Tekst jest niewątpliwą inspiracją dla cudów rozmnożenia w NT (por. Mk 6,34-44; 8,1-10).

Transkrypt

1 {youtube} XO6SHpDsEsU {/youtube} XVII NIEDZIELA ZWYKŁA Rok B Czytania mszalne, komentarz, homilia, video PIERWSZE CZYTANIE Elizeusz rozmnaża chleb Czytanie z Drugiej Księgi Królewskiej Pewien człowiek przyszedł z Baal-Szalisza, przynosząc mężowi Bożemu, Elizeuszowi, chleba z pierwocin, dziesięć chlebów jęczmiennych i świeżego zboża w worku. On zaś rozkazał: Podaj ludziom i niech jedzą. Lecz sługa jego odrzekł: Jakże to rozdzielę między stu ludzi? A on odpowiedział: Podaj ludziom i niech jedzą, bo tak mówi Pan: «Nasycą się i pozostawią resztki». Położył więc to przed nimi, a ci jedli i pozostawili resztki, według słowa Pańskiego. 2 Krl 4,42-44 Tekst jest niewątpliwą inspiracją dla cudów rozmnożenia w NT (por. Mk 6,34-44; 8,1-10). 42. Baal-Szalisza : leży ponad 15 km na płd. zachód od Samarii. Przyniesione dary świadczą o uznaniu, jakim lud otaczał Elizeusza. 43. Zauważmy kontrast między zrzędliwym i niechętnym pytaniem służącego a spokojną pewnością proroka. 1 / 14

2 Katolicki Komentarz Biblijny, prac. zbiorowa, Oficyna Wydawnicza Vocatio, Warszawa 2001 :. 4,42. Baal-Szalisza. Baal-Szalisza utożsamiano tra dycyjnie z Berhsarisa znajdującym się na równinie Szaronu, w odległości ok. 24 km na północny za chód od Joppy. Niektórzy badacze opowiadają się jednak za miejscem położonymi bliżej Gilgal, np. Ain Samija we wschodniej części górzystej krainy Efraima, w odległości ok. 9 km na północny zachód od Betel. Dar dla Elizeusza. Dar składał się z pierwo cin, które przekazywano zwykle jako ofiarę na rzecz przybytku, przeznaczoną do użytku kapła nów. Jako mąż Boży, Elizeusz najwyraźniej kwalifi kował się do przyjęcia tych darów. Komentarz Historyczno-Kulturowy do Biblii Hebrajskiej, John H. Walton, Victor H. Matthews, Mark W. Chavalas, Oficyna Wydawnicza "Vocatio", Warszawa 2005 :. PSALM RESPONSORYJNY Refren: Otwierasz rękę, karmisz nas do syta. Niech Cię wielbią, Panie, wszystkie Twoje dzieła i niech Cię błogosławią Twoi święci. Niech mówią o chwale Twojego królestwa i niech głoszą Twoją potęgę. Refren. Oczy wszystkich zwracają się ku Tobie, a Ty karmisz ich we właściwym czasie. Ty otwierasz swą rękę i karmisz do syta wszystko, co żyje. Refren. Pan jest sprawiedliwy na wszystkich swych drogach i łaskawy we wszystkich swoich dziełach. Pan jest blisko wszystkich, którzy Go wzywają, wszystkich wzywających Go szczerze. Refren. 2 / 14

3 Ps 145, Akrostych z licznymi odniesieniami do Ps 111; por. Ps 111,2-4 i 145,5-8. Struktura: ww (wielbienie Bożej wielkości i mocy); ww (wieczne królowanie Boga); ww (uniwersalna dobroć Boga). W ww przeważają czasowniki wypowiadane przez psalmistę, do którego dołączają inni; ww skoncentrowane są na czynach Jahwe. Początek i koniec utworu łączą liczne inkluzje w ww. 1-2 i 21. Według wielu komentatorów późny język sugeruje powstanie utworu po okresie niewoli. 8. Aluzja do Wj 34,6, jak w Ps 86,15; 103, W środku utworu pada główne twierdzenie, zapowiedziane w w. l ( Królu!"): królowanie Boga. Werset zaczynał się od nun, które zostało pominięte w tekście hebr., a które można dodać na podstawie wersji i materiałów z Qumran (Jahwe jest wierny we wszystkich swoich słowach i we wszystkich swoich dziełach), co zostało przyjęte we wszystkich współczesnych tłumaczeniach. Por. także w Odnośnie do podobnego zakończenia por. Ps 1,6. Katolicki Komentarz Biblijny, prac. zbiorowa, Oficyna Wydawnicza Vocatio, Warszawa 2001 :. DRUGIE CZYTANIE Usiłujcie zachować jedność 3 / 14

