Dr Katarzyna Klafkowska-Waśniowska Zakład Prawa Europejskiego WPiA UAM, w Poznaniu

Transkrypt

1 Zakres prawa do publicznego udostępniania w dyrektywie PE i Rady 2001/29/WE z dnia 22 maja 2001 r. w sprawie harmonizacji niektórych aspektów praw autorskich i pokrewnych w społeczeństwie informacyjnym a problem zamieszczania linków. Dr Katarzyna Klafkowska-Waśniowska Zakład Prawa Europejskiego WPiA UAM, w Poznaniu

2 Konspekt Przesłanki uznania za publiczne udostępnienie utworu Stan harmonizacji Wyroki TSUE w zakresie eksploatacji internetowej Zastosowanie wykształconych reguł do problemu linkowania w sprawie Svensson Konsekwencje

3 Harmonizacja prawa do publicznego udostępniania

4 Dyrektywa 2001/29/WE Główne cele: Rozwój społeczeństwa informacyjnego Rozwój nowych produktów i usług Pewność prawa + wysoki poziom ochrony własności intelektualnej Konkurencyjność przemysłu europejskiego Pojawienie się nowych form eksploatacji

5 Prawo do publicznego udostępniania utworu dalsza harmonizacja Zakres harmonizacji we wcześniejszych dyrektywach Harmonizacja horyzontalna w zakresie praw autorskich Harmonizacja prawa do udostępniania na żądanie (making available right podawanie do publicznej wiadomości)

6 Harmonizacja poza dyrektywą 2001/29/WE Dyrektywa 2006/115 w sprawie najmu i użyczania oraz niektórych praw pokrewnych (wersja skodyfikowana) Dyrektywa 96/9 w sprawie ochrony baz danych Dyrektywa 93/83 w sprawie przekazu satelitarnego i kablowego

7 Pakiet uprawnień w ramach prawa do publicznego udostępniania utworu Nadawanie Zamieszczenie utworu w sieci (making available ) Retransmisja (reemisja) Retransmisja internetowa Mediakabel C-89/04 Airfield NV C-431/09 ITV Broadcasting C- 607/11 Publiczne odtwarzanie Zamieszczenie linków? FAPL C-403/08, SCF C- 135/10 Svensson, Bestwater, Cmore Entertainment

8 Obecność publiczności SGAE v Rafael Hoteles (C-306/05) PP Ireland (C-162/10) Sillogikis Diacheirisis C- 136/09 OSA C- 351/12 Circul Globus C-283/10 Bezpośrednie wykonywanie lub przedstawianie utworu

9 TSUE - wykładnia Egeda v Hoasa C-293/98 SENA v Nos C-245/00 Postanowienia prawa Unii, w których brak odwołania do prawa krajowego, muszą być interpretowane w sposób autonomiczny i jednolity w całej Unii SGAE v Rafael Hoteles kluczowe przesłanki

10 Zakres harmonizacji Standard minimalny? Standard maksymalny? Svensson: stoi na przeszkodzie temu, aby państwo członkowskie mogło przyznać podmiotom prawa autorskiego szerszą ochronę w drodze ustanowienia przepisu przewidującego, że pojęcie publicznego udostępniania obejmuje szerszy zakres działań niż działania wymienione w tym przepisie. Harmonizacja pełna ale nie wyczerpująca?

11 publiczny charakter przekazu Mediakabel C-89/04 przeznaczone do powszechnego odbioru równoczesnego odbioru tych samych obrazów przez nieokreśloną liczbę potencjalnych telewidzów Lagardère Active Broadcast C-192/04 Ograniczona liczba osób nie może być postrzegana jako krąg odbiorców, ponieważ ten ostatni musi się składać z nieokreślonej liczby potencjalnych słuchaczy/odbiorców Koncepcja wspólna dla prawa autorskiego i medialnego Tezy z wyroku w sprawie SCF a OSA

12 Udostępnienie utworu Czy musi być transmisja/przekaz? Pkt preambuły dyrektywy 2001/29/WE Prawo to obejmuje każdą publiczną transmisję lub retransmisję utworów, drogą przewodową lub bezprzewodową, w tym nadawanie programów; prawo to nie powinno obejmować żadnych innych działań. [Zakres art. 3 ust. 2] należy rozumieć prawo obejmujące wszystkie czynności polegające na udostępnieniu takich przedmiotów odbiorcom nieznajdującym się w miejscu, z którego przedmiot objęty ochroną jest podawany do wiadomości i nieobejmujące jakichkolwiek innych czynności. wyłączne prawo do podawania do publicznej wiadomości utworów chronionych prawem autorskim lub każdego innego przedmiotu objętego ochroną, na drodze interaktywnej transmisji na żądanie

13 Wykładnia pojęcia udostępnianie (communication) Nie jest definiowane w sposób wyczerpujący Interpretacja w kontekście danej sytuacji Interpretacja w kontekście celów i założeń dyrektywy (szeroko) Techniczny sposób udostępnienia nie jest decydujący Podanie do publicznej wiadomości jako umożliwienie dostępu?

