Podstawowe tendencje w rozwoju demograficznym województwa zachodniopomorskiego wraz z nową prognozą ludności na lata

Transkrypt

1 URZĄD STATYSTYCZNY W SZCZECINIE Podstawowe tendencje w rozwoju demograficznym województwa zachodniopomorskiego wraz z nową prognozą ludności na lata

2 Wydawca Urząd Statystyczny w Szczecinie Opracowanie Władysław Wiśniowski, Kinga Grundo, Anna Mogilnicka, Maria Witek Skład komputerowy Wiesława Chicińska, Jerzy Rożek Projekt okładki i wykresy Jerzy Rożek Druk i oprawa Urząd Statystyczny w Szczecinie Szczecin, ul. Matejki 22 Przy publikowaniu danych US prosimy o podanie źródła

3 PRZEDMOWA W I kwartale 2004 roku Główny Urząd Statystyczny zaprezentował wyniki nowej Prognozy demograficznej na lata Korekta prognozy jest znacząca, gdyż: od poprzedniej upłynęły 4 lata, urealnione zostały założenia w zakresie dzietności, umieralności i migracji, za punkt wyjścia przyjęto stan ludności w dniu 31 XII 2002 r., opracowany na podstawie wyników NSP 2002 w podziale administracyjnym z 2003 roku. Urząd Statystyczny w Szczecinie opracował niniejszą publikację wykorzystując wyniki nowej prognozy demograficznej oraz przeliczone dane demograficzne za lata 2000 i 2002 w oparciu o wyniki NSP 2002 r. Publikacja zawiera uaktualnioną analizę uwarunkowań rozwoju demograficznego województwa zachodniopomorskiego w latach (w tym także miasta Szczecina) wraz z oceną wyników prognozy demograficznej do roku Zawiera ona także wyniki prognozy gospodarstw domowych i ludności w gospodarstwach zbiorowych w województwie łącznie z ich omówieniem. Publikacja składa się z części analitycznej i tabelarycznej oraz wykresów. W części analitycznej przedstawiono podstawowe tendencje w rozwoju ludności województwa i powiatów w latach , założenia do prognozy oraz tendencje zmian w stanie i strukturze ludności do roku 2030 i wynikające z nich konsekwencje. W części tabelarycznej zamieszczono trzy tablice ilustrujące stan i strukturę ludności województwa i powiatów w latach oraz dziesięć tablic zawierających oficjalne wyniki prognozy. Wydanie niniejszej publikacji było możliwe dzięki patronatowi przedstawicieli władz samorządowych : Pana Mariana Jurczyka, Prezydenta Miasta Szczecina, Pana Henryka Ćwiacz, Starosty Polickiego, Pana Władysława Duszy, Starosty Pyrzyckiego, Pana Janusza Żmurkiewicza, Prezydenta Miasta Świnoujścia, Pana Janusza Winiarczyka, Starosty Myśliborskiego, Pana Krzysztofa Ciach, Starosty Stargardzkiego, którym tą drogą pragnę złożyć serdeczne podziękowania. Dyrektor Urzędu Statystycznego w Szczecinie Anna Pazdan

4 SPIS TREŚCI Przedmowa... 3 I. CZĘŚĆ ANALITYCZNA 1. Podstawowe tendencje w rozwoju ludności w latach Wstęp... 5 Zmiany w liczbie i strukturze ludności... 7 Czynniki wpływające na spadek tempa rozwoju demograficznego... 8 Przestrzenne zróżnicowanie sytuacji demograficznej Wybrane elementy sytuacji demograficznej Szczecina Założenia przyjęte do nowej prognozy ludności na lata Przewidywane tendencje w rozwoju ludności w latach Zmiany w liczbie ludności Tendencje zmian w strukturze ludności według wieku Zmiany w przestrzennym zróżnicowaniu sytuacji demograficznej Zmiany w sytuacji demograficznej Szczecina Wnioski Prognoza gospodarstw domowych w województwie Założenia do prognozy gospodarstw domowych Metoda prognozy Wyniki prognozy gospodarstw domowych II. CZĘŚĆ TABELARYCZNA 1. Stan i przyrost ludności według powiatów Ruch naturalny ludności według powiatów Ludność powiatów według wieku Ruch naturalny i migracyjny ludności województwa w latach Ruch naturalny i migracyjny ludności Szczecina w latach Ludność województwa według płci i funkcjonalnych grup wieku Ludność Szczecina według płci i funkcjonalnych grup wieku Ludność według powiatów w latach Ludność powiatów według ekonomicznych grup wieku w latach Gospodarstwa domowe według liczby osób Gospodarstwa domowe według liczby osób dorosłych i dzieci do lat Gospodarstwa domowe według liczby osób i wieku głowy gospodarstwa Ludność w gospodarstwach zbiorowych Wykresy 1. Ludność według płci i wieku w 2002 r Ruch naturalny ludności według powiatów w 2002 r Ruch naturalny ludności województwa w latach Ludność według miejsca zamieszkania w latach Ludność według płci, wieku i miejsca zamieszkania w latach 2002 i Ruch naturalny ludności Szczecina w latach Ruch migracyjny ludności Szczecina w latach Ludność Szczecina według płci i wieku w latach 2002 i Ludność w gospodarstwach zbiorowych według wieku Str.

5 I. CZĘŚĆ ANALITYCZNA 1. PODSTAWOWE TENDENCJE W ROZWOJU LUDNOŚCI W LATACH WSTĘP Zjawiska demograficzne związane z rozwojem regionu zachodniopomorskiego w okresie powojennym charakteryzowały się wyjątkową ostrością i głębokością skali zmian. Lata stały się okresem bardzo dynamicznego procesu migracyjnego. Przeciętne roczne tempo przyrostu ludności dochodziło do 30%. Osadnictwo, ruch repatriacyjny i reemigracyjny miały decydujący wpływ na zaludnienie regionu w początkowym okresie. W latach wśród ludności napływowej zdecydowanie przeważali natomiast przesiedleńcy z województw centralnych i wschodnich. Według danych NSP w 1950 r. 28% ludności w momencie spisu stanowili repatrianci i reemigranci głównie z terenów zachodnich Ukrainy, Białorusi i Litwy, a ok. 67% przesiedleńcy i tylko ok. 5% osoby, które mieszkały na tych terenach przed wojną (w 1939 roku). Repatrianci i reemigranci charakteryzowali się bardziej wyrównaną strukturą wieku, z przewagą kobiet, a przesiedleńcy zdecydowaną przewagą ludzi młodych, głównie mężczyzn. Znalazło to wyraz w ukształtowaniu się specyficznej struktury ludności według wieku i płci. W 1948 roku ok. 70% ludności stanowiły osoby w wieku lat, z wyraźną przewagą roczników młodszych (do 30 lat), przy stosunkowo małym udziale ludzi starszych (60 lat i więcej - ok. 4 %). Czynniki te były bezpośrednią przesłanką ukształtowania się rekordowego poziomu wskaźników urodzeń w latach , rzędu Była to pierwsza wysoka fala wyżu demograficznego na Pomorzu Zachodnim. Roczniki osób urodzonych w tych latach, liczące po tys. osób przesuwając się z najmłodszych do coraz starszych grup wieku piętrzyły trudności kolejno przed: placówkami opieki (żłobki, przedszkola), szkołami podstawowymi, szkołami średnimi. Wreszcie po osiągnięciu wieku matrymonialnego wywołały one drugą falę wyżu demograficznego na Pomorzu Zachodnim w latach Wskaźniki urodzeń w tych latach były zdecydowanie niższe (22-15 ), ale roczniki niemniej liczne (27 do 31 tys. osób). Populacja zachodniopomorska wg stanu w dniu 31 XII 2002 r. charakteryzowała się więc dwoma wyraźnie uwypuklonymi wybrzuszeniami w piramidzie wieku (wykres 1) obejmującymi roczniki w wieku lat (II fala) i lat (I fala wyżu demograficznego).

6 6 Wykres 1. Ludność według płci i wieku w 2002 r. Stan w dniu 31 XII 100 i więcej lat MĘŻCZYŹNI KOBIETY Nadwyżka liczby kobiet nad liczbą mężczyzn Nadwyżka liczby mężczyzn nad liczbą kobiet Wiek: przedprodukcyjny produkcyjny poprodukcyjny

7 7 ZMIANY W LICZBIE I STRUKTURZE LUDNOŚCI Stan i strukturę ludności oraz zmiany w latach ilustrują dane zawarte w poniższej tablicy. Tabl. 1. Ludność według wieku Stan w dniu 31 XII Wyszczególnienie w liczbach bezwzględnych 1990 =100 w odsetkach OGÓŁEM ,9 100,0 100,0 100,0 100,0 W wieku: przedprodukcyjnym ,5 30,6 28,0 24,4 22, ,5 4,4 3,7 3,0 2, ,4 6,9 5,5 4,6 4, ,4 11,0 10,0 8,3 7, ,9 5,2 5,3 4,9 4, ,7 3,1 3,5 3,6 3,4 produkcyjnym 1) ,2 58,9 60,1 62,2 63, ,6 42,8 42,1 40,4 40, / ,9 16,1 18,0 21,8 23,6 poprodukcyjnym (60/65 i więcej) ,0 10,5 11,9 13,4 13,7 Z liczby ogółem: ludność starsza (60 lat i więcej) ,3 12,6 13,9 15,2 15,4 kobiety w wieku rozrodczym (15-49 lat) ,3 25,6 27,1 27,1 26,7 w tym w wieku lat ,4 11,0 10,1 10,7 11,2 1) W wieku zdolności do pracy: mężczyźni 18-64, kobiety lat. Już od lat sześćdziesiątych rozwój demograficzny Pomorza Zachodniego był uzależniony głównie od ruchu naturalnego ludności, a tempo tego rozwoju ulegało stopniowemu obniżeniu. W latach dziewięćdziesiątych odnotowano jednak gwałtowny spadek tempa rozwoju demograficznego. W ciągu dwunastu lat ( ) ludność Pomorza Zachodniego wzrosła zaledwie o niespełna 1%. W latach średnioroczne tempo wzrostu liczby ludności wyniosło tylko 0,44%, a w latach było ujemne i wyniosło 0,26%. W 2001 roku przyrost liczby ludności wyniósł 467 osób, a w 2002 roku liczba ludności województwa zmniejszyła się o 217 osób. W strukturze wieku ludności nastąpiły także głębokie zmiany. Odnotowano bowiem: spadek o 37% liczby dzieci w wieku żłobkowym i przedszkolnym, spadek o ponad 28% liczby dzieci w wieku szkolnym, spadek o ponad 14% liczby młodzieży w wieku gimnazjalnym i duży jej przyrost (o prawie 8%) w wieku licealnym,

8 8 dość duży (o ponad 9%) przyrost ludności w wieku produkcyjnym, za którym kryje się ponad 5% spadek jej stanu w wieku produkcyjnym mobilnym (18-44 lat) i radykalny wzrost (o blisko 48%) w wieku produkcyjnym niemobilnym (45-59/64 lat), znaczny wzrost (o 31%) liczby ludności w wieku poprodukcyjnym, a zarazem ludności starszej (60 lat i więcej, która przekroczyła tzw. próg starości demograficznej), ponad 5% przyrost liczby kobiet w wieku rozrodczym, ale jednocześnie znacznie mniejszy przyrost (ponad 2%) w trzech pięcioletnich grupach wieku (20-24, i 30-34), które decydują o średnim poziomie urodzeń. O tak znacznym spadku liczby dzieci i jednoczesnym wzroście liczby młodzieży starszej zadecydowało przesunięcie się drugiej fali wyżu demograficznego do roczników starszych (powyżej 15 lat). Kilka roczników tej fali objęło swym zasięgiem grupę wieku produkcyjnego mobilnego, ale jednocześnie grupę tę opuściło szereg licznych roczników pierwszej fali wyżu demograficznego. W konsekwencji liczebność grupy ludności w wieku produkcyjnym mobilnym uległa niewielkiemu zmniejszeniu, a znacznie wzrosła liczebność grupy ludności w wieku produkcyjnym niemobilnym. Próg starości demograficznej na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych przekraczały dość liczne roczniki powojennej fali napływowej ludności z drugiej połowy lat czterdziestych i pierwszej połowy lat pięćdziesiątych. Skutkiem tego była i jest utrzymująca się i pogłębiająca tendencja wzrostowa w grupie ludności starszej, w tym w grupie ludności w wieku poprodukcyjnym. Zwiększenie liczby kobiet w wieku rozrodczym nie znalazło odzwierciedlenia w wielkości urodzeń, gdyż w mniejszym stopniu dotyczyło grup wiekowych decydujących o poziomie urodzeń. CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA SPADEK TEMPA ROZWOJU DEMOGRAFICZNEGO Zmiany w poziomie przyrostu ludności na Pomorzu Zachodnim w węzłowych latach przedstawia tablica 2. Tabl. 2. Przyrost ludności Wyszczególnienie Rzeczywisty przyrost (spadek) ludności Przyrost naturalny Urodzenia żywe Zgony Saldo migracji razem w tym zewnętrznej WOJEWÓDZTWO Miasta Wieś

9 9 W 1990 roku przyrost naturalny w regionie zachodniopomorskim jeszcze nieznacznie przekraczał 10 tys. osób i w przeliczeniu na 1000 ludności wynosił prawie 6. Uwzględniając niewielkie ujemne saldo migracji również przyrost rzeczywisty był duży i wynosił ponad 9 tys. osób. Jednak w pierwszej połowie lat dziewięćdziesiątych nastąpił spadek zarówno przyrostu naturalnego, jak i przyrostu rzeczywistego ludności o ponad połowę. W 2000 roku odnotowano już ponad siedmiokrotny spadek przyrostu rzeczywistego i ponad pięciokrotny przyrostu naturalnego ludności w porównaniu z 1990 rokiem. Tendencja spadkowa nadal pogłębia się. W 2002 roku odnotowano już ujemny przyrost rzeczywisty i niewielki dodatni przyrost naturalny ludności województwa (niespełna 900 osób). Radykalne zmniejszenie przyrostu ludności odnosi się przede wszystkim do miast, gdzie obok gwałtownego spadku przyrostu naturalnego ludności nastąpiło całkowite ograniczenie napływu ludności ze wsi. Podczas, gdy miasta jeszcze w 1990 roku przejęły 5,5 tys. osób ze wsi (więcej niż wynosił przyrost naturalny na wsi), to w 2000 roku saldo migracji było już ujemne, a w 2002 roku dalej się pogłębiło. Po roku 1990 nastąpiło odwrócenie tendencji spadkowej w stanie ludności wiejskiej, a w latach saldo migracji ze wsi było już minimalne. Generalnie można powiedzieć, że migracja ustabilizowała się i ukształtowała na niewielkim poziomie zarówno w miastach, jak i na wsi. Głównym czynnikiem powodującym obniżenie tempa rozwoju demograficznego w województwie (w tym głównie w miastach) stał się niewątpliwie spadek przyrostu naturalnego, a ściślej biorąc gwałtowny spadek urodzeń. Spadek urodzeń o prawie 37% w latach został spowodowany ukształtowaniem się nowych tendencji w procesach demograficznych. Nastąpiło wyraźne osłabienie tendencji do tworzenia rodzin. Małżeństwa są zawierane w coraz późniejszym wieku. Przeciętny wiek kobiet wstępujących w pierwszy związek małżeński zwiększył się o ok. 2 lata, a jednocześnie zmalał odsetek kobiet wstępujących w ogóle w związki małżeńskie (z ok. 95 do 80%). Wiąże się to z nasileniem aktywności zawodowej i edukacyjnej młodych kobiet. Takie zachowanie kobiet wymuszone zostało nową sytuacją ekonomiczną i konkurencją na rynku pracy. Coraz powszechniejsze staje się dążenie młodzieży do zdobywania najwyższego poziomu wykształcenia oraz zaangażowania w realizację kariery zawodowej. Podobny model postępowania występuje powszechnie w krajach zachodnioeuropejskich. W konsekwencji współczynnik dzietności całkowitej obniżył się z 2,006 w 1990 roku do 1,614 w 1995 r. i 1,242 w 2002 roku, a współczynnik reprodukcji brutto zmniejszył się odpowiednio z 1,002 do 0,790 i 0,601. Równolegle nastąpiły istotne zmiany w rozkładzie urodzeń według wieku matki i poziomie współczynników płodności kobiet. Potwierdzają to dane przedstawione w tablicy 3. Tabl. 3. Urodzenia według wieku matki Wiek matki Urodzenia żywe Płodność urodzenia żywe na 1000 kobiet 1) lat ,9 42,6 35,7 34, ,6 30,6 23,8 20, ,1 112,4 82,6 74, ,4 97,2 82,0 79,5

10 10 Tabl. 3. Urodzenia według wieku matki (dok.) Wiek matki Urodzenia żywe Płodność urodzenia żywe na 1000 kobiet 1) ,1 52,9 46,1 48, ,3 23,5 20,6 20, ,2 5,9 5,0 4, ,4 0,2 0,3 0,3 1) Danej grupy wieku. Ogólny spadek liczby urodzeń wynikał przede wszystkim ze spadku płodności cząstkowych (w poszczególnych grupach wieku kobiet w wieku rozrodczym). Ten czynnik spowodował spadek liczby urodzeń w latach o prawie 42%, który został jednak częściowo zniwelowany (o 4,4%) w wyniku dodatniego wpływu zmian w strukturze kobiet w wieku rozrodczym. W 2002 roku liczba kobiet w trzech pierwszych młodszych grupach wieku i ostatniej (45-49 lat) była większa, a w pozostałych mniejsza niż w 1990 roku. Poziom zgonów, w przeciwieństwie do liczby urodzeń, nie wykazywał istotnych zmian w analizowanym okresie. Co więcej współczynnik umieralności na 1000 ludności nie podlegał praktycznie odchyleniom i kształtował się na poziomie 8,7 8,8. Nie odnotowano także większych zmian w strukturze zgonów według przyczyn. Potwierdza to analiza danych zawartych w tablicy 4. Tabl. 4. Zgony według przyczyn Przyczyny zgonów w odsetkach OGÓŁEM ,0 100,0 100,0 100,0 w tym: choroby zakaźne ,5 0,4 0,6 0,5 nowotwory ,5 23,7 25,0 27,3 choroby krwi i narządów krwiotwórczych 1) ,2 0,2 0,1 0,1 zaburzenia wydzielania wewnętrznego 2) ,5 1,3 1,8 1,4 zaburzenia psychiczne ,3 1,0 0,7 0,8 choroby układu nerwowego i narządów zmysłów ,9 0,9 0,8 1,2 choroby układu krążenia ,4 46,2 44,8 46,1 choroby układu oddechowego ,2 3,1 3,4 3,0 choroby układu trawiennego (pokarmowego) ,9 3,4 3,9 3,9 choroby układu moczowo-płciowego ,2 0,9 1,0 1,1 zewnętrzne przyczyny (urazy i zatrucia) ,7 9,8 8,3 8,1 1) Niektóre inne choroby przebiegające z udziałem mechanizmów autoimmunologicznych. 2) Stan odżywiania i przemiany metabolicznej.