4 Czytanie z Listu świętego Pawła Apostoła do Efezjan Bracia: Zachęcam was ja, więzień w Panu, abyście postępowali w sposób godny powołania, jakim zostaliście wezwani, z całą pokorą i cichością, z cierpliwością, znosząc siebie nawzajem w miłości. Usiłujcie zachować jedność Ducha dzięki więzi, jaką jest pokój. Jedno jest Ciało i jeden Duch, bo też zostaliście wezwani w jednej nadziei, jaką daje wasze powołanie. Jeden jest Pan, jedna wiara, jeden chrzest. Jeden jest Bóg i Ojciec wszystkich, który jest i działa ponad wszystkimi, przez wszystkich i we wszystkich. Ef 4,1-6 Starożytne mowy i listy perswazyjne (których celem było przekonanie adresata) często wdawały się w szczegółowe rozważania, do tego jednak miejsca Paweł posługiwał się głównie epideiktyczną" ( chwalącą") retoryką. Wysławiał Kościół i wzywał, by stał się takim, jakim Bóg go zaplanował. Teraz apostoł sięga jednak po tradycyjną metodę retoryki perswazyjnej, jaką jest napomnienie (exhortatio). Ten rodzaj argumentacji ciągnie się niemal do końca listu, aż do kończącego peroratio (wyciągnięcia wniosku końcowego, Ef 6,10-20) Na początku części zawierającej wskazówki postępowania, autor listu ponownie przywołuje obraz Pawła, więźnia w Panu, by poprzeć nauczanie jego autorytetem. Zjednoczenie nowej ludzkości, stworzonej w Chrystusie (2,14-16), zostało ukazane na przykładzie jedności panującej w Kościele - podtrzymywanej przez cnoty, dzięki którym wspólne życie staje się możliwe: pokorę, wrażliwość, cierpliwość i wytrwałość. Inspiracją dla tego fragmentu jest Kol 3, Chociaż cichość" ( łagodność") uważano za cnotę, większość pisarzy greckich postrzegała pokorę" jako cechę negatywną, chyba że była uzasadniona społecznie, w przypadku uniżenia się przed człowiekiem zajmującym wyższą pozycję. Na temat Pawłowego uwięzienia (przypuszczalnie w Rzymie), zob. komentarz do Ef 6, Jedno jest Ciało : Stwierdzenie, że wierzący zostali powołani do tego, by stanowić jedno Ciało (Kol 3,15), stanowi wprowadzenie do siedmioczęściowego zdania, 4 / 14

