Napo i znaki bezpieczeństwa: Lekcja nr 2 Znaki nakazu/znaki ratunkowe

Transkrypt

1 Napo i znaki bezpieczeństwa: Lekcja nr 2 Znaki nakazu/znaki ratunkowe (7 9 lat) Wskazówki dla nauczyciela Nigdy nie jest za wcześnie na zapoznanie dzieci z podstawowymi pojęciami dotyczącymi bezpieczeństwa, które dorośli określają terminem bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP). Napo to wesoły bohater kreskówki, który pomaga dzieciom przemyśleć, zrozumieć i wprowadzać w życie zasady bezpieczeństwa. Więcej informacji o Napo można znaleźć na stronie: Pod tym adresem znajduje się szeroki wybór filmów z Napo, które można dowolnie wykorzystać podczas własnych zajęć. Niektóre z podstawowych pojęć z dziedziny bezpieczeństwa, prezentowanych w ramach tej lekcji, można powiązać z programem dydaktycznym, który został już przez uczniów omówiony. Prezentowane tu materiały to prawdziwa skarbnica pomysłów, które pozwolą nauczycielowi zintegrować pojęcia z dziedziny bezpieczeństwa z treścią lekcji. Materiał może stanowić samodzielną lekcję lub część szerszego projektu. Tak jak to zostało pokazane, projekt odwołuje się do innych zajęć, ale jego głównym celem jest wykorzystanie zabawnych przygód animowanego bohatera do zaznajomienia dzieci z różnymi rodzajami znaków bezpieczeństwa, wyjaśnienia im, co oznaczają poszczególne znaki i w jaki sposób chronią przed wypadkiem lub chorobą. Dokument zawiera również pełny konspekt lekcji, w który zaprezentowano przykładowe wykorzystanie przedstawionych pomysłów. Część pierwsza zawiera przegląd aktywności, celów i pomocy do wykorzystania na zajęciach. Po niej zamieszczono bardziej szczegółowy konspekt trzyczęściowej lekcji oraz propozycje dodatkowych zadań. Jeśli uznasz, że potrzebujesz więcej informacji na temat podstawowych zagadnień bezpieczeństwa omówionych w tym projekcie, dodatkowe informacje znajdziesz w Arkuszu pomocy do konspektu lekcji w części trzeciej.

2 Cele dydaktyczne Uświadomić uczniom istnienie wielu znaków ostrzegawczych i wyjaśnić, dlaczego są ważne Ocenić sposób, w jaki znaki przekazują swoje znaczenie Uświadomić uczniów, w jaki sposób korzystać ze znaków, aby zachować bezpieczeństwo Grupy oceniają wzajemnie swoje wyniki i sprawdzają własną wiedzę na temat znaczenia różnych kształtów znaków Można użyć masek do przygotowania wystawy w klasie Przegląd aktywności Patrz szczegółowy konspekt lekcji * 40/45 minut Obejrzyj film z Napo dołączony do tej lekcji: Opowieść o znakach: Wprowadzenie Niebieskie koło (znaki nakazu) ochron słuchu Zielony prostokąt (znaki ratunkowe ) Wyjście awaryjne 2/6 Propozycje aktywności: Omówić każdą scenkę co się w niej dzieje i dlaczego. Sporządzić listę kilku czynników, które spowodowały, że bohaterowie nie zwrócili uwagi na znaki. Pokazać wybrane znaki z pełnego zestawu znaków zawartych w dyrektywie UE (patrz Arkusz pomocy). Omówić podstawowe zasady dotyczące kolorystyki i kształtu znaków bezpieczeństwa. Narysować przykład każdego znaku. Wyjaśnić cel/przydatność znaków i ich różne znaczenia. Podczas pracy w grupach każda grupa musi wskazać znak w określonym kształcie koło i prostokąt który oznacza nakaz. Zrobić ze znaków maski, które można umieścić na patykach i trzymać przy twarzy. Zastanowić się, jak znaki mogłyby mówić lub postępować, żeby ludzie je dostrzegli, np. łagodny głos i ruchy ciała mogą informować, mocny, głośny i stanowczy głos i język ciała mogą oznaczać nakaz. Omówić typowe zagrożenia, które napotykamy w codziennym życiu i porozmawiać o tym, jaki mają związek ze znakami. Nauczyciel może przećwiczyć i zaprezentować te zadania przed przystąpieniem do pracy w grupie, jeśli jest to konieczne. Podczas ogólnej dyskusji w grupie sprawdzić wiedzę uczniów na temat tego, co mówią i co oznaczają znaki oraz dlaczego są ważne. Zadania dodatkowe mogą dotyczyć zbadania innych znaków, np. prostych znaków drogowych, oraz opracowania znaku dla szkoły. Wymagane pomoce Film z Napo (dołączony) Zwykły papier i kolorowe kredki do rysowania znaków Szablony z kształtami dla niektórych uczniów (dołączone) Niebieskie i zielone kartony oraz patyki do wykonania masek Materiały te można pobrać ze strony: Nawiązania do innych przedmiotów Wiedza o życiu, społeczeństwie i zdrowiu Poznanie zasad bezpieczeństwa oraz osób, które mogą pomóc zachować bezpieczeństwo Uczniowie uczą się dostrzegać, w jaki sposób ich zachowanie ma wpływ na innych ludzi Matematyka Rozpoznawanie kształtów Nauki przyrodnicze Rozpoznawanie znaków ostrzegawczych i zwracanie na nie uwagi Wiedza o społeczeństwie Rozpoznawanie zagrożeń, ocena i kontrola ryzyka Język obcy/język ojczysty Wymyślanie prostych zdań podczas objaśniania znaków Bezpieczeństwo na drodze Rozpoznawanie i dostrzeganie znaków ostrzegawczych

