LESZEK ZUGAJ HISTORIA ADMINISTRACJI W GMINIE BARTOSZYCE W LATACH

Transkrypt

1 LESZEK ZUGAJ HISTORIA ADMINISTRACJI W GMINIE BARTOSZYCE W LATACH LUBLIN 2015

2 LATA Do 1945 roku obszar współczesnej gminy należał do niemieckiej prowincji Prusy Wschodnie. Prowincja podzielona była na rejencje, powiaty i gminy wiejskie (jednostkowe). Okolice Bartoszyc należały do rejencji królewieckiej i powiatu bartoszyckiego. Dalej na zachód funkcjonował powiat iławecki z siedzibą w Iławie Pruskiej. Wiosną 1945 roku, na te obszary wkroczyły wojska Armii Czerwonej wypierając Niemców. Początkowo funkcjonowała radziecka komendantura wojskowa, wkrótce także polska administracja cywilna. 1 W wyniku podziału Prus Wschodnich między Polskę i ZSRR granicę wyznaczono w linii prostej na północ od Bartoszyce dzieląc w poprzek powiaty bartoszycki i iławecki. Uchwałą Rady Ministrów z dnia 14 marca 1945 roku utworzono okręg administracyjny dla tych obszarów - okręg mazurski. Funkcjonowała tu tymczasowa polska administracja. 2 Okręg składał się z 27 powiatów (zwanych początkowo obwodami). Przyjęto zasadę nie dzielenia dotychczasowych, niemieckich powiatów, które stały się podstawą przyszłej administracji. Funkcjonowały zatem, w ramach Polski, okrojony powiat bartoszycki oraz równie podzielony powiat iławecki, mimo że siedziba tego powiatu pozostała po stronie radzieckiej. W czerwcu 1946 roku rozstrzygnięto o przynależności administracyjnych terenów dawnych Prus Wschodnich. Powołano wtedy województwo olsztyńskie. Rozporządzenie weszło w życie 28 czerwca 1946 roku. 3 1 Achremczyk Stanisław, Historii Warmii i Mazur, tom II, , Olsztyn 2011, s Tamże, s Dz. Urz. 1946, nr 28, poz

3 Fragment mapy administracyjnej z 1946 roku. Jednym z podstawowych zadań władz powiatowych było powołanie władz lokalnych wzorowanych na ustroju polskim. Do tej pory funkcjonowały bowiem gminy jednowioskowe (jednostkowe). Każda większa wieś stanowiła w zasadzie odrębną gminę wiejską. Taka była tradycja samorządowa krajów niemieckich. Polska gmina składała się z kilku, kilkunastu a nawet więcej wsi zwanych gromadami (na czele z sołtysami). Na Ziemiach Zachodnich gminy tworzono na podstawie aktów prawnych na poziomie powiatu, dlatego też trudno odnaleźć akty powołania gmin wiejskich z tego okresu. Pierwsze gminy powołano już latem 1945 roku, jednak w następnych latach miały miejsce liczne zmiany granic, nazw i siedzib urzędów. Był to chaotyczny okres pierwszych lat polskiego osadnictwa. Dopiero w końcu lat 40-tych nastąpiła stabilizacja w systemie gminnym na Ziemiach Odzyskanych. Gminy wiejskie zostały objęte przedwojennym prawodawstwem 4 z licznymi zmianami z lat powojennych. Funkcje uchwałodawcze posiadała rada gminy, przemianowana po wojnie na gminną radę narodową. Przed wojną to wójt przewodził jej obradom, nie znano bowiem funkcji przewodniczącego rady. Po wojnie radą kierował przewodniczący gminnej rady narodowej. To właśnie przewodniczący stojący na czele prezydium (zastępca, sekretarz i członek) stawał się w okresie powojennym głównym organem decyzyjnym. Do 1939 roku wyboru radnych dokonywało kolegium złożone z delegatów rad 4 Dziennik Ustaw nr 35, z dnia 13 maja 1933 roku, poz. 294, Dz. U. 1944, nr 5, poz. 22, Dz. U. 1944, nr 14, poz

4 gromadzkich, sołtysów i podsołtysów wszystkich gromad. Po wojnie większość radnych delegowały partie i organizacje społeczne, czyli w praktyce PZPR. Organem wykonawczym był zarząd gminy złożony z wójta, podwójciego i 2-3 członków zarządu - ławników. Przed wojną zarząd gminy z wójtem na czele był zwierzchnikiem całej gminy, po 1945 roku pozycja tego organu spadła do roli wykonawcy uchwał gminnej rady narodowej i prezydium. Organem pomocniczym dla zarządu gminy pozostawał sekretarz gminy, który jako jedyny musiał mieć odpowiednie kwalifikacje. Kierował on pracami urzędników gminnych. W urzędzie gminy zatrudniano kilku pracowników. W standardowym biurze zarządu gminy pracowali: sekretarz gminy, referent finansowo-podatkowy, referent wojskowy, referent gospodarczo-społeczny, drogomistrz, kancelista lub praktykant. Gmina dzieliła się na gromady (główna wieś, mniejsze wsie, przysiółki), odpowiedniki współczesnych sołectw na czele z sołtysem wybieranym przez społeczność gromadzką. Przed wojną funkcjonował także samorząd gromadzki wyrażający się w postaci zebrań gromadzkich. Po 1945 roku rola zebrania została ograniczona, sołtys zaś stał się wykonawcą zarządzeń władz gminnych. Formalnie do 1950 roku funkcjonował samorząd gminny. Praktyka była jednak zupełnie inna. Polska administracja powołała, już w 1945 roku, w ramach powiatu iławeckiego gminy zbiorowe: Albrechsdorf, Bucholc, Gahllenen, Konditen, Landsberg i Petershagen. W sąsiednim powiecie bartoszyckim powstały gminy: Dąbrowa, Gallingen, Lanckorona, Lisków i Szwansfeld. 5 5 Powszechny sumaryczny spis ludności z dnia 14 lutego 1946 roku, Warszawa 1946, s

5 Wyniki spisu powszechnego dla powiatów bartoszyckiego i iławeckiego z lutego 1946 roku. Powszechny sumaryczny spis ludności z dnia 14 lutego 1946 roku, Warszawa 1946, s. 38. W następnych latach następowały zmiany nazewnictwa na polskie. Następowały też zmiany w systemie gminnym. Dopiero na przełomie lat 40-tych i 50-tych nastąpiła stabilizacja. W tym okresie w powiecie iławeckim funkcjonowały między innymi gminy: Galiny, Wojciechy i Pieszkowo, które obejmowały tereny współczesnej gminy Bartoszyce. Do pierwszej z tych gmin na przełomie lat 40-tych i 50-tych przynależały gromady (sołectwa): Bąsze, Gałajny, Lejdy, Molwity, Nowa Wieś, Solno, Toprzyny i Warszkajty. 6 Siedzibą gminy była miejscowość Gałajny, która tuż po wojnie zwała się Galiny 7 i stąd pochodzi nazwa gminy. W skład gminy Galiny wchodziły też miejscowości Bezledy, Głomino i Kromarki, jednak nie stanowiły one gromad (sołectw), lecz wchodziły w skład sąsiednich gromad. Do sąsiedniej gminy Wojciechy z siedzibą Wojciechach należały gromady: Barciszewo, Kiersity, Piasek, Rodnowo, Taplikajmy, Wargielity i Wojciechy. 8 W składzie gminy Pieszkowo funkcjonowały gromady: Bądze, Burkarty, Głądy, Janikowo, Pieszkowo, Pudlikajmy, Wajsnory i Zielenica. 9 Część tego obszaru należy dziś do 6 Wykaz gromad PRL z dnia 1 lipca 1952 roku, Warszawa 1952, s Nie mylić z miejscowością Galiny na południe od Bartoszyc. 8 Tamże. 9 Tamże. 5

