produkcja roślinna Jak przezimują zboża? ZBOŻA NR 2/2016 (116) 25 lutego Takie specyficzne obserwacje są nieco kłopotliwe,

Transkrypt

1 NR 2/2016 (116) Spis treści KPODR zaprasza 25 lutego biuletyn Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie Minikowo tel sekretariat@kpodr.pl Jak przezimują zboża? Gdy pszenica źle przezimuje... Wczesnowiosenne nawożenie azotem Jak ocenić stan ozimin? Na kolekcji odmian w Grubnie (3) Kalkulacje rolnicze: jęczmień jary Sprzedaż bezpośrednia Wsparcie dla sektora hodowlanego Planowane działania PROW Konferencja Innowacyjne działania na rzecz poprawy polowej pojemności wodnej gleb praktyczne znaczenie dla zbóż i rzepaku Przysiek, 3 marca Konferencja Rozwój produkcji drobiu szanse i zagrożenia Minikowo, 4 marca XXIV Forum Pszczelarzy Przysiek, 5 marca Jarmark Wielkanocny Przysiek, 19 marca Więcej informacji na produkcja roślinna ZBOŻA Jak przezimują zboża? Obecnie ukazał się prawdziwy obraz plantacji ozimin, które w wielu miejscach nie wyglądają najlepiej. Silne mrozy na przełomie roku zniszczyły wiele odmian ozimych zbóż i rzepaku. Jak już pisaliśmy, o przezimowaniu zbóż decyduje przede wszystkim stan węzła krzewienia. Trzeba więc poczekać na reakcję plantacji na warunki pogodowe, czyli na odrost żywych roślin tym bardziej, że w marcu mogą występować również inne uszkodzenia. Dla tych, którzy wcześniej chcą znać diagnozę, istnieje sposób na przyspieszenie wegetacji poprzez: przykrycie fragmentów pola białą agrowłókniną lub przezroczystą folią w kilku miejscach i obserwowanie, czy są odrosty i ile ich jest (metoda łatwiejsza, ale nieco dłuższa przy niskich temperaturach); pobranie w kilku miejscach łopatą roślin z glebą (także zamarzniętą) i włożenie ich do wazonów, kuwet itp. pojemników, przeniesienie do ciepłych jasnych pomieszczeń i obserwowanie odrostów (metoda trudniejsza, ale szybsza). Takie specyficzne obserwacje są nieco kłopotliwe, ale dają dość szybko pewność odnośnie stanu plantacji, a więc możliwość szybszego podjęcia decyzji o jej pozostawieniu lub likwidacji. Już po kilku dniach widać reakcję roślin, a w ciągu dni wynik będzie całkiem czytelny. Jednak już teraz wiadomo, że wiele plantacji w naszym regionie będzie musiało być przesianych: Jęczmień ozimy praktycznie wymarzł w całości i mógł się zachować tylko sporadycznie. W życie strat praktycznie nie ma, kondycja roślin średnia. W pszenżycie ozimym straty są nieduże, ale kondycja roślin nie jest najlepsza. W pszenicach straty są znacznie większe niż na to wyglądało jeszcze dwa tygodnie temu. W wielu miejscach co najmniej połowa powierzchni plantacji uległa zniszczeniu, przy czym największe znaczenie miały terminy siewu i dobór odmian. Wstępnie w naszej ocenie odmiany krajowe przezimowały znacznie lepiej. Ważna była też lokalizacja plantacji. Marek Radzimierski

2 zboża Gdy pszenica źle przezimuje... W tym roku przedwiosenne zasilenie ozimin azotem będzie miało decydujące znaczenie, ze względu na słabszą kondycję roślin. Najpierw jednak trzeba określić stan przezimowania plantacji, szczególnie pszenicy ozimej. W tym celu należy dokonać lustracji plantacji i określić liczbę żywych roślin na jednostce powierzchni (1 m 2 ) oraz ocenić równomierność obsady. Samo uszkodzenie liści nie świadczy o złym przezimowaniu; miernikiem przeżycia rośliny jest żywotność węzła krzewienia. W celu przeprowadzenia oceny należy w kilku miejscach na 1 ha policzyć żywe rośliny wewnątrz ramki 50x50 cm i wynik pomnożyć przez 4, a następnie obliczyć