na bardziej energooszczędne. Sposobów promocji mogą obejmować np. broszury informacyjne, szkolenia dla kierowców, informacje w prasie lokalnej, kampanie informacyjne. Ekojazda oznacza sposób prowadzenia samochodu, który jest równocześnie ekologiczny i ekonomiczny. Ekologiczny - ponieważ zmniejsza negatywne oddziaływanie samochodu na środowisko naturalne, ekonomiczny - gdyż pozwala na realne oszczędności paliwa. Przeciętny kierowca, stosujący się do zasad ekojazdy, obniża spalanie w aucie o 8 proc. Jeden miesiąc w roku jeździ więc za darmo. Zadanie ma charakter fakultatywny, jego realizacja jest uzależniona z pozyskaniem zewnętrznych źródeł finansowania. Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach udziela pożyczek w wysokości do 80% kosztów kwalifikowanych bez możliwości umorzenia na aktywizację społeczeństwa dla zrównoważonego rozwoju, kształtowanie postaw proekologicznych i upowszechnianie idei zrównoważonego rozwoju poprzez np. programy edukacyjne, warsztaty, konkursy, kampanie informacyjno-edukacyjne inne projekty edukacyjne. Tabela Opis działania TR004 - Kampanie edukacyjno-informacyjne z zakresu zrównoważonego zużycia energii i ekologii w sektorze transportu L.p. 16 Kod Sektor Charakter działania Jednostka odpowiedzialna za realizację zadania Działanie Nazwa działania Okres realizacji TR004 Transport edukacyjne Gmina Samborzec Transport Kampanie edukacyjno-informacyjne z zakresu zrównoważonego zużycia energii i ekologii w sektorze transportu Szacowany koszt [zł] Szacowany efekt redukcji energii finalnej [MWh/rok] 0,00 Szacowany efekt redukcji emisji CO 2 [Mg CO2/rok] 0,00 Zaplanowano zadanie edukacyjne w postaci kampanii z zakresu zrównoważonego zużycia energii i ekologii w sektorze transportu. Efektem zaplanowanego zadania powinno być zwiększenie dalszej redukcji CO 2 w sektorze transportu. Takie działania mogą obejmować np. promocje transportu publicznego i jazdy na rowerze jako alternatywy dla indywidualnych środków transportu. Zadanie ma charakter 83

84 fakultatywny, jego realizacja jest uzależniona z pozyskaniem zewnętrznych źródeł finansowania. Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach udziela pożyczek w wysokości do 80% kosztów kwalifikowanych bez możliwości umorzenia na aktywizację społeczeństwa dla zrównoważonego rozwoju, kształtowanie postaw proekologicznych i upowszechnianie idei zrównoważonego rozwoju poprzez np. programy edukacyjne, warsztaty, konkursy, kampanie informacyjno-edukacyjne inne projekty edukacyjne. Tabela Opis działania TR005 - Wybór przewoźnika dla transportu, którego tabor wyposażony jest w ekologiczne jednostki napędowe L.p. 17 Kod Sektor Charakter działania Jednostka odpowiedzialna za realizację zadania Działanie TR005 Transport administracyjne Gmina Samborzec Transport Nazwa działania Wybór przewoźnika dla transportu, którego tabor wyposażony jest w ekologiczne jednostki napędowe Okres realizacji Szacowany koszt [zł] 0,00 Szacowany efekt redukcji energii finalnej [MWh/rok] 0,00 Szacowany efekt redukcji emisji CO 2 [Mg CO2/rok] 0,00 Zaplanowano zadanie polegające na preferencji wyboru przewoźnika dla transportu, którego tabor wyposażony jest w ekologiczne jednostki napędowe, tzn. spełniający najnowsze normy EURO 6. Działania te nie wymagają żadnych nakładów finansowych, obejmują procedurę administracyjną. Budynki użyteczności publicznej W ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata wpisano Priorytet inwestycyjny 4.c wspieranie efektywności energetycznej inteligentnego zarządzania energią i wykorzystania odnawialnych źródeł energii w infrastrukturze publicznej, w tym w budynkach publicznych i sektorze mieszkaniowym w ramach którego możliwe jest pozyskanie dofinansowania na termomodernizację i wykorzystanie odnawialnych źródeł energii. Warunkiem brzegowym jest osiągnięcie przez projekt efektywności energetycznej 84

85 powyżej 25% (na podstawie opracowanego audytu energetycznego). W przypadku nieosiągnięcia danego efektu energetycznego istnieje możliwość pozyskania pożyczki do 95% kosztów kwalifikowanych na realizację zadań ujętych w Planie gospodarki niskoemisyjnej Gminy Samborzec. Oprocentowanie pożyczek wynosi 3%, a wysokość umorzenia 15%. Beneficjentami są podmioty wskazane do realizacji zadań w ramach Planu. W przypadku braku audytu energetycznego budynku, oszacowano redukcję zużycia energii dla określonych zadań termomodernizacyjnych, posługując się wartościami redukcji zapotrzebowania, a tym samym zużycia energii, opublikowanymi przez Krajową Agencję Poszanowania Energii S.A. Tabela Opis działania BUP001 Poprawa efektywności energetycznej budynku Urzędu Gminy w Samborcu L.p. 18 Kod BUP001 Sektor Charakter działania Jednostka odpowiedzialna za realizację zadania Działanie Nazwa działania Okres realizacji Społeczność lokalna inwestycyjne Gmina Samborzec Termomodernizacja z wymianą źródła ciepła Poprawa efektywności energetycznej budynku Urzędu Gminy w Samborcu Szacowany koszt [zł] ,00 Szacowany efekt redukcji energii finalnej [MWh/rok] 132,23 Szacowany efekt redukcji emisji CO 2 [Mg CO2/rok] 26,60 Budynek Urzędu Gminy w Samborcu posiada opracowany audyt energetyczny. Na podstawie dokonanej oceny, jako optymalne rozwiązanie, spełniające wymagania Ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz uwzględniające zalecenia inwestora dotyczące środków własnych, przyjęto wariant obejmujący wymienione poniżej prace: wymiana instalacji c.o. wraz z modernizacją kotłowni ocieplenie ścian zewnętrznych w części starszej budynku ocieplenie stropów pod nieogrzewanym poddaszem ocieplenie stropodachu ocieplenie ścian zewnętrznych nadbudowanych. Wprowadzenie danych przedsięwzięć będzie skutkowało redukcją zużycia energii na poziomie 55,7%. 85

86 Tabela Opis działania BUP002 Poprawa efektywności energetycznej budynku Szkoły Podstawowej w Chobrzanach L.p. 19 Kod BUP002 Sektor Charakter działania Jednostka odpowiedzialna za realizację zadania Działanie Nazwa działania Okres realizacji Społeczność lokalna inwestycyjne Gmina Samborzec Termomodernizacja z wymianą źródła ciepła Poprawa efektywności energetycznej budynku Szkoły Podstawowej w Chobrzanach Szacowany koszt [zł] ,00 Szacowany efekt redukcji energii finalnej [MWh/rok] 106,40 Szacowany efekt redukcji emisji CO 2 [Mg CO2/rok] 21,90 Budynek Szkoły Podstawowej w Chobrzanach posiada opracowany audyt energetyczny. Na podstawie dokonanej oceny, jako optymalne rozwiązanie, spełniające wymagania Ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz uwzględniające zalecenia inwestora dotyczące środków własnych, przyjęto wariant obejmujący wymienione poniżej prace: wymiana instalacji c.o. wraz z modernizacją kotłowni, ocieplenie ścian zewnętrznych w części starszej budynku, wymiana okien w części starszej budynku wraz z montażem nawiewników okiennych, wymiana drzwi zewnętrznych starego typu. Wprowadzenie danych przedsięwzięć będzie skutkowało redukcją zużycia energii na poziomie 53,5%. Tabela Opis działania BUP003 Poprawa efektywności energetycznej budynku Liceum Ogólnokształcącego w Chobrzanach L.p. 20 Kod Sektor Charakter działania Jednostka odpowiedzialna za realizację zadania Działanie BUP003 Społeczność lokalna inwestycyjne Gmina Samborzec Termomodernizacja z wymianą źródła ciepła 86

87 Nazwa działania Poprawa efektywności energetycznej budynku Liceum Ogólnokształcącego w Chobrzanach Okres realizacji Szacowany koszt [zł] ,00 Szacowany efekt redukcji energii finalnej [MWh/rok] 263,08 Szacowany efekt redukcji emisji CO 2 [Mg CO2/rok] 52,90 Budynek Liceum Ogólnokształcącego w Chobrzanach posiada opracowany audyt energetyczny. Na podstawie dokonanej oceny, jako optymalne rozwiązanie, spełniające wymagania Ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz uwzględniające zalecenia inwestora dotyczące środków własnych, przyjęto wariant obejmujący wymienione poniżej prace: wymianę instalacji c.o. wraz z modernizacją źródła ciepła ocieplenie stropu pod nieogrzewanym strychem, nad salą gimnastyczną ocieplenie stropu pod nieogrzewanym strychem, nad częścią dydaktyczną i nad łącznikiem ocieplenie ścian zewnętrznych kondygnacji nadziemnych oraz ścian fundamentowych części niepodpiwniczonej, na elewacji wschodniej) ocieplenie ścian zewnętrznych nadziemnych i przy gruncie ogrzewanych piwnic wymianę okien w ramach drewnianych oraz usprawnienie wentylacji wymianę drzwi zewnętrznych starego typu. Wprowadzenie danych przedsięwzięć będzie skutkowało redukcją zużycia energii na poziomie 74,7%. Tabela Opis działania BUP004 Poprawa efektywności energetycznej budynku Przedszkola w Chobrzanach L.p. 21 Kod BUP004 Sektor Charakter działania Jednostka odpowiedzialna za realizację zadania Działanie Nazwa działania Okres realizacji Społeczność lokalna inwestycyjne Gmina Samborzec Termomodernizacja z wymianą źródła ciepła Poprawa efektywności energetycznej budynku Przedszkola w Chobrzanach

88 Szacowany koszt [zł] ,00 Szacowany efekt redukcji energii finalnej [MWh/rok] 121,40 Szacowany efekt redukcji emisji CO 2 [Mg CO2/rok] 25,00 Budynek Przedszkola w Chobrzanach posiada opracowany audyt energetyczny. Na podstawie dokonanej oceny, jako optymalne rozwiązanie, spełniające wymagania Ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz uwzględniające zalecenia inwestora dotyczące środków własnych, przyjęto wariant obejmujący wymienione poniżej prace: modernizacja kotłowni, wymiana instalacji c.o., wykonanie instalacji c.w.u., ocieplenie ścian zewnętrznych nadziemnych, ocieplenie stropodachu, wymiana okien w ramach drewnianych wraz z montażem nawiewników okiennych. Wprowadzenie danych przedsięwzięć będzie skutkowało redukcją zużycia energii na poziomie 66,2%. Tabela Opis działania BUP005 Poprawa efektywności energetycznej budynku Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Samborcu L.p. 22 Kod Sektor Charakter działania Jednostka odpowiedzialna za realizację zadania Działanie BUP005 Społeczność lokalna inwestycyjne Gmina Samborzec Termomodernizacja z wymianą źródła ciepła Nazwa działania Poprawa efektywności energetycznej budynku Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Samborcu Okres realizacji Szacowany koszt [zł] ,00 Szacowany efekt redukcji energii finalnej [MWh/rok] 98,64 Szacowany efekt redukcji emisji CO 2 [Mg CO 2 /rok] 20,00 88

89 Zaplanowano zadanie polegające na dociepleniu ścian zewnętrznych i dachu budynków Szkoły Podstawowej Gimnazjum w Samborcu oraz wymianie dwóch kotłów gazowych dostarczających ciepło do budynków wyprodukowanych w 1994 roku. Tabela Opis działania BUP006 Poprawa efektywności energetycznej budynku Szkoły Podstawowej w Skotnikach L.p. 23 Kod Sektor Charakter działania Jednostka odpowiedzialna za realizację zadania Działanie BUP006 Społeczność lokalna inwestycyjne Gmina Samborzec Wymiana źródła ciepła Nazwa działania Poprawa efektywności energetycznej budynku Szkoły Podstawowej w Skotnikach Okres realizacji Szacowany koszt [zł] ,00 Szacowany efekt redukcji energii finalnej [MWh/rok] 10,93 Szacowany efekt redukcji emisji CO 2 [Mg CO 2 /rok] 2,22 Zaplanowano zadanie polegające wymianie dwóch kotłów gazowych dostarczających ciepło do budynku Szkoły Podstawowej w Skotnikach wyprodukowanych w 1998 roku. Tabela Opis działania BUP007 Poprawa efektywności energetycznej budynku Szkoły Podstawowej w Zawierzbiu L.p. 24 Kod Sektor Charakter działania Jednostka odpowiedzialna za realizację zadania Działanie BUP007 Społeczność lokalna inwestycyjne Gmina Samborzec Wymiana źródła ciepła Nazwa działania Poprawa efektywności energetycznej budynku Szkoły Podstawowej w Zawierzbiu Okres realizacji