6 gminy Bartoszyce. 10 W sąsiednim powiecie bartoszyckim na przełomie lat 40-tych i 50-tych funkcjonowały tylko 4 gminy; Dąbrowa, Galiny, Sępopol i Sokolica. Obszar współczesnej gminy położony był w granicach dawnych gmin: Dąbrowa, Galiny i częściowo Sokolica. Do gminy Dąbrowa z siedzibą w Bartoszycach należały gromady (sołectwa): Dąbrowa, Kiertyny Wielkie, Łapkiejmy, Plęsy, Sędławki, Skitno, Spytajny, Szylina Wielka, Tromity, Wipławki, Wirwilty i Żydowo. 11 W skład gminy Galiny, z siedzibą w Galinach w powiecie bartoszyckim, wchodziły gromady: Galiny, Gromki, Krawczyki, Lusiny, Minty, Osieka i Węgoryty. 12 Natomiast do gminy Sokolica w powiecie bartoszyckim należały gromady: Bieliny, Drawa, Łabędnik, Maszewy, Pasławki, Różyna, Sokolica i Wiatrowiec. 13 Dodatkowo niewielki obszar współczesnej gminy Bartoszyce, wieś Trutnowo, należał pierwotnie do gminy Kiwity w powiecie lidzbarskim. 10 Tamże. 11 Wykaz gromad PRL z dnia 1 lipca 1952 roku, Warszawa 1952, s Prawdopodobnie do tej gminy należały też miejscowości: Borki, Tolko i Łojdy. 12 Tamże. 13 Tamże, pierwszym wójtem gminy Sokolica został Władysław Januszewski, od 1946 roku na tym stanowisku pracował Piotr Dwornowski. Siedziba gminy mieściła się w Sokolicy. 6

7 Podział na gminy z 1952 roku (opracowanie własne) 7

8 W 1950 roku skończono z fikcją samorządu gminnego. Na mocy ustawy z 20 marca 1950 roku O terenowych organach jednolitej władzy państwowej 14 zniesiono wszelki samorząd terytorialny. Jego cały majątek przejęło państwo. Rozwiązano organy wykonawcze gminy (wójt i zarząd gminy) i rady gromadzkie. Wszystkie kompetencje przejęły gminne rady narodowe. Członków rad delegowały partie polityczne i organizacje społeczne. Gminne rady narodowe zbierały się na sesjach raz w miesiącu omawiając najważniejsze sprawy gminne. Głównymi tematami były kwestie podatkowe, spółdzielczości, pomocy sąsiedzkiej, akcji żniwnej itp. GRN wyłaniała ze swego grona stałe komisje problemowe. Gminna rada narodowa wybierała także ze swego grona prezydium GRN składający z następujących osób: przewodniczący, zastępca, sekretarz prezydium i członek prezydium. Był to jednocześnie organ uchwałodawczy i wykonawczy. Prezydium zbierało się na sesjach dwa razy w miesiącu. Etatowymi pracownikami gminy stali się przewodniczący i sekretarz prezydium. Te osoby kierowały działalnością urzędu gminy, zwanego odtąd "prezydium gminy" i kierowały bieżącą działalności gminy. Prezydium gminy (urząd gminy) podzielono na referaty: ogólno-administracyjny, finansowy, spraw socjalnych i kulturalnych, wojskowy i spraw rolnych. Na czele poszczególnych gromad, tak jak poprzednio, stał sołtys. Formalnie wybierany przez ludność wsi, w praktyce powoływany przez władze gminne. Jego praca był niewdzięczna i sprowadzała się do egzekwowania narzuconych ówcześnie obowiązkowych dostaw płodów rolnych i wysokich podatków. 14 Dz. U. 1950, nr 14, poz

9 GROMADZKIE RADY NARODOWE W końcu 1954 roku wprowadzono zupełnie nowy system administracyjny na polskiej wsi. 15 Ustanowiono ustrój gromadzki. Gromady miały stać się zalążkiem dużych, kolektywnych gospodarstw rolnych, na wzór radziecki. Nowe gromady (nie mylić z gromadami - sołectwami z lat ) liczyły od tysiąca do trzech tysięcy mieszkańców i obejmowały po kilka wsi. Na czele danej gromady stała gromadzka rada narodowa (GRN) - organ uchwałodawczy, wybierana w powszechnych wyborach spośród wyznaczonych przez władze kandydatów. Pierwsze wybory do rad gromadzkich przeprowadzono 5 grudnia 1954 roku. Wyborom towarzyszyła wielka akcja propagandowa. Kolejne wybory również przeprowadzano w podobny sposób. Frekwencja zawsze zbliżała się do 100%. Z grona radnych wyłaniano prezydium GRN; przewodniczący, zastępca, sekretarz prezydium i dwóch, trzech członków. 16 Tylko przewodniczący i sekretarz prezydium byli etatowymi pracownikami. Organem pomocniczym było biuro gromadzkie, zwane powszechnie prezydium. Jednym z problemów ówczesnej administracji było rozdrobnienie. W dawnej gminie utworzono po kilka gromadzkich rad narodowych z osobnymi biurami gromadzkimi. Każdej z tych gromad należało zapewnić lokal, sprzęt biurowy i kadry. Często był z tym duży problem. Pensje były niskie i trudno było znaleźć do pracy kompetentne osoby. W latach gromady posiadały bardzo wąskie kompetencje. W praktyce zostały głównie sprowadzone do wykonywania zarządzeń władz powiatowych. Zlikwidowano w tym okresie stanowisko sołtysa wprowadzając powoływanych przez władze pełnomocników gromadzkich. Był to jedyny okres w dziejach wsi polskiej, kiedy nie funkcjonował urząd sołtysa. Gromada składała się z wsi, dla większych z nich ustanowiono pełnomocników. 15 Dz. U. 1954, nr 43, poz Tamże. 9

