RADA UNII EUROPEJSKIEJ. Bruksela, 29 kwietnia 2009 r. (19.05) (OR. en) 9241/09 PESC 545 COARM 25. NOTA Sekretariat

Transkrypt

1 RADA UNII EUROPEJSKIEJ Bruksela, 29 kwietnia 2009 r. (19.05) (OR. en) 9241/09 PESC 545 COAR 25 NOTA Od: Do: Dotyczy: Sekretariat Delegacje Przewodnik do wspólnego stanowiska Rady 2008/944/WPZiB określającego wspólne zasady regulujące kontrolę wywozu technologii wojskowych i sprzętu wojskowego Delegacje otrzymują w załączeniu Przewodnik do wspólnego stanowiska Rady 2008/944/WPZiB określającego wspólne zasady regulujące kontrolę wywozu technologii wojskowych i sprzętu wojskowego. 9241/09 mik/dh/lw 1

2 PRZEWODNIK DO WSPÓNEGO STANOWISKA RADY 2008/944/WPZIB OKREŚAJĄCEGO WSPÓNE ZASADY REGUUJĄCE KONTROĘ WYWOZU TECHNOOGII I SPRZĘTU WOJSKOWEGO Nota wprowadzająca Wszystkie państwa członkowskie zgodziły się, że przy ocenie wniosków o wywóz produktów umieszczonych w uzgodnionym wspólnym wykazie uzbrojenia UE przestrzegać wspólnego stanowiska Rady 2008/944/WPZiB określającego wspólne zasady regulujące kontrolę wywozu technologii wojskowych i sprzętu wojskowego. Celem wspólnego stanowiska jest również poprawa przepływu informacji między państwami członkowskimi oraz lepsze wzajemne zrozumienie polityk dotyczących kontroli wywozu. Przewodnik ma pomóc państwom członkowskim w stosowaniu wspólnego stanowiska. W żadnym wypadku nie zastępuje on wspólnego stanowiska, podsumowuje jedynie uzgodnione wytyczne dotyczące wykładni kryteriów oraz stosowania zawartych w nim artykułów. Skierowany jest przede wszystkim do urzędników wydających zezwolenia na wywóz. Przewodnik będzie regularnie aktualizowany. Aktualna wersja dostępna będzie na stronie internetowej Rady w części Kontrola bezpieczeństwa przy wywozie. 9241/09 mik/dh/lw 2

3 Spis treści Nr strony Rozdział 1 - Powiadomienia o odmowie i konsultacje Wprowadzenie... 5 Część 1: Definicja odmowy... 6 Część 2: Informacje o odmowie, które powinny zostać zawarte w powiadomieniu... 8 Część 3: Unieważnienie powiadomienia o odmowie Część 4: Powiadamianie o odmowach oraz prowadzenie konsultacji Rozdział 2 - Praktyki dotyczące wydawania zezwoleń Część 1: Dobre praktyki w zakresie wydawania certyfikatów użytkownika końcowego Część 2: Rozpatrywanie wniosków o użycie jako komponentów ( incorporation ) i ponowny wywóz. 20 Część 3: Weryfikacja po dostawie Część 4: Wywóz w celach humanitarnych sprzętu objętego kontrolą Część 5: Definicje Rozdział 3 - Wytyczne w sprawie stosowania kryteriów Wprowadzenie do dobrych praktyk dotyczących interpretacji wszystkich kryteriów Część 1: Dobre praktyki dotyczące interpretacji kryterium 1 ( zobowiązania międzynarodowe ) Część 2: Dobre praktyki dotyczące interpretacji kryterium 2 ( prawa człowieka ) Część 3: Dobre praktyki dotyczące interpretacji kryterium 3 ( sytuacja wewnętrzna ) Część 4: Dobre praktyki dotyczące interpretacji kryterium 4 ( stabilizacja w regionie ) Część 5: Dobre praktyki dotyczące interpretacji kryterium 5 ( bezpieczeństwo przyjaciół i sprzymierzeńców ) Część 6: Dobre praktyki dotyczące interpretacji kryterium 6 ( stosunek do terroryzmu ) Część 7: Dobre praktyki dotyczące interpretacji kryterium 7 ( ryzyko przekierowania ) Część 8: Dobre praktyki dotyczące interpretacji kryterium 8 ( trwały rozwój ) Rozdział 4 - Przejrzystość Część 1: Wymogi dotyczące przekazywania informacji do rocznego sprawozdania UE Część 2: Wspólny szablon dla informacji, które mają zostać zawarte w sprawozdaniach krajowych Część 3: Adresy internetowe krajowych sprawozdań na temat wywozu uzbrojenia /09 mik/dh/lw 3

4 Rozdział 5 - Strony przystępujące do kodeksu postępowania Część 1: Wykaz stron przystępujących, punkty kontaktowe oraz dodatkowe informacje dotyczące przystąpienia Rozdział 6 - Wspólny wykaz uzbrojenia UE Wspólny wykaz uzbrojenia Unii Europejskiej - link do wersji elektronicznej ZAŁĄCZNIK FORUARZ 1 Powiadomienie o odmowie na podstawie wspólnego stanowiska 2008/944/WPZiB FORUARZ 2 Zmiana lub odwołanie powiadomienia o odmowie na podstawie wspólnego stanowiska 2008/944/WPZiB FORUARZ 3 - Powiadomienie o odmowie rejestracji pośrednika w handlu bronią na mocy wspólnego stanowiska Rady 2003/468/WPZiB w sprawie kontroli pośrednictwa w handlu bronią /09 mik/dh/lw 4

5 ROZDZIAŁ 1 - POWIADOIENIA O ODOWIE I KONSUTACJE Wprowadzenie Art. 4 wspólnego stanowiska 2008/944/WPZiB stwierdza, że państwa członkowskie mają przekazywać sobie szczegóły dotyczące odmów wydania zezwolenia wraz z wyjaśnieniem przyczyn odmowy. Udostępnianie informacji na temat odmów jest jednym z najważniejszych środków umożliwiających realizację celów polityk państw członkowskich w zakresie kontroli wywozu oraz osiągnięcie zbieżności tych polityk. Niniejszy rozdział ma na celu wyjaśnienie zakresu obowiązków państw członkowskich w tej dziedzinie. Uwzględnia on również przepis zawarty w art. 5 wspólnego stanowiska Rady 2003/468/WPZiB w sprawie kontroli pośrednictwa w handlu bronią, stanowiący, że państwa członkowskie będą wymieniać informacje m.in. w zakresie odrzucania wniosków o rejestrację (gdzie właściwe). 9241/09 mik/dh/lw 5

