Oznaczenia i dobór trzpieni frezarskich ze stopów twardych. Frezy trzpieniowe ze stopów twardych (frezy wirnikowe), DIN 8032/8033

Transkrypt

1 Oznaczenia i dobór trzpieni frezarskich ze stopów twardych Frezy trzpieniowe ze stopów twardych (frezy wirnikowe), DIN 802/80 Zalecane zastosowanie: Stosować możliwie wysoką prędkość obrotową. Proszę przestrzegać tutaj naszych zalecań dotyczących prędkości obrotowych i prędkości cięcia. Podczas zastosowania stacjonarnego lub prac pochyłych z opasaniem 60 frezu stosowane są wyjątkowo prędkości obrotowe poniżej 000 min -1. Należy stosować jedynie bezuderzeniowe uchwyty zaciskowe. Uderzenia oraz nierówności powodują szybsze ścieranie. Powierzchnia styku frezu z powierzchnią obrabianą nie powinna być większa niż 1/ całego obwodu. Kąt owinięcia > 1/ prowadzi do niespokojnych zachowań frezu. Skutami są wyłamania zębów. Przy materiałach trudno przewodzących ciepło jak, np. stal nierdzewna, stopy tytanu itp. zalecamy znaczne obniżenie prędkości obrtowej celem uniknięcia uszkodzenia narzędzia. Należy unikać niebieskiego zabarwienia się uchwytu oraz narzędzia. Przy niewielkim skrawaniu materiału (gratowanie, fazowanie, lekka obróbka nawierzchni) można wyraźnie zwiększyć prędkość obrotów. Przy tworzywach silnie smarujących zaleca się stosowanie smarowidła (tłuszcz, nafta, kreda i inne) celem uniknięcia zatykania uzębienia. Frezy ze stopów twardych można z reguły ponownie szlifować. Z przyczyn ekonomicznych nie poleca się szlifowania frez małych i miniaturowych. uzębienie C/ PLUS (wg. DIN MX) uzębienie (wg. DIN MY) uzębienie 4 (wg. DIN MX) uzębienie 5 (wg. DIN F) uzębienie alu uzębienie alu spec. stal i żeliwo stalowe stal szlachetna (INOX) metale nieżelazne materiały z żeliwa tworzywa sztuczne/ inne materały grupy materiałów rodzaj obróbki uzębienie prędkość cięcia niehartowana, stal konstrukcyjna, stal węglowa, stal narzędziowa, m/min nieulepszona stal C/ PLUS do 1200 N/mm 2 stal niestopowa, stal do nawęglania, żeliwo stalowe (< 8 HRC) m/min hartowana, ulepszona stal ponad 1200 N/mm 2 (> 8 HRC) stal nierdzewna i odporna na działanie kwasów metale nieżelazne miękkie metale nieżelazne twarde materiały żaroodporne żeliwo szare, żeliwo sferoidalne stal narzędziowa, stal ulepszona, stopy stali, żeliwo stalowe austenityczna i ferrytyczna stal szlachetna stopy aluminium, mosiądz, miedź, cynk brązy, tytan/stopy tytanu, twarde stopu aluminium (wysoka zawartość krzemu) stopy niklu, stopy kobaltowoniklowe (konstrukcja mechanizmu napędowego, konstrukcja turbin) żeliwo z grafitem pasemkowym EN-GJL (GG), grafitem kulkowym/żeliwem sferoidalnym EN-GJS (GGG), białe żeliwo ciągliwe EN-GJMW (GTW), czarne żeliwo ciągliwe EN-GJMB (GTS) tworzywa sztuczne wzmocnione włóknem (GFK/CFK), tworzywa termoplastyczne, guma twarda C/ PLUS m/min m/min C/ PLUS m/min m/min alu alu spec. alu m/min m/min m/min m/min m/min alu alu spec. alu m/min m/min m/min C/ PLUS m/min m/min C/ PLUS m/min m/min alu alu spec. alu m/min m/min m/min Zalecenia bezpieczeństwa: Proszę zwrócić uwagę na zalecane liczby obrotów! Przykład: Frezy trzpieniowe HM, uzębienie PLUS, 12 mm. Zgrubna obróbka stali niehartowanych, nieulepszonych. Prędkość skrawania: m/min. Zakres prędkości obrotów: min -1. Frezy trzpieniowe HM, uzębienie alu, 12 mm. Zgrubna obróbka twardych metali nieżelaznych. Prędkość skrawania: m/min. Zakres prędkości obrotów: min -1. apple trzpienia frezarsk. mm Prędkości skrawania m/min Prędkości obrotów min apple trzpienia frezarsk. mm Prędkości skrawania tylko alu/alu spec. m/min Prędkości obrotów min /57