14 Pozostałe przesłanki Nowa publiczność Inny technicznie sposób przekazu Zarobkowy charakter udostępniania

15 Podsumowanie Pełna harmonizacja Dozwolony użytek ograniczony postanowieniami dyrektywy Wpływ na wykładnię art. 6 pkt 3, art. 17, art. 50 pkt 3 Niejednolite stosowanie przesłanek przez TSUE

16 Problem zamieszczania linków

17 Rodzaje linków Link prosty - do strony głównej, domowej link głęboki (deep link) bezpośredni dostęp do konkretnej podstrony z pominięciem strony głównej, dostęp bezpośrednio do pliku, otwarcie w nowym oknie Framed link ramki (okienko) na stronie użytkownika, aktywacja po kliknięciu w ikonkę Embedded link - treści z innej strony ukazują się bezpośrednio na stronie na której był link (press & play) Inline link przeglądarka wyświetla obraz jako część strony internetowej, gdzie zamieszczono link, brak aktywności po stronie użytkownika Jak zachować technologiczną neutralność?

18 Prawo zwielokrotniania i publicznego udostępniania utworów Art. 2 Państwa Członkowskie przewidują wyłączne prawo do zezwalania lub zabraniania bezpośredniego lub pośredniego, tymczasowego lub stałego zwielokrotniania utworu, przy wykorzystaniu wszelkich środków i w jakiejkolwiek formie, w całości lub częściowo Art. 3 ust. 1 Państwa Członkowskie powinny zapewnić autorom wyłączne prawo do zezwalania lub zabraniania na jakiekolwiek publiczne udostępnianie ich utworów, drogą przewodową lub bezprzewodową, włączając podawanie do publicznej wiadomości ich utworów w taki sposób, że osoby postronne mają do nich dostęp w wybranym przez siebie miejscu i czasie.

19 C-466/12 Nils Svensson, Sten Sjögren, M.Sahlman,P.Giad, v Retriever Sverige AB. Stan faktyczny : zamieszczanie linków do artykułów prasowych dziennikarzy Göteborgs-Posten, publikowanych na stronie internetowej gazety w otwartym dostępie. Kliknięcie i przeglądanie artykułów bez wrażenia że otwierana jest inna strona internetowa. Pytania prejudycjalne: Czy okoliczność, że ktokolwiek inny niż posiadacz [podmiot] praw autorskich [prawa autorskiego] do określonego utworu zamieszcza na swej witrynie internetowej odsyłający do tego utworu link, na który można kliknąć, stanowi publiczne udostępnienie utworu w rozumieniu art. 3 ust. 1 dyrektywy [2001/29]? Brak opinii Rzecznika Generalnego! Wyrok z r.

20 Tezy z opinii rzecznika Opinia rzecznik generalnej E.Sharpston z r. w sprawie C-351/12 OSA: 1) Szeroka interpretacja pojęcia publiczne udostępnianie 2) Sposób udostępnienia nie jest decydujący 3) Nieokreślona i znaczna ilość potencjalnych odbiorców 4) Nowy krąg publiczności 5) Osiąganie korzyści majątkowych istotna wskazówka

21 Kontrowersje w ustawodawstwach krajowych Niemcy: Paperboy 2003r., Vorschaubilder I 2010r. (Google s Image Search) Pytanie prejudycjalne skierowane przez BGH w sprawie Bestwater C-348/13 Holandia: Sanoma & Playboy v GS Media - sąd II Instancji w Amsterdamie 2013r., - zamieszczenie linku co do zasady nie jest udostępnieniem publicznie utworu Kanada : (Supreme Court) Crookes v Newton, zniesławienie, US: United States District Court, S.D. New York, Pearson Education Inc. v Isahev, Leykina (2013)

22 Kontrowersje wokół sprawy Svensson Opinia European Copyright Society : 1) brak w wypadku udostępniania linków transmisji, 2) Link hiperłącze nie przekazują utworu jako takiego 3) brak nowej publiczności Opinia ALAI : 1) Linki które umożliwiają dostęp 2) Linki które odsyłają (refer) do utworów

23 Tezy wyroku Svensson nie stanowi czynności publicznego udostępnienia w rozumieniu tego przepisu [art. 3 ust. 1] udostępnienie na stronie internetowej linków, na które można kliknąć, odsyłających do utworów chronionych ogólnie dostępnych na innej stronie internetowej.