90 2020 Szacowany koszt [zł] ,00 Szacowany efekt redukcji energii finalnej [MWh/rok] 7,83 Szacowany efekt redukcji emisji CO 2 [Mg CO 2 /rok] 1,59 Zaplanowano zadanie polegające wymianie kotła gazowego dostarczającego ciepło do budynku Szkoły Podstawowej w Zawierzbiu wyprodukowanego w 2000 roku. Tabela Opis działania BUP008 Poprawa efektywności energetycznej budynku Szkoły Podstawowej w Śmiechowicach L.p. 25 Kod Sektor Charakter działania Jednostka odpowiedzialna za realizację zadania Działanie BUP008 Społeczność lokalna inwestycyjne Gmina Samborzec Wymiana źródła ciepła Nazwa działania Poprawa efektywności energetycznej budynku Szkoły Podstawowej w Śmiechowicach Okres realizacji Szacowany koszt [zł] ,00 Szacowany efekt redukcji energii finalnej [MWh/rok] 5,94 Szacowany efekt redukcji emisji CO 2 [Mg CO 2 /rok] 1,20 Zaplanowano zadanie polegające wymianie kotła gazowego dostarczającego ciepło do budynku Szkoły Podstawowej w Śmiechowicach wyprodukowanego w 2000 roku. Tabela Opis działania BUP009 Poprawa efektywności energetycznej budynku Szkoły Podstawowej w Złotej L.p. 26 Kod Sektor Charakter działania Jednostka odpowiedzialna za realizację zadania Działanie BUP009 Społeczność lokalna inwestycyjne Gmina Samborzec Wymiana źródła ciepła Nazwa działania Poprawa efektywności energetycznej budynku Szkoły Podstawowej w Złotej 90

91 Okres realizacji Szacowany koszt [zł] ,00 Szacowany efekt redukcji energii finalnej [MWh/rok] 10,03 Szacowany efekt redukcji emisji CO 2 [Mg CO 2 /rok] 2,03 Zaplanowano zadanie polegające wymianie kotła gazowego dostarczającego ciepło do budynku Szkoły Podstawowej w Złotej wyprodukowanego w 2000 roku. Tabela Opis działania BUP010 Poprawa efektywności energetycznej budynku Strażnicy OSP w Samborcu L.p. 27 Kod Sektor Charakter działania Jednostka odpowiedzialna za realizację zadania Działanie BUP010 Społeczność lokalna inwestycyjne Gmina Samborzec Termomodernizacja Nazwa działania Poprawa efektywności energetycznej budynku Strażnicy OSP w Samborcu Okres realizacji Szacowany koszt [zł] ,00 Szacowany efekt redukcji energii finalnej [MWh/rok] 5,18 Szacowany efekt redukcji emisji CO 2 [Mg CO 2 /rok] 1,05 Zaplanowano zadanie polegające na ociepleniu ścian zewnętrznych i dachu budynku Strażnicy Ochotniczej Straży Pożarnej w Samborcu. Tabela Opis działania BUP011 Poprawa efektywności energetycznej budynku Strażnicy OSP w Złotej L.p. 28 Kod BUP011 Sektor Charakter działania Jednostka odpowiedzialna za realizację zadania Działanie Społeczność lokalna inwestycyjne Gmina Samborzec Termomodernizacja z wymianą źródła ciepła 91

92 Nazwa działania Poprawa efektywności energetycznej budynku Strażnicy OSP w Złotej Okres realizacji Szacowany koszt [zł] ,00 Szacowany efekt redukcji energii finalnej [MWh/rok] 0,24 Szacowany efekt redukcji emisji CO 2 [Mg CO 2 /rok] 0,06 Zaplanowano zadanie polegające na montażu kotła i ociepleniu ścian zewnętrznych budynku Strażnicy Ochotniczej Straży Pożarnej w Złotej. Aktualnie do ogrzewania wykorzystuje się grzejniki elektryczne. Tabela Opis działania BUP012 Poprawa efektywności energetycznej budynku Strażnicy OSP w Zajeziorzu L.p. 29 Kod BUP012 Sektor Charakter działania Jednostka odpowiedzialna za realizację zadania Działanie Społeczność lokalna inwestycyjne Gmina Samborzec Termomodernizacja Nazwa działania Poprawa efektywności energetycznej budynku Strażnicy OSP w Zajeziorzu Okres realizacji Szacowany koszt [zł] ,00 Szacowany efekt redukcji energii finalnej [MWh/rok] 3,62 Szacowany efekt redukcji emisji CO 2 [Mg CO 2 /rok] 0,73 Zaplanowano zadanie polegające ociepleniu ścian zewnętrznych budynku Strażnicy Ochotniczej Straży Pożarnej w Zajeziorzu. Tabela Opis działania BUP013 Poprawa efektywności energetycznej budynku Ośrodka Zdrowia w Chobrzanach L.p. 30 Kod BUP013 Sektor Charakter działania Społeczność lokalna inwestycyjne 92

93 Jednostka odpowiedzialna za realizację zadania Działanie Nazwa działania Okres realizacji Gmina Samborzec Termomodernizacja Poprawa efektywności energetycznej budynku Ośrodka Zdrowia w Chobrzanach Szacowany koszt [zł] ,00 Szacowany efekt redukcji energii finalnej [MWh/rok] 7,08 Szacowany efekt redukcji emisji CO 2 [Mg CO 2 /rok] 1,43 Zaplanowano zadanie polegające ociepleniu ścian zewnętrznych budynku Ośrodka Zdrowia w Chobrzanach. Tabela Opis działania BUP014 - Zmiana sposobu ogrzewania budynków użyteczności publicznej z gazowego na ogrzewanie z wykorzystaniem energii gruntu L.p. 31 Kod Sektor Charakter działania Jednostka odpowiedzialna za realizację zadania Działanie Nazwa działania Okres realizacji BUP014 Społeczność lokalna inwestycyjne Gmina Samborzec OZE Zmiana sposobu ogrzewania budynków użyteczności publicznej z gazowego na ogrzewanie z wykorzystaniem energii gruntu Szacowany koszt [zł] 0,00 Szacowany efekt redukcji energii finalnej [MWh/rok] 0,00 Szacowany efekt redukcji emisji CO 2 [Mg CO2/rok] 0,00 Szacowany efekt zwiększenia produkcji energii z OZE [MWh/rok] 0,00 Zaplanowano zadanie polegające na montażu pomp ciepła na cele grzewcze w budynkach użyteczności publicznej. Aktualnie w opracowanych audytach energetycznych znajdują się przedsięwzięcia polegające na modernizacji instalacji centralnego ogrzewania z wymianą aktualnie wykorzystywanych źródeł ciepła na kotły opalane gazem. Gmina planuje modyfikację opracowanych audytów i zastąpienie kotłów gazowych pompami ciepła, wykorzystującymi energię odnawialną. Dokładne lokalizacje oraz efekty ekologiczne zostaną przedstawione w zmodyfikowanych audytach 93

94 energetycznych, które będą załącznikiem do wniosku o udzielenie dofinansowania ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata Tabela Opis działania BUP015 - Instalacja ogniw fotowoltaicznych na dachach budynków użyteczności publicznej L.p. 32 Kod Sektor Charakter działania Jednostka odpowiedzialna za realizację zadania Działanie Nazwa działania Okres realizacji BUP015 Społeczność lokalna inwestycyjne Gmina Samborzec OZE Instalacja ogniw fotowoltaicznych na dachach budynków użyteczności publicznej Szacowany koszt [zł] ,00 Szacowany efekt redukcji energii finalnej [MWh/rok] 0,00 Szacowany efekt redukcji emisji CO 2 [Mg CO2/rok] 82,25 Szacowany efekt zwiększenia produkcji energii z OZE [MWh/rok] 98,92 Zaplanowano zadanie polegające na zakupie i montażu ogniw fotowoltaicznych na dachach budynków użyteczności publicznej, służących do produkcji energii elektrycznej. Efekt ekologiczny stanowi 50% aktualnego zużycia energii elektrycznej w zinwentaryzowanych budynkach użyteczności publicznej. Tabela Opis działania BUP016 Instalacja kolektorów słonecznych na dachach budynków użyteczności publicznej L.p. 33 Kod BUP016 Sektor Charakter działania Jednostka odpowiedzialna za realizację zadania Działanie Nazwa działania Społeczność lokalna inwestycyjne Gmina Samborzec OZE Instalacja kolektorów słonecznych na dachach budynków użyteczności publicznej Okres realizacji

95 2020 Szacowany koszt [zł] ,00 Szacowany efekt redukcji energii finalnej [MWh/rok] 0,00 Szacowany efekt redukcji emisji CO 2 [Mg CO2/rok] 13,40 Szacowany efekt zwiększenia produkcji energii z OZE [MWh/rok] 52,00 Zaplanowano zadanie polegające na zakupie i montażu kolektorów słonecznych, służących do przygotowania ciepłej wody użytkowej w budynkach użyteczności publicznej. Zgodnie z wynikami inwentaryzacji w budynkach użyteczności publicznej przebywa łącznie około 1006 osób/dzień. Średnie zużycie ciepłej wody określono na poziomie 6 l na osobę na dobę. Założono, że kolektory będą dodatkowym źródłem ciepła i pokryją 50% zapotrzebowania na ciepło do przygotowania c.w.u.. Tabela Opis działania BUP017- Wymiana okien w budynku gminnym w Chobrzanach 132 L.p. 34 Kod BUP017 Sektor Charakter działania Jednostka odpowiedzialna za realizację zadania Działanie Społeczność lokalna inwestycyjne Gmina Samborzec Termomodernizacja Nazwa działania Poprawa efektywności energetycznej budynku gminnego w Chobrzanach 132 Okres realizacji Szacowany koszt [zł] 3 000,00 Szacowany efekt redkucji energii finalnej [MWh/rok] 3,22 Szacowany efekt redukcji emisji CO 2 [Mg CO2/rok] 0,65 W 2015 roku przeprowadzono działanie termomodernizacyjne polegające na wymianie okien w mieszkalnym budynku Gminnym w Chobrzanach 132. Szacuje się, że inwestycja ta spowoduje redukcję zużycia energii o około 3 MWh. Przedsiębiorstwa Ze względu na niemożność dotarcia do wszystkich interesariuszy w tym sektorze, a także brak sprecyzowanych planów wpisujących się w opracowany dokument, w poniższej części przedstawiono ogólny zakres projektowanych przedsięwzięć polegających na termomodernizacji oraz zastosowaniu odnawialnych źródeł energii o 95

96 charakterze zadań fakultatywnych, uzależnionych od możliwości pozyskania zewnętrznych źródeł finansowania. Tabela Opis działania PRZ001 - Termomodernizacja budynków przedsiębiorstw L.p. 35 Kod Sektor Charakter działania Jednostka odpowiedzialna za realizację zadania Działanie Nazwa działania Okres realizacji PRZ001 Przedsiębiorstwa inwestycyjne Przedsiębiorcy prowadzący działalność na terenie Gminy Samborzec Termomodernizacja z wymianą źródła ciepła Termomodernizacja budynków przedsiębiorstw Szacowany koszt [zł] ,00 Szacowany efekt redukcji energii finalnej [MWh/rok] 162,84 Szacowany efekt redukcji emisji CO 2 [Mg CO2/rok] 58,38 Zaplanowano zadanie polegające na przeprowadzeniu działań termomodernizacyjnych w budynkach przedsiębiorstw znajdujących się na obszarze Gminy Samborzec. Zakłada się, że przy możliwości pozyskania zewnętrznych środków finansowania zadanie te przeprowadzi się w 10% budynkach przedsiębiorstw. Zadanie te obejmuje: docieplenie przegród zewnętrznych, wymianę okien, modernizację instalacji centralnego ogrzewania, wymianę niskosprawnych pieców i kotłów na odnawialne źródła energii (pompy ciepła) i kotły opalane niskoemisyjnymi paliwami tj. gaz, bądź zeroemisyjną (pod względem CO 2 ) biomasą. Tabela Opis działania PRZ002 Zakup i montaż ogniw fotowoltaicznych L.p. 36 Kod PRZ002 Sektor Charakter działania Jednostka odpowiedzialna za realizację zadania Działanie Nazwa działania Okres realizacji Przedsiębiorstwa inwestycyjne Przedsiębiorcy prowadzący działalność na terenie Gminy Samborzec OZE Zakup i montaż ogniw fotowoltaicznych

97 Szacowany koszt [zł] ,00 Szacowany efekt redukcji energii finalnej [MWh/rok] 0,00 Szacowany efekt redukcji emisji CO 2 [Mg CO2/rok] 83,15 Szacowany efekt zwiększenia produkcji energii z OZE [MWh] 100,00 Zaplanowano zadanie polegające na zakupie i montażu ogniw fotowoltaicznych służących do produkcji energii elektrycznej w budynkach przedsiębiorstw o sumarycznej mocy na poziomie 100 kw. Tabela Opis działania PRZ003 - Zakup i montaż kolektorów słonecznych L.p. 37 Kod PRZ003 Sektor Charakter działania Jednostka odpowiedzialna za realizację zadania Działanie Nazwa działania Okres realizacji Przedsiębiorstwa inwestycyjne Przedsiębiorcy prowadzący działalność na terenie Gminy Samborzec OZE Zakup i montaż kolektorów słonecznych Szacowany koszt [zł] ,00 Szacowany efekt redukcji energii finalnej [MWh/rok] 0,00 Szacowany efekt redukcji emisji CO 2 [Mg CO2/rok] 21,70 Szacowany efekt zwiększenia produkcji energii z OZE [MWh] 100,00 Zaplanowano zadanie polegające na zakupie i montażu kolektorów słonecznych służących do podgrzania ciepłej wody w budynkach przedsiębiorstw znajdujących się na obszarze Gminy Samborzec. Poza wyżej wymienionymi zadaniami Gmina planuje inwestycje w zakresie transportu, polegające na remoncie, przebudowie dróg publicznych w Gminie Samborzec. Zaniechano wyznaczenia wymiernego efektu ekologicznego dla poszczególnych inwestycji ze względu na fakt, iż wykonanie tych zadań wpłynie w głównej mierze na komfort podróżujących. 97