6 Część 1: Definicja odmowy Art. 4. wspólnego stanowiska 2008/944/WPZiB stwierdza: Uznaje się, że odmowa wydania zezwolenia ma miejsce w przypadku, gdy państwo członkowskie nie wyraża zgody na faktyczną sprzedaż lub wywóz ( ) danego sprzętu wojskowego, jeżeli w przeciwnym wypadku sprzedaż lub zawarcie odpowiedniej umowy doszłoby do skutku. Dla tych celów odmowa wymagająca notyfikacji, zgodnie z krajowymi procedurami, może obejmować odmowę zezwolenia na rozpoczęcie rokowań lub odmowną odpowiedź na formalne zapytanie wstępne dotyczące określonego zamówienia W państwach członkowskich stosowane są obecnie różne praktyki dotyczące momentu, w którym przedsiębiorstwa zwracają się do instytucji rządowych z wnioskiem o zezwolenie na wywóz. Niektóre państwa członkowskie rozpatrują wnioski złożone przez przedsiębiorstwa tylko wtedy, gdy dotyczą one oficjalnego zezwolenia na wywóz. Inne państwa traktują przedstawicieli przemysłu w sposób mniej formalny, udzielając wstępnych niewiążących wskazówek, czy proponowana transakcja ma szansę uzyskać zgodę, czy też nie Niezależnie od tego, czy wniosek dotyczący ewentualnego wywozu składany jest przez przedsiębiorstwo we wczesnej fazie procesu marketingowego, czy też tuż przed otrzymaniem zamówienia na wywóz, aby możliwe było udzielenie oficjalnej odpowiedzi, a w przypadku odpowiedzi negatywnej wydanie przez instytucję rządową powiadomienia o odmowie, wniosek ten powinien spełniać pewne formalne wymogi. Przy braku pewnych informacji wniosek może zostać jedynie omówiony w oparciu o przypuszczenia, nie zaś potraktowany przez właściwy organ jako właściwy dokument. Wniosek telefoniczny lub krótki zawierający informacje i pytania natury ogólnej nie byłyby zatem wystarczającą podstawą do udzielenia przez władze zgody lub odmowy w związku z możliwością konkretnego przedsięwzięcia Należy powiadomić o odmowie, w przypadku gdy instytucja rządowa odmówi wydania zezwolenia na wywóz, w sprawie którego złożono pisemny wniosek (w formie a, faksu lub listu) o określonym stopniu dokładności, dostarczający właściwemu organowi informacje wystarczające do podjęcia decyzji. Pisemny wniosek powinien zawierać co najmniej następujące informacje: 9241/09 mik/dh/lw 6

7 kraj przeznaczenia: pełny opis towaru, którego dotyczy wniosek, w tym ilość oraz, w stosownych przypadkach, dane techniczne; kupujący (określenie, czy kupującym jest agencja rządowa, jeden z rodzajów sił zbrojnych, oddziały paramilitarne lub prywatna osoba fizyczna lub osoba prawna); proponowany użytkownik końcowy Ponadto powiadomienie o odmowie powinno zostać wydane, gdy: państwo członkowskie unieważniło istniejące zezwolenie na wywóz; państwo członkowskie odmówiło wydania zezwolenia na wywóz objęty zakresem zastosowania wspólnego stanowiska i przekazało związane z nim powiadomienie o odmowie w ramach innych międzynarodowych systemów kontroli wywozu; państwo członkowskie odmówiło wydania zezwolenia na wywóz, będący zasadniczo tym samym rodzajem transakcji, na który odmówiono już poprzednio zezwolenia w innym państwie członkowskim i powiadomiono o tej odmowie. Do punktów, które należy poddać bardziej szczegółowej ocenie, aby ustalić czy chodzi o zasadniczo ten sam rodzaj transakcji, należą dane techniczne, ilość i wartość oraz klienci i użytkownicy końcowi towarów, których dotyczy wniosek Nie należy natomiast wydawać powiadomienia o odmowie w następującej sytuacji: gdy wniosek o wydanie zezwolenia nie został złożony na piśmie lub nie zawiera wszystkich wymaganych informacji określonych powyżej w części 1 pkt W przypadku odmowy wydania zezwolenia na podstawie polityki krajowej, która jest bardziej restrykcyjna niż polityka na mocy wspólnego stanowiska, powiadomienie o odmowie może zostać wydane wyłącznie do celów informacyjnych. Tego rodzaju powiadomienie o odmowie zostałoby umieszczone w centralnej bazie danych Sekretariatu, lecz figurowałoby w niej jako nieaktywne. 9241/09 mik/dh/lw 7

8 Część 2: Informacje o odmowie, które powinny zostać zawarte w powiadomieniu Zasadniczym warunkiem skutecznego działania systemu powiadomień o odmowie jest przekazywanie przy powiadamianiu o odmowie wszelkich istotnych informacji, tak aby mogły być one uwzględniane przez pozostałe państwa członkowskie przy formułowaniu własnych polityk kontroli wywozu. W tym celu w niniejszej części przedstawiono zharmonizowane formularze powiadomienia przeznaczone do powiadamiania o odmowie wydania zezwolenia na wywóz i na pośrednictwo (wzór formularza 1 w załączniku) oraz do zmian i unieważnień powiadomień o odmowie (wzór formularza 2 w załączniku) Opis tych informacji przedstawiono poniżej: Numer identyfikacyjny Standardowy numer, przyznany przez wydające państwo członkowskie, w następującym formacie: standardowy skrót identyfikujący system (EURARS)/dwuliterowy skrót oznaczający państwo wydające/rok (cztery cyfry)/numer seryjny (3 cyfry). Na przykład: EURARS/PT/2005/007, EURARS/ES/2003/168. Państwo końcowego przeznaczenia: Państwo, w którym (zgodnie z informacją dostarczoną przez państwo dokonujące wywozu) znajduje się użytkownik końcowy. Data powiadomienia Data wiadomości, za pomocą której partnerzy z UE informowani są o decyzji dotyczącej odmowy, zmiany odmowy lub unieważnienia odmowy. 9241/09 mik/dh/lw 8

9 Punkt kontaktowy udzielający dalszych informacji Nazwisko, numer telefonu, numer faksu oraz adres poczty elektronicznej osoby, która może dostarczyć dalszych informacji. Krótki opis towaru Dane techniczne umożliwiające ocenę porównawczą. Jeżeli jest to niezbędne do oceny, należy podać parametry techniczne. W stosownych przypadkach należy posłużyć się francusko-angielskim glosariuszem terminów technicznych (w opracowaniu). Oprócz tego opisu na zasadach dobrowolności mogą zostać dostarczone następujące informacje: - Ilość - Wartość - Producent towaru Numer na liście kontrolnej Numer towaru, którego dotyczy powiadomienie, w aktualnej wersji Wspólnego wykazu uzbrojenia UE (w stosownych przypadkach również numer podkategorii) lub numer w wykazie towarów podwójnego zastosowania (podać oficjalny numer), w przypadku towarów, które zgodnie z art. 6 wspólnego stanowiska podlegają wymianie informacji dotyczących powiadomienia o odmowie. Deklarowany sposób końcowego wykorzystania Informacje na temat przeznaczenia artykułu, którego dotyczy powiadomienie (np. część zamienna do..., stosowany jako komponent w..., użycie jako ). Jeżeli artykuł ma być dostarczany do celów projektu, należy podać nazwę tego projektu. 9241/09 mik/dh/lw 9

10 Odbiorca i użytkownik końcowy Informacja ta powinna uwzględniać wszystkie możliwe szczegóły, aby umożliwić dokonanie oceny porównawczej. Nazwa/adres/państwo/numer telefonu/numer faksu/adres poczty elektronicznej powinny zostać podane w oddzielnych polach. Przyczyny powiadomienia o odmowie/zmianach/unieważnieniu W przypadku odmowy podaje się tu odnośne kryterium ze wspólnego stanowiska 2008/944/WPZiB. Gdy stosowne kryteria składają się z kilku części (np. 7 a), b), c) i d)), należy wskazać odpowiednią część. W przypadku zmiany lub unieważnienia powiadomienia należy dodać krótkie wyjaśnienie (np. zniesienie embarga, zastąpienie powiadomieniem X itd.). Uwagi dodatkowe Wszelkie dodatkowe informacje, które mogłyby pomóc innym państwom członkowskim w dokonaniu oceny. Na zasadzie dobrowolności. Państwo pochodzenia towaru Państwo, z którego dokonuje się wywozu towaru będącego przedmiotem transakcji pośrednictwa. Należy wypełnić tylko w przypadku powiadomień o odmowie dotyczących zezwolenia na pośrednictwo. Nazwa i dane pośrednika Nazwisko(-a), adres(y) służbowy(-e), państwo, numer(y) telefonu, numer(y) faksu oraz adres(y) poczty elektronicznej brokerów, którym odmówiono wydania zezwolenia. Należy wypełnić tylko w przypadku powiadomień o odmowie dotyczących zezwolenia na pośrednictwo. 9241/09 mik/dh/lw 10

