Uh A - OÎruAÛÛ, / h Om a. I Jft'tfavdöjp.

Transkrypt

1 Uh A - OÎruAÛÛ, / h Om a oj -U Sf - J L t S f CL/VC ^ (jkstlavu O u I Jft'tfavdöjp

2 XV\i\, /I A \ % 4

3 ROZMOWA DRUGA P A N I D E SUR A NR A Z Ę z N I K M E T O P E M, o Okolicznościach Za Granicą. teraźnieyfzych

4 O S O B Y. Pani -de- fur-anrazc. Nikmetop, Faworyt i Fotumfach,

5 P A N I D E - SU R - A N R A Z C. OZ u ksta iię (lało!... Miał bydź u ranie móy Nikmetopcio, a ia go od godziny próżnie tylko wyglągaiąc, ufycham z nudności i niecierpliwości, przyrodzoney pici nafzey Wokahlub poplótł mi duby, trzy po trzy, tak dalece, źe chcąc co złożyć, iedno fię drugiego nie trzyma Waham fi ę między nadzieią, a boiaźnią. Tu ziedney (trony gniew mię do zemfty pobudza, z drugiey zaś polityka, powolnie poftępować każe, aby ną zawsze interefsow w Polfzcze sobie nie popsuć, ( wzdycha ) Ach! w tey to Polfzcze, którey fam owładną bydź iuż rozumiałam (ię Panią O Grthlektafiu Grebltkiafiu! póki ty między temi Sarmatami bawiłeś; póty i Tron i Naród przed moim uginały fię berłem. Wfzyltcy mię kochali, i bali fię oraz. Jam rozdawała urzędy przez niego, iam potępiała i gubiła kogo mi fię upodobało, iam nawet do lego ftopnia powagi była iuż przy- A s

6 szła, źe nawet i rozwody były w mey mocy.ty to Grebltktafiu! i Nikmetopie\ inoią utrzymujecie fiawę. O w y dwa fijne filary wiwlkości naszey! potomność imiona wasze uwieczni, i zuszanowaniem wymawiać ie będzie(uxyśh ) Ha!... bądź co bądź muii to wfzyilko w dawne wrócić fię kluby, choćbym iefzcze i tyle we dwoie ftraciła... Wokahiub milczkiem fiedzący, nie przerażający białkiem powagi fwoiey umyflow dawniey lękliwych, winien temu wszyflkiemu, że Polacy widząc iię bydźtrocha wolnie wypufzczonemi z wodzy, bryknąwszy gwałtownie, wyłamali fięzupełnie. Wiem iawiem, kto to fię do tego przyłożył nayfilniey, aby zpcd moiey władzy wybić fię,! gdybym mu tylko mogła fię odlłużyć. On to wszyltko do góry nogami przewrócił. Wresztcie i Wokahiuba winować nie można, gdyż on dofyć wierności i pilności fwoiey dał ku mnie dowodów. Pamiętam ia dobrze, co on dokazywał w Stambule. Tak to okoliczności fię zbiegły iakoś, ale

7 ale te wkrótce przeminą. Polacy, iak pomału zatapiali fię w nierządzie, a naftępnie psuli ; tak też pomału będą i z niego dźwigać fię. Są tam ie- 1'zcze przedavne dusze, te będą przeszkadzać, tamować exekucyę. intrygować, grozić, narzekać i uftnie i pifmem na ut aconą wolność, tak tedy, gdy nafza przędn a Straż rządzić fię będzie, my upatrzywfzy porę, lup cup po nich, i daley wnogi. Alboż to zawsze ieden Król u nich panować będzie, i tyle kochaiąay fwóy N aró d? Trzeba tti temu zaradzić. Gdyby tylko Nikmetop przyfzedł iak nayprędzey... Ale właśnie otoź i on idzie, tak ieft... on... zradoicicj, ) Ach! móyże ty Nikmetopciu! póydź póydż podporo moia, niechay ci wieniec własną mą ręką utkany włożę na głowę. Pośpiefzay- e Pogromco Turków przebrzydłych, tobie wszyftko winnam, tobie też wdzięczność należy, o którą dopomnieć fię zawsze masz prawo. N ikm eto p Nic nie uczyniłem wię- cey nad to, co mi wierność i obowiązki