98 Tabela Planowane inwestycji Gminy Samborzec w zakresie transportu Lp Pełna nazwa zadania wraz z numerem drogi, kilometrażem przewidzianym do realizacji w latach (ujętym w protokole strat Komisji Wojewódzkiej) wraz z określeniem przyczyny powstania zniszczeń (powódź, huragan, gradobicie, inne oraz czasu powstania) Remont drogi gminnej nr T Samborzec od km do km 0+753, powódź w 2011 r. Przebudowa drogi gminnej nr T Chobrzany - Cmentarz od km do km 0+364, nawalny deszcz w 2014 r. Przebudowa drogi gminnej Złota - Łąki na działkach ewid. nr 538/2, 554/2 od km do km 1+650, nawalny deszcz w 2015 r. Przebudowa drogi gminnej nr T Polanów od km do km 1+850, nawalny deszcz w 2014 r. Przebudowa drogi gminnej Janowice - Cicha na działce ewid. nr 423 od km do km 0+548, nawalny deszcz w 2015 r. Istniejąca nawierzchnia drogi planowanej do realizacji bitumiczna/ asfaltowa/ cementowa tłuczniowa/ szutrowa Instytucje publiczne znajdujące się w sąsiedztwie drogi X X cmentarz 171,63 X - 420,75 Całkowita wartość zadania do realizacji (w tys. zł) kosztorysowa X - 229,22 X - 139, Przebudowa drogi gminnej Ostrołęka - Sady na działce ewid. nr 321 od km do km 0+785, nawalny deszcz w 2015 r. Przebudowa drogi gminnej Kobierniki - Wąwozy na działce ewid. nr 431 od km do km 0+550, nawalny deszcz w 2014 r. X - 200,18 X - 259,33 98

99 8. Przebudowa drogi gminnej nr T Łojowice - Żurawica od km do km 0+470, nawalny deszcz w 2015 r. X - 119,85 9. Przebudowa drogi gminnej nr T Gorzyczany - Pastwiska od km do km 0+868, nawalny deszcz w 2015 r. X - 191, Przebudowa drogi gminnej Wielogóra - Bilcza na działce ewid. nr 173 od km do km 0+720, nawalny deszcz w 2015 r. X - 183,6 11. Przebudowa drogi gminnej Faliszowice - Wąwóz na działce ewid. nr 195 od km do km 0+635, nawalny deszcz w 2014 r. X - 299,4 suma 912, ,08 483,00 99

100 Ponadto do końca 2016 roku planuje się wykonanie niżej wymienionych inwestycji: 1) Przebudowa drogi gminnej nr T Janowice - Piaski od km do km 0+805, nawalny deszcz w 2014 r. 2) Przebudowa drogi gminnej nr T Polanów Złocki od km do km 1+272, nawalny deszcz w 2013 r. 3) Przebudowa drogi gminnej Samborzec - Kościół na działce ewid. nr 183 od km do km 0+287, nawalny deszcz w 2014 r. Poza wyżej wymienionymi zadaniami inwestycyjnymi przewiduje się realizację innych zadań pojawiających się na bieżąco, w miarę potrzeb podmiotów w sektorach: publicznym, mieszkalnictwa, transportu, przedsiębiorstw oraz niezidentyfikowanych dotąd sektorach, uzależnionych od pozyskania zewnętrznych środków finansowych. W przypadku pojawienia się atrakcyjnych form wsparcia w ramach projektów parasolowych, Gmina planuje pozyskać środki na realizację wpisanych w te projekty działań 1) Wytwarzanie i dystrybucja energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych: a) budowa, przebudowa i modernizacja (w tym zakup urządzeń) infrastruktury, służącej do wytwarzania energii elektrycznej i cieplnej, pochodzącej ze wszystkich źródeł odnawialnych (energia wodna, wiatru, słoneczna, geotermalna, biogazu, biomasy) z możliwością podłączenia do sieci dystrybucyjnej/ przesyłowej, b) budowa lub modernizacja jednostek wytwarzania energii elektrycznej i ciepła w wysokosprawnej kogeneracji z OZE. z możliwością podłączenia do sieci dystrybucyjnej/ przesyłowej, c) budowa lub modernizacja jednostek wytwarzania energii elektrycznej, ciepła i chłodu w trigeneracji z OZE, mające na celu zmniejszenie kosztu i ilości energii pierwotnej niezbędnej do wytworzenia każdej z tych form energii odrębnie z możliwością podłączenia do sieci dystrybucyjnej/ przesyłowej d) budowa i montaż instalacji służącej do produkcji biokomponentów i biopaliw (drugiej i trzeciej generacji). 2) Efektywność energetyczna i odnawialne źródła energii w przedsiębiorstwach - projekty dotyczące poprawy efektywności energetycznej (z uwzględnieniem OZE wykorzystywanej na potrzeby własne) mikro, małych i średnich przedsiębiorstw, mające na celu zmniejszenie zużycia i strat wody, energii elektrycznej, energii cieplnej: a) Modernizacja i rozbudowa linii produkcyjnych (w tym zakup urządzeń, maszyn) na bardziej efektywne energetycznie, b) Głęboka, kompleksowa modernizacja energetyczna budynków w przedsiębiorstwach, 100

101 c) zastosowanie technologii efektywnych energetycznie w przedsiębiorstwach, d) zastosowanie energooszczędnych (energia elektryczna, ciepło, chłód, woda) technologii produkcji i użytkowania energii, e) wykorzystanie surowców wtórnych w procesie produkcyjnym, w wyniku czego podniesiona zostanie efektywność energetyczna i kosztowa przemysłu i usług w regionie. 3) Poprawa efektywności energetycznej z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii w sektorze publicznym i mieszkaniowym - głęboka modernizacja energetyczna budynków użyteczności publicznej oraz wielorodzinnych budynków mieszkalnych wraz z wymianą wyposażenia tych obiektów na energooszczędne m.in.: ocieplenie obiektu, wymiana okien, drzwi zewnętrznych, oraz oświetlenia na energooszczędne, przebudowa systemów grzewczych (wraz z wymianą i podłączeniem do źródła ciepła lub podłączeniem do sieci ciepłowniczej), systemów wentylacji i klimatyzacji oraz instalacji wodno-kanalizacyjnych, instalacja OZE w modernizowanych energetycznie budynkach, instalacja systemów chłodzących, w tym również z OZE, instalowanie urządzeń energooszczędnych najnowszej generacji, wymiana / izolacja pokrycia dachowego, instalacja systemów inteligentnego zarządzania energią, mikrokogeneracja. W Projekcie zadań zostały wymienione inwestycje w kotły spalające biomasę i paliwa gazowe w sektorze publicznym oraz mieszkalnictwa. W miarę potrzeb realizacja zadań może rozszerzyć się o niezidentyfikowane obszary pod warunkiem osiągnięcia znacznie zwiększonej efektywności energetycznej, jak również w szczególnie pilnych potrzebach, przyczyniających się do zmniejszenia emisji CO 2 i innych zanieczyszczeń powietrza oraz do znacznego zwiększenia oszczędności energii. Przewiduje się również inwestycje w indywidualne piece i mikrokogenerację, gdzie rezultatem wspartych projektów będzie znaczna redukcja CO 2 w odniesieniu do istniejących instalacji (o co najmniej 30% w przypadku zamiany spalanego paliwa), a urządzenia do ogrzewania będą charakteryzować się (obowiązującym od końca 2020r.) minimalnym poziomem efektywności energetycznej i normami emisji zanieczyszczeń, które zostały określone w przepisach wykonawczych do dyrektywy 2009/125/WE z dnia 21 października 2009 r. Poza zadaniami inwestycyjnymi planuje się realizację zadań nieinwestycyjnych związanych z obszarem zamówień publicznych (np. wspieranie produktów i usług efektywnych energetycznie). 101

102 Zgodnie z Krajowym Planem Działań w zakresie zrównoważonych zamówień publicznych na lata istnieje potrzeba zwiększenia świadomości pracowników w jednostkach samorządu terytorialnego w zakresie stosowania kryteriów środowiskowych w zamówieniach publicznych (popularyzacja katalogu kryteriów środowiskowych i zasad ich stosowania oraz przykładów dobrych praktyk). Zielone zamówienia publiczne (ang. green public procurement - GPP) stanowią proces, w ramach którego instytucje publiczne starają się uzyskać towary, usługi i roboty budowlane, których oddziaływanie na środowisko w trakcie ich cyklu życia jest mniejsze w porównaniu do towarów, usług i robót budowlanych o identycznym przeznaczeniu, jakie zostałyby zamówione w innym przypadku. Zielone zamówienia publiczne mogą również zapewnić organom publicznym oszczędności finansowe szczególnie, jeśli wziąć pod uwagę koszty zamówionych produktów lub usług w całym cyklu ich życia, a nie tylko cenę nabycia. Na przykład zakup produktów o niskim zużyciu energii lub wody może pomóc znacząco obniżyć rachunki za media. Zmniejszenie ilości substancji niebezpiecznych w zakupionych produktach może ograniczyć koszty ich unieszkodliwienia. Gmina Samborzec poprzez realizację zielonych zamówień publicznych, będzie lepiej przygotowana do sprostania zmieniającym się wyzwaniom w dziedzinie środowiska, jak również do osiągnięcia politycznych i wiodących celów w zakresie redukcji emisji CO₂ i zwiększenia efektywności energetycznej oraz w innych dziedzinach polityki środowiskowej. Przykładowe zielone zamówienia publiczne możliwe do realizacji na terenie Gminy Samborzec to: 1) Nabycie nowego lub wymiana eksploatowanego pojazdu/ów charakteryzującego się niskim zużyciem energii oraz niskim kosztami eksploatacji - Dyrektywa ustanawia wymagania na zakup czystych ekologicznie pojazdów w drodze zamówień publicznych. Kryteriami oceny ofert w odniesieniu do zamówień publicznych na zakup pojazdów samochodowych kategorii M i N oprócz ceny są: zużycie energii; emisja dwutlenku węgla; emisje zanieczyszczeń: tlenku azotu, cząstek stałych oraz węglowodorów przykład: wybór przewoźnika dla transportu, którego tabor wyposażony jest w ekologiczne jednostki napędowe. 2) Nabycie nowego lub wymiana eksploatowanego sprzętu biurowego - Rozporządzenie Energy Star ustanawia wymagania na zakup efektywnych energetycznie urządzeń biurowych, w tym w szczególności specyfikacji dla komputerów, monitorów komputerowych oraz urządzeń do przetwarzania obrazu przykład: zakup komputerów wraz z oprogramowaniem służącym do monitoringu zużycia energii i paliw w budynkach użyteczności publicznej. 3) Nabycie nowych lub wymiana eksploatowanych urządzeń - Dyrektywa ustanawia 102

103 ogólne zasady ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu dla produktów związanych z energią. Komisja będzie kontynuować to podejście, zaostrzając wymagania dotyczące zużycia energii przez kotły centralnego ogrzewania, podgrzewacze wody, komputery, klimatyzatory, suszarki bębnowe, pompy, odkurzacze i dalsze rodzaje oświetlenia przykład: wymiana oświetlenia na LED w budynkach użyteczności publicznej. Poza zadaniami inwestycyjnymi Gmina Samborzec realizuje zadania nieinwestycyjne związane z obszarem planowania przestrzennego. W Miejscowym Planie Zagospodarowania Przestrzennego gminy Samborzec znajduje się zapis dotyczący zastosowania do celów grzewczych oraz technologicznych systemów nieuciążliwych dla otoczenia i minimalizujących zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego, opartych na najlepszej dostępnej technice stosowanie do przepisów szczególnych z zakresu ochrony środowiska oraz obowiązek spełnienia określonych w przepisach szczególnych norm i standardów z zakresu emisji zanieczyszczeń wprowadzonych do powietrza atmosferycznego. Ponadto Gmina Samborzec ma w planach realizację zadań nieinwestycyjnych związanych z obszarem strategii komunikacji. Zaplanowano zadanie polegające na promocji i wsparciu transportu publicznego. Działania powinny polegać na tworzeniu odpowiedniego wizerunku komunikacji publicznej jako bezpiecznego, tańszego i ekologicznego środka transportu. Tego typu działania mogą obejmować różne formy wsparcia np.: promocyjne ceny biletów, reklamy na przystankach autobusowych, organizowanie dni bez samochodu itp. Zaplanowano zadanie polegające na promowaniu zachowań energooszczędnych w transporcie, tzw. ecodrivingu. Zaplanowano zadanie edukacyjne w postaci kampanii z zakresu zrównoważonego zużycia energii i ekologii w sektorze transportu. Efektem zaplanowanego zadania powinno być zwiększenie dalszej redukcji CO 2 w sektorze transportu. Nie planuje się przeprowadzenia zadań inwestycyjnych w zakresie emisji niezwiązanej ze zużyciem energii w gospodarce odpadami (CH 4 ze składowisk). Projekt działań fakultatywnych Niżej wymienione zadania mają charakter fakultatywny, ich realizacja jest uzależniona od możliwości pozyskania zewnętrznych źródeł finansowania. W ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata wpisano Priorytet inwestycyjny 4.e promowanie strategii niskoemisyjnych dla wszystkich rodzajów terytoriów, w szczególności dla obszarów miejskich, w tym wspieranie zrównoważonej multimodalnej mobilności miejskiej i działań adaptacyjnych mających oddziaływanie łagodzące na zmiany klimatu w ramach które możliwe jest uzyskanie dofinansowania na modernizację oświetlenia ulicznego (ulic placów, terenów publicznych) na energooszczędne. 103