11 11 Ponad 2/3 zgonów w latach 1990 i 1995 stanowiły zejścia spowodowane chorobami nowotworowymi i układu krążenia, a w 2002 wskaźnik ten zwiększył się do ponad 73%. Niewielką tendencję spadkową odnotowano w grupach chorób układu oddechowego i moczowo-płciowego, a tendencję wzrostową w grupie zaburzenia psychiczne i choroby układu nerwowego i narządów zmysłu. Wyraźniejszą tendencję spadkową można zauważyć analizując wskaźniki częstotliwości zgonów (liczba zgonów na 1000 ludności w poszczególnych grupach wieku). Obrazują to dane zawarte w tablicy 5. Tabl. 5. Zgony według wieku zmarłych Grupy wieku w liczbach bezwzględnych na 1000 ludności 1) OGÓŁEM ,70 8,75 8,68 8, ,63 3,59 2,16 1, ,33 0,22 0,19 0, ,35 0,23 0,19 0, ,90 0,64 0,53 0, ,29 0,94 0,87 0, ,30 1,15 1,05 0, ,99 1,62 1,28 1, ,62 2,43 1,75 1, ,63 3,95 3,06 3, ,35 5,59 5,26 5, ,5 9,28 7,68 7, ,48 14,43 12,74 10, ,30 21,40 18,30 17, ,05 32,08 27,20 24, ,76 43,83 41,43 39, ,34 64,61 62,80 60, ,00 113,06 97,89 91,11 85 i więcej ,22 184,55 190,25 178,02 1) Danej grupy wieku. Prawie trzykrotny spadek wskaźnika częstotliwości zgonów odnotowano w grupie wiekowej 0-4 lat, a wiąże się to ze znacznym zmniejszeniem umieralności niemowląt. Generalnie można jednak powiedzieć, że w latach następował stopniowy, ale systematyczny spadek umieralności, który należy przypisać zachodzącym przeobrażeniom w kraju. Znajduje to odzwierciedlenie we wskaźnikach średniego trwania życia dla niemowląt płci męskiej i żeńskiej urodzonych w latach i wynoszących: w latach Mężczyźni 65,1 66,5 67,4 67,8 68,5 68,1 69,0 70,0 69,9 Kobiety 74,5 75,8 75,8 76,2 77,0 77,1 77,5 77,9 78,3

12 12 W ciągu 12 lat przeciętne trwanie życia zwiększyło się o 4,8 lat w przypadku noworodka płci męskiej, a o 3,8 roku dla noworodka płci żeńskiej. Ewidentny spadek umieralności w latach dziewięćdziesiątych nie znalazł jednak bezpośredniego przełożenia na zmniejszenie się ogólnej liczby zgonów. Jednocześnie zachodziły bowiem niekorzystne zmiany w strukturze ludności według wieku. W latach liczba ludności w wieku 50 lat i więcej wzrosła prawie o 28%. Trzeba dodać, że ta część ludności ma właśnie decydujący wpływ na ogólny poziom zgonów, ponieważ przypada na nią blisko 90% zgonów. Ze szczegółowej analizy czynników wpływających na ogólny poziom zgonów wynika bowiem, że zmiany w strukturze ludności (znaczny przyrost liczby ludności w grupach wieku powyżej 50 lat) spowodowałyby wzrost liczby zgonów w województwie o ok. 28%. Przyrost ten jednak został całkowicie zniwelowany przez równoczesny spadek umieralności we wszystkich grupach wieku średnio o ok. 22 %. PRZESTRZENNE ZRÓŻNICOWANIE SYTUACJI DEMOGRAFICZNEJ Powiaty zachodniopomorskie są znacznie zróżnicowane pod względem demograficznym. Zróżnicowanie to wyraża się m.in. w: stopniu urbanizacji, stopniu feminizacji, strukturze ludności według wieku, poziomie ruchu naturalnego ludności. Do najbardziej zurbanizowanych powiatów ziemskich (ponad 60% ludności miejskiej) należą powiaty: białogardzki, drawski, kołobrzeski, policki, stargardzki i szczecinecki. Do najmniej zurbanizowanych (przewaga ludności wiejskiej) należą natomiast powiaty: choszczeński, gryficki, gryfiński, kamieński, koszaliński i pyrzycki. Pozostałe powiaty należą do średniozurbanizowanych (50-60% ludności miejskiej). Ludność miejska województwa charakteryzuje się przewagą kobiet (108 kobiet na 100 mężczyzn), natomiast ludność wiejską cechuje minimalna przewaga mężczyzn (101 mężczyzn na 100 kobiet). W związku z tym do powiatów o dużym stopniu feminizacji powinny należeć, poza powiatami grodzkimi, powiaty najbardziej zurbanizowane. W rzeczywistości dużym stopniem feminizacji (ponad 105 kobiet na 100 mężczyzn) charakteryzuje się poza Szczecinem i Koszalinem tylko powiat kołobrzeski i szczecinecki. W większości powiatów występuje umiarkowana przewaga kobiet ( na 100 mężczyzn), a w dwóch powiatach: choszczeńskim i koszalińskim ma miejsce minimalna przewaga kobiet (do 101 kobiet na 100 mężczyzn). Istotniejsze znaczenie z uwagi na temat opracowania mają jednak różnice w strukturze ludności powiatów według wieku. Ilustrują je dane zawarte w tablicy 6.

13 13 Tabl. 6. Struktura ludności powiatów według wieku Stan w dniu 31 XII Wyszczególnienie a 1990 b 1995 c 2000 d 2002 Ludność w % ogółem przedprodukcyjnym w wieku produkcyjnym poprodukcyjnym Mediana wieku (w latach) WOJEWÓDZTWO... a 100,0 30,6 58,9 10,5 29,8 b 100,0 28,0 60,1 11,9 31,6 c 100,0 24,4 62,2 13,4 34,5 d 100,0 22,6 63,7 13,7 35,7 Powiaty razem... a 100,0 32,6 57,1 10,3 28,7 b 100,0 30,2 58,4 11,4 30,3 c 100,0 26,8 60,8 12,4 33,1 d 100,0 24,8 62,6 12,6 34,4 Białogardzki... a 100,0 31,9 56,2 11,9 29,4 b 100,0 29,7 57,8 12,5 30,8 c 100,0 26,9 59,9 13,2 33,2 d 100,0 25,1 61,5 13,4 34,4 Choszczeński... a 100,0 32,8 56,1 11,1 29,0 b 100,0 30,9 57,1 12,0 30,4 c 100,0 27,6 59,5 12,9 33,0 d 100,0 25,7 61,3 13,0 34,2 Drawski... a 100,0 33,5 55,7 10,8 28,5 b 100,0 30,8 57,5 11,7 30,2 c 100,0 27,5 59,8 12,7 33,0 d 100,0 25,5 61,8 12,7 34,3 Goleniowski 1)... a 100,0 32,1 58,0 10,0 28,9 b 100,0 29,5 59,3 11,3 30,5 c 100,0 26,2 61,7 12,1 33,2 d 100,0 24,6 63,1 12,3 34,4 Gryficki 1)... a 100,0 33,0 56,3 10,7 28,6 b 100,0 30,5 57,7 11,8 30,3 c 100,0 27,1 60,1 12,7 33,0 d 100,0 25,1 62,1 12,8 34,3 Gryfiński... a 100,0 33,3 56,6 10,1 28,3 b 100,0 30,4 58,6 11,0 30,0 c 100,0 26,8 61,3 11,9 32,7 d 100,0 24,9 63,1 12,0 34,0 Kamieński... a 100,0 30,8 58,9 10,3 29,4 b 100,0 29,1 59,6 11,3 30,8 c 100,0 25,6 61,8 12,6 34,1 d 100,0 23,5 63,5 13,0 35,7

14 14 Tabl. 6. Struktura ludności powiatów według wieku (cd.) Stan w dniu 31 XII Wyszczególnienie a 1990 b 1995 c 2000 d 2002 Ludność w % ogółem przedprodukcyjnym w wieku produkcyjnym poprodukcyjnym Mediana wieku (w latach) Kołobrzeski... a 100,0 31,2 59,9 8,9 29,0 b 100,0 28,5 61,0 10,5 31,1 c 100,0 25,2 62,3 12,5 34,0 d 100,0 23,2 63,8 13,0 35,5 Koszaliński... a 100,0 33,5 56,7 9,8 28,1 b 100,0 31,8 57,3 10,9 29,2 c 100,0 28,6 59,9 11,5 31,6 d 100,0 26,5 61,9 11,6 33,0 Łobeski 1)... a 100,0 32,0 56,3 11,7 29,4 b 100,0 30,1 56,7 13,2 30,6 c 100,0 26,9 58,7 14,4 33,8 d 100,0 24,9 60,6 14,5 35,1 Myśliborski... a 100,0 32,2 56,7 11,1 29,1 b 100,0 29,8 58,1 12,1 30,7 c 100,0 26,4 60,7 12,9 33,4 d 100,0 24,2 62,6 13,2 34,8 Policki... a 100,0 34,9 58,3 6,8 26,4 b 100,0 31,8 60,2 8,0 28,5 c 100,0 26,8 64,7 8,5 31,7 d 100,0 24,6 66,8 8,6 33,1 Pyrzycki... a 100,0 32,0 57,2 10,8 29,3 b 100,0 29,5 58,5 12,0 31,0 c 100,0 26,4 60,5 13,1 33,5 d 100,0 24,6 62,1 13,3 34,7 Sławieński... a 100,0 32,2 57,1 10,7 28,9 b 100,0 30,2 58,1 11,7 30,4 c 100,0 27,4 59,8 12,8 32,9 d 100,0 25,5 61,5 13,0 34,2 Stargardzki 1)... a 100,0 32,6 57,6 9,8 28,7 b 100,0 29,8 59,2 11,0 30,5 c 100,0 25,9 61,8 12,3 33,4 d 100,0 23,9 63,5 12,6 34,7 Szczecinecki... a 100,0 32,7 56,2 11,1 29,1 b 100,0 30,5 57,5 12,0 30,5 c 100,0 27,6 59,0 13,4 33,2 d 100,0 25,5 60,8 13,7 34,7

15 15 Tabl. 6. Struktura ludności powiatów według wieku (dok.) Stan w dniu 31 XII Wyszczególnienie a 1990 b 1995 c 2000 d 2002 Ludność w % ogółem przedprodukcyjnym w wieku produkcyjnym poprodukcyjnym Mediana wieku (w latach) Świdwiński... a 100,0 32,8 55,9 11,3 28,8 b 100,0 31,1 56,7 12,2 30,0 c 100,0 27,4 59,4 13,2 33,1 d 100,0 25,3 61,2 13,5 34,5 Wałecki... a 100,0 33,0 56,6 10,4 28,5 b 100,0 30,4 58,4 11,2 30,2 c 100,0 26,9 61,0 12,1 32,9 d 100,0 25,0 62,6 12,4 34,2 Miasta na prawach a 100,0 26,7 62,4 10,9 31,8 powiatu b 100,0 23,6 63,4 13,0 34,1 c 100,0 19,8 65,0 15,2 37,2 d 100,0 18,2 66,0 15,8 38,4 m. Koszalin... a 100,0 29,1 62,1 8,8 30,3 b 100,0 25,3 63,5 11,2 33,1 c 100,0 20,8 65,1 14,1 36,8 d 100,0 18,8 66,3 14,9 38,2 m. Szczecin... a 100,0 25,8 62,4 11,8 32,4 b 100,0 23,0 63,1 13,9 34,5 c 100,0 19,4 64,9 15,7 37,3 d 100,0 17,9 65,9 16,2 38,4 m. Świnoujście... a 100,0 28,6 64,1 7,9 30,3 b 100,0 24,7 65,5 9,8 33,2 c 100,0 21,1 66,1 12,9 34,6 d 100,0 19,4 66,9 13,7 38,2 1) Dane dla powiatów: goleniowskiego, gryfickiego i stargardzkiego za lata 1990, 1995 i 2000 pomniejszono o wielkości odnoszące się do gmin wyłączonych z tych powiatów i tworzących od 2002 roku powiat łobeski. Suma tych wielkości stanowi dane dla powiatu łobeskiego. W ciągu 12 lat we wszystkich powiatach nastąpiło wyraźne postarzenie się ludności. Kierunek tych zmian był podobny. We wszystkich powiatach miało miejsce zmniejszenie się udziału w ogólnej liczbie ludności dzieci i młodzieży do lat 17, czyli ludności w wieku przedprodukcyjnym. Zwiększył się natomiast zdecydowanie udział ludności w wieku produkcyjnym i poprodukcyjnym. Należy ponadto zwrócić uwagę na fakt, że powyższe tendencje są silniejsze w powiatach grodzkich niż w ziemskich. Mediana wieku w regionie zachodniopomorskim wzrosła z niespełna 30 lat w 1990 roku do prawie 36 lat w 2002 roku. W powiatach ziemskich wzrosła o 5,7, a w grodzkich o 6,6 lat. O ile w 1990

16 16 roku ludność wszystkich powiatów ziemskich legitymowała się medianą wieku niższą od 30 lat, to w 2002 roku w trzech powiatach mediana przekroczyła 35 lat, a w większości powiatów (13) wynosiła od lat i tylko w dwóch powiatach: polickim i koszalińskim kształtowała się na poziomie 33 lat. Właśnie te dwa powiaty charakteryzowały się najmłodszą strukturą ludności według wieku. Wyraża się to w zdecydowanie wyższym udziale dzieci i młodzieży i wyraźnie niższym (od przeciętnego) udziale ludności w wieku poprodukcyjnym. Ta ostatnia uwaga odnosi się głównie do powiatu polickiego, w którym udział ludności w wieku poprodukcyjnym wynosi zaledwie 8,6% przy średnim wskaźniku w województwie blisko 14%. Można powiedzieć, że społeczność powiatu polickiego znajduje się w przedpolu starzenia się, podczas gdy w większości powiatów przekroczyła ona próg starości demograficznej (ponad 12% ludności w wieku poprodukcyjnym, a mediana wieku wynosi lat). Najstarszą strukturę demograficzną posiada stolica Pomorza Zachodniego Szczecin, a wyraża się to najniższym udziałem ludności w wieku przedprodukcyjnym (17,9%), a jednocześnie najwyższym udziałem ludności w wieku poprodukcyjnym (16,2%) oraz najwyższą medianą wieku (38,4 lat). Nie odbiega zbytnio od tego poziomu także drugie pod względem wielkości miasto Koszalin, gdzie analogiczne parametry wynoszą odpowiednio: 18,8%, 14,9% i 38,2 lat. Zróżnicowanie struktury ludności powiatów według wieku znajduje z kolei odzwierciedlenie w kształtowaniu się ruchu naturalnego ludności. Wykres 2. Ruch naturalny ludności według powiatów w 2002 r. urodzenia zgony 0,700 1,000 1,200 1,400 1,600