3 *Szczegółowy konspekt lekcji Efekt dydaktyczny Będę umiał(a) wyjaśnić, dlaczego znaki bezpieczeństwa są ważne i co oznaczają różne kształty znaków. Cele lekcji Dowiedzieć się, dlaczego znaki pomagają zachować bezpieczeństwo Zidentyfikować znaki o kształcie oznaczającym ratunek lub nakaz. Rozpoczęcie 5 minut Pokaż znak i zapytaj, co oznacza, gdzie go można zobaczyć i dlaczego należy go przestrzegać (tzn. wyjaśnij, czemu służą znaki bezpieczeństwa). Pytania: Jakie znaki znajdujące się w okolicy szkoły, domu, na drogach pamiętasz? Czy zdarza Ci się NIE zwrócić uwagi na jakiś znak? Omów typowe zagrożenia, jakie napotykamy w codziennym życiu. Porozmawiaj o tym, w jaki sposób są one powiązane ze znakami. Główna aktywność 40 minut Pokaż krótki film z Napo dołączony do lekcji: Opowieść o znakach Wprowadzenie Niebieskie koło (znaki nakazu) ochron słuchu Zielony prostokąt (znaki ratunkowe ) Wyjście awaryjne 3/6 1. Po każdym fragmencie omów przesłanie dotyczące znaków. Przedstaw inne znaki, z którymi dzieci mogły zetknąć się w okolicy szkoły (patrz Arkusz pomocy). Uczniowie mogą wymyślić głosy dla poszczególnych znaków. 2. Omów podstawowe zasady dotyczące kolorów i kształtów znaków bezpieczeństwa. Poproś o narysowanie zielonego prostokąta oznaczającego WYJŚCIE AWA- RYJNE oraz niebieskiego koła oznaczającego NAKAZ STOSOWANIA OCHRONY GŁOWY. Niektórzy uczniowie mogą użyć załączonych szablonów. 3. Poproś o zrobienie z tych znaków masek poprzez wycięcie ich z grubego kartonu, a następnie umieszczenie na patykach. 4. Uczniowie nadają znakom różne głosy, zakrywając twarz maską i wypowiadając odpowiednie ostrzeżenia. 5. Uczniowie pracują w grupach nad wymyśleniem historii/scenki do odegrania (takiej jak w filmie o Napo), w której opowiedzą, jak znaki mogą ochronić ludzi przed niebezpieczeństwem. 6. Przedstawienie scenek na forum klasy.

4 Ogólna dyskusja i ocena 5 minut Sprawdź znajomość różnych kształtów i kolorów znaków zgodnie z poniższymi kryteriami. Nauczyciel i uczniowie oceniają efekt nauki, korzystając z poniższego narzędzia: Złoto: Umiem podać przynajmniej pięć znaków ratunkowych i nakazu; potrafię wyjaśnić, co znaczą i dlaczego są ważne Srebro: Umiem podać dwa rodzaje znaków; potrafię wyjaśnić, co znaczą i dlaczego są ważne. Brąz: Umiem podać jeden rodzaj znaków; potrafię wyjaśnić, co oznacza i dlaczego jest ważny. Zadanie dodatkowe A. Przyjrzyj się innym znakom, takim jak te na poniższym przykładzie, i opracuj najlepszy znak dla swojej szkoły. B. Wyjaśnij, czym są środki ochrony indywidualnej, także na bazie filmów z Napo okulary ochronne, kask ochronny, obuwie ochronne, ochrona słuchu, rękawice. Krótkie filmy z Napo, które można wykorzystać do opracowania zadań dodatkowych, można znaleźć na stronie: 4/6