104 Tabela Opis działania OŚ001 - Wymiana oświetlenia ulicznego na energooszczędne LED L.p. 1 Kod OŚ001 Sektor Oświetlenie uliczne Charakter działania inwestycyjne Jednostka odpowiedzialna za realizację zadania Gmina Samborzec Działanie Oświetlenie uliczne Nazwa działania Wymiana oświetlenia ulicznego na energooszczędne LED Okres realizacji Szacowany koszt [zł] Szacowany efekt redukcji energii elektrycznej [MWh/rok] 40,15 Szacowany efekt redukcji emisji CO 2 [Mg CO2/rok] 33,38 Zadanie polega na wymianie połowy opraw sodowych należących do Gminy (200 szt.) na LED-owe. Rozwój LED-owych źródeł światła prowadzi do wzrostu wydajności przy jednoczesnym spadku ich kosztów. Ponowna modernizacja oświetlenia spowoduje dalsze obniżanie zużycia energii elektrycznej oraz emisji CO 2. Tabela Opis działania OŚ002 - Zastosowanie redukcji mocy oświetlenia ulicznego L.p. 2 Kod Sektor Charakter działania Jednostka odpowiedzialna za realizację zadania Działanie Nazwa działania OŚ002 Oświetlenie uliczne inwestycyjne Gmina Samborzec Oświetlenie uliczne Zastosowanie redukcji mocy oświetlenia ulicznego Okres realizacji Szacowany koszt [zł] Szacowany efekt redukcji energii elektrycznej [MWh/rok] 10,04 Szacowany efekt redukcji emisji CO 2 [Mg CO2/rok] 8,35 Zaplanowano zastosowanie redukcji mocy oświetlenia ulicznego Gminy Samborzec, polegające na montażu reduktorów mocy w ilości 200 szt.. Zdefiniowano czas świecenia na poszczególnych poziomach mocy z podaniem ilości godzin pracy przy określonych poziomach świecenia (85%, 50%, 100%). Zadanie to spowoduje dalszą redukcję emisji CO

105 Tabela Opis działania OŚ003 - Zastosowanie inteligentnego systemu sterowania oświetleniem ulicznym L.p. 3 Kod Sektor Charakter działania Jednostka odpowiedzialna za realizację zadania Działanie Nazwa działania OŚ003 Oświetlenie uliczne inwestycyjne Gmina Samborzec Oświetlenie uliczne Zastosowanie inteligentnego systemu sterowania oświetleniem ulicznym Okres realizacji Szacowany koszt [zł] Szacowany efekt redukcji energii elektrycznej [MWh/rok] 37,86 Szacowany efekt redukcji emisji CO 2 [Mg CO2/rok] 31,48 System Inteligentnego oświetlenia to system umożliwiający automatyczną zmianę parametrów oświetlenia, dostosowując je do bieżących wymagań, które wynikają ze zmiennych sytuacji drogowych. Jest to także rozwiązanie informujące zarządcę oświetlenia o pracy i awariach oświetlenia. System inteligentnego oświetlenia automatycznie podejmuje działania w celu optymalizacji funkcjonowania sieci oświetlenia wraz z minimalizacją skutków zaistniałych awarii. Wg normy PN/EN parametry oświetlenia drogi uzależnione są od warunków drogowych, takich jak: rodzaj użytkowników drogi, natężenie oraz szybkość ruchu, techniczne parametry drogi, stosowane środki uspokojenia i regulacji ruchu. Stanowi to formalną podstawę do przyciemniania oświetlenia ulicznego. Założono, że zastosowanie inteligentnego systemu oświetlenia ulicznego spowoduje procent oszczędności aktualnego zużycia energii elektrycznej w tym sektorze. Są to wartości oszacowane. Przy wykonaniu działania konkretnym wskaźnikiem monitorowania będzie rzeczywiste zużycie energii elektrycznej na potrzeby oświetlenia Analiza potencjału redukcji emisji gazów cieplarnianych Analizując potencjał redukcji emisji gazów cieplarnianych wzięto pod uwagę wszelkie działania Gminy mające bezpośredni wpływ na zmniejszenie zużycia energii. Każde z poszczególnych przedsięwzięć zaliczono do działania wysokonakładowego, niskonakładowego lub beznakładowego. Rozróżniono działania edukacyjne, inwestycyjne, administracyjne. Uwzględniono również zadania inwestycyjne, gdzie Gmina może wpierać proceduralnie i administracyjnie przedsięwzięcia, a decyzja należy do osoby fizycznej, przedsiębiorstwa, firmy, spółdzielni mieszkaniowej itp. 105

106 11.7 Efekt ekologiczny Możliwości ograniczania emisji gazów cieplarnianych, głównie dwutlenku węgla z obszaru Gminy Samborzec związane są przede wszystkim z wdrażaniem rozwiązań niskoemisyjnych uwzględniających aspekty energetyczno-ekologiczne oraz działań obejmujących następujące sektory: oświetlenie uliczne, mieszkalnictwo, transport, budynki użyteczności publicznej. Prognozowana emisja dwutlenku węgla na rok 2020 wynosi ,49 Mg CO₂. Maksymalny teoretyczny poziom redukcji emisji CO₂ po wykonaniu planowanych zadań inwestycyjnych wynosi 2 806,24 Mg CO₂. Tabela Wyznaczenie celu redukcji emisji dwutlenku węgla do roku 2020 Cel redukcji emisji CO 2 do roku 2020 BaU ,49 Mg CO2 BEI ,14 Mg CO2 MEI ,25 Mg CO2 wskaźnik redukcji 10,07 % Prognozowane zużycie energii finalnej na rok 2020 wynosi ,52 MWh. Maksymalny teoretyczny poziom redukcji zużycia energii po wykonaniu planowanych zadań inwestycyjnych wynosi 6 358,80 MWh. Tabela Wyznaczenie celu redukcji zużycia energii do 2020 roku Cel redukcji energii do roku 2020 BaU ,52 MWh BEI ,59 MWh MEI ,72 MWh wskaźnik redukcji 5,84 % Szacuje się, że po wprowadzeniu wszystkich zadań produkcja energii z odnawialnych źródeł wzrośnie o 3497,74 MWh rocznie. Wskaźnik wzrostu udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych w stosunku do roku 2014 wynosi 3,94%. 12 Realizacja planu Realizacja zadań przedmiotowego dokumentu to skomplikowany i złożony proces, związany z odpowiednim zarządzaniem i monitoringiem postępów w oparciu o wykwalifikowaną kadrę pracowników. Monitorowanie efektów planu gospodarki niskoemisyjnej powinno polegać na: gromadzeniu danych koniecznych do weryfikacji postępów planu, 106

107 monitorowaniu i kontroli sytuacji energetycznej na terenie Gminy, prowadzeniu i monitorowaniu postępu poszczególnych działań w sytuacji gdy podjęto decyzję o realizacji działania, corocznej kontroli stopnia realizacji PGN, wykonywaniu raportów z przeprowadzonych działań, prowadzeniu działań edukacyjnych, kampanijnych, informacyjnych dotyczących gospodarki niskoemisyjnej i zasobooszczędnej, ochrony środowiska. W celu realizacji działań przewidywanych przez PGN bardzo ważna jest współpraca w samych strukturach Gminy, podmiotów działających na terenie Gminy oraz lokalnej społeczności. Za realizację przedmiotowego dokumentu strategicznego odpowiada Wójt Gminy Samborzec Harmonogram rzeczowo-finansowy działań Zadania zebrane w poniższej tabeli zbiorczej zostały zaplanowane w latach Działania uzależnione są od wielu zewnętrznych czynników, a przede wszystkim atrakcyjności ekonomicznej planowanych działań dla poszczególnych użytkowników energii (w sytuacji, gdy Gmina może jedynie wspierać administracyjnie zaplanowane zadania, a ostateczną decyzję podejmuje firma, przedsiębiorstwo, mieszkaniec). Terminy przedstawione w tabeli stanowią jedynie propozycję i są uzależnione od dostępności środków finansowych czy możliwości technicznych. Wszelkie zmiany należy wprowadzać wraz z prowadzeniem monitoringu efektów wdrażania wykonanych działań. 107

108 Tabela Harmonogram rzeczowo-finansowy działań L.p. Rodzaj działania/ nazwa zadania Podmiot odpowiedzialny Planowane lata realizacji Koszt w PLN Źródła finasowania Redukcja emisji CO2 Zmniejszenie zużycia energii finalnej Ilość energii wytworzona z OZE Redukcja zanieczyszczeń do powietrza, np. PM10, PM2.5, B(a)P jeśli dotyczy* [PLN] [PLN] [MgCO2/rok] [MWh/rok] [MWh/rok] [Mg/rok] 1 Wymiana istniejącej infrastruktury oświetleniowej na infrastrukturę umożliwiającą wykorzystanie energii przyjaznej środowisku Gmina Samborzec ,00 Regionalny Program Operacyjny Województwa Świętokrzyskiego na lata ,09 7,53 7,53 nie dotyczy 2 Edukacja lokalnej społeczności w zakresie efektywności energetycznej i odnawialnych źródeł energii Gmina Samborzec ,00 Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach 0,00 0,00 0,00 nie dotyczy 3 Montaż mikroinstalacji fotowoltaicznych o mocy 4 kw mieszkańcy Gminy Samborzec ,72 Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach 495,69 0,00 596,14 nie dotyczy 108

109 4 Instalacja pomp ciepła na potrzeby ogrzewania budynków jednorodzinnych mieszkańcy Gminy Samborzec ,12 Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach 17,42 0, ,23 nie dotyczy 5 Wymiana kotłowni lub palenisk węglowych na źródła o wyższej niż dotychczas sprawności wytwarzania ciepła spełniające wymagania emisyjne mieszkańcy Gminy Samborzec ,19 Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach 4,94 388,22 0,00 nie dotyczy 6 Montaż kolektorów słonecznych na potrzeby przygotowania ciepłej wody użytkowej w budynkach jednorodzinnych mieszkańcy Gminy Samborzec ,05 Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach 187,39 0,00 989,61 nie dotyczy 7 Wymiana kotłowni lub palenisk węglowych na kotły na biomasę, biogeniczne paliwo mieszkańcy Gminy Samborzec ,18 Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach 67,31 46,59 31,05 nie dotyczy 109

110 8 Inwestycje mikrobiogazowni rolniczych o mocy 4 kw mieszkańcy Gminy Samborzec ,73 Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach 33,93 0,00 44,03 nie dotyczy 9 Termomodernizacja budynków jednorodzinnych mieszkańcy Gminy Samborzec ,84 Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach 768, ,73 0,00 nie dotyczy 10 Wymiana starych źródeł ciepła na kotły olejowe mieszkańcy Gminy Samborzec ,91 Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach 6,54 248,77 0,00 nie dotyczy 11 Montaż kotła gazowego opalanego gazem ziemnym z sieci mieszkańcy Gminy Samborzec ,00 Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach 650,31 600,45 0,00 nie dotyczy 12 Modernizacja wewnętrznych instalacji centralnego ogrzewania w budynkach jednorodzinnych mieszkańcy Gminy Samborzec ,28 Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach 133,89 586,07 0,00 nie dotyczy 110

111 13 Modernizacja i budowa ścieżek rowerowych na terenie gminy Gmina Samborzec ,00 Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach 0,00 0,00 0,00 nie dotyczy 14 Promocja i wsparcie transportu publicznego Gmina Samborzec ,00 Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach 0,00 0,00 0,00 nie dotyczy 15 Promowanie zachowań energooszczędnych w transporcie - ECODRIVING Gmina Samborzec ,00 Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach 0,00 0,00 0,00 nie dotyczy 16 Kampanie edukacyjnoinformacyjne z zakresu zrównoważonego zużycia energii i ekologii w sektorze transportu. Gmina Samborzec ,00 Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach 0,00 0,00 0,00 nie dotyczy 17 Wybór przewoźnika dla transportu, którego tabor wyposażony jest w ekologiczne jednostki napędowe Gmina Samborzec ,00 Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach 0,00 0,00 0,00 nie dotyczy 111

112 18 Poprawa efektywności energetycznej budynku Urzędu Gminy w Samborcu Gmina Samborzec ,00 Regionalny Program Operacyjny Województwa Świętokrzyskiego na lata ,60 132,23 0,00 nie dotyczy 19 Poprawa efektywności energetycznej budynku Szkoły Podstawowej w Chobrzanach Gmina Samborzec ,00 Regionalny Program Operacyjny Województwa Świętokrzyskiego na lata ,90 106,40 0,00 nie dotyczy 20 Poprawa efektywności energetycznej budynku Liceum Ogólnokształcącego w Chobrzanach Gmina Samborzec ,00 Regionalny Program Operacyjny Województwa Świętokrzyskiego na lata ,90 263,08 0,00 nie dotyczy 21 Poprawa efektywności energetycznej budynku Przedszkola w Chobrzanach Gmina Samborzec ,00 Regionalny Program Operacyjny Województwa Świętokrzyskiego na lata ,00 121,40 0,00 nie dotyczy 112

