RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ

Transkrypt

1 Nadzór pedagogiczny System Ewaluacji Oświaty RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ Gimnazjum Publiczne w Stawie Kuratorium Oświaty w Lublinie

2 Wstęp Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w szkole przez wizytatorów do spraw ewaluacji. Raport z ewaluacji problemowej dotyczy jednego lub kilku z przedstawionych poniżej wymagań państwa. Ewaluacja zewnętrzna polega na zbieraniu i analizowaniu informacji na temat funkcjonowania szkoły w obszarach wyznaczonych przez wymagania państwa: 1. Szkoła lub placówka realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój uczniów. 2. Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się. 3. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej. 4. Uczniowie są aktywni. 5. Respektowane są normy społeczne. 6. Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji. 7. Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych. 8. Promowana jest wartość edukacji. 9. Rodzice są partnerami szkoły lub placówki. 10. Wykorzystywane są zasoby szkoły lub placówki oraz środowiska lokalnego na rzecz wzajemnego rozwoju. 11. Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych. 12. Zarządzanie szkołą lub placówką służy jej rozwojowi. Ewaluacja ma także na celu ustalenie poziomu spełniania przez szkołę wymagań zawartych w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia r. wraz ze zmianami z dnia r. Szkoła może spełniać te wymagania na pięciu poziomach: Poziom E - oznaczający niski stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom D - oznaczający podstawowy stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom C - oznaczający średni stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom B - oznaczający wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom A - oznaczający bardzo wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Gimnazjum Publiczne 2/26

3 Opis metodologii Badanie zostało zrealizowane w dniach przez zespół wizytatorów ds. ewaluacji, w skład którego weszli: Dorota Adamczyk, Elżbieta Wołczuk. Badaniem objęto 36 uczniów (ankieta) i 14 nauczycieli (ankieta i wywiad grupowy). Przeprowadzono wywiad indywidualny z dyrektorem placówki, a także obserwacje lekcji i analizę dokumentacji. Na podstawie zebranych danych został sporządzony raport, który obejmuje dwa obszary działania szkoły: 1. "Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej", 2. "Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych". Wyjaśnienie skrótów dla narzędzi: OZ - Arkusz obserwacji zajęć AD - Kwestionariusz ankiety dla dyrektora/dyrektorki szkoły AN - Kwestionariusz ankiety dla nauczycieli AMD - Kwestionariusz ankiety dla uczniów "Mój dzień" AMS - Kwestionariusz ankiety dla uczniów "Moja szkoła" APW - Kwestionariusz ankiety poewaluacyjnej dla wizytatora ADZ - Kwestionariusz badania "Analiza danych zastanych" WN - Scenariusz wywiadu grupowego z nauczycielami WD - Scenariusz wywiadu z dyrektorem/dyrektorką szkoły WNPO - Scenariusz wywiadu z nauczycielem po obserwacji WNO - Scenariusz wywiadu z zespołem nauczycieli uczących w jednym oddziale Gimnazjum Publiczne 3/26

4 Obraz szkoły Raport jest rezultatem zewnętrznej ewaluacji problemowej przeprowadzonej w Gimnazjum w Stawie w zakresie dwóch wymagań: "Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej" i "Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych". Poniżej znajdą Państwo najważniejsze informacje o szkole wynikające z przeprowadzonych badań. Gimnazjum w Stawie od 2002 roku, wraz ze Szkołą Podstawową z oddziałem przedszkolnym, wchodzi w skład Zespołu Szkół w Stawie. Jest placówką publiczną prowadzoną przez Gminę Chełm. Do 3 oddziałów uczęszcza 37 uczniów. Szkoła dysponuje odpowiednio wyposażonymi salami lekcyjnymi, pracownią komputerową, salą gimnastyczną, biblioteką i stołówką. Pomieszczenia dydaktyczne wyposażane są sukcesywnie w nowoczesny sprzęt, w tym zestawy multimedialne i tablice interaktywne. Organizacja pracy szkoły sprzyja zaangażowaniu nauczycieli w realizację zadań statutowych, a także nabywanie przez uczniów wiadomości i umiejętności określonych w podstawie programowej i kształcenie kompetencji kluczowych, przygotowując ich w ten sposób do podjęcia nauki na kolejnym etapie edukacyjnym, a następnie odnalezienia się na współczesnym rynku pracy. W szkole analizowane są w sposób ilościowy i jakościowy wyniki egzaminu gimnazjalnego. Na podstawie tych analiz nauczyciele opracowują wnioski i wprowadzają zmiany w planowaniu procesu edukacyjnego. W placówce funkcjonuje system monitorowania osiągnięć uczniów. Współpraca nauczycieli, w tym uczących w jednym oddziale, służy efektywniejszemu planowaniu procesów edukacyjnych i wychowawczych. Uczniowie mają możliwość wszechstronnego rozwoju dzięki organizowanym w szkole różnorodnym zajęciom - uzdolnionym proponuje się udział w licznych kołach przedmiotowych i kołach zainteresowań, indywidualną opiekę nauczyciela, przygotowanie do konkursów i zawodów sportowych oraz możliwości prezentacji talentów i uzdolnień, uczniowie z trudnościami edukacyjnymi objęci są dodatkowymi zajęciami pozalekcyjnymi wspierającymi ich rozwój. Prowadzi się zajęcia wyrównawcze z matematyki, języka polskiego oraz języka angielskiego. Efektem podejmowanych działań są wysokie lokaty uczniów w konkursach artystycznych i zawodach sportowych na szczeblu ogólnopolskim, wojewódzkim, powiatowym i gminnym, m.in. koła teatralnego "Bajdusie". Uczniowie chętnie biorą udział w przygotowanych przez siebie projektach, programach, uroczystościach szkolnych i środowiskowych oraz akcjach społecznych i charytatywnych, takich jak: Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy, której sztab w szkole został zorganizowany po raz dziesiąty i był zdecydowanie najprężniej działającym w powiecie chełmskim. Sami o sobie mówią: "Jesteśmy szkołą traktującą podmiotowo uczniów, rodziców i nauczycieli, harmonijnie zintegrowaną ze społecznością lokalną i otwartą na inicjatywy, kreującą zdrowych, młodych Europejczyków, poszukujących prawdy, dobra i piękna w świecie". Zapraszamy Państwa do zapoznania się ze szczegółowymi opisami przedstawionych wyżej zagadnień. Gimnazjum Publiczne 4/26