5 opisującego charakter jedności, jaka ma cechować życie chrześcijańskie. Niektóre teksty żydowskie (szczególnie utwory Filona i 2 Księga Barucha) kojarzy jedność Izraela z jednością Boga. W tekstach tych nigdy jednak nie było mowy o połączeniu Żydów i pogan w jeden lud, chociaż wszystkie narody tworzyły wspólnie ludzkość. Język Pawłowy bardziej przypomina filozoficzny język stoików, głoszących jedność stworzenia. Nawet jednak popularny grecki temat retoryczny zgody (jedności, pokoju) nic może się równać Pawłowej idei jedności, w jakiej uczestniczą i którą muszą zachowywać wierzący w Jezusa. 5. Jeden jest Pan : Por. 1 Kor 8,6. To stwierdzenie jest szczególnie ważne z powodu pogańskiego pochodzenia czytelników oraz akcentowania przez autora listu poddania wszystkich Władz i Zwierzchności niebieskich Chrystusowi (1,20-22). jedna wiara, jeden chrzest : W Ef jedność wiary można utożsamiać z jednością przedmiotu wiary - nauczania przyjętego przez wszystkich członków Kościoła. Po okresie apostolskim, gdy zaczęło się kształtować zinstytucjonalizowane chrześcijaństwo, wiara stała się równoznaczna z przyjęciem autorytatywnej tradycji apostolskiej (zob. 2,20), którą odróżniano od fałszywej nauki (4,14). Wzmianka o jedności wyrażonej w chrzcie harmonizuje z eklezjologiczną perspektywą Ef. Droga do nowego życia, do którego chrześcijanie zostali powołani w Kościele (4,1), prowadzi przez chrzest, będący formalnym aktem inicjacji, włączenia w Ciało Chrystusa (por. Kol 2,9-12). 6. ponad wszystkimi, przez wszystkich i we wszystkich : Deklaracja monoteizmu (por. Pwt 6,4; Rz 3,30; 1 Kor 8,5-6) stanowi kulminację serii stwierdzeń. Transcendencja i zawarcie wszystkiego w Bogu zostały tutaj wyrażone za pomocą czterokrotnego użycia słowa panta, wszystko". Katolicki Komentarz Biblijny, prac. zbiorowa, Oficyna Wydawnicza Vocatio, Warszawa 2001 :. Historyczno Kulturowy Komentarz do Nowego Testamentu, Craig S. Keener, Oficyna Wydawnicza Vocatio, Warszawa 2000 : 5 / 14

6 ŚPIEW PRZED EWANGELIĄ Aklamacja: Alleluja, alleluja, alleluja Wielki prorok powstał między nami i Bóg nawiedził lud swój. Aklamacja: Alleluja, alleluja, alleluja Łk 7,16 EWANGELIA Jezus rozmnaża chleb Słowa Ewangelii według świętego Jana Jezus udał się za Jezioro Galilejskie, czyli Tyberiadzkie. Szedł za Nim wielki tłum, bo widziano znaki, jakie czynił na tych, którzy chorowali. Jezus wszedł na wzgórze i usiadł tam ze swoimi uczniami. A zbliżało się święto żydowskie, Pascha. Kiedy więc Jezus podniósł oczy i ujrzał, że liczne tłumy schodzą się do Niego, rzekł do Filipa: Skąd kupimy chleba, aby oni się posilili? A mówił to wystawiając go na próbę. Wiedział bowiem, co miał czynić. Odpowiedział Mu Filip: Za dwieście denarów nie wystarczy chleba, aby każdy z nich mógł choć trochę otrzymać. Jeden z uczniów Jego, Andrzej, brat Szymona Piotra, rzekł do Niego: Jest tu jeden chłopiec, który ma pięć chlebów jęczmiennych i dwie ryby, lecz cóż to jest dla tak wielu? Jezus zatem rzekł: Każcie ludziom usiąść. A w miejscu tym było wiele trawy. Usiedli więc mężczyźni, a liczba ich dochodziła do pięciu tysięcy. Jezus więc wziął chleby i odmówiwszy dziękczynienie, rozdał siedzącym; podobnie uczynił i z rybami rozdając tyle, ile kto chciał. A gdy się nasycili, rzekł do uczniów: Zbierzcie pozostałe ułomki, aby nic nie zginęło. Zebrali więc i ułomkami z pięciu chlebów jęczmiennych, które zostały po spożywających, napełnili dwanaście koszów. A kiedy ci ludzie spostrzegli, jaki cud uczynił Jezus, mówili: Ten prawdziwie jest prorokiem, który miał przyjść na świat. Gdy więc Jezus poznał, że mieli przyjść i porwać Go, aby Go obwołać królem, sam usunął się znów na górę. J 6,1-15 Po wypowiedzi na temat Mojżesza (J 5,45-47) Jezus dokonuje znaku, którego można było oczekiwać od nowego proroka podobnego do Mojżesza (Pwt 18,15): obdarza nową 6 / 14