113 22 Poprawa efektywności energetycznej budynku Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Samborcu Gmina Samborzec ,00 Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach 20,00 98,64 0,00 nie dotyczy 23 Poprawa efektywności energetycznej budynku Szkoły Podstawowej w Skotnikach Gmina Samborzec ,00 Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach 2,22 10,93 0,00 nie dotyczy 24 Poprawa efektywności energetycznej budynku Szkoły Podstawowej w Zawierzbiu Gmina Samborzec ,00 Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach 1,59 7,83 0,00 nie dotyczy 25 Poprawa efektywności energetycznej budynku Szkoły Podstawowej w Śmiechowicach Gmina Samborzec ,00 Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach 1,20 5,94 0,00 nie dotyczy 113

114 26 Poprawa efektywności energetycznej budynku Szkoły Podstawowej w Złotej Gmina Samborzec ,00 Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach 2,03 10,03 0,00 nie dotyczy 27 Poprawa efektywności energetycznej budynku Strażnicy OSP w Samborcu Gmina Samborzec ,00 Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach 1,05 5,18 0,00 nie dotyczy 28 Poprawa efektywności energetycznej budynku Strażnicy OSP w Złotej Gmina Samborzec ,00 Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach 0,06 0,24 0,00 nie dotyczy 29 Poprawa efektywności energetycznej budynku Strażnicy OSP w Zajeziorzu Gmina Samborzec ,00 Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach 0,73 3,62 0,00 nie dotyczy 30 Poprawa efektywności energetycznej budynku Ośrodka Zdrowia w Chobrzanach Gmina Samborzec ,00 Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach 1,43 7,08 0,00 nie dotyczy 114

115 31 Zmiana sposobu ogrzewania budynków użyteczności publicznej z gazowego na ogrzewanie z wykorzystaniem energii gruntu Gmina Samborzec ,00 Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach 0,00 0,00 0,00 nie dotyczy 32 Instalacja ogniw fotowoltaicznych na dachach budynków użyteczności publicznej Gmina Samborzec ,00 Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach 82,25 0,00 98,92 nie dotyczy 33 Instalacja kolektorów słonecznych na dachach budynków użyteczności publicznej Gmina Samborzec ,00 Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach 13,40 0,00 52,00 nie dotyczy 34 Poprawa efektywności energetycznej budynku gminnego w Chobrzanach 132 Gmina Samborzec ,00-0,65 0,00 3,22 nie dotyczy 35 Termomodernizacja budynków przedsiębiorstw Przedsiębiorcy prowadzący działalność na obszarze Gminy Samborzec ,00 Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach 58,38 162,84 0,00 nie dotyczy 115

116 36 Zakup i montaż ogniw fotowoltaicznych Przedsiębiorcy prowadzący działalność na obszarze Gminy Samborzec ,00 Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach 83,15 0,00 100,00 nie dotyczy 37 Zakup i montaż kolektorów słonecznych Przedsiębiorcy prowadzący działalność na obszarze Gminy Samborzec ,00 Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach 21,70 0,00 100,00 nie dotyczy suma , , , ,74-116

117 Aktualnie dla zadań związanych z termomodernizacją/wymianą źródła ciepła w budynkach użyteczności publicznej przedstawia się podstawowy zakres modernizacji. Wykonanie audytu energetycznego dla tych budynków pozwoli na określenie optymalnego wariantu i oszacowania wymiernych efektów ekologicznych. Po opracowaniu audytów energetycznych dla budynków użyteczności publicznej oraz spełnieniu wymogu osiągnięcia 25% efektu redukcji zapotrzebowania na energię Gmina będzie mieć możliwość pozyskania środków z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata Finansowanie przedsięwzięć Poziom krajowy BOŚ BANK Kredyt EKOoszczędny daje możliwość obniżenia zużycia energii, wody i surowców wykorzystywanych przy produkcji. Można zmniejszyć koszty związane ze składowaniem odpadów, oczyszczaniem ścieków i uzdatnianiem wody. Maksymalna kwota dla samorządów do 100% kosztu inwestycji, dla pozostałych kredytobiorców do 80% kosztu inwestycji. Okres kredytowania określany jest w zależności od planowanego okresu realizacji inwestycji oraz oceny zdolności kredytowej klienta. Regulamin znajduje się na stronie: BGK- Bank Gospodarstwa Krajowego Fundusz Termomodernizacji i Remontów Premia termomodernizacyjna przysługuje w przypadku realizacji przedsięwzięć termomodernizacyjnych, których celem jest: - zmniejszenie zużycia energii na potrzeby ogrzewania i podgrzewania wody użytkowej w budynkach mieszkalnych, zbiorowego zamieszkania oraz budynkach stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego, które służą do wykonywania przez nie zadań publicznych; - zmniejszenie kosztów pozyskania ciepła dostarczanego do w/w budynków w wyniku wykonania przyłącza technicznego do scentralizowanego źródła ciepła w związku z likwidacją lokalnego źródła ciepła; - zmniejszenie strat energii pierwotnej w lokalnych sieciach ciepłowniczych oraz zasilających je lokalnych źródłach ciepła; 117

118 - całkowita lub częściowa zamiana źródeł energii na źródła odnawialne lub zastosowanie wysokosprawnej kogeneracji - z obowiązkiem uzyskania określonych w ustawie oszczędności w zużyciu energii. Bank Gospodarstwa Krajowego informuje, że na dzień 30 czerwca 2016 roku posiadał następujące środki na rachunku Funduszu Termomodernizacji i Remontów w ramach limitów dla poszczególnych premii: termomodernizacyjnej - 91,7 mln zł; remontowej - 24,1 mln zł; kompensacyjnej - 31,3 mln zł. Indywidualny KALKULATOR WYSOKOŚCI PREMII TERMOMODERNIZACYJNEJ znajduje się na stronie: O premię termomodernizacyjną mogą się ubiegać właściciele lub zarządcy: - budynków mieszkalnych; - budynków zbiorowego zamieszkania; - budynków użyteczności publicznej stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego i wykorzystywanych przez nie do wykonywania zadań publicznych; - lokalnej sieci ciepłowniczej; - lokalnego źródła ciepła. Premia nie przysługuje jednostkom budżetowym i zakładom budżetowym. Z premii mogą korzystać wszyscy Inwestorzy, bez względu na status prawny, a więc np.: osoby prawne (np. spółdzielnie mieszkaniowe i spółki prawa handlowego), jednostki samorządu terytorialnego, wspólnoty mieszkaniowe, osoby fizyczne, w tym właściciele domów jednorodzinnych. Od dnia 19 marca 2009 r. wartość przyznawanej premii termomodernizacyjnej wynosi 20% wykorzystanego kredytu, nie więcej jednak niż 16% kosztów poniesionych na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego i dwukrotność przewidywanych rocznych oszczędności kosztów energii, ustalonych na podstawie audytu energetycznego. Podstawowym warunkiem formalnym ubiegania się o premię jest przedstawienie audytu energetycznego. Audyt taki powinien być dołączony do wniosku o przyznanie premii składanego wraz z wnioskiem kredytowym w banku kredytującym. Warunkiem kwalifikacji jest pozytywna weryfikacja przez BGK audytu energetycznego. Regulamin 118

119 inwestora dostępny na stronie: POIiŚ Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko Obszary wsparcia i rodzaje projektów możliwych do realizacji w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko to: 1) Zmniejszenie emisyjności gospodarki - wytwarzanie energii z odnawialnych źródeł energii (OZE); - poprawa efektywności energetycznej i wykorzystanie odnawialnych źródeł energii w przedsiębiorstwach, sektorze publicznym i mieszkaniowym; - promowanie strategii niskoemisyjnych; - rozwój i wdrażanie inteligentnych systemów dystrybucji. 2) Ochrona środowiska, w tym adaptacja do zmian klimatu - rozwój infrastruktury środowiskowej; - dostosowanie do zmian klimatu; - ochrona i zahamowywanie spadku różnorodności biologicznej; - poprawa jakości środowiska miejskiego. 3) Infrastruktura drogowa dla miast - poprawa dostępności miast i przepustowości infrastruktury drogowej (rozwój infrastruktury drogowej w miastach i tras wylotowych z miast, budowa obwodnic). 4) Rozwój niskoemisyjnego transportu zbiorowego w miastach - infrastruktura i tabor dla publicznego transportu zbiorowego w miastach i na ich obszarach funkcjonalnych. 5) Poprawa bezpieczeństwa energetycznego - rozwój inteligentnych systemów dystrybucji, magazynowania i przesyłu gazu ziemnego i energii elektrycznej; - budowa i rozbudowa magazynów gazu ziemnego; 119

120 - rozbudowa terminala LNG. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko finansowany jest z trzech źródeł: Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, z którego na program przeznaczone jest 4 905,9 mln euro; Funduszu Spójności, kwotą ,9 mln euro; Środków krajowych publicznych i prywatnych, których minimalne zaangażowanie wynosi 4 853,2 mln euro. Tabela Finansowanie projektów z POIiŚ Priorytet Fundusz Kategoria regionu Wkład UE Wkład krajowy Finansowanie ogółem I. Zmniejszenie emisyjności gospodarki FS n/d II. Ochrona środowiska, w tym adaptacja do zmian klimatu FS n/d III. Infrastruktura drogowa dla miast EFRR Słabiej rozwinięte Lepiej rozwinięte IV. Rozwój niskoemisyjnego transportu zbiorowego w miastach FS n/d V. Poprawa bezpieczeństwa energetycznego EFRR Słabiej rozwinięte Lepiej rozwinięte VI. Pomoc techniczna FS n/d W zależności od rodzaju podmiotu korzystającego ze wsparcia oraz specyfiki projektu różna jest struktura finansowania. Pierwsza podstawowa zasada mówi, że dofinansowane mogą być jedynie tzw. koszty kwalifikowane. Katalog takich kosztów określony jest dla każdego programu i typu projektu. Jeżeli pojawi się potrzeba zrealizowania działań, które nie znalazły się na liście kosztów kwalifikowanych, należy 120

121 sfinansować je ze środków własnych. W części projektów finansowanych w programie Infrastruktura i Środowisko wymagane jest, aby ich realizatorzy partycypowali w kosztach, wnosząc tzw. wkład własny. Zasada ta dotyczy projektów, w których występuje pomoc publiczna. Beneficjenci otrzymują dofinansowanie w formie refundacji - wypłacane wsparcie stanowi zwrot całości lub części wydatków rzeczywiście poniesionych przez realizatora projektu i sfinansowanych z jego własnych środków, lub zaliczki - wypłacanej na poczet planowanych wydatków. Ostateczne rozliczenie dokonywane jest zawsze na podstawie dokumentów wskazujących na faktycznie i prawidłowo poniesione wydatki. Z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko finansowane są różnorodne projekty. W zależności od specyfiki danego rodzaju wsparcia, określany jest typ podmiotów, które mogą z niego korzystać. Możemy wyróżnić następujące grupy podmiotów uprawnionych do ubiegania się o wsparcie: - Małe i średnie przedsiębiorstwa, - Duże przedsiębiorstwa, - Administracja publiczna, - Przedsiębiorstwa realizujące cele publiczne, - Służby publiczne inne niż administracja, - Instytucje ochrony zdrowia, - Organizacje społeczne i związki wyznaniowe, - Instytucje nauki i edukacji. Szczegółowe informacje o programie dostępne na stronie: PolSEFF² PolSEFF² jest drugą edycją Polskiego Programu Finansowania Zrównoważonej Energii opracowanego przez Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju, który jest realizowany w ramach Programu Priorytetowego Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (Programu NF) i przy wsparciu Unii Europejskiej. PolSEFF2 jest linią kredytową o wartości 200 milionów EURO, która za pośrednictwem banków uczestniczących ma być rozdysponowana w formie kredytów małym i średnim przedsiębiorstwom na finansowanie inwestycji poprawiających ich efektywność energetyczną. Projekty inwestycyjne kwalifikujące się do programu można podzielić na dwie grupy: 121

122 Projekty w poprawę Efektywności Energetycznej - Inwestycje w wyposażenie, systemy i procesy umożliwiające beneficjentom zmniejszenie zużycia energii pierwotnej i/lub końcowego zużycia energii elektrycznej lub paliw, lub innej formy energii. Powyższe inwestycje muszą charakteryzować się Wskaźnikiem Oszczędności Energii minimum 20%. Projekty termomodernizacyjne budynków - Inwestycje w działania w zakresie efektywności energetycznej w budynkach komercyjnych, mieszkaniowych lub administracyjnych, podlegających certyfikacji energetycznej oraz związane z nimi inwestycje w odnawialne źródła energii. Powyższe inwestycje muszą charakteryzować się Wskaźnikiem Oszczędności Energii minimum 30%. PolSEFF2 jest częścią projektu EBOiR realizowanego pod nazwą Polish Carbon Development for Small and Medium Enterprises wspierającego Ministerstwo Środowiska w rozwoju i pilotowaniu mechanizmów rynkowych, które zapewnią dodatkowe finansowanie efektywności energetycznej i inwestycji w energię odnawialną w polskim sektorze MŚP. Ogólne warunki finansowania projektów inwestycyjnych w ramach programu PolSEFF2: - finansowanie tylko w formie kredytu, - kredyt może stanowić do 100% inwestycji, - finansowanie maksymalnie w wysokości do 1 miliona EURO z wyłączeniem inwestycji bazujących na urządzeniach z listy LEME (do EURO) - finansowanie odbywa się wyłącznie za pośrednictwem banków uczestniczących w programie i zgodnie z określonymi przez te instytucje zasadami i procedurami. Z programu PolSEFF mogą skorzystać firmy prywatne, zarejestrowane w Polsce sklasyfikowane według kryteriów unijnych jako małe lub średnie przedsiębiorstwo. Do przedsiębiorstw spełniających kryteria należą: - przedsiębiorstwa zarejestrowane w Polsce, które są własnością osób prywatnych w co najmniej 51%, w tym osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą; - przedsiębiorstwa zatrudniające mniej niż 250 pracowników; - roczne obroty nie przekraczają 50 mln euro lub aktywa nie przekraczają wartości 43 mln euro. 122