17 17 Zasadniczy wpływ na poziom małżeństw i urodzeń ma wysoki udział ludności, a zwłaszcza kobiet, w wieku tzw. matrymonialnym (20-34 lat). Decydujący wpływ na poziom zgonów ma natomiast wysoki udział w populacji ludności starszej (50 lat i więcej), gdyż na tę część społeczności przypada blisko 90% zgonów. Klasycznymi przykładami mogą tu być: miasto Szczecin, w którym od kilku lat utrzymuje się ujemny przyrost naturalny i powiat policki, gdzie notuje się wysoki poziom przyrostu naturalnego. Należy także zwrócić szczególną uwagę na powiat koszaliński, który w latach 1990, 2000 i 2002 osiągał najwyższy poziom przyrostu naturalnego. Tendencje zmian w tym zakresie ilustrują dane zawarte w tablicy 7. Tabl. 7. Przyrost naturalny i dynamika demograficzna w powiatach Wyszczególnienie Przyrost naturalny na 1000 ludności Współczynnik dynamiki demograficznej 1) WOJEWÓDZTWO... 5,98 2,83 1,10 0,50 1,687 1,323 1,124 1,059 miasta... 4,39 1,87 0,10-0,50 1,523 1,223 1,007 0,949 wieś... 9,49 5,00 3,40 2,70 2,009 1,523 1,387 1,310 Powiaty... 7,81 4,26 2,26 1,65 1,908 1,496 1,257 1,192 Białogardzki... 6,95 3,43 0,94 0,65 1,665 1,357 1,099 1,074 Choszczeński... 9,22 5,09 1,14 0,87 2,108 1,563 1,125 1,101 Drawski... 7,84 3,74 2,30 2,17 1,873 1,415 1,243 1,262 Goleniowski... 7,25 4,79 3,43 1,96 1,768 1,565 1,405 1,238 Gryficki... 7,49 4,19 2,59 1,11 1,776 1,478 1,291 1,122 Gryfiński... 6,63 3,19 2,42 2,29 1,750 1,337 1,290 1,272 Kamieński... 6,61 2,42 0,43 0,54 1,739 1,283 1,046 1,059 Kołobrzeski... 7,43 4,86 3,27 1,17 2,048 1,649 1,440 1,146 Koszaliński... 10,08 5,72 3,39 3,04 2,217 1,650 1,412 1,376 Łobeski... 6,75 1,52 1,85 0,86 1,612 1,145 1,193 1,094 Myśliborski... 7,66 3,52 1,19 0,03 1,898 1,402 1,126 1,003 Policki... 7,32 5,06 3,26 3,62 2,031 1,686 1,501 1,553 Pyrzycki... 7,37 4,05 2,32 1,20 1,931 1,479 1,268 1,136 Sławieński... 8,09 5,01 2,97 1,97 1,902 1,605 1,345 1,228 Stargardzki... 9,14 4,64 2,71 1,89 2,236 1,583 1,331 1,232 Szczecinecki... 6,92 4,92 0,98 1,31 1,765 1,568 1,106 1,147 Świdwiński... 9,01 4,51 1,75 1,09 2,033 1,540 1,198 1,124 Wałecki... 8,86 4,69 1,72 2,46 1,992 1,533 1,170 1,286 Miasta na prawach powiatu 2,22-0,14-1,20-1,74 1,248 0,985 0,866 0,809 m. Koszalin... 3,94 2,02 0,16 0,18 1,533 1,286 1,021 0,976 m. Szczecin... 1,59-0,85-1,63-2,22 1,167 0,913 0,833 0,775 m. Świnoujście... 3,81 1,06-0,93-1,64 1,551 1,136 0,877 0,805 1) Relacja urodzeń do zgonów. Wskaźniki zaprezentowane w tablicy potwierdzają zdecydowaną tendencję spadkową ruchu naturalnego ludności zarówno w całej populacji województwa, jak i w większości podpopulacji: ludności miejskiej i wiejskiej, powiatów ziemskich oraz miast na prawach powiatu. Najniższy poziom przyro-

18 18 stu naturalnego ma miasto Szczecin, gdzie jest on od 1995 roku ujemny i powoduje regres ludności miasta. Niski poziom przyrostu naturalnego występuje także w pozostałych powiatach grodzkich; jest on wyraźnie niższy niż w powiatach ziemskich. W grupie powiatów ziemskich szczególnie wyróżniają się powiaty: koszaliński i policki, w których mimo znacznego spadku nadal utrzymywał się wysoki poziom przyrostu naturalnego (ponad 3 ) i dynamiki demograficznej (ponad 1,300). Mimo spadku, nadal wysoki poziom przyrostu naturalnego i dynamiki demograficznej wykazuje wieś zachodniopomorska. WYBRANE ELEMENTY SYTUACJI DEMOGRAFICZNEJ SZCZECINA Poczynione we wstępie do tego działu uwagi o zaludnieniu regionu zachodniopomorskiego w okresie powojennym odnoszą się z jeszcze większą mocą do Szczecina. Zaludnienie miasta następowało w pierwszej kolejności. Szczecin od początku okresu powojennego stał się chłonnym rynkiem pracy. Wśród ludności napływowej do Szczecina zdecydowanie przeważały osoby młode przesiedleńcy z województw centralnych i wschodnich Polski. Znaczny wpływ na przybywanie osób młodych do Szczecina miało otwarcie Akademii Handlowej już w listopadzie 1946 r. i utworzenie Wyższej Szkoły Inżynierskiej w marcu 1947 roku. Większość osób podejmujących w tym okresie pracę i studia w Szczecinie osiedliła się w mieście i tu założyła rodziny. W latach ukształtowała się w Szczecinie prężna populacja, czego efektem były wysokie wskaźniki urodzeń i przyrostu naturalnego ludności. Potwierdzają to dane zawarte w tablicy 8. Tabl. 8. Ruch naturalny ludności Szczecina Lata Urodzenia Zgony w liczbach bezwzględnych Przyrost naturalny Urodzenia Zgony na 1000 ludności Przyrost naturalny ,0 11,8 37, ,4 7,5 29, ,8 5,1 15, ,1 5,1 9, ,1 5,5 8, ,0 6,6 11, ,8 7,8 10, ,7 9,1 6, ,1 9,5 1, ,9 9,7-0, ,2 9,8-1, ,6 9,8-2,2 Wysoki przyrost naturalny, a także migracyjny (zwłaszcza w pierwszym okresie po wojnie) stały się głównymi czynnikami szybkiego rozwoju ludności Szczecina. W końcu 1946 roku ludność Szczecina przekroczyła 100 tys., w 1953 roku 200 tys., w 1964 roku 300 tys. i w 1988 roku 400 tys. osób. Spadek w latach współczynników natężenia urodzeń i przyrostu naturalnego należy traktować jako dochodzenie do normalnego ich poziomu w miastach dużych, a ponowny wzrost

19 19 w kolejnych dwóch pięcioleciach jako efekt drugiej fali wyżu demograficznego. Radykalne obniżenie tych współczynników w latach dziewięćdziesiątych jest natomiast objawem ukształtowania się nowego modelu rodziny. Można powiedzieć, że zjawisko to jest wyrazem bardzo szybkiego przystosowania się populacji szczecińskiej do nowej sytuacji ekonomicznej. Współczynnik dzietności obniżył się bowiem z 1,627 w 1990 roku do 1,321 w 1995 r. i 1,022 w 2002 roku, a współczynnik reprodukcji brutto obniżył się odpowiednio z 0,789 do 0,641 i 0,494. Kryje się za tymi ogólnymi wskaźnikami wyraźne ograniczenie rozrodczości w poszczególnych grupach wieku kobiet. Płodność kobiet w wieku rozrodczym w latach zmniejszyła się o 31,7%, w tym w grupie kobiet w wieku lat aż o ponad 63%. W grupie wieku lat spadek płodności kobiet był wprawdzie mniejszy (o 25,4%), a w pozostałych grupach wieku odnotowano nawet jej minimalny wzrost. Nie miało to jednak istotnego wpływu na ogólny wskaźnik płodności kobiet. Również różnokierunkowe zmiany w strukturze kobiet w wieku rozrodczym nie miały znaczącego wpływu na poziom tego wskaźnika. Tabl. 9. Urodzenia żywe według wieku kobiet Grupy wieku kobiet w liczbach bezwzględnych na 1000 kobiet 1) OGÓŁEM ,0 32,5 29,9 28, ,6 24,4 17,3 14, ,4 87,6 58,9 47, ,8 86,4 77,0 71, ,7 44,9 49,5 47, ,8 16,6 19,2 19, ,8 4,1 4,2 4, ,3 0,1 0,2 0,2 1) Danej grupy wieku. Utrzymująca się natomiast niewielka tendencja wzrostowa w liczbie zgonów jest wynikiem równoległego oddziaływania dwóch przeciwstawnych czynników. Podobnie, jak w całym województwie, również w Szczecinie poziom zgonów (na 1000 mieszkańców) uległ w poszczególnych grupach wieku znacznemu obniżeniu. Ilustrują to dane zawarte w tablicy 10. Tabl. 10. Zgony w Szczecinie według wieku zmarłych Grupy wieku w liczbach bezwzględnych na 1000 ludności 1) OGÓŁEM ,5 9,7 9,8 9,8 0 lat ,2 16,1 10,9 5, ,9 0,2 0,4 0, ,2 0,3 0,0 0, ,3 0,2 0,2 0, ,6 0,5 0,6 0,6

20 20 Tabl. 10. Zgony w Szczecinie według wieku zmarłych (dok.) Grupy wieku w liczbach bezwzględnych na 1000 ludności 1) ,8 0,9 0,9 0, ,3 2,1 1,4 1, ,5 4,5 4,4 4, ,1 11,2 9,3 9, ,4 25,3 22,0 19,5 70 lat i więcej ,7 70,5 61,8 60,9 1) Danej grupy wieku. Wskaźnik umieralności niemowląt obniżył się prawie czterokrotnie, a częstotliwość zgonów dzieci w wieku 1-4 lat zmniejszyła się blisko dwukrotnie. Systematyczny i znaczący spadek umieralności miał miejsce także w trzech ostatnich grupach wiekowych (50 lat i więcej). Łączny, średni wskaźnik częstotliwości zgonów ludności w wieku 50 lat i więcej obniżył się w latach z 30,4 do 26,6, tj. o 12,5 %. Kryje się za tym wyraźne wydłużenie średniego trwania życia zarówno dla mężczyzn jak i kobiet. Efekt tych korzystnych tendencji w kształtowaniu się częstotliwości zgonów został jednak z nadwyżką zniwelowany przez zachodzące równolegle głębokie zmiany w strukturze ludności Szczecina według wieku. Tabl. 11. Ludność Szczecina według wieku Wyszczególnienie w tysiącach w odsetkach OGÓŁEM ,4 418,2 416,7 415,1 100,0 100,0 100,0 100,0 w wieku: przedprodukcyjnym ,8 96,2 80,8 74,4 25,8 23,0 19,4 17, ,6 11,7 10,0 9,8 3,3 2,8 2,4 2, ,5 17,8 15,0 13,8 5,4 4,2 3,6 3, ,7 46,6 36,8 34,4 12,3 11,2 8,8 8, ,0 20,1 19,0 16,4 4,8 4,8 4,6 3,9 produkcyjnym ,7 263,9 270,4 273,6 62,4 63,1 64,9 65, ,9 177,8 171,6 169,6 43,5 42,5 41,2 40, / ,8 86,1 98,8 104,0 18,9 20,6 23,7 25,0 poprodukcyjnym (60/65 i więcej).. 48,9 58,1 65,5 67,1 11,8 13,9 15,7 16,2 Z liczby ogółem: ludność starsza (60 lat i więcej) 59,0 67,8 74,5 75,4 14,3 16,2 17,9 18,2 kobiety w wieku rozrodczym (15-49 lat) ,5 117,9 115,6 112,9 26,7 28,2 27,7 27,2 w tym w wieku lat... 45,1 43,8 48,6 51,6 10,9 10,5 11,7 12,4

21 21 W ciągu 12 lat ( ) liczba ludności w wieku przedprodukcyjnym zmniejszyła się o prawie 32,5 tys. osób, a jej udział w ludności ogółem zmalał z niespełna 26% do prawie 18%. Spadek obejmował przede wszystkim dzieci w wieku żłobkowym, przedszkolnym i szkolnym (szkoła podstawowa) i był ściśle powiązany z tendencją spadkową w urodzeniach. Wzrost liczby ludności w wieku produkcyjnym odnosił się wyłącznie do podgrupy ludności w wieku produkcyjnym niemobilnym (45-59/64 lat). Fakt ten w powiązaniu z równie wysokim przyrostem ludności w wieku poprodukcyjnym wskazuje na szybsze starzenie się ludności Szczecina niż całego województwa. 2. ZAŁOŻENIA PRZYJĘTE DO NOWEJ PROGNOZY LUDNOŚCI NA LATA Założenia do najnowszej prognozy ludności na lata są wynikiem ustaleń ekspertów Głównego Urzędu Statystycznego, Rządowej Rady Ludnościowej i Komitetu Nauk Demograficznych PAN. 1. Spadek rozrodczości obserwowany od wielu lat nie jest procesem zakończonym. Dlatego też, zgodnie z opiniami ekspertów, należy się liczyć z dalszym zmniejszeniem się współczynnika dzietności z 1,25 dziecka na kobietę w wieku rozrodczym obecnie do ok. 1,10 w 2010 roku, a po niewielkim wzroście w latach osiągnie on poziom 1,20. Należy także oczekiwać wzrostu przeciętnego wieku rodzących kobiet z ok. 28 obecnie do ok. 30 lat po roku W okresie prognozowanym w dalszym ciągu będzie następował spadek umieralności i wzrost przeciętnej długości życia. Przewiduje się, że do roku 2010 długość życia wzrośnie o 2,4 lat (o 2,9 dla mężczyzn i 1,8 dla kobiet), a do roku 2030 łącznie o 5,5 lat (o 7,2 dla mężczyzn i 4,5 dla kobiet). Największe zmiany w umieralności będą dotyczyły mężczyzn w wieku produkcyjnym. 3. W latach dziewięćdziesiątych radykalnemu zmniejszeniu uległ poziom migracji wewnętrznych, co ma ścisły związek z trudną sytuacją na rynku pracy i spadkiem liczby zawieranych małżeństw, a w konsekwencji prawie całkowitym ograniczeniem migracji ze wsi do miast. Pojawił się natomiast nowy kierunek migracji z miast na wieś (zjawisko znane pod nazwą suburbanizacji). Wydaje się, że tendencje te nie ulegną istotnym zmianom w najbliższych latach. Zmianę sytuacji może przynieść dopiero wyraźniejsze ożywienie wzrostu gospodarczego i członkowstwo w Unii Europejskiej. Zakłada się wzrost mobilności przestrzennej ludności około roku 2010, a następnie powrót wskaźnika migracji do poziomu z początku lat dziewięćdziesiątych. Utrzyma się przewaga przemieszczeń ludności z miast na wieś. 4. Wstąpienie do Unii Europejskiej wpłynie także na poziom migracji zagranicznych. Założono więc niewielki (5%) wzrost do 2010 roku, a następnie stabilizację. 5. Za podstawę prognozy na lata przyjęto: liczbę ludności według płci i roczników wieku, zamieszkałej na stałe w powiatach, według stanu w dniu 31 XII 2002 roku, na podstawie bilansu opracowanego w oparciu o wyniki Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań w 2002 roku, w podziale administracyjnym kraju z 2003 roku, retrospektywne współczynniki demograficzne za lata według płci i roczników wieku (urodzenia, zgony, migracje wewnętrzne i zagraniczne oraz pobyt czasowy) w podziale terytorialnym kraju z 2003 r. prospektywne współczynniki demograficzne na lata dla poziomu ogólnokrajowego według płci i roczników wieku, wynikające z przyjętych założeń.