10 Od lutego 1958 roku weszła w życie nowa ustawa o radach narodowych dająca gromadom większe uprawnienia. 17 Rozpoczęto także proces komasacji gromad w duże jednostki, większość z nich była bowiem kompletnie nieefektywna. Tak jak poprzednio na czele gromady stała gromadzka rada narodowa wybierana w wyborach powszechnych. Władze przywiązywały dużą wagę do wyborów. Pierwsze dwie kadencje rad narodowych były trzyletnie ( , ). Od 1961 roku kadencje rad narodowych były czteroletnie. 18 Przed każdymi wyborami na wsiach przeprowadzano kampanię wyborczą, w postaci zebrań wiejskich. Na zebraniach ludność wysuwała swoje postulaty. Te realne stawały się programem wyborczym. Gromadzkie rady narodowe zbierały się na sesjach raz w miesiącu. Z grona radnych powoływano prezydium; przewodniczący, zastępca i sekretarz prezydium. Prezydium kolegialnie reprezentowało gromadę na zewnątrz. Etatowym pracownikiem był tylko przewodniczący. Prezydium zbierało się na sesjach maksymalnie dwa razy w miesiącu. W tym okresie ( ) nie funkcjonował ścisły podział między organy uchwałodawcze i wykonawcze. Od wiosny 1958 roku zatrudniano sekretarza gromadzkiego jako stałego pracownika nadzorującego pracę biura gromadzkiego. W biurze pracowało kilku urzędników - referentów. Ważną zmianą po 1958 roku, było na nowo ustanowienie sołtysów wybieranych przez społeczność wiejską podczas zebrania wiejskiego. Sołtysów musiała jednak zaakceptować gromadzka rada narodowa lub prezydium GRN. W początku lat 70-tych funkcjonował już formalny podział na sołectwa. W drugiej połowie lat 60-tych rosły uprawnienia gromad (na przykład w kwestiach podatkowych). Od 1968 roku ustanowiono gromadzkiego zootechnika i agronoma, którzy tworzyli gromadzką służbę rolną. W rejonie Bartoszyce funkcjonowały następujące gromady: GROMADA BEZLEDY W skład gromady Bezledy włączono dotychczasowe gromady: Bąsze, Lejdy, Molwity i Solno, miejscowość Piersele z dotychczasowej gromady Warszkajty z gminy Galiny oraz miejscowość Wysieka z dotychczasowej gromady Barciszewo z gminy Wojciechy. 19 Gromada funkcjonowała do końca 1972 roku. Początkowo w powiecie iławeckim, następnie w powiecie górowskim ( ) i wreszcie w powiecie bartoszyckim. 17 Dz.U. 1958, nr 5, poz. 16 (tekst ujednolicony Dz.. U. 1975, nr 26, poz. 139). 18 Daty wyborów: 5 grudnia 1954, 2 lutego 1958, 16 kwietnia 1961, 30 maja 1965, 1 czerwca 1969; 19 Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1954, nr 11, poz

11 GROMADA BARTOSZYCE W skład gromady Bartoszyce włączono dotychczasowe gromady: Dąbrowa, Kiertyny Wielkie, Sędławki, Spytajny oraz obszary miejscowości: Nalikajmy, Wipławki i Zagławki z dotychczasowej gminy Dąbrowa. 20 Z dniem 1 stycznia 1960 roku gromada Bartoszyce powiększyła się o obszar wsi: Gile i PGR-y Czerwona Górka, Kinkajmy i Lisówka ze zniesionej gromady Maszewy, wsi Osieka, Plęsy i Połęcze oraz kolonie Milicz, Perkujki, Bukowo i Lipina ze zniesionej gromady Osieka, wsi Skitno, Szylina, Szylina Mała, Szylina Wielka, Falczewo i Wirwity oraz kolonię Grąd i Wiatrak ze zniesionej gromady Wirwity, dodatkowo włączono do tej gromady także Leginy, Żydowo, kolonię Nowe Witki oraz PGR-Łoskajmy i Zawiersze ze zniesionej gromady Żydowo. 21 Z początkiem 1962 roku do gromady włączono dodatkowo wsie Witki i Tromity ze zniesionej gromady Wiatrowiec. 22 Z początkiem 1968 roku w skład gromady Bartoszyce włączono także obszar PGR Łapkiejmy z gromady Wodukajmy. 23 W takim kształcie terytorialnym gromada funkcjonowała do końca 1972 roku. GROMADA GALINY W skład gromady Galiny włączono dotychczasowe gromady: Galiny, Gromki oraz miejscowość Ciemna Wola z dotychczasowej gromady Minty z gminy Galiny. 24 Z początkiem 1960 roku w skład gromady Galiny włączono wsie Lusiny, Węgoryty, kolonię Pasarka, Pasaria i Witoszyn oraz PGR-y Glitajny i Kosy ze zniesionej gromady Maszewy. Dodatkowo także wsie Brzostkowo, Krawczyki, Minty i Szwaruny oraz kolonie: Klekotki i Szwarunki ze zniesionej gromady Osieka. 25 Z początkiem 1962 roku w skład gromady włączono obszar zniesionej gromady Wozławki (Wozławki, Sułowo, Trutnowo i Warmiany). 26 Gromada funkcjonowała do końca 1972 roku. 20 Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1954, nr 11, poz Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1959, nr 28, poz Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1961, nr 22, poz Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1967, nr 13, poz Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1954, nr 11, poz Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1959, nr 28, poz Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1961, nr 22, poz

12 GROMADA ŁABĘDNIK W skład gromady Łabędnik włączono dotychczasowe gromady: Bieliny, Drawa i Łabędnik oraz miejscowości: Chełmiec, Nowosadki, Pasławki, Śmiardowo i Zawada z dotychczasowej gromady Pasławki oraz miejscowość Spurgle z dotychczasowej gromady Sokolica z gminy Sokolica. 27 Od 1 stycznia 1960 roku gromada Łabędnik powiększyła się o obszar wsi Dębiany, Łabędnik Mały, Maszewy, Nuny i Wardomy ze zniesionej gromady Maszewy. 28 Od 1 stycznia 1962 roku do gromady Łabędnik dołączono także wsie Sokolica i Gruda ze zniesionej gromady Wiatrowiec. 29 Gromada funkcjonowała do 1972 roku. GROMADA MASZEWY W skład gromady Maszewy włączono dotychczasowe gromady: Maszewy z gminy Sokolica, Lusiny i Węgoryty z gminy Galiny oraz miejscowości: Gile, Lisówka i Kinkajmy z dotychczasowej gromady Tromity z gminy Dąbrowa. 30 Gromada Maszewy została uznana za nie przyszłościową. Z końcem 1959 roku gromadę zlikwidowano. Część miejscowości włączono do gromady Bartoszyce (Gile, PGR-y Czerwona Górka, Kinkajmy, Lisówka), Łabędnik (Dębiany, Łabędnik Mały, Maszewy, Nuny oraz Wardomy) oraz do gromady Galiny (Lusiny, Węgoryty, kolonia Pasarka, Pasaria, Witoszyn oraz PGR-y Glitajny i Kosy). 31 GROMADA OSIEKA W skład gromady Osieka włączono dotychczasowe gromady: Osieka i Krawczyki z gminy Galiny oraz Plęsy z gminy Dąbrowa i miejscowości: Brzostkowo, Minty, Szwarunki i Szwaruny z dotychczasowej gromady Minty z gminy Galiny. Gromadę Osieka zlikwidowano już z końcem 1959 roku. Obszar gromady podzielono między sąsiednie gromady Bartoszyce (Osieka, Plęsy, Połęcze, kolonie Milicz, Perkujki, Bukowo i Lipina) oraz Galiny (Brzostkowo, Krawczyki, Minty, Szwaruny oraz kolonie Klekotki i Szwarunki) Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1954, nr 11, poz Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1959, nr 28, poz Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1961, nr 22, poz Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1954, nr 11, poz Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1959, nr 28, poz Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1959, nr 28, poz