5 ARKUSZ POMOCY DLA NAUCZYCIELA Napo i znaki bezpieczeństwa: Lekcja nr 2 Znaki nakazu/znaki ratunkowe Opowieść o znakach Pierwszy film z serii filmów o Napo to wprowadzenie do znaków i symboli BHP napotykanych w miejscu pracy. Stanowi on użyteczny przewodnik dla nowo zatrudnionych i cenny sposób na odświeżenie wiedzy dla pozostałych pracowników. W filmie przedstawiono różnorodne sytuacje w miejscu pracy, w których znaki BHP odgrywają ważną rolę. Film jest odpowiedni dla wszystkich sektorów i pracowników wszystkich szczebli, w szczególności dla osób młodych przechodzących szkolenie lub odbywających praktyki. Celem filmu jest informowanie odbiorców o znakach BHP w miejscu pracy, propagowanie wiedzy o tym, jak istotne jest przestrzeganie tych znaków oraz poznanie i rozpoznawanie znaczenia znaków na podstawie ich kształtu i koloru. Każda z kilkunastu scenek odnosi się do sytuacji w miejscu pracy, gdzie Napo spotyka znaki, które ożyły, aby nauczyć go, jak je rozpoznawać. Znaki pozwalają też zrozumieć NAPO, jak ważne jest przestrzeganie zasad bezpieczeństwa. Sekwencje ukazują, co się dzieje, jeśli nie przestrzega się znaków, a także jakie techniczne i organizacyjne przeszkody uniemożliwiają skuteczne funkcjonowanie tych znaków. Dyrektywa dotycząca znaków bezpieczeństwa Dyrektywa UE dotycząca znaków bezpieczeństwa (dyrektywa Rady 92/58/EWG) została przyjęta w celu ujednolicenia znaków bezpieczeństwa w państwach członkowskich UE, tak aby w każdym miejscu oznaczały to samo. Zgodnie z postanowieniami dyrektywy pracodawcy muszą umieścić odpowiednie znaki bezpieczeństwa w miejscach, gdzie nie można uniknąć lub odpowiednio zmniejszyć niebezpieczeństw w inny sposób, np. przez zabezpieczenia techniczne i bezpieczną organizację pracy. Nie ma potrzeby umieszczania znaków w miejscach, gdzie znak bezpieczeństwa nie przyczyni się do ograniczenia ryzyka lub gdzie ryzyko jest niewielkie. Tam, gdzie to jest konieczne, przepisy wymagają umieszczenia w miejscu pracy znaków stosowanych w transporcie drogowym w celu regulowania ruchu; dodatkowo pracodawcy mają obowiązek konserwacji umieszczanych znaków bezpieczeństwa i wyjaśnienia pracownikom znaczenia nowych znaków oraz poinstruowania ich, jak powinni się zachowywać po zauważeniu znaku bezpieczeństwa. 5/6 Postanowienia mają zastosowanie do wszystkich miejsc i działań, gdzie zatrudnieni są ludzie. Podstawowe terminy zdefiniowane w dyrektywie Znaki bezpieczeństwa i/lub zdrowia w miejscu pracy znaki określające informacje lub instrukcje na temat bezpieczeństwa i/lub zdrowia w pracy za pomocą tablicy znaków, barwy, znaku świetlnego lub sygnału akustycznego, komunikatu werbalnego lub sygnału ręcznego, zależnie od okoliczności. Komunikat werbalny z góry ustalony komunikat słowny wypowiadany głosem człowieka lub głosem sztucznym. Sygnał ręczny ruch i/lub układ rąk i/lub dłoni, który w zakodowanej formie kieruje osobami wykonującymi czynności mogące stanowić ryzyko lub niebezpieczeństwo.

6 Niniejsza lekcja obejmuje następujące kategorie znaków: Znaki nakazu Znak nakazu znak nakazujący szczególne zachowanie (np. nakaz stosowania ochrony oczu). Cechy charakterystyczne: okrągły kształt biały piktogram na niebieskim tle część niebieska ma pokrywać co najmniej 50 % powierzchni znaku Znaki ewakuacyjne Znak ewakuacyjny znak informujący o wyjściach ewakuacyjnych, wyjściach awaryjnych lub o urządzeniach przeciwpożarowych. Wyjście ewakuacyjne kierunek ruchu w lewo ochrony oczu ochrony głowy Wyjście ewakuacyjne kierunek ruchu w prawo ochrony słuchu ochrony stóp Pierwsza pomoc ochrony rąk kombinezonu ochronnego Znak stały lokalizacja sprzętu przeciwpożarowego Przekazują ważne i szczegółowe informacje; powinny stanowić element kompleksowego systemu wyjść ewakuacyjnych. 6/6 Nakaz przechodzenia w oznakowanym miejscu Ogólny znak nakazu Gaśnica ochrony twarzy Pierwsza lekcja z cyklu Napo i znaki bezpieczeństwa wprowadza znaki ostrzegawcze i zakazu.* Niniejsze pomoce naukowe zostały opracowane przez Europejską Agencję Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy (EU-OSHA) w konsultacji z konsorcjum NAPO HSE (Wielka Brytania), DGUV (Niemcy), INAIL (Włochy), INRS (Francja), SUVA (Szwajcaria) oraz AUVA (Austria).