8 * * * zki kazały. Jeżeli zaś układy moic fpełnią fię wlzyftkie: to pozorna grzeczność całą Europą zatrzęfi«, a naybardziey nie (kromnym, i zuchwałym uczuć da fię Sąfiadom, którzy cenić łalk im świadczonych nie umieiąc, płocho wzgardzaią niemi. P. De-sur-anrazc. Pomówiemy my o tym, borni to diable tęgi klin W głowę wbiło, ale nayprzód móy ty Nikmeptociu kochany! powiedź mi co też z temi brodatemi Muzułmanami zrobiłeś?.. Y czy daleko iefzcze do Stambułu?... Bo ieżeli tak ieft ( o czym nie wątpię ) iak czytam raporta, to podobno naszemu KorJłantynkcwi, Konjlantynopol bez ochyby fię doftanie Nikmetop Ani wątpić. Pani iefzcze fama całey Europie rozkazywać będziesz Moia w tym głowa. P. d e- sur anrazc Przecież, cóż tam naynowszego z temi BilTurmanami zalżło?. Czy nie ma iakowych przefzkod?. N ikmetop. Przeszkód?... C z zadziwieniem żadnych, wypędziemy my

9 * * my go z Europy podług naszego u- kładu, Sąfiad nasz wiernie nam dopomaga Ma on prawda, w tym fwoią fpekulizacyę, ale tę czas poźnieyfzy okaże, fprobuiemy my i z nim za czasem, kto z nas mocnieyfzy?.. Tego nam tylko potrzeba, abyśmy nafze granice, do iego granic zbliżyli, azreiżtą wfzyftko iię dobrze u- kończy. P. d e -sur- anrazc: Czemuż niepowiadasz mi, co też Turczyn myśli? N ikmetop: Turczyn?... Jak on ma myśleć, kiedy on myślić nie umie? Turczyn, ieit to woflk, z którego co chcieć to można ulepić. Siedzą mu tam łepscy na karku, a ci, udaiąc ku nam zawziętość, z nay większą nieprzyiaźnią złączoną, łudzą ich pozorami, a iwoie i nasze dobrze interefsa kieruią. Turczyn, a Polacy, fą to dway Bracia rodzeni. WTzyftkiego u nich za pieniądze doftanie Alboż to Pani myślisz że wszyftkie Fortece dobyte zoftały orężem?... Był tam prawda i oręż, ale wprzód złote za* sa

10 tf * * sadzone miny, które wyfadzaią Bendery. Względem tego cośmy na tych nie umiejących fię rządzić Pohancach zdobyli, wspólne z Auftryą: fpodziewam fię, e nie tylko Orsowa, ale iwfzy ftkie zdobyte w Kroacyi mieyfca przy niey zoftaną. Belgrad zdemoliuie fię, i wróci fię Turkom nazad, aby go ła tw e y było opanować potvm, a może i Serwii kawałek dla ułudzenia go. 'Chocim do czasu między nami zawarcia ugody, w reku Auftrui zoitanie, a potym kto wie czy nie tąk.iak Kiiow, od nas na dwa lata wzięty., wróci fię Pol Czcze? My zaś zyikamy potwierdzenie Krymu, Oczcikow, z 1C ołofzczyzną przy nas zoftanie. Oczaków wzmieniony, i Kinburn, Panami nas morza Czarnego, anaftępnie i Stambułu zrobi. A nie licząc tego coś my zdobyli, nadto ieszcze kofzta woienne zatumaniony Turczyn nam wróci. i*, de-sur- anrazc. Anglig zaś i JPruJJak, iak fię w tey okoliczności anaydą?.. N j-