24 Udostępnianie linków a udostępnianie utworu Link jako przypis, podanie adresu, lokalizacji, niezbędny warunek komunikacji internetowej. Communicating something is very different from merely communicating that something exists or where it exists (Crookes v Newton, Kanada) Tlum: Komunikowanie czegoś a komunikowanie że coś istnieje, lub gdzie istnieje to dwie różne sprawy - Czy jest to akt analogiczny do umieszczenia utworu na serwerze? - Czy pojęcie prawa publicznego udostępniania na żądanie obejmuje zwielokrotnienie? Np. Cache-copies - Podanie adresu czy droga na skróty? - Podanie lokalizacji czy wykorzystywanie treści?

25 kryterium nowej publiczności Geneza: wyrok w sprawie SGAE odbiorniki telewizyjne w hotelach, klienci: nowa publiczność Wyrok w sprawie ITV Broadcasting i inni ( r.,) kryterium nowej publiczności zbędne, w przypadku odmiennego technicznie sposobu przekazu Uzasadnienie w sprawie Svensson: jeśli dochodzi do obejścia ograniczeń zastosowanych przez stronę, na której znajduje się chroniony utwór, w celu ograniczenia dostępu publiczności jedynie dla klientów tejże strony gdy utwór nie pozostaje dłużej do dyspozycji publiczności na stronie internetowej, na której został pierwotnie udostępniony, lub gdy jest on dostępny, ale teraz jedynie dla ograniczonej publiczności

26 Kiedy publiczność jest nowa Zabezpieczenia techniczne ograniczające dostęp do strony Utwór na stronie nie jest w ogóle publicznie dostępny Utwór nie został umieszczony w sieci za zgodą podmiotu uprawnionego (art. 6 pkt 3 pr. aut.)

27 Korzystanie z legalnego źródła ACI ADAM C-435/12 Naruszenie dyrektywy 2001/29/WE w sytuacji gdy prawo krajowe nie rozróżnia korzystania dla dozwolonego użytku z legalnego i nielegalnego źródła Sprawa Bestwater konsekwencje dla linkowania

28 Koncepcje dorozumianej licencji/zgody Założenie, że udostępniając w sieci wyraża się dorozumianą zgodę np. na indeksowanie w wyszukiwarkach Czy linkowanie ma charakter komercyjny (usługa) Czy usługa oparta jest całkowicie o systematyczne udostępnianie linków Czy linkowany materiał jest wybierany głównie przez dostawcę usługi czy przez działania użytkownika (T.Pihlajarine) Narzędzie do produkcji treści a nie komunikacji

29 Cmore Entertainment C-279/13 Link do transmisji meczy hokejowych, obejście obowiązku zapłaty Czy sposób w jaki udostępniany jest link ma znaczenie? Embedded links w portalach społecznościowych i na stronach komercyjnych

30 Konsekwencje wyroku w sprawie Svensson Swoboda komunikacji Użytkownicy internetu niepewność? Monitorowanie zamieszczanych linków? Korzystanie na zasadzie cytatu? Wydawcy prasy i twórcy treści- warunek ograniczenia dostępu Wyszukiwarki internetowe, aggregatory treści

31 Komentarze Polaryzacja stanowisk i technologiczna neutralność Koncepcje dorozumianej licencji Brak harmonizacji pośredniej odpowiedzialności cywilnej w prawie Unii Przeciwdziałanie piractwu

32 Udostępnianie linków a zwielokrotnianie Zwielokrotnianie nagłówków jako elementu linku (zamieszczający link) Przeglądanie stron internetowych (browsing) jako zwielokrotnianie utworów (otwierający link): Sprawa C-360/13 Public Relations Consultants Association Ltd v The Newspaper Licensing Agency &others ( w toku)

33 Art. 5 ust. 1 - tymczasowe zwielokrotnianie w celu: Transmisji w sieci przez pośrednika Legalnego korzystania FAPL - objęcie wyjątkiem tymczasowego zwielokrotniania w dekoderach cyfrowych, podczas odbioru nadań.

34 Konsultacje Komisji w sprawie reformy prawa autorskiego Czy udostępnianie linku do utworu lub przedmiotu chronionego powinno ogólnie lub w szczególnych okolicznościach wymagać zgody uprawnionego? Czy przeglądanie stron internetowych powinno ogólnie lub w szczególnych okolicznościach wymagać zgody uprawnionego? Stanowisko Rządu Polskiego z r.