Premiera niniejszej inscenizacji The Metropolitan Opera: 25 września 2006 NOWA OBSADA

Transkrypt

1 Giacomo Puccini ( ) Madama Butterfly Madame Butterfly Tragedia japońska w trzech aktach (1904) Libretto: Luigi Illica i Giuseppe Giacosa Premiera niniejszej inscenizacji The Metropolitan Opera: 25 września 2006 NOWA OBSADA Transmisja przedstawienia: 2 kwietnia 2016 sobota 18:55 Obsada: Kristine Opolais jako Cio-Cio-San Maria Zifchak jako Suzuki Roberto Alagna jako porucznik B. F. Pinkerton Dwayne Croft jako konsul Sharpless Tony Stevenson jako Goro Yunpeng Wang jako książę Yamadori Edyta Kulczak jako Kate Pinkerton Stefan Szkafarowsky jako Bonzo David Crawford jako Komisarz Soliści, chór, balet, lalkarze i orkiestra The Metropolitan Opera Karel Mark Chichon dyrygent Realizatorzy: Anthony Minghella reżyseria Carolyn Choa przekaz reżyserii i choreografia Michael Levine scenografia Han Feng kostiumy Peter Mumford światło Blind Summit Theatre lalki Prowadzenie podczas transmisji: Matthew Polenzani Realizacja telewizyjna transmisji: Gary Halvorson Treść opery AKT PIERWSZY Japonia, początek XX wieku. Porucznik B. F. Pinkerton z US Navy wynajmuje od Goro, pośrednika, dom z widokiem na port w Nagasaki. W kontrakcie jest także umieszony jego związek z młodą gejszą imieniem Cio-Cio-San, znaną jako Butterfly (ang. motyl ). Amerykański konsul Sharpless przybywa na uroczystość zaślubin. Pinkerton opisuje mu swoją filozofię nieustraszonego jankesa,

2 który przemierza świat w poszukiwaniu nowych doświadczeń i przyjemności. Nie jest pewien, czy jego uczucia dla młodej dziewczyny to miłość czy kaprys. Sharpless ostrzega go, że młoda Japonka może potraktować to małżeństwo bardziej poważnie, ale porucznik lekceważy jego obawy i obiecuje, że kiedyś weźmie sobie prawdziwą amerykańską żonę. Pojawia się Butterfly z otoczeniu przyjaciółek. Po formalnym przywitaniu Butterfly wyznaje swój wiek: ma 15 lat. Opowiada też, że jej rodzina była niegdyś dobrze sytuowana, ale straciła swoją pozycję, a ona musiała zacząć zarabiać na życie jako gejsza. Cio-Cio-San pokazuje Pinkertonowi swoje osobiste pamiątki i wyznaje, że była w misji, aby przyjąć wiarę męża. Po ceremonii zaślubin rozlega się głos wuja Bonzy, bliskiego krewnego Butterfly. Przeklina on dziewczynę z powodu porzucenia religii przodków na rzecz chrześcijaństwa. Za jego przykładem wszyscy odwracają się od Cio-Cio-San. Pinkerton próbuje pocieszyć Butterfly słodkimi słowami. Dziewczyna poddaje się urokowi miłości. przerwa AKT DRUGI Część pierwsza Minęły trzy lata, a Cio-Cio-San wciąż czeka na powrót męża, który wkrótce po ślubie wyjechał do USA. Zjawia się Sharpless z listem od Pinkertona, ale zanim go odczyta, nadchodzi Goro z propozycją nowego męża dla Cio-Cio-San. To bogaty książę Yamadori. Madame Butterfly uprzejmie zaprasza gości na herbatę, ale podkreśla, że jest amerykańską żoną pod ochroną amerykańskiego prawa. Sharpless próbuje odczytać list Pinkertona, ale kobieta wciąż mu przerywa. Konsul pyta ją wreszcie, co by zrobiła, gdyby Pinkerton nie wrócił. Zszokowana Butterfly odpowiada, że