średnią ze wszystkich pomiarów. Zgodnie z zaleceniami IUNG, na plantacjach o zachowanej dużej i średniej obsadzie roślin pszenicy technologia uprawy nie ulega zmianie. Natomiast na plantacjach o małej obsadzie roślin należy zwiększyć pierwszą dawkę azotu o około 20 kg N/ha w stosunku do dawki zalecanej i koniecznie zastosować ją w okresie ruszenia wegetacji, a następnie kontrolować zachwaszczenie. Najważniejsze jest jednak podjęcie decyzji: przesiewać czy nie. Zawsze po trudnej zimie jest z tym kłopot. W tym roku mieliśmy do czynienia z dużymi spadkami temperatur przy braku okrywy śnieżnej, co spowodowało znaczne wypadnięcia roślin. W podjęciu decyzji może pomóc poniższa tabela. Ważne są tutaj dwie zasady pozwalające lepiej ocenić stan plantacji: aby pozostawić plantację obsianą w opóźnionym terminie, powinna ona mieć gęstszą obsadę roślin, gdyż ma mniej czasu na krzewienie uzupełniające; odmiany silnie krzewiące się mają większe zdolności regeneracji, dlatego mogą być rzadsze po przezimowaniu. Przy zbyt małej, dyskwalifikującej plantację obsadzie roślin należy dokonać przesiewu, najlepiej pszenicą jarą lub jęczmieniem. Jeżeli plon ma być wykorzystany na cele paszowe, uprawa przedsiewna może być ograniczona do rozsiania nawozu azotowego i kultywatorowania lub użycia agregatu uprawowego. W przypadku uprawy odmian jakościowych pszenicy jarej lub jęczmienia browarnego wskazana jest płytka orka, nawożenie azotem i bronowanie lub zespół uprawek przedsiewnych. Jesienne stosowanie herbicydów w pszenicy ozimej nie limituje możliwości przesiewu pszenicą jarą i jęczmieniem jarym. Możliwe będzie ograniczanie występowania w łanie jarych form chwastów, poprzez stosowanie w późniejszym okresie zabiegów zgodnie z zaleceniami Instytutu Ochrony Roślin. Marek Radzimierski Zagęszczenie roślin pszenicy ozimej wiosną po ruszeniu wegetacji na glebach kompleksów pszennych dobrych i bardzo dobrych oraz żytniego bardzo dobrego, po dobrych przedplonach (wg IUNG) Termin siewu Odmiany Liczba roślin na 1 m 2 gleby pszenne duża średnia mała dyskwalifikująca plantację Liczba roślin na 1 m 2 gleby żytnie duża średnia mała dyskwalifikująca plantację Optymalny Opóźniony słabo krzewiące się > <120 > <160 średnio krzewiące się > <110 > <130 dobrze krzewiące się > <90 > <110 słabo krzewiące się > <150 > <180 średnio krzewiące się > <130 > <150 dobrze krzewiące się > <110 > <130 zboża 2 Wczesnowiosenne nawożenie azotem W tym roku mamy duży dylemat: zasilać czy likwidować plantacje zbóż ozimych? Konieczne jest sprawdzenie na każdym polu, jak przezimowały rośliny, szczególnie pszenice i pszenżyta. Jęczmień ozimy na pewno trzeba przesiać (chociaż mogą być wyjątki). Jeżeli obsada żywych roślin jest większa niż 150 szt./m 2 i mamy nadzieję, że plantacja się zregeneruje, trzeba jak najwcześniej wyjść w pole z nawozem azotowym w formie saletry. Nawet gdy ozimina nie wykazuje oznak zadowalającej regeneracji, nawożenie można potraktować jako przedsiewne pod roślinę, którą będzie przesiewana (w takim przypadku przesiew należy wykonać jak najwcześniej). Uwaga: nawożenie azotem na obszarach szczególnie narażonych na azotany pochodzenia rolniczego (OSN) dopuszczalne jest dopiero od 1 marca. W przypadku, gdy żywych roślin jest niewiele ( szt./m 2 ) i nie chcemy dawać dużych dawek azotu z uwagi na możliwość strat lub ze względu na gatunek ewentualnej rośliny przesiewowej (np. strączkowe), dawkę startową można zmniejszyć,