11 Dane, które mają zostać zmienione Należy określić, które elementy pierwotnego powiadomienia o odmowie mają ulec zmianie. Nowe dane Nowa treść zmienionego elementu. Data wejścia w życie zmiany lub unieważnienia Data, z którą zaczyna obowiązywać decyzja o zmianie lub unieważnieniu odmowy Jak uzgodniono w art. 5 wspólnego stanowiska Rady 2003/468/WPZiB w sprawie kontroli pośrednictwa w handlu bronią, państwa członkowskie będą wymieniać informacje m.in. w zakresie odrzucania wniosków o rejestrację (gdzie właściwe). Załączony do niniejszego dokumentu formularz 3 stanowi ujednolicony formularz powiadomienia o odrzuceniu wniosku o rejestrację pośrednictwa w handlu bronią. 9241/09 mik/dh/lw 11

12 Część 3: Unieważnienie powiadomienia o odmowie Powiadomienie o odmowie ma na celu dostarczenie informacji na temat polityki kontroli wywozu państwa członkowskiego, które mogłyby zostać uwzględnione przez pozostałe państwa członkowskie przy podejmowaniu decyzji dotyczących wydawania zezwoleń na wywóz. Jakkolwiek nie zawsze byłoby możliwe, by zbiór powiadomień o odmowach wydanych przez dane państwo członkowskie w pełni odzwierciedlał jego politykę wywozu, państwa członkowskie mogą aktualizować informacje unieważniając w stosownych przypadkach powiadomienia o odmowie Po podjęciu decyzji o unieważnieniu, w najszybszym możliwym terminie i w każdym wypadku nie później niż 3 tygodnie od podjęcia decyzji, informację o unieważnieniu przekazuje się za pośrednictwem COREU. W tym celu państwa członkowskie stosują formularz 2 (zob. załącznik) Państwa członkowskie dokonują corocznego przeglądu swoich powiadomień o odmowach i unieważniają powiadomienia, które w wyniku zmian w polityce krajowej utraciły znaczenie (aktualizacja) oraz usuwają powtarzające się powiadomienia odnoszące się do zasadniczo tego samego rodzaju transakcji (czyszczenie), tak aby zatrzymać tylko te najbardziej istotne z punktu widzenia krajowej polityki kontroli wywozu Unieważnienie ma miejsce również w następujących okolicznościach: Gdy państwo członkowskie wyda zezwolenie na wywóz dotyczące transakcji zasadniczo tego samego rodzaju jak transakcja, na którą w przeszłości odmówiono zgody. W tym przypadku wydane poprzednio powiadomienie o odmowie zostaje unieważnione. Po zniesieniu embarga na dostawę broni. W tym przypadku w terminie miesiąca od daty zniesienia embarga państwo członkowskie unieważnia odmowy, które wynikały wyłącznie z embarga. Gdy państwo członkowskie zdecyduje, że zezwolenie, które zostało przez nie poprzednio unieważnione, powinno zostać przywrócone (patrz pkt pierwszy podpunkt) Nie jest konieczne unieważnienie przez państwa członkowskie powiadomień o odmowie, od których wydania upłynęły więcej niż 3 lata. Sekretariat Rady będzie automatycznie dezaktywował tego rodzaju powiadomienia o odmowie w centralnej bazie danych (patrz pkt poniżej). imo że nie będą aktywne, pozostaną one w bazie danych. 9241/09 mik/dh/lw 12

13 Część 4: Powiadamianie o odmowach oraz prowadzenie konsultacji Zezwolenia na wywóz Powiadomienia o odmowie: przekazywanie informacji W przypadku odmowy wydania zezwolenia na wywóz lub na pośrednictwo, państwo członkowskie musi przekazać powiadomienie o odmowie nie później niż w terminie miesiąca od daty wydania odmowy Państwo członkowskie roześle powiadomienia o odmowie wszystkim pozostałym państwom członkowskim stosując formularz 1. Należy wypełnić wszystkie pola lub podać wyjaśnienie, dlaczego dane pole zostało uznane za nieistotne. Powiadomienie niekompletne nie zostanie włączone przez Sekretariat Rady do bazy danych Wszystkie powiadomienia o odmowie, unieważnienia lub zmiany muszą zostać sporządzone w języku angielskim lub francuskim. Należy je rozsyłać za pośrednictwem COREU do wszystkich państw członkowskich (kopia zostanie wysłana automatycznie do Sekretariatu Rady). Powinny otrzymać klauzulę Zastrzeżone. Stopień pilności: normalne. Powiadomienia o odmowie: przetwarzanie i przechowywanie Sekretariat Rady będzie prowadzić centralną bazę danych powiadomień o odmowie dla powiadomień o odmowie wydania zezwolenia na wywóz. Nie uniemożliwi to państwom członkowskim prowadzenia własnych baz danych. Centralna baza danych powiadomień o odmowie przeznaczona jest do wykorzystania przez państwa członkowskie. Państwa członkowskie będą mogły przeszukiwać bazę danych według poszczególnych pól powiadomienia o odmowie (państwo wydające powiadomienie o odmowie; państwo przeznaczenia sprzętu; kryteria odmowy; opis towaru, ) lub według ich kombinacji. Dzięki bazie danych możliwe będzie opracowywanie statystyk na podstawie poszczególnych pól Informacje zawarte w tej bazie danych są opatrzone klauzulą Zastrzeżone i powinny być traktowane jako takie przez wszystkie państwa członkowskie oraz Sekretariat Rady. Baza danych będzie prowadzona w języku angielskim. W przypadku gdy informacje dostarczone zostaną w języku francuskim, Sekretariat Rady zapewni tłumaczenie na język angielski. Państwa członkowskie opracują w tym celu glosariusz terminów technicznych. 9241/09 mik/dh/lw 13