5 Informacja o placówce Nazwa placówki Patron Typ placówki Miejscowość Ulica Numer 72 Gimnazjum Publiczne Gimnazjum w Stawie Staw Kod pocztowy Urząd pocztowy Staw Telefon Fax Www Regon Publiczność Kategoria uczniów Charakter Uczniowie, wychow., słuchacze 37 Oddziały 3 Nauczyciele pełnozatrudnieni 0.00 publiczna Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy) Nauczyciele niepełnozat._(w etatach) 0.51 Średnia liczba uczących się w oddziale Liczba uczniów przypadających na jednego pełnozatrudnionego nauczyciela Województwo Powiat Gmina Typ gminy Dzieci lub młodzież brak specyfiki LUBELSKIE chełmski Chełm gmina wiejska Gimnazjum Publiczne 5/26

6 Poziom spełniania wymagań państwa Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego (D) Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji (D) W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz (D) Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych (B) B Uczniowie odnoszą sukcesy na wyższym etapie kształcenia lub na rynku pracy (B) Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych Nauczyciele, w tym pracujący w jednym oddziale, współpracują ze sobą w organizowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych (D) Wprowadzanie zmian dotyczących przebiegu procesów edukacyjnych (planowanie, organizacja, realizacja, analiza i doskonalenie) następuje w wyniku ustaleń między nauczycielami (D) C Nauczyciele wspólnie rozwiązują problemy, doskonalą metody i formy współpracy (B) Nauczyciele pomagają sobie nawzajem w ewaluacji i doskonaleniu własnej pracy (B) Gimnazjum Publiczne 6/26

7 Wnioski 1. Szkoła wykorzystuje informacje wynikające z analizy osiągnięć uczniów, w tym wyniki nauki z poprzedniego etapu edukacyjnego, formułuje wnioski do dalszej pracy, podejmuje różnorodne działania, które przyczyniają się do wzrostu efektów kształcenia oraz pozwalają na odniesienie przez uczniów sukcesów w konkursach przedmiotowych, artystycznych i zawodach sportowych. 2. Nauczyciele realizują podstawę programową zgodne z zalecanymi warunkami i sposobami jej realizacji, jednak, organizując proces edukacyjny, w mniejszym stopniu kształcą kompetencje kluczowe opisane w podstawie programowej, takie jak myślenie matematyczne oraz umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami komunikacyjno informacyjnymi. 3. Nauczyciele współpracują przy planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych, zespołowo wprowadzają w nich zmiany, współdziałają przy rozwiązywaniu problemów, jednak nie korzystają z pomocy innych przy ewaluacji własnej pracy, o czym świadczą podawane przez nich przykłady takiego wsparcia. Gimnazjum Publiczne 7/26