3 zboża np. do 100 kg/ha saletry amonowej (około 34 kg N). Jeśli plantacja pozostanie, nawożenie trzeba będzie uzupełnić następnymi dawkami azotu. Jeżeli mamy pewność, że obsada żywych roślin jest większa niż 250 szt./m 2, zalecane jest zastosowanie dawek azotu zgodnie z poniższą tabelą. Pierwsza wiosenna dawka azotu na pszenicę ozimą w zależności od obsady roślin Obsada roślin, szt./m 2 Poniżej 300 Dawka azotu na 1 ha 85 kg N (250 kg saletry) kg N (200 kg saletry) Powyżej kg N (150 kg saletry) Jeżeli plantacja jest słabo rozkrzewiona bądź gorzej przezimowała, startowa wiosenna dawka azotu musi być większa. Natomiast przy zadowalającej gęstości roślin (duża ilość wysiewu, silne rozkrzewienie) pierwsze nawożenie należy zmniejszyć, a kolejne dawki odpowiednio zwiększyć. Pszenica i pszenżyto ozime wymagają dość wysokiego nawożenia azotowego. Przy plonach w granicach 5,5 6,5 t/ha optymalna dawka (w zależności od pogody, odmiany i stanowiska) waha się od 100 do 170 kg N/ha. Dzięki dzieleniu dawek można nawozić zboża azotem w okresach największego zapotrzebowania roślin na ten składnik, ograniczając jego straty do minimum. Marek Radzimierski oziminy Jak ocenić stan plantacji? Jak ocenić stan ozimin przed wiosną? Czy plantacja rokuje na prawidłowy wzrost i rozwój? Czy trzeba ją zaorać? Jaką rośliną jarą przesiać pole po oziminach? Takie myśli spędzają sen z powiek niejednemu rolnikowi z regionu w obecnej sytuacji, gdy pola wyglądają jak martwe. Jednakże we własnym zakresie rolnik może sprawdzić i ocenić stan swoich ozimin. Na martwej na pierwszy rzut oka plantacji pszenicy ozimej nie podejmujmy radykalnych decyzji, takich jak zaoranie. Przed rozpoczęciem jakichkolwiek działań należy przeprowadzić dokładną lustrację w różnych częściach pola. Jednym ze sposobów dających jasny obraz sytuacji jest przeprowadzenie małego doświadczenia, czyli test oceny przezimowania zbóż metodą torsów. Polega on na pobraniu materiału roślinnego (po 20 roślin) z kilku miejsc plantacji, które faktycznie budzą sporo zastrzeżeń. Przy pobieraniu należy zwrócić uwagę, by nie zniszczyć węzła krzewienia i dokładnie usunąć resztki gleby z systemu korzeniowego. Najprościej jest opłukać je w domu wodą. Zbyt długie korzenie można przyciąć. Następnie ostrym nożem lub nożyczkami należy odciąć 1,5 cm nad węzłem krzewienia. Tak przygotowane próbki położyć na tackę wyłożoną namoczoną wodą ligniną i przykryć innym naczyniem. Pozostawić na dobę w temperaturze około 22 C. Po upływie doby można ocenić próbki i podzielić na kategorie: bez przyrostu, do 4 mm przyrostu rośliny słabe, 5 9 mm rośliny dobrze zimujące, 10 mm rośliny bardzo dobrze zimujące. Próbę metodą torsów można przeprowadzić również na rzepaku ozimym. Do oceny torsów należy przystąpić po około 7 dniach. Po tym okresie wyraźnie widać postęp w rozwoju stożka wzrostu, widoczne będą też świeże przyrosty liści. Przemarznięcie nadziemnej części rośliny nie świadczy jeszcze o śmierci rzepaku. Roślin nie da się uratować dopiero wtedy, gdy szyjka korzeniowa jest obumarła, korzeń palowy przemarznięty, a jego kora oddziela się, jest miękka i zbrunatniała. Podjęcie jakiejkolwiek decyzji o dalszym postępowaniu musi być oparte chociażby o wykonanie w warunkach domowych małego doświadczenia jak powyżej lub przeprowadzenie lustracji plantacji wczesną wiosną. Adam Piszczek fot. Krzysztof Lach 3 Ocena przezimowania zbóż ozimych. Widoczne są przyrosty około 12 mm, co może świadczyć o żywotności plantacji. Ocena przezimowania rzepaku ozimego. Widoczne są świeże przyrosty liści.