22 22 Składnikowa metoda opracowania prognozy polega na obliczaniu faktów ruchu naturalnego i migracyjnego w oparciu o liczby ludności i współczynniki według płci i wieku dla kolejnych lat. W konsekwencji uzyskuje się prospektywne stany ludności. Obliczenia wykonywane są dla najniższego poziomu podziału terytorialnego kraju, a dane dla wyższych poziomów uzyskuje się poprzez agregację. Obliczenia te dotyczą ludności zamieszkałej na stałe, do której odnoszą się fakty ruchu naturalnego i migracyjnego ludności. Ludność faktycznie zamieszkałą, prezentowaną jako wynikowy stan ludności otrzymuje się przez dodanie do liczby ludności stałej salda ludności przebywającej czasowo. Potrzebne w obliczeniach prospektywne współczynniki demograficzne dla jednostek najniższego poziomu podziału terytorialnego kraju uzyskuje się poprzez uwzględnienie zróżnicowania terytorialnego współczynników retrospektywnych i tendencji wynikających z prospektywnych współczynników ogólnokrajowych. W prognozie założono, że dyspersja współczynników demograficznych w kolejnych latach będzie się zmniejszać i w końcu okresu objętego prognozą obniży się o połowę. W odniesieniu do migracji wewnętrznych zakłada się osłabienie kierunków dominujących na rzecz większego zróżnicowania przepływów. Prognozę migracji wewnętrznych (na pobyt stały) sporządzono metodą puli migracji z rozdzieleniem na trzy rodzaje strumieni przepływów (wewnątrzpowiatowe, międzypowiatowe wewnątrzwojewódzkie i międzywojewódzkie). W odniesieniu do migracji na pobyt czasowy zastosowano jedną pulę ogólnokrajową. 3. PRZEWIDYWANE TENDENCJE W ROZWOJU LUDNOŚCI W LATACH ZMIANY W LICZBIE LUDNOŚCI Zmiany w stanie ludności województwa zachodniopomorskiego będą skorelowane głównie z tendencjami w kształtowaniu się przyrostu naturalnego ludności. Przyrost naturalny ludności będzie natomiast wynikiem nakładania się na siebie dwóch przeciwstawnych tendencji w poziomach urodzeń i zgonów. Wykres 3. Ruch naturalny ludności województwa w latach

23 23 Urodzenia w całym okresie prognozowanym będą wykazywały powolną ale systematyczną tendencję spadkową. Amplituda spadku wyniesie 5,7 tys. urodzeń. Liczba urodzeń zmniejszy się bowiem z 15,7 tys. w 2003 roku do 10 tys. w 2030 roku. Zgony będą wykazywały także powolną i systematyczną tendencję, ale wzrostową. W 2030 roku liczba zgonów przekroczy 19 tys. i będzie o blisko 5 tys. wyższa niż w 2002 roku. W odstępach pięcioletnich stan i roczny spadek ludności ilustrują dane zaprezentowane w tablicy 12. Tabl. 12. Stan i roczny spadek ludności Lata Stan ludności w dniu 31 XII Spadek ludności Saldo migracji Przyrost naturalny Urodzenia Zgony wewnętrznych zagranicznych w tysiącach ,7-0,5 0,9 15,7 14,8-1,0-0, ,3-0,9 0,1 15,3 15,2-0,5-0, ,2-2,1-1,1 14,6 15,7-0,4-0, ,8-2,8-1,9 14,8 16,7-0,3-0, ,2-4,7-3,9 13,6 17,5-0,3-0, ,8-7,2-6,6 11,6 18,2-0,2-0, ,1-9,8-9,4 10,0 19,4-0,2-0,4 W 2030 roku liczba ludności województwa zachodniopomorskiego wyniesie 1580,1 tys. osób i będzie o prawie 118 tys. mniejsza niż w 2002 roku. Ludność miejska zmniejszy się o 159,2 tys., a wiejska zwiększy się o 41,6 tys. osób. W końcowym roku prognozy (tj. w 2030 r.) ludność miejska wyniesie 1019,2 tys. osób i będzie stanowiła 64,5 % ludności ogółem. Jednocześnie liczba mężczyzn w porównaniu z 2002 rokiem zmniejszy się o 9,3 %, a kobiet o 7,1 %, stopień feminizacji wyniesie 105 kobiet na 100 mężczyzn. Wykres 4. Ludność według miejsca zamieszkania w latach

24 24 TENDENCJE ZMIAN W STRUKTURZE LUDNOŚCI WEDŁUG WIEKU Znaczne zmniejszenie dzietności w latach i zakładany dalszy jej spadek w okresie prognozowanym przy równoczesnym wydłużeniu się długości życia, spowodują przyspieszone starzenie się społeczności województwa. Wykres 5. Ludność według płci, wieku i miejsca zamieszkania w latach 2002 i 2030

25 25 Wykres 5. Ludność według płci, wieku i miejsca zamieszkania w latach 2002 i 2030 (dok.) Mediana wieku mieszkańca województwa wzrośnie z prawie 36 lat w 2002 roku do ponad 49 lat w 2030 r. Będzie ona wówczas o ponad rok wyższa niż w kraju. Zróżnicowane będą zarówno kierunki jak i natężenie zmian w ekonomicznych grupach ludności według wieku. Tabl. 13. Zmiany w strukturze ludności według wieku Grupa wieku Ludność w tysiącach OGÓŁEM ,9 1697,7 1697,5 1696,3 1688,2 1675,8 1656,2 1624,8 1580,1 w wieku: przedprodukcyjnym. 415,0 383,7 369,2 346,2 301,1 275,4 263,6 249,1 228,5 produkcyjnym ,3 1082,0 1094,6 1113,1 1119,3 1071,6 1004,2 953,2 918,2 mobilnym ,3 681,8 680,4 676,8 678,5 669,1 624,5 560,1 486,1 niemobilnym ,0 400,2 414,1 436,3 440,8 402,6 379,7 393,0 432,1 poprodukcyjnym ,7 232,0 233,7 236,9 267,8 328,7 388,5 422,5 433,5

26 26 Tabl. 13. Zmiany w strukturze ludności według wieku (dok.) Grupa wieku Ludność w tysiącach 2000 = 100 OGÓŁEM ,0 100,0 100,0 99,9 99,4 98,7 97,5 95,7 93,1 w wieku: przedprodukcyjnym. 100,0 92,5 89,0 83,4 72,5 66,4 63,5 60,0 55,0 produkcyjnym ,0 102,4 103,6 105,4 106,0 101,5 95,1 90,2 86,9 mobilnym ,0 99,5 99,3 98,8 99,0 97,6 91,1 81,7 70,9 niemobilnym ,0 107,9 111,6 117,6 118,8 108,5 102,3 105,9 116,5 poprodukcyjnym ,0 102,4 103,1 104,5 118,2 145,0 171,4 186,4 191,3 Ludność w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym OGÓŁEM... 60,8 56,9 55,0 52,4 50,8 55,4 64,9 70,4 72,1 w wieku: przedprodukcyjnym. 39,3 35,5 33,7 31,1 26,9 25,7 26,2 26,1 24,9 produkcyjnym... 21,5 21,4 21,3 21,3 23,9 30,7 38,7 44,3 47,2 Grupa ludności w wieku przedprodukcyjnym wykazywać będzie stałą tendencję spadkową. Liczba tej ludności w latach zmniejszy się o ponad 155 tys. osób, tj. o prawie 40 %. Ludność w wieku produkcyjnym podlegać będzie różnokierunkowym zmianom. Do roku 2010 liczba tej ludności będzie systematycznie wzrastać, a później spadać. W latach łączny przyrost ludności w wieku produkcyjnym wyniesie prawie 37,5 tys., a w latach jej stan zmniejszy się o ponad 200 tys. osób. Należy jednak podkreślić, że w podgrupie ludności w wieku produkcyjnym mobilnym (18-44 lat) notowany będzie systematyczny spadek. W 2030 roku stan tej ludności będzie niższy o prawie 196 tys. osób, niż w 2002 roku (o 29 %). W podgrupie ludności w wieku produkcyjnym niemobilnym (45-59/64) tendencja wzrostowa utrzyma się do roku Przyrost liczby ludności w tej podgrupie w latach wyniesie prawie 41 tys. osób. W kolejnej dekadzie ( ) będzie miał miejsce spadek liczby ludności w wieku produkcyjnym niemobilnym o ponad 60 tys. osób. W ostatniej dekadzie ( ) wystąpi ponownie tendencja wzrostowa i łączny przyrost ludności w tej podgrupie wyniesie ponad 52 tys. osób. Utrzymująca się od początku lat dziewięćdziesiątych wyraźna tendencja wzrostowa liczby ludności w wieku poprodukcyjnym ulegnie nasileniu w okresie prognozowanym. Przyrost liczby ludności w tej grupie wieku w latach wyniesie prawie 202 tys. osób (wzrost o blisko 87 %). Udział ludności w wieku poprodukcyjnym w ogólnej liczbie ludności ulegnie podwojeniu i wyniesie 27,4 %. W tym samym okresie przyrost ludności w wieku poprodukcyjnym w kraju wyniesie niespełna 70 %, a jej udział w ludności ogółem wzrośnie z 15,1 % w 2002 roku do 26,9 % w roku 2030.

27 27 Konsekwencją nieproporcjonalnych zmian w liczbie ludności w ekonomicznych grupach wieku będzie wzrost obciążenia ekonomicznego ludności w wieku produkcyjnym. Liczba osób w wieku nieprodukcyjnym (przed- i poprodukcyjnym) przypadających na 100 osób w wieku produkcyjnym wzrośnie bowiem z 61 do 72. Przyrost (spadek) liczby ludności w bardziej szczegółowych funkcjonalnych grupach wieku przedstawia tablica 14. Tabl. 14. Przyrost (spadek) liczby ludności w okresach pięcioletnich Grupy wieku w tysiącach OGÓŁEM... -1,5-8,1-12,4-19,5-31,5-44, ,6-1,9 0,1-2,9-5,6-5, ,2-4,4-1,8-0,4-5,2-7, ,4-19,1-6,7-2,5-1,2-7, ,5-12,9-8,7-3,0-1,2-0, ,1-10,7-13,0-5,3-1,9-0, ,2-28,4-23,4-23,6-10,9-3, ,8-45,2-25,7-11,8-14,5-20, / ,8 6,2-47,6-67,5-51,0-35, ,5 1,7-9,4-44,5-64,4-74, / ,3 4,5-38,2-22,9 13,4 39,1 60/65 i więcej... 10,3 30,9 60,9 59,7 34,0 11,0 Za dużym przyrostem liczby ludności w wieku poprodukcyjnym kryje się także wyraźny przyrost w najstarszych grupach wieku ludności. Liczba osób w wieku 85 lat i więcej w latach wzrośnie o 21,3 tys. osób (ponad trzykrotnie) i osiągnie poziom 26,6 tys. osób w 2015 r., a 31,3 tys. osób w 2030 roku. Również liczba stulatków i starszych osób ulegnie w latach zwielokrotnieniu. Aktualnie liczba takich osób wynosi 77, a w 2030 osiągnie poziom 375 osób (prawie pięciokrotny wzrost). ZMIANY W PRZESTRZENNYM ZRÓŻNICOWANIU SYTUACJI DEMOGRAFICZNEJ W całym okresie prognozowanym wyższym z roku na rok przyrostem liczby ludności charakteryzować się będą dwa powiaty: policki i koszaliński. W 2030 roku liczba ludności w powiecie polickim będzie większa o ponad 1/5, a w koszalińskim o 12 %. Niższym, ale także systematycznym przyrostem liczby ludności będzie cechował się powiat goleniowski. Łączny przyrost ludności w tym powiecie wyniesie ponad 5 %. Niewielką dynamiką rozwoju ludności będą się charakteryzowały powiaty: kołobrzeski i gryfiński. W powiecie kamieńskim poziom ludności w okresie prognozowanym nie ulegnie zmianie. Spadek liczby ludności w pozostałych 12 powiatach ziemskich kształtować się będzie w granicach 3 do 9 %. Zdecydowanie wyższy spadek liczby ludności będzie miał miejsce w miastach na prawach powiatu. W Szczecinie i Koszalinie spadek wyniesie blisko 1/5, a w Świnoujściu 23,5 %.

28 28 Tabl. 15. Przewidywana dynamika ludności według powiatów Powiaty = 100 Województwo ,0 100,0 99,9 99,4 98,7 97,5 95,7 93,1 Powiaty: Białogardzki ,2 99,8 99,8 99,4 99,2 98,6 97,9 96,5 Choszczeński ,0 99,6 99,2 98,8 98,4 98,0 97,2 95,8 Drawski... 99,8 99,7 99,3 99,0 98,8 98,8 98,1 96,8 Goleniowski ,8 101,0 101,7 102,9 104,2 105,2 105,6 105,1 Gryficki... 99,7 99,5 99,3 98,9 98,9 98,7 98,2 97,2 Gryfiński ,2 100,5 100,6 101,0 101,7 102,3 102,2 101,3 Kamieński... 99,8 99,6 99,4 99,4 99,4 100,0 100,2 100,0 Kołobrzeski ,3 100,7 101,2 102,1 103,2 103,9 103,7 102,7 Koszaliński ,1 101,6 102,4 104,7 106,9 109,3 111,1 112,0 Łobeski... 99,7 99,2 99,0 98,2 97,9 97,9 97,4 96,6 Myśliborski... 99,4 99,1 98,7 97,8 97,1 96,3 95,0 93,1 Policki ,6 103,9 106,1 111,4 116,2 119,8 121,8 121,5 Pyrzycki ,0 99,8 99,3 98,5 98,3 97,8 97,3 96,0 Sławieński ,2 99,8 99,8 99,7 99,3 99,1 98,4 96,9 Stargardzki ,3 100,3 100,3 100,1 99,7 98,9 97,2 94,7 Szczecinecki... 99,5 99,6 99,6 99,6 99,6 99,5 98,7 97,2 Świdwiński... 99,8 99,2 98,6 97,2 96,2 94,8 93,4 90,9 Wałecki... 99,5 99,3 98,9 98,0 97,1 96,2 94,4 92,2 Miasta na prawach powiatu: m. Koszalin... 99,6 99,7 99,4 97,7 95,0 91,6 87,1 81,6 m. Szczecin... 99,6 99,6 99,3 97,4 94,5 90,7 86,0 80,5 m. Świnoujście... 98,3 98,1 96,9 94,1 90,5 86,5 81,5 76,5 We wszystkich powiatach nastąpią także głębokie zmiany w strukturze ludności według wieku. W powiatach ziemskich udział ludności w wieku przedprodukcyjnym w ogólnej liczbie ludności zmniejszy się z 22,2 25,5% w 2003 roku do poziomu 16,4 18,6% w 2015 roku i 14,3 16,4% w 2030 roku. Należy dodać, że skala rozpiętości tych wskaźników będzie ulegać zawężeniu. Udział ludności w wieku produkcyjnym w ludności ogółem w pierwszym etapie wzrośnie z 61,4 67,8% do 62,9 67,5%, a następnie zmniejszy się do 56,5 60,4% w 2030 roku. Najwyższą jednak dynamiką wzrostu wskaźników udziału będzie się charakteryzował wiek poprodukcyjny. Udział tej grupy ludności zwiększy się bowiem z 8,7-14,6% w 2003 roku do 15,3 20,0 % w 2015 roku i 24,5 28,4 % w 2030 roku. Postarzenie ludności nastąpi we wszystkich powiatach ziemskich, ale najgłębsze zmiany uwidocznią się w powiecie polickim, gdzie udział ludności w wieku przedprodukcyjnym zmniejszy się prawie o połowę (z 23,5 do 14,3%), a w wieku produkcyjnym o ponad 7 punktów procentowych (z 67,8 do 60,4%), przy prawie trzykrotnym wzroście udziału ludności w wieku poprodukcyjnym (z 8,7 do 25,3%).

29 29 Wyraźnemu postarzeniu ulegnie także ludność miast na prawach powiatu. Najostrzej zmiany te zarysują się w Świnoujściu i Koszalinie. W Świnoujściu udział ludności w wieku przedprodukcyjnym zmniejszy się o ponad 7 punktów, a w wieku produkcyjnym o ponad 12 punktów procentowych, przy ponad dwukrotnym wzroście udziału ludności w wieku poprodukcyjnym. Właśnie Świnoujście w roku 2030 będzie charakteryzować się największym udziałem ludności w wieku poprodukcyjnym (ponad 1/3). W Koszalinie spadki udziałów ludności w wieku przedprodukcyjnym i produkcyjnym wyniosą odpowiednio: ponad 6 i prawie 11 punktów procentowych, a udział ludności w wieku poprodukcyjnym ulegnie dokładnie podwojeniu. Zmiany wskaźników udziału w trzech ekonomicznych grupach ludności według wieku w Szczecinie będą relatywnie mniejsze. ZMIANY W SYTUACJI DEMOGRAFICZNEJ SZCZECINA Ludność Szczecina w latach zmniejszy się o blisko 80 tys. osób i w końcu 2030 roku wyniesie 335,6 tys. osób. W okresie prognozy, co roku liczba mieszkańców będzie średnio malała o 0,8%. Tempo spadku będzie się nasilać: do 2011 roku nie przekroczy 0,5%, w latach nie przekroczy 1%, a w ostatnim okresie ukształtuje się w granicach 1,3%-1,4%. Spadek liczby ludności będzie w równym stopniu dotyczył mężczyzn, co kobiet. Tym niemniej, jeśli w 2002 roku na 100 mężczyzn przypadało blisko 110 kobiet, to wskaźnik feminizacji w roku 2030 osiągnie poziom ponad 112. Spadek liczby mieszkańców to efekt ujemnego salda ruchu naturalnego i ruchu wędrówkowego (migracji) ludności. Wykres 6. Ruch naturalny ludności Szczecina w latach Przewiduje się, że zgony wykazywać będą w miarę regularny trend rosnący, natomiast urodzenia - trend malejący. Zgony będą rosły średnio w granicach 0,1%-1,2% rocznie. Tempo spadku urodzeń wzrośnie po 2015 roku, a szczególnie po 2020 (ponad 3% rocznie). Tym samym ujemne saldo roczne ruchu naturalnego będzie się zwiększać od 0,9 tys. osób w 2003 roku do 2,1 tys. osób w 2015 roku i aż do 2,9 tys. osób w 2030 roku.