14 1.4.6 Sekretariat Rady sprawdzi każdy formularz 1 dotyczący powiadomienia o odmowie, w celu zapewnienia, by zawierał on wszystkie istotne informacje. W przypadku gdy formularz jest kompletny, zostaje on włączony do centralnej bazy danych. Jeżeli pominięte zostały istotne informacje, Sekretariat zwraca się o dostarczenie tych informacji do państwa członkowskiego, które wydało odmowę. Powiadomienia o odmowie nie zostaną włączone do bazy danych, jeżeli nie otrzymano co najmniej następujących informacji: - Numer identyfikacyjny; - Kraj przeznaczenia; - Krótki opis towaru (z odpowiadającym mu numerem na liście kontrolnej); - Deklarowany sposób końcowego wykorzystania; - Nazwa i państwo odbiorcy lub użytkownika końcowego, jeżeli są różni, (ze wskazaniem, czy kupującym jest agencja rządowa, policja, wojska lądowe, marynarka wojenna lub siły powietrzne, oddziały paramilitarne lub prywatna osoba fizyczna, lub osoba prawna, a także, jeżeli odmowa została wydana na podstawie kryterium 7., nazwa osoby fizycznej lub prawnej); - Przyczyny wydania odmowy (należy uwzględnić nie tylko numer(y) kryteriów, lecz także elementy, na których opierała się ocena); - Data odmowy (lub informacja o dacie wejścia w życie, jeżeli to jeszcze nie nastąpiło) Po otrzymaniu formularza 2 z informacją o unieważnieniu powiadomienia o odmowie Sekretariat Rady usunie to powiadomienie o odmowie z centralnej bazy danych powiadomień o odmowie. Po otrzymaniu przez Sekretariat Rady formularza 2 z informacją o zmianie danych w powiadomieniu o odmowie wprowadzi on stosowne zmiany, pod warunkiem że nowe informacje są zgodne z ustalonym formatem Sekretariat Rady sprawdza co miesiąc, czy żadne z aktywnych powiadomień o odmowie w centralnej bazie danych nie ma więcej niż 3 lata. Wszystkie powiadomienia o odmowie, od których wydania upłynęło więcej niż 3 lata, będą dezaktywowane, lecz informacje pozostaną w bazie danych Do momentu, kiedy możliwy będzie zdalny dostęp do bezpiecznej bazy danych, Sekretariat Rady będzie przekazywał dysk zawierający najnowszą wersję bazy danych przedstawicielowi państwa członkowskiego na posiedzeniach Grupy Roboczej ds. Wywozu Broni Konwencjonalnej (COAR), która spotyka się mniej więcej co dwa miesiące. W przypadku gdyby państwa członkowskie częściej wymagały zaktualizowanych wersji bazy danych, dyski będą wysyłane do państw członkowskich za pośrednictwem wyznaczonych osób w ich stałych przedstawicielstwach w Brukseli. Zachowane zostaną stosowne procedury bezpieczeństwa. 9241/09 mik/dh/lw 14

15 Procedury konsultacji Gdy państwa członkowskie rozważają możliwość wydania zezwolenia na wywóz, powinny sprawdzić w bazie danych, czy inne państwo członkowskie nie odmówiło zgody na zasadniczo podobny rodzaj transakcji, a jeżeli miało to miejsce, konsultują się z państwem członkowskim lub państwami członkowskimi, które wydały odmowę(y) W przypadku gdy państwo członkowskie nie ma pewności, czy powiadomienie o odmowie znajdujące się w centralnej bazie danych dotyczy zasadniczo tego samego rodzaju transakcji, powinno rozpocząć konsultacje w celu wyjaśnienia sytuacji Prośby o konsultację wysyłane są za pośrednictwem COREU w języku angielskim lub francuskim, skierowane do państwa członkowskiego, które wydało powiadomienie o odmowie, z kopią do wszystkich pozostałych państw członkowskich. Wiadomość będzie miała następujący format: [Państwo członkowskie X] będzie wdzięczne za udzielenie przez [państwo członkowskie Y] dalszych informacji na temat powiadomienia o odmowie wydanego zgodnie ze wspólnym stanowiskiem 2008/944/WPZiB [numer identyfikacyjny oraz przeznaczenie], w związku z rozpatrywaniem podobnego wniosku o zezwolenie. Zgodnie z przewodnikiem prosimy niniejszym o odpowiedź do dnia [termin ostateczny] włącznie. Nieotrzymanie odpowiedzi w terminie uznane zostanie za brak odpowiedzi. W celu uzyskania dalszych informacji prosimy o kontakt z [nazwisko, numer telefonu, adres poczty elektronicznej] Jeżeli zaangażowane strony nie uzgodnią innego terminu, ostateczny termin wynosi 3 tygodnie od daty przesłania prośby o konsultację. W przypadku gdy państwo członkowskie, do którego skierowana została prośba o konsultację, nie odpowie w tym terminie, przyjmuje się, że nie wnosi ono zastrzeżeń do danego wniosku o zezwolenie Jeżeli odmowa wydania zezwolenia przez państwo członkowskie opierała się na informacjach wywiadowczych, ma ono możliwość oświadczenia, że Odmowa wydana została na podstawie informacji pochodzących ze źródeł szczególnie chronionych. Państwo członkowskie zwracające się o konsultacje powstrzymuje się wówczas od pytań o dalsze szczegóły dotyczące źródła informacji. 9241/09 mik/dh/lw 15

16 Państwo członkowskie, do którego skierowana została prośba o konsultację, może w okresie wspomnianych 3 tygodni zwrócić się o przedłużenie terminu o tydzień. Powinno to uczynić w najszybszym możliwym do zrealizowania terminie imo że wstępne konsultacje muszą być prowadzone w sposób przedstawiony powyżej, państwa członkowskie mogą je kontynuować w uzgodnionej przez siebie formie. Państwo członkowskie, do którego skierowana została prośba o konsultację, powinno jednak udostępnić pełne uzasadnienie opinii będącej podstawą odmowy Państwa członkowskie UE będą traktować tego rodzaju odmowy i konsultacje jako poufne. Będą je traktować w stosowny sposób i nie wykorzystają ich do osiągania korzyści handlowych. Po zakończeniu konsultacji Państwo członkowskie zwracające się o konsultację informuje wszystkie państwa członkowskie za pośrednictwem COREU o swojej decyzji w sprawie danego wniosku o zezwolenie, a także dostarcza krótkie uzasadnienie. Państwo członkowskie zwracające się o konsultację powinno wysłać zawiadomienie o decyzji w terminie 3 tygodni od jej podjęcia. 9241/09 mik/dh/lw 16

17 Zezwolenie na pośrednictwo, tranzyt lub przeładunek oraz niematerialne transfery technologii Jak wyszczególniono w art. 1 wspólnego stanowiska, wszystkie opisane powyżej procedury dotyczące przekazywania informacji o powiadomieniach o odmowie oraz ich przetwarzania i przechowywania, prowadzenia konsultacji oraz działań podejmowanych po konsultacjach (pkt ) powinny być stosowane również w przypadku powiadomień o odmowie dotyczących zezwoleń na pośrednictwo, tranzyt lub przeładunek oraz na niematerialne transfery technologii Powiadomienia o odmowie dotyczące zezwolenia na pośrednictwo powinny być w bazie danych wyraźnie oznaczone przez Sekretariat Rady. 9241/09 mik/dh/lw 17

18 ROZDZIAŁ 2 - PRAKTYKI DOTYCZĄCE WYDAWANIA ZEZWOEŃ Część 1: Dobre praktyki w zakresie wydawania certyfikatów użytkownika końcowego Istnieje podstawowy zestaw elementów, które powinny znaleźć się w certyfikacie użytkownika końcowego, gdy taki certyfikat wymagany jest przez państwo członkowskie w związku z wywozem towarów znajdujących się we Wspólnym wykazie uzbrojenia UE. Istnieją również pewne elementy, których może uznaniowo wymagać dane państwo członkowskie W certyfikacie użytkownika końcowego należy przedstawić co najmniej następujące dane: - dane eksportera (przynamniej nazwisko, adres i nazwa firmy); - dane użytkownika końcowego (przynajmniej nazwisko, adres i nazwa firmy). W przypadku wywozu do firmy, która odsprzedaje towar na rynku lokalnym, firma ta zostanie uznana za użytkownika końcowego; - Kraj końcowego przeznaczenia; - Opis wywożonego towaru (rodzaj, cechy charakterystyczne) lub odniesienie do umowy zawartej z władzami państwa końcowego przeznaczenia; ilość lub wartość wywożonego towaru; - Ilość lub wartość wywożonych towarów; - Podpis, nazwisko oraz stanowisko użytkownika końcowego; - Data wydania certyfikatu użytkownika końcowego; - Sposób końcowego wykorzystania lub, w stosownych przypadkach, klauzula o zakazie ponownego wywozu; - Określenie sposobu końcowego wykorzystania towaru; 9241/09 mik/dh/lw 18