4 Odmiany roślin Na kolekcji w Grubnie (3) Na początku roku przez 4 doby termometry lokalnie pokazywały od -12 C do -18 C przy gruncie, przy dość silnym wietrze i braku okrywy śnieżnej, co spowodowało straty w części ozimin. Potwierdziła to lustracja kolekcji odmian w Grubnie koło Chełmna, przeprowadzona 10 lutego. Na poletkach w Grubnie wysiano 14 odmian jęczmienia ozimego i niestety wszystkie całkowicie wymarzły. Pewne jest również, że wypadły prawie wszystkie jęczmiona ozime w regionie. Na 39 odmian pszenicy ozimej w dobrej kondycji jest tylko około 17. Połowa odmian została zredukowana o 20 50%, a nawet do 70% roślin obumarłych. Aż 5 odmian zostało uszkodzone w stopniu, który nie rokuje już żadnej regeneracji. Co ciekawe, odmiany polskich hodowli są w zdecydowanie lepszej kondycji (14 z 17). To ważna wskazówka na przyszłość. Rodzime odmiany lepiej radzą sobie z mrozoodpornością. Jeśli chodzi o odmiany żyta, to ich stan jest bardzo dobry, praktycznie nie stwierdzono żadnych uszkodzeń. Pszenżyto ozime także radzi sobie dobrze: na 20 wysianych odmian w 18 nie stwierdzono żadnych strat, 2 odmiany są w dużo słabszej kondycji straty do 50%. Rzepaku w tym sezonie pod potrzeby Dni Pola wysialiśmy 41 odmian. Ich stan jest bardzo zróżnicowany i trudno określić, czy zachowają się do wiosny. Na razie wszystkie przeżyły. Wymarznięcia nie są wszędzie jednakowe, tzn. mają charakter lokalny nie tylko w znaczeniu regionalnym, ale także w obrębie wsi, gospodarstwa, a nawet pola. Wpływ na to na pewno miało ukształtowanie terenu, ale także siła wiatru i czas trwania temperatur poniżej -15 C. O zimotrwałości decyduje zdolność danej rośliny do maksymalnego zahartowania się, które następuje w warunkach stopniowego obniżania się temperatur i dopiero znaczne spadki temperatury bez okrywy śnieżnej sprawiają, że rośliny słabiej przygotowane do zimy mają mniejsze szanse na przetrwanie. Dziś już wiadomo, że i w tym roku różne odmiany rzepaku i zbóż ozimych zostaną zweryfikowane pod kątem przezimowania. Jeżeli rośliny w naszym regionie będą musiały długo znosić temperatury znacznie poniżej 0 C, to przy braku okrywy śniegowej czas będzie odgrywał kluczową rolę. Na razie nie można ocenić ostatecznej skali i zasięgu uszkodzeń, ale już teraz widać, że będą duże. Marek Radzimierski fot. Maria Sikora, Stanisław Szwejka Jęczmień ozimy na kolekcji odmian całkowicie wymarzł. Pszenice ozime są bardzo zróżnicowane do wypadnięcia włącznie. Żyto i pszenżyto na razie trzymają się dobrze. 4 Stan poletek z rzepakiem jest bardzo zróżnicowany.

5 ekonomika kalkulacje rolnicze Jęczmień jary Jęczmień jary jest podstawowym gatunkiem zbóż pastewnych stosowanych w żywieniu trzody chlewnej. Około 71% ziarna jęczmienia przeznacza się na cele paszowe, resztę zużywa przemysł browarniczy do produkcji słodu i przemysł spożywczy na produkcję kasz, płatków itp. Uzyskanie wysokiego poziomu parametrów jakości ziarna jęczmienia jarego zależy od wyboru odmiany, technologii produkcji oraz warunków pogodowych. Wszelkie zaniedbania rzutują na ich pogorszenie i obniżkę plonu. Zbiory zbóż ogółem w 2015 roku ocenia się na 28 mln ton, tj. o około 12% mniej od zbiorów z 2014 roku. Natomiast produkcja zbóż podstawowych z mieszankami szacowana jest na 24,7 mln ton, czyli o 9,5% poniżej zbiorów uzyskanych w 2014 roku. Średni plon tych zbóż wyniósł 3,67 t/ha i w porównaniu z rokiem 2014 był o 10% mniejszy. Tymczasem plon zbóż ogółem ukształtował się na poziomie 3,73 t/ha, czyli o 12,6% mniej niż przed rokiem. Plon samego jęczmienia jarego w 2015 roku wyniósł 3,3 t/ha. Uwzględniając mniejsze niż przed rokiem 2014 zapasy początkowe ocenia się, że podaż krajowa w