30 30 Współczynnik dynamiki demograficznej (stosunek liczby urodzeń do liczby zgonów) będzie w całym okresie prognozy mniejszy od jedności i obniży się z 0,77 w 2003 roku do 0,36 w roku Spadek liczby ludności wywołany będzie również ruchem wędrówkowym: migracjami zagranicznymi, migracjami wewnątrz województwa (międzypowiatowymi) i migracjami między województwami. Wykres 7. Ruch migracyjny ludności Szczecina w latach W ruchu wędrówkowym dominować będą migracje wewnątrzwojewódzkie. Do 2006 roku występować będzie dodatnie saldo migracji, w równym stopniu dzięki migracjom wewnątrz województwa, co i między województwami. Po tym roku spadek liczby mieszkańców Szczecina na skutek ruchu wędrówkowego, determinowany będzie głównie odpływem mieszkańców do innych miejscowości w województwie. Proces odpływu ludności Szczecina we wszystkich ruchach migracyjnych będzie wykazywał trend rosnący do końca drugiej dekady. W trzeciej dekadzie odpływ będzie malał, ale w tempie wolniejszym niż wysokie spadki napływu i nadal ujemne saldo migracji będzie się powiększać. Na koniec okresu prognozy, ujemne saldo ruchu wędrówkowego w 65% kształtowane będzie migracjami wewnątrzwojewódzkimi, w 26% migracjami międzywojewódzkimi, a w 9% migracjami zagranicznymi. Wskaźnik atrakcyjności miasta określający relację napływu do odpływu ludności będzie większy od jedności tylko do 2007 roku. Po tym okresie nastąpi jego spadek osiągając wartość 0,50 w 2030 roku. Można przyjąć, że za spadek liczby mieszkańców Szczecina głównie odpowiadać będą zmiany w ruchu naturalnym. Szczególnie będą one dominować w pierwszym okresie prognozy, kiedy to dodatnie jeszcze saldo migracji łagodzić będzie spadki spowodowane ruchem naturalnym. Od 2007 roku saldo migracji stanie się ujemne i z roku na rok będzie się coraz bardziej pogłębiać, przewyższając tempo przyrostu ujemnego salda ruchu naturalnego. W ostatnich latach prognozy spadek liczby ludności Szczecina wynikać będzie w 2/3 z ujemnego salda ruchu naturalnego, a w 1/3 z ujemnego salda ruchu migracyjnego. Ubytkowi liczby mieszkańców towarzyszyć będą istotne zmiany w strukturze ludności według wieku. Wynikać one będą z przesuwania się wyżów i niżów demograficznych.

31 31 Wykres 8. Ludność Szczecina według płci i wieku w latach 2002 i lat i więcej lat i więcej

32 32 Piramida wieku w 2002 roku, ze względu na wąską podstawę (małe liczebnie roczniki wieku edukacyjnego), jest już piramidą regresywną. Prognoza na 2030 rok wskazuje na pogłębienie się regresywności piramidy wieku. Skutki dwóch wyżów postarzone o blisko 30 lat tworzą maksima ludności w wieku produkcyjnym niemobilnym i coraz słabiej się rysujące maksimum w wieku poprodukcyjnym (75-80 lat). Natomiast podstawa piramidy, decydująca o dynamice demograficznej ludności Szczecina, jest coraz węższa. Ujemny przyrost rzeczywisty (wzrost liczby zgonów, a spadek liczby urodzeń i ujemne saldo migracji) spowoduje spadki liczby ludności w poszczególnych grupach wiekowych z różnym natężeniem. W okresie prognozy najbardziej widoczny będzie wzrost liczby ludzi starszych (w wieku poprodukcyjnym) i coraz mniejsza liczba ludzi młodych, szczególnie dzieci i młodzieży. Liczba dzieci i młodzieży zmniejszy się w okresie prognozy o blisko 35 tys. osób, czyli o 47%. Blisko o połowę zmniejszy się populacja małych dzieci, przedszkolaków, uczniów szkół podstawowych i gimnazjalnych, a więcej niż o połowę licealistów. Najbardziej spadek liczby dzieci widoczny będzie w szkołach podstawowych. Liczba osób w wieku przedprodukcyjnym (edukacyjnym) będzie maleć średnio o 2,3% rocznie i w 2030 roku stanowić będzie 11,8% ludności Szczecina (spadek o 6,1 punkta procentowego w stosunku do 2002 r.). Ludności w wieku produkcyjnym będzie ubywać średnio o 1,3% rocznie i w 2030 roku będzie jej o 79 tys. osób mniej niż w 2002 roku (tj. o 29%). Spadek dotyczyć będzie przede wszystkim ludności w wieku mobilnym (18-44 lat), natomiast ludność w wieku niemobilnym zmniejszy się w okresie prognozy o 8%. Udział ludności mobilnej w ludności w wieku produkcyjnym zmniejszy się z 60% w 2002 r. do 50% w 2030 r. Obniży się także wskaźnik udziału ludności w wieku produkcyjnym w ludności ogółem z 65,9 % do 57,9 %. Dynamiczny wzrost charakteryzować będzie liczbę ludności w wieku poprodukcyjnym. W okresie prognozy jej liczba zwiększy się o połowę. Prawie podwojeniu ulegnie także wskaźnik jej udziału w ludności ogółem (z 16,2% do 30,3%). Starzenie się społeczeństwa wcześniej obserwuje się w dużych i zamożniejszych aglomeracjach. W 2002 roku w Szczecinie mediana wieku wynosiła 38,4 lat i była wyższa o 2,7 lat niż w województwie. W 2030 roku mediana wieku w Szczecinie wynosić będzie 50,3 lata i przewyższać będzie medianę w województwie o 2,1 lat. WNIOSKI Głębokie zmiany w strukturze ludności według wieku, wywołane przesuwaniem się wyżów i niżów demograficznych, powodują określone konsekwencje w wielu dziedzinach życia. Znaczny spadek liczby dzieci w wieku 0-2 i 3-6 lat w dekadzie wyraźnie osłabnie, ale w następnej dekadzie ponownie się nasili. Zmieniająca się liczba dzieci w wieku do lat nie pozostanie bez wpływu na kształtowanie się sieci placówek opieki nad dzieckiem (żłobków i przedszkoli). Jeszcze ostrzej zarysowuje się spadek liczby dzieci i młodzieży w grupach wieku 7-12 i lat aż do 2015 roku. Dopiero w kolejnych trzech pięcioleciach można mówić o zarysowującej się stabilizacji w tym zakresie.

33 33 W sumie, pogłębiający się spadek liczby młodzieży w grupach wieku i lat z obecnych 265 tys. do 178 tys. w 2015 i 133 tys. osób w 2030, utrudni działalność i funkcjonowanie szkół ponadgimnazjalnych i wyższych. Z drugiej strony ułatwi to młodzieży dostęp do szkół i w dalszej perspektywie może wpłynąć na wzrost poziomu wykształcenia ludności. Systematyczny spadek liczby ludności w wieku produkcyjnym mobilnym doprowadzi z czasem do zmniejszenia nacisku na rynek pracy. Powinno się to przyczynić do zahamowania wzrostu bezrobocia, a w dalszej kolejności do jego spadku. W końcowym okresie prognozy nie można wykluczyć potrzeby zwiększenia zatrudnienia emerytów i rencistów. Gwałtowny wzrost liczby i odsetka ludzi starszych będzie wywierał znacznie większy wpływ na: system świadczeń społecznych, system ochrony zdrowia, zwiększony popyt na wyroby farmaceutyczne, zwiększony popyt na różnego rodzaju usługi na rzecz tej ludności. W końcowym okresie może to wywołać zapotrzebowanie na zatrudnienie większej liczby lekarzy i pielęgniarek oraz na wybudowanie nowych ośrodków opieki. 4. PROGNOZA GOSPODARSTW DOMOWYCH W WOJEWÓDZTWIE ZAŁOŻENIA DO PROGNOZY GOSPODARSTW DOMOWYCH Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań z 2002 roku potwierdził przewidywane, znaczne zmiany w liczbie i strukturze gospodarstw domowych. W porównaniu do wyników NSP 1988 liczba gospodarstw w województwie zachodniopomorskim wzrosła o prawie 15 % (w miastach o ponad 17 %, a na wsi o 8 %). Wyraźnie zwiększył się udział gospodarstw jednoosobowych (z 17,1 do 25 %), a zmniejszył udział gospodarstw wieloosobowych. W konsekwencji przeciętna liczba osób w gospodarstwie domowym uległa obniżeniu z 3,06 do 2,75. Podobne tendencje wystąpiły także w kraju i innych województwach. Do głównych czynników powodujących zmiany w liczbie i strukturze gospodarstw domowych należą: zmiany w strukturze ludności według wieku, stanowiące efekt malejącej dzietności i wydłużania się życia, wzrost gospodarczy, który skutkuje zwiększeniem się odsetka osób samodzielnych ekonomicznie, co przy zwiększonej podaży mieszkań sprzyja wyodrębnianiu się małych gospodarstw domowych, przeobrażenia obyczajowe (związki nieformalne i rozpad części związków małżeńskich). W warunkach polskich nie należy jednak zakładać daleko idących zmian w procesie tworzenia oraz trwałości rodzin, a w konsekwencji gospodarstw domowych. Istniejące jednak różnice między regionami, a także między miastem a wsią będą się stopniowo zmniejszać.

34 34 Generalnie założono, że struktury gospodarstw domowych w poszczególnych województwach (w miastach i na wsi) będą się stopniowo zmieniać i upodabniać do takiej struktury jaka obecnie występuje w miastach województw mazowieckiego i łódzkiego razem wziętych. Charakteryzuje się ona niską przeciętną liczbą osób dorosłych przypadających na gospodarstwo domowe. Liczba i struktura gospodarstw domowych zależy również od tego, jaka część ludności mieszka w gospodarstwach zbiorowych (poza gospodarstwami domowymi). W prognozie założono, że relacja między tymi zbiorowościami będzie się kształtować pod wpływem zmian struktur ludności według wieku. Odsetek ludności w gospodarstwach zbiorowych nie powinien ulegać zmianie z wyjątkiem wieku podeszłego, gdzie wzrośnie w końcowym okresie prognozy o kilka procent. METODA PROGNOZY W prognozowaniu wykorzystano nową metodę opracowaną w GUS w latach dziewięćdziesiątych, która pozwala na wykonanie jej w postaci ogólnego rozkładu gospodarstw według liczby osób dorosłych i dzieci (poniżej lat 18) w gospodarstwie. Zastępuje to w pewnym sensie informacje o strukturze rodzin. Na podstawie prognozy ludności według wieku oblicza się liczbę gospodarstw domowych według wieku głowy gospodarstwa domowego i liczby osób dorosłych, a następnie liczbę dzieci według ich wieku i wieku głowy. W oparciu o otrzymane wyniki ustala się średnią liczbę dzieci na gospodarstwo według wieku głowy i dorosłych. W końcowym etapie obliczeń uzyskuje się liczbę gospodarstw według wieku głowy, liczby osób dorosłych oraz liczby dzieci. WYNIKI PROGNOZY GOSPODARSTW DOMOWYCH Zgodnie z założeniami do prognozy liczba ludności w gospodarstwach zbiorowych zwiększy się z niespełna 28 tys. w 2002 roku do 29,5 tys. w 2020 r. i ok. 38 tys. w 2030 roku. Zmniejszy się o ponad połowę liczba osób w wieku lat, a ponad ośmiokrotnie wzrośnie liczba osób w wieku 60 lat i więcej (z 2,7 tys. osób w 2002 r. do ok. 23 tys. w 2030 r.). Liczba gospodarstw domowych w województwie zachodniopomorskim będzie wykazywała tendencję wzrostową do roku W latach przyrost liczby gospodarstw domowych wyniesie ponad 57 tys. W kolejnej dekadzie będzie już zdecydowanie mniejszy i w latach wyniesie tylko ponad 27 tys., a w latach nastąpi spadek liczby gospodarstw domowych o 12 tys. Tendencje zmian w miastach i na wsi będą zbieżne do roku Na łączny przyrost liczby gospodarstw w województwie (84,5 tys.) w tym okresie złoży się 32,6 tys. przyrostu w miastach i 51,8 tys. na wsi. W latach liczba gospodarstw domowych w miastach zmniejszy się bowiem o 28,1 tys., a na wsi wzrośnie o 16,2 tys. Szczególnie duży przyrost gospodarstw domowych nastąpi w grupie gospodarstw jednoosobowych. Liczba tych gospodarstw wzrośnie o ponad 81 tys., a ich udział zwiększy się z 25 do 34,2 %. Do roku 2020 duży będzie także przyrost gospodarstw dwuosobowych (o ponad 60 tys.). Po roku 2020 rozpocznie się jednak powolna tendencja spadkowa w liczbie gospodarstw dwuosobowych. Podobne zmiany będą dotyczyć gospodarstw trzyosobowych. Tu jednak przyrost liczby gospodarstw w latach wyniesie tylko 19 tys., a spadek w latach prawie 21 tys.

35 35 Tabl. 16 Gospodarstwa domowe w latach Stan w dniu 31 XII Lata Gospodarstwa domowe według liczby osób Przeciętna liczba osób w gospodarstwie domowym ogółem w tys i więcej w odsetkach ogółem dorosłych O G Ó Ł E M ,2 25,0 24,5 21,0 17,8 11,7 2,741 2, ,3 25,4 25,0 21,3 17,3 11,0 2,704 2, ,3 26,2 25,9 21,6 16,4 9,9 2,638 2, ,4 28,1 28,2 21,8 14,4 7,5 2,491 2, ,7 30,9 30,2 20,5 12,9 5,5 2,345 1, ,7 34,2 30,0 18,6 12,1 5,1 2,263 1,934 M I A S T A ,0 27,1 25,8 24,8 17,1 8,2 2,574 2, ,2 27,5 26,3 21,9 16,6 7,7 2,542 2, ,2 28,3 27,3 22,1 15,5 6,8 2,482 2, ,0 30,1 29,6 22,0 13,2 5,1 2,357 1, ,6 32,7 31,3 20,3 11,6 4,1 2,246 1, ,5 35,8 30,8 18,2 11,0 4,2 2,187 1,900 W I E Ś ,2 19,1 21,0 19,0 19,6 21,3 3,208 2, ,1 19,5 21,5 19,4 19,4 20,2 3,157 2, ,1 20,5 22,2 20,1 19,0 18,2 3,065 2, ,4 22,8 24,6 21,5 17,6 13,5 2,840 2, ,0 26,8 27,7 21,1 15,6 8,8 2,570 2, ,2 31,1 28,3 19,4 14,2 7,0 2,414 1,999 Zdecydowaną tendencję spadkową w całym okresie prognozowanym wykazywać będą gospodarstwa czteroosobowe i większe. Łącznie liczba tych gospodarstw zmaleje do 2030 roku o prawie 62 tys. Podobnie jak w kraju, we wszystkich typach gospodarstw domowych będzie wzrastał udział gospodarstw bez dzieci. Liczba bezdzietnych gospodarstw domowych wzrośnie z 381,3 tys. w 2002 roku do 528,1 tys. w 2030, a ich udział w ogólnej liczbie gospodarstw zwiększy się z 62,6 % do 77,5 %.

36 36 Tabl. 17. Gospodarstwa domowe według liczby dzieci do lat 18 w latach Stan w dniu 31 XII Gospodarstwa domowe według liczby dzieci Lata ogółem w tys. bez dzieci i więcej w odsetkach Przeciętna liczba dzieci ,2 62,6 20,2 12,4 3,5 1,0 0,5 0, ,3 65,9 19,5 10,9 2,7 0,7 0,3 0, ,4 70,1 18,4 9,1 1,8 0,4 0,4 0, ,9 72,8 17,3 8,2 1,4 0,2 0,1 0, ,7 74,1 16,3 8,0 1,3 0,2 0,1 0, ,4 75,6 15,3 7,6 1,3 0,2 0,0 0, ,7 77,5 14,0 7,0 1,2 0,2 0,0 0,320 Liczba ludności w gospodarstwach zbiorowych będzie się stopniowo powiększać, najwięcej w latach z 28 tys. osób w 2002 r. do 38 tys. w 2030 r. Na skutek zmian w strukturze ludności według wieku, zmiany w poszczególnych grupach wieku będą różnokierunkowe o połowę spadnie liczba ludności w wieku lat, natomiast ponad ośmiokrotnie wzrośnie powyżej 60 lat (z 3 tysięcy osób w 2002 r. do 23 tysięcy w 2030 r.). Wykres. 9. Ludność w gospodarstwach zbiorowych według wieku

37 37 II. CZĘŚĆ TABELARYCZNA Tabl. 1. Stan i przyrost ludności według powiatów Wyszczególnienie Stan ludności w dniu 31 XII Na 100 mężczyzn przypada kobiet naturalny Przyrost (ubytek) ludności saldo migracji razem w tym zewnętrznej rzeczywisty WOJEWÓDZ- TWO , , , , Powiaty: Białogardzki , , , , Choszczeński , , , , Drawski , , , , Goleniowski , , , , Gryficki , , , , Gryfiński , , , ,

38 38 Tabl. 1. Stan i przyrost ludności według powiatów (cd.) Wyszczególnienie Stan ludności w dniu 31 XII Na 100 mężczyzn przypada kobiet naturalny Przyrost (ubytek) ludności saldo migracji razem w tym zewnętrznej rzeczywisty Kamieński , , , , Kołobrzeski , , , , Koszaliński , , , , Łobeski , , , , Myśliborski , , , , Policki , , , , Pyrzycki , , , , Sławieński , , , ,

39 39 Tabl. 1. Stan i przyrost ludności według powiatów (dok.) Wyszczególnienie Stan ludności w dniu 31 XII Na 100 mężczyzn przypada kobiet naturalny Przyrost (ubytek) ludności saldo migracji razem w tym zewnętrznej rzeczywisty Stargardzki , , , , Szczecinecki , , , , Świdwiński , , , , Wałecki , , , , Miasta na prawach powiatu: Koszalin , , , , Szczecin , , , , Świnoujście , , , ,