2 Frezy trzpieniowe ze stopów twardych Frezy trzpieniowe ze stopów twardych (frezy wirnikowe), DIN 802/80, chwyt apple 6 mm Walcowe, ZYA, bez uzębienia czołowego 2500 Uzębienie C Uzębienie PLUS Uzębienie 2508 Uzębienie alu spec. Walcowe ZYA nr kształt d 1 długość długość zam. uzębienie uzębienie uzębienie uzębienie uzębienie uzębienie ostrzy l 2 całkowita I 1 C PLUS 4 5 alu spec ZYA ,45 21,60 26,00 21, ZYA ,45 21,60 21,60 26,00 21,60 16, ZYA ,80 0,00 0,00 6,10 0, ZYA ,55 27,50 2,90 27, ZYA ,00 4,20 4,20 40,40 4, ZYA ,60 4,70 4,70 52,90 4,70 0,40 C ZYA ,80 55,80 55,80 67, C Trzonek 8 mm. Walcowe, ZYA-S, czoło uzębione 2510 Uzębienie C Uzębienie PLUS Uzębienie 2518 Uzębienie alu Walcowe ZYA-S 0005 ZYA-S ,70 24,50 29,40 24, ZYA-S ,70 2,10 2,10 27,70 2,10 16, ZYA-S ,80,40,40 40,10, ZYA-S , ZYA-S ,0 8,50 8,50 46,20 8,50 2,70 C ZYA-S ,50 * ZYA-S ,80 48,60 48,60 58,0 48,60 0,40 C ZYA-S ,70 62,60 62,60 75,00 62,60 * Frezy trzpieniowe, nie nadają się do ponownego ostrzenia. C Trzonek 8 mm. * nr kształt d 1 długość długość zam. uzębienie uzębienie uzębienie uzębienie uzębienie uzębienie ostrzy l 2 całkowita I 1 C PLUS 4 5 alu Kulisto-walcowe WRC 2520 Uzębienie C Uzębienie PLUS Uzębienie 2528 Uzębienie alu Kulisto-walcowe WRC 0005 WRC ,70 25,50 0, WRC ,70 25,00 25,00 29,70 25,00 19,15 C WRC ,50 5,10 5,10 42,80 5,10 * WRC ,50 5,60 5,60 4,80 5, WRC ,90 44,80 44,80 5, WRC ,50 5,80 5,80 6,50 5,80 25,80 C WRC ,60 64,40 64,40 78,90 * Frezy trzpieniowe, nie nadają się do ponownego ostrzenia. C Trzonek 8 mm. Opis techniczny na stronie 8/57. * nr kształt d 1 długość długość zam. uzębienie uzębienie uzębienie uzębienie uzębienie uzębienie ostrzy l 2 całkowita I 1 C PLUS 4 5 alu 8/58 Stałe stany magazynowe są dostępne w ciągu 48 godz. Ceny podane w euro za 1 sztukę bez podatku VAT (jeśli nie podano inaczej).