sezonie 2015/16 zmalała o ponad 13%. Przewiduje się również, że eksport zmniejszy się o około 40%. W okresie pięciu pierwszych miesięcy ubiegłego roku (lipiec listopad 2015) do skupu trafiło 4,5 mln ton zbóż, tj. o 9% mniej niż w analogicznym okresie poprzedniego sezonu, w tym skupiono 533 tys. ton jęczmienia (562 tys. ton w porównywalnym okresie poprzedniego sezonu). Ograniczenia dostaw zbóż podstawowych przyczyniły się do wzrostu ich cen. W listopadzie 2015 roku w skupie za jęczmień płacono 643,5 zł/t, o 2,5% więcej niż miesiąc wcześniej. W okresie lipiec październik 2015 roku sprzedano za granicami naszego kraju 1,7 mln ton ziarna zbóż, o 277,5 tys. ton mniej niż rok wcześniej. Z tego w październiku 2015 roku z Polski wyeksportowano 394,4 tys. ton ziarna zbóż, wobec 525,8 tys. ton w październiku 2014 roku, w tym 6,5 tys. ton jęczmienia. Import ziarna wyniósł w tym czasie 349,4 tys. ton i w porównaniu z analogicznym okresem poprzedniego sezonu był mniejszy o 25%. W październiku 2015 roku więcej przywieziono tylko kukurydzy. Ceny większości zbóż w krajach członkowskich UE w listopadzie 2015 roku wzrosły w relacji do poprzedniego miesiąca. Przeciętna cena jęczmienia paszowego w UE-28 była wyższa o 2%. W porównaniu z listopadem 2014 roku ceny większości zbóż w Unii Europejskiej były wyższe. Wyjątkiem była pszenica. Zmiany cen mieszanek przemysłowych w analizowanym okresie były niewielkie. W porównaniu z listopadem 2014 roku ceny większości zbóż paszowych były niższe średnio o 1,4%. Poniższa tabela zawiera kalkulację uprawy 1 ha jęczmienia jarego według cen brutto materiału siewnego i środków produkcji na podstawie publikacji Kalkulacje rolnicze wydanej przez KPODR. Założenia metodyczne znajdują się na stronie Kalkulacja uprawy 1 ha jęczmienia jarego przy różnych poziomach intensywności Lp. Poziom intensywności Wyszczególnienie Niski (30 dt/ha) Średni (40 dt/ha) Wysoki (55 dt/ha) A Wartość produkcji Ziarno jęczmienia jarego (59 zł/dt) JPO 1) Materiał siewny (1,6 dt/ha) Nawozy mineralne Środki ochrony roślin Inne koszty B Koszty bezpośrednie ( ) C Nadwyżka bezpośrednia (A B) Usługi Praca maszyn własnych Pozostałe koszty 2) D Koszty pośrednie ( ) E Koszty całkowite (B + D) F Koszt jednostkowy (zł/dt) 87,9 78,0 68,2 G Dochód rolniczy netto ) jednolita płatność obszarowa 2) koszty utrzymania budynków, podatki i ubezpieczenia, pozostałe koszty opracowanie: Marta Knop-Kołodziej na podst. Kalkulacji Rolniczych KPODR w Minikowie

6 Rynek rolny Sprzedaż bezpośrednia Od 1 stycznia 2016 roku dżemy, kiełbasy, szynki, pieczywo i inne przetwory wytworzone z własnych produktów rolnik może legalnie sprzedawać. Jest to więc szansa na pozyskiwanie dodatkowego dochodu, zwłaszcza dla małych gospodarstw. Taka sprzedaż nie może być jednak prowadzona do hurtowni, sklepów, firm i osób fizycznych na potrzeby prowadzonej przez nie działalności gospodarczej. Oznacza to, że wytworzone przez nas produkty możemy sprzedawać jedynie osobie, która jest konsumentem końcowym (ostatecznym). Są jeszcze inne ograniczenia. Sprzedaż może odbywać się wyłącznie w miejscu, w którym produkty te zostały wytworzone (w gospodarstwie rolnym) albo na targowiskach, przez które rozumie się wszelkie miejsca przeznaczone do prowadzenia handlu, z wyjątkiem sprzedaży dokonywanej w budynkach lub w ich częściach. Ponadto przetwarzanie produktów roślinnych i zwierzęcych oraz ich sprzedaż nie mogą odbywać się przy zatrudnieniu osób na podstawie umów o pracę, umów zlecenia, umów o dzieło oraz innych umów o podobnym charakterze, co oznacza, że muszą być prowadzone samodzielne. Dużym udogodnieniem dla rolników jest to, że przy tego rodzaju przetwórstwie nie