11 Nikmetop. Tak, iak i zawsze. O- ni razem, i iedno z nami myślą. U- daią kolory, rzucaią podrą hy. u- zbraiaią Flotty, werbuią Maytków, zgromadzaią Woyfka, lecz to fą wfzyftko ma baki, tak na Turka, iako też i na Polaków i ufzcząrie. O- ni zbałamuceni i ofzukaru myślą, że Prufsak na pomoc póydzie Turkowi, lub Anglik: JBayka i wielka bayka mówią oni, Angl.-k póydzie tia M ojlu b, Anglik maiący znami ty le i?teiets w handlowych, nigdy nam Nieprzyialem nie będzie, Prufsak zaś trzymaiąc fię oraz ułożonego fyfte um tu fwego, patrzy tylko, i krąży żeby gdzie co urwać. Szkoda. ale ar h! i iak wie ka fzkoda, że ile nafze planty wfzyftkie, nad któremi łby fobie zapaliliśmy, wiednyirt dn u p rwały. Oy co zakpił z as, to zakpił! któżby iię był fpodziewał, ale mc to iefzcze. Już tedy Turczyn nasz, Prufsak tak mu da fukurs, iak dał Szwedowi, bo gdy Szwed pokoy znami iuź zawarł,

12 warł, on W ten czas, Kuryera natychiniafi; pr/yflał z zaręczeniem o blilkim iukurfie i to to daio okazyę mówienia, że Kurer ów umyślnie o witrji go. byl utrzymywany. P. d e s u r - a n r a z c : Toiuż Turczyna lię nie boiemy, Piufsak i Anglik iedno z nami trzyma, o Polakach pomyślemy, ale pytam fię, co my będziemy robić z Francuzami? N i k m e t o p : Co?... to co dawniey z Polfką, kiedy Polacy tak byii oddzieleni od Króla, iak dziś Francuzi rozerwiemy, i podzelemy fię. JZrobiemy: Alians poczwórny między nam i, Aujtryą, Szwedem, i Prujtikiem gwarantując lobie wzaiemnie fwe Kraie. Cesarz tedy weźmie Francyi, od Cefarza kawa! zarwie Prufak. albo od Poiiki, Gdanjk, Toruń i Poznań, od Prufaka my, Szwedowi damy zakweityonowany kawał Kraiu, a 8d,V% temu na fz emu łaikawemu rozrządzeniu fprzeciwiać chciano : tedy my na czyniącego opór tak iak niegdyś na Jana Kazimierza uderzywszy razem ze wszyftkich ftron, łatwo

13 * * * two go wyprawiemy za Francuzem i Turkiem. Y dla tego to, te Neąocyacve w Szyjlowie, z lalki Króla Pol- Ikiego dnia 3. Maia zerwane, w Bu. karetcie z naywiękrzyrn robią fię pośpiechem. a to ranafzą ftronę. P. DE-SUR anrazc: Wiele też my ludzi w czafie tey woyny mogliśmy utracić? aby wiedzieć wiele nam zarwrć od Sąfiada Kraiunależy, abyśmy nadgrodzili to fobie. N ikmetop. Wszyftko może więcey trocha iak 300,000. licząc iuż to morikie i lądowe potyczki. Szued ten opętany, choć mały, ale żwawy, nie mało nam ludu wygubił, Gwałtem mu fię chciało opanować Ptterzburg nasz choć tonaiego gruncie) mocą flufzności i oręża zdobyty, a- le nie dokazał tego i nie dckaże nigdy chyba uchoway Boże! gdyby fię iakowy Dym itr, albo Puhaczew w Molkwie znaleźli, którzyby bunt podnieśli ; co trudna i niepodobna do wiary. P.

14 P. de - sur- an r azc: Nie mów tego móy kochany Przyiaeielu dwa, razy wizyftko to łatwo bydź może Naród nasz, lubo władzy fwey ieft ślepo pofłufznym przez boiaźń ; atoli gdy ieft pobudzony od kogo, nie łatwo da fię ufpokoić. Naród nasz w eszże, że nie ieft wiernym i llaiym. Pamiętasz, z hiftoryi co zrobił z Dymitrem., co z SzwjJkiemi, co z Piotrem co i Iwanem 2. a iakże tak daleko iemu zaufać możefz?.. Ja lama lubo wiem że ieft przywiązany do mnie, a iednakże nieraz wfęom demie famo o tym: ferce rnoie i dufzę całą napełnia nieznośnym żalem, i na w ikr oś obawą przefzywa, truiącą moią fpokoyność. N ikm etop. Niech fię Pani nie lęka bynaymniey. Nienaywięceyby albowiem ten rokofz choćby iię i wfzczął teraz ; mngł fzkodzić. Jabym go w momentcie przytłumił. Tyle albowiem mam fpofobów, tylu Przyiaciół tyle mocy, że ani mi otym iię przyśni. Bo któżby u kata ten ten rokosz P