13 GROMADA RODNOWO W skład gromady Rodnowo włączono dotychczasowe gromady: Rodnowo i Kiersity z gminy Wojciechy oraz Wajsnory i miejscowości: Burkarty, Guntkajmy, Swalmy, Wojtkowo i Kicina z gromady Burkarty z gminy Pieszkowo. 33 Gromada Rodnowo została zniesiona z końcem czerwca 1968 roku. Cały obszar gromady włączono do sąsiedniej gromady Wojciechy. 34 Gromada funkcjonowała początkowo w ramach powiatu iławeckiego. W latach należała do powiatu górowskiego, od 1962 do powiatu bartoszyckiego. GROMADA WIATROWIEC W skład gromady Wiatrowiec włączono dotychczasowe gromady: Wiatrowiec, Różyna oraz miejscowości Sokolica i Gruda z dotychczasowej gromady Sokolica, Kinwągi z dotychczasowej gromady Pasławki z gminy Sokolica jak również miejscowości: Tromity i Witki z dotychczasowej gromady Tromity z gminy Dąbrowa oraz południowo-zachodnia część dotychczasowej gromady Sępopol o powierzchni 70 ha. Gromada Wiatrowiec funkcjonowała do końca 1961 roku. Następnie jej obszar podzielono między sąsiednie gromady Łabędnik (Sokolica i Gruda), Sępopol i Bartoszyce (Witki i Tromity). 35 GROMADA WIRWILTY W skład gromady Wirwilty weszły dotychczasowe gromady: Szylina Wielka i Wirwity z gminy Dąbrowa, obszar gromady Rusajny z gminy Sępopol i miejscowości: Liski i Roskajmy z dotychczasowej gromady Roskajmy z gminy Sępopol oraz miejscowość Skitno z dotychczasowej gromady Skitno z gminy Dąbrowa. Z końcem 1960 roku gromadę zniesiono i włączono jej obszar do gromady Bartoszyce (Skitno, Szylina, Szylina Mała, Szylina Wielka, Falczewo i Wirwilty oraz kolonie Grąd i Wiatrak) oraz pozostały obszar do gromady Sępopol Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1954, nr 11, poz Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1968, nr 9, poz Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1961, nr 22, poz Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1959, nr 28, poz

14 GROMADA WOJCIECHY W skład gromady Wojciechy włączono dotychczasowe gromady: Wojciechy, Wargielity 37, Piasek, Taplikajmy oraz miejscowości: Barciszewo, Wólka i Pilwa z dotychczasowej gromady Barciszewo z gminy Wojciechy. 38 Z początkiem lipca 1968 roku w skład gromady Wojciechy włączono obszar sąsiedniej gromady Rodnowo. 39 Gromada funkcjonowała początkowo w ramach powiatu iławeckiego. W latach należała do powiatu górowskiego, od 1962 do powiatu bartoszyckiego. Gromada Wojciechy działała do końca 1972 roku. GROMADA ŻYDOWO W skład gromady Żydowo włączono dotychczasowe gromady: Łapkiejmy 40 i Żydowo oraz obszary miejscowości: Leginy z dotychczasowej gromady Wipławki i Przewarszyty z dotychczasowej gromady Skitno z gminy Dąbrowa, jak również obszar miejscowości Gulkajmy i Judyty z dotychczasowej gromady Domarady z gminy Sępopol. 41 Gromadę Żydowo zniesiono już z końcem 1960 roku. Cały jej obszar włączono do sąsiedniej gromady Wodujakajmy (Łapkiejmy, PGR Gajek, Gierczyn, Jeleń Park, Parkoszewy, Pełkity, Judyty, Gulkajmy i Przewarszyty) oraz do gromady Bartoszyce (Leginy, Żydowo, kolonia Nowe Witki oraz PGR Łoskajmy i Zawiersze) Dziś Worgielity. 38 Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1954, nr 11, poz Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1968, nr 9, poz Z miejscowością Parkoszewo. 41 Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1954, nr 11, poz Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1959, nr 28, poz

15 Podział na gromady w 1955 roku (opracowanie własne) 15

16 Akt powołania gromadzkich rad narodowych z 1954 roku (Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1954, nr 11, poz. 50) 16

17 Akt powołania gromadzkich rad narodowych z 1954 roku (Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1954, nr 11, poz. 50) 17

18 Akt powołania gromadzkich rad narodowych z 1954 roku (Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1954, nr 11. poz. 50) 18

19 GMINNE RADY NARODOWE (GMINY) W 1972 roku władze centralne doszły do wniosku, że system gromadzkich rad narodowych, ustanowiony w latach 50-tych, nie przystaje do nowej rzeczywistości. W miejsce gromad powołano gminy - podobnie jak przed 1954 rokiem. Reforma weszła w życie z dniem 1 stycznia 1973 roku. Według ustawy o gminach, gminne rady narodowe pozostawały organem władzy państwowej i podstawowym organem samorządu społecznego na terenie gminy. Dalej ustawa głosiła: Gminna rada narodowa zapewnia wykonanie na terenie gminy zadań państwowych, wzrost i unowocześnienie produkcji, ze szczególnym uwzględnieniem produkcji rolnej, rozwój gospodarczy, społeczny i kulturalny gminy, zaspokajanie potrzeb bytowych ludności oraz umocnienie dyscypliny społecznej. 43 Wprowadzono wyraźny podział między funkcjami stanowiącymi i wykonawczymi. Najważniejszym organem gminy stała się gminna rada narodowa - organ uchwałodawczy. Wybory do gminnych rad narodowych przeprowadzono po raz pierwszy w dniu 9 grudnia 1973 roku. Dlatego też początkowo w gminnych radach narodowych zasiadali dawni radni gromadzcy (styczeń-listopad 1973). Pierwsza sesja GRN, w początkach stycznia 1973 roku, miała uroczysty charakter. Przybyły przedstawiciel władz zwierzchnich wręczył władzom gminnym symboliczny akt powołania gminy, często przechowywany do dziś. Wybory do rad narodowych przeprowadzono następnie: 5 lutego 1978 roku, 17 czerwca 1984 roku 44 i 19 czerwca 1988 roku. Frekwencja według oficjalnych obwieszczeń była bardzo wysoka, z wyjątkiem ostatnich, kiedy to podano faktyczne wyniki. Gminna rada narodowa liczyła od 20 do 50 członków i zbierała się na sesjach co 1-2 miesiące. Radni nie pobierali diet. Przewodniczącym rady zostawał obligatoryjnie, w latach , pierwszy sekretarz gminnego komitetu PZPR. Przewodniczący GRN, jego zastępcy i szefowie komisji gminnych tworzyli prezydium gminnej rady narodowej. Prezydium gminnej rady narodowej reprezentowało gminę na zewnątrz. Organ ten zbierał się na sesjach przeciętnie raz w miesiącu. Zupełną nowością w systemie gminnym było powołanie naczelnika gminy - organu wykonawczego wobec GRN i prezydium GRN. Naczelnik gminy był powoływany i odwoływany przez wojewodę. Gminna rada narodowa mogła początkowo tylko wyrażać niewiążącą opinię o kandydaturze. 45 Naczelnik gminy stał na czele urzędu gminy, który podzielono na trzy piony; biura urzędu gminy na czele z sekretarzem biura UG, gminną służbę rolną (GSR) z kierownikiem oraz urząd stanu cywilnego z kierownikiem USC na czele. Gmina dzieliła się na sołectwa z sołtysami wybieranymi na zebraniach wiejskich. 43 Dz. U. 1972, nr 49, poz Powinny się odbyć w 1982 roku, lecz z uwagi na stan wojenny przesunięto ten termin. 45 Dz. U. 1972, nr 49, poz