19 - W stosownych przypadkach, zobowiązanie, że towary podlegające wywozowi nie zostaną wykorzystane do celów innych niż deklarowane; - W stosownych przypadkach, zobowiązanie, że towary nie zostaną wykorzystane do opracowania, produkcji lub stosowania broni chemicznej, biologicznej lub nuklearnej ani w pociskach rakietowych dostarczających tego rodzaju broń Elementy, które mogą być wymagane, według uznania, przez państwo członkowskie, to między innymi: - Klauzula zakazująca ponownego wywozu towarów, objętych certyfikatem użytkownika końcowego. Taka klauzula mogłaby między innymi: zawierać wyłącznie zakaz ponownego wywozu; dopuszczać, by ponowny wywóz uzależniony był od uzyskania pisemnej zgody władz państwa dokonującego pierwszego wywozu; dopuszczać ponowny wywóz bez uprzedniej zgody władz państwa dokonującego pierwszego wywozu do niektórych państw określonych w certyfikacie użytkownika końcowego; - w stosownych przypadkach, pełne dane pośrednika; - jeżeli certyfikat użytkownika końcowego został wydany przez rząd państwa przeznaczenia towaru, zostanie on uwierzytelniony przez władze państwa dokonującego wywozu w celu sprawdzenia autentyczności podpisu oraz zdolności osoby podpisującej do zaciągania zobowiązań w imieniu własnego rządu; - zobowiązanie użytkownika końcowego do przedstawienia certyfikatu weryfikacji dostawy na żądanie państwa dokonującego wywozu. 9241/09 mik/dh/lw 19

20 Część 2: Rozpatrywanie wniosków o użycie jako elementów składowych ( incorporation ) i ponowny wywóz Tak jak w przypadku wszystkich wniosków o wydanie zezwolenia, państwa członkowskie stosują w pełni wspólne stanowisko w odniesieniu do wniosków o wydanie zezwolenia dla towarów, o których wiadomo, że zostaną wykorzystane jako komponenty produktów przeznaczonych do ponownego wywozu. Jednak przy ocenie takich wniosków państwa członkowskie będą również brały pod uwagę, między innymi: (i) politykę kontroli wywozu i skuteczność systemu kontroli wywozu w państwie, w którym towary te wykorzystywane są jako elementy składowe; (ii) znaczenie stosunków w zakresie obrony i bezpieczeństwa, jakie utrzymują z tym państwem; (iii) znaczenie i istotność towarów w stosunku do towarów, do których mają być włączone jako komponenty oraz dla jakiegokolwiek końcowego wykorzystania gotowych produktów mogącego budzić zastrzeżenia; (iv) łatwość, z jaką towary lub ich istotne elementy mogłyby zostać usunięte z towarów, do których mają zostać włączone jako komponenty; (v) reputacja podmiotu, dla którego przeznaczone są towary. 9241/09 mik/dh/lw 20

21 Część 3: Weryfikacja po dostawie Choć w kontroli wywozu nadal kładzie się nacisk na kontrolę poprzedzającą wydanie zezwolenia, kontrola po dostawie może być istotnym dodatkowym narzędziem wzmocnienia skuteczności krajowej kontroli wywozu uzbrojenia. Środki przedsiębrane po dostawie, np. inspekcje przeprowadzane na miejscu lub certyfikaty weryfikacji dostarczenia, stanowią szczególnie użyteczne narzędzie zapobiegania przekierowywaniu uzbrojenia w obrębie państwa kupującego lub ponownemu wywozowi na niepożądanych warunkach. W celu dobrowolnej wymiany dostępnych informacji zachęca się państwa członkowskie stosujące weryfikację po dostawie do informowania partnerów o swoich doświadczeniach w tej dziedzinie oraz do przekazywania ogólnie interesujących informacji zebranych dzięki środkom zastosowanym po dostawie. 9241/09 mik/dh/lw 21

22 Część 4: Wywóz w celach humanitarnych sprzętu objętego kontrolą W pewnych sytuacjach państwa członkowskie rozważają możliwość wydania zgody na wywóz towarów znajdujących się we Wspólnym wykazie uzbrojenia UE w celach humanitarnych, który w innych okolicznościach w świetle kryteriów ustalonych w art. 2 wspólnego stanowiska mógłby spotkać się z odmową. Na obszarach, gdzie miały miejsce konflikty, niektóre towary mogą przyczynić się w znaczący sposób do poprawy bezpieczeństwa ludności oraz do odbudowy gospodarczej. Wywóz tego rodzaju nie musi być sprzeczny z kryteriami kodeksu. Jak każdy inny rodzaj wywozu, będzie on rozpatrywany indywidualnie. Państwa członkowskie będą żądać odpowiednich środków chroniących przed nadużyciami tego rodzaju wywozu oraz, w stosownych przypadkach, wymagać klauzul dotyczących odesłania sprzętu. 9241/09 mik/dh/lw 22

23 Część 5: Definicje Do celów wspólnego stanowiska stosuje się następujące definicje Tranzyt : przemieszczanie, podczas którego towary (sprzęt wojskowy) są tylko przewożone przez terytorium państwa członkowskiego - Przeładunek : tranzyt obejmujący fizyczną operację wyładowania towarów ze środka transportu, za pomocą którego dokonano przywozu, po którym następuje ponowne załadowanie (zazwyczaj) do innego środka transportu w celu wywozu Zgodnie z definicją w art. 2 wspólnego stanowiska Rady 2003/468/WPZiB, - Pośrednictwo to działania osób lub podmiotów: - negocjujących lub organizujących transakcje, które mogą obejmować transfer przedmiotów figurujących we Wspólnym wykazie uzbrojenia UE z państwa trzeciego do innego państwa trzeciego; lub - które kupują, sprzedają lub organizują transfer takich przedmiotów, będących ich własnością, z jednego państwa trzeciego do innego państwa trzeciego Zezwolenie na wywóz to formalne upoważnienie do wywozu lub transferu sprzętu wojskowego wydane przez krajowy organ zezwalający tymczasowo lub na stałe. Zezwolenia na wywóz obejmują: - zezwolenia na fizyczny wywóz, w tym takie, które są wydawane dla celów licencjonowanej produkcji sprzętu wojskowego; - zezwolenia na pośrednictwo; - zezwolenia na tranzyt lub przeładunek; - zezwolenia na wszelkie niematerialne transfery oprogramowania i technologii środkami takimi jak nośniki elektroniczne, faks lub telefon. Biorąc pod uwagę znaczące różnice w procedurach przetwarzania wniosków przez krajowe organy zezwalające państw członkowskich, obowiązki dotyczące wymiany informacji (np. powiadomień o odmowie) powinny, w odpowiednich przypadkach, być wypełniane na etapie poprzedzającym wydanie zezwolenia, np. dla zezwoleń wstępnych oraz zezwoleń na działalność marketingową lub na przeprowadzanie negocjacji w sprawie zawarcia umowy. Ustawodawstwo państw członkowskich wskaże, w którym przypadku wymagane jest zezwolenie na wywóz. 9241/09 mik/dh/lw 23