15 * * * podniófl. Nie Szlachta, botoniepol- Ika, krociówunas Królików niema, Szlachty od Seymików odfuniony, iedna wiara, i iedney podległa Kraiowey władzy, Imperatorów obierać nie będziemy, Seymow krzykliwych i Seym ików nie mamy, Popisów nie znamy, Panowie u nas na!i, Kozaków po dwa albo i 3, 00. ne trzymaią, za granicą nie konfzachtuią, bo wiedzą co za to. iaki Jeft rząd, zły czy dobry lłui hać muszą, a ieżeli nie, to natychmiaft... Czemuż to?. bo prawa Exekucye maią i nie maią w fobie tyle furtek i dziur ( ile Polikie w tyfiącznych foliałach porozrzucane, ) zoftawuiących drogę do ucieczki mocnieyfzym. Manifeitować fię u nas me wolno, burzyć lud, i podmawiać nie uda fię tak łatwo, co nasz Gabinet uradzi, teg;o Zagraniczne Potencye nie wiedzą, nie mamy tyle nawet powodów ile wpolfzcze do Scyfiyflyi, a cóż iefzcze do poiedynków!...w olno w Polszczę na Króla krzyczyć, łaiać

16 łaiać go, nazywać Uzurpatorem, T y ranem,. odgrażać mu Rekonfederacyą... pifać do niego n e nayflodfze iifty. Wolno na Sęifyi do paiafza zrywać fię i cifnąć do Tronu... Wolno Marszałka równać z Adamem, prawda że dla nich nie nadto potściwym, lecz co dla nas to aź zawiele uflużnym i wiernym, u nas zaś, nic tego czynić nie wolno. N iech no by kto w Kraiu nafzym Pani! twóy honor fzarpnął, aby naymnieyszym Rowkiem, to bez względu na iego ordery, chociażby ich miał i t^ie, co Mężyków nie gdyś ; pakuy go d o... a potym marsz... i koniec. A zatym, możesz bydź Pani beśpieczną, i zapewń fię, że bunt bydz u nas nie może, chybaby ale... nie... P. de - sur - anrazc. Hola!. hola! ftóy! rozgadałeś fię aż mię iuż ufzy bolą, a pamięć wlzyftkiego bie moż e Dobrze to iełt, że bunt bydź nie może, ale na przykład w Polfzcze, bo mię mocno Sąfiedzka ta Potencya, k tó -

17 którą ia niezmiernie kocham i mam w codzienney pamięci obchodzi, czy nie mógłby wyniknąć, gdyż bunt wzniecony w tym Kraiu, zamiefzałby go niemało. N ikmetof: Ani fię można fpodzlewać. Dawniey nie co mcżnaby łatwo tego dokazać, ale teraz trocha zatrudno. Władza nafza nad Duchowieńftwem, riauczaiącym proftotę nienawidzić fwoich Panów, nie fzanować Króia fwego, lecz Panią, każącym dla fanatyzmu ducha nabrania chodzić do Pieczar Kiiowikich ; iuź zupełnie zniefioną zoftała. P. d e - sur - anrazc. Czy im diabli dali fię poznać na nafzey fztuce, i przerwać łańcuch, któryby ich pociągnął pod berło nasze Ale Ale powiedź no mi Nikmetopie, bo ty zapewne lepiey pamiętafz, którzy to dla mnie w podniecaniu buntów w Polfzcze naywięcey pracowali, bo ich cnota bydź nie powinna bez nadgrody, a ieżeli ci nie żyią, to ią na Potomków ich zleię, do dzieł zachęcaiąc podobnych. N i-