3 Frezy trzpieniowe ze stopów twardych Frezy trzpieniowe ze stopów twardych (frezy wirnikowe), DIN 802/80, chwyt apple 6 mm Kuliste KUD Uzębienie C Uzębienie PLUS Uzębienie Uzębienie alu Uzębienie alu spec. Kuliste KUD 0005 KUD ,45 22,20 22,20 4, KUD ,45 21,00 21,00 25,0 21,00 6 5, KUD ,65 24,10 24,10 27,90 24,10 1,95 8 7, KUD ,50 25,00 25,00 28,90 25, , KUD ,00 4,20 4,20 40,40 4,20 18,55 C 12 10, KUD ,90 45,70 55,80 45,70 * 16 14, KUD ,50 64,50 64, ,0 58 Frezy trzpieniowe, nie nadają się do ponownego ostrzenia. C Trzonek 8 mm. * nr kształt d 1 długość długość zam. uzębienie uzębienie uzębienie uzębienie uzębienie uzębienie uzębienie ostrzy l 2 całkowita I 1 C PLUS 4 5 alu alu spec. W kształcie pocisku SPG 2542 Uzębienie C 254 Uzębienie PLUS 2544 Uzębienie spłaszczoną końcówką W kształcie pocisku SPG nr kształt d 1 długość długość zam. uzębienie uzębienie uzębienie uzębienie uzębienie l 2 całkowita I 1 C PLUS SPG ,55 24,10 24,10 27,50 24, SPG ,60 9,40 9,40 47,60 9, SPG ,00 45,80 45,80 54,90 45, SPG 120 6,00 50,70 50,70 60,80 50, SPG ,60 62,90 62,90 77, O kształcie kropli TRE Uzębienie C Uzębienie Uzębienie alu spec. W kształcie kropli TRE nr kształt d 1 długość długość zam. uzębienie uzębienie uzębienie uzębienie uzębienie ostrzy l 2 całkowita I 1 C 4 5 alu spec TRE ,80 27,80 19, TRE ,70 41, TRE ,50 48, TRE 1220,00 41,60 49,80 41,60 27,0 C TRE ,90 7, Opis techniczny na stronie 8/57. C Trzonek 8 mm. Artykuły oznaczone znakiem nie są w magazynie. Zakup tych artykułów realizowany jest w krótkim terminie. 8/59

4 Frezy trzpieniowe ze stopów twardych Frezy trzpieniowe ze stopów twardych (frezy wirnikowe), DIN 802/80, chwyt apple 6 mm Stożkowe SKM Uzębienie C Uzębienie spłaszczoną końcówką Stożkowe SKM nr kształt d 1 długość ostrzy kąt długość zam. uzębienie uzębienie uzębienie uzębienie l 2 całkowita I 1 C 4 5 mm mm α mm 0005 SKM ,90 24,10 28,90 24, SKM ,0 29,0 5,20 29, SKM ,50 44,80 5,70 44, Stożkowo-kuliste KEL 2568 Uzębienie C 2570 Uzębienie Uzębienie alu Uzębienie alu spec. Stożkowo-kuliste KEL 0005 KEL ,20 9,70 47,10 28, KEL ,0 55,50 65, KEL 120 4,40 60,40 74,80 54,40 27,70 C KEL ,10 80,0 * Frezy trzpieniowe, nie nadają się do ponownego ostrzenia. C Trzonek 8 mm. * nr kształt d 1 długość ostrzy kąt długość zam. uzębienie uzębienie uzębienie uzębienie uzębienie uzębienie l 2 całkowita I 1 C 4 5 alu alu spec. mm mm α mm Łukowo-zaokrąglony RBF 2580 Uzębienie C Uzębienie Uzębienie alu Łukowo zaokrąglony RBF 0005 RBF ,55 22,0 25,50 22,0 24, RBF ,85 6,10 4, RBF ,10 6,60 44,20 6, RBF ,70 42,40 50,90 42,40 2,10 C RBF ,00 58,0 71,70 * Frezy trzpieniowe, nie nadają się do ponownego ostrzenia. C Trzonek 8 mm. Opis techniczny na stronie 8/57. * nr kształt d 1 długość ostrzy długość zam. uzębienie uzębienie uzębienie uzębienie uzębienie l 2 całkowita I 1 C 4 5 alu 8/60 Stałe stany magazynowe są dostępne w ciągu 48 godz. Ceny podane w euro za 1 sztukę bez podatku VAT (jeśli nie podano inaczej).