8 Wyniki ewaluacji Wymaganie: Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej Stan oczekiwany: Zmiany w zewnętrznym świecie powodują konieczność właściwego przygotowania uczniów do nowej rzeczywistości, dlatego dla sukcesu indywidualnego i społecznego uczniowie i uczennice powinni nabywać kompetencje określone w podstawie programowej. Stopień, w jakim są one nabywane, zależy od skuteczności monitorowania tego procesu oraz wykorzystania informacji o osiągnięciach z poprzedniego etapu edukacyjnego. Poziom spełnienia wymagania: B Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: Prowadzone w szkole działania, w tym realizacja podstawy programowej, uwzględniają osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego. Nauczyciele umożliwiają gimnazjalistom kształtowanie umiejętności kluczowych (w mniejszym stopniu wykorzystania technologii informacyjno komunikacyjnej w procesie lekcyjnym) przydatnych na dalszym etapie kształcenia oraz wynikających z uzdolnień i zainteresowań młodzieży, tworzą warunki do osiągania wyników na miarę ich możliwości. Monitorują nabywanie wiedzy i umiejętności uczniów, a wnioski formułowane na podstawie uzyskanych informacji służą szkole do planowania pracy z uczniami na lekcjach i zajęciach dodatkowych. Podejmowane działania wpływają na sukcesy uczniów w konkursach i zawodach oraz przyczyniają się do wzrostu efektów kształcenia. Obszar badania: W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego W szkole przeprowadzana jest wstępna diagnoza uczniów rozpoczynających kolejny etap edukacyjny, a jej wyniki w postaci wniosków i rekomendacji uwzględniane są podczas realizacji podstawy programowej z poszczególnych przedmiotów. Prawie wszyscy uczniowie rozpoczynający naukę w Gimnazjum Publicznym w Stawie są absolwentami szkoły podstawowej wchodzącej w skład Zespołu Szkół w Stawie, co ułatwia dokonanie diagnozy wstępnej na kolejnym etapie kształcenia. Diagnoza ta prowadzona jest z wykorzystaniem wyników egzaminu zewnętrznego z poprzedniego etapu edukacyjnego, tj. sprawdzianu po klasie szóstej szkoły podstawowej, testów diagnostycznych tzw. na wejście z języka polskiego, matematyki i języka obcego, obserwacji i rozmów z uczniami oraz ich rodzicami. Analizie poddawane są także informacje o udzielanej uczniom pomocy Gimnazjum Publiczne 8/26

9 psychologiczno - pedagogicznej. We wrześniu na spotkaniu zespołu uczącego w jednym oddziale dokonuje się analizy zebranych informacji i na ich podstawie formułuje wnioski. Pozyskane w ten sposób dane służą planowaniu pracy z uwzględnieniem potrzeb grupy i poszczególnych uczniów, organizacji zajęć rozwijających i wyrównujących wiedzę, modyfikacji planów nauczania oraz wymianie wśród nauczycieli doświadczeń i spostrzeżeń. Nauczyciele zespołowo dokonują wyboru programu nauczania, w planach nauczania zwiększają lub zmniejszają liczbę godzin przewidzianych do realizacji na dany dział, dokonują doboru pomocy dydaktycznych i dostosowują warunki realizacji treści programowych, biorąc pod uwagę możliwości lokalowe i wyposażenie placówki. Obszar badania: Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji Nauczyciele realizują podstawę programową zgodne z zalecanymi warunkami i sposobami jej realizacji, jednak, organizując proces edukacyjny, w różnym stopniu kształcą kompetencje kluczowe opisane w podstawie programowej. Według nauczycieli najczęściej podczas lekcji u uczniów kształtowane są umiejętności: czytania, rozumienia i przetwarzania tekstów, myślenia naukowego, odkrywania swoich zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji, uczenia się, pracy zespołowej oraz komunikowania się w języku ojczystym, tylko na większości lub części zajęć doskonalone są kompetencje, takie jak: myślenie matematyczne oraz umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami komunikacyjno informacyjnymi (wykresy 1j - 8j). W trakcie prowadzonej obserwacji zajęć nauczyciele stwarzali uczniom sytuacje umożliwiające nabywanie przez nich wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej (tabela 1), jednak na żadnej lekcji nie wystąpiło kształcenie umiejętności posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno - komunikacyjnymi, w tym w celu wyszukiwania i korzystania z informacji. Nauczyciele w wywiadzie po obserwacji zajęć podali wykorzystywane w swojej pracy zalecane sposoby i warunki realizacji podstawy programowej, co przedstawia tabela1.. Gimnazjum Publiczne 9/26