24 ROZDZIAŁ 3 - WYTYCZNE W SPRAWIE STOSOWANIA KRYTERIÓW Wprowadzenie do dobrych praktyk dotyczących interpretacji wszystkich kryteriów Celem przedstawionych poniżej dobrych praktyk jest osiągnięcie większej zgodności wśród państw członkowskich w zakresie stosowania kryteriów zawartych w art. 2 wspólnego stanowiska Rady 2008/944/WPZiB przez określenie czynników, które należy uwzględnić podczas rozpatrywania wniosków o zezwolenie na wywóz. ają one raczej służyć upowszechnieniu dobrych praktyk w zakresie interpretacji kryteriów niż stanowić zbiór instrukcji; indywidualna ocena pozostaje zasadniczą częścią procesu, a państwa członkowskie mają pełne prawo stosować własne interpretacje. Dobre praktyki przeznaczone są do stosowania przez urzędników wydających zezwolenia na wywóz oraz innych urzędników państwowych z ministerstw lub agencji rządowych, których wiedza - m.in. w zakresie spraw regionalnych, prawnych (np. prawodawstwa związanego z prawami człowieka, prawa publicznego międzynarodowego), technicznych, związanych z rozwojem oraz bezpieczeństwem, a także spraw wojskowych - powinna być wykorzystywana w procesie podejmowania decyzji. Dobre praktyki będą regularnie poddawane przeglądom, na wniosek co najmniej jednego państwa członkowskiego lub w wyniku wszelkich przyszłych zmian sformułowań kryteriów zawartych w art. 2 wspólnego stanowiska Rady 2008/944/WPZiB. 9241/09 mik/dh/lw 24

25 Część 1: Dobre praktyki dotyczące interpretacji kryterium 1 W jaki sposób stosować kryterium Wspólne stanowisko Rady 2008/944/WPZiB ma zastosowanie do wszelkiego wywozu technologii wojskowej lub sprzętu wojskowego przez państwa członkowskie oraz do produktów podwójnego zastosowania, jak wyszczególniono w art. 6 wspólnego stanowiska. Stąd też kryterium 1 stosowane jest a priori do wszystkich bez wyjątku państw przeznaczenia. Dobre praktyki opierają się jednak na zasadzie, że jeżeli istnieje ryzyko naruszenia zobowiązań międzynarodowych państw członkowskich lub Wspólnoty jako całości, należy przeprowadzić dogłębną analizę kryterium 1. Celem kryterium 1 jest w szczególności zagwarantowanie przestrzegania sankcji nałożonych przez ONZ, OBWE lub UE zgodnie z umowami o nierozprzestrzenianiu broni i innymi umowami dotyczącymi rozbrojenia oraz innymi zobowiązaniami międzynarodowymi. Jeżeli istnieją obawy co do braku zgodności ze zobowiązaniami międzynarodowymi, wszystkie zezwolenia na wywóz należy oceniać indywidualnie, uwzględniając kryterium Źródła informacji: Informacji o ryzyku naruszenia zobowiązań międzynarodowych należy przede wszystkim zasięgać u urzędników resortu spraw zagranicznych zajmujących się danym państwem oraz odnośnymi umowami dotyczącymi nierozprzestrzeniania broni, rozbrojenia i kontroli wywozu. Zaleca się również zasięgnąć opinii placówek dyplomatycznych państw członkowskich i innych instytucji rządowych, w tym źródeł informacji wywiadowczych. Wspólna baza informacji UE obejmuje sprawozdania szefów misji UE w poszczególnych państwach, bazę danych UE dotyczących odmów, listę obserwacyjną UE oraz konkluzje lub oświadczenia Rady dotyczące danych państw lub zagadnień bezpieczeństwa. Rada Unii Europejskiej regularnie aktualizuje listę państw objętych embargiem przez ONZ, OBWE i UE, dostępną za pomocą zwykłych systemów przekazywania informacji. Ogólne wytyczne dotyczące unijnej polityki nierozprzestrzeniania broni zostały ujęte w strategii UE przeciwko rozprzestrzenianiu broni masowego rażenia oraz w klauzulach o nierozprzestrzenianiu broni zawartych w umowach dwustronnych. Dokumentacja pochodząca z ONZ i innych stosownych organizacji, takich jak iędzynarodowa Agencja Energii Atomowej (AEA) i Organizacja ds. Zakazu Broni Chemicznej (OPCW), może być przydatna podczas określania wymagań dotyczących konkretnych systemów czy umów międzynarodowych oraz podczas określania w tym aspekcie polityki państwa przeznaczenia. Wykaz odpowiednich stron internetowych został przedstawiony w załączniku 1 do niniejszej części. 9241/09 mik/dh/lw 25

26 Elementy, które należy uwzględnić przy formułowaniu opinii Kryterium 1 przewiduje, że odmawia się wydania zezwolenia na wywóz, jeśli udzielenie go byłoby niezgodne między innymi z: a) międzynarodowymi zobowiązaniami państw członkowskich i ich zobowiązaniami do przestrzegania embarga na broń nałożonego przez ONZ, Organizację Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie oraz Unię Europejską; Państwa członkowskie powinny porównywać zgodne z oświadczeniami lub prawdopodobne miejsce przeznaczenia wywozu oraz siedzibę użytkownika końcowego z embargami nałożonymi przez ONZ, OBWE i UE. Ze względu na to, że wykaz państw, podmiotów pozarządowych i osób fizycznych (takich jak grupy terrorystyczne i poszczególni terroryści) objętych embargiem regularnie podlega zmianom, należy przywiązywać wielką wagę do uwzględniania najnowszych wydarzeń. Państwa, podmioty pozarządowe i osoby fizyczne objęte sankcjami ONZ, OBWE i UE w znacznym stopniu się pokrywają. Jednak wykazy towarów (zarówno sprzętu wojskowego, jak i towarów podwójnego zastosowania) w kilku embargach nałożonych na tego samego użytkownika końcowego mogą się różnić, a nałożone na niego restrykcje mogą być obowiązkowe lub nie. Aby zagwarantować jednolitą wykładnię zakresu zastosowania prawnie wiążących sankcji ONZ w całej UE, stosowne rezolucje Rady Bezpieczeństwa zostały włączone do prawa UE w formie wspólnego stanowiska Rady, a gdy sytuacja tego wymaga, w formie rozporządzenia Rady. Zatem w przypadku braku pewności co do wykładni obowiązkowych sankcji ONZ należy sprawdzać wykazy sankcji UE. Co się tyczy niewiążących prawnie sankcji ONZ i OBWE wykładnię pozostawia się państwom członkowskim. Podczas formułowania opinii w sprawie wydania zezwolenia by uniknąć konfliktu ze swoimi zobowiązaniami międzynarodowymi państwa członkowskie powinny stosować jak najostrzejsze restrykcje wiążące dla nich lub mające do nich zastosowanie. b) międzynarodowymi zobowiązaniami państw członkowskich w ramach Układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej, konwencji o zakazie broni biologicznej i toksycznej oraz konwencji o zakazie broni chemicznej. 9241/09 mik/dh/lw 26