40 40 Tabl. 2. Ruch naturalny ludności według powiatów Wyszczególnienie Małżeństwa Urodzenia Zgony Przyrost naturalny Małżeństwa Urodzenia Zgony Przyrost naturalny w liczbach bezwzględnych na 1000 ludności WOJEWÓDZ- TWO ,95 14,68 8,70 5, ,09 11,57 8,75 2, ,32 9,97 8,87 1, ,54 9,27 8,75 0,52 Powiaty: Białogardzki ,47 17,39 10,45 6, ,82 13,03 9,60 3, ,54 10,43 9,49 0, ,05 9,47 8,81 0,65 Choszczeński ,21 17,54 8,32 9, ,90 14,12 9,03 5, ,28 10,28 9,14 1, ,18 9,50 8,63 0,87 Drawski ,16 16,81 8,98 7, ,88 12,75 9,01 3, ,36 11,76 9,46 2, ,35 10,43 8,26 2,17 Goleniowski ,48 16,69 9,44 7, ,27 13,27 8,48 4, ,44 11,91 8,47 3, ,61 10,20 8,24 1,96 Gryficki ,70 17,14 9,65 7, ,50 12,96 8,77 4, ,54 11,51 9,82 2, ,31 10,25 9,14 1,11 Gryfiński ,13 15,48 8,85 6, ,17 12,67 9,48 3, ,15 10,78 8,35 2, ,36 10,74 8,44 2,29

41 41 Tabl. 2. Ruch naturalny ludności według powiatów (cd.) Wyszczególnienie Małżeństwa Urodzenia Zgony Przyrost naturalny Małżeństwa Urodzenia Zgony Przyrost naturalny w liczbach bezwzględnych na 1000 ludności Kamieński ,98 15,56 8,95 6, ,23 10,97 8,55 2, ,92 9,77 9,34 0, ,36 9,62 9,08 0,54 Kołobrzeski ,81 14,51 7,08 7, ,77 12,36 7,50 4, ,88 10,69 7,42 3, ,35 9,16 7,99 1,17 Koszaliński ,51 18,35 8,28 10, ,16 14,52 8,80 5, ,19 11,62 8,23 3, ,36 11,12 8,08 3,04 Łobeski ,17 17,78 11,03 6, ,87 12,05 10,53 1, ,16 11,42 9,57 1, ,91 10,08 9,22 0,86 Myśliborski ,48 16,20 8,54 7, ,15 12,29 8,77 3, ,66 10,65 9,46 1, ,77 9,43 9,40 0,03 Policki ,94 14,42 7,10 7, ,10 12,44 7,38 5, ,58 9,77 6,51 3, ,72 10,17 6,55 3,62 Pyrzycki ,58 15,28 7,91 7, ,60 12,51 8,46 4, ,46 10,95 8,63 2, ,80 10,00 8,80 1,20 Sławieński ,44 17,05 8,96 8, ,41 13,29 8,28 5, ,44 11,57 8,60 2, ,23 10,62 8,65 1,97

42 42 Tabl. 2. Ruch naturalny ludności według powiatów (dok.) Wyszczególnienie Małżeństwa Urodzenia Zgony Przyrost naturalny Małżeństwa Urodzenia Zgony Przyrost naturalny w liczbach bezwzględnych na 1000 ludności Stargardzki ,27 16,53 7,39 9, ,68 12,60 7,96 4, ,52 10,89 8,18 2, ,86 10,00 8,11 1,89 Szczecinecki ,19 15,97 9,05 6, ,77 13,57 8,65 4, ,66 10,26 9,27 0, ,39 10,26 8,95 1,31 Świdwiński ,22 17,73 8,72 9, ,23 12,87 8,36 4, ,85 10,55 8,80 1, ,57 9,83 8,74 1,09 Wałecki ,61 17,80 8,93 8, ,52 13,49 8,80 4, ,21 11,86 10,13 1, ,01 11,08 8,62 2,46 Miasta na prawach powiatu: Koszalin ,38 11,34 7,40 3, ,67 9,08 7,06 2, ,22 7,87 7,72 0, ,14 7,36 7,53-0,18 Szczecin ,31 11,13 9,54 1, ,10 8,89 9,74-0, ,99 8,14 9,77-1, ,51 7,64 9,85-2,22 Świnoujście ,02 10,73 6,92 3, ,58 8,87 7,80 1, ,50 6,67 7,60-0, ,37 6,76 8,40-1,64

43 43 Tabl. 3. Ludność powiatów według wieku W wieku Wyszczególnienie Ogółem przedprodukcyjnym produkcyjnym poprodukcyjnym przedprodukcyjnym produkcyjnym poprodukcyjnym w liczbach bezwzględnych w odsetkach WOJEWÓDZ- TWO ,6 58,9 10, ,0 60,1 11, ,4 62,2 13, ,6 63,7 13,7 Powiaty: Białogardzki ,9 56,2 11, ,7 57,8 12, ,9 59,9 13, ,1 61,5 13,4 Choszczeński ,8 56,1 11, ,9 57,1 12, ,6 59,5 12, ,6 61,3 13,0 Drawski ,5 55,7 10, ,8 57,5 11, ,5 59,8 12, ,5 61,8 12,7 Goleniowski ,1 58,0 10, ,5 59,3 11, ,2 61,7 12, ,6 63,1 12,3 Gryficki ,0 56,3 10, ,5 57,7 11, ,1 60,1 12, ,1 62,1 12,8 Gryfiński ,3 56,6 10, ,4 58,6 11, ,8 61,3 11, ,9 63,1 12,0

44 44 Tabl. 3. Ludność powiatów według wieku (cd.) W wieku Wyszczególnienie Ogółem przedprodukcyjnym produkcyjnym poprodukcyjnym przedprodukcyjnym produkcyjnym poprodukcyjnym w liczbach bezwzględnych w odsetkach Kamieński ,8 58,9 10, ,1 59,6 11, ,6 61,8 12, ,5 63,5 12,9 Kołobrzeski ,2 60,0 8, ,4 61,0 10, ,2 62,3 12, ,2 63,8 13,0 Koszaliński ,5 56,7 9, ,8 57,3 10, ,6 59,9 11, ,5 61,9 11,6 Łobeski ,0 56,3 11, ,1 56,7 13, ,9 58,7 14, ,9 60,6 14,5 Myśliborski ,2 56,7 11, ,8 58,1 12, ,4 60,7 12, ,2 62,6 13,2 Policki ,9 58,3 6, ,9 60,2 8, ,8 64,7 8, ,6 66,8 8,6 Pyrzycki ,0 57,2 10, ,4 58,5 12, ,4 60,5 13, ,6 62,2 13,3 Sławieński ,2 57,1 10, ,2 58,1 11, ,4 59,8 12, ,5 61,5 13,0

45 45 Tabl. 3. Ludność powiatów według wieku (dok.) W wieku Wyszczególnienie Ogółem przedprodukcyjnym produkcyjnym poprodukcyjnym przedprodukcyjnym produkcyjnym poprodukcyjnym w liczbach bezwzględnych w odsetkach Stargardzki ,6 57,6 9, ,8 59,2 11, ,9 61,8 12, ,9 63,5 12,6 Szczecinecki ,7 56,2 11, ,5 57,5 12, ,6 59,0 13, ,5 60,9 13,7 Świdwiński ,8 55,9 11, ,1 56,7 12, ,4 59,4 13, ,3 61,2 13,5 Wałecki ,0 56,6 10, ,4 58,4 11, ,9 61,0 12, ,0 62,6 12,4 Miasta na prawach powiatu: Koszalin ,1 62,1 8, ,3 63,5 11, ,8 65,1 14, ,8 66,3 14,9 Szczecin ,8 62,3 11, ,0 63,1 13, ,4 64,9 15, ,9 65,9 16,2 Świnoujście ,5 64,1 7, ,7 65,5 9, ,1 66,1 12, ,4 66,9 13,7

46 46 Tabl. 4. Ruch naturalny i migracyjny ludności województwa w latach LATA Stan ludności w dniu 31 XII urodzeń Liczba zgonów Przyrost naturalny Saldo migracji wewnętrznych zagranicznych w tysiącach O G Ó Ł E M ,5 15,7 15,0 0,7-0,6-0, ,1 15,5 15,1 0,4-0,5-0, ,3 15,3 15,2 0,1-0,5-0, ,0 15,2 15,3-0,1-0,5-0, ,7 15,1 15,3-0,2-0,5-0, ,3 15,0 15,5-0,5-0,4-0, ,3 14,8 15,6-0,8-0,5-0, ,2 14,6 15,7-1,1-0,4-0, ,0 14,7 15,8-1,0-0,4-0, ,6 14,8 16,1-1,2-0,4-0, ,1 14,9 16,2-1,3-0,4-0, ,6 14,9 16,3-1,5-0,4-0, ,8 14,8 16,7-1,9-0,3-0, ,5 14,6 16,7-2,1-0,3-0, ,0 14,4 17,0-2,6-0,3-0, ,1 14,1 17,0-2,9-0,3-0, ,9 13,8 17,1-3,3-0,2-0, ,2 13,6 17,5-3,9-0,3-0, ,9 13,2 17,4-4,2-0,3-0, ,3 12,8 17,6-4,9-0,3-0, ,0 12,4 17,8-5,5-0,3-0, ,3 12,0 18,0-6,0-0,2-0, ,8 11,6 18,2-6,6-0,2-0, ,9 11,3 18,5-7,2-0,2-0, ,4 10,9 18,8-7,9-0,2-0, ,5 10,6 18,9-8,3-0,2-0, ,1 10,3 19,1-8,8-0,2-0, ,1 10,0 19,4-9,3-0,2-0,4

47 47 Tabl. 4. Ruch naturalny i migracyjny ludności województwa w latach (cd.) LATA Stan ludności w dniu 31 XII urodzeń Liczba zgonów Przyrost naturalny Saldo migracji wewnętrznych zagranicznych w tysiącach M I A S T A ,3 9,7 10,4-0,7-0,8-0, ,0 9,6 10,5-0,9-1,0-0, ,6 9,4 10,6-1,2-1,0-0, ,6 9,3 10,7-1,4-1,1-0, ,6 9,2 10,7-1,5-1,0-0, ,4 9,1 10,8-1,7-1,0-0, ,7 9,0 11,0-1,9-1,1-0, ,7 8,9 11,1-2,2-1,1-0, ,6 8,9 11,1-2,2-1,1-0, ,4 9,0 11,3-2,3-1,1-0, ,9 9,0 11,4-2,5-1,2-0, ,3 9,0 11,6-2,6-1,2-0, ,5 8,9 11,7-2,9-1,2-0, ,4 8,8 11,8-3,1-1,3-0, ,8 8,6 12,1-3,5-1,4-0, ,9 8,4 12,1-3,8-1,4-0, ,9 8,2 12,3-4,1-1,4-0, ,3 8,0 12,4-4,5-1,5-0, ,4 7,7 12,5-4,7-1,5-0, ,2 7,5 12,6-5,1-1,5-0, ,6 7,2 12,7-5,5-1,6-0, ,5 6,9 12,8-5,9-1,7-0, ,1 6,7 12,9-6,2-1,6-0, ,5 6,4 13,1-6,6-1,6-0, ,4 6,2 13,3-7,1-1,5-0, ,0 6,0 13,4-7,4-1,6-0, ,4 5,8 13,5-7,7-1,6-0, ,2 5,6 13,6-8,0-1,7-0,4

48 48 Tabl. 4. Ruch naturalny i migracyjny ludności województwa w latach (dok.) LATA Stan ludności w dniu 31 XII urodzeń Liczba zgonów Przyrost naturalny Saldo migracji wewnętrznych zagranicznych w tysiącach W I E Ś ,2 5,9 4,6 1,4 0,3 0, ,0 5,9 4,6 1,3 0,4 0, ,7 5,9 4,6 1,3 0,5 0, ,4 5,9 4,6 1,2 0,6 0, ,1 5,8 4,6 1,3 0,5 0, ,9 5,8 4,7 1,2 0,6 0, ,6 5,8 4,6 1,2 0,6 0, ,5 5,8 4,6 1,1 0,7 0, ,4 5,8 4,6 1,2 0,7 0, ,2 5,9 4,8 1,1 0,8 0, ,2 5,9 4,7 1,1 0,8 0, ,3 5,9 4,7 1,2 0,8 0, ,2 5,9 4,9 1,0 0,9 0, ,2 5,9 4,9 1,0 1,0 0, ,1 5,8 4,9 0,9 1,0 0, ,2 5,7 4,9 0,9 1,1 0, ,1 5,7 4,9 0,8 1,2 0, ,0 5,6 5,0 0,5 1,2 0, ,5 5,4 4,9 0,5 1,1 0, ,1 5,3 5,1 0,2 1,2 0, ,4 5,2 5,2 0,0 1,3 0, ,8 5,1 5,1-0,1 1,4 0, ,7 4,9 5,3-0,4 1,3 0, ,4 4,8 5,4-0,6 1,4 0, ,0 4,7 5,5-0,8 1,3 0, ,5 4,6 5,5-0,9 1,4 0, ,7 4,5 5,6-1,1 1,4 0, ,9 4,4 5,7-1,4 1,6 0,0

49 49 Tabl. 5. Ruch naturalny i migracyjny ludności Szczecina w latach LATA Stan Liczba ludności w dniu 31 XII urodzeń zgonów Saldo migracji Pobyt czasowy powyżej 2 miesięcy Przyrost naturalny wewnętrznych zagranicznych zameldowa nia 1) wymeldowa nia 2) saldo 3) w tysiącach ,1 3,1 4,0-0,9 0,5-0,2 14,3 3,2 11, ,6 3,1 4,1-1,0 0,4-0,2 14,5 3,2 11, ,6 3,0 4,1-1,1 0,3-0,2 14,5 3,2 11, ,4 3,0 4,1-1,1 0,2-0,2 14,4 3,2 11, ,1 3,0 4,1-1,1 0,2-0,2 14,2 3,2 11, ,5 2,9 4,2-1,3 0,1-0,2 14,0 3,2 10, ,7 2,9 4,2-1,3 0,0-0,2 13,7 3,2 10, ,8 2,8 4,2-1,4-0,1-0,2 13,5 3,1 10, ,7 2,8 4,3-1,5-0,1-0,2 13,2 3,1 10, ,5 2,8 4,3-1,5-0,2-0,2 12,9 3,1 9, ,1 2,8 4,3-1,5-0,3-0,2 12,5 3,1 9, ,6 2,8 4,4-1,6-0,4-0,2 12,2 3,1 9, ,8 2,7 4,4-1,7-0,5-0,2 11,7 3,0 8, ,9 2,7 4,4-1,7-0,7-0,2 11,4 3,0 8, ,9 2,6 4,4-1,8-0,7-0,2 11,0 2,9 8, ,7 2,6 4,5-1,9-0,8-0,2 10,7 2,9 7, ,3 2,5 4,5-2,0-0,9-0,2 10,4 2,9 7, ,8 2,4 4,5-2,1-1,0-0,2 10,1 2,8 7, ,2 2,4 4,5-2,1-1,1-0,2 9,9 2,8 7, ,4 2,3 4,5-2,2-1,2-0,2 9,6 2,7 6, ,4 2,2 4,5-2,3-1,3-0,2 9,4 2,6 6, ,4 2,1 4,5-2,4-1,3-0,2 9,2 2,6 6, ,2 2,0 4,5-2,5-1,3-0,2 9,0 2,6 6, ,9 1,9 4,6-2,7-1,4-0,2 8,9 2,5 6, ,4 1,9 4,6-2,7-1,5-0,2 8,8 2,5 6, ,9 1,8 4,6-2,8-1,5-0,2 8,7 2,4 6, ,3 1,8 4,6-2,8-1,6-0,2 8,7 2,4 6, ,6 1,7 4,6-2,9-1,6-0,2 8,6 2,3 6,3 1) Liczba osób zameldowanych na pobyt czasowy powyżej 2 miesięcy w Szczecinie. 2) Liczba mieszkańców Szczecina zameldowanych na pobyt czasowy powyżej 2 miesięcy w innych gminach. 3) Różnica między liczbą osób zameldowanych i wymeldowanych na pobyt czasowy powyżej 2 miesięcy.