5 Frezy trzpieniowe ze stopów twardych Frezy trzpieniowe ze stopów twardych (frezy wirnikowe), DIN 802/80, chwyt apple 6 mm O kształcie płomienia B 2590 Uzębienie C 2591 Uzębienie PLUS 2592 Uzębienie W kształcie płomienia B nr kształt d 1 długość ostrzy długość całkowita C PLUS 0005 B ,50 6,00 6, B ,20 51,60 51, B , O kształcie ostrosłupa ściętego WKN 2598 Uzębienie bez uzębienia czołowego W kształcie ostrosłupa ściętego WKN nr kształt 2598 d 1 długość ostrzy kąt długość całkowita zam. uzębienie l 2 l 1 mm mm α mm 0005 WKN , WKN , WKN , Zestaw frezów ze stopów twardych Wykonanie: 10 elementów w plastikowym pudełku. Uzębienie C, trzonek-apple 6 mm. 2 frezy trzpieniowe walcowe (nr zam. 2500) ZYA 0820, ZYA frezy trzpieniowe kulisto-walcowe (nr zam. 2520) WRC 0820, WRC frezy trzpieniowe kuliste (nr zam. 250) KUD 0807, KUD frezy trzpieniowe o kształcie pocisku (nr zam. 2542) SPG 1020, SPG frez trzpieniowy stożkowo-kulisty (nr zam. 2568) KEL frez trzpieniowy łukowy zaokrąglony (nr zam. 2580) RBF 0820 nr wykonanie 2600 zam części 25,50 Opis techniczny na stronie 8/57. Artykuły oznaczone znakiem nie są w magazynie. Zakup tych artykułów realizowany jest w krótkim terminie. 8/61

6 Małe frezy trzpieniowe z węglików spiekanych Małe frezy trzpieniowe z węglików spiekanych, DIN 802/80, chwyt apple mm Cylindryczne ZYA Informacja dodatkowa: ZYA-S z uzębieniem czołowym nr kształt d 1 długość ostrzy długość całkowita C ZYA ,00 14,45 12, ZYA 01 9,00 12,10 12, ZYA ,65-1, ZYA 061 1,65 1, ZYA-S , ZYA-S 061 1,65 1, Walcowe WRC Uzębienie C nr kształt d 1 długość ostrzy długość całkowita C WRC , WRC 01 9, WRC 061 1, Kuliste KUD nr kształt d 1 długość ostrzy długość całkowita C KUD 002 9, KUD KUD , Opis techniczny patrz strona 8/57. 8/62 Stałe stany magazynowe są dostępne w ciągu 48 godz. Ceny podane w euro za 1 sztukę bez podatku VAT (jeśli nie podano inaczej).

7 Małe frezy trzpieniowe z węglików spiekanych Małe frezy trzpieniowe z węglików spiekanych, DIN 802/80, chwyt apple mm O kształcie ostrosłupa ściętego WKN 2606 bez uzębienia czołowego nr kształt d 1 długość ostrzy długość całkowita zam. uzębienie uzębienie l 2 l 1 C WKN ,40 12,75 7 (8 ) WKN ,65 14, (10 ) 7 O kształcie kropli TRE 2606 nr kształt d 1 długość ostrzy długość całkowita zam. uzębienie uzębienie l 2 l 1 C TRE 007 9, TRE , O kształcie płomienia B 2606 nr kształt d 1 długość ostrzy długość całkowita zam. uzębienie uzębienie l 2 l 1 C B 007 9, B , Stożkowe SKM spłaszczoną końcówką nr kształt d1 długość ostrzy długość całkowita C SKM 007 9,20 7 (22 ) SKM 011 9,20 11 (14 ) SKM 061 1, (26 ) 4 Opis techniczny patrz strona 8/57. Artykuły oznaczone znakiem nie są w magazynie. Zakup tych artykułów realizowany jest w krótkim terminie. 8/6

8 Małe frezy trzpieniowe z węglików spiekanych Małe frezy trzpieniowe z węglików spiekanych, DIN 802/80, chwyt apple mm Łukowo-zaokrąglony RBF nr forma d 1 długość ostrzy długość całkowita C RBF 007 9, RBF 061 1, W kształcie pocisku SPG spłaszczoną końcówką nr forma d 1 długość ostrzy długość całkowita C SPG 007 9, SPG 01 9, SPG 061 1, Zestaw małych frezów trzpieniowych z węglików spiekanych Wykonanie: Uzębienie C, chwyt apple mm. Dostarczane w pudełku z tworzywa, z wkładką z pianki. Zawartość: 4 frezy trzpieniowe walcowe ZYA 0210, ZYA 01, ZYA 0607, ZYA frezy trzpieniowe kulisto-walcowe WRC 0210, WRC 01 1 frez trzpieniowy kuliste KUD frez trzpieniowy o kształcie ostrosłupa ściętego WKN frezy trzpieniowe o kształcie kropli TRE 007, TRE frez trzpieniowy o kształcie płomienia B frez trzpieniowy stożkowe SKM frezy trzpieniowe o kształcie łukowym zaokrąglonym RBF 007, RBF frez trzpieniowy o kształcie pocisku SPG 007 nr wykonanie 2601 zam części 8/64 19,50 Opis techniczny patrz strona 8/57. Stałe stany magazynowe są dostępne w ciągu 48 godz. Ceny podane w euro za 1 sztukę bez podatku VAT (jeśli nie podano inaczej).