20 Na obszarze współczesnej gminy Bartoszyce powołano z początkiem 1973 roku dwie gminy; Bartoszyce i Galiny. W skład gminy Bartoszyce włączono sołectwa: Barciszewo, Bąsze, Burkarty, Dąbrowa, Falczewo, Kiersity, Kiertyny Wielkie, Leginy, Lejdy, Nalikajmy, Osieka, Plęsy, Połęcze, Posłusze, Rodnowo, Skitno, Solno, Spytajny, Szylina, Taplikajmy, Tromity, Wajsnory, Wawrzyny, Wirwilty, Wojciechy i Żydowo. 46 Do sąsiedniej gminy Galiny włączono sołectwa: Galiny, Gromki, Krawczyki, Łabędnik, Maszewy, Minty, Sokolica, Trutnowo, Węgoryty. 47 Z początkiem czerwca 1975 roku weszła w życie reforma administracji ustanawiająca dwustopniowy podział (zamiast trzystopniowego; województwa, powiaty, gminy). Zlikwidowano powiaty, tworząc jednocześnie nowe, mniejsze województwa (zamiast 17 województw 49). Gminy Bartoszyce i Galiny włączono do województwa olsztyńskiego. 48 W 1976 roku w całym kraju przeprowadzono weryfikację gmin. Nie wszystkie gminy, według władz, spełniały narzucone zadania. Wiele gmin zlikwidowano, w tym także gminę Galiny w powiecie bartoszyckim. Jej obszar włączono do sąsiedniej gminy Bartoszyce. Likwidacja gminy Galiny miała miejsce z końcem stycznia 1977 roku Dz. Urz. WRN Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1972, nr 13, poz Tamże. 48 Dz. U. 1975, nr 17, poz Dz. U. 1977, nr 2, poz

21 Akt powołania gmin Bartoszyce i Galiny (Dz. Urz. WRN Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1972, nr 13, poz. 176) 21

22 Zmiany polityczne z lat spowodowały pewne zmiany w ustroju gminnym. Zrezygnowano z obligatoryjnego zajmowania przez sekretarza komitetu gminnego PZPR funkcji przewodniczącego prezydium. Większe zmiany wprowadzono ustawą z 20 lipca 1983 roku o systemie rad narodowych i samorządu terytorialnego 50. Powołano nowe instytucje na kształt samorządu terytorialnego. Każde sołectwo stało się jednostką samorządu wiejskiego. Samorząd wiejski otrzymał prawo do dysponowania własnymi funduszami, ale nie uzyskał osobowości prawnej. Zebrania wiejskie decydowały o sprawach lokalnych, powoływały sołtysa i radę sołecką jako organy wykonawcze. Na czele rady mógł stanąć przewodniczący rady sołeckiej, ale często kierował nią sołtys, pełniący jednocześnie funkcję przewodniczącego rady sołeckiej. Sołectwo mogło uchwalić swój statut i powoływać komisje. Nadzór nad samorządem wiejskim sprawowała rada narodowa i naczelnik. Nowa ustawa obligowała naczelnika gminy i GRN do respektowania uchwał zebrań wiejskich. Wszelkie sprawy dotyczące poszczególnych wsi musiały być ustalane z danym samorządem wiejskim. Wybory do rad sołeckich przeprowadzono jesienią 1984 roku, natomiast kolejne jesienią 1988 roku. W latach 80-tych wzrosła też rola gminnych rad narodowych w procesie powoływania naczelnika gminy. Zmiany zapoczątkowane w 1989 roku doprowadziły do uchwalenia nowej ustawy o samorządzie gminnym, który nadał samorządność dotychczas istniejącym gminom. Z końcem kwietnia 1990 roku zakończyła się, przed terminem, kadencja rad narodowych. Dla gmin rozpoczął się nowy okres w dziejach gmin. 50 Dz. U. 1983, nr 41, poz

23 ANEKS - SPISY RADNYCH GROMADZKICH I GMINNYCH (przepisałem literalnie nazwiska ze źródła, jednak czasem w źródle zdarzały się błędy, za co z góry przepraszam) GROMADA BEZLEDY Kadencja Kadencja Stańczyk Czesław Gut Antoni Dymianiuk Mikołaj Dolny Jan Strzelec Kazimierz Mamińska Genowefa Ścibek Władysława Brejnak Józef Piechota Andrzej Strzelec Kazimierz Rachubko Józef Szpakowski Ferdynand Sołoducha Artem Skrzypa Jan Hołowczuk Adam Reluga Władysław Bielecki Józef Koncewicz Maria Bralski Wacław Matuszyk Jan Niedźwiedzka Alicja Bralski Wacław Kwiliński Michał Szydełko Michał Matusiak Zygmunt Rapacz Andrzej Kadencja Kadencja Dolny Jan Archaniołowicz Leonard Daniel Tymiński Piotr Pleński Czesław Olech Roman, Zamaro Henryk Bilewicz Aleksander Szurnicka Maria Walentynowicz Benedykt Niemas Józef Troczyk Lubomira Traczyk Lubomira Krysiak Władysław Pikuła Henryk Borkowski Aleksander Groszyk Jan Łężniak Ludwik Pobieraj Stanisława Kamiński Wacław Pokusiński Józef Hołowczuk Adam Kamiński Wacław Ogonowski Jan Lipiński Józef Matuszyk Jan Gołowczuk Adam Koncewicz Maria Kerbaun Beno Matulewicz Jan Nosarzewski Marceli Kryśkiewicz Mieczysław Piechota Andrzej 51 Radni rozpoczęli działalność w grudniu 1954 roku, jednak oficjalna publikacja list radnych miała miejsce w styczniu 1955 roku. Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1955, nr 1, poz Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1958, nr 2, poz Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1961, nr 11, poz Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1965, nr 10, poz

