PRACE INSTYTUTU ODLEWNICTWA
|
|
- Maja Jakubowska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 PRACE INSTYTUTU ODLEWNICTWA Tom LII Rok 2012 Zeszyt 3 DOI: /iod BADANIA UCIĄŻLIWOŚCI ZAPACHOWEJ ODLEWNI PRECYZYJNEJ STUDIES OF ODOUR NUISANCE IN INVESTMENT FOUNDRY Janusz Faber, Katarzyna Perszewska, Maria Żmudzińska Instytut Odlewnictwa, ul. Zakopiańska 73, Kraków Streszczenie Emisja zapachów związana z działalnością różnego rodzaju instalacji przemysłowych czy obiektów jest traktowana jako uciążliwość, a nie szkodliwość dla ludzi i środowiska. Zapach, nawet subiektywnie odczuwany jako przyjemny, przy znacznym stężeniu i dłuższym utrzymywaniu się w powietrzu staje się dokuczliwy i może być powodem złego samopoczucia oraz negatywnych emocji u ludzi przebywających w pobliżu źródła jego emisji. W zależności od stosowanej technologii i rodzaju produkcji prowadzonej w odlewni zapachy z niej emitowane mogą być odczuwane zarówno jako przyjemne lub nieprzyjemne. W artykule przedstawiono wyniki badań składu zapachów emitowanych z odlewni precyzyjnej, w której odlewy produkowane są z zastosowaniem metody wytapianych modeli. Słowa kluczowe: ochrona środowiska, związki zapachowe, odlewnia precyzyjna, metoda wytapianych modeli Abstract The emission of odours associated with the activities of various industrial plants and facilities is treated as a nuisance, and not as a factor harmful to humans and the environment. The smell, even when subjectively perceived as pleasant, with a significant concentration and longer persistence in the air becomes a nuisance and can cause discomfort and negative emotions in people living near the source of the emissions. Depending on the technology used and the type of production, odours emitted from a foundry can be felt both as pleasant or unpleasant. This paper presents the results of investigations regarding various composition of odours emitted from investment foundry where castings are produced from the lost wax patterns. Key words: environmental protection, aromatic compounds, investment foundry, lost wax casting technology 93
2 J. Faber, K. Perszewska, M. Żmudzińska Wprowadzenie Emisja zapachów z różnych obiektów i procesów technologicznych często powoduje uciążliwość zapachową dla okolicznych mieszkańców, którzy coraz częściej protestują z tego powodu. Polska, jako kraj należący do Unii Europejskiej, powinna stosować obowiązujące przepisy dotyczące ochrony środowiska oraz egzekwować wymagania dotyczące bezpiecznych warunków pracy. Niestety w przypadku odorów brak jest odpowiednich krajowych uregulowań prawnych, ponieważ nie wydano odpowiednich aktów wykonawczych do zapisów Prawa Ochrony Środowiska z 2001 roku (art. 222). Resort środowiska zapowiadał uchylenie zapisów tego artykułu i stworzenie specjalnej ustawy o przeciwdziałaniu zapachowej uciążliwości (tzw. ustawy odorowej ), jednak prace nad nią nie zostały dotychczas ukończone. Głównym problemem w identyfikacji zapachów jest ich ulotność i odczuwalność mocno zróżnicowana w czasie i przestrzeni. Dodatkowym utrudnieniem jest subiektywność odczuwania zapachów przez ludzi i ich klasyfikacja pod kątem toksyczności. Często obecne w powietrzu substancje zapachowe odbierane przez zmysł powonienia jako nieprzyjemne lub uciążliwe, w występujących stężeniach nie są szkodliwe dla ludzi i zwierząt [1]. W tej sytuacji nie można zastosować istniejących regulacji prawnych, przez co nie można zmusić emitującego nieprzyjemne wonie do działań zapobiegawczych. Produkcja odlewów wiąże się z emisją szkodliwych czynników chemicznych i fizycznych, a czasem także nieprzyjemnych zapachów, dlatego niektóre odlewnie zaczynają podejmować odpowiednie działania ograniczające emisje nie tylko pyłów i gazów przemysłowych (tlenków węgla, azotu, siarki), ale również uciążliwych odorów [2, 4]. Aparatura pomiarowa Do przeprowadzenia pomiarów w otoczeniu odlewni wykorzystano urządzenie znose Model 4300 Ultra-Fast GC Analyzer. Jest to przenośny chromatograf gazowy, który umożliwia szybką analizę występujących w powietrzu śladowych ilości zapachowych związków chemicznych, głównie z grupy alkanów. Urządzenie zwane też niekiedy nosem elektronicznym jest wysokiej klasy czujnikiem, będącym alternatywnym rozwiązaniem w stosunku do olfaktometrii dynamicznej opierającej się na indywidualnej ocenie zapachu próbek powietrza za pomocą zmysłu węchu [1, 5, 6]. Nos elektroniczny wyposażony jest w sensor służący do rozpoznawania związków zapachowych należących do określonej klasy. W przypadku użytego w badaniach modelu jest to czujnik kwarcowy, a zasada jego działania oparta jest na zjawisku piezoelektrycznym. Kryształ kwarcu pokryty powłokami polimerowymi adsorbuje określone klasy odorantów w zależności od ich powinowactwa do materiału powłoki. Wywołuje to wzrost masy kryształu i zmianę częstości drgań, co jest rejestrowane przez układ pomiarowy urządzenia i później interpretowane przez specjalistyczne oprogramowanie komputera. Konstrukcja tych urządzeń zapewnia poziom wykrywalności poszczególnych związków w przedziale ppm, ppb, a nawet ppt oraz analizę próbki i identyfikację związków o znanych zapachach w ciągu 10 sekund. Identyfikacja związków ma głównie charakter 94 Prace IOd 3/2012
3 Badania uciążliwości zapachowej odlewni precyzyjnej jakościowy, co umożliwia uzyskanie informacji o właściwościach zapachowych całej analizowanej mieszaniny [8]. Szerokie możliwości zastosowania w różnych dziedzinach przemysłu oraz mobilność urządzenia umożliwiają identyfikację związków tworzących spektrum zapachu, co nie jest możliwe w przypadku stosowania innej metody identyfikacji zapachów (olfaktometria dynamiczna). Zapachy emitowane z odlewni W odlewniach, stosujących technologię wytapianych modeli, wykonuje się modele z wosków o odpowiednich właściwościach. Pokrywane są one cienką warstwą ceramiczną (kilka warstw) i umieszczane w autoklawie. Tam następuje wytapianie wosku, użytego do produkcji modelu (temperatura wytapiania C). Gazy odlotowe odciągane z autoklawów nasycone są intensywnymi zapachami, które przez ludzi mogą być odczuwane jako uciążliwe. W odlewniach metali żelaznych i nieżelaznych stosujących inne technologie produkcji form ich zalewanie oraz studzenie powoduje emisje innych gazów złowonnych, np. fenolu, styrenu, formaldehydu i innych związków o charakterystycznych zapachach. Główną przyczyną