123 W celu sprawdzenia kwalifikacji można skorzystać z internetowego kwalifikatora dostępnego na stronie: Do programu może być zakwalifikowana praktycznie każda inwestycja, w której rezultacie osiągnięta zostanie poprawa efektywności energetycznej firmy o minimum 20%. Dla projektów wymagających audytu energetycznego minimum wynosi 30%. Inwestycyjne objęte procedurą uproszczoną obejmują zakup oraz instalacje urządzeń zakwalifikowanych i dostępnych na liście LEME. Wartość finansowania nie przekracza euro. Po zakończeniu inwestycji bazującej na liście LEME przedsiębiorcy przysługuje dotacja w wysokości 10% wartości otrzymanego kredytu przeznaczonego na sfinansowanie kosztów kwalifikowanych. Dotacja jest udzielana przez NFOŚiGW po zakończeniu i weryfikacji inwestycji i przeznaczona na częściową spłatę otrzymanego kredytu. Przy projektach realizowanych w ramach procedury standardowej, PolSEFF2 oferuje bezpłatną pomoc zespołu wykwalifikowanych inżynierów ds. energetyki i ekspertów ds. finansów, obejmującą wsparcie przy składaniu wniosku i kompletowaniu wymaganej dokumentacji, ocenę techniczno-finansową inwestycji, wykonanie dla projektów kwalifikujących się do uzyskania finansowania audytów energetycznych oraz weryfikację inwestycji. W przypadku realizacji audytu energetycznego wymaganego do oszacowania oszczędności w zużyciu energii dzięki planowanej inwestycji będzie on zrealizowany bezpłatnie i w okresie do 6 tygodni od momentu dostarczenia przez przedsiębiorcę wszystkich wymaganych informacji. Tematyczne strony internetowe: Poprawa efektywności energetycznej Część 3) Inwestycje energooszczędne w małych i średnich przedsiębiorstwach Celem programu jest ograniczenie zużycia energii w wyniku realizacji inwestycji w zakresie efektywności energetycznej i zastosowania odnawialnych źródeł energii w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw. W rezultacie realizacji programu nastąpi zmniejszenie emisji CO 2. Planowane zobowiązania dla bezzwrotnych form dofinansowania wynoszą ,5 tys. zł. Wypłaty środków z podjętych i planowanych zobowiązań dla bezzwrotnych form dofinansowania programu wynoszą tys. zł. 123

124 Nabór wniosków o dotację NFOŚiGW na częściowe spłaty kapitału kredytów bankowych wraz z wnioskami o kredyt prowadzony jest w trybie ciągłym przez banki, które zawarły umowy o współpracy z NFOŚiGW. Termin wydatkowania środków to r. Beneficjent musi spełniać definicję mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw zawartą w zaleceniu Komisji z dnia 6 maja 2003 r. dotyczącym definicji mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw (Dz. Urz. WE L 124 z , s. 36). Warunki dla beneficjentów: - wysokość kredytu z dotacją wynosi do 100% kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia, - kwota kredytu może przewyższać wysokość kosztów kwalifikowanych. Dotacją objęta jest wyłącznie część kredytu wykorzystana na koszty kwalifikowane przedsięwzięcia, - wypłata dotacji następuje po zrealizowaniu przedsięwzięcia oraz zweryfikowaniu osiągnięcia efektu rzeczowego i ekologicznego, Dodatkowe informacje na stronie internetowej: Fundusz Inwestycji Samorządowych (FIS) Strategia Funduszu Inwestycji Samorządowych koncentruje się na udzielaniu finansowania dla projektów inwestycyjnych realizowanych przez Jednostki Samorządu Terytorialnego lub podległe im podmioty. Początkowy kapitał FIS wynosi 600 mln złotych (PIR S.A. oraz BGK zasilają go kwotą po 300 mln złotych każdy). Elastyczne instrumenty finansowe funduszu pozwalają na angażowanie się w projekty poprzez obejmowanie lub użytkowanie akcji/ udziałów w spółkach komunalnych. Przy finansowaniu inwestycji samorządowych ważnym modelem realizacji projektów może być zastosowanie instytucji Partnerstwa Publiczno-Prywatnego. FIS jest inwestorem długoterminowym. Dopuszcza możliwość zaangażowania kapitału do 20 lat, liczonych od chwili podjęcia zobowiązania inwestycyjnego do pełnego zwrotu kapitału. Minimalny próg zaangażowania w jeden projekt wynosi 10 mln złotych a maksymalny 120 mln złotych. Udział FIS w strukturze finansowania projektów inwestycyjnych zachęca samorządy do aktywnego zarządzania majątkiem i współpracy na zasadach rynkowych z inwestorami prywatnymi. 124

125 Formy finansowania to kapitał dla spółki partnera prywatnego lub finansowanie podporządkowane. Wielkość funduszu wynosi 600 mln zł, a max inwestycja to 120 mln zł. Okres trwania funduszu to 25 lat. Partnerzy inwestycji FIS to: - Samorządy, które potrzebują środków pieniężnych na realizację zadań własnych, w tym na realizację inwestycji infrastrukturalnych w nowej perspektywie finansowej Unii Europejskiej; - Spółki komunalne, które świadczą usługi w ogólnym interesie gospodarczym lub nowo zawiązane przez samorządy spółki celowe, którym powierzone zostaną zadania związane z realizacją inwestycji samorządowych. - Samorządy, spółki komunalne i partnerzy prywatni realizujący projekty partnerstwa publiczno-prywatnego. - Samorządy chcące działać w sposób przedsiębiorczy, wprowadzające do obszaru zarządzania zadaniami publicznymi nowoczesne metody zarządcze, nowe techniki organizacyjne, nowe technologie, aktywnie zarządzające majątkiem samorządowym. Fundusz inwestuje w projekty zasadniczo w 2 modelach: - Modelu 1 inwestycji, w którym Fundusz osiąga zwrot w oparciu o przepływy pieniężne spółki, w którą inwestuje, jeżeli przepływy są przewidywalne i stabilne. Koszt kapitału inwestowanego przez FIS zależy od ryzyka spółki. - Modelu 2 inwestycji wykorzystującym mechanizmy rozliczeniowe z JST, zapewniające uzyskiwanie przez Fundusz zwrotu na uzgodnionym poziomie uwzględniającym ryzyko JST. Koszt kapitału inwestowanego przez FIS zależy od stopnia partycypacji JST w transakcji. Oferta produktowa FIS jest zróżnicowana i pozwala na dopasowanie instrumentu finansowego (kapitał lub dług podporządkowany) do potrzeb danego samorządu, typu realizowanej przez niego inwestycji oraz etapu jej wdrożenia (finansowanie pomostowe umożliwiające rozpoczęcie inwestycji). Demonstrator + Wsparcie badań naukowych i prac rozwojowych w skali demonstracyjnej Celem Przedsięwzięcia jest wzmocnienie transferu wyników badań do gospodarki poprzez wsparcie przedsięwzięć badawczo-rozwojowych w zakresie opracowania nowej technologii lub produktu obejmującego przetestowanie opracowanego rozwiązania w skali demonstracyjnej. 125

126 Główny cel przedsięwzięcia to wzmocnienie transferu wyników badań naukowych lub prac rozwojowych do gospodarki; Cele szczegółowe przedsięwzięcia to: - pobudzenie inwestowania przez przedsiębiorców w działalność badawczorozwojową; - zwiększenie efektywności wykorzystania w gospodarce wyników badań naukowych lub prac rozwojowych sfinansowanych ze środków publicznych; - pobudzenie trwałej współpracy pomiędzy jednostkami naukowymi i przedsiębiorcami ukierunkowanej na wykorzystanie wyników badań w gospodarce. Przedsięwzięcie ukierunkowane jest na wsparcie: - dużych zintegrowanych przedsięwzięć badawczo-rozwojowych nakierowanych na komercjalizację wyników badań obejmujących wszystkie etapy od badań naukowych do przygotowania innowacyjnego produktu (technologii) przetestowanej na instalacji pilotażowej/demonstracyjnej; - budowy instalacji pilotażowych/demonstracyjnych służących testowaniu nowych rozwiązań technologicznych wypracowywanych w organizacjach badawczych lub w przedsiębiorstwach. Instrumenty i intensywność wsparcia (jako procent wydatków kwalifikowanych) zależą od kategorii przedsiębiorcy (mikro, średni, duży) oraz przeznaczenia wydatków, tj. na badania naukowe, na techniczne studia wykonalności na potrzeby prac rozwojowych, na prace rozwojowe, wynoszą od 40% do 80%. Beneficjentami mogą być: - konsorcjum naukowe z udziałem przedsiębiorcy; - przedsiębiorca; - organizacja badawcza (w rozumieniu Rozporządzenia Komisji Europejskiej nr 800/2008 z dnia 6 sierpnia 2008 r.) w formie prawnej spółki kapitałowej lub spółki komandytowo-akcyjnej, której udziałowcami są co najmniej jedna publiczna organizacja badawcza i co najmniej jeden przedsiębiorca. Koszty podwykonawstwa nie mogą wynosić więcej niż 50% wszystkich kosztów kwalifikowanych. Potencjalny projekt musi wpisywać się w Krajową Inteligentną Specjalizację (KIS). 126

127 Wnioski o dofinansowanie powinny spełniać następujące wymogi: - przedmiotem projektu jest innowacyjna technologia lub produkt, których skomercjalizowanie jest prawdopodobne; - w ramach projektu nowa technologia lub produkt będą poddane walidacji/testom w skali demonstracyjnej w warunkach rzeczywistych; - projekt uwzględnia plan wykorzystania instalacji pilotażowej/demonstracyjnej po zakończeniu realizacji projektu oraz plan wdrożenia rozwiązania będącego przedmiotem projektu na skalę przemysłową; - liderem projektu jest przedsiębiorca (posiadający doświadczenie we wdrażaniu nowych rozwiązań na skalę przemysłową). Szczegółowe informacje na stronie internetowej: Poziom wojewódzki 2020 Regionalny Program Operacyjny Województwa Świętokrzyskiego na lata Oś priorytetowa Efektywna i zielona energia zakłada realizację inwestycji, których celem jest poprawa efektywności energetycznej oraz zwiększenie poziomu wykorzystania energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych, a w rezultacie ograniczenie emisji gazów cieplarnianych i substancji szkodliwych do atmosfery. Realizacja zaprogramowanych działań będzie skutkować również poprawą konkurencyjności regionalnej gospodarki poprzez zmniejszenie energochłonności sektora publicznego i prywatnego. Priorytety inwestycyjne realizowane w ramach osi priorytetowej 1) Priorytet inwestycyjny 4a wspieranie wytwarzania i dystrybucji energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych W ramach priorytetu 4.a wsparcie skierowane zostanie na projekty, dotyczące: wytwarzania energii elektrycznej i cieplnej pochodzącej ze wszystkich źródeł odnawialnych (energia wodna, wiatru, słoneczna, geotermalna, biogazu, biomasy) wraz z podłączeniem do sieci dystrybucyjnej, budowy instalacji do produkcji biokomponentów i biopaliw, budowy lub modernizacji jednostek wytwarzania energii elektrycznej i ciepła w wysokiej kogeneracji z OZE., budowy lub modernizacji jednostek wytwarzania energii elektrycznej, ciepła i chłodu w trigeneracji z OZE, 2) Priorytet inwestycyjny 4.b promowanie efektywności energetycznej i korzystania z odnawialnych źródeł energii w przedsiębiorstwach W ramach priorytetu inwestycyjnego 4.b przewiduje się dofinansowanie projektów, dotyczących poprawy efektywności energetycznej (w tym z uwzględnieniem OZE energii z OZE wykorzystywanej na potrzeby własne) w 127