24 Kadencja (1973) 55 Pokusiński Józef Pleński Czesław Sójka Michał Rolkowski Jan Traczyk Lubomira Matulewicz Władysław Różycka Lubomira Pytelewska Agnieszka Groszyk Jan Dach Teofil Janowicz Stanisław Lubaczewski Kazimierz Gołowczuk Adam Sołoducha Arten Nosarzewski Marceli Woźniak Zdzisław GROMADA BARTOSZYCE Radni kadencji Radni kadencji Kafarski Bogusław, Jurgielewicz Zygmunt, Szutek Bazyli, Staszkiewicz Aleksandra, Majak Stefania, Sikorski Stanisław, Monkiewicz Czesław, Minkowicz Adam, Żyndul Józef, Piątkowski Tadeusz, Kaszuba Stefan, Jaroszewicz Bronisław, Wójciak Bronisława, Brudzyński Adolf, Grządka Stanisław, Kwieciński Jan, Wójcik Edward, Jurgielewicz Zygmunt Popławski Aleksander Wójciak Bronisława Malinowski Jan Dubicki Ignacy Zdobylak Marek Szutek Bazyli Stachyra Antoni Bulejak Kazimierz Zielonka Stanisław Wójcik Jan Brudzyński Adolf Nikonowicz Wiktor Monkiewicz Czesław Kostaniecki Zdzisław Sławiński Piotr Urbański Bronisław Warda Bolesław Sokolski Antoni Łozowski Bronisław 55 Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1969, nr 8, poz Radni rozpoczęli działalność w grudniu 1954 roku, jednak oficjalna publikacja list radnych miała miejsce w styczniu 1955 roku. Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1955, nr 1, poz Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1958, nr 2, poz

25 Radni kadencji Radni kadencji Staniak Jan Staniak Jan Klamra Regina Klamra Regina Korzeniewski Józef Andruszkiewicz Jan Stefańczyk Alina Stanusz Bolesława Harhaj Mikołaj Tarasewicz Stanisław Szponar Edward Szponar Edward Wójciak Bolesław Warwas Wacław Warwas Wacław Malinowski Jan Waręcki Stanisław Szutek Bazyli Jurgielewicz Zygmunt Jurgiel Wiktor Szutek Bazyli Bała Jan Karczmarczyk Irena Staszkiewicz Aleksandra Brudziński Adolf Bagiński Tadeusz Bagiński Tadeusz Staszkiewicz Aleksandra Warda Bolesław Bała Jan Malinowska Jadwiga Brudzyński Adolf Piniaha Piotr Bulejak Kazimierz Rajtaik Franciszek Malinowska Jadwiga Michalski Zygmunt Lipiec Stefan Jankowski Władysław Grela Władysław Sokólski Antoni Kozłowski Konstanty Bryl Jadwiga Martynkien Janusz Leszczyńska Krystyna Wojnicz Ludwik 58 Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1955, nr 1, poz Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1958, nr 2, poz

26 GROMADA GALINY Radni kadencji Radni kadencji Dyrko Władysława, Jaksina Józef Kępiński Czesław, Ludwiniak Bronisław Nowik Alfons, Chomiuk Józef Sławiński Mieczysław, Mackiewicz Alfons Wiszniewska Wanda, Rożkowicz Stefan Zdunek Witold, Kosakowski Stanisław Brzyski Michał, Mikołajczyk Jan Speruda Piotr, Woronowski Aleksander Dudek Janina, Wołoch Adela Jacyszyn Jan Speruda Piotr Prościński Piotr Poczepowicz Czesław Borek Aniela Mazul Jerzy Garbacz Jan Kadencja Kadencja Kulesza Wacław Szołoch Edward Lokaj Józef Łokaj Józef Kozłowska Weronika Guzanek Helena Pliszka Czesław Łozowski Michał Wasilewska Irena Tomczyk Józef Melęda Stanisław Woronowska Stefania Tomczyk Józef Łokociejewski Jan Krzywiec Jan Czesnakowski Henryk Poczepowicz Czesław Chomiuk Józef Niedziółka Henryk Gajowiak Helena Droździel Edward Wołoch Adela Bawszewicz Melania Baranowski Stanisław Gierach Stanisław Skóra Helena Krzyiszycha Julian Krzyszycha Julian Poczepowicz Czesław Kosakowski Stanisław Prościński Piotr Szporka Zenon Szporka Zenon Wojciuszkiewicz Stanisław Kasjaniuk Aleksander Chodań Eugeniusz Lemieszek Józef Wermiński Józef Grabowski Ryszard Wojciuszkiewicz Stanisław Kodź Czesław Krzywice Jan Dajek Stanisław Mażul Jerzy Woronowska Stefania Tomaszewski Władysław 60 Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1955, nr 1, poz Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1958, nr 2, poz Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1961, nr 11, poz Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1965, nr 10, poz

27 Dusza Marian Kuś Czesław Rakieć Zygmunt Teleon Piotr Iwachów Jan s. Jana Kadencja (1973) 64 Marszałek Jan Guzanek Helena Kulesza Wacław Saulewicz Jan Tomczyk Józef Łokaj Marian Woronowska Stefania Ławrynowicz Edward Kosakowski Franciszek Borek Teresa Jankowski Wiktor Kmita Maria Rodziewicz Henryk Wawrzyniak Daniel Mackiewicz Stanisław Chodań Eugeniusz Walczak Genowefa Krutelewicz Helena Brończyk Stefan Krzywiec Jan Rakieć Zygmunt Sołowiej Wincenty Dajek Stanisław Dusza Marian Matejunas Stefan Zawadzki Bronisław Brudzyński Jan 64 Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1969, nr 8, poz

28 GROMADA ŁABĘDNIK Radni kadencji Radni kadencji Kaczyński Bolesław, Dudek Stanisław, Kelnerowski Henryk, Bejnerowicz Wanda, Oniszczuk Mikołaj, Witt Herbert, Jagieło Władysław, Strzedziński Henryk, Domino Danuta, Siwiński Jan Żukowski Stefan Polak Roman Nakonieczny Grzegorz Kosobucki Wacław Butajło Antoni Świątek Władysław Budkiewicz Franciszek Zawadzki Adam Choruży Stanisław Bieniek Władysław Czerlunczakiewicz Jan Ben Piotr Kołek Józef Staniec Mieczysław Broda Jan Kadencja Kadencja Dworak Michał Witt Herbert Bieniek Władysław Chmielewski Romuald Litwińska Jadwiga Dworak Michał Witt Herbert Herman Marianna Grądzki Zdzisław Hryszko Bazyli Borys Cecylia Broda Jan Zając Antoni Choruży Stanisław Borys Piotr Rogala Józef Pliszka Czesław Golubski Franciszek Choruży Stanisław Czerlunczakiewicz Jan Deleżuch Romualda Olszowy Mieczysław Lewandowski Jerzy Sawicka Władysława Czerlunczakiewicz Jan Dąbrowski Mieczysław Grygalun Stanisław Przybyłek Leokadia Wierciński Antoni Wierciński Antoni Żemło Kazimierz Dąbrowski Mieczysław Dziemiańczyk Jan Martusewicz Jan Grygalun Stanisław Binkul Stanisław Kuzia Adam Jerzy Żemło Kazimierz 65 Radni rozpoczęli działalność w grudniu 1954 roku, jednak oficjalna publikacja list radnych miała miejsce w styczniu 1955 roku. Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1955, nr 1, poz Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1958, nr 2, poz Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1961, nr 11, poz Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1965, nr 10, poz