powstawania drażniących powonienie oparów są dodatki chemiczne (spoiwa, utwardzacze) wprowadzane do mas formierskich i rdzeniowych, które w miarę możliwości są zastępowane przez substancje mniej uciążliwe dla ludzi i środowiska. Jednak często uwarunkowania technologiczne oraz ekonomiczne wygrywają z możliwością zastosowania w procesie produkcji dodatków mniej uciążliwych i bardziej proekologicznych. W celu klasyfikacji odczuwalności związków zapachowych wprowadzono wielkość zwaną progową wyczuwalnością zapachu, określającą takie stężenie odorantu, przy którym zapach pojawia się, staje się rozpoznawalny lub osiąga wyższe stopnie intensywności. W tabeli 1 przedstawiono porównanie wartości progowych wyczuwalności zapachu dla najczęściej występujących związków odorowych w odlewniach z najwyższymi dopuszczalnymi stężeniami (NDS) tych związków [3, 7]. Na podstawie poniższych danych można stwierdzić, iż większość substancji jest wyczuwalna już przy bardzo małych stężeniach. Nie stanowi to zagrożenia dla zdrowia pracownika, gdyż wartości NDS tych związków oscylują wokół znacznie wyższych stężeń, ale staje się przyczyną skarg z powodu uciążliwości zapachowej. Często niskie progi wyczuwalności pewnych substancji toksycznych mogą ostrzegać pracownika przed zagrożeniem i zmobilizować zakład do przeprowadzenia pomiaru stężeń czynników szkodliwych. Prace IOd 3/
4 J. Faber, K. Perszewska, M. Żmudzińska Tabela 1. Zestawienie progowej wyczuwalności zapachu (PWZ) niektórych związków i wartości NDS dla tych związków Table 1. Comparison of odour threshold values (OTV) of some compounds and MAC values for these compounds Substancja PWZ, mg/m 3 NDS, mg/m 3 Amoniak 3,680 14,0 Dwumetyloamina (DEMA) 0,002 15,0 Dwutlenek siarki 2,930 1,3 Fenol 0,160 7,8 Formaldehyd 1,040 0,5 Ksylen 4, ,0 Styren 1,380 50,0 Toluen 11, ,0 Trójetyloamina (TEA) 0,008 3,0 Propanol 0, ,0 Odlewnia Badania przeprowadzono w otoczeniu Przedsiębiorstwa Innowacyjnego Odlewnictwa Specodlew sp. z o.o. w Krakowie, gdzie wykorzystuje się woski odlewnicze do sporządzania modeli. Zakład produkuje m.in. odlewy precyzyjne z różnych stopów z zastosowaniem technologii wytapianych modeli. Metal topiony jest w tyglowych piecach indukcyjnych. Wstępnie formy te są wygrzewane w autoklawie, w celu wytopienia wosku, z którego wykonany był model. Następnie są wygrzewane w piecach komorowych w temperaturze C, w celu pełnego usunięcia wosku z formy ceramicznej. W obu tych procesach emitowane są związki o dość intensywnych zapachach, z których niektóre mogą być szkodliwe. Proces w autoklawie prowadzony jest za pomocą pary wodnej. Odbywa się okresowo, z częstotliwością zależną od wielkości produkcji, a zapachy wyczuwalne są w promieniu do 70 m przez ok min. od spustu pary. Pomiary Przed rozpoczęciem pomiarów terenowych przeprowadzono badania w skali laboratoryjnej. Zidentyfikowane w laboratorium substancje stanowiły punkt odniesienia dla związków zapachowych wykrytych w terenie. W skład stanowiska laboratoryjnego weszły: 1. Piec rurowy PR-45/1200MF o zakresie temperatury C (rys. 1). 2. znose Model 4300 Ultra-Fast GC Analyzer (rys. 2). 96 Prace IOd 3/2012
5 Badania uciążliwości zapachowej odlewni precyzyjnej Rys. 1. Piec rurowy PR-45/1200MF Fig. 1. Tube furnace, model PR-45/1200MF Rys. 2. znose Model 4300 Ultra-Fast GC Analyzer Fig. 2. znose, model 4300 Ultra-Fast GC Analyzer Do badań składu gazów w warunkach laboratoryjnych, wydzielających się podczas ogrzewania woskowych mas formierskich stosowanych w odlewni, wykorzystano wspomniany powyżej piec rurowy ze swobodnym przepływem powietrza, do którego wprowadzano łódeczki ceramiczne z badanymi próbkami o masie 1 grama (rys. 3). Wydzielające się gazy zawierające lotne związki zapachowe pobierano bezpośrednio z otoczenia za pomocą nosa elektronicznego w atmosferze powietrza i analizowano w czasie rzeczywistym (rys. 4). Prace IOd 3/
6 J. Faber, K. Perszewska, M. Żmudzińska Rys. 3. Załadunek próbki do pieca Fig. 3. Sample loaded into the furnace Rys. 4. Pomiar nosem elektronicznym Fig. 4. Measurement taken with an electronic nose Zidentyfikowane w warunkach laboratoryjnych związki potraktowano jako odniesienie dla substancji zapachowych emitowanych z odlewni i porównano je z wynikami analiz prowadzonych w terenie. Terenowe badania substancji zapachowych emitowanych z odlewni prowadzone były w jej otoczeniu okresowo w różnych warunkach pogodowych i różnych porach roku. Próbki powietrza do badań występujących w nim związków zapachowych pobierane były albo bezpośrednio za pomocą elektronicznego nosa, albo przy użyciu tzw. samplera. Jest to oddzielne urządzenie, które umożliwia pobór prób w dowolnym otoczeniu i różnych warunkach pogodowych oraz transport, a następnie, po podłączeniu do aparatu, przeprowadzenie analizy. Miejsca pomiarów nie były stałe, lecz zmienne, zależne od pogody, kierunku wiatru i najbardziej intensywnego występowania zapachu, np. podczas okresowego wytapiania form woskowych. Pod uwagę, przy analizie i przedstawianiu wyników brano jedynie te związki, które były charakterystyczne dla związków emitowanych przez 98 Prace IOd 3/2012
7 Badania uciążliwości zapachowej odlewni precyzyjnej odlewnię (określone wstępnie w warunkach laboratoryjnych). Pobór próbek powietrza odbywał się przy jednakowo ustawionych parametrach chromatograficznych urządzenia pomiarowego (temperatura kolumny, detektora, przepływ gazu nośnego, czułość i czas poboru próbki). W oparciu o wyniki pomiarów stworzono symulację rozprzestrzeniania się zapachów w otoczeniu odlewni. Wyniki pomiarów Podczas pomiarów prowadzonych w laboratorium dokonano analizy powstałych w procesie wytapiania w autoklawie wosków, związków zapachowych mających stanowić odniesienie do związków identyfikowanych w terenie. W tabeli 2 przedstawiono najczęściej występujące związki zapachowe wydzielające się z mas modelowych wytapianych w temperaturze 160 C. Lp. Tabela 2. Związki zapachowe wydzielające się z wosków modelarskich topionych w temperaturze 160 C Table 2. Aromatic compounds emitted from the foundry wax melted at 160 C Nazwa związku chemicznego Występowanie Średnie stężenie, Cts* Zapach związku chemicznego** 1. Laurynian metylu w każdej próbie 500 woskowy, kokosowy 2. Aldehyd mirystycynowy w każdej próbie 700 kwiatowy, woskowy 3. Propanol w każdej próbie 200 alkoholowy, ostry 4. 2,6-nonadienal w każdej próbie 200 ogórkowy, woskowy 5. Fitol w większości prób 1000 kwiatowy 6. Aldehyd laurynowy w większości prób 100 liliowy, tłuszczowy 7. Jabłczan dietylu w większości prób 300 słodki, brązowy cukier 8. p-cymen w większości prób 100 rozpuszczalnikowy 9. Alkohol cetylowy w wielu próbach 4000 woskowy, kwiatowy 10. Aldehyd stearylowy w wielu próbach 1000 oleisty * Jednostka umowna, stosowana w chromatografie z detektorem SAW do określenia względnej ilości powstających związków zapachowych. ** W ostatniej kolumnie podano dla każdego zidentyfikowanego związku chemicznego rodzaje zapachów odczuwanych subiektywnie przez zespół ekspertów. W gazach odlotowych z autoklawu, oprócz pary wodnej i gazowych składników powietrza, znajdują się także m.in. związki zapachowe, które wydzielają się podczas wytapiania modeli woskowych w podwyższonej temperaturze. Odprowadzenie ich z auto- Prace IOd 3/
8 J. Faber, K. Perszewska, M. Żmudzińska klawu odbywa się okresowo emitorem poziomym znajdującym się na wysokości około 4,5 m n.p.t. Okresowy wyrzut gazów z autoklawu powoduje, że zapachy wyczuwane są jedynie przez stosunkowo krótki czas około 5 7 min w promieniu około m. W tabeli 3 zestawiono zidentyfikowane związki zapachowe z grupy alkanów występujące w powietrzu w otoczeniu odlewni najczęściej oraz w największych ilościach. Tabela 3. Związki zapachowe występujące w powietrzu wokół odlewni Table 3. Aromatic compounds present in the air around the foundry Związek Charakter zapachu Stężenie (Cts) Propanol alkoholowy, ostry Propionian etylu owocowy Heptanal tłuszczowy Fenol chemiczny, fenolu Sulfurol siarkowy Laurynian butylu woskowy Wykryte w próbkach powietrza pobranych w otoczeniu odlewni związki zapachowe występują w mniejszych ilościach niż w badaniach laboratoryjnych, co wynika z szybszego rozrzedzania w atmosferze. Związki te nie są w pełni tożsame, jednak ich zapachy są do siebie zbliżone lub identyczne. Podsumowanie Badania związków zapachowych wstępujących w powietrzu zostały przeprowadzone za pomocą mobilnego urządzenia analitycznego, zwanego elektronicznym nosem, w otoczeniu odlewni precyzyjnej produkującej odlewy z zastosowaniem technologii wytapianych modeli. W pobranych próbkach powietrza zidentyfikowano szereg związków organicznych należących do grupy alkanów i charakteryzujących się zapachami tłuszczowymi, woskowymi i chemicznymi. W największych ilościach występowały: propanol, sulfurol, propionian etylu. Analizując za pomocą e-nosa próbki pobrane w warunkach laboratoryjnych, stwierdzono również występowanie względnie wyższych stężeń alkoholu cetylowego i aldehydu stearylowego. Stężenia związków zapachowych bez wzorców ilościowych są niemożliwe do oznaczenia, jednak urządzenie określa ich ilości względne w próbce w jednostkach Cts. Przeprowadzone badania własne wskazują, że dany zapach dość intensywny jest praktycznie nieodczuwalny w zakresie poniżej 200 Cts, a dokuczliwy powyżej 2000 Cts. Z danych literaturowych wynika, że są to stężenia na poziomie ppb, nieszkodliwe dla zdrowia z medycznego punktu widzenia, jednak uciążliwe dla ludzi. Spośród zidentyfikowanych zapachowych związków chemicznych jedynie dwa propanol i fenol występują na liście substancji szkodliwych na stanowiskach pracy okre- 100 Prace IOd 3/2012
9 Badania uciążliwości zapachowej odlewni precyzyjnej ślonych w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej (Dz.U ) i posiadają określone najwyższe dopuszczalne stężenia (NDS). W świetle przeprowadzonych badań można stwierdzić, że zidentyfikowane związki zapachowe pochodzące z odlewni precyzyjnej emitowane z procesu wytapiania form woskowych w autoklawie, w ilościach występujących w próbkach badanego powietrza nie są szkodliwe dla zdrowia. Jednak charakterystyczny ich zapach rozchodzący się okresowo w okolicach odlewni i stanowiący mieszaninę zapachów woskowych, chemicznych i tłuszczowych może być odczuwany przez pracowników lub okolicznych mieszkańców jako uciążliwy lub nawet dokuczliwy i zależy głównie od warunków meteorologicznych. Głównym celem badań była identyfikacja jakościowa związków zapachowych występujących w powietrzu wokół odlewni i porównanie ich ze związkami zapachowymi wydzielającymi się w warunkach laboratoryjnych. Wykazano, iż większość związków powstających podczas wytapiania modeli woskowych w laboratorium jest obecna w powietrzu w otoczeniu odlewni. Analiza ilościowa została oparta na wcześniejszych doświadczeniach w badaniach z elektronicznym nosem i określa jedynie orientacyjne stężenia związków zapachowych, ale na jej podstawie można określić dokuczliwość powstających zapachów. Podziękowania Artykuł powstał w wyniku realizacji projektu statutowego pt.: Badania odorów emitowanych z wybranych procesów odlewniczych, 2011 r. (zlec. 1005/00). Literatura 1. Kośmider J., Mazur-Chrzanowska B., Wyszyński B.: Odory. Warszawa, Holtzer M., Kargulewicz I., Grabowska B.: Nieprzyjemne zapachy w odlewni kontrola i sposoby ich usuwania. III Polski Kongres Odlewnictwa, Warszawa Holtzer M., Kargulewicz I., Grabowska B., Bliska M.: Dopuszczalne stężenia i progi wyczuwalności substancji szkodliwych w warunkach pracy w odlewni. Spolupráce 2002: VIII. Mezinárodní Konferencje: Řeka, kwiecień Seghini A., Bieda S.: Redukcja emisji gazów poprzez zastosowanie nowej generacji spoiw organicznych w odlewniach. VI Konferencja Odlewnicza TECHNICAL, Bojarska M., Kośmider J.: Obiektywna ocena subiektywnie odczuwanej uciążliwości zapachowej na przykładzie produkcji oleju rzepakowego. Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów, lipiec wrzesień 2009, Vol. 43, nr 3, s PN-EN 13725:2007 Jakość powietrza. Oznaczanie stężenia zapachowego metodą olfaktometrii dynamicznej. 7. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 grudnia 2002 r. w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. z 2003 r. Nr 1, poz. 12). 8. Staples E., Zeiger K.: On-site Measurement of VOCs and Odors from Metal Casting Operations Using an Ultra-Fast Gas Chromatograph, FoundryOdors.doc. Prace IOd 3/
10
PRACE INSTYTUTU ODLEWNICTWA
PRACE INSTYTUTU ODLEWNICTWA Tom LII Rok 2012 Zeszyt 1 DOI: 10.7356/iod.2012.03 BADANIA LABORATORYJNE MINIMALIZACJI EMISJI ZAPACHOWYCH ZANIECZYSZCZEŃ ORGANICZNYCH WYDZIELANYCH PODCZAS ZGAZOWYWANIA MODELI
43/27 ZNACZENIE DOPUSZCZALNYCH STĘŻEŃ I WYCZUWALNOŚCI SUBSTANCJI SZKODLIWYCH DLA WARUNKÓW PRACY I ŚRODOWISKA NATURALNEGO. l.
43/27 Solidification of Metais and Alloys, Year 2000, Volume 2, Book No. 43 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 2000, Rocznik 2. Nr 43 PAN- Katowice PL ISSN 0208-9386 ZNACZENIE DOPUSZCZALNYCH STĘŻEŃ I WYCZUWALNOŚCI
PRACE INSTYTUTU ODLEWNICTWA
PRACE INSTYTUTU ODLEWNICTWA Tom LI Rok 2011 Zeszyt 1 BADANIA EMISJI PRODUKTÓW ZGAZOWANIA MODELU STYROPIANOWEGO W TECHNOLOGII LOST FOAM W ASPEKCIE ŚRODOWISKA PRACY STUDYING THE EMISSION OF PRODUCTS FORMED
Badania olfaktometryczne w celu stworzenia mapy zapachowej wybranej odlewni krajowej
A R C H I V E S of F O U N D R Y E N G I N E E R I N G Published quarterly as the organ of the Foundry Commission of the Polish Academy of Sciences ISSN (1897-3310) Volume 14 Special Issue 2/2014 65 70
ZAPACHOWA UCIĄŻLIWOŚĆ EMITORÓW ZANIECZYSZCZEŃ POWIETRZA. PROGNOZOWANIE ZASIĘGU I METODY WERYFIKACJI PROGNOZ. Joanna Kośmider
ZAPACHOWA UCIĄŻLIWOŚĆ EMITORÓW ZANIECZYSZCZEŃ POWIETRZA. PROGNOZOWANIE ZASIĘGU I METODY WERYFIKACJI PROGNOZ Joanna Kośmider Politechnika Szczecińska, Wydział Technologii i Inżynierii Chemicznej Wprowadzenie
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 073
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 073 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 16 Data wydania: 24 września 2018 r. AB 073 Nazwa i adres INSTYTUT
Działania KT nr 280 ds. Jakości Powietrza w zakresie ochrony środowiska
Działania KT nr 280 ds. Jakości Powietrza w zakresie ochrony środowiska Prof. Zygfryd Witkiewicz Wojskowa Akademia Techniczna VII ogólnopolska Konferencja Normalizacja w szkole 16 marca 2018 r. Strona
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 073
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 073 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 15 Data wydania: 4 grudnia 2017 r. AB 073 Nazwa i adres INSTYTUT
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1134
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1134 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 12 Data wydania: 21 listopada 2018 r. Nazwa i adres AB 1134
Wymagania dotyczące badania czynników chemicznych w środowisku pracy w normach europejskich. dr Marek Dobecki - IMP Łódź
Wymagania dotyczące badania czynników chemicznych w środowisku pracy w normach europejskich dr Marek Dobecki - IMP Łódź 1 DOSTĘPNE NORMY EUROPEJSKIE: BADANIA POWIETRZA NA STANOWISKACH PRACY PN-EN 689:2002
KONTROLA EMISJI ZANIECZYSZCZEŃ Z INSTALACJI SPALANIA ODPADÓW
KONTROLA EMISJI ZANIECZYSZCZEŃ Z INSTALACJI SPALANIA ODPADÓW Konferencja Alternatywne technologie unieszkodliwiania odpadów komunalnych Chrzanów 7 październik 2010r. 1 Prawo Podstawowym aktem prawnym regulującym
DEZODORYZACJA GAZÓW W WARUNKACH ODLEWNI. Wydział Odlewnictwa AGH, ul. Reymonta 23, Kraków 3
DEZODORYZACJA GAZÓW W WARUNKACH ODLEWNI M. HOLTZER 1, B. GRABOWSKA 2, I. KARGULEWICZ 3 1, 2 Wydział Odlewnictwa AGH, ul. Reymonta 23, 30-059 Kraków 3 Instytut Ochrony Środowiska, ul. Krucza 5/11d, 00-548
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1134
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1134 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 6 Data wydania: 5 sierpnia 2014 r. Nazwa i adres AB 1134 PRZEDSIĘBIORSTWO
Politechnika Szczecińska, Wydział Technologii i Inżynierii Chemicznej, Instytut Inżynierii Chemicznej i Procesów Ochrony Środowiska, Al.
SENSORYCZNE METODY OZNACZANIA Joanna Kośmider, EMISJI ZANIECZYSZCZEŃ POWIETRZA Beata Krajewska-Merecka Politechnika Szczecińska, Wydział Technologii i Inżynierii Chemicznej, Instytut Inżynierii Chemicznej
Wykorzystanie wybranych narzędzi informatycznych w analizie sensorycznej oddziaływania zapachowego oczyszczalni ścieków
Wykorzystanie wybranych narzędzi informatycznych w analizie sensorycznej oddziaływania zapachowego oczyszczalni ścieków Dominik Rogalski Mirosław Szyłak Szydłowski Odory Analiza sensoryczna Olfaktometria
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 161
PCA Zakres akredytacji Nr AB 161 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 161 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 18 Data wydania: 27 marca 2018
I. Pobieranie próbek. Lp. Wykaz czynności Wielkość współczynnika
Koszty i wykaz badań wykonywanych w Wojewódzkim Inspektoracie Ochrony Środowiska w Poznaniu 1. Stawka podstawowa wynosi 40,41 zł. 2. Wyliczenie kosztów usługi następuje w sposób następujący: koszt usługi
OCENA SZKODLIWOŚCI MATERIAŁÓW WIĄŻĄCYCH STOSOWANYCH DO MAS FORMIERSKICH I RDZENIOWYCH NOWEJ GENERACJI
AGH Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie OCENA SZKODLIWOŚCI MATERIAŁÓW WIĄŻĄCYCH STOSOWANYCH DO MAS FORMIERSKICH I RDZENIOWYCH NOWEJ GENERACJI Pod redakcją: Prof. dr hab. Mariusz
RECENZJA. rozprawy doktorskiej Pana mgr inż. MICHAŁA KUBECKIEGO. formierskich z żywicami furanowymi"
Prof. dr hab. inż. Andrzej Baliński Kraków, 16.05.2016 Instytut Odlewnictwa 30-418 Kraków ul. Zakopiańska 73 1 RECENZJA rozprawy doktorskiej Pana mgr inż. MICHAŁA KUBECKIEGO pt.: Oznaczenie wybranych niebezpiecznych
Masy formierskie z nowymi spoiwami nieorganicznymi ocena ekologiczna w aspekcie środowiska pracy
A R C H I V E S of F O U N D R Y E N G I N E E R I N G Published quarterly as the organ of the Foundry Commission of the Polish Academy of Sciences ISSN (1897-3310) Volume 12 Special Issue 1/2012 179 184
Sprawozdanie z badań jakości powietrza wykonanych ambulansem pomiarowym w Tarnowskich Górach w dzielnicy Osada Jana w dniach
WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W KATOWICACH DELEGATURA W CZĘSTOCHOWIE ul. Rząsawska 24/28 tel. (34) 369 41 20, (34) 364-35-12 42-200 Częstochowa tel./fax (34) 360-42-80 e-mail: czestochowa@katowice.wios.gov.pl
Troska o powietrze atmosferyczne
Troska o powietrze atmosferyczne Stacja monitoringu PKN ORLEN S.A. Płock Gimnazjum nr 5 Płock, 2014 ORLEN. NAPĘDZAMY PRZYSZŁOŚĆ. AGENDA 1. PKN ORLEN a środowisko 2. Monitoring powietrza atmosferycznego
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1069
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1069 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 12 Data wydania: 17 lipca 2018 r. AB 1069 Nazwa i adres ARCELORMITTAL
ODORYMETRIA. Joanna Kośmider. Ćwiczenia laboratoryjne i obliczenia. Część I ĆWICZENIA LABORATORYJNE. Ćwiczenie 1 POMIARY EMISJI ODORANTÓW
Joanna Kośmider ODORYMETRIA Ćwiczenia laboratoryjne i obliczenia Część I ĆWICZENIA LABORATORYJNE Ćwiczenie POMIARY EMISJI ODORANTÓW Ćwiczenie PROGNOZOWANIE ZASIĘGU ZAPACHOWEJ UCIĄŻLIWOŚCI EMITORÓW Ćwiczenie
Laboratorium Utylizacji Odpadów (Laboratorium Badawcze Biologiczno Chemiczne)
Laboratorium Utylizacji Odpadów (Laboratorium Badawcze Biologiczno Chemiczne) mgr inż. Maria Sadowska mgr Katarzyna Furmanek mgr inż. Marcin Młodawski Laboratorium prowadzi prace badawcze w zakresie: Utylizacji
Str 1/7 SPRAWOZDANIE. z pracy badawczej pt.:
Str 1/7 SPRAWOZDANIE z pracy badawczej pt.: Badanie stężeń zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego z instalacji BIOFILTR w podoczyszczalni ścieków zlokalizowanej w Zakładach Uniq Lisner Spółka z o.o.
ANALITYKA PRZEMYSŁOWA I ŚRODOWISKOWA
Zakład ad Chemii Analitycznej Laboratorium Analiz Śladowych Politechniki Krakowskiej Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej ANALITYKA PRZEMYSŁOWA I ŚRODOWISKOWA Laboratorium Analiz Śladowych IIIp..
OCENA UCIĄŻLIWOŚCI ZAPACHOWEJ Z PRZEMYSŁU SPOŻYWCZEGO
OCENA UCIĄŻLIWOŚCI ZAPACHOWEJ Z PRZEMYSŁU SPOŻYWCZEGO Izabela SÓWKA, Maria SKRĘTOWICZ, Mirosław SZKLARCZYK, Jerzy ZWOŹDZIAK Zakład Ekologistyki, Instytut Inżynierii Ochrony Środowiska, Politechnika Wrocławska,
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1426
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1426 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 7 Data wydania: 15 kwietnia 2016 Nazwa i adres: OTTO ENGINEERING
SPIS TREŚCI do książki pt. Metody badań czynników szkodliwych w środowisku pracy
SPIS TREŚCI do książki pt. Metody badań czynników szkodliwych w środowisku pracy Autor Andrzej Uzarczyk 1. Nadzór nad wyposażeniem pomiarowo-badawczym... 11 1.1. Kontrola metrologiczna wyposażenia pomiarowego...
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1008
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1008 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 13 Data wydania: 1 sierpnia 2018 r. Nazwa i adres: AB 1008
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1144
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1144 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 6 Data wydania: 3 grudnia 2013 r. Nazwa i adres AB 1144 EKOLOGIS
Ilościowa analiza mieszaniny alkoholi techniką GC/FID
Ilościowa analiza mieszaniny alkoholi techniką GC/FID WPROWADZENIE Pojęcie chromatografii obejmuje grupę metod separacji substancji, w których występują diw siły: siła powodująca ruch cząsteczek w określonym
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 762
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 762 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 19 Data wydania: 14 listopada 2018 r. Nazwa i adres organizacji
REDUKCJA EMISJI GAZÓW POPRZEZ ZASTOSOWANIE NOWEJ GENERACJI SPOIW ORGANICZNYCH W ODLEWNIACH. A. Serghini 1 S. Bieda 2
REDUKCJA EMISJI GAZÓW POPRZEZ ZZASTOSOWANIE NOWEJ GENERACJI SPOIW ORGANICZNYCH W ODLEWNICTWIE REDUKCJA EMISJI GAZÓW POPRZEZ ZASTOSOWANIE NOWEJ GENERACJI SPOIW ORGANICZNYCH W ODLEWNIACH A. Serghini 1 S.
Metalurgia - Tematy Prac magisterskich - Katedra Tworzyw Formierskich, Technologii Formy, Odlewnictwa Metali Nieżelaznych
Metalurgia - Tematy Prac magisterskich - Katedra, Technologii Formy, Odlewnictwa Metali Nieżelaznych 2015-2016 Tematy Prac magisterskich Technologii Formy 2015-2016 Lp. Nazwisko i Imię dyplomanta Temat
Podsumowanie działań. Oświęcim, 22 maja 2017
Podsumowanie działań Oświęcim, 22 maja 2017 Plan spotkania 1. Przedstawienie Zespołu Roboczego (cel, skład) oraz opisanie dotychczasowych działań 2. Prof. Izabela Sówka, Politechnika Wrocławska metodologia
BADANIA ŻELIWA CHROMOWEGO NA DYLATOMETRZE ODLEWNICZYM DO-01/P.Śl.
36/38 Solidification of Metals and Alloys, No. 38, 1998 Krzepnięcie Metali i Stopów, nr 38, 1998 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 BADANIA ŻELIWA CHROMOWEGO NA DYLATOMETRZE ODLEWNICZYM DO-01/P.Śl. STUDNICKI
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1111
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1111 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 14 Data wydania: 14 września 2018 r. Nazwa i adres PRZEDSIĘBIORSTWO
WYKAZ METOD BADAWCZYCH w WBJ-2 (Pobieranie próbek) Metoda badawcza
WYKAZ METOD BADAWCZYCH w WBJ-2 () L.p. Badany obiekt 1 Gazy odlotowe E) 2 Gazy odlotowe E) 3 Gazy odlotowe E) 4 Gazy odlotowe E) 5 Gazy odlotowe E) 6 Gazy odlotowe E) Oznaczany składnik lub parametr pyłu
Badania uciążliwości zapachowej powietrza zanieczyszczonego związkami siarki metodą odorymetryczną i chromatograficzną
NAFTA-GAZ, ROK LXXIII, Nr 12 / 2017 DOI: 10.18668/NG.2017.12.07 Szymon Lisman, Anna Huszał Instytut Nafty i Gazu Państwowy Instytut Badawczy Badania uciążliwości zapachowej powietrza zanieczyszczonego
PL B1. Sposób otrzymywania nieorganicznego spoiwa odlewniczego na bazie szkła wodnego modyfikowanego nanocząstkami
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 231738 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 404416 (51) Int.Cl. B22C 1/18 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 24.06.2013
SPRAWOZDANIE Z MONITORINGU JAKOŚCI POWIETRZA W 2009 ROKU
WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W RZESZOWIE DELEGATURA W JAŚLE SPRAWOZDANIE Z MONITORINGU JAKOŚCI POWIETRZA W 2009 ROKU Stanowisko pomiarowe: ŻYDOWSKIE Jasło, luty 2010 r. 1. Położenie i najbliższe
Zastosowanie krajowych i europejskich rozwiązań w ocenie jakości zapachowej powietrza na obszarach w pobliżu obiektów gospodarowania odpadami
MIDDLE POMERANIAN SCIENTIFIC SOCIETY OF THE ENVIRONMENT PROTECTION ŚRODKOWO-POMORSKIE TOWARZYSTWO NAUKOWE OCHRONY ŚRODOWISKA Annual Set The Environment Protection Rocznik Ochrona Środowiska Volume/Tom
IDENTYFIKACJA ŹRÓDEŁ ZŁOWONNYCH-ZNACZENIE MODELOWANIA W OCENIE UCIĄŻLIWOŚCI ZAPACHOWEJ
IDENTYFIKACJA ŹRÓDEŁ ZŁOWONNYCH-ZNACZENIE MODELOWANIA W OCENIE UCIĄŻLIWOŚCI ZAPACHOWEJ PROF. JERZY ZWOŹDZIAK Wyzwania jakie stawia życie, nie powinny ( ) paraliżować. One pomogą ( ) odkryć ( ). [Bernice
Technologie ochrony atmosfery
Technologie ochrony atmosfery Wprowadzenie do przedmiotu czyli z czym to się je Kazimierz Warmiński Literatura: Szklarczyk M. 2001. Ochrona atmosfery. Wydawnictwo UWM Olsztyn. Mazur M. 2004. Systemy ochrony
Wyniki operacji kalibracji są często wyrażane w postaci współczynnika kalibracji (calibration factor) lub też krzywej kalibracji.
Substancja odniesienia (Reference material - RM) Materiał lub substancja której jedna lub więcej charakterystycznych wartości są wystarczająco homogeniczne i ustalone żeby można je było wykorzystać do
Wirtotechnologia Tematy Prac Magisterskich Katedra Inżynierii Procesów Odlewniczych Rok akademicki 2016/2017
Wirtotechnologia Tematy Prac Magisterskich Katedra Inżynierii Procesów Odlewniczych Rok akademicki 06/0 Pracownia Maszyn Odlewniczych i Konstrukcji Odlewów Badanie wpływu ilości spoiwa organicznego w zużytej
1. W źródłach ciepła:
Wytwarzamy ciepło, spalając w naszych instalacjach paliwa kopalne (miał węglowy, gaz ziemny) oraz biomasę co wiąże się z emisją zanieczyszczeń do atmosfery i wytwarzaniem odpadów. Przedsiębiorstwo ogranicza
Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych
UNIWERSYTET GDAŃSKI WYDZIAŁ CHEMII Pracownia studencka Katedra Analizy Środowiska Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 1 CHROMATOGRAFIA GAZOWA WPROWADZENIE DO TECHNIKI ORAZ ANALIZA JAKOŚCIOWA
ODORYMETRIA PRZYKŁADY OBLICZEŃ
POLITECHNIKA SZCZECIŃSKA Pracownia Zapachowej Jakości Powietrza Joanna Kośmider ODORYMETRIA PRZYKŁADY OBLICZEŃ (wersja po erracie 2007) Szczecin 2001 Przykład 1 Związek A ma próg wyczuwalności c th = 0,001
PLANOWANY KOCIOŁ. Emisja maksymalna [kg/h] Emisja roczna [Mg/rok] NO ,198 0, ,576 0,4032 0,0072 0, ,00108
Załącznik 3. W niniejszej analizie uwzględniono realizację kotła na ekogroszek o nom. mocy cieplnej na poziomie do 540 kw. Dostępne materiały katalogowe różnych producentów wskazują na maksymalne zużycie
Tematy Prac Inżynierskich Pracownia Technologii Formy
Tematy Prac Inżynierskich y 2014-2015 Lp. Nazwisko i Imię dyplomanta Temat pracy Opiekun pracy Miejsce praktyki 1 Badania procesu wysychania nowych powłok ochronnych metodą rezystancyjną 2 Marta Zmarzła
Uwarunkowania prawne obejmujące zagadnienia dotyczące wprowadzania ścieków komunalnych do środowiska
Uwarunkowania prawne obejmujące zagadnienia dotyczące wprowadzania ścieków komunalnych do środowiska Katarzyna Kurowska Ścieki komunalne - definicja Istotnym warunkiem prawidłowej oceny wymagań, jakim
Metalurgia Tematy Prac Magisterskich Katedra Inżynierii Procesów Odlewniczych Rok akademicki 2016/2017
Metalurgia Tematy Prac Magisterskich Katedra Inżynierii Procesów Odlewniczych Rok akademicki 0/0 Pracownia Maszyn Odlewniczych i Konstrukcji Odlewów Madej Kamil Badanie wpływu parametrów I i II fazy odlewania
Analiza GC alkoholi C 1 C 5. Ćwiczenie polega na oznaczeniu składu mieszaniny ciekłych związków, w skład
Analiza GC alkoholi C 1 C 5 Ćwiczenie polega na oznaczeniu składu mieszaniny ciekłych związków, w skład której mogą wchodzić, następujące alkohole (w nawiasie podano nazwy zwyczajowe): Metanol - CH 3 OH,
Gdańsk, 10 czerwca 2016
( Katedra Chemii Analitycznej Katedra Chemii Analitycznej Wydział Chemiczny Politechnika Gdańska e-mail: piotr.konieczka@pg.gda.pl Gdańsk, 10 czerwca 2016 RECENZJA rozprawy doktorskiej mgr inż. Michała
ZARZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA I OPIEKI SPOŁECZNEJ. z dnia 12 marca 1996 r.
ZARZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA I OPIEKI SPOŁECZNEJ z dnia 12 marca 1996 r. w sprawie dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia, wydzielanych przez materiały budowlane, urządzenia
ZALECENIA DLA PRACODAWCÓW I SŁUŻB KONTROLNYCH
ZALECENIA DLA PRACODAWCÓW I SŁUŻB KONTROLNYCH Najczęściej zadawane pytania 1. Jak interpretować pojęcie KONTAKT NARAŻENIE? Instytut Medycyny Pracy w Łodzi stoi na stanowisku, że: Przez prace w kontakcie
Lp. Nazwisko i Imię dyplomanta
Metalurgia - Tematy Prac inżynierskich - Katedra, y, Odlewnictwa Metali Nieżelaznych 05-06 Tematy Prac Inżynierskich y 05-06 3 5 Zespół dwuosobowy 6 Badania procesu wysychania nowych powłok ochronnych
BADANIA MAS FORMIERSKICH I RDZENIOWYCH PRZEZNACZONYCH DO PRODUKCJI ODLEWÓW STALIWNYCH Z ZASTOSOWANIEM NOWEGO SPOIWA GEOPOLIMEROWEGO
8/20 Archives of Foundry, Year 2006, Volume 6, 20 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2006, Rocznik 6, Nr 20 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 BADANIA MAS FORMIERSKICH I RDZENIOWYCH PRZEZNACZONYCH DO PRODUKCJI ODLEWÓW
Wyniki pomiarów jakości powietrza prowadzonych metodą pasywną w Kolonowskiem w 2014 roku
WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W OPOLU Wyniki pomiarów jakości powietrza prowadzonych metodą pasywną w Kolonowskiem w 2014 roku Opole, luty 2015 r. 1. Podstawy formalne Niniejsze opracowanie
OFERTA POMIARY CZYNNIKÓW SZKODLIWYCH NA STANOWISKACH PRACY ANALIZA WÓD I ŚCIEKÓW
NA WYKONYWANIE BADAŃ OFERTA POMIARY CZYNNIKÓW SZKODLIWYCH NA STANOWISKACH PRACY ANALIZA WÓD I ŚCIEKÓW EMISJI IMISJI Osoby do kontaktu: mgr Agnieszka Miśko tel. (091) 317-41-05 tel. kom. 519-501-625 agnieszka.misko@grupaazoty.com
Jakościowe i ilościowe oznaczanie alkoholi techniką chromatografii gazowej
Jakościowe i ilościowe oznaczanie alkoholi techniką chromatografii gazowej Instrukcja do ćwiczeń opracowana w Katedrze Chemii Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego. 1. Wstęp teoretyczny Zagadnienie rozdzielania
TECHNIKI SEPARACYJNE ĆWICZENIE. Temat: Problemy identyfikacji lotnych kwasów tłuszczowych przy zastosowaniu układu GC-MS (SCAN, SIM, indeksy retencji)
TECHNIKI SEPARACYJNE ĆWICZENIE Temat: Problemy identyfikacji lotnych kwasów tłuszczowych przy zastosowaniu układu GC-MS (SCAN, SIM, indeksy retencji) Prowadzący: mgr inż. Anna Banel 1 1. Charakterystyka
ZASTOSOWANIE MODELU REFERENCYJNEGO ORAZ TECHNIK GEOSTATYSTYCZNYCH DO MODELOWANIA ROZPRZESTRZENIANIA ODORÓW
ZASTOSOWANIE MODELU REFERENCYJNEGO ORAZ TECHNIK GEOSTATYSTYCZNYCH DO MODELOWANIA ROZPRZESTRZENIANIA ODORÓW Izabela SÓWKA, Maria SKRĘTOWICZ, JERZY ZWOŹDZIAK, PIOTR SOBCZYŃSKI Wydział Inżynierii Środowiska,
BADANIA PORÓWNAWCZE PAROPRZEPUSZCZALNOŚCI POWŁOK POLIMEROWYCH W RAMACH DOSTOSOWANIA METOD BADAŃ DO WYMAGAŃ NORM EN
PRACE INSTYTUTU TECHNIKI BUDOWLANEJ - KWARTALNIK nr 1 (137) 2006 BUILDING RESEARCH INSTITUTE - QUARTERLY No 1 (137) 2006 ARTYKUŁY - REPORTS Anna Sochan*, Anna Sokalska** BADANIA PORÓWNAWCZE PAROPRZEPUSZCZALNOŚCI
Jakościowa i ilościowa analiza mieszaniny alkoholi techniką chromatografii gazowej
Jakościowa i ilościowa analiza mieszaniny alkoholi techniką chromatografii gazowej WPROWADZENIE Pojęcie chromatografii obejmuje grupę metod separacji substancji, w których występują diw siły: siła powodująca
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 896
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 896 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 16 Data wydania: 16 listopada 2017 r. Nazwa i adres GRUPA INTERLIS
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie Źródło: http://wios.warszawa.pl/pl/aktualnosci-i-komunika/aktualnosci/1176,aktualnosci-z-31032016-r-informacja-dot-zakupu-przez-s amorzady-nowych-stacji-pom.html
ROZKŁAD TWARDOŚCI I MIKROTWARDOŚCI OSNOWY ŻELIWA CHROMOWEGO ODPORNEGO NA ŚCIERANIE NA PRZEKROJU MODELOWEGO ODLEWU
35/9 Archives of Foundry, Year 2003, Volume 3, 9 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2003, Rocznik 3, Nr 9 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 ROZKŁAD TWARDOŚCI I MIKROTWARDOŚCI OSNOWY ŻELIWA CHROMOWEGO ODPORNEGO NA
ZASTOSOWANIE OCHŁADZALNIKA W CELU ROZDROBNIENIA STRUKTURY W ODLEWIE BIMETALICZNYM
28/10 Archives of Foundry, Year 2003, Volume 3, 10 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2003, Rocznik 3, Nr 10 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 ZASTOSOWANIE OCHŁADZALNIKA W CELU ROZDROBNIENIA STRUKTURY W ODLEWIE BIMETALICZNYM
Obliczenia stężeń w sieci receptorów
System obliczeń rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń "OPERAT FB" v.6.14.5/2016 r. Ryszard Samoć zatwierdzony przez Instytut Ochrony Środowiska w Warszawie pismem znak BA/147/96. Użytkownik programu: Ekologis
Zanieczyszczenia pyłowe i gazowe : podstawy obliczenia i sterowania. poziomem emisji / Ryszard Marian Janka. Warszawa, 2014 Spis treści
Zanieczyszczenia pyłowe i gazowe : podstawy obliczenia i sterowania poziomem emisji / Ryszard Marian Janka. Warszawa, 2014 Spis treści Przedmowa Wykaz waŝniejszych oznaczeń i symboli IX XI 1. Emisja zanieczyszczeń
Czym oddychamy? Adam Ludwikowski Mazowiecki Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska
Czym oddychamy? Adam Ludwikowski Mazowiecki Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska Warszawa, maj 2015 r. Jak oceniamy jakość powietrza? Strefy Substancje ochrona zdrowia: dwutlenek siarki - SO 2, dwutlenek
Tematy Prac Magisterskich Katedra Inżynierii Procesów Odlewniczych
Tematy Prac Magisterskich Katedra Inżynierii Procesów Odlewniczych 2014-2015 Pracownia Mechanizacji, Automatyzacji i Projektowania Odlewni Lp. Nazwisko i Imię Temat pracy Opiekun pracy Miejsce 1 Mariusz
TECHNOLOGICZNE ASPEKTY STREFY PRZEWILŻONEJ W IŁOWYCH MASACH FORMIERS KICH
60/14 Archives of Foundry, Year 2004, Volume 4, 14 Archiwum O dlewnictwa, Rok 2004, Rocznik 4, Nr 14 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 TECHNOLOGICZNE ASPEKTY STREFY PRZEWILŻONEJ W IŁOWYCH MASACH FORMIERS
Monitoring i ocena środowiska
Monitoring i ocena środowiska Monika Roszkowska Łódź, dn. 12. 03. 2014r. Plan prezentacji: Źródła zanieczyszczeń Poziomy dopuszczalne Ocena jakości powietrza w Gdańsku, Gdyni i Sopocie Parametry normowane
PN-N-01307:1994 PN-EN ISO 9612:2011 z wyłączeniem pkt. 10 i pkt. 11. (A) 1. Środowisko pracy hałas
Lp. Przedmiot badań Badane cechy/metoda badawcza Dokumenty odniesienia 1. Środowisko hałas Równoważny poziom dźwięku A Maksymalny poziom dźwięku A Zakres: (55 135) db Szczytowy poziom dźwięku C Zakres:
Jakość danych pomiarowych. Michalina Bielawska, Michał Sarafin Szkoła Letnia Gdańsk
Jakość danych pomiarowych Michalina Bielawska, Michał Sarafin Szkoła Letnia 22.09.2011 Gdańsk Weryfikacja wyników pomiarowych Celem weryfikacji wyników jest potwierdzenie poprawności wyników pomiarów.
Równoważny poziom dźwięku A Maksymalny poziom dźwięku A Szczytowy poziom dźwięku C
1. Środowisko hałas 2. Środowisko hałas 3. Środowisko komunalne hałas PN-N-01307:1994 PN-ISO 9612:2011 z wyłączeniem pkt. 10 i pkt. 11 PN-N-01307:1994 PN-ISO 9612:2011 z wyłączeniem pkt. 10 i pkt. 11 PN-87/B-02151/02
Wojewódzka Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Rzeszowie
Ciągłe monitorowanie czynników rakotwórczych i mutagennych występujących w środowisku pracy w ramach sprawowanego nadzoru Państwowej Inspekcji Sanitarnej nad warunkami pracy Agnieszka Rybka, starszy asystent
CENNIK USŁUG ANALITYCZNYCH
CENNIK USŁUG ANALITYCZNYCH I DZIAŁ KONTROLI JAKOŚCI WYKAZ CZYNNOŚCI Cena netto (PLN) Analiza kwasu siarkowego Przygotowanie próby, rejestracja, uśrednianie, wyrównanie temperatury 9,00 Oznaczenie zawartości
NOWE UTWARDZACZE DO SYPKICH MAS SAMOUTWARDZALNYCH ZE SZKŁEM WODNYM,
Streszczenie Katarzyna MAJOR-GABRYŚ 1 Stanisław M. DOBOSZ 2 Jarosław JAKUBSKI 3 Artykuł stanowi praktyczne opracowanie wyników badań dotyczących prób zastąpienia stosowanego dotychczas do mas ze szkłem
ZAGROŻENIA GAZOWE CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO G
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO 41-902 Bytom, ul. Chorzowska 25, tel.: 032 282 25 25 www.csrg.bytom.pl e-mail: info@csrg.bytom.pl ZAGROŻENIA GAZOWE Powietrze atmosferyczne: 78,08% azot 20,95% tlen
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A. SPRZĘT DO OKREŚLANIA PARAMETRÓW FIZYKOCHEMICZNYCH POWIETRZA KOPALNIANEGO
SPRZĘT DO OKREŚLANIA PARAMETRÓW FIZYKOCHEMICZNYCH POWIETRZA KOPALNIANEGO 1. SPRZĘT DO OKREŚLANIA SKŁADU CHEMICZNEGO POWIETRZA KOPALNIANEGO WYKRYWACZ GAZÓW WG - 2M WYKRYWACZ GAZÓW WG - 2M Wykrywacze rurkowe
Raport z pomiarów FT-IR
Jacek Bagniuk Raport z pomiarów FT-IR Przeprowadzono pomiary widm in-situ total reflection (TR) FT-IR w dwóch punktach obrazu XXXXXXXXX XXXXXXXX oraz wykonano osiem pomiarów widm ATR/FT-IR na próbkach
Poniżej prezentujemy opracowane wyniki pomiarów stężeń zanieczyszczeń, natomiast szczegółowe zestawienie danych zawiera załącznik nr 1.
Sprawozdanie z pomiarów jakości powietrza wykonanych w I półroczu 14 roku zgodnie z zawartymi porozumieniami pomiędzy Wojewódzkim Inspektoratem Ochrony Środowiska w Krakowie a gminami: Miasto Nowy Targ
KARTA DEKLARACJI UDZIAŁU W ILC 2017
KARTA DEKLARACJI UDZIAŁU W ILC 2017 Deklaracja ta nie stanowi zamówienia usługi, jest jedynie deklaracją chęci wzięcia udziału w proponowanych porównaniach ILC. Gdy zbierze się wystarczająca liczba laboratoriów,
Komunikat MWIOŚ z dnia 4 grudnia 2013r. w sprawie zanieczyszczenia powietrza w Płocku
tys. Mg/rok Komunikat MWIOŚ z dnia 4 grudnia 2013r. w sprawie zanieczyszczenia powietrza w Płocku Stan jakości powietrza w Płocku Powietrze w Płocku jest nadmiernie zanieczyszczone pyłem zawieszonym PM10
LABORATORIUM WOJEWÓDZKIEGO INSPEKTORATU OCHRONY ŚRODOWISKA W SZCZECINIE
X. LABORATORIUM WOJEWÓDZKIEGO INSPEKTORATU OCHRONY ŚRODOWISKA W SZCZECINIE Laboratory of the Voivodeship Inspectorate of Environmental Protection in Szczecin W okresie od stycznia 2010 roku do września
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1168
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1168 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 9 Data wydania: 20 grudnia 2016 r. Nazwa i adres AB 1168 SYNTHOS
OFERTA. mgr Agnieszka Miśko tel. (091) tel. kom
NA WYKONYWANIE BADAŃ OFERTA POMIARY CZYNNIKÓW SZKODLIWYCH I UCIĄŻLIWYCH NA STANOWISKACH PRACY ANALIZA WÓD, ŚCIEKÓW I OSADÓW ŚCIEKOWYCH EMISJI IMISJI Osoby do kontaktu: mgr Agnieszka Miśko tel. (091) 3174105
POMIAR WILGOTNOŚCI MATERIAŁÓW SYPKICH METODĄ IMPULSOWĄ
160/18 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2006, Rocznik 6, Nr 18 (2/2) ARCHIVES OF FOUNDRY Year 2006, Volume 6, N o 18 (2/2) PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 POMIAR WILGOTNOŚCI MATERIAŁÓW SYPKICH METODĄ IMPULSOWĄ
ANALIZA POWIETRZA WEWNĄTRZ SAMOCHODU POD KĄTEM ZANIECZYSZCZEŃ ZAPACHOWYCH I ORGANICZNYCH
ANALIZA POWIETRZA WEWNĄTRZ SAMOCHODU POD KĄTEM ZANIECZYSZCZEŃ ZAPACHOWYCH I ORGANICZNYCH Izabela SÓWKA 1, Anna JANICKA 2, Maria SKRĘTOWICZ 1, Urszula KITA 1, Maciej ZAWIŚLAK 2 1 Wydział Inżynierii Środowiska,
Zestawienie wartości dopuszczalnych i odniesienia oraz tła zanieczyszczenia atmosfery
Pakiet "OPERAT FB" v. 6.12.5/2015 r. - oprogramowanie do modelowania rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w powietrzu atmosferycznym dla źródeł istniejących i projektowanych, stosujące metodykę obliczeń
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 896
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 896 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 18 Data wydania: 1 sierpnia 2018 r. Nazwa i adres GRUPA INTERLIS
OS-I.7222.49.1.2014.EK Rzeszów, 2014-05-20 DECYZJA
OSI.7222.49.1.2014.EK Rzeszów, 20140520 DECYZJA Działając na podstawie: art. 155 ustawy z dnia 14 czerwca 1960r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2013 poz. 267 ze zm.), art.188, 192,
JAKOŚĆ POWIETRZA W WARSZAWIE
JAKOŚĆ POWIETRZA W WARSZAWIE Badania przeprowadzone w Warszawie wykazały, że w latach 1990-2007 w mieście stołecznym nastąpił wzrost emisji całkowitej gazów cieplarnianych o około 18%, co przekłada się
Średni współczynnik toksyczności spalin emitowanych z procesów spopielania odpadów niebezpiecznych
From the SelectedWorks of Robert Oleniacz September 1, 2001 Średni współczynnik toksyczności spalin emitowanych z procesów spopielania odpadów niebezpiecznych Robert Oleniacz Available at: https://works.bepress.com/robert_oleniacz/120/