27 UKŁAD O NIEROZPRZESTRZENIANIU BRONI JĄDROWEJ (NPT) NPT stanowi prawnie wiążący traktat. Stanowi on, że państwa strony mają prawo uczestniczyć w jak najpełniejszej wymianie sprzętu, materiału i związanych z nimi informacji w zakresie pokojowego wykorzystania energii jądrowej. Artykuł I układu nakłada jednak na państwa dysponujące bronią jądrową zobowiązanie do nieprzekazywania komukolwiek broni jądrowej lub innych urządzeń jądrowych. Na mocy artykułu III ust. 2 układu państwa dysponujące bronią jądrową i państwa nie dysponujące bronią jądrową zobowiązały się nie udostępniać wyjściowego lub specjalnego materiału rozszczepialnego lub urządzeń lub materiałów specjalnie przeznaczonych lub przygotowanych do przerabiania, wykorzystania lub produkcji specjalnego materiału rozszczepialnego jakiemukolwiek państwu nie dysponującemu bronią jądrową dla celów pokojowych, jeżeli te materiały i urządzenia nie będą podlegały stosownym środkom zabezpieczającym (określonym przez AEA). Produkty, materiały i sprzęt objęte zakresem zastosowania układu (artykuł I i III): broń jądrowa lub inne jądrowe urządzenia wybuchowe; materiały źródłowe i specjalne materiały rozszczepialne; urządzenia lub materiały specjalnie przeznaczone lub przygotowane do przerabiania, wykorzystania lub produkcji specjalnego materiału rozszczepialnego. NPT nie zawiera definicji ani szczegółowego wykazu wspomnianych urządzeń i materiałów. Odnośnie do broni jądrowej i innych jądrowych urządzeń wybuchowych jedna z publikacji Instytutu Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Badań nad Rozbrojeniem (UNIDIR) 1 zawiera następującą definicję: Broń jądrowa to broń złożona z jądrowego urządzenia wybuchowego oraz systemu przenoszenia; jądrowe urządzenie wybuchowe to urządzenie, które uwalnia energię wydzielaną podczas reakcji rozszczepienia jądrowego lub reakcji rozszczepienia i syntezy jądrowej (systemy przenoszenia jądrowych urządzeń wybuchowych obejmują bomby lotnicze, pociski balistyczne i manewrujące, pociski artyleryjskie, miny morskie i torpedy oraz miny lądowe). Definicji materiału wyjściowego lub specjalnego materiału rozszczepialnego należy szukać w statucie AEA (artykuł XX). Istotne informacje dotyczące produktów i technologii jądrowych oraz podwójnego zastosowania można znaleźć w wykazach kontrolnych Grupy Dostawców Jądrowych i Komitetu Zanggera oraz we Wspólnym wykazie uzbrojenia UE (kategoria 7a) i w załączniku do rozporządzenia Rady nr 1334/2000 z dnia 22 czerwca 2000 r. ustanawiającego wspólnotowy system kontroli eksportu produktów i technologii podwójnego zastosowania, a także w stosownych rozporządzeniach Rady nakładających środki ograniczające wobec niektórych państw. 1 Coming to terms with security, A exicon for Arms Control, Disarmement and Confidence Building (2004), publikacja UNIDIR. 9241/09 mik/dh/lw 27

28 Podczas formułowania opinii dotyczącej wydania zezwolenia dla towarów i technologii objętych NPT państwa członkowskie powinny wziąć pod uwagę, czy państwo przeznaczenia jest stroną NPT oraz czy zostały zastosowane konieczne środki zabezpieczające określone przez AEA. KONWENCJA O ZAKAZIE BRONI BIOOGICZNEJ I TOKSYCZNEJ (BTWC) BTWC jest prawnie wiążącym traktatem zabraniającym prowadzenia badań, produkcji, gromadzenia zapasów, nabywania i przetrzymywania broni biologicznej i toksycznej oraz środków ich przenoszenia. Należy jednak zauważyć, że zgodnie z artykułem X tej konwencji Państwa-Strony mają prawo do jak najpełniejszego uczestnictwa w wymianie sprzętu, materiału i związanych z nimi informacji, jeżeli odbywa się ona w celach pokojowych. Zakres zastosowania BTWC obejmuje (artykuł I): mikroorganizmy lub inne czynniki biologiczne, lub toksyny niezależnie od ich pochodzenia i metod ich produkcji takiego rodzaju i w takich ilościach, których nie można uzasadnić wykorzystaniem do celów profilaktycznych, ochronnych czy innych celów pokojowych; broń, sprzęt lub środki przenoszenia zaprojektowane, by stosować takie czynniki lub toksyny we wrogich celach lub podczas konfliktów zbrojnych. Sama konwencja nie zawiera szczegółowego wykazu powyższych produktów. Istotne informacje można znaleźć we Wspólnym wykazie uzbrojenia UE (kategoria 7), w wykazach kontrolnych Grupy Australijskiej oraz w załączniku I do rozporządzenia Rady nr 1334/2000 ustanawiającego wspólnotowy system kontroli eksportu produktów i technologii podwójnego zastosowania. Podczas formułowania opinii dotyczącej wydania zezwolenia dla towarów i technologii objętych BTWC należy wziąć pod uwagę, że zgodnie z BTWC: wnioski o wydanie zezwolenia na wywóz czynników biologicznych takiego rodzaju i w takich ilościach, których nie można uzasadnić wykorzystaniem do celów profilaktycznych, ochronnych czy innych celów pokojowych, należy rozpatrywać odmownie. (Ewentualnymi celami pokojowymi mogą być kontrola chorób lub środki ochrony zdrowia publicznego); transfer jakiegokolwiek rodzaju broni konwencjonalnej, sprzętu wojskowego lub środków przenoszenia zaprojektowanych, by stosować takie czynniki lub toksyny we wrogich celach lub podczas konfliktów zbrojnych, jest zakazany. 9241/09 mik/dh/lw 28

29 KONWENCJA O BRONI CHEICZNEJ (CWC) CWC jest prawnie wiążącym traktatem zabraniającym prowadzenia badań nad bronią chemiczną, produkcji, składowania, transferu i użycia broni chemicznej oraz określającym właściwy moment zniszczenia takiej broni. Konwencja podkreśla zarazem prawo państw-stron do uczestnictwa w międzynarodowej wymianie informacji naukowych, substancji chemicznych i sprzętu do celów, których ta konwencja nie zakazuje. Broń chemiczna, zdefiniowana jest w artykule II CWC w sposób następujący, razem lub oddzielnie: toksyczne związki chemiczne (związki chemiczne mogące powodować śmierć lub czasowe obezwładnienie) i ich prekursory, z wyłączeniem tych przypadków, które są przeznaczone do celów nie zabronionych na mocy tej konwencji; amunicję i urządzenia, specjalnie zaprojektowane dla spowodowania śmierci lub innej szkody poprzez toksyczne właściwości związków chemicznych, wyszczególnionych powyżej, wyzwalanych w rezultacie zastosowania takiej amunicji i urządzeń; wszelki sprzęt specjalnie zaprojektowany do użycia w bezpośrednim związku z zastosowaniem amunicji i urządzeń określonych powyżej. Do CWC istnieje obszerny załącznik dotyczący chemikaliów. Załącznik stanowi integralną część konwencji. Istotne informacje można znaleźć również we Wspólnym wykazie uzbrojenia UE (kategoria 7), w wykazach kontrolnych Grupy Australijskiej oraz w załączniku I do rozporządzenia Rady nr 1334/2000 ustanawiającego wspólnotowy system kontroli eksportu produktów i technologii podwójnego zastosowania. Podczas formułowania opinii dotyczącej wydania zezwolenia dla towarów objętych CWC państwa członkowskie powinny wziąć pod uwagę punkty następującego niewyczerpującego wykazu: ogólne zobowiązanie państw stron do odmowy transferu broni chemicznej określone w artykule II CWC; załącznik do konwencji dotyczący związków chemicznych obejmuje trzy wykazy związków chemicznych. Uregulowania dotyczące transferu związków chemicznych zawartych w wykazie 1, 2 i 3 zostały szczegółowo omówione odpowiednio w części VI, VII i VIII załącznika do konwencji dotyczącego weryfikacji. Biorąc pod uwagę nakładanie się kategorii 7 Wspólnego wykazu uzbrojenia UE i wykazów załączonych do CWC, pierwszym krokiem powinno być stwierdzenie, czy dany związek chemiczny lub prekursor znajdujący się w wykazie 7 został również ujęty w wykazach załączonych do CWC. Następnie, w przypadku wniosku o wydanie zezwolenia na wywóz związku chemicznego umieszczonego w wykazie załączonym do konwencji, należy przestrzegać zasad transferu określonych w stosownej części załącznika do tej konwencji dotyczącego weryfikacji; CWC nie zakazuje celów związanych z badaniami naukowymi, medycznych, farmaceutycznych i ochronnych. 9241/09 mik/dh/lw 29