18 * *k i3«nikmetop: Prze-) rokiem iefzcze 164S bywały w Ukrainie rozruchy, lecz do nich pozor Religii nie wpływając, nie czynił ie ftrafznomi, my dopiero doradziwf/y Chmielnickiemu Kozakowi z Chmielnika rodem, pokryć bunt maiką Religii; dokazaliśmy tyle, iż Pola' ów, włafnymże ich oiłabii śmy o.ężem Po Chmielnickim, D o - rofzeńko figle im piatai. Piotr W ielki przyiaźnią z Augujłem II. ich Królem, do nas Prawojławnych, lud ich pociągnął Kozacy za Lefzczyńfkiego pi tym fpuílofzyli Krayich, i nafzev Carowey Annie Iwanownie poddali fię Poźniey Koninfki Bifkup Mohylowjki wiernie wafzemu Wieliczenftwu uflugiwał, ten chociaż był rządu Polikiego poddanym, był iednakże nafzemu Synodowi podległym, a Polaków zdraycą. Uczniem Konińfkiego roku zoftał Sadkow/ki dzifieyfzy Archimandryta Stucki, a Pollki N iewolnik. P. DE - SUR - ANRAZC; Kto?.. Sadkowjki Bilkup?.. N i-

19 Nikmetop: Takieft; Sadków [ki ów topotśdwy i wierny fluga, który i dziś iefzcze w arefztcie od Polaków trzymany, niemało i tak ubogi Skarb ich kofztuie. ja przyznam fię, że gdyby tak u nas kto zrobił. oho!.. iuż dawno z tamtym powitałby fię światem. bo natychmiaft... Ale dobrze Niech go trtymaia, niech karmią, a iak tylko wypufzczą, to on zapalony zemftą i gniewem bardzo nam dogodnie uiłuży Lecz wracam fię do Ołob zaftużonych : w roku Harko Setnik Zabotynjki daley Żeleźniak, Tymeńko, Bondarenko, Gonta, Szydło, i Zurba, biorąc od nafzych Popów błogofląwieńftwo. Polaków włafnąż ich bronią, to ieffc : włafnemi iiłami nifzczyli. Było tam prawda nieco i naszych dla do dawania im fcrca, i zagrzewania do tak chwalebnych czynności. P. de - sur - anuazc: Pomyślę ia o nadgrodzie dla włzyftkich wzmiankowanych, pełnych zalługi Mężów, B lecz

20 lecz naypierwey należy o Sadkowfkim pomyślić (' myśli )... Już nasz Sadkowfki iuż wolny a ci co go ofadzili, la uwięzieni. N ikmetop : A to iakim fpofobem? P. d e - sur - a n r a zc. O to tym wy. wykommenderuy ioo. ludzi albo i całą rotę do Warfzawy, niech drzwj wyłamie, Sadowjkiego wypuści, a tam tych Zuchwalców pobierze. Nikm etop : Q z zadziwieniem ) Co Pani mówisz? ioo. ludzi, dziś i tyfiącom opieraliby fię. Już minęły te czafy gdy Greblektas i Pernin tam famowładnie rządzili, SeiTye zagaiali i folwowali, Uniwersały wydawali, Senatorów Poflow i Eifluipow w a- reszt brali, i w śrzód Stolicy, na wiekfzą Polakow wzgardę, a okazanie naszey potęgi z niemi przeieżdzali, i tym fpofobem aż do nąfzey prowadzili Ziemi. Seym teraźnieyszy, oy S co Seym to Śeym! a naybardziey

21 -5c $ dziey w nim ktoś... ha!... nu.... C z zajianowitniem fie ) wszyftkie nafze nayzbawiennieyfze dla Poliki proiekta, poprzewracał, i popsuł. P. d e - sur-anrazc. Czemużeś temu takiemu Seymowi nie przefzkodził?.. N iketóp Chciałem ia mu przefzkodzic, ale coż!.... SadkowjH iuż by i utkał osnowę, lecz ią porwał Radziw iłł, apotym te Diabetik e Kommisfye Cywilno - Woyłlu w e Co też o- ne mi krwi popfuły ; tkwią mi dobrze v/pamięci, i dlatego, każę ie zaraz poznoiić, iak tylko łię ułatwię cokolwiek. P. DE - SUR - ANRAZC. CÓŻ SoMowfki robił P. N ikm etop. Sadkowfki przymufzony, wykonał Królowi na wderność przyiu-gę w Fulczyme, którę nafi Annihilowali Teologowie, Mooaityr i Mo