muszą zakładać działalności gospodarczej. Warunkiem prowadzenia sprzedaży jest jednak zgłoszenie jej w urzędzie skarbowym oraz powiatowemu lekarzowi weterynarii (w przypadku produktów pochodzenia zwierzęcego) lub powiatowemu inspektorowi sanitarnemu (w przypadku produktów pochodzenia niezwierzęcego i mieszanego). Rolnik ma obowiązek zachowania odpowiednich wymogów sanitarnych i higienicznych w procesie przetwarzania płodów rolnych przeznaczonych do sprzedaży. Osoby osiągające przychody ze sprzedaży przetworzonych produktów rolnych będą miały możliwość wyboru dla tych przychodów uproszczonej zryczałtowanej formy opodatkowania, tj. ryczałtu od przychodów. Wybór opodatkowania ryczałtem będzie możliwy, jeśli przychody z takiej sprzedaży w poprzednim roku nie przekroczyły zł. Ryczałt będzie wynosił 2% uzyskanych przychodów. Przy sprzedaży takich produktów w gospodarstwie lub na targowiskach nie będzie obowiązku wystawiania rachunku. Podatnicy osiągający przychody ze sprzedaży przetworzonych produktów rolnych są obowiązani prowadzić odrębnie za każdy rok podatkowy maksymalnie uproszczoną ewidencję sprzedaży, zawierającą co najmniej: numer kolejnego wpisu, datę uzyskania przychodu, kwotę przychodu, przychód narastająco od początku roku. Piotr Sawa zapraszamy do udziału w konkursie Konkurs dla rolników 6 Bezpieczne Gospodarstwo Rolne Już po raz 14. KRUS zaprasza rolników do wzięcia udziału w konkursie Bezpieczne Gospodarstwo Rolne, w którym główną wygraną jest ciągnik rolniczy. 20 stycznia Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego ogłosiła XIV edycję konkursu Bezpieczne Gospodarstwo Rolne. Wydarzenie organizowane jest we współpracy z Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Agencją Nieruchomości Rolnych i Państwową Inspekcją Pracy, a regionalnie, na poziomie wojewódzkim również z ośrodkami doradztwa rolniczego oraz izbami rolniczymi. Konkurs ma zadanie prewencyjne i jest jednym z wielu tego typów przedsięwzięć prowadzonych przez Kasę w celu zmniejszenia liczby wypadków i chorób zawodowych rolników. Do udziału w konkursie mogą przystąpić wszystkie gospodarstwa rolne, których właściciele lub członkowie rodzin należą do Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. W trakcie trwania konkursu rolnik ma szansę zaprezentowania swojego gospodarstwa i osiągnięć zawodowych, a poddanie obejścia profesjonalnemu audytowi może znacząco podnieść bezpieczeństwo pracy. Zgłoszone do konkursu gospodarstwa oceniane będą przez komisje konkursowe na szczeblu regionalnym, wojewódzkim i centralnym. W ich skład wchodzą specjaliści z zakresu bhp w rolnictwie, reprezentujący Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, Państwową Inspekcję Pracy, ośrodki doradztwa rolniczego, Ochotniczą Straż Pożarną i inne instytucje działające w środowisku wiejskim. Zgłoszenia do konkursu przyjmują placówki terenowe i oddziały regionalne KRUS, w nieprzekraczalnym terminie do 31 marca 2016 roku. Regulamin konkursu oraz formularz zgłoszeniowy dostępne są m.in. w siedzibach współorganizatorów, a także na stronach internetowych: Natalia Narewska źródło: KRUS

7 Fundusze dla wsi i rolnictwa Wsparcie dla sektora hodowlanego Pomoc dla hodowców bydła mlecznego 18 lutego weszło w życie Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie realizacji przez Agencję Rynku Rolnego zadań związanych z ustanowieniem tymczasowej nadzwyczajnej pomocy dla rolników w sektorach hodowlanych (Dz.U. 2016, poz. 141). Według rozporządzenia dopłatę otrzyma hodowca bydła mlecznego, który w roku kwotowym 2014/2015 wprowadził do obrotu mleko lub przetwory mleczne w ilości nie mniejszej niż 15 tys. kg. W dniu złożenia wniosku o