10 Wykres 1j Wykres 2j Wykres 3j Wykres 4j Gimnazjum Publiczne 10/26

11 Wykres 5j Wykres 6j Wykres 7j Wykres 8j Gimnazjum Publiczne 11/26

12 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Które z zalecanych sposobów i warunków realizacji podstawy programowej wykorzystał/a Pan/i podczas tej lekcji? [WNPO] (7650) Tab.1 Numer Treść odpowiedzi 1 budowanie motywacji do poznawania języka i dbałości o kulturę słowa, utrwalanie norm językowych 2 rozwijanie twórczego myślenia 3 samodzielność w dochodzeniu do informacji, umiejętność ich selekcjonowania 4 bezpieczne posługiwanie się narzędziami i przyrządami 5 wspieranie zainteresowań uczniów 6 stosowanie metod aktywizujących Obszar badania: W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz Wszyscy nauczyciele monitorują i analizują osiągnięcia uczniów, a wnioski z tych analiz wdrażają w dalszej pracy z nimi podczas zajęć edukacyjnych. Z przeprowadzonych obserwacji zajęć oraz wypowiedzi nauczycieli, w tym uczących w jednym oddziale, wynika, że wszyscy z nich monitorują i analizują nabywanie wiedzy i umiejętności przez każdego ucznia (wykres 1w, tabela 1), uwzględniając jego możliwości rozwojowe. Należy jednak zauważyć, że w celu monitorowania nie stwarzają uczniom możliwości zadawania pytań oraz nie pytają o to, co sądzą o sposobie przekazywania przez nich wiedzy podczas lekcji (tabela 2). Na podstawie pozyskanych informacji nauczyciele formułują i wdrażają wnioski z tych analiz, np. stosując indywidualizację procesu nauczania, dostosowując wymagania do możliwości ucznia, pracując z uczniem zdolnym oraz mającym trudności, doskonaląc swój warsztat pracy oraz dokonując modyfikacji zakresu wprowadzanego materiału (wykres 1o i tabela 3). Gimnazjum Publiczne 12/26

13 Wykres 1o Gimnazjum Publiczne 13/26

14 Wykres 1w Gimnazjum Publiczne 14/26

15 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: W jaki sposób monitorują Państwo osiągnięcia uczniów w tej klasie? [WNO] (9903) Tab.1 Numer Treść odpowiedzi Cytaty 1 ocenianie bieżące systematyczne badania dydaktyczne w celu monitorowania przyrostu wiedzy poprzez przeprowadzanie sprawdzianów, kartkówek, wypracowań, odpowiedzi ustnych itp. 2 badanie wyników konkursów przyglądamy się wynikom konkursów przedmiotowych, artystycznych, sportowych, odnotowywanie sukcesów w kronice szkolnej, na stronie internetowej, w prasie lokalnej, blogach, porównujemy wyniki osiągane przez uczniów przygotowujących się do konkursów na przestrzeni określonego czasu 3 obserwacja uczniów 4 konsultacje z rodzicami i pedagogiem szkolnym konsultacja z rodzicami bieżących wyników uczniów, współpraca z pedagogiem szkolnym, rozmowy z rodzicami, analiza uwag i nieodpowiedniego zachowania uczniów, uzyskiwanie informacji zwrotnej 5 wprowadzenie elementów oceniania kształtującego Typ pytania: Pytanie wielokrotnego wyboru Treść pytania: W jaki sposób nauczyciel monitoruje nabywanie wiedzy i umiejętności przez każdego ucznia podczas lekcji? Proszę zaznaczyć wszystkie zachowania nauczyciela, które wystąpiły na tej lekcji. [OZ] (6884) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 6 Tab.2 Numer odpowiedzi Treść odpowiedzi Częstość Procent 1 sprawdza, czy uczniowie właściwie zrozumieli 4 / / sprawdza, w jaki sposób uczniowie wykonują zadania 6 / / 0 3 zadaje pytania 2 / / prosi uczniów o podsumowanie 3 / 3 50 / 50 5 wykorzystuje techniki badawcze 0 / 6 0 / pyta uczniów, co sądzą o jego sposobie przekazywania wiedzy 0 / 6 0 / stwarza uczniom możliwość zadania pytania 1 / / inne, jakie? 0 / 6 0 / 100 Gimnazjum Publiczne 15/26

