Wpływ nowych źródełw Warszawskim Systemie Energetycznym na systemową efektywność energetyczną. Rola i zakres samorządu w optymalizacji systemu

Transkrypt

1 Wpływ nowych źródełw Warszawskim Systemie Energetycznym na systemową efektywność energetyczną. Rola i zakres samorządu w optymalizacji systemu Janusz Lewandowski Warszawa, 6 listopada 2012

2 Idealny system ciepłowniczy Idealny system ciepłowniczy Model przeniesiony z elektroenergetyki 1. Niezawodny - pierścieniowe zasilanie 2. Tanie ciepło - wiele konkurujących źródeł

3 WSC jak daleko od ideału? Model własności w Polsce : - jedno przedsiębiorstwo jest właścicielem wszystkich elementów systemu, - system ma dwóch właścicieli: jednego sieć, a drugiego źródła, - system mieszany, w którym jedno przedsiębiorstwo jest właścicielem sieci i części źródeł, a drugie pozostałych źródeł

4 WSC jak daleko od ideału? 1.Sieć magistralna nie jest w pełni pierścieniowa. 2. Wytwarzanie jest bardzo skoncentrowane, nie ma konkurencji ale istnieją dobre warunki do optymalizacji rozkładu obciążeń pomiędzy jednostki wytwórcze. 3. Stan techniczny podstawowych składowych tego systemu obu można uznać za poprawny, choć wymagający ciągłych inwestycji modernizacyjnych. Sieci: - efektywne monitorowanie ( smart ) - unowocześnianie węzłów, - wymiana rur na preizolowane, zamykanie pierścieni. Źródła: - wymiana najstarszych jednostek wytwórczych, - problem dywersyfikacji źródeł, zarówno z punktu widzenia lokalizacji jak i stosowanego paliwa; - konieczne jest zakończenie procesu dostosowania do wymagań emisyjnych, które zaczną obowiązywać od 2016 roku.

5 Warunki konkurencji w wytwarzaniu ciepła na potrzeby systemu ciepłowniczego Uporządkowany wykres obciążeń

6 Koszty ciepła z nowej jednostki wytwórczej (bez skrośnego finansowania) Koszt ciepła [zł/gj] Blok gazowo parowy 50 MW (moc elektryczna)

7 Zysk elektrociepłowni gazowej (z obecnym systemem wsparcia) Zysk [%]

8 Zyski w systemach ciepłowniczych Zgodnie z ARE W 2011 roku, głównie dzięki sprzedaży energii elektrycznej i świadectw pochodzenia, wskaźnik rentowności sprzedaży energii elektrycznej i ciepła ukształtował się elektrociepłowniach na poziomie 16,0%, podwyższając się w stosunku do 2010 roku o 2,9 punktu procentowego. Zgodnie z danymi URE [3] średnia rentowność przedsiębiorstw ciepłowniczych w 2011 na całej działalności ciepłowniczej (bez kogeneracji) wytwarzanie, przesyłanie i obrót ciepłem wynosiła 1,69%.

9 Dziesięciokrotnie większa zyskowność wytwarzania w kogeneracji niż działalności w obszarze dystrybucji i obrotu ciepłem powoduje, że jeżeli przedsiębiorstwo ciepłownicze uzyskuje dostęp do wolnych środków finansowych rozpoczyna przygotowania do budowy swojej elektrociepłowni. Jeżeli uda się mu pozyskać dla wytworzonego ciepła miejsce podstawie wykresu uporządkowanego, to inwestycja szybko się zwróci. Oznacza to jednak, że z podstawy wytwarzania wypadnie inny wytwórca i jego niezmienione koszty stałe zostaną rozłożone na mniejszą produkcję, a zatem koszt jednostkowy wrośnie. Teoretycznie można go zmniejszyć poprzez trwałe odstawienie najstarszych urządzeń, ale pozostaje problem rezerwowania możliwości wytwórczych. Nowa jednostka powinna być w 100 % rezerwowana przez starego wytwórcę. To generuje koszty, które pokryć musi odbiorca ciepła.

10 Wytworzona w wyniku pozornegorynku sytuacja stawia wytwórcęi dystrybutora w finansowo nierównej pozycji. To nie sprzyja zrównoważonemu rozwojowi systemu, nie służy mieszkańcom. Jak sobie z tym poradzić? Najprościej działać wspólnie. Konkurencja poza systemem ciepłowniczym!

11 Rola samorządu na rynku ciepła w aglomeracji miejskiej Ustawodawca określił daleko idące obowiązki samorządu, natomiast nie wyposażył go w narzędzia pozwalające na ich wypełnienie. Gmina ma możliwości określenia dopuszczalnej wysokości domu, czy prześwitu płotu, ale nie ma możliwości wskazania sposobu ogrzewania budynku. Pozostają możliwości działania o miękkim charakterze; wskazywanie w planach zagospodarowanie przestrzennego pożądanych inwestycji ciepłowniczych, animowanie współpracy między podmiotami gospodarczymi wspieranie wspólnych przedsięwzięć inwestycyjnych, promowanie wśród mieszkańców ciepła systemowego

12 Duże znaczenie ma świadomość samorządu odnośnie skutków preferowania wybranych technologii. W wielu miejscowościach, z inicjatywy samorządu, podejmowane są działania w celu pozyskiwania wsparcia finansowego na rozwój kolektorów słonecznych do przygotowania c.w.u. Niestety, często kolektory instalowane są na budynkach zasilanych z systemu ciepłowniczego. Jest to przykład nieefektywnego działania. Zmniejszenie letniego zapotrzebowania na ciepło skutkuje wzrostem kosztów wytwarzania ciepła systemowego. W wyniku pomocy publicznej udzielonej części mieszkańców pozostali będą płacić drożej.

13 Nowe źródła w WSC 1. PGNiG TERMIKA S.A. - układ gazowo - parowy na terenie EC Zerań 2. Dalkia Warszawa S.A. - układ gazowo - parowy na terenie Ursusa 3. PKP Energetyka S.A. - 2 układy gazowe lub (i) biomasowe na terenie Olszynki Grochowskiej i Odolan 4.??? - spalarnia odpadów komunalnych Sumaryczna moc cieplna MW Minimalne potrzeby WSC w zakresie c.w.u. ok MW Trzeba będzie odstawić pracujące obecnie 2 efektywne bloki zasilane węglem

14 Wnioski 1. Należy podjąć współpracę i tak zaplanować inwestycje w nowe źródła, aby nikt nie stracił. 2. Należy popatrzeć na prace źródeł zapominając o problemie własności i prowadzić ciągłą optymalizację ich pracy. Są znane narzędzia do rozwiązywania takich zadań. 3. Nie można zapominać o potrzebie rozbudowy sieci, wprowadzeniu do sprzedaży nowego produktu chłodu, bo to pozwoli zwiększyć zapotrzebowanie na ciepło w okresie letnim. Konieczne tu inwestycje nie są tak intratne jak budowa źródeł, ale w dłuższej perspektywie prawie na pewno okażą się niezwykle cenne. Warto podjąć je wspólnie. 4. Samorząd powinien zachęcać firmy do wspólnych działań, sprzyjać im poprzez upraszczanie i przyspieszanie procedur administracyjnych. Powinien im pomagać poprzez budowanie dobrego wizerunku ciepła systemowego.