udzielenie wsparcia hodowca powinien posiadać co najmniej 3 krowy typu użytkowego: mleczny lub kombinowany, w wieku przekraczającym 24 miesiące. Liczbę krów trzeba określić we wniosku na podstawie stanu rzeczywistego (nie wymaga się tu aktualnego wyciągu sztuk z ARiMR). Jeśli hodowca posiada tylko trzy krowy, wówczas dobrze by było sprawdzić zgodność w ARiMR. Wsparcie będzie udzielone do liczby kilogramów mleka wprowadzonego do obrotu w roku kwotowym 2014/2015 przez producenta mleka. Dotacja będzie przysługiwała do maksymalnie 300 tys. kg, nawet jeśli hodowca wprowadził na rynek więcej mleka. Zgodnie z rozporządzeniem wniosek o udzielenie wsparcia wraz z załącznikami można składać w terminie od 18 lutego do 18 marca 2016 roku, do oddziału terenowego Agencji Rynku Rolnego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę producenta. Prezes ARR poda do publicznej wiadomości, na stronie internetowej www. arr.gov.pl, informację o wysokości wsparcia przysługującego na kilogram mleka. Decyzja o udzieleniu wsparcia będzie wydana w terminie do 18 czerwca 2016 roku, a dotacja wypłacona do 30 czerwca 2016 roku. Na podstawie wniosków złożonych przez producentów mleka zostanie ustalona liczba kilogramów mleka kwalifikujących się do wsparcia. Następnie kwota środków finansowych przypadająca na sektor mleka (ok. 30,7 mln zł) będzie podzielona przez sumę kilogramów mleka, do których przysługuje pomoc. Na podstawie danych ARR wstępnie szacuje się, że stawka pomocy do 1 kilograma mleka może wynieść około 1,4 grosza. Przy wyliczeniu tej kwoty zakłada się, że wszystkie podmioty uprawnione do otrzymania wsparcia złożą wniosek. Więcej informacji oraz wzory wniosków i załączników są dostępne na stronie ARR: organizacja-rynku-mleka. Stanisław Pater Wsparcie dla sektora hodowlanego 7 Pomoc dla hodowców trzody chlewnej 18 lutego weszło w życie Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie realizacji przez Agencję Rynku Rolnego zadań związanych z ustanowieniem tymczasowej nadzwyczajnej pomocy dla rolników w sektorach hodowlanych (Dz.U. 2016, poz. 141). Producenci trzody chlewnej mogą ubiegać się o pomoc finansową składając wnioski w terminie od 18 lutego do 18 marca 2016 roku. Wniosek z załącznikami można składać osobiście lub rejestrowaną przesyłką pocztową (listem poleconym albo za potwierdzeniem odbioru) do właściwego oddziału terenowego ARR. Należy pamiętać, że datą złożenia wniosku nie jest data na stemplu pocztowym, tylko data jego wpływu do ARR. Aby uzyskać pomoc, trzeba spełniać trzy warunki: 1. Posiadanie na dzień 30 września 2015 roku nie więcej niż 2000 świń, widniejących w rejestrze zwierząt gospodarskich. Zwierzęta muszą być oznakowane i mieć przypisany numer siedziby stada. 2. Sprzedaż tych zwierząt w terminie od 1 października do 31 grudnia 2015 roku z przeznaczeniem do uboju, w liczbie nie mniejszej niż 5 i nie większej niż Zwierzęta te stanowią dwie grupy: pierwsza opisana kodem CN , co oznacza świnie o masie 50 kg i więcej, druga oznaczona kodem CN , przypisanym do loch, które miały co najmniej raz prosięta i mają wagę nie mniejszą niż 160 kg. 3. Ubój w rzeźni, w terminie od 1 października 2015 roku do 7 stycznia 2016 roku, przynajmniej 5 świń sprzedanych z tej grupy. Przyznawane kwoty wsparcia uzależnione będą od tego, czy gospodarstwo prowadzi chów trzody w cyklu zamkniętym (pomoc rzędu do około 70 zł), czy w cyklu otwartym (pomoc do około 35 zł). Dokładne sumy zostaną ustalone na podstawie liczby wniosków złożonych do ARR. Jeszcze raz warto podkreślić, że dopłaty będą tylko do 2000 sztuk trzody, zarejestrowanych na dzień 30 września 2015 roku. Osoby posiadające stado powyżej tej liczby i tak uzyskają pomoc tylko do 2000 sztuk. Przed złożeniem wniosku warto w celu uniknięcia nieporozumień udać się do biura powiatowego ARiMR, aby uzyskać wykaz sztuk trzody na dzień 30 września 2015 roku i wykaz sprzedanych sztuk z ostatniego kwartału 2015 roku. Marzena Nowacka