16 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: W jaki sposób wykorzystują Państwo w swojej pracy wnioski z analizy osiągnięć uczniów? [WNO] (9904) Tab.3 Numer Treść odpowiedzi Cytaty 1 organizacja zajęć pozalekcyjnych organizacja zajęć dydaktyczno - wyrównawczych dla uczniów z trudnościami i dla uczniów zdolnych 2 indywidualizacja pracy zróżnicowanie prac domowych, odpytywanie uczniów słabszych z mniejszej partii materiału, stwarzanie możliwości odniesienia sukcesu każdej osobie 3 modyfikacja warsztatu pracy doskonalimy umiejętności nabyte i ćwiczymy te, które są słabo opanowane, powracamy do zagadnień, które sprawiają uczniom trudności w celu uzupełnienia i utrwalenia, dostosujemy zajęcia do potrzeb ucznia, umożliwiamy możliwość poprawy oceny, modyfikujemy warsztat pracy poprzez wzbogacenie i wykorzystywanie pomocy dydaktycznych, tworzymy przyjazną atmosferę na lekcji, motywujemy uczniów i wzmacniamy poczucie własnej wartości 4 zwiększenie aktywizacji uczniów w różnych formach życia szkoły Obszar badania: Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy ich osiągnięć, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych w szkole działań dydaktyczno - wychowawczych. Szkoła stwarza możliwości swoim uczniom do osiągania sukcesów w konkursach przedmiotowych i artystycznych, zawodach sportowych, prezentowania się publicznie, rozwijania swoich zainteresowań, zamierzeń i pomysłów (wykres 1o), czego przykładem jest uzyskanie przez nich wysokich lokat w następujących konkursach i zawodach sportowych o zasięgu ogólnopolskim, wojewódzkim, powiatowym i gminnym, tj. w XLI Ogólnopolskim Młodzieżowym Turnieju Turystyczno Krajoznawczym, Ogólnopolskim Konkursie SKO, Ogólnopolskim Turnieju Wiedzy Pożarniczej Młodzież zapobiega pożarom, Ogólnopolskim Przeglądzie Zespołów i Grup Kolędniczych, Wojewódzkim Turnieju BRD, Ogólnopolskim Konkursie Edukacyjnym Dobre Rady na Elektroodpady, Gminnym Konkursie Recytatorskim Poezji Regionalnej im. P. Hołyszowej, Powiatowym Indywidualnym i Drużynowym Turnieju Tenisa Stołowego oraz Międzygminnym Turnieju Piłki Siatkowej. Na podstawie analizy wyników egzaminów zewnętrznych i wskaźnika edukacyjnej wartości dodanej (EWD) Gimnazjum Publiczne 16/26

17 w latach zauważa się w szkole poprawę wyników egzaminu gimnazjalnego w obszarze języka polskiego, historii i wiedzy o społeczeństwie, matematyki i języka angielskiego. Na przestrzeni trzech lat szkolnych przedstawia się w następujący sposób: 2011/2012: język polski - 60,8 % (stanin 4), historia i wos - 50,7 % (stanin 3), matematyka - 39,3 % (stanin 3), przedmioty przyrodnicze - 50,4 % (stanin 6), język angielski podstawowy - 47,3 %, rozszerzony 28,1 % (stanin 3), 2012/2013: język polski - 61,5 % (stanin 5), historia i wos - 54,4 % (stanin 4), matematyka - 46,8 % (stanin 5), przedmioty przyrodnicze - 56,6 % (stanin 5), język angielski podstawowy - 46,2 %, rozszerzony 26,8 % (stanin 2), 2013/2013: język polski - 68,0 % (stanin 5), historia i wos - 58,8 % (stanin 5), matematyka - 47,7 % (stanin 6), przedmioty przyrodnicze - 51,3 % (stanin 5), język angielski podstawowy - 57,5 %, rozszerzony 30,0 % (stanin 4). W świetle danych widoczny jest wzrost efektów kształcenia, co można zauważyć w następujących obszarach: wzrost wyników szkoły z poszczególnych części egzaminu gimnazjalnego, na przestrzeni ostatnich trzech lat w znormalizowanej skali staninowej uczniowie osiągają coraz wyższe wyniki, wyniki na przestrzeni trzech lat w większości są wyższe niż w gminie i powiecie, wzrost osiągnięć uczniów na przestrzeni trzech lat w zakresie określonych umiejętności: odbioru wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich wypowiedzi z 61 % na 84 %, chronologia historyczna, analiza i interpretacja historyczna, tworzenie narracji wzrost z 54 % na 60 %, rozumienie zasad gospodarki rynkowej, znajomość zasad i procedur demokracji wzrost z 43 % na 68 %, modelowanie matematyczne wzrost na 82 %, tworzenie strategii wzrost na 71 %. efektywność kształcenia mierzona wskaźnikiem EWD we wszystkich obszarach jest coraz wyższa przy stabilnych, zbliżonych do średniej krajowej, wynikach uczniowskich. Zdaniem dyrektora do poprawy wyników egzaminu gimnazjalnego przyczyniły się następujące działania: dostosowanie planów pracy dydaktycznej do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych uczniów, zaangażowanie uczniów uzdolnionych do udziału w zajęciach pozalekcyjnych, konkursach w celu osiągania sukcesów i rozwijania uzdolnień, systematyczne prezentowanie sukcesów uczniów podczas apeli, na stronie internetowej, w prasie, na zebraniach z rodzicami, motywowanie uczniów poprzez jasne precyzowanie celów, umożliwienie uczniom powrotu do domu po zajęciach dodatkowych, nawiązywanie współpracy z instytucjami w celu uatrakcyjnienia działań szkoły, organizacja zajęć wyrównawczych i przygotowujących do egzaminu gimnazjalnego oraz rozwijanie zainteresowań czytelniczych, angażowanie uczniów w działania i akcje promujące czytelnictwo. Gimnazjum Publiczne 17/26