7 manna (cudowne rozmnożenie chleba) Ewangelista rozwinął wprowadzenie, dodając: (1) niejasną uwagę o charakterze chronologicznym, potem"; (2) określając miejsce akcji - Jezioro Tyberiadzkie, chociaż mogło być ono rezultatem dodania do Ewangelii 21,1 w którym jezioro to było miejscem pojawienia się zmartwychwstałego Pana; (3) motywów tłumu - byli świadkami uzdrowień Jezusa (znaki); (4) uwagi, że nadchodziło święto żydowskie, Pascha" W świecie starożytnym ludzie uważani za cudotwórców gromadzili wokół siebie wielkie tłumy, jednak większość cudotwórców z tego okresu nie przedkładała nauczania ponad cuda, w przeciwieństwie do Jezusa (J 6,26-27) Jeśli wydarzenia opisane w rozdziale 5 miały miejsce podczas Święta Namiotów (zob. komentarz do J 5,1), zaś przedstawione tutaj - podczas Święta Paschy, i jeśli ta część Ewangelii Jana została tutaj umieszczona zgodnie z porządkiem chronologicznym, rozdziały te oddziela od siebie okres pół roku Nauczyciele nieraz stawiali zagadkowe pytania swoim uczniom oraz sprawdzali ich pojętność, każąc rozwiązywać trudne problemy. Skąd kupimy chleba? : Podobnie jak w innych Janowych opowieściach o cudach, inicjatywa leży po stronie Jezusa. W J nie ma wzmianki o późnej porze i utrudzeniu ludu (Mk 6,35; [8,2-3]). Jezus zadaje Filipowi pytanie, wystawiając go na próbę. Filip nie pojął, że pytanie to odwołuje się do jego wiary, i wymienia kwotę potrzebną do zakupienia żywności. 7. Chleb potrzebny do nakarmienia tak wielkiego tłumu kosztowałby dwieście dniówek wieśniaka lub niewykwalifikowanego robotnika. Chociaż rybacy mogli szybciej zarobić taką kwotę, nadal przecież oznaczała wielką ofiarę dla wspólnej kiesy uczniów (J 12,6; 13,29). 7 / 14

8 8-9. Chleby jęczmienne nawiązują do 2 Krl 4,42--44, gdzie Elizeusz dzieli podobne bochenki. Sceptycyzm Filipa i Andrzeja odzwierciedla postawę uczniów Elizeusza (2 Krl 4,43). (Niektórzy uczeni wskazują też na obecność pomocników Elizeusza w 2 Krl 4,38.41; w tekście LXX użyto tego samego słowa na oznaczenie chłopca, jakim posłużył się tutaj Andrzej.) Ryby i chleb były podstawowymi składnikami jadłospisu; niewielu ludzi stać było na mięso. 10. Trawa zieleniła się szczególnie w okolicach Święta Paschy (por. J 6,4). Powodowało to, że wygodniej było siedzieć na ziemi. Jan podaje liczbę pięciu tysięcy mężczyzn" (greckie słowo, które zostało tutaj użyte ma rodzaj męski, zwykłe liczono jedynie mężczyzn). Cały tłum, wraz z kobietami i dziećmi, mógł liczyć nawet cztery razy więcej osób. Jezus zwraca się więc do rzeszy niemal tak licznej jak ta, którą mógł pomieścić teatr (przeznaczony na zgromadzenia obywatelskie) w ważnym mieście Efezie (niemal cztery razy większej od tłumu, jaki mógł pomieści teatr w Sefforis, głównym mieście Galilei). Przemawianie do tak wielkiego tłumu nie było łatwym zadaniem. 11. Głowa żydowskiego domu, zgodnie ze zwyczajem, składała dziękczynienie przed posiłkiem (zwykle także i po). Cudowne rozmnożenie pokarmu pojawia się też w Starym Testamencie (por. np. 1 Krl 17,16; 19,8) oraz w tradycji żydowskiej (por. oliwa w późniejszych tradycjach dotyczących Machabeuszy) oraz w tekstach grecko-rzymskich. Tłem jest tutaj 2 Krl 4 (zob. komentarz do J 6,8-9) a szczególnie manna z Wj 16 (zob. komentarz do J 6,31-33). odmówiwszy dziękczynienie : Janowe słowo eucharistein (podobnie jak w podsumowaniu czynów Jezusa w J 6,23) ma podteksty eucharystyczne, chociaż samo wyrażenie nawiązuje do żydowskiego zwyczaju wypowiadania błogosławieństwa przed spożyciem posiłku, rozdał siedzącym : Uwaga, że Jezus rozdawał chleb, zapowiada mowę o Jezusie jako chlebie życia, 12. Grecko-rzymscy moraliści i nauczyciele żydowscy potępiali marnotrawstwo. Chociaż dodatkowa ilość chleba musiała zostać dostarczona w sposób cudowny, jego udzielenia nie można było brać za coś oczywistego i marnotrawić. 8 / 14

9 aby nic nie zginęło : Symboliczne znaczenie dodanej frazy stanie się oczywiste w J 6,27: Troszczcie się nie o ten pokarm, który ginie". Uwaga o dużej ilości ułomków została zaczerpnięta z tradycji. 13. Ułomków było znacznie więcej niż bochenków, od których rozpoczęto. Rzymskim zwyczajem było pozostawianie czegoś po posiłku, by w ten sposób dać do zrozumienia, iż dano więcej jedzenia niż potrzeba. Jezus jawi się jako gospodarz posiłku. 14. Słowo prorok" zawiera w sobie niuans znaczeniowy wskazujący na to, że chodzi o proroka podobnego do Mojżesza z Pwt 18, W czasach Mojżesza Bóg w cudowny sposób zesłał chleb z nieba, mannę. W okresie Święta Paschy (J 6,4) wzrastały nadzieje na odkupienie, ponieważ Żydzi wspominali, jak Bóg wyzwolił ich ręką Mojżesza od egipskich ciemięzców. Ten prawdziwie jest prorokiem : Tłum reaguje właściwie, uznając Jezusa za mesjańskiego proroka, nie rozumie jednak sensu tego określenia. Prawdziwa natura królewskiego panowania Jezusa, który nie miał być wyzwolicielem narodu, ujawni się dopiero w czasie jego sądu (J 18,33-37; 19,12-15). 15. Niektórzy żydowscy przywódcy z I w. po Chr. gromadzili wielkie rzesze zwolenników na pustyni, wierząc, iż dokonają podobnych znaków jak Mojżesz lub Jozue i zrzucą jarzmo Rzymian; zob. komentarz do J 6,14. Tłumy wyglądały kogoś, kto dokona cudów i będzie przywódcą w wymiarze doczesnym jak Mojżesz (niektóre tradycje żydowskie - Filon, rabini itd. - ukazywały Mojżesza jako króla; por. Pwt 33,4-5). Nie taka była jednak misja Jezusa (J 6,63). Być może zagrożeni roszczeniami do władzy doczesnej rzymskich cesarzy, czytelnicy Jana mogli wziąć sobie do serca ostrzeżenie zawarte w tym fragmencie. Katolicki Komentarz Biblijny, prac. zbiorowa, Oficyna Wydawnicza Vocatio, Warszawa 2001 :. Historyczno Kulturowy Komentarz do Nowego Testamentu, Craig S. Keener, Oficyna Wydawnicza Vocatio, Warszawa 2000 : 9 / 14

10 HOMILIA Trzy kroki ku homilii, ks. Marek Gilski Trzy kroki ku homilii Lecz sługa jego odrzekł: Jakże to rozdzielę między stu ludzi?. A on odpowiedział: Podaj ludziom i niech jedzą, bo tak mówi Pan: Nasycą się i pozostawią resztki (2 Krl 4, 43). 1. Komentarz naukowy Zdarza się dość często, że nawet chrześcijanie uważają za nieaktualne już dziś samo pojęcie cudu; natomiast inni uganiają się nawet za wszelkimi pseudo cudami. Cud to wyjątkowe zjawisko, wymykające się logicznemu rozumowaniu oraz wiedzy o świecie, a niekiedy wprost im się sprzeciwiające. Czasem, zwłaszcza w popularnym postrzeganiu, mianem tym określa się zjawisko wytłumaczalne naukowo i możliwe do zaistnienia, ale pojawiające się nagle i w określonej sytuacji. W teologii chrześcijańskiej cud to objawienie się dobroci i potęgi Boga, ukazanie Jego mocy a także ingerencja w historię ludzką oraz porządek świata materialnego. W Starym Testamencie cudem nazywano wydarzenie, rzecz lub osobę, które prowadzą do poznania i uznania Boga oraz przyjęcia Jego objawienia wraz ze wszystkimi nasuwającymi się konsekwencjami w życiu. Terminy hebrajskie określające cud są w ST bardzo zróżnicowane ot oznacza znak w sensie zmysłowego doznania rzeczy nadzwyczajnej lub naturalnej, ale zmierzającej do upewnienia się o wiarygodności faktu związanego z ingerencją Bożą; mofet (często używane z ot ) podkreśla w znaku bardziej jego charakter objawiający, stwierdzający ingerencję Bożą w teraźniejszości lub w przeszłości; pele podkreśla w starotestamentalnym cudzie moment zdziwienia, zaskoczenia na skutek faktu lub wydarzenia wiązanego z ingerencją Boga. Dalsze cechy cudu wyrażają takie terminy, jakgburot, opisujące czyny pełne mocy Bożej lub gdolot, akcentujące ich wielkość. We wszystkich określeniach (zwłaszcza w ot oraz mofet ) na pierwszy plan wysuwa się formalny charakter cudu, którego funkcją główną jest nie tyle 10 / 14

11 obiektywne wydarzenie lub zaistniały fakt, ile wynikająca z nich siła znaczeniowa lub dowodowa. W sensie ściśle teologicznym we wszystkich aspektach podkreślano przymioty Boże, m.in. wielkość, moc, wolę zbawczą, sprawiedliwość, wierność, miłosierdzie. Sprawcą cudu może być nie tylko Bóg, ale także człowiek powołany przez Boga i obdarzony specjalną mocą charyzmatyczną. W tym wypadku cud staje się jednocześnie sprawdzianem autentyczności posłannictwa człowieka. Cuda pojawiają się w większej ilości w dwu zupełnie kapitalnych momentach historii świętej: w związku z działalnością Mojżesza i jego następcy Jozuego, gdy tworzył się i osiadał w Palestynie lud Boży, oraz w związku z działalnością Eliasza i jego ucznia Elizeusza dwu odnowicieli przymierza mojżeszowego. Stary Testament widzi w cudach objawienie Boga samego i skuteczne znaki Jego zbawienia. Osoba proroka może być znakiem, bo jego istnienie poprzez prorocze akcje symbolizuje słowo Boże działające. Temu słowu cudowne znaki dostarczają poparcia, gdyż w postaci konkretnych czynów ukazują one zbawienie głoszone przez heroldów Boga. Z drugiej strony właśnie owe cudowne znaki stanowią rękojmię autentyczności wysłanników Pana. To podporządkowanie cudownych znaków słowu odróżnia prawdziwe cuda od pseudo cudów, dokonywanych przez czarowników i fałszywych proroków. Wartość nauki, ukazana zwłaszcza w modlitwie cudotwórcy (3 Krl 18, 27 n. 36 n), jest pierwszym znakiem, który decyduje o rzeczywistości cudu; cud tylko wtedy stanowi poparcie dla słowa, kiedy sam w świetle tego słowa okaże swoją wartość. Wśród wszystkich znaków cuda wyróżniają się swoją skutecznością i niezwykłością. Z jednej strony urzeczywistniają one zazwyczaj to, co oznaczają; tak jest w przypadku wyjścia z Egiptu, które jest jednym pasmem cudów, mocą których Bóg uwalnia lud. Z drugiej strony te dzieła Boże, mimo iż może w nich być wiele ze zjawisk czysto naturalnych (deszcz, susza...), najczęściej przewyższają to, co człowiek zwykł dostrzegać w otaczającym go wszechświecie i czego jest w stanie sam dokonać. Tak więc cud jest przede wszystkim znakiem, który objawia potęgę Boga; nazywa się go wielkim dziełem, wielkim wydarzeniem, wielką rzeczą, rzeczą straszną i niezwykłą. Lecz potęga Boża miażdży tylko grzeszników. Dla ludu cieszącego się obietnicami te cudowne czyny okażą się dobrodziejstwami, nawet jeśli bywają powodem doświadczeń i upokorzenia, bo Pan jest dobry dla wszystkich i względem wszystkich dzieł swoich miłosierny (Ps 145, 9). Cuda, dzięki zdziwieniu, jakie wywołują, mają na celu wzbudzenie w człowieku i umocnienie 11 / 14

12 wiary oraz cnót jej pokrewnych: ufności, wdzięczności, pamięci o doznanych dobrodziejstwach, pokory, posłuszeństwa, bojaźni Bożej, nadziei. Natomiast zaślepiają one takich, którzy jak np. faraon, niczego się nie spodziewają po nieznanym Bogu. Lecz człowiek, który już zna Boga i tylko w Nim pokłada całą swoją ufność, dostrzega w cudach wielkie dzieło miłości Bożej i uważa je za pieczęć położoną na misji wysłannika Bożego: konsekwentnie wierzy on również w słowo Boże i w Boga samego (Lb 14, 11). Wielkość tej wiary podziwia Izrael w postawie Abrahama, który właśnie dzięki takiej wierze otrzymuje dziedzica, choć po ludzku sądząc wydawało się to absolutnie niemożliwe. Takiej wiary brakowało Izraelowi na pustyni, kiedy to przyjmując bardzo cielesne doświadczenia, jakie Bóg nań zsyłał, sam doświadczał Jahwe domagając się od Niego z całą arogancją cudów (L. Stachowiak, Cud [w]: Nowy słownik teologii biblijnej, red. H. Witczyk, Lublin-Kielce, s ; A. Darrieutort, Cud [w]: Słownik teologii biblijnej, red. X. Leon-Dufour, Poznań-Warszawa 1973, s ). 2. Mistrzowie teologii i życia duchowego Jezus dał mi zrozumieć, że dla tych, których wiara jest jako ziarno gorczycy, sprawia cuda i góry przenosi, aby tę małą wiarę umocnić, ale dla swych zaufanych przyjaciół, dla swej Matki, nie czyni cudów, zanim nie wypróbuje ich wiary (Teresa od Dzieciątka Jezus, Modlitwy i myśli, oprac. Ł. Kasperek, Kraków 2012, s. 52). 3. Z życia wzięte Adrian, kolega z agencji RTCK, zadzwonił do mnie z pytaniem, czy mogę pojechać do dwóch szkół na południu Polski, aby poprowadzić wykład profilaktyczny o przeciwdziałaniu przemocy. Program realizowany jest w całej Polsce. Do tego czasu zdążyłem odbyć już pewnie ponad osiemdziesiąt różnych wystąpień w zakładach karnych, szkołach czy ośrodkach wychowawczych. To było kolejne z nich. Przypadkowe miasto, przypadkowa szkoła. Mówiłem o przemocy i jej przeciwdziałaniu. Nie wiedzieć czemu, przypadkiem (?), wspomniałem o kilku dodatkowych faktach z mojego życia, zupełnie niezwiązanych z tematem: mówiłem o mojej żonie i o siostrze, którą ostatni raz widziałem, kiedy miała trzy latka. Powiedziałem, że nie mam pojęcia, kto ją zaadoptował, gdzie jest, jak żyje. Mówiłem też o przyjacielu z celi, z którym ciągle utrzymuję kontakt, a który właśnie przechodzi przemianę... Ot, przypadkiem o tym wszystkim wspomniałem. Na widowni siedziała osiemnastoletnia dziewczyna. Jak się później dowiedziałem, podczas mojego wystąpienia pochyliła się do koleżanki obok i cicho zapytała, czy przypadkiem nie jest podobna do tego pana, który właśnie przemawia. Nie bardzo. A co? A nic... Podczas słuchania prelekcji przyszła jej do głowy zupełnie szalona myśl, ale na razie zachowała ją dla siebie. Nie odpuściła jednak. 12 / 14

13 Któregoś dnia zaproszono mnie, abym wystąpił na Forum Ewangelizacyjnym w Krynicy. Wyszedłem na scenę i zobaczyłem ponadtysięczny tłum. Po wykładzie podeszła do mnie jedna z organizatorek i zapytała, czy mógłbym z kimś porozmawiać. W gabinecie psychologa siedziała młoda dziewczyna. Płakała. Kompletnie nie wiedziałem, o co może chodzić. Dziewczyna powiedziała, że poruszyła ją moja historia, a szczególnie fragment o siostrze, bo sama też została adoptowana. Przedstawiła się. Jej nazwisko nic mi nie mówiło. Zapytała, jak na imię miała moja siostra. Agnieszka. Wówczas ona rozpłakała się jeszcze bardziej. Zdębiałem. Też miałam tak na imię przed adopcją. Co za przypadek pomyślałem bez jakichkolwiek domysłów. A w którym roku urodziła się pana siostra i gdzie? dopytywała. Podałem jej dane. Zastygła. Tak jak ja... wyszeptała. Patrzyła na mnie swoimi wielkimi oczami z ogromnym znakiem zapytania. Moje walące coraz szybciej serce podpowiadało mi, że dziwny to przypadek, ale bez przesady, to realny świat, a nie jakiś brazylijski serial, w którym w tysiąc pięćsetnym odcinku niespodziewanie odnajduje się zaginiona siostra z przeszłości. Wysłuchałem jej do końca. Ponieważ naprawdę się śpieszyłem, wziąłem od niej numer telefonu i poprosiłem, aby sprawdziła w domu swoje dokumenty i dała znać. Zadzwoniła i bez zbędnych wstępów odczytała mi z dokumentów adopcyjnych, które dostała od swoich rodziców, imię i nazwisko swojej biologicznej mamy i jej dawny adres zamieszkania oraz datę urodzenia swojego brata. To były dane MOJEJ mamy, MÓJ dawny adres i rok MOJEGO urodzenia... Ciężko mi opisać, co się wtedy dokładnie wydarzyło... Nawet nie wiem, czy płakałem, czy śmiałem się na cały głos. Potem zastanawiałem się, czy aby coś mi się nie przyśniło. ODNALAZŁEM SIOSTRĘ!!! A właściwie to ona znalazła mnie. Po ludzku praktycznie nie było na to szans. Od czterech lat non stop odsyłali mnie od jednej instytucji do drugiej, bezskutecznie szukałem jakiegokolwiek śladu, gdzie może dzisiaj być. Miała nowe imię i 13 / 14

14 nazwisko. Do tego w tym roku skończyła osiemnaście łat, co utrudniało sprawę jeszcze bardziej. Pytałem Boga: Czy zamierzasz coś z tym zrobić? ale niezmiennie odpowiadała mi cisza. Aż tamtego dnia pojechałem do przypadkowej szkoły w małym mieście. Jak się później okazało, zamiast wszystkich uczniów na prelekcji były tylko dwie wybrane klasy. Wśród tych dwóch przypadkiem także jej klasa. Ona miała tego dnia nie przyjść do szkoły, w ostatniej chwili zmieniła zdanie. Taki przypadek. Coś ją tknęło... Czy da się to ogarnąć rozumem?! Takie scenariusze widziałem tylko w telenowelach (w dodatku tych z mocno naciąganym scenariuszem). Takie rzeczy nie dzieją się na co dzień. Jedziesz do obcej szkoły na prelekcję i PRZYPADKIEM spotykasz ukochaną siostrę, której szukasz od lat? PRZYPADKIEM!!! Jeśli ktoś jeszcze się nie zorientował, jednym z ulubionych pseudonimów Pana Boga jest PRZYPADEK (G. Czerwicki, R. Czerwicka, Nie jesteś skazany, Nowy Sącz 2020, s ). {youtube} 9Uvxo7fkUnU {/youtube} 14 / 14