128 mikro, małych i średnich przedsiębiorstwach, skutkujących zmniejszeniem zużycia i strat wody, energii elektrycznej, energii cieplnej. W szczególności: Modernizacja i rozbudowa linii produkcyjnych na bardziej efektywne energetycznie, Głęboka, kompleksowa modernizacja energetyczna budynków w przedsiębiorstwach, Zastosowanie technologii efektywnych energetycznie w przedsiębiorstwach, Zastosowanie energooszczędnych (energia elektryczna, ciepło, chłód, woda) technologii produkcji i użytkowania energii, Elementem, który wzmocni efekty ww. przedsięwzięć może być wprowadzenie systemów zarządzania energią. Warunkiem koniecznym realizacji projektów w PI 4b jest przeprowadzenie audytu energetycznego, w rozumieniu art. 8 Dyrektywy 2012/27/UE. Wśród ww. projektów wsparcie uzyskają również przedsięwzięcia polegające na wykorzystaniu surowców wtórnych w procesie produkcyjnym, w wyniku czego podniesiona zostanie efektywność energetyczna i kosztowa przemysłu i usług w regionie (zgodnie z postulatami zawartymi w Założeniach Narodowego Programu Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej, opracowanych przez Ministerstwo Gospodarki). 3) Priorytet inwestycyjny 4.c wspieranie efektywności energetycznej inteligentnego zarządzania energią i wykorzystania odnawialnych źródeł energii w infrastrukturze publicznej, w tym w budynkach publicznych i sektorze mieszkaniowym W ramach priorytetu inwestycyjnego 4.c interwencja zostanie skierowana na projekty dotyczące głębokiej modernizacji energetycznej budynków użyteczności publicznych oraz wielorodzinnych budynków mieszkalnych wraz z wymianą wyposażenia tych obiektów na energooszczędne w oparciu o wyniki przeprowadzonego audytu energetycznego bądź innych dokumentów wymaganych przepisami prawa. Planuje się dofinansować inwestycje w zakresie związanym m.in. z: ociepleniem obiektu, wymianą okien, drzwi zewnętrznych, oraz oświetlenia na energooszczędne, przebudową systemów grzewczych (wraz z wymianą i podłączeniem do źródła ciepła lub podłączeniem do sieci ciepłowniczej), systemów wentylacji i klimatyzacji oraz systemów wodnokanalizacyjnych, instalacja OZE w modernizowanych energetycznie budynkach, instalacja systemów chłodzących, w tym również z OZE, instalowaniem urządzeń energooszczędnych najnowszej generacji izolacja pokrycia dachowego, instalacją systemów inteligentnego zarządzania energią, przeprowadzeniem audytu energetycznego, w rozumieniu art. 8 Dyrektywy 2012/27/UE, jako elementu koniecznego do realizacji projektu, mikrokogeneracją. Wsparcie może zostać udzielone na inwestycje kotły spalające biomasę lub ewentualnie paliwa gazowe, 128

129 ale jedynie w szczególnie uzasadnionych przypadkach, gdy osiągnięte zostanie znaczne zwiększenie efektywności energetycznej oraz gdy istnieją szczególnie pilne potrzeby. Inwestycje w muszą przyczyniać się do zmniejszenia emisji CO 2 i innych zanieczyszczeń powietrza oraz do znacznego zwiększenia oszczędności energii. 4) Priorytet inwestycyjny 4.e promowanie strategii niskoemisyjnych dla wszystkich rodzajów terytoriów, w szczególności dla obszarów miejskich, w tym wspieranie zrównoważonej multimodalnej mobilności miejskiej i działań adaptacyjnych mających oddziaływanie łagodzące na zmiany klimatu W priorytecie inwestycyjnym 4.e dofinansowanie znajdą projekty, realizujące założenia planów niskoemisyjnych dla poszczególnych obszarów. Wsparcie dla projektów powinny wynikać z zapisów planów gospodarki niskoemisyjnej dla poszczególnych typów obszarów i niekwalifikujących się do dofinansowania w ramach innego PI np. modernizacja oświetlenia ulicznego (ulic placów, terenów publicznych) na energooszczędne, budowa lub modernizacja sieci ciepłowniczej, wymiana źródeł ciepła, mikrokogeneracja, działania informacyjno-promocyjne dotyczące np. oszczędności energii, kampanie promujące: budownictwo zeroemisyjne, inwestycje w zakresie budownictwa pasywnego. WFOŚiGW w Kielcach Program dla osób fizycznych Ograniczenie emisji zanieczyszczeń do powietrza poprzez modernizację indywidualnych kotłowni, zakup i montaż odnawialnych źródeł energii, termomodernizację budynków ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach. Dofinansowaniem objęte są następujące działania w budynkach mieszkalnych jednorodzinnych: wymiana pieców/kotłów na nowoczesne o wyższej sprawności, przy czym instalacja kotłów na paliwa stałe (węgiel, biomasa) co najmniej klasy 4 i wyższej możliwe jest na terenach, gdzie nie występują przekroczenia norm jakości powietrza i gdzie nie ma dostępu do sieci ciepłowniczej i gazowej, podłączenia do sieci ciepłowniczej lub gazowej wraz z likwidacją kotła/pieca, termomodernizacja: ocieplenie ścian budynków, ocieplenie dachów, stropodachów, stropów nad ostatnią kondygnacją, ocieplenie ścian piwnic, stropów piwnic, wymiana okien, drzwi zewnętrznych, wymiana instalacji centralnego ogrzewania (c.o.) i ciepłej wody użytkowej (c.w.u.), (możliwe jest dofinansowanie częściowe termomodernizacji), wynikająca z opracowania zawierającego opis stanu istniejącego termomodernizowanego obiektu, możliwych do wykonania działań mających na celu dostosowanie obiektu do 129

130 obowiązujących lub przyszłych warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki, wraz z wyliczeniem oszczędności energii, zakup i montaż nowych kolektorów słonecznych, wykorzystywanych na zaspokojenie potrzeb własnych, zakup i montaż nowych pomp ciepła, wykorzystywanych na zaspokojenie potrzeb własnych, zakup i montaż nowych instalacji fotowoltaicznych, wykorzystywanych na zaspokojenie potrzeb własnych, z zastrzeżeniem możliwości sprzedaży chwilowych nadwyżek energii elektrycznej do sieci, zakup i montaż nowych instalacji wykorzystującej energię wiatru, wykorzystywanych na zaspokojenie potrzeb własnych, z zastrzeżeniem możliwości sprzedaży chwilowych nadwyżek energii elektrycznej do sieci. Zakończenie naboru wniosków w ramach Programu: 30 września 2016r. Wznowienie naboru wniosków w ramach ww. Programu planowane jest na styczeń 2017r. Pomoc finansowa może zostać udzielona w formie preferencyjnej pożyczki częściowo umarzalnej. Intensywność dofinansowania: dofinansowanie w formie pożyczki do 95% kosztu kwalifikowanego minimalna kwota pożyczki 3 000,00 zł Poziom lokalny Brak finansowań na poziomie lokalnym w okresie tworzenia planu System monitoringu i oceny wytyczne Monitoring efektów jest istotnym elementem procesu wdrażania PGN. Gmina Samborzec będzie wykonywać tzw. raporty wdrożeniowe, z uwzględnieniem aktualizacji inwentaryzacji emisji, w zależności od stopnia realizacji zadań inwestycyjnych, związanych z podwyższeniem efektywności energetycznej, zwiększeniem udziału produkcji energii ze źródeł odnawialnych oraz ograniczających emisję dwutlenku węgla. Ważne jest wyznaczenie harmonogramu monitoringu efektów działań. Celem przeprowadzanych corocznych raportów z realizacji działań jest ewaluacja, monitoring oraz weryfikacja procesu. "Raporty z działań" z wyłączeniem inwentaryzacji emisji będą przeprowadzane co 1 rok począwszy od przygotowania planu gospodarki niskoemisyjnej. Ponadto w latach 2018 i 2020 oraz 2021 przygotowany zostanie "Raport wdrożeniowy" zawierający szczegółową inwentaryzację emisji dotyczącą wcześniejszego roku (w 2021 roku raport finalny). Raport z wdrożenia jest tożsamy z wykonaniem aktualizacji Projektu założeń zaopatrzenia w ciepło energię elektryczną i paliwa gazowe, który wg Ustawy Prawo 130

131 Energetyczne wymaga aktualizacji co 3 lata. "Raport z działań" będzie zawierać informacje o procesie wdrażania działań, analizę sytuacji oraz, wyniki odpowiednich pomiarów. Zarówno "Raporty z działań" jak i "Raporty wdrożeniowe" będą wykonane wg szablonu udostępnionego przez biuro Porozumienia Burmistrzów i NFOŚiGW. "Raporty wdrożeniowe" powinny być powiązane z poszczególnymi etapami wdrażania działań PGN. W przypadku, gdy sporządzanie raportów zgodnie z powyższym zakresem i harmonogramem będzie zbyt obciążające dla Gminy (pracownika), monitoring zostanie przeprowadzany w większych odstępach czasu, lecz nie rzadziej niż co 4 lata. Sporządzanie "Raportu wdrożeniowego" wiąże się z gromadzeniem danych wejściowych koniecznych do sporządzenia dokładnej aktualizacji inwentaryzacji emisji. Niezbędna jest w tym zakresie współpraca z przedsiębiorstwem energetycznym, zarządcami nieruchomości, firmami, instytucjami, przedsiębiorstwa produkcyjne, firmami świadczącymi usługi w zakresie transportu osób, mieszkańcami Gminy. Zmiana treści Planu gospodarki niskoemisyjnej Gminy Samborzec wymaga zmiany uchwały Rady Gminy. Uwagi, sugestie dotyczące planu oraz planowane działania inwestycyjne dotychczas nie wpisane w dokument zostają uwzględnione podczas wyłożenia projektu do publicznego wglądu na okres 21 dni zgodnie z art. 55 Ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Wnioski o wpisanie planowanych zadań do Planu gospodarki niskoemisyjnej Gminy Samborzec po przeprowadzeniu konsultacji społecznych i uchwaleniu dokumentu, będą rozpatrywane w sposób ciągły przez Wydział Zamówień Publicznych. Po zatwierdzeniu wniosku zostanie wykonana aktualizacja Planu gospodarki niskoemisyjnej, a następnie zostaną przygotowane pisma do Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego oraz Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska o uzgodnienie braku konieczności przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko zaktualizowanego dokumentu. W przypadku gdy ustali się, że konieczne jest przeprowadzenie takiej oceny, zostanie zlecone opracowanie prognozy oddziaływania Planu na środowisko. W ramach procedury zmiany planu konieczna jest również ponowna ocena dokumentu przez doradcę energetycznego Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach. Po zatwierdzeniu zaktualizowanego dokumentu przez doradcę przedmiotowy projekt zostanie przekazany na sesję Rady Gminy w celu jego uchwalenia. W Gminie Samborzec zostanie utworzone stanowisko Gminnego Energetyka. Funkcję tę będzie pełnił pracownik Urzędu zatrudniony na stanowisku ds. inwestycji i planowania przestrzennego poprzez rozszerzenie zakresu obowiązków. Zmiany zostaną wprowadzone od dnia r. na podstawie aneksu do obowiązującego zakresu czynności osoby obejmującej stanowisko ds. inwestycji i planowania przestrzennego. Gminny energetyk to osoba odpowiedzialna za zarządzanie energią w Gminie, jak 131

132 również wdrażaniem i monitorowaniem zadań przedstawionych w Planie gospodarki niskoemisyjnej. Działania gminnego energetyka przyniosą Gminie wymierne korzyści w postaci: wykorzystania potencjału energetycznego Gminy z uwzględnieniem odnawialnych źródeł energii, obniżenia zużycia i kosztów energii, modernizacji infrastruktury energetycznej, zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego, poprawy atrakcyjności inwestycyjnej Gminy. Bardzo ważnym jest przyjęcie odpowiednich wskaźników monitoringu efektów poszczególnych działań. Większość z nich znajduje się w posiadaniu Urzędu Gminy Samborzec, przedsiębiorstw energetycznych, banku danych lokalnych itp. Poniżej przedstawiono wskaźniki dla poszczególnych sektorów wraz z planowanym efektem realizacji działań przedstawionych w Planie. Bardzo ważnym jest przyjęcie odpowiednich wskaźników monitoringu efektów poszczególnych działań. W poniższej tabeli przedstawiono wykaz podmiotów odpowiedzialnych za realizację zadań wraz z miernikami monitorowania i podmiotami monitorującymi. Tabela Wskaźniki monitorowania realizacji Planu gospodarki niskoemisyjnej Lp. Wskaźnik monitorowania Cel do 2020 roku budynki użyteczności publicznej, podmiot odpowiedzialny - Gmina Samborzec 1 Powierzchnia zainstalowanych kolektorów słonecznych, m Moc zainstalowanych ogniw fotowoltaicznych, kw Ilość budynków poddanych termomodernizacji 13 4 Ilość budynków w których zainstalowano pompę ciepła 10 mieszkalnictwo, podmiot odpowiedzialny - mieszkańcy Gminy Samborzec 1 Ilość budynków w których wymieniono źródło ciepła Ilość budynków w których zainstalowano kolektory słoneczne Ilość budynków w których zainstalowano ogniwa fotowoltaiczne Ilość budynków w których zainstalowano mikrobiogazownie 13 5 Ilość zmodernizowanych instalacji c.o Ilość budynków poddanych częściowej termomodernizacji (wymiana okien lub docieplenie ścian lub docieplenie dachu) 7 Liczba mieszkańców objęta kampaniami społecznymi w zakresie edukacji ekologicznej 1720 przedsiębiorstwa, podmiot odpowiedzialny - przedsiębiorcy prowadzący działalność na obszarze Gminy Samborzec 1 Powierzchnia zainstalowanych kolektorów słonecznych, m Moc zainstalowanych ogniw fotowoltaicznych, kw Powierzchnia użytkowa budynków poddanych termomodernizacji, m System monitoringu powinien zawierać realizację następujących działań: systematyczne gromadzenie danych w zakresie wdrażania poszczególnych zadań ujętych w Planie gospodarki niskoemisyjnej w celu wykonania analizy i oceny; 132