9 Frezy trzpieniowe HSS Frezy trzpieniowe HSS Zalecane zastosowanie: 1. Frezy HSS idealnie nadają się dzięki swojej specjalnej geometrii uzębienia i wysokiej jakości wykonania do gratowania, fazowania, do czyszczenia odlewów i do obróbki aluminium. Frezy te mogą być również zastosowane przy niskowydajnych maszynach o niskim zakresie liczby obrotów. 2. Frezy HSS w prównaniu z frezami z węglików spiekanych muszą być używane przy niskiej liczbie obrotów.. W sytuacjach zastosowania, w których nie jest możliwa wysoka liczba obrotów, powoduje wysoką stabilność zębów. 4. Ciągliwość, wytrzymałość stali HSS powoduje dużą stabilność zębów. uzębienie 1 bez łamacza wiórów uzębienie z łamaczem wiórów uzębienie 5 bez łamacza wiórów Zalecenia bezpieczeństwa: Proszę zwrócić uwagę na zalecane prędkości obrotów! grupy materiałów proces uzębienie prędkości skrawania stal, staliwo stal szlachetna (INOX) niehartowana, nieulepszona stal bis 1200 N/mm 2 (< 8 HRC) stal nierdzewna i odporna na działanie kwasów stal konstrukcyjna, stal węglowa, stal narzędziowa, stal niestopowa, stal do nawęglania, staliwo austenityczna i ferrytyczna stal szlachetna m/min m/min m/min m/min m/min metale nieżelazne metale nieżelazne miękkie stopy aluminium, mosiądz, miedź, cynk m/min materiały z żeliwa tworzywa sztuczne/ inne materały żeliwo szare, żeliwo sferoidalne żeliwo z grafitem pasemkowym EN-GJL (GG), grafitem kulkowym/żeliwem sferoidalnym EN-GJS (GGG), białe żeliwo ciągliwe EN-GJMW (GTW), czarne żeliwo ciągliwe EN-GJMB (GTS) tworzywa sztuczne wzmocnione włóknem, termoplastyczne i duroplastyczne, guma twarda, drewno m/min m/min m/min m/min m/min apple trzpienia frezarsk. mm Prędkości skrawania m/min Prędkości obrotów min -1 2, , Przykład: Frezy trzpieniowe HSS, uzębienie PLUS, 12 mm. Zgrubna obróbka metali nieżelaznych miękkich. Prędkość skrawania: m/min. Zakres prędkości obrotów: min -1. 8/65

10 Frezy trzpieniowe HSS Frezy trzpieniowe HSS, chwyt apple 6 mm Cylindryczne A, z uzębieniem czołowym 2610 Uzębienie Uzębienie 2614 nr kształt d 1 długość ostrzy długość całkowita A 041 ST 8, A 0616 ST 8,5 8,5 8, A 0820 ST 9, A 101 ST 1, A 1020 ST 15, A 1225 ST 17,65 17,65 18, A 1625 ST 2, Walcowe C Uzębienie 1 Uzębienie nr kształt d 1 długość ostrzy długość całkowita zam. uzębienie uzębienie l 2 l C ,5 8, C , C , C , W kształcie pocisku K 2622 Uzębienie nr kształt 2622 d 1 długość ostrzy długość całkowita zam. uzębienie l 2 l K , K , K , K 160 2, Stożkowo-kuliste L 2624 Uzębienie nr kształt 2624 d 1 długość ostrzy kąt długość całkowita zam. uzębienie l 2 I 1 mm mm α mm 0005 L , L , Opis techniczny patrz strona 8/65. 8/66 Stałe stany magazynowe są dostępne w ciągu 48 godz. Ceny podane w euro za 1 sztukę bez podatku VAT (jeśli nie podano inaczej).