50 50 Tabl. 6. WIEK Ludność województwa według płci i funkcjonalnych grup wieku Stan w dniu 31 XII w tysiącach O G Ó Ł E M Ogółem ,5 1697,1 1686,3 1688,2 1675,8 1656,2 1624,8 1580, ,3 46,6 46,1 44,2 44,4 41,5 35,9 30, ,4 66,4 65,0 60,5 58,8 58,4 53,2 45, ,1 121,6 116,4 97,3 90,6 88,1 86,9 79, ,3 71,7 69,6 56,7 48,0 45,0 43,8 43, ,6 77,9 75,1 64,4 51,4 46,1 44,2 43, ,6 181,0 178,7 150,3 126,9 103,4 92,4 89, ,2 357,3 346,2 301,1 275,4 263,6 249,1 228, / ,6 1104,5 1113,1 1119,3 1071,6 1004,2 953,2 918, ,4 677,9 676,8 678,5 669,1 624,5 560,1 486, / ,1 426,6 436,3 440,8 402,6 379,7 393,0 432,1 60/65 i więcej.. 233,7 235,2 236,9 267,8 328,7 388,5 422,5 433,5 MĘŻCZYŹNI Ogółem ,5 825,9 825,2 820,8 815,6 807,6 793,2 771, ,4 24,0 23,7 22,7 22,8 21,3 18,5 15, ,0 34,2 33,4 31,2 30,3 30,1 27,4 23, ,9 62,1 59,5 50,1 46,6 45,4 44,8 40, ,5 36,6 35,5 29,0 24,8 23,1 22,5 22, ,4 40,0 38,5 32,8 26,2 23,7 22,7 22, ,3 92,5 91,3 76,9 64,8 53,0 47,5 45, ,2 183,2 177,3 154,5 141,7 135,7 128,2 117, ,7 567,4 571,7 588,4 571,5 539,8 508,9 490, ,1 344,3 344,0 345,6 341,4 319,5 287,2 249, ,6 223,1 227,7 242,8 230,1 220,3 221,7 241,1 65 i więcej... 74,6 75,4 76,2 77,9 102,4 132,2 156,1 162,7 KOBIETY Ogółem ,0 871,1 871,1 867,4 860,1 848,6 831,6 809, ,9 22,6 22,4 21,5 21,6 20,1 17,4 15, ,4 32,3 31,6 29,4 28,5 28,3 25,8 22, ,1 59,5 56,9 47,2 44,0 42,8 42,1 38, ,8 35,1 34,1 27,7 23,2 21,9 21,3 21, ,3 37,9 36,6 31,6 25,2 22,4 21,5 21, ,2 88,6 87,5 73,4 62,2 50,4 44,9 43, ,1 174,2 169,0 146,6 133,7 127,9 120,9 110, ,8 537,1 541,4 530,9 500,1 464,4 444,3 427, ,4 333,6 332,8 332,9 327,6 305,0 272,9 236, ,5 203,5 208,6 198,0 172,5 159,4 171,3 191,0 60 i więcej ,1 159,8 160,7 190,0 226,3 256,3 266,4 270,8

51 51 Tabl. 6. WIEK Ludność województwa według płci i funkcjonalnych grup wieku (cd.) Stan w dniu 31 XII w tysiącach M I A S T A Razem ,3 1175,0 1172,6 1155,7 1133,5 1104,3 1066,1 1019, ,6 29,0 28,6 27,0 26,8 24,5 20,8 17, ,5 41,4 40,5 37,3 35,6 34,9 31,0 26, ,9 75,4 72,2 60,5 55,6 53,1 51,5 45, ,7 45,2 43,5 35,2 29,9 27,6 26,3 25, ,4 51,7 49,3 40,9 32,5 29,0 27,3 26, ,1 125,3 122,7 98,9 81,1 65,8 58,5 55, ,1 224,6 216,8 186,9 169,2 159,3 147,7 132, / ,1 780,6 784,0 770,4 719,7 659,7 614,8 581, ,2 469,3 467,4 461,0 445,8 405,7 352,7 297, / ,9 311,2 316,6 309,4 273,9 254,0 262,1 283,9 60/65 i więcej.. 168,1 169,8 171,7 198,4 244,7 285,2 303,6 305,4 MĘŻCZYŹNI Razem ,0 563,5 562,0 552,7 541,7 527,9 509,8 486, ,3 15,0 14,7 13,9 13,8 12,6 10,7 9, ,8 21,4 20,9 19,2 18,3 18,0 15,9 13, ,2 38,5 36,9 31,2 28,5 27,3 26,4 23, ,9 23,0 22,2 17,9 15,5 14,1 13,5 13, ,2 26,4 25,2 20,7 16,5 14,9 13,9 13, ,9 63,5 62,1 50,1 40,8 33,4 29,8 28, ,3 115,1 111,0 95,8 86,9 81,8 75,8 68, ,1 394,0 395,7 399,4 379,3 350,4 324,2 307, ,2 235,3 234,7 232,3 225,0 205,3 179,0 151, ,8 158,8 161,0 167,1 154,2 145,1 145,2 156,0 65 i więcej... 53,6 54,4 55,2 57,4 75,5 95,6 109,7 111,6 KOBIETY Razem ,3 611,5 610,6 603,0 591,8 576,4 556,3 532, ,3 14,1 13,9 13,1 13,1 11,9 10,1 8, ,6 20,1 19,6 18,1 17,3 16,9 15,1 12, ,7 36,9 35,3 29,3 27,1 25,8 25,1 22, ,8 22,1 21,4 17,3 14,4 13,5 12,8 12, ,1 25,3 24,1 20,2 15,9 14,1 13,4 13, ,2 61,8 60,5 48,8 40,3 32,4 28,7 27, ,8 109,6 105,8 91,1 82,2 77,5 71,9 64, ,0 386,5 388,3 371,0 340,5 309,2 290,6 274, ,0 234,1 232,7 228,7 220,7 200,4 173,7 146, ,0 152,5 155,6 142,3 119,7 108,8 116,9 127,9 60 i więcej ,5 115,4 116,5 141,0 169,1 189,6 193,9 193,8

52 52 Tabl. 6. WIEK Ludność województwa według płci i funkcjonalnych grup wieku (dok.) Stan w dniu 31 XII w tysiącach W I E Ś Razem ,2 522,0 523,7 532,5 542,2 552,0 558,7 560, ,7 17,6 17,5 17,2 17,6 16,9 15,1 13, ,9 25,0 24,5 23,2 23,1 23,5 22,2 19, ,2 46,2 44,2 36,8 35,0 35,1 35,4 33, ,7 26,6 26,1 21,5 18,1 17,4 17,5 17, ,3 26,2 25,8 23,5 18,9 17,1 16,9 17, ,5 55,7 56,1 51,4 45,8 37,5 34,0 34, ,2 132,7 129,4 114,2 106,2 104,2 101,4 95, / ,5 323,9 329,1 348,9 351,9 344,5 338,4 337, ,2 208,6 209,4 217,5 223,3 218,8 207,5 188, / ,3 115,4 119,7 131,4 128,6 125,7 130,9 148,2 60/65 i więcej.. 65,6 65,4 65,2 69,4 84,1 103,2 118,9 128,1 MĘŻCZYŹNI Razem ,5 262,4 263,2 268,1 273,9 279,8 283,4 284, ,1 9,0 9,0 8,8 9,1 8,7 7,8 6, ,2 12,8 12,5 12,0 11,9 12,1 11,4 10, ,7 23,6 22,6 18,9 18,1 18,1 18,3 17, ,7 13,6 13,4 11,0 9,3 9,0 9,0 9, ,1 13,6 13,3 12,1 9,7 8,9 8,8 8, ,5 29,0 29,1 26,8 23,9 19,5 17,7 17, ,8 68,1 66,2 58,7 54,8 53,9 52,4 49, ,7 173,4 176,0 189,0 192,3 189,3 184,7 183, ,8 109,0 109,3 113,3 116,4 114,2 108,2 98, ,8 64,3 66,6 75,7 75,9 75,1 76,5 85,2 65 i więcej... 21,0 21,0 21,0 20,4 26,9 36,6 46,3 51,1 KOBIETY Razem ,7 259,6 260,4 264,4 268,3 272,2 275,3 276, ,6 8,6 8,5 8,4 8,5 8,2 7,3 6, ,7 12,2 12,0 11,2 11,2 11,4 10,7 9, ,5 22,6 21,6 18,0 16,9 17,0 17,1 16, ,0 13,0 12,7 10,5 8,8 8,4 8,5 8, ,1 12,6 12,4 11,4 9,3 8,2 8,1 8, ,0 26,7 26,9 24,6 21,9 18,0 16,2 16, ,3 64,6 63,2 55,5 51,5 50,4 49,0 46, ,8 150,6 153,1 159,9 159,6 155,2 153,7 153, ,4 99,5 100,0 104,3 106,9 104,6 99,2 90, ,5 51,0 53,0 55,7 52,7 50,6 54,4 63,0 60 i więcej... 44,6 44,4 44,2 49,0 57,2 66,7 72,6 77,0

53 53 Tabl. 7. WIEK Ludność Szczecina według płci i funkcjonalnych grup wieku Stan w dniu 31 XII w tysiącach O G Ó Ł E M Razem ,1 414,6 413,6 405,8 393,9 377,8 358,2 335, ,6 9,3 9,2 8,7 8,4 7,5 6,3 5, ,6 13,4 13,2 12,1 11,4 10,8 9,4 7, ,0 23,2 22,4 19,6 18,0 16,8 15,8 13, ,0 13,6 13,2 11,0 9,8 8,9 8,2 7, ,7 15,5 14,8 12,8 10,5 9,5 8,8 8, ,7 46,7 45,1 35,5 29,6 24,6 21,9 20, ,8 69,6 67,7 59,8 54,4 50,3 45,5 39, / ,6 276,8 277,4 270,1 250,1 227,5 209,6 194, ,3 168,4 167,7 164,9 157,3 139,5 117,3 96, / ,3 108,3 109,6 105,2 92,9 88,1 92,4 97,8 60/65 i więcej.. 67,7 68,2 68,6 75,9 89,3 100,0 103,1 101,5 MĘŻCZYŹNI Razem ,7 197,2 196,5 192,0 186,0 178,4 169,0 158, ,9 4,8 4,7 4,5 4,3 3,9 3,2 2, ,1 7,0 6,8 6,2 5,9 5,6 4,8 3, ,3 11,9 11,5 10,1 9,2 8,6 8,1 6, ,2 7,1 6,9 5,6 5,0 4,5 4,2 4, ,6 8,0 7,6 6,4 5,4 4,8 4,5 4, ,5 23,1 22,3 17,7 14,6 12,2 10,9 10, ,0 35,8 34,8 30,6 28,0 25,8 23,3 20, ,7 139,0 139,2 138,9 130,4 119,0 108,5 100, ,1 83,7 83,4 81,8 77,7 68,9 58,2 48, ,5 55,3 55,8 57,1 52,7 50,1 50,3 52,6 65 i więcej... 22,0 22,3 22,5 22,4 27,7 33,5 37,3 36,9 KOBIETY Razem ,5 217,4 217,1 213,8 207,8 199,5 189,2 177, ,7 4,6 4,5 4,2 4,1 3,7 3,1 2, ,5 6,5 6,4 5,9 5,5 5,3 4,5 3, ,7 11,3 10,9 9,5 8,7 8,2 7,7 6, ,8 6,6 6,4 5,3 4,8 4,3 4,0 3, ,1 7,5 7,2 6,3 5,1 4,7 4,3 4, ,2 23,7 22,9 17,8 15,0 12,3 11,0 10, ,8 33,8 32,9 29,1 26,5 24,5 22,1 19, ,9 137,8 138,2 131,2 119,7 108,5 101,2 93, ,2 84,7 84,3 83,1 79,5 70,5 59,1 48, ,8 53,0 53,8 48,1 40,1 37,9 42,1 45,2 60 i więcej... 45,7 45,9 46,1 53,5 61,7 66,5 65,9 64,6

54 54 Tabl. 8. Ludność według powiatów w latach Wyszczególnienie o - ogółem m - mężczyźni k - kobiety w tysiącach osób Powiaty: Białogardzki...o 48,3 48,3 48,1 48,0 47,7 47,4 46,7 m 23,7 23,7 23,6 23,6 23,6 23,5 23,2 k 24,7 24,6 24,4 24,3 24,1 23,9 23,5 Choszczeński...o 50,3 50,1 49,9 49,7 49,5 49,1 48,4 m 25,1 25,0 24,9 24,9 24,8 24,7 24,3 k 25,2 25,2 25,0 24,8 24,7 24,4 24,1 Drawski...o 58,7 58,5 58,3 58,2 58,2 57,8 57,0 m 28,7 28,7 28,6 28,6 28,6 28,4 27,9 k 29,9 29,9 29,7 29,7 29,6 29,4 29,0 Goleniowski...o 77,6 78,1 79,0 80,0 80,8 81,1 80,7 m 38,2 38,4 38,9 39,4 39,9 40,1 39,8 k 39,4 39,7 40,1 40,6 40,9 41,0 40,8 Gryficki...o 60,9 60,8 60,5 60,5 60,4 60,1 59,5 m 30,1 30,1 29,9 30,1 30,2 30,1 29,9 k 30,8 30,7 30,6 30,4 30,1 29,9 29,6 Gryfiński...o 83,4 83,5 83,8 84,4 84,9 84,8 84,1 m 41,4 41,5 41,7 42,0 42,3 42,4 42,0 k 42,0 42,0 42,1 42,4 42,6 42,5 42,1 Kamieński...o 47,9 47,8 47,8 47,8 48,1 48,2 48,1 m 23,5 23,4 23,4 23,4 23,6 23,6 23,5 k 24,4 24,4 24,4 24,4 24,5 24,6 24,6 Kołobrzeski...o 75,4 75,8 76,5 77,3 77,8 77,7 76,9 m 36,4 36,5 36,8 37,1 37,3 37,2 36,8 k 39,1 39,3 39,8 40,2 40,5 40,5 40,1 Koszaliński...o 63,3 63,8 65,2 66,6 68,1 69,2 69,8 m 31,5 31,8 32,6 33,5 34,4 35,0 35,3 k 31,8 31,9 32,6 33,2 33,8 34,2 34,6 Łobeski...o 38,4 38,3 38,0 37,9 37,9 37,7 37,4 m 18,9 18,9 18,7 18,8 18,9 18,9 18,7 k 19,5 19,4 19,3 19,1 19,0 18,8 18,7 Myśliborski...o 67,6 67,3 66,7 66,2 65,7 64,8 63,5 m 33,3 33,2 33,0 32,8 32,7 32,4 31,8 k 34,3 34,2 33,7 33,4 32,9 32,4 31,7

55 55 Tabl. 8. Ludność według powiatów w latach (dok.) Wyszczególnienie o - ogółem m - mężczyźni k - kobiety w tysiącach osób Policki...o 60,9 62,2 65,3 68,1 70,2 71,4 71,2 m 30,1 30,8 32,3 33,7 34,7 35,2 35,0 k 30,8 31,5 33,0 34,4 35,5 36,1 36,2 Pyrzycki...o 40,1 39,9 39,6 39,5 39,3 39,1 38,6 m 19,9 19,8 19,7 19,6 19,7 19,6 19,4 k 20,2 20,1 20,0 19,8 19,7 19,5 19,2 Sławieński...o 57,7 57,7 57,6 57,4 57,3 56,9 56,0 m 28,4 28,3 28,3 28,3 28,3 28,1 27,7 k 29,4 29,3 29,3 29,1 29,0 28,8 28,3 Stargardzki...o 119,9 119,9 119,7 119,3 118,3 116,3 113,3 m 58,8 58,7 58,6 58,3 57,8 56,9 55,3 k 61,1 61,2 61,1 61,0 60,5 59,4 58,0 Szczecinecki...o 77,7 77,7 77,7 77,7 77,6 77,0 75,8 m 37,8 37,7 37,7 37,8 38,0 37,8 37,2 k 39,9 40,0 40,0 39,9 39,7 39,3 38,6 Świdwiński...o 49,3 49,0 48,3 47,8 47,1 46,4 45,2 m 24,3 24,1 23,8 23,6 23,3 23,0 22,4 k 25,0 24,9 24,5 24,2 23,8 23,4 22,9 Wałecki...o 55,0 54,8 54,3 53,8 53,3 52,3 51,1 m 26,9 26,8 26,5 26,4 26,2 25,8 25,1 k 28,2 28,1 27,7 27,4 27,1 26,6 25,9 Miasta na prawach powiatu: m. Koszalin...o 108,6 108,2 106,4 103,5 99,7 94,8 88,9 m 51,8 51,5 50,5 49,1 47,3 44,9 42,2 k 56,8 56,7 55,8 54,4 52,4 49,8 46,7 m. Szczecin...o 415,1 413,6 405,8 393,9 377,8 358,2 335,6 m 197,7 196,5 192,0 186,0 178,4 169,0 158,1 k 217,5 217,1 213,8 207,8 199,5 189,2 177,5 m. Świnoujście...o 41,4 40,9 39,7 38,2 36,5 34,4 32,3 m 20,2 20,0 19,3 18,5 17,6 16,6 15,5 k 21,2 21,0 20,5 19,7 18,9 17,9 16,8

56 56 Tabl. 9. Ludność powiatów według ekonomicznych grup wieku Stan w dniu 31 XII Wyszczególnienie Wiek przedprodukcyjny Wiek produkcyjny Wiek poprodukcyjny W tysiącach osób Powiaty: Białogardzki... 11,6 8,4 7,3 30,2 30,8 27,4 6,5 8,8 12,0 Choszczeński... 12,3 8,9 7,7 31,4 31,8 28,6 6,6 9,0 12,1 Drawski... 14,4 10,7 9,4 36,8 37,0 33,2 7,5 10,4 14,4 Goleniowski... 18,4 14,5 12,8 49,7 51,5 47,8 9,5 14,0 20,1 Gryficki... 14,7 10,8 9,4 38,4 39,0 34,7 7,8 10,6 15,4 Gryfiński... 19,9 15,0 13,0 53,4 54,8 49,9 10,0 14,6 21,2 Kamieński... 10,8 7,8 7,1 30,9 30,9 27,9 6,2 9,1 13,0 Kołobrzeski... 16,7 13,0 11,4 48,7 48,9 43,7 10,0 15,5 21,8 Koszaliński... 16,1 12,4 11,3 39,7 43,4 41,0 7,4 10,9 17,5 Łobeski... 9,2 6,8 5,9 23,6 24,1 21,9 5,6 7,1 9,5 Myśliborski... 15,8 11,6 9,7 42,8 42,6 37,2 8,9 12,1 16,6 Policki... 14,3 11,7 10,2 41,3 45,9 43,0 5,3 10,4 18,0 Pyrzycki... 9,5 7,0 6,1 25,2 25,4 23,0 5,4 7,2 9,5 Sławieński... 14,3 10,5 9,2 35,9 36,6 32,6 7,5 10,3 14,2 Stargardzki... 27,7 20,9 17,2 77,0 76,6 66,0 15,2 21,9 30,1 Szczecinecki... 19,1 13,6 11,8 47,9 48,9 42,8 10,7 15,2 21,2 Świdwiński... 12,0 8,5 7,0 30,7 30,5 26,1 6,6 8,8 12,1 Wałecki... 13,3 9,9 8,2 34,9 34,3 29,6 6,9 9,6 13,2 Miasta na prawach powiatu: m. Koszalin... 19,5 14,0 10,3 72,6 64,4 49,7 16,5 25,1 28,9 m. Szczecin... 71,8 54,4 39,7 275,6 250,1 194,4 67,7 89,3 101,5 m. Świnoujście... 7,7 4,9 3,7 27,8 24,2 17,7 5,9 9,1 10,9