18 Wykres 1o Obszar badania: Uczniowie odnoszą sukcesy na wyższym etapie kształcenia lub na rynku pracy Nauczyciele podejmują różne działania, ukierunkowane na kształtowanie umiejętności, które są przydatne na kolejnym etapie kształcenia, a w przyszłości także na rynku pracy. Są one adekwatne do potrzeb uczniów i opierają się na współpracy z rodzicami i wieloma instytucjami działającymi w środowisku. Zarówno nauczyciele (tabela 1), jak i dyrektor (tabela 2), wymieniają wspólne realizowane działania, w wyniku których uczniowie nabywają umiejętności przygotowujące ich do kontynuowania nauki na kolejnym etapie kształcenia. Ponadto nauczyciele podali przykłady działań, które najbardziej wpływają na pozyskiwanie przez uczniów tych umiejętności, tj. stosowanie różnych form pracy na zajęciach lekcyjnych i pozalekcyjnych, jak praca w zespole, w grupie, w parach, organizacja uroczystości szkolnych i środowiskowych, podczas których uczniowie mają możliwość publicznych występów i prezentowania swoich umiejętności, kompleksowe wspomaganie uczniów poprzez doradztwo zawodowe oraz kształcenie umiejętności interpersonalnych, zajęcia pozalekcyjne ukierunkowane na rozwój kompetencji kluczowych, praktyczne sprawdzanie się uczniów w różnych sytuacjach wymagających kreatywności i przedsiębiorczości, działania promujące uczenie się przez całe życie, Gimnazjum Publiczne 18/26

19 motywowanie do pełnego wykorzystania swoich możliwości i wiadomości, włączanie uczniów do planowania działań o charakterze dydaktycznym i wychowawczym, organizacja zajęć praktycznych z pierwszej pomocy i nawiązanie współpracy ze Studium Medycznym w Chełmie, udział w konkursach, akcjach charytatywnych, spotkaniach z ciekawymi ludźmi, tworzenie możliwości posługiwania się nowoczesnymi technologiami przygotowywanie prezentacji, filmów, zdjęć, prowadzenie blogów, obserwacja zjawisk, doświadczenia, przygotowanie tematycznych gazetek klasowych i szkolnych, rozwijanie zakresie umiejętności pracy zespołowej poprzez nauczanie metodą projektu, pracę w grupach i w parach. Powyższe działania integrują uczniów, uczą wzajemnego szacunku, właściwych zachowań w miejscach publicznych, podejmowania decyzji, odpowiedzialności i wywiązywania się z powierzonych działań. Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Jakie umiejętności przydatne na kolejnym etapie kształcenia i/lub rynku pracy rozwija u uczniów Państwa szkoła? [WN] (7069) Tab.1 Numer Treść odpowiedzi Cytaty 1 umiejętność uczenia się samokształcenie, współpraca i praca zespołowa, umiejętność planowania i organizowania własnej pracy 2 kompetencje osobiste i społeczne postawy asertywne, umiejętność efektywnej komunikacji, zdolność współpracy, przyjmowanie odpowiedzialności 3 kompetencje kluczowe czytanie ze zrozumieniem, pisanie, myślenie matematyczne (myślenie logiczne i abstrakcyjne, wnioskowanie, wykorzystanie wiedzy w praktyce) i naukowe oraz umiejętność odkrywania swoich zainteresowań 4 kompetencje językowe i komunikacyjne rozwijanie słuchu fonematycznego, uwagi i lateralizacji słuchowej 5 umiejętność aktywnego wypoczynku konstruktywne wykorzystanie wolnego czasu, podnoszenie ogólnej sprawności fizycznej, umiejętność zdrowej rywalizacji i pokonywania własnej słabości 6 praca na rzecz innych udział w akcjach charytatywnych, rozwijanie przedsiębiorczości, empatii Gimnazjum Publiczne 19/26

20 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Jakie umiejętności przydatne na kolejnym etapie kształcenia i/lub rynku pracy rozwija u uczniów Państwa szkoła? [WD] (7069) Tab.2 Numer Analiza Cytaty 1 umiejętności przydatne na kolejnym etapie kształćenia umiejętność uczenia się, czytania, czytania ze zrozumieniem, pracy w zespole, planowania i organizowania, poszukiwania informacji w różnych źródłach i korzystania z nich, korzystania z technologii informacyjno - komunikacyjnych, wnioskowania, kreatywności, asertywności, odkrywania i wykorzystywania własnych talentów/zdolności, przewidywania konsekwencji niewłaściwych zachowań, komunikowania się w języku ojczystym i języku obcym, aktywnego wypoczynku, organizowania czasu wolnego, przedsiębiorczości, niesienia pomocy innym ludzi, empatii, autoprezentacji Gimnazjum Publiczne 20/26