133 selekcja zgromadzonych danych w celu opracowania raportów; wykonanie zestawień i raportów na temat realizacji konkretnych zadań w zakresie ograniczania niskiej emisji, które zidentyfikowano w Planie; analiza porównawcza osiągniętych rezultatów w odniesieniu do założeń przyjętych w Planie; rozpoznanie ryzyka, zaplanowanie i wdrożenie działań korygujących; monitorowanie dostępności zewnętrznych środków finansowych umożliwiających realizację zadań. Środki finansowe na monitoring i ocenę będą zagwarantowane z budżetu Gminy Samborzec, a w przypadku możliwości pojawienia się pozyskania dofinansowania na ten cel, władze Gminy będą starały się to dofinansowanie uzyskać Analiza ryzyka realizacji planu Tabela Analiza SWOT czynniki zewnętrzne i wewnętrzne Mocne strony Dotychczasowe doświadczenie i aktywna postawa Gminy Samborzec w zakresie działań zmniejszających zużycie energii oraz emisję gazów cieplarnianych Determinacja i świadomość Gminy w zakresie realizacji Planu gospodarki niskoemisyjnej Słabe strony Niedostateczne środki finansowe w budżecie Gminy Samborzec na realizację działań zawartych w PGN Niska świadomość społeczna dotycząca racjonalnego wykorzystania energii i źródeł odnawialnych Możliwość określenia wytycznych w przetargu dotyczących, jakości taboru samochodowego związanych europejskim standardem emisji spalin Ograniczony wpływ Gminy na firmy realizujące usługi komunikacyjne na terenie Gminy Planowane inwestycje Gminy w zakresie efektywności energetycznej oraz wykorzystania OZE Ograniczony wpływ Gminy na emisję CO₂ Możliwość zewnętrznych możliwości finansowania Możliwe trudności proceduralne w dostępie inwestycji do źródeł finansowania Coraz więcej narzędzi proceduralnych i finansowych dotyczących racjonalnego gospodarowania energią Rozwój technologii energooszczędnych Ogólnokrajowy wzrost zużycia energii elektrycznej Bariery techniczne, ekonomiczne, proceduralne zastosowania OZE 133

134 Aspiracje Gminy w zakresie pełnienia wzorcowej roli sektora publicznego Brak dużego emitenta (przemysłu) Szanse Korzystanie z funduszy przeznaczonych dla osób fizycznych przedstawionych w punkcie 10.2 Finansowanie przedsięwzięć Wzrost zużycia energii elektrycznej w poszczególnych grupach odbiorców Emisje z gospodarstw domowych Zagrożenia Rosnąca emisja CO 2 z gospodarstw domowych Wprowadzenie działań korygujących i Niewystarczająco duże poziomy redukcji na zapobiegawczych przez samorządy, po stworzeniu koniec 2020 ze względu na ograniczenie listy możliwych działań do zastosowania w liczby działań i nie uwzględnienie wymogów przypadku nie osiągania zamierzonego efektu dla nowych źródeł powstających ekologicznego realizacji działań. Korzystanie z funduszy przeznaczonych dla jednostek samorządu terytorialnego przedstawionych w punkcie 10.2 Finansowanie przedsięwzięć Niewystarczający poziom finansowy Gminy Rozwój transportu publicznego, projektu parkuj i jedź Emisja CO 2 z transportu spowodowana użytkowaniem przestarzałych pojazdów niespełniających norm emisyjnych, na którą gmina nie ma wpływu (przebiegająca przez gminę droga krajowa) Możliwość pokrycia zapotrzebowania na energię elektryczną z odnawialnych źródeł (fotowoltaika, biogaz) Możliwość rozwoju instalacji wykorzystujących odnawialne źródła energii (pompy ciepła, kolektory słoneczne) Ogólnokrajowy wzrost zużycia energii elektrycznej Brak scentralizowanej sieci ciepłowniczej jako potencjalne źródło ogrzewania, przygotowania ciepłej wody użytkowej 13 Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko Planu gospodarki niskoemisyjnej Gminy Samborzec Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko jest postępowaniem, które przeprowadza się dla określonych rodzajów dokumentów opracowywanych lub przyjmowanych przez organy administracji lub inne podmioty wykonujące funkcje publiczne. 134

135 Konieczność przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko wynika z Ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Zgodnie z art. 48. w/w ustawy Wójt Gminy opracowujący projekt dokumentu może, po uzgodnieniu z Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska i z Wojewódzkim Inspektorem Sanitarnym odstąpić od przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, jeżeli uzna, że realizacja postanowień danego dokumentu nie spowoduje znaczącego oddziaływania na środowisko. Zgodnie z powyższym w dniu.2016 r. oraz zgodnie z art. 48 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziału społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2013 r. poz z późn. zm.) po przeanalizowaniu uwarunkowań określonych w art. 49 przedmiotowej ustawy, złożono wnioski o odstąpienie od konieczności przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko dla dokumentu pn.: Plan gospodarki niskoemisyjnej Gminy Samborzec. 14 Konsultacje społeczne Zgodnie z art. 55 Ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, Wójt Gminy opracowujący projekt Planu gospodarki niskoemisyjnej bierze pod uwagę opinie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska i z Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego oraz rozpatruje uwagi i wnioski zgłoszone w związku z udziałem społeczeństwa. 135

136 SPIS TABEL Tabela Wykaz przeprowadzonych działań modernizacyjnych w budynkach użyteczności publicznej Gminy Samborzec... 8 Tabela Parametry klimatu Gminy Samborzec Tabela Liczba ludności w Gminie Samborzec w latach Tabela Udział ludności wg ekonomicznych grup wieku w % ludności ogółem Tabela Przyrost naturalny na 1000 ludności na terenie Gminy Samborzec Tabela Powierzchnia podmiotów prowadzących działalność gospodarczą na terenie gminy Samborzec w latach Tabela Zestawienie dróg na terenie gminy Tabela Gazociągi wysokiego ciśnienia Tabela Maksymalne przepływy godzinowe w latach Tabela Wykaz stacji gazowych redukcyjno-pomiarowych Tabela Charakterystyka sieci gazowej na obszarze gminy Tabela Wartości dopuszczalnych stężeń zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego Tabela Struktura zużycia energii paliw o raz emisji CO 2 w budynkach użyteczności publicznej w 2014 roku Tabela Emisja zanieczyszczeń oraz dwutlenku węgla z budynków użyteczności publicznej w 2014 roku Tabela Struktura zużycia energii oraz emisji dwutlenku węgla w transporcie kołowym Tabela Wykaz linii przebiegających przez Gminę Samborzec Tabela Wiek pojazdów obsługujących teren gminy Tabela Szacowane zużycie energii oraz emisja dwutlenku węgla w transporcie kołowym publicznym Tabela Podsumowanie zużycia energii oraz emisji CO 2 w transporcie Tabela Prognoza zużycia energii oraz emisji dwutlenku węgla w transporcie do 2020 roku Tabela Ilość opraw oświetlenia ulicznego na terenie Gminy Samborzec Tabela Spis urządzeń oświetlenia drogowego na terenie Gminy Samborzec Tabela Zużycie energii na cele oświetleniowe Tabela Plany inwestycyjne dot. oświetlenia ulicznego Gminy Samborzec Tabela Struktura zużycia energii oraz emisja CO 2 z budynków jednorodzinnych.. 56 Tabela Emisja zanieczyszczeń z budynków jednorodzinnych Tabela Liczba odbiorców w gminie Samborzec w latach Tabela Zużycie energii elektrycznej w gminie Samborzec w latach Tabela Emisja CO 2 z produkcji energii elektrycznej Tabela Wykaz zadań inwestycyjnych planowanych na terenie Gminy Samborzec 62 Tabela Zużycie energii i w Gminie Samborzec w 2014 roku Tabela Emisja CO 2 w Gminie Samborzec w 2014 roku Tabela Zużycie energii i emisja CO 2 w przeliczeniu na osobę w 2014 roku Tabela Prognoza zużycia energii i emisji CO 2 na rok Tabela Zużycie energii i emisja CO 2 w przeliczeniu na osobę w 2020 roku Tabela Plany inwestycyjne dot. oświetlenia ulicznego Gminy Samborzec

137 Tabela Opis działania OŚ001 - Wymiana istniejącej infrastruktury oświetleniowej na infrastrukturę umożliwiającą wykorzystanie energii przyjaznej środowisku Tabela Opis działania M001 Edukacja lokalnej społeczności w zakresie efektywności energetycznej i odnawialnych źródeł energii Tabela Opis działania M002 Montaż mikroinstalacji fotowoltaicznych o mocy 4 kw Tabela Opis działania M003 Instalacja pomp ciepła na potrzeby ogrzewania budynków jednorodzinnych Tabela Opis działania M004 Wymiana kotłowni lub palenisk węglowych na źródła o wyższej niż dotychczas sprawności wytwarzania ciepła spełniające wymagania emisyjne Tabela Opis działania M005 Montaż kolektorów słonecznych na potrzeby przygotowania ciepłej wody użytkowej w budynkach jednorodzinnych Tabela Opis działania M006 Wymiana kotłowni lub palenisk węglowych na kotły na biomasę, biogeniczne paliwo Tabela Opis działania M007 Inwestycje mikrobiogazowni rolniczych o mocy 4 kw Tabela Opis działania M008 Termomodernizacja budynków jednorodzinnych 78 Tabela Opis działania M009 Wymiana starych źródeł ciepła na kotły olejowe 79 Tabela Opis działania M010 Montaż kotła gazowego opalanego gazem ziemnym z sieci Tabela Opis działania M011 Modernizacja wewnętrznych instalacji centralnego ogrzewania w budynkach jednorodzinnych Tabela Opis działania TR001 - Modernizacja i budowa ścieżek rowerowych na terenie gminy Tabela Opis działania TR002 - Promocja i wsparcie transportu publicznego Tabela Opis działania TR003 - Promowanie zachowań energooszczędnych w transporcie ECODRIVING Tabela Opis działania TR004 - Kampanie edukacyjno-informacyjne z zakresu zrównoważonego zużycia energii i ekologii w sektorze transportu Tabela Opis działania TR005 - Wybór przewoźnika dla transportu, którego tabor wyposażony jest w ekologiczne jednostki napędowe Tabela Opis działania BUP001 Poprawa efektywności energetycznej budynku Urzędu Gminy w Samborcu Tabela Opis działania BUP002 Poprawa efektywności energetycznej budynku Szkoły Podstawowej w Chobrzanach Tabela Opis działania BUP003 Poprawa efektywności energetycznej budynku Liceum Ogólnokształcącego w Chobrzanach Tabela Opis działania BUP004 Poprawa efektywności energetycznej budynku Przedszkola w Chobrzanach Tabela Opis działania BUP005 Poprawa efektywności energetycznej budynku Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Samborcu Tabela Opis działania BUP006 Poprawa efektywności energetycznej budynku Szkoły Podstawowej w Skotnikach Tabela Opis działania BUP007 Poprawa efektywności energetycznej budynku Szkoły Podstawowej w Zawierzbiu

138 Tabela Opis działania BUP008 Poprawa efektywności energetycznej budynku Szkoły Podstawowej w Śmiechowicach Tabela Opis działania BUP009 Poprawa efektywności energetycznej budynku Szkoły Podstawowej w Złotej Tabela Opis działania BUP010 Poprawa efektywności energetycznej budynku Strażnicy OSP w Samborcu Tabela Opis działania BUP011 Poprawa efektywności energetycznej budynku Strażnicy OSP w Złotej Tabela Opis działania BUP012 Poprawa efektywności energetycznej budynku Strażnicy OSP w Zajeziorzu Tabela Opis działania BUP013 Poprawa efektywności energetycznej budynku Ośrodka Zdrowia w Chobrzanach Tabela Opis działania BUP014 - Zmiana sposobu ogrzewania budynków użyteczności publicznej z gazowego na ogrzewanie z wykorzystaniem energii gruntu Tabela Opis działania BUP015 - Instalacja ogniw fotowoltaicznych na dachach budynków użyteczności publicznej Tabela Opis działania BUP016 Instalacja kolektorów słonecznych na dachach budynków użyteczności publicznej Tabela Opis działania BUP017- Wymiana okien w budynku gminnym w Chobrzanach Tabela Opis działania PRZ001 - Termomodernizacja budynków przedsiębiorstw Tabela Opis działania PRZ002 Zakup i montaż ogniw fotowoltaicznych Tabela Opis działania PRZ003 - Zakup i montaż kolektorów słonecznych Tabela Planowane inwestycji Gminy Samborzec w zakresie transportu Tabela Opis działania OŚ001 - Wymiana oświetlenia ulicznego na energooszczędne LED Tabela Opis działania OŚ002 - Zastosowanie redukcji mocy oświetlenia ulicznego Tabela Opis działania OŚ003 - Zastosowanie inteligentnego systemu sterowania oświetleniem ulicznym Tabela Wyznaczenie celu redukcji emisji dwutlenku węgla do roku Tabela Wyznaczenie celu redukcji zużycia energii do 2020 roku Tabela Harmonogram rzeczowo-finansowy działań Tabela Finansowanie projektów z POIiŚ Tabela Wskaźniki monitorowania realizacji Planu gospodarki niskoemisyjnej Tabela Analiza SWOT czynniki zewnętrzne i wewnętrzne

139 SPIS RYSUNKÓW Rysunek Położenie gminy Samborzec w powiecie sandomierskim [źródło: 18 Rysunek Liczba ludności w Gminie Samborzec Rysunek Struktura dróg na obszarze Gminy Samborzec Rysunek Strefy energetyczne wiatru w Polsce Rysunek Mapa napromieniowania słonecznego w Polsce (źródło: IMiGW) Rysunek Przeciętne roczne usłonecznienie Rysunek Struktura zużycia energii w budynkach użyteczności publicznej Rysunek Struktura emisji CO 2 w budynkach użyteczności publicznej Rysunek Struktura zużycia energii paliw na potrzeby transportu Rysunek Struktura emisji CO 2 w transporcie Rysunek Struktura zużycia energii w budynkach jednorodzinnych Rysunek Struktura emisji CO 2 z budynków jednorodzinnych Rysunek Struktura zużycia energii elektrycznej w Gminie Samborzec w latach