57 57 Tabl. 9. Ludność powiatów według ekonomicznych grup wieku (dok.) Stan w dniu 31 XII Wyszczególnienie Wiek przedprodukcyjny Wiek produkcyjny Wiek poprodukcyjny W odsetkach Powiaty: Białogardzki... 24,1 17,5 15,5 62,6 64,2 58,7 13,4 18,4 25,8 Choszczeński... 24,4 18,0 15,9 62,4 64,0 59,0 13,1 18,0 25,1 Drawski... 24,5 18,5 16,4 62,7 63,6 58,2 12,8 17,9 25,3 Goleniowski... 23,8 18,1 15,8 64,0 64,4 59,2 12,3 17,5 25,0 Gryficki... 24,2 17,9 15,7 63,0 64,6 58,4 12,7 17,5 25,9 Gryfiński... 23,9 17,7 15,5 64,0 64,9 59,3 12,1 17,3 25,2 Kamieński... 22,5 16,4 14,9 64,5 64,6 58,0 13,0 19,0 27,1 Kołobrzeski... 22,2 16,8 14,8 64,5 63,2 56,8 13,3 20,0 28,4 Koszaliński... 25,5 18,6 16,2 62,8 65,1 58,7 11,7 16,3 25,0 Łobeski... 24,0 18,0 15,9 61,4 63,4 58,7 14,6 18,6 25,5 Myśliborski... 23,4 17,5 15,3 63,4 64,3 58,6 13,2 18,2 26,1 Policki... 23,5 17,3 14,3 67,8 67,5 60,4 8,7 15,3 25,3 Pyrzycki... 23,6 17,6 15,9 63,0 64,2 59,6 13,4 18,1 24,5 Sławieński... 24,7 18,3 16,4 62,2 63,7 58,3 13,0 18,0 25,3 Stargardzki... 23,1 17,5 15,2 64,3 64,2 58,3 12,6 18,3 26,6 Szczecinecki... 24,6 17,5 15,5 61,7 62,9 56,5 13,7 19,6 28,0 Świdwiński... 24,3 17,7 15,5 62,3 63,8 57,7 13,4 18,4 26,8 Wałecki... 24,1 18,5 16,1 63,4 63,8 58,0 12,5 17,8 25,9 Miasta na prawach powiatu: m. Koszalin... 17,9 13,6 11,6 66,8 62,2 55,9 15,2 24,2 32,5 m. Szczecin... 17,3 13,8 11,8 66,4 63,5 57,9 16,3 22,7 30,3 m. Świnoujście... 18,7 12,7 11,5 67,2 63,4 54,8 14,1 23,8 33,7

58 58 Tabl. 10. Gospodarstwa domowe według liczby osób Stan w dniu 31 XII Gospodarstwa domowe według liczby osób Ludność w gospodarstwach domowych Przeciętna liczba osób w gospodarstwie domowym LATA ogółem i więcej ogółem w tym 5-osobowych ogółem i więcej dorosłych w tysiącach O G Ó Ł E M ,2 152,1 149,6 128,2 108,2 71,1 1669,6 400,8 2,741 2, ,3 156,8 154,4 131,2 106,9 68,0 1669,5 382,7 2,704 2, ,8 161,3 159,1 133,8 105,3 65,2 1668,9 366,6 2,671 2, ,3 165,8 163,9 136,4 103,8 62,4 1668,1 350,2 2,638 2, ,4 170,2 168,7 138,5 102,2 59,8 1666,8 334,9 2,607 2, ,4 174,5 173,6 140,4 100,7 57,2 1665,5 319,8 2,577 2, ,5 178,8 178,6 142,4 99,1 54,6 1664,2 304,4 2,547 2, ,3 183,0 183,5 144,2 97,6 52,0 1662,4 289,6 2,518 2, ,4 187,1 188,0 145,5 96,1 49,7 1660,4 276,4 2,491 2, ,9 203,6 204,6 147,2 91,0 41,6 1647,8 229,5 2,395 2, ,7 214,4 209,7 142,2 89,1 38,3 1626,8 209,9 2,345 1, ,4 222,9 208,1 134,6 87,0 36,8 1591,8 201,0 2,309 1, ,7 233,2 204,5 126,6 82,5 34,9 1542,2 190,6 2,263 1,934 M I A S T A ,0 121,6 115,8 97,8 76,9 36,9 1155,7 201,7 2,574 2, ,2 125,0 119,4 99,5 75,2 35,1 1154,5 191,3 2,542 2, ,8 128,1 122,9 101,0 73,4 33,3 1152,2 181,7 2,512 2, ,2 131,2 126,3 102,4 71,7 31,6 1149,8 172,1 2,482 2, ,2 134,2 129,7 103,4 69,9 30,1 1146,9 163,6 2,455 2, ,1 137,0 133,0 104,2 68,2 28,6 1144,0 155,4 2,429 2, ,8 139,8 136,3 104,9 66,6 27,2 1141,0 147,6 2,403 1,996

59 59 Tabl. 10. Gospodarstwa domowe według liczby osób (dok.) Stan w dniu 31 XII Gospodarstwa domowe według liczby osób Ludność w gospodarstwach domowych Przeciętna liczba osób w gospodarstwie domowym LATA ogółem i więcej ogółem w tym 5-osobowych ogółem i więcej dorosłych w tysiącach M I A S T A (dok.) ,1 142,4 139,5 105,4 64,9 25,8 1137,6 140,1 2,379 1, ,0 144,9 142,3 105,7 63,4 24,7 1133,7 133,5 2,357 1, ,6 153,8 151,2 103,7 58,1 20,7 1111,9 112,0 2,280 1, ,6 157,5 150,9 97,6 56,0 19,7 1081,9 106,0 2,246 1, ,5 159,3 146,0 90,0 53,8 19,5 1041,6 105,1 2,223 1, ,5 162,3 139,9 82,4 50,1 19,0 991,8 102,4 2,187 1,900 W I E Ś ,2 30,5 33,7 30,4 31,4 34,1 513,9 199,1 3,208 2, ,1 31,8 35,0 31,7 31,7 33,0 515,0 191,5 3,157 2, ,1 33,2 36,2 32,8 31,9 31,9 516,7 184,9 3,112 2, ,1 34,6 37,6 34,0 32,1 30,8 518,2 178,0 3,065 2, ,1 36,0 39,0 35,1 32,3 29,7 519,9 171,4 3,021 2, ,3 37,5 40,6 36,3 32,4 28,6 521,5 164,4 2,975 2, ,7 39,0 42,3 37,5 32,5 27,4 523,2 156,9 2,927 2, ,1 40,5 44,0 38,7 32,6 26,2 524,8 149,5 2,882 2, ,4 42,2 45,7 39,8 32,7 25,1 526,6 142,9 2,840 2, ,3 49,7 53,4 43,5 32,9 20,9 535,9 117,5 2,675 2, ,0 56,8 58,8 44,7 33,1 18,6 544,8 103,9 2,570 2, ,8 63,7 62,1 44,6 33,2 17,3 550,2 95,9 2,492 2, ,2 70,9 64,6 44,2 32,4 16,0 550,7 88,1 2,414 1,999

60 60 Tabl. 11. Gospodarstwa domowe według liczby osób dorosłych i dzieci do lat 18 Stan w dniu 31 XII Liczba osób dorosłych ogółem Gospodarstwa domowe według liczby dzieci z liczbą dzieci bez dzieci i więcej Przeciętna liczba dzieci w tysiącach 2002 Ogółem ,2 381,3 122,8 75,3 21,1 5,8 3,0 0, ,3 152,1 16,0 6,7 1,7 0,5 0,2 0, ,8 133,6 58,8 49,5 13,8 3,5 1,7 0, ,0 62,6 30,4 11,5 3,1 0,9 0,5 0, ,6 26,7 13,2 5,3 1,5 0,5 0,3 0,675 5 i więcej... 14,6 6,2 4,4 2,3 0,9 0,4 0,3 1, Ogółem ,3 416,8 123,6 68,7 17,0 4,3 1,9 0, ,1 165,8 15,9 6,4 1,5 0,4 0,2 0, ,9 148,0 62,1 45,4 10,9 2,5 1,0 0, ,0 67,9 28,6 10,0 2,5 0,7 0,4 0, ,6 28,3 12,6 4,7 1,3 0,4 0,2 0,602 5 i więcej... 14,7 6,8 4,4 2,2 0,8 0,3 0,2 0, Ogółem ,4 467,4 122,7 60,9 12,1 2,5 0,9 0, ,2 187,1 15,6 6,0 1,2 0,3 0,1 0, ,0 172,4 66,8 41,3 7,7 1,4 0,4 0, ,3 72,7 25,3 8,0 1,7 0,4 0,2 0, ,4 28,3 11,0 3,8 0,9 0,2 0,1 0,515 5 i więcej... 13,6 6,9 4,0 1,8 0,6 0,2 0,1 0, Ogółem ,9 500,5 119,1 56,6 9,6 1,7 0,5 0, ,7 203,6 15,1 5,7 1,1 0,2 0,1 0, ,5 189,5 67,4 39,4 6,2 0,9 0,2 0, ,0 74,1 23,6 6,8 1,2 0,2 0,1 0, ,8 27,0 9,7 3,2 0,7 0,2 0,1 0,469 5 i więcej... 11,9 6,4 3,4 1,5 0,5 0,1 0,1 0,726

61 61 Tabl. 11. Gospodarstwa domowe według liczby osób dorosłych i dzieci do lat 18 (dok.) Stan w dniu 31 XII Liczba osób dorosłych ogółem Gospodarstwa domowe według liczby dzieci z liczbą dzieci bez dzieci i więcej Przeciętna liczba dzieci w tysiącach 2020 Ogółem ,7 514,2 113,3 55,2 9,0 1,5 0,4 0, ,9 214,4 14,6 5,6 1,0 0,2 0,1 0, ,3 195,1 63,3 39,0 6,0 0,8 0,2 0, ,5 73,4 23,4 6,4 1,1 0,2 0,1 0, ,5 25,7 9,0 3,0 0,6 0,1 0,0 0,457 5 i więcej... 10,5 5,7 3,0 1,3 0,4 0,1 0,1 0, Ogółem ,4 521,0 105,2 52,4 8,9 1,5 0,4 0, ,4 222,9 13,9 5,4 1,0 0,2 0,1 0, ,1 194,2 56,1 36,9 5,9 0,9 0,2 0, ,4 73,2 23,8 6,2 1,0 0,2 0,0 0, ,7 25,4 8,8 2,8 0,6 0,1 0,0 0,447 5 i więcej... 9,7 5,3 2,7 1,1 0,4 0,1 0,1 0, Ogółem ,7 528,1 95,7 47,7 8,4 1,4 0,4 0, ,3 233,2 13,0 5,0 0,9 0,2 0,1 0, ,0 191,5 48,6 33,1 5,6 0,9 0,2 0, ,3 73,0 23,1 6,0 1,0 0,2 0,0 0, ,1 25,3 8,4 2,6 0,5 0,1 0,0 0,431 5 i więcej... 9,0 5,1 2,5 1,0 0,3 0,1 0,1 0,677

62 62 Tabl. 12. Gospodarstwa domowe według liczby osób i wieku głowy gospodarstwa Stan w dniu 31 XII Liczba osób w gospodarstwie Gospodarstwa domowe według wieku głowy ogółem w tysiącach 80 lat i więcej 2002 Ogółem ,2 63,1 99,5 147,9 127,8 82,7 69,2 19, ,1 23,6 17,0 21,1 24,8 26,0 29,4 10, ,6 13,0 11,2 19,8 37,0 34,7 27,7 6, ,2 16,5 25,1 33,8 32,1 12,2 7,0 1, ,2 7,3 30,5 43,0 19,4 5,0 2,5 0,6 5 i więcej... 71,1 2,8 15,7 30,3 14,4 4,8 2,6 0, Ogółem ,3 66,4 106,4 129,4 157,4 76,6 70,3 25, ,8 25,6 19,9 18,9 32,5 24,3 30,3 14, ,9 14,7 14,7 18,4 47,7 32,3 28,0 8, ,4 17,0 29,5 30,4 39,0 11,4 7,0 2, ,8 6,7 29,8 37,1 22,5 4,6 2,5 0,8 5 i więcej... 62,4 2,3 12,6 24,6 15,7 4,1 2,4 0, Ogółem ,4 65,1 125,1 101,7 162,2 109,0 67,4 35, ,1 25,3 26,1 15,7 35,2 34,9 29,6 20, ,0 15,5 22,5 15,9 50,6 45,5 26,9 11, ,5 16,6 37,4 25,2 39,9 17,0 6,7 2, ,1 5,8 29,7 28,6 22,1 6,6 2,3 1,0 5 i więcej... 49,7 1,8 9,4 16,3 14,4 5,0 2,0 0, Ogółem ,9 51,4 137,0 106,3 133,5 157,6 60,3 41, ,6 20,2 30,6 18,2 30,4 53,3 26,6 24, ,6 11,9 27,6 19,2 42,8 66,2 24,2 12, ,2 13,1 41,5 28,0 32,3 23,4 6,0 2, ,0 4,8 29,4 27,9 17,1 8,7 2,0 1,0 5 i więcej... 41,6 1,5 7,9 13,1 10,7 6,1 1,6 0,8

63 63 Tabl. 12. Gospodarstwa domowe według liczby osób i wieku głowy gospodarstwa (dok.) Stan w dniu 31 XII Liczba osób w gospodarstwie Gospodarstwa domowe według wieku głowy ogółem w tysiącach 80 lat i więcej 2020 Ogółem ,7 40,5 127,7 122,0 105,6 164,5 89,8 43, ,4 15,8 29,1 22,7 24,6 57,1 39,4 25, ,7 8,8 24,9 23,5 33,7 69,1 36,7 13, ,2 10,4 38,0 32,7 25,7 23,7 8,8 3, ,1 4,3 28,4 30,4 13,6 8,6 2,8 1,0 5 i więcej... 38,3 1,3 7,3 12,8 8,1 6,0 2,1 0, Ogółem ,4 30,5 104,2 132,5 111,7 137,8 130,8 41, ,9 11,9 24,1 25,8 27,3 48,8 59,9 25, ,1 6,2 18,5 25,5 35,3 58,0 52,2 12, ,6 7,7 30,2 35,4 27,1 19,3 12,1 2, ,0 3,6 24,7 32,8 14,2 6,9 3,9 0,9 5 i więcej... 36,8 1,2 6,6 13,0 7,8 4,8 2,7 0, Ogółem ,7 26,2 84,2 123,8 131,6 113,1 139,4 63, ,2 10,5 19,7 24,6 33,8 40,3 65,3 38, ,5 5,1 13,8 23,0 41,7 47,4 54,9 18, ,6 6,4 23,7 32,5 31,5 16,0 12,5 4, ,5 3,1 21,1 31,2 16,2 5,6 4,0 1,3 5 i więcej... 34,9 1,0 5,8 12,3 8,3 3,8 2,7 0,8

64 64 Tabl. 13. Ludność w gospodarstwach zbiorowych Stan w dniu 31 XII Lata Grupa wieku w tysiącach O G Ó Ł E M Ogółem... 27,8 28,2 27,8 27,9 29,5 33,0 37, ,8 3,5 3,0 2,8 2,7 2,6 2, ,5 15,9 13,5 11,1 9,3 8,3 7, ,9 5,1 5,2 5,2 5,0 4,8 4, ,5 1,8 2,6 3,9 6,4 7,9 8,2 75 i więcej... 1,2 1,9 3,4 4,9 6,1 9,4 14,6 M I A S T A Ogółem... 22,7 22,8 22,0 21,6 22,4 24,5 27, ,6 2,4 2,1 1,9 1,8 1,7 1, ,7 14,1 11,9 9,6 8,0 7,1 6, ,6 3,7 3,8 3,7 3,5 3,3 3, ,0 1,3 1,8 2,8 4,6 5,4 5,4 75 i więcej... 0,8 1,3 2,4 3,6 4,5 7,0 10,9 W I E Ś Ogółem... 5,2 5,4 5,9 6,3 7,2 8,5 10, ,2 1,1 0,9 0,9 0,9 0,9 0, ,8 1,8 1,7 1,4 1,3 1,2 1, ,3 1,4 1,5 1,5 1,5 1,6 1, ,5 0,6 0,8 1,2 1,9 2,5 2,7 75 i więcej... 0,4 0,6 1,0 1,4 1,6 2,4 3,8

65 65

66 66

67 67