21 Wymaganie: Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych Stan oczekiwany: O sukcesie współczesnych społeczeństw decyduje zdolność do współpracy. Aby jej uczyć, nauczyciele powinni działać zespołowo, organizując procesy edukacyjne, rozwiązując problemy, prowadząc ewaluację, ucząc się od siebie nawzajem. Służy to podniesieniu jakości procesu uczenia się uczniów oraz rozwojowi zawodowemu nauczycieli. Poziom spełnienia wymagania: C Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: Nauczyciele współpracują ze sobą w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych, a wprowadzane modyfikacje wynikają z zespołowego podejmowania decyzji. Współpraca nauczycieli nie dotyczy ewaluacji ich własnej pracy, ale wspólnie realizowanych działań edukacyjnych i wychowawczych. Obszar badania: Nauczyciele, w tym pracujący w jednym oddziale, współpracują ze sobą w organizowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych Wszyscy nauczyciele, w tym pracujący w jednym oddziale, współpracują ze sobą w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych. Z wypowiedzi dyrektora i przeprowadzonego badania ankietowego nauczycieli wynika, że wszyscy z nich są zaangażowani w pracę funkcjonujących w szkole zespołów (wykres 1w). Organizacja ich pracy sprzyja powszechnemu uczestnictwu nauczycieli w różnych formach pracy zespołowej w zakresie planowania i realizowania procesów edukacyjnych, np. nauczyciele wspólnie wybierają programy nauczania i podręczniki, planują wyjazdy, wycieczki, działania profilaktyczne oraz wychowawcze na dany rok szkolny, planują i realizują wewnątrzszkolne formy doskonalenia zawodowego, zespołowo opracowują procedury szkolne, regulaminy, wspólnie przygotowują uroczystości szkolne, a także korelację międzyprzedmiotową. Nauczyciele podczas swobodnej rozmowy po obserwacji zajęć, jako elementy lekcji wynikające z ustaleń z innymi nauczycielami uczącymi w klasie, wskazali: wypożyczenie pomocy dydaktycznych, np. z biblioteki czy magazynu sportowego, sprawdzenie plakatu pod względem graficznym i pisowni, wykonanie prezentacji multimedialnej na temat słowotwórstwa oraz omówienie tradycji i zwyczajów związanych z Wielkanocą w powiązaniu z dekoracjami świątecznymi oraz informacjami o zdrowym żywieniu. Gimnazjum Publiczne 21/26

22 Wykres 1w Obszar badania: Wprowadzanie zmian dotyczących przebiegu procesów edukacyjnych (planowanie, organizacja, realizacja, analiza i doskonalenie) następuje w wyniku ustaleń między nauczycielami Wprowadzane w szkole zmiany procesu edukacyjnego wynikają z zespołowego podejmowania decyzji. Zdaniem dyrektora, cyt.: największą zmianą w ostatnich latach była zmiana dyrektora, wprowadzenie nowych zasad realizacji procesu edukacyjnego, procedur, zmian, które nie wynikały tylko od dyrektora jako jednostki, ale najczęściej wynikały z potrzeb, były analizowane i akceptowane". Ankietowani nauczyciele wspólnie z dyrektorem poinformowali, że w wyniku wspólnych ustaleń z innymi uczącymi dokonali zmiany polegającej na realizacji projektu edukacyjnego w klasie I (15% wskazań nauczycieli), wprowadzenie konsultacji z nauczycielami dla rodziców (46% wskazań nauczycieli), wprowadzenie procedur i regulaminów (61% wskazań nauczycieli) oraz monitorowanie realizacji podstawy programowej (69% wskazań nauczycieli). Oprócz tego dyrektor dodał, że zespołowo podejmowane były także decyzje dotyczące programów nauczania i podręczników oraz sposobu pracy szkoły (nauczyciele zgłaszają wnioski z pracy poszczególnych zespołów, analizują formy wsparcia, planują działania, modyfikują kontynuowane projekty, np. Gimnazjum Publiczne 22/26