29 Kadencja (1973) 69 Pliszka Czesław Lewandowski Jerzy Herman Marianna Borys Cecylia Chmielewski Romuald Lemiesz Stanisław Marczak Franciszek Deleżuch Romualda Przybyłek Leokadia Komar Mieczysław Łukasik Jan Dziura Franciszek Kibicki Marian Czarnota Jan Paszkowski Antoni Wierciński Antoni Binkul Stanisław Nakonieczny Michał Grygalun Stanisław Dziełak Eugeniusz Całka Henryk GROMADA MASZEWY Radni kadencji Radni kadencji Mońko Ludwika, Szalast Stanisław, Kuzia Antoni, Wieleński Józef, Świstek Kazimierz, Grygalun Stanisław, Słodziński Józef, Żukowski Stefan, Biliński Henryk, Gołębiowski Józef, Lemieszek Józef, Stróżyk Wacław, Szabracki Stanisław, Dudek Feliks, Lewczuk Anastazja Żabiński Jan Mońko Hipolit Kupisz Bronisław Sawicki Bronisław Chiński Jan Sawicka Władysława Wileński Józef Wierciński Antoni Sufryda Tadeusz Szporka Zenon Grygalun Stanisław Dworak Michał Lemieszek Józef Kosjaniuk Aleksander Walczak Jan 69 Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1969, nr 8, poz Radni rozpoczęli działalność w grudniu 1954 roku, jednak oficjalna publikacja list radnych miała miejsce w styczniu 1955 roku. Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1955, nr 1, poz Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1958, nr 2, poz

30 GROMADA OSIEKA Radni kadencji Radni kadencji Aleksiejczuk Wincenty Korzeniewski Zygmunt Pieniacha Piotr Kaźmieruk Stefan Żurawska Irena Czupajło Jan Mioduski Józef Iwaszkiewicz Wacław Sobolewski Jan Pałyga Józef Monkiewicz Janina Smoliński Rajmund Tomczyk Józef Smoliński Zenon Oskroba Teodor Korzeniewski Zygmunt Sobolewski Jan Wojtysiak Mieczysław Dobnik Stanisław Pieniaha Piotr Łokoj Józef Kulesza Wacław Mihol Michał Żurowska Irena Mioduski Józef Tomczyk Józef Sanlewicz Konstanty Brygoła Aleksander GROMADA RODNOWO Radni kadencji Radni kadencji Onufrejuk Albina Huszcza Zenon Dymidziuk Grzegorz Demidziuk Grzegorz Kuliński Eugeniusz Sosnowska Zofia Jabłonowski Saturnin Kuliński Eugeniusz Zapotoczny Teodor Wojtkiewicz Jan Jakimow Jarosław Trofimiuk Józef Andrukaniec Mieczysław Bożyczko Zenon Rapcewicz Jan Wojtkiewicz Antoni Ciosek Franciszek Gąsior Stanisłąw Gąsior Stanisław Ogulewicz Witold Dobrowolska Kazimiera Rabcewicz Jan Baliński Stanisław Pauperowicz Marian Markowski Stanisław Gilis Józef Kędzierska Jadwiga 72 Radni rozpoczęli działalność w grudniu 1954 roku, jednak oficjalna publikacja list radnych miała miejsce w styczniu 1955 roku. Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1955, nr 1, poz Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1958, nr 2, poz Radni rozpoczęli działalność w grudniu 1954 roku, jednak oficjalna publikacja list radnych miała miejsce w styczniu 1955 roku. Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1955, nr 1, poz Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1958, nr 2, poz

31 Kadencja Kadencja Rabcewicz Jan Szwed Jan Wojtkiewicz Antoni Rudzki Leon s. Leona Bożyczko Marian Bożyczko Marian Demidziuk Grzegorz Huszcza Rajmund Wojtkiewicz Jan Trochimiuk Józef Jakimow Jarosław Wojtkiewicz Antoni Trochimiuk Józef Kakojejko Jan Orłowski Lucjan Rabcewicz Jan Szwed Jan Onufrejuk Albina Markowska Helena Demidiuk Grzegorz Czajkowska Janina Rychel Piotr Kowalczyk Jan Ogulewicz Witold Ogulewicz Witold Kowalczyk Jan Kapturski Stanisław Baran Roman Iwanowski Benedykt Gwoździkowska Anastazja GROMADA WIRWILTY Radni kadencji Radni kadencji Stankiewicz Bronisław Zełobowski Jan Grzechulski Józef Stankiewicz Bronisław Szczerba Władysław Korzeniewski Józef Zawadzka Mieczysława Filipiuk Marian Flis Stanisław Możdżyński Stefan Możdżyński Stefan Machaj Andrzej Gębarowski Klemens Cieplak Józef Rybacki Tadeusz Matusewicz Józef Klamra Władysław Częścik Czesław Słowik Józef Koniszewski Jan Curyło Aniela Miziak Edward Pacyński Jacek Słowik Józef Wójciak Bolesław Rybacki Tadeusz 76 Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1961, nr 11, poz Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1965, nr 10, poz Radni rozpoczęli działalność w grudniu 1954 roku, jednak oficjalna publikacja list radnych miała miejsce w styczniu 1955 roku. Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1955, nr 1, poz Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1958, nr 2, poz

32 GROMADA WOJCIECHY Radni kadencji Radni kadencji Małachowski Franciszek Wąsik Stanisłąw Radziwinowicz Anatol Smagała Stanisław Gawroński Stanisław Turek Bolesław Czopek Franciszek Baliński Marian Deptuła Stanisław Sobolewski Albin Zinkiewicz Zygmunt Kordek Paweł Bartoszko Wiktor Grądzki Józef Kaczmarczyk Józef Suchta Kazmierz Iwanowski Wacław Iwanowski Wacław Grądzki Józef Zienkiewicz Zygmunt Danilewicz Wincenty Biały Piotr Leszczyński Edward Kłosowski Stanisław Węsik Stanisław Lejsa Adam Żubrowski Stanisław Baran Michał Pawłowska Teofila Szymański Wacław Mackiewicz Jan Malinowski Henryk Szwed Jan Polewaczyk Bolesław Marczak Jan Iwanowicz Piotr Kaukas Stanisław Niemas Józef Kadencja Kadencja Więcław Józef Kudaszewicz Bogdan Wojtala Stanisław Borkowska Jana Irena Baliński Marian Stefanowicz Władysław Lech Ignacy Sokołowski Feliks Malinowski Henryk Krupiczowicz Emilia Lech Ignacy Łach Roman Jasiecki Jan Sobolewski Albin Bieniek Władysław Wasilewski Stefan Drabiszczak Michał Mieczkowska Melania Kordek Paweł Lejsa Adam Bartoszewicz Ignacy Puchalik Stefan Smagała Stanisław Kłosowski Stanisław Puchalik Stefan Jabłonowski Jan Bokisz Stefan Malinowski Henryk Chowańśki Mieczysław Rudnicki Ryszard Korpusik Franciszek Sobolewski Albin 80 Radni rozpoczęli działalność w grudniu 1954 roku, jednak oficjalna publikacja list radnych miała miejsce w styczniu 1955 roku. Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1955, nr 1, poz Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1958, nr 2, poz Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1961, nr 11, poz Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1965, nr 10, poz