22 * * * Motroneńfki, z Monailyrem Niemierowfkim', -ed-sadkowfkiego poświęconym, utrzymywały przez baby Czernice, ściiłey korrefpondencyi feltreta. które Popom kilkunaftu w lylanaftyrarh będącym, Markietanom, i fpowtadaiącym fię, kommunikowali. Mai kietani pod pozorem handlu broń rozwozili, i ruble, udzielaiąc ich Popom dla rekrutowania ochotnika. Nafi ludzie, mimo zakaz, weszli ieiednakże do Polfki, i przez nią pod imieniem Pogończykow od zdechłych wołów pozoftałych ; wynofząc więcey niż do 10,000 goli i nadzy przefzli na Wołofzczyznę, widząc poczynione zagrody, i pomieszani między Pułki dla kompletu zoftali. Dzieńieden wcałey Polfzcze do tego chwalebnego dziea był wyznaczony, i czekano tylko iefzcze zbiegu okoliczności pewnych. P. d e - sur a n r a z c. Polacyż to nic na to nie m ó w ili? N *

23 N ikmetop. A gdzie tam nic! Rezonor darłfię ile miaf duchu Ratuy- cie Re! zginiecie, lapaycie wieszctycie. Bunty Ją, lud jię zmawia i kupi. Mar kici ani noże rozwożą i pieniądze, pofelaycie woyfuo, powiękfzaycie ie iak naypredzey, każcie Poddańjiwu broń poodbierać, przyfięge na wierność wykonać, Attamanow i Sotnikow po ujlanawiać, Uniwersały wydaycie, gdyż iuż ogień tli, ale nie day Boże aby wybuchnął! Rezonora zdanie poparł Upoinir i zaradzono wfzyftkiemu. P. d e - sur- anrazc. Kiż kaduk tyle wydawfzy pieniędzy, i nic nie zrobić ; a wizakże tam tylu było Przyiacioł! N ikmetop. Y cóż ztad że byli? byli ale nic nie mcgli. Mruczujlaw krzyc z a ł, halafował, dowodź ł że buntów niema, że on o nich naydokładniey wiedziałby, Dumnopęd utrzymywał podobnież, robiąc Partyzantów, ci zaprzeczali buntowi również, lecz cóż? mniey

24 * Si Ht mnieyszą będąc daleko ftroną, przegrali, wydrwiono ich, wyfzydzono, wyftykano palcami, wypafzkilowano, a to tak iaiece ; że aż Mruczyjław zac-horowawfzy; na kuracyę wyie.bai, gdzie bawiąc do tych czas, iak może tak naf e interefia wspiera, to przez lifty do Przyjaciół, to manifefta, to przez podf epty, &c.. Y przyfięgam nato co ieit nayświętlżego, ze gdyby wfzyftcy tak Pijacy czynili, to iuż dawno nazad bylibyśmy ich Kraiu Panami. P. dic-sur- anrazc. Y tak, teraz iuż ich zamieszać niemożna? N ikmetop. Niemożna, ani fię fpodziewać, nawet moie dobra, które na pograniczu kupiłem i na które zaliczone pieniądze, z połowy lasów famy h iuż wybrałem, a refzta mi w całości Zoftaia, nie pomogą teraz, choć to tam Naszowiercow ieft ftaywieycey, bu yyfzędy wieika oftrożność.- P.

25 * & * P. d e- sur - anrazc. Ale ich Duchowieńltwo, nas?ey Prawojławnfy Wiary trzymaiące iię, Zoltanie bez władzy? Ńikmetop. Zaradzono i temu, a Duchowieńftwo, filnie przywiązano do fiebie. Król co to tyle nam figlów i p fi kufo w płata, z Marszałkami, i przy wiązanemi do Kraiu, zgromadzili Synod, na tenże Synod, wyznaczyli Kommifiarza od fiebie Zjechało fię Duchowieńftwo, i uradziwfzy to wszyltko co im i Kraiowi ieft dogodnego, zaprzyfiąglfzy wierność, z naywiękfzym ukontentowaniem roziechało iię do domów. P. d e * sur - a n r a z c. Naucz że m ię teraz, iakby tam fię można do nich nam wcisnąć?. Ńikmetop. ( Wzrufzaiąc ramionami) prawdziwie nie wiem. P.