23 w - f z klasą). Również z wypowiedzi nauczycieli uczących w jednym oddziale wynika, że wspólnie doskonalą procesy edukacyjne w tej klasie. Jako przykłady zmian wprowadzonych w efekcie wspólnych ustaleń, podali: zmianę programów nauczania i podręczników z geografii, dostosowanie metod postępowania wobec ucznia do jego sytuacji rodzinnej i emocjonalnej oraz organizację zajęć edukacji dla bezpieczeństwa w klasie I. Obszar badania: Nauczyciele wspólnie rozwiązują problemy, doskonalą metody i formy współpracy Nauczyciele wspierają się w pracy z uczniami, a współpraca ta przynosi spodziewane rezultaty w rozwiązywaniu problemów. Nauczyciele wspólnie rozwiązują problemy oraz doskonalą metody i formy współpracy. Korzystają także z pomocy innych nauczycieli podczas rozwiązywania problemów wychowawczych, realizacji projektów, organizowania uroczystości szkolnych, konkursów, wycieczek, wymiany doświadczeń i pomocy dydaktycznych. Nauczyciele najczęściej wspierają się w pracy z uczniami poprzez: dzielenie się nabytą wiedzą na szkoleniach, wymianę doświadczeń, pomocy dydaktycznych i testów, wspólne organizowanie i prowadzenie działań (wycieczki, konkursy, imprezy), obserwacje lekcji koleżeńskich, przekazywanie informacji o uczniach i zespołach klasowych, wspólne planowanie działań lub opracowywanie materiałów. Nauczyciele wskazali także przykłady efektów udzielanej sobie wzajemnie pomocy: organizacja imprez szkolnych, takich jak: andrzejki, choinka, Dzień Chłopaka, dyskoteki, integracja różnych grup wiekowych, rozwiązywanie problemów wychowawczych z udziałem pedagoga, skuteczne rozwiązywanie sytuacji konfliktowych, poczucie bezpieczeństwa wśród uczniów, organizacja wyjazdów, wyjść i wycieczek (pokazy z fizyki, piknik naukowy, lodowisko, pływalnia, konkursy z bezpieczeństwa, miasteczko drogowe, kino), zorganizowanie akcji Sprzątanie świata oraz ferii zimowych. Lekcje są wzbogacane i urozmaicane wytworami przygotowanymi przez samych uczniów, rozwijane są ich zainteresowania, wspólnie organizowane są akcje charytatywne, np. "Pomóż Dzieciom Przetrwać Zimę", zbiórka darów na rzecz Domu Dziecka, wykonanie ozdób choinkowych, pisanek, ozdób wiosennych (dekoracje stołówki, holu i wejścia do szkoły). Obszar badania: Nauczyciele pomagają sobie nawzajem w ewaluacji i doskonaleniu własnej pracy Współpraca nauczycieli nie dotyczy ewaluacji ich własnej pracy, ale wspólnie realizowanych działań edukacyjnych i wychowawczych. Wszyscy nauczyciele deklarują, że prowadzą ewaluację własnej pracy, jednak ponad połowa z nich robi to wyłącznie w sytuacji, kiedy dostrzega jakiś problem (wykres 1j). W ciągu ostatniego roku ponad połowa nauczycieli poddała ewaluacji nabywanie przez uczniów wiadomości i umiejętności określonych w podstawie programowej oraz stosowane metody pracy (tabela 1). Wymieniane przykłady nie odnoszą się do ewaluacji własnej pracy, mają charakter ogólnikowy, a większość z nich to pojedyncze wskazania. Należy także zauważyć, że mimo deklarowanej współpracy pomiędzy wszystkimi nauczycielami w procesie oceniania własnej pracy, ogranicza się ona w większości przypadków jedynie do wspólnej analizy (7 z 13), a pozostałe przykłady współdziałania w tym procesie mają charakter sporadyczny (wykres 1o). Nauczyciele zapytani o to, na czym polega współpraca podczas ewaluacji własnej pracy, najczęściej wymieniali działania prowadzone w szkole w udziałem innych uczących. Gimnazjum Publiczne 23/26

24 Wykres 1j Wykres 1o Gimnazjum Publiczne 24/26

25 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: [jeśli tak] Jakie elementy własnej pracy poddawał/a Pan/i ewaluacji w ciągu ostatniego roku? [AN] (6925) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 13 Tab.1 Numer Treść odpowiedzi 1 metody nauczania 2 efekty podejmowanych działań wychowawczych 3 stopień realizacji podstawy programowej 4 stosowane formy sprawdzania wiedzy, sposoby oceniania 5 umiejętność motywowania, inspirowania uczniów 6 wyniki egzaminów próbnych 7 konkursy szkole, pozaszkolne, zawody sportowe 8 wyniki klasyfikacji śródrocznej i rocznej 9 diagnozy wstępne 10 działania profilaktyczne 11 efektywność własnej pracy 12 przygotowanie uczniów do konkursów 13 wykorzystanie arkuszy OKE na zajęciach 14 minimakna liczba godzin na realizację podstawy programowej 15 rozumienie przekazywanych treści 16 sukcesy uczniów 17 adekwatność wymagań do potrzeb i możliwości uczniów 18 stopień wykorzystania zalecanych sposobów i warunków realizacji podstawy programowej 19 wyniki egzaminów zewnętrznych 20 adekwatność osiągnięć uczniów do ich możliwości 21 organizacja spotkań 22 pisanie notatek i sprawozdań 23 IPET 24 ewakuacja 25 nabywanie wiadomości i umiejętności 26 szkolenia 27 wyjścia, wyjazdy, wycieczki, imprezy 28 lekcje otwarte Gimnazjum Publiczne 25/26

26 Raport sporządzili Dorota Adamczyk Elżbieta Wołczuk Kurator Oświaty:... Data sporządzenia raportu: Gimnazjum Publiczne 26/26