mogłaby znów zostać gejszą, ale wolałaby umrzeć. Sharpless sugeruje, że być może powinna rozważyć ofertę Yamadoriego. Butterfly wybiega i wraca ze swoim małym synkiem. Sharpless, zaskoczony, nie kontynuuje rozmowy, tylko postanawia powiadomić Pinkertona o tym, że ma syna. Strzał armatni w porcie zapowiada przybycie statku. Butterfly i Suzuki przez lunetę odczytują nazwę statku Pinkertona. Uradowana Butterfly każe służącej przystroić dom kwiatami. Mimo zapadającej nocy Cio-Cio-San, ubrana w ślubne kimono, wciąż czeka z dzieckiem w ramionach na powrót męża. przerwa AKT DRUGI Część druga Mija noc. Suzuki wysyła zmęczoną Butterfly do sypialni. Kobieta wychodzi, zabierając śpiącego synka. Pojawia się Sharpless z Pinkertonem i Kate, nową żoną porucznika. Suzuki domyśla się, kim jest ta kobieta z Ameryki i co to oznacza dla jej pani. Zgadza się jednak przygotować Butterfly na złą nowinę. Niestety, zwabiona odgłosem rozmowy Cio-Cio-San wbiega w nadziei znalezienia Pinkertona, ale zamiast niego widzi Kate. Po chwili rozumie już wszystko. Z rezygnacją i rozpaczą pozwala odebrać sobie dziecko. Butterfly pozostaje sama. Wyjmuje sztylet, którym jej ojciec popełnił niegdyś samobójstwo, woli bowiem umrzeć z honorem, niż żyć w hańbie. Wstrzymuje samobójczy cios, gdy do pokoju wbiega jej synek, ale zabija się, gdy z zewnątrz słyszy Pinkertona wołającego jej imię. Z komentarza Piotra Kamińskiego Puccini wpada latem 1900 w Londynie na jeszcze ciepłą sztukę Davida Belasco, Madam Butterfly, adaptację noweli filadelfijskiego adwokata Johna Luthera Longa, opartej rzekomo na autentycznych wydarzeniach i opublikowanej w Century Magazine (1898). Był to oczywiście jawny plagiat powieści Pierre a Loteigo Madame Chrysanthème (1887). ( ) Gdy wreszcie

3 Giacosa i Illica zabrali się do libretta, Puccini pogrążył się w studiach nad Japonią, jej językiem, muzyką, obyczajem. Na jesieni 1902 wybuchł pierwszy konflikt, kompozytor zażądał bowiem skreślenia aktu rozgrywającego się w konsulacie amerykańskim i powrotu do struktury dwuaktowej. Giacosa odrzucił ultimatum, domagając się kurtyny między nocnym czuwaniem a powrotem Pinkertona, a choć wreszcie uległ, historia jemu właśnie przyznała rację. Po wypadku samochodowym, który unieruchomił Pucciniego na kilka miesięcy, pracę wznowiono wiosną 1903, całość została zaś ukończona 27 XII. ( ) Większość recenzentów skazała utwór na śmierć, znaleźli się jednak krytycy przytomni, sugerujący jedynie poprawki. Wstrząśnięty Puccini wysłuchał dobrych rad z wielką uwagą, po czym pracując w błyskawicznym tempie, podzielił utwór na 3 akty, skrócił go i przeredagował. Piotr Kamiński, Tysiąc i jedna opera, Polskie Wydawnictwo Muzyczne SA, Kraków KRISTINE OPOLAIS sopran Madame Butterfly Łotewska śpiewaczka operowa. Pochodzi z rodziny o tradycjach muzycznych: jej matka była popularną piosenkarką popową, ojciec amatorsko grał na trąbce. W związku z tym, że matka nie spełniła swojego marzenia o zostaniu śpiewaczką operową, robiła wszystko, aby córka mogła rozwinąć swój talent. Od najmłodszych lat Kristine pobierała prywatne lekcje muzyki, m.in. u słynnej śpiewaczki Opery Narodowej w Rydze Reginy Frinberg. Studiowała pod kierunkiem Liliji Greidane, który rozwinął jej umiejętności wokalne. Była finalistką Międzynarodowego Przeglądu Śpiewaków Operowych im. Feruccia Tagliaviniego w Austrii w 2003 roku. W roku 2006 w Staatsoper Unter den Linden w Berlinie zadebiutowała rolą Toski. Śpiewa na największych scenach: The Metropolitan Opera, Wiener Staatsoper, Bayerische Staatsoper, Teatro alla Scala czy Royal Opera House Covent Garden. Zasłynęła jako wykonawczyni ról w operach Pucciniego, w tym Madame Butterfly, a ostatnio także Manon Lescaut. ROBERTO ALAGNA tenor B. F. Pinkerton Urodził się w rodzinie włoskich imigrantów z Sycylii. Jako nastolatek zajął się śpiewaniem w paryskich kabaretach. Zafascynowany filmami Maria Lanzy zaczął samodzielnie uczyć się śpiewu klasycznego. Wygrał Konkurs im. Luciana Pavarottiego i w 1988 roku zadebiutował na scenie operowej rolą Alfreda w Traviacie. Rolę tę jeszcze wielokrotnie wykonywał na scenach mniejszych miast we Francji i Włoszech; łącznie około 150 razy. Kolejno zdobył wszystkie najważniejsze teatry operowe: La Scalę, Covent Garden oraz The Metropolitan Opera. Alagna specjalizuje się w repertuarze francuskim oraz w lirycznych partiach włoskich. Śpiewał Rinuccia w Giannim Schicchim, Nemorina w Napoju miłosnym, Kawalera des Grieux w Manon Masseneta, a ostatnio także w Manon Lescaut Pucciniego. Od niedawna Roberto Alagna jest mężem polskiej sopranistki Aleksandry Kurzak, mają córeczkę. DWAYNE CROFT baryton Sharpless Amerykanin. Laureat Nagrody im. Richarda Tuckera z 1996 roku. Od momentu przystąpienia do programu Young Artist Development Metropolitan Opera w 1989 roku stał się ulubionym artystą nowojorskiej publiczności. Zaśpiewał ponad 30 ról w ponad 500 spektaklach w The Metropolitan

4 Opera, w tym rolę tytułową w operze Billy Budd, Peleasa (z Fredericą von Stade) w Peleasie i Melizandzie, tytułowe role w Don Giovannim, Cyruliku sewilskim i Eugeniuszu Onieginie. Śpiewał hrabiego Almavivę w Weselu Figara (z Renée Fleming) i Giorgia Germonta w La traviacie. Głośna była jego rola Nicka Carrawaya w prapremierze Wielkiego Gatsby ego Johna Harbisona. Wykonuje repertuar Mozartowski i bel canto (Ernesto w operze Belliniego Pirat ), śpiewa Verdiego i dzieła współczesne. Do jego żelaznego repertuaru należą partie barytonowe w operach Pucciniego. O cyklu The Metropolitan Opera: Live in HD Jak to się zaczęło Przedsięwzięcie The Met: Live in HD nawiązuje do bogatej, ponad 80-letniej tradycji słynnych transmisji radiowych spektakli tego nowojorskiego teatru. Pomysłodawcą cyklu jest obecny dyrektor generalny The Metropolitan Opera Peter Gelb, od lat związany z branżą telewizyjną. 30 grudnia 2006 roku po raz pierwszy w historii popłynął w eter operowy obraz i dźwięk w formacie HD & DD Surround; pokazano Zaczarowany flet Mozarta. Spektakl obejrzało wtedy widzów zgromadzonych w 150 salach na terenie USA. Sukces kasowy i frekwencyjny sprawił, że do projektu natychmiast przyłączyły się ośrodki z całego świata. Naprawdę na żywo Cyfrowy sygnał o wysokiej rozdzielczości dociera do adresata za pomocą satelity okołoziemskiego zaledwie z kilkusekundowym opóźnieniem. W Europie mimo sześciogodzinnej różnicy czasu przedstawienia można oglądać na żywo wieczorem, a to dlatego, że Met, jak nazywają swój teatr nowojorczycy, gra w soboty dwa spektakle: pierwszy wczesnym popołudniem, a drugi wieczorem. Transmitowany jest ten popołudniowy. Przed każdą transmisją odbywają się w trakcie wcześniejszych przedstawień dodatkowe próby kamerowe, aby podczas przekazu na żywo obraz z kilkunastu kamer był idealnie zsynchronizowany z wydarzeniami na scenie. Liczby Na cykl The Met: Live in HD sprzedano do tej pory ponad 17 milionów biletów. Transmisje nowojorskich spektakli oglądają widzowie 70 krajów świata zgromadzeni w ponad dwóch tysiącach sal kinowych, filharmonicznych i teatralnych. Do dziś zaprezentowano w ramach tego cyklu 87 przedstawień od klasyki po dzieła współczesne. Najpopularniejsze tytuły pokazywane są ponownie, jednak za każdym razem w innej obsadzie. Teatr gwiazd Nowojorska The Metropolitan Opera od początku swej działalności (1883) słynie nie tylko z występów doskonałych śpiewaków i dyrygentów, ale także z kreowania ich karier. Nic więc dziwnego, że każdy chce stanąć na jej scenie. O ten przywilej starali się najwięksi, z Marią Callas na czele. Od ponad 40 lat o muzyczny poziom Met dba charyzmatyczny James Levine, dyrygent, który poprowadził tu blisko przedstawień. Polacy w Met Nasi najlepsi wokaliści obecnie Mariusz Kwiecień, Piotr Beczała, Aleksandra Kurzak i Andrzej Dobber, a wcześniej Teresa Żylis-Gara, Małgorzata Walewska, Wiesław Ochman, Adam Didur, bracia Reszke czy wreszcie wyjątkowo ubóstwiana przez Amerykanów Marcelina Sembrich- Kochańska występowali i wciąż występują na deskach tego teatru. Podczas transmisji

5 Spektakle prezentowane są z polskimi napisami. Widzowie otrzymują również ulotki z obsadą i streszczeniem libretta pokazywanej opery. Podczas przerw w transmisji kamera zagląda za kulisy i na sale prób. Można też posłuchać wywiadów z artystami występującymi w przekazywanym na żywo przedstawieniu. Operatorzy śledzą także zmiany dekoracji, których dokonuje świetnie wyszkolona armia pracowników sceny tego wszystkiego nie mogą zobaczyć widzowie zasiadający na widowni Met. Lista miejsc w Polsce, gdzie można oglądać transmisje z The Metropolitan Opera: 1. Białystok Opera i Filharmonia Podlaska 2. Czechowice-Dziedzice kino Świt 3. Częstochowa kino Iluzja 4. Dąbrowa Tarnowska kino Sokół 5. Elbląg kino Światowid 6. Gliwice kino Amok 7. Katowice kino Kosmos 8. Kielce Filharmonia Świętokrzyska 9. Konin kino Centrum 10. Kraków kino Kijów.Centrum 11. Lublin Teatr Stary 12. Łódź Filharmonia Łódzka 13. Olsztyn Warmińsko-Mazurska Filharmonia 14. Poznań Centrum Kultury ZAMEK 15. Rybnik Teatr Ziemi Rybnickiej 16. Rzeszów kino Zorza 17. Stargard Stargardzkie Centrum Kultury 18. Szczecinek kino Wolność 19. Tczew Centrum Kultury i Sztuki 20. Wadowice kino Centrum 21. Warszawa (1) Teatr Studio 22. Warszawa (2) kino Praha 23. Wrocław kino Nowe Horyzonty