11 Frezy trzpieniowe HSS Frezy trzpieniowe HSS, chwyt apple 6 mm O kształcie kropli O 2626 Uzębienie nr kształt 2626 d 1 długość ostrzy długość całkowita zam. uzębienie l 2 l O , O , Kuliste F Uzębienie 1 Uzębienie nr kształt d 1 długość ostrzy długość całkowita F 040 8,40 4, F ,15 6 5, F ,60 1,60 1,60 8 7, F , , F ,95 17, , F , , 54 * Bez łamacza wióra. Stożkowe G Uzębienie 1 Uzębienie nr kształt d 1 długość ostrzy kąt długość całkowita zam. uzębienie uzębienie l 2 l 1 1 mm mm α mm 0005 G , G ,60 1, G , Obłe HSS Uzębienie nr oznaczenie 2640 maks. długość główki długość całkowita zam. uzębienie l 2 I HSS 64 18, Kątowe HSS Uzębienie nr oznaczenie 2641 min. maks. długość główki kąt długość całkowita zam. uzębienie l 2 α mm 0005 HSS 6 18, Opis techniczny patrz strona 8/65. Artykuły oznaczone znakiem nie są w magazynie. Zakup tych artykułów realizowany jest w krótkim terminie. 8/67

12 Frezy trzpieniowe HSS Zestaw frezów trzpiemiowych HSS Wykonanie: Uzębienie, chwyt-apple 6 mm. Dostawa w pudełku z tworzywa z wypełnieniem z pianki, wraz z frezami trzpieniowymi HSS: 2 frezy trzpieniowe walcowe (nr zam. 2612) A 101 ST, A 1625 ST 1 frez trzpieniowy kulisty (nr zam. 260) F frez trzpieniowy stożkowy (nr zam. 266) G frez trzpieniowy w kształcie pocisku (nr zam. 2622) K frezy trzpieniowe stożkowo-kuliste (nr zam. 2624) L 1020, L frez trzpieniowy w kształcie kropli (nr zam. 2626) O frez trzpieniowy stożkowy zaokrąglony W frez trzpieniowy kątowy HSS 45 nr wykonanie 2652 zam części 194,50 Wykonanie: Uzębienie, chwyty-apple 6 mm. Dostawa w pudełku z tworzywa, wraz z frezami trzpieniowymi HSS: 2 frezy trzpieniowe walcowe (nr zam. 2612) A 0616 ST, A 1225 ST 2 frezy trzpieniowe kulisto-walcowe (nr zam. 2618) C 0616, C frezy trzpieniowe kuliste (nr zam. 260) F 040, F 0807, F 1210, F frezy trzpieniowe stożkowe (nr zam. 266) G 0618, G 1225 frezy trzpieniowe w kształcie pocisku (nr zam. 2622) K 0618, K 1225, K frezy trzpieniowe w kształcie kropli (nr zam. 2626) O 0610, O frez trzpieniowy kątowy HSS 55 1 frez trzpieniowy kątowy (nr zam. 2641) HSS 6 1 frez trzpieniowy kątowy (nr zam. 2640) HSS 64 nr wykonanie 265 zam części 25,50 Frezy trzpieniowe łukowo-kuliste HSS Wykonanie: Ze specjalnym uzębieniem i gwintem wewnętrznym M10. Do trzpieni mocujących z pasującym chwytem-apple 6 mm lub 8 mm (nr zam. 2644). Zastosowanie: Do gratowania metali lekkich. nr oznaczenie 2642 maks. długość główkil długość całkowita zam HSS 119 6, HSS 120* 4, * Z łamaczem wióra. Trzpienie mocujące Zastosowanie: Do frezów trzpieniowych do obróbki metali lekkich (nr zam. 2642) z gwintem wewnętrznym. HSS 119 HSS 120 z łamaczem wiórów nr oznaczenie 2644 uchwyt długość gwint zam. mm mm /10 5, M /10 7, M10 Frezy trzpieniowe grawerskie HSS Wykonanie: Specjalne uzębienie, chwyt apple 6 mm. nr oznaczenie 2650 łeb długość główkil kąt długość całkowita zam. mm mm α mm ,25 2, ,85 4, ,85 4, ,85 4, ,25 6 5, Opis techniczny patrz strona 8/ /68 Stałe stany magazynowe są dostępne w ciągu 48 godz. Ceny podane w euro za 1 sztukę bez podatku VAT (jeśli nie podano inaczej).