8 PROW Planowane działania Na rok 2016 i pierwszy kwartał 2017 roku zaplanowano uruchomienie kilku instrumentów wsparcia w ramach PROW , dotyczących rozwoju gospodarstw oraz wzmacniania przedsiębiorczości na obszarach wiejskich. W marcu 2016 roku według ARiMR uruchomione zostaną najbardziej oczekiwane przez rolników działania: Premie dla młodych rolników oraz Modernizacja gospodarstw rolnych. W przypadku pierwszego instrumentu osoby po raz pierwszy podejmujące się prowadzenia gospodarstwa rolnego będą mogły skorzystać z pomocy w formie premii w wysokości 100 tys. zł. Z kolei rolnicy prowadzący gospodarstwa o powierzchni do 300 ha i wielkości ekonomicznej powyżej euro będą mogli składać wnioski na zakup nowych maszyn i urządzeń rolniczych. Ponadto rolnicy będą mogli ponownie ubiegać się o wsparcie w zakresie rozwoju produkcji prosiąt, mleka krowiego i bydła mięsnego. Planuje się, że w sierpniu 2016 roku właściciele gospodarstw w przypadku wystąpienia klęsk żywiołowych, niekorzystnych zjawisk klimatycznych i katastrof będą mogli skorzystać z pomocy w ramach działania Przywracanie potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku klęsk żywiołowych i katastrof oraz wprowadzanie odpowiednich środków zapobiegawczych. Rolnicy, domownicy i małżonkowie rolników będą mogli w lipcu 2016 roku składać wnioski o refundację do 50% kosztów inwestycji i do 300 tys. zł na operacje z zakresu rozpoczynania działalności w ramach działania Przetwórstwo i marketing produktów rolnych. Natomiast w pierwszym kwartale 2017 roku ci, którzy planują prowadzenie działalności gospodarczej niezwiązanej z rolnictwem, będą mogli skorzystać z pomocy w formie premii w wysokości 100 tys. zł na przeprowadzenie niezbędnych inwestycji w ramach działania Premie na rozpoczęcie działalności pozarolniczej. Kolejnym działaniem, którego uruchomienie planowane jest w czerwcu 2016 roku, jest Rozwój przedsiębiorczości rozwój usług rolniczych. O środki finansowe na zakładanie lub rozwijanie działalności gospodarczej można będzie ubiegać się także poprzez Lokalne Grupy Działania (LGD) w ramach działania Wsparcie na wdrażanie operacji w ramach strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność przewidywany termin to trzeci kwartał 2016 roku. Piotr Sawa KPODR zaprasza Jarmark Wielkanocny Przysiek 19 marca Jarmark przed Wielkanocą Tradycyjne potrawy i żywność ekologiczna, świąteczne dekoracje i pisanki, rękodzieło, rośliny ozdobne to wszystko będzie do obejrzenia i kupienia podczas Jarmarku Wielkanocnego w Przysieku koło Torunia, na który zapraszamy w sobotę 19 marca. Organizowany już po raz ósmy przedświąteczny kiermasz gościć będzie Koła Gospodyń Wiejskich, pszczelarzy, rolników i przetwórców ekologicznych, rękodzielników i twórców ludowych, ogrodników i szkółkarzy. W przerwach między zakupami i degustowaniem smakołyków będzie można uczestniczyć w bezpłatnym pokazie wykonywania dekoracji świątecznych, obejrzeć występy zespołu folklorystycznego lub posłuchać o świątecznych tradycjach Kujaw i Pomorza. Celem jarmarku jest promowanie lokalnych tradycji związanych ze Świętami Wielkanocnymi, regionalnych produktów kulinarnych i opartej na nich przedsiębiorczości, wyrobów rękodzieła i sztuki ludowej oraz produktów rolnictwa ekologicznego. Serdecznie zapraszamy w sobotę 19 marca do Przysieka koło Torunia, w godz (wstęp i parking bezpłatne). Liliana Czerwińska 8