33 Szwed Mirsoława Kłosiewski Stanisław Szydlik Władysław Kadencja (1973) 84 Bieniek Władysław Kordek Paweł Bokisz Jan Wasilewski Marian Więcław Janina Świerzek Marian Kudaszewicz Bogdan Chowańska Stanisława Wąsik Stanisław Przybylski Czesław Sobolewski Albin Rudnicki Ryszard Kowalczyk Barbara Balcerzak Stanisław Kakojejko Jan Bożyczko Marian Rudzki Leon Lenczewski Józef Onufrejuk Albina Wojtkiewicz Antoni Gładkowski Wojciech Jaremus Grzegorz Sokołowski Feliks Łach Roman Ogulewicz Witold Plich Ryszard Leszczycki Jan 84 Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1969, nr 8, poz

34 GROMADA ŻYDOWO Radni kadencji Radni kadencji Siergiej Irena Szymański Bolesław Draks Stanisław Setnik Genowefa Wróblewski Franciszek Wowręty Jan Piotrowski Kazimierz Hryszko Marian Sul Piotr Picza Stanisław Burda Olga Paluch Julian Wychódzki Józef Krutul Alfons Chmielewski Hieronim Pakisz Włodzimierz Bernard Czesław Minkiewicz Augustyn Bohdanowicz Wincenty Łazar Jan Chmielewski Hieronim Stoltz Janusz Michniewicz Piotr Stoniak Jan 85 Radni rozpoczęli działalność w grudniu 1954 roku, jednak oficjalna publikacja list radnych miała miejsce w styczniu 1955 roku. Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1955, nr 1, poz Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1958, nr 2, poz

35 GMINNA RADA NARODOWA BARTOSZYCE Kadencja Kadencja Przybylski Czesław, Balcerzak Stanisław, Sieklucki Stanisław, Szołtun Aleksander, Wąsik Stanisław, Hotys Danuta, Łuński Grzegorz, Wojtkiewicz Czesław, Huszcza Janina, Ogulewicz Witold, Kakojejko Jan, Pokusiński Józef, Dach Teofil, Czarnuszewicz Genowefa, Różycka Lubomira, Gołowczuk Adam, Bakalarczyk Jerzy, Gut Stanisław, Groszyk Jan, Matulewicz Władysław, Bulejak Kazimierz, Kozłowski Konstanty, Pawlak Stefan, Morawski Piotr, Szutek Wacław Bazyli, Pych Czesław, Kucharczyk Karolina, Janczyk Eugeniusz, Suprynowicz Michał, Michał Zygmunt, Grela Władysław, Pszczółkowska Alina, Dimitrijew Aleksy, Klamra Regina, Warchoła Jan, Curyło Tadeusz, Mocarska Katarzyna, Pasławski Eugeniusz, Bogucka Bożena Elżbieta, Kiziniewicz Jan Kaczmarek Genowefa, Pych Czesław, Bielski Ryszard, Anosiewicz Piotr, Wójcik Janusz, Kozłowski Konstanty, Curyło Tadeusz, Dobrzyńska Filomena, Czunkiewicz Mirosław, Gawerski Henryk, Pętoś Idzi, Dimitrijew Aleksy, Kasprowicz Stanisław, Chilczuk Anna, Michalski Zygmunt, Naumowicz Witalis, Groszyk Jan, Piszczek Grzegorz, Krasuska Krystyna, Szerechan Krystyna, Bulejak Kazimierz, Matulewicz Władysław, Różycka Lubomira, Matulewicz Jan, Dziewa Aleksander, Kotulski Tadeusz Jan, Łach Roman, Wojtkiewicz Czesław, Plich Ryszard Franciszek, Przybylski Czesław, Wąsik Stanisław, Matuszewska Krystyna Teresa, Szablak Wincenty Józef, Iwanowicz Antoni, Mizak Jan, Bobrowicz Władysława, Kink Witold, Borejek Jerzy Szczepan, Matejunas Stefan, Kulesza Wacław, Boiwkam Paweł, 87 Dz. Urz. WRN Olsztyn, 1973, nr 13, poz

36 Guzanek Helena, Tomczyk Józef, Olender Kazimierz, Szypcio Halina, Czajkowski Jerzy Jan, Kalisz Tomasz, Kossakowski Kazimierz, Świątek Zofia, Herman Marianna Kadencja Kadencja Monkiewicz Ryszard, Pętoś Idzi, Kotulski Tadeusz, Kucharski Adam, Rokicka Zofia, Garbaczewski Marian, Kopytko Zdzisław, Karwowska Henryka, Tatur Stanisław, Tiszuk Roman, Liman Zenon, Kasprowicz Zbigniew, Groszyk Jan, Matusiak Zygmunt, Bronisławska Celina, Suchodolski Apolinary, Matulewicz Jan, Lewandowski Józef, Mikita Jan, Okuniewicz Stanisław, Orłowski Tomasz, Szabracki Kazimierz, Łach Roman, Mackiewicz Elżbieta, Drabiszczak Jan, Bokisz Józef, Jakóbczyk Józef, Kaczyński Kazimierz, Zdziobło Jan, Wilumow Stefan, Kink Witold, Kulesza Wacław, Kanclerz Czesław, Kurczyna Henryk, 36 Kucharski Adam Józef, Bała Kazimierz, Kwiecińska Łucja Zofia, Tomaszewicz Tadeusz, Czerniak Halina, Sidor Stefan, Rymko Andrzej Wiesław, Kwiatkowski Roman, Bobel Jadwiga, Frąckowiak Zbigniew Wojciech, Szerejko Józef, Pętoś Idzi, Szablak Mieczysław Józef, Tekieli Krystian, Bronisławska Celina Grażyna, Chmura Tadeusz, Gabryszewska Marianna, Lewandowski Józef, Wojtkiewicz Waldemar, Fiedorowicz Ryszard, Loba Halina, Orłowski Tomasz, Opaliński Krzysztof, Bałuch Mirosław Stefan, Bokisz Józef, Drabiszczak Jan, Przybylski Bogdan Jan, Kapanajko Kazimierz, Kolasiński Kazimierz, Kanclerz Czesław, Szewczyk Mikołaj Witold, Tomczyk Kazimierz, Kurczyna Henryk Bronisław, Masiulaniec Anna,

37 Ostapowicz Zbigniew, Czajkowski Jerzy, Lotek Eugeniusz, Kibicki Leszek, Szypcio Halina, Czerlunczakiewicz Jan 88 Artymiak Halina, Kuzia Krystyna, Łojewski Czesław, Gaber Jadwiga, Wrona Zbigniew, Komajda Henryk 89 GMINNA RADA NARODOWA W GALINACH Kadencja Kmita Maria, Matejunas Stefan, Murawski Piotr Zdzisław, Wierciński Antoni, Woronowska Stefania Teresa, Boiwka Paweł, Saulewicz Jan, Tomczyk Józef, Bobrowicz Władysława, Jaskólski Antoni, Skarol Henryk Czesław, Brończyk Stefan, Truchanowicz Witold, Borek Jerzy, Szporka Zenon, Chmielewski Romuald, Kossakowski Kazimierz, Nakonieczny Michał, Kozłowska Janina, Binkul Stanisław, Kalisz Tomasz, Szypcio Halina, Czajkowski Jerzy Jan, Giruć Sabina, Paszkowski Antoni 88 Dz. Urz. Województwa Olsztyńskiego, 1984, nr 1, poz Dz. Urz. Województwa Olsztyńskiego, 1988, nr 9, poz