26 * * * P. d e -sur- ansazc. A wfzakżeśpifal do mnie w liście, abym lic nie martwiła, gdyż masz śrzodki przez ktf re wfzyltkiemu zaradzić potra' N ikmetop. Prawda, że pifafem; lecz układ ten na papierze tylko zoftauie, Ikutek zaś chyba w nadziei. 13 -ten 3ci Maia! boday go w Kalendarzu me było!- dzień ów dla r;as fatalny przez determinacya Króla, i Polaków ftrąfzny, wfzyftkie nam przeciął ogniwa. Ci^którzy mi podchlebiali, i których a obfypywałem łaikami, íkuhwl'zy fię chodzą, atyiiące im myśli próżnych fnuią fię tylko po głowach, plotą regularnie, aby my zdrowi, będzie to inaczey, ale ia nie wiem iak?.. Kroi przyfiągi na utrzymanie Konity tur.yi. JVXarfzałkowie, Poiło wie, ( wyiąwfzy tylko nie których w takiey proporcyi, iak 2. do iuo. Magiftratury wlzyitkie i Woyiko całe. Straż i PoJ

27 Pollicya dobre i byftre maią na wfzyftko oko, Sądy Seymowe u, hwalone, deklaracya przy cńcu Konftytucyi umieizczona, a to do Diabla nie żart, bo lak iednemu i drugiemu gaiku zleci, to ref ta w kat. A cóż dopiero mówić o Mianach wfzyftkie za Królem, i Konftytucyą ubićby fię dafy, każdy JVliefzczanin.przyiięga na wierność, z obowiązkiem kupienia broni, uczenia iie Woyikowości, aby w potrzebie ftanąć do boiu i odpor dawać mogli. Burza tam niektórzy burzą, iak mię wieści dochodzą, ale to bydź nigdy nie ioże boby Szewcy nawet ich kopytami wy tłukli. P. de-sur-anrazc. A Szlachta co też po Prowincyach myśli?. N ikm etof, Szlachta? zw yczaynie rezonuią przy kuilu tak iey ktoś uszy nabechtał, lecz i tatyleieft podzieloną w sobie, że ci fami którzy fą za

28 ' * * * tą uchwałą, tych wszyftkich przeciwnych wyduliliby do razu. P. d e -sur- anrazc. Napr^ykład też, czy nie moźnaoy poiłać do tey Nepomucenki Elekt równy z kilkadzięfiąt tylięcy ludzi w komplementa? N ikmetop. Y to fię nie uda, bo iuż 1 Kurlandya z naszey wyrwała fię garści, Xiąże, Szlachta, i Mieszczanie, Wierność zaręczyli z połhjfzeńftem, i broni nawet dcftawili podobno nanafze karki, kt-ra byłaby, zapewne zaoftrą, bo Zagrzana miłością Oyczyzny, i zapalona zemftą. Drogi nam są pozamykane dopolfki, która nas naywiększych fwoich zawsze Przyjaciół za nay więkfzych dziś poczytuie Nieprzyiaciół. P. d e - sur-anrazc. Prrzeklęte te przebrzydłe Muzułmany, co oni dla nas zrobili, wolałabym /była nigdy 2 niemi nie woiować w tym czafie. Ni*

29 * * * N ikmetop. Jeden efzcze pozoftaie natn sposob, robić iak naywi' r ey cichaczem partyi, a głośno oświadczać hę z przychylnością, i grzecznością. kiedy zaś Infantka lat d-ydzie, pr /y -applikacyi, można fię f a. hs. koda ze iuż me mn e! J frasać o iey przyiaźń, a tę pozyikawszy i złapawszy w posagu Koronę; potyni iey nie wypuścić iuż z garści. P. DE SUR an r azc. To ząpewne i Aoitrya, i Prusak tegoż dopinać zechcą? N ik m e t o p. Bez ochyby, g d y ż Polakom iako Oycom kłaniać fię o Córkę, a ieszczp tak bogatą; wszytfcy muiiemy. A potym ią zcapiwszy» przy pomniemy lobie, że Czechy i ffltsgry fukceiłyą, doftały fię domowi Auftryackiemