Potrzeby i oczekiwania pracodawców odnośnie pożądanych kwalifikacji i usług szkoleniowych w województwie lubelskim

Transkrypt

1 Wykonawca badania: ul. Żeromskiego 2/ Olsztyn Prezentacja z badań: Potrzeby i oczekiwania pracodawców odnośnie pożądanych kwalifikacji i usług szkoleniowych w województwie lubelskim Lubelskie Obserwatorium Rynku Pracy - pilotaż

2 Spis treści 1. Analiza danych wtórnych 2. Identyfikacja branż, w których występuje problem luk kwalifikacyjnych oraz kompetencyjnych 3. Badanie publicznie dostępnych ofert pracy 4. Badanie pilotażowe 5. Strategia rozpowszechniania wniosków i rekomendacji

3 Wstęp Jednym z badań wchodzących w skład realizacji projektu systemowego - Lubelskie Obserwatorium Rynku Pracy- pilotaż było badanie Potrzeby i oczekiwania pracodawców odnośnie pożądanych kwalifikacji i usług szkoleniowych w województwie lubelskim. W ramach badania przeprowadzono: Analizę danych wtórnych - publikacji i raportów badawczych, które spełniały wymóg adekwatności do specyfiki aktualnie realizowanego badania oczekiwań pracodawców. Badanie publicznie dostępnych ofert pracy - internetowych i prasowych Badanie pilotażowe w którym przetestowano schemat zbierania danych w zakresie potrzeb i oczekiwań pracodawców odnośnie pożądanych kwalifikacji i usług szkoleniowych w województwie lubelskim.

4 1. Analiza danych wtórnych Dzięki danym uzyskanym podczas analizy danych wtórnych Wykonawca mógł określić, na jakie zawody występuje największe zapotrzebowanie w regionie, oraz jakie kwalifikacje zawodowe i kompetencje ponadzawodowe potencjalnych pracowników są preferowane przez pracodawców, a także, jakie zapotrzebowanie na szkolenia wykazują lubelscy pracodawcy. Na podstawie niniejszej analizy możliwe było ustalenie tych branż, w których występują luki kwalifikacyjne oraz kompetencyjne w województwie lubelskim. Całość informacji uzyskanych w toku badania desk research posłużyła, jako podstawa do opracowania raportu z badania Oczekiwania pracodawców odnośnie pożądanych kwalifikacji i usług szkoleniowych w województwie lubelskim. Analizie zostały poddane następujące publikacje oraz raporty z badań: Raport z badań lokalnego rynku pracy miasta Lublina - tendencje i prognozy, Miejski Urząd Pracy w Lublinie, Rynek pracy potrzebne zawody na Lubelszczyźnie, raport badawczy, Szkoła Wyższa im. Bogdana Jańskiego w Chełmie, Aktualne trendy i prognozowane zmiany, Lubelskie Obserwatorium Gospodarcze, Lublin Raport z pierwszego etapu badań pracodawców województwa lubelskiego, Obserwatorium Lubelskiego Rynku Pracy, Lublin Raport z drugiego etapu badań pracodawców województwa lubelskiego, Obserwatorium Lubelskiego Rynku Pracy, Lublin Raport z trzeciego etapu badań pracodawców województwa lubelskiego, Obserwatorium Lubelskiego Rynku Pracy, Lublin Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w województwie lubelskim w 2009 r., Wojewódzki Urząd Pracy w Lublinie, Lublin 2009.

5 Branże województwa lubelskiego, w których można prognozować tendencje zwyżkowe i zniżkowe Oczekiwania pracodawców względem kandydatów na pracowników Poszukiwane zawody oraz zawody nadwyżkowe Oczekiwania pracodawców odnośnie usług szkoleniowych Zagadnienia poddane analizie w toku desk research Przyczyny problemów i niedopasowań na regionalnym rynku pracy Potrzeby pracodawców odnośnie zmian na regionalnym rynku pracy Trudności pracodawców w procesie rekrutacji

6 Oczekiwane wykształcenie: preferowane są osoby z wykształceniem kierunkowym (średnie zawodowe, wyższe magisterskie). Wymagania dodatkowe: znajomość języka angielskiego nie jest warunkiem koniecznym w większości zawodów, na które występuje zapotrzebowanie, posiadanie czynnego prawa jazdy nie jest wymagane, jednak może być przydatne, umiejętność obsługi komputera stanowi umiejętność elementarną, jednakże można nabyć ją w trakcie pracy (nie jest wymagana od pracowników o charakterze fizycznym). Oczekiwane doświadczenie zawodowe: preferowane są osoby posiadające doświadczenie w zakresie stanowiska pracy. Posiadane doświadczenie zawodowe jest ważnym wymogiem w przypadku licznej grupy kandydatów na pracowników, świadczy ono o posiadanych umiejętnościach potencjalnych pracowników. Oczekiwane kompetencje ponadzawodowe: - pracowitość, - uczciwość, - obowiązkowość. Oczekiwane kwalifikacje zawodowe: pracodawcy oczekują w dużej mierze zdobywania przez pracowników odpowiednich kwalifikacji oraz dokumentów je potwierdzających.

7 Poszukiwane zawody: specjaliści szkolnictwa, pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach, pracownicy biurowi, pracownicy usług osobistych i ochrony, robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy oraz robotnicy budowlani, absolwenci kierunków technicznych, pracownicy fizyczni Oczekiwania odnośnie usług szkoleniowych: pracodawcy oczekują stworzenia mechanizmów organizacji i finansowania szkoleń, dzięki którym możliwe byłoby odnoszenie umiejętności i kwalifikacji pracowników np. - objęcie szkoleniami pracowników zagrożonych zwolnieniami grupowymi w celu ich przekwalifikowania, zawiązanie ściślejszej współpracy pomiędzy instytucjami szkoleniowymi a pracodawcami z lubelskiego rynku pracy, którzy mogliby służyć radą w procesie tworzenia oferty szkoleniowej. Zawody nadwyżkowe: absolwenci studiów wyższych, humanistycznych (socjolodzy, psycholodzy, prawnicy, pedagodzy), osoby na stanowiskach robotniczych, które nie są skłonne do podnoszenia kwalifikacji zawodowych. Problemy lubelskiego rynku pracy: - zbyt niskie kompetencje potencjalnych pracowników, - zbyt niskie wynagrodzenie za pracę, - zbyt niskie kwalifikacje zawodowe kandydatów na pracowników, - brak odpowiedniego doświadczenia zawodowego potencjalnych pracowników, - niewykorzystywanie zasobów, jakimi są wykwalifikowani pracownicy, - położenie w sąsiedztwie warszawskiego rynku pracy, - niedopasowanie oczekiwań pracodawców i pracobiorców, - mała przedsiębiorczość pracobiorców,

8 Branże, w których można prognozować tendencje zniżkowe: sekcje, których dotknął kryzys gospodarczy: I Transport, gospodarka magazynowa i łączność, rolnictwo, łowiectwo, leśnictwo, przemysł. Branże perspektywiczne: budownictwo, handel i naprawy, obsługa nieruchomości i firm, ochrona zdrowia i pomoc społeczna, pośrednictwo finansowe, hotele i restauracje, edukacja. Przyczyny niedopasowań kwalifikacji potencjalnych pracowników: niedopasowany do wymogów rynku pracy system szkolnictwa (nadwyżka osób kończących studia na kierunkach humanistycznych, deficyt absolwentów z wykształceniem technicznym), posiadanie przez absolwentów wiedzy teoretycznej. kryzys w szkolnictwie zawodowym (często przestarzała i nieadekwatna oferta szkolnictwa zawodowego do zapotrzebowania rynku pracy), zbyt mała współzależność pomiędzy systemem kształcenia a potrzebami regionalnego rynku pracy, brak doświadczenia zawodowego kandydatów do pracy, brak umiejętności praktycznych kandydatów na pracowników, Potrzeby pracodawców odnośnie zmian na regionalnym rynku pracy: wzrost efektywności biur pośrednictwa pracy w rekrutacji wysoko wykwalifikowanych pracowników oraz w skróceniu czasu poszukiwań pożądanych pracowników, zwiększenie skali kształcenia technicznego na poziomie średnim i zawodowym, chęć współpracy z uczelniami wyższymi w celu dostosowania oferty kształcenia do zapotrzebowań rynku pracy, zapotrzebowanie na pracowników o dużym doświadczeniu zawodowym, zapotrzebowanie na szkolenia pracowników zagrożonych zwolnieniem.

9 2. Identyfikacja branż, w których występuje problem luk kwalifikacyjnych oraz kompetencyjnych Na podstawie analizy desk research oraz wyników badań własnych można stwierdzić, że branżami (wg sekcji PKD), w których występują największe trudności w znalezieniu odpowiednich pracowników województwie lubelskim są : Sekcja G Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle (np. handlowiec, sprzedawca). Sekcja M Edukacja (specjaliści szkolnictwa: nauczyciele języków obcych, wychowania fizycznego, matematyki). branże (wg sekcji PKD), w których występują największe trudności w znalezieniu odpowiednich pracowników Sekcja F Budownictwo (grupa zawodów technicy i inny średni personel: robotnicy budowlani, technik budownictwa, technik elektryk, elektromonter, robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy murarze, dekarze, spawacze, tynkarze, cieśle, zbrojarze, hydraulicy). Sekcja H Hotele i restauracje Sekcja N Ochrona zdrowia i pomoc społeczna.

10 3. Badanie publicznie dostępnych ofert pracy Głównym celem badania było zdiagnozowanie potrzeb przedsiębiorców województwa lubelskiego odnośnie pożądanych kwalifikacji zawodowych oraz kompetencji ponad zawodowych i usług szkoleniowych. W tym celu zastosowano technikę ilościowej analizy treści ofert pracy. W monitorowanym okresie zakodowano 1717 ofert pracy. W ramach przyjętej metody przeanalizowano następujące rodzaje źródeł: * oferty pracy ukazujące się w Internecie * oferty pracy ukazujące się w prasie Analiza ogłoszeń o pracę objęła okres od września do grudnia 2010 r. opracowanie strategii upowszechniania wniosków oraz rekomendacji z badania opracowanie i przetestowanie metodyki prowadzenia badań publicznie dostępnych ofert pracy pod kątem zapotrzebowania na określone kwalifikacje zawodowe w województwie lubelskim, Wyniki niniejszego badania pozwoliły na: identyfikację branż w których występują luki kwalifikacyjne oraz kompetencyjne, opracowanie schematu zbierania i gromadzenia danych w zakresie potrzeb i oczekiwań pracodawców odnośnie pożądanych kwalifikacji i usług szkoleniowych w województwie lubelskim,

11 STRESZCZENIE NAJWAŻNIEJSZYCH WYNIKÓW BADANIA PUBLICZNIE DOSTĘPNYCH OFERT PRACY W grupie trzech najbardziej poszukiwanych zawodów zarówno w ofertach internetowych, jak i prasowych zaobserwować można, iż powtarzają się dwa stanowiska: doradca finansowy i przedstawiciel handlowy. Lubelscy pracodawcy preferują najczęściej pracowników z wykształceniem wyższym bądź średnim. Posiadanie doświadczenia zawodowego przez pracobiorców jest w dużej mierze głównym czynnikiem decydującym o powodzeniu na lubelskim rynku pracy. Najbardziej oczekiwanymi kwalifikacjami zawodowymi zarówno w ofertach internetowych, jak i prasowych są: dobra znajomość branży, dobra znajomość zagadnień, reguł i procedur pracy w zawodzie/ na stanowisku pracy oraz uprawnienia do wykonywania zawodu, Lubelscy pracodawcy oczekują od kandydatów na pracowników licznych kompetencji ponadzawodowych, najpopularniejsze z nich to: komunikatywność, wysoka motywacja i zaangażowanie, dobra organizacja pracy własnej czy łatwość w budowaniu i podtrzymywaniu długofalowej relacji. Pracodawcy formułują niekiedy wymagania dotyczące umiejętności obsługi komputera, posiadania prawa jazdy kat. B czy znajomości języka angielskiego przez kandydatów na pracowników. Te elementy są mile widziane przez pracodawców, jednakże nie są czynnikami decydującymi o powodzeniu kandydata na rynku pracy. Zarówno internetowe, jak i prasowe oferty pracy w znacznej mierze dotyczyły zatrudnienia na terenie miasta Lublina. Inne miejscowości, w których względnie często zgłaszano oferty pracy to: Zamość, Chełm, Biała Podlaska i Puławy, a także szeroko rozumiane całe terytorium województwa (oferty z wymogiem mobilności).

12 4. Badanie pilotażowe Część badawcza projektu Lubelskie Obserwatorium Rynku pracy pilotaż obejmowała także przeprowadzenie badania pilotażowego. Celem niniejszego badania pilotażowego była kontrola następujących narzędzi badawczych: * scenariusza wywiadu indywidualnego (IDI) oraz * scenariusza zogniskowanego wywiadu grupowego (FGI). Celowość badania pilotażowego określenie stopnia spójności zaproponowanej koncepcji badania z postawionymi pytaniami oraz celami badawczymi.

13 W celu przetestowania trafności narzędzi badawczych zostały zastosowane następujące techniki badawcze: Zogniskowany wywiad grupowy (FGI) - 1 sesja FGI z 12 uczestnikami (po 3 pracodawców z każdego podregionu województwa lubelskiego). Indywidualny wywiad pogłębiony (IDI) - 12 IDI (po 3 wywiady z przedsiębiorcami w każdym podregionie województwa) Badania dostarczyły informacji w zakresie oczekiwań pracodawców odnośnie pożądanych kwalifikacji i kompetencji pracowników oraz usług szkoleniowych, co oznacza, iż zastosowane narzędzia badawcze są adekwatne oraz trafne w stosunku do problematyki badawczej. Jednocześnie Wykonawca zastosował uzasadnione użycie omówionych metod, dzięki którym możliwe będzie rzetelne przeprowadzenie badania zasadniczego.

14 5. Strategia rozpowszechniania wniosków i rekomendacji Podstawową trudnością w tworzeniu strategii upowszechniania wyników badania jest dostosowanie przekazu do potrzeb informacyjnych różnych odbiorców. Dlatego też strategia rozpowszechniania wniosków z badania powinna obejmować różnorodne formy prezentacji wyników badań, w tym: Prezentacje podczas spotkań i konferencji oraz szkoleń Upublicznienie w serwisie internetowym Publikacje książkowe Media (prasa, radio, telewizja). Strategia rozpowszechnia nia wniosków z badania obejmuje: Informowanie kluczowych odbiorców za pomocą newsletter-a i ingu

15