30 c) zobowiązaniem państw członkowskich do niewywożenia w jakiejkolwiek formie min przeciwpiechotnych Najbardziej wszechstronnym instrumentem międzynarodowym odnoszącym się do min przeciwpiechotnych jest Konwencja o zakazie użycia, składowania, produkcji i przekazywania min przeciwpiechotnych oraz o ich zniszczeniu z 1997 r. (tzw. konwencja ottawska). Państwa strony konwencji zobowiązały się między innymi do tego, że nie będą prowadzić wywozu min przeciwpiechotnych z wyjątkiem wywozu w celu ich zniszczenia. Ponadto zgodziły się nie wspierać, zachęcać lub nakłaniać nikogo w jakikolwiek sposób do podjęcia działań zabronionych państwomstronom. Niektóre państwa, choć nie są stronami konwencji ottawskiej, ogłosiły moratorium na wywóz min przeciwpiechotnych. Podczas formułowania opinii dotyczącej wydania zezwolenia, zgodnie ze swymi zobowiązaniami międzynarodowymi państwa członkowskie będące stronami konwencji ottawskiej lub które podjęły polityczne zobowiązanie do zaprzestania wywozu min przeciwpiechotnych odmawiają wywozu, chyba że uznano, że wywozi się je w celu ich zniszczenia. d) zobowiązaniami Państw Członkowskich w ramach Grupy Australijskiej, Systemu Kontrolnego Technologii Rakietowych, Komitetu Zanggera, Grupy Dostawców Sprzętu Jądrowego, Porozumienia z Wassenaar i Haskiego Kodeksu Postępowania przeciwko Proliferacji Rakiet Balistycznych. Rozporządzenie Rady (WE) nr 1334/2000 z dnia 22 czerwca 2000 r. ustanawia wspólnotowy system kontroli eksportu produktów i technologii podwójnego zastosowania. W załączniku do rozporządzenia zawarto kompletny wykaz wszystkich produktów podlegających kontroli wywozu oraz wykaz najistotniejszych produktów podwójnego zastosowania, podlegających jeszcze surowszym zasadom. Wykazy te można stosować jako punkt odniesienia dla większości produktów, którymi zajmuje się Grupa Australijska, Reżim Kontrolny Technologii Rakietowych, Komitet Zanggera i Grupa Dostawców Jądrowych oraz które są objęte porozumieniem z Wassenaar i haskim kodeksem postępowania przeciwko proliferacji rakiet balistycznych. GRUPA AUSTRAIJSKA Grupa Australijska stanowi nieformalne ugrupowanie. Jej członkowie nie podejmują żadnych wiążących z punktu widzenia prawa zobowiązań: skuteczność współpracy między członkami zależy wyłącznie od ich zaangażowania w realizację celów związanych z nierozprzestrzenianiem broni chemicznej i biologicznej oraz krajowych środków nakierowanych na zapobieganie szerzeniu się tych rodzajów broni. 9241/09 mik/dh/lw 30

31 Prowadzona przez Grupę Australijską polityka tzw. niewprowadzania przepisów znoszących (ang. no undercut policy) stanowi kluczowy element zobowiązania jej członków do zapewnienia wspólnego podejścia do kontroli wywozu związanej z bronią chemiczną i biologiczną. Jeżeli jeden z członków grupy odmawia wywozu artykułu znajdującego się w wykazie grupy z przyczyn związanych z nierozprzestrzenianiem broni chemicznej i biologicznej, wszyscy pozostali członkowie zgadzają się nie zatwierdzać zasadniczo takich samych wniosków o wydanie zezwolenia na wywóz bez uprzedniej konsultacji z członkiem, który pierwszy wydał odmowę. ożna zezwolić na transfer czynników chemicznych lub biologicznych kontrolowanych przez Grupę Australijską wyłącznie, jeżeli dokonujące wywozu państwo będące członkiem grupy jest przekonane, że ich końcowe użycie nie będzie związane z bronią chemiczną i biologiczną. Podczas formułowania opinii dotyczącej wydania zezwolenia na transfer państwa członkowskie powinny wziąć pod uwagę punkty następującego niewyczerpującego wykazu: znaczenie tego transferu dla możliwości opracowywania, produkcji lub gromadzenia zapasów broni chemicznej i biologicznej; czy sprzęt, materiały lub związane z nimi technologie mające podlegać transferowi odpowiadają zadeklarowanemu użyciu końcowemu; czy wydaje się, że istnieje istotne niebezpieczeństwo przekierowania do programów rozwoju broni chemicznej lub biologicznej; czy wcześniej odmówiono transferu temu samemu użytkownikowi końcowemu lub czy ten użytkownik końcowy przekierował artykuły pochodzące z uprzednio zatwierdzonego transferu do celów sprzecznych z nierozprzestrzenianiem broni; czy istnieją rozsądne podstawy, by podejrzewać, że odbiorcy w ukryciu lub nielegalnie zaopatrują się w broń; czy istnieją rozsądne podstawy, by podejrzewać, albo czy jest wiadome, że państwo przeznaczenia posiada broń chemiczną lub biologiczną lub prowadzi program ich rozwoju; czy użytkownik końcowy jest w stanie bezpiecznie przetwarzać i przechowywać produkt będący przedmiotem transferu; czy wywożone towary nie są przeznaczone do ponownego wywozu. Jeżeli towary mają być ponownie wywiezione, rząd państwa przeznaczenia ma nad nimi sprawować właściwą kontrolę; należy zapewnić dostateczne gwarancje zgody tego rządu przed jakimkolwiek dalszym transferem do państwa trzeciego; czy państwo przeznaczenia oraz wszelkie państwa pośredniczące posiadają skutecznie działające systemu kontroli wywozu; czy państwo przeznaczenia jest stroną konwencji o zakazie broni chemicznej lub konwencji o zakazie broni biologicznej i toksycznej i wypełnia swoje zobowiązania wynikające z tych konwencji; czy działania, oświadczenia i polityka rządu państwa przeznaczenia popierają nierozprzestrzenianie broni chemicznej i biologicznej oraz czy państwo przeznaczenia wypełnia swoje międzynarodowe zobowiązania w zakresie nieproliferacji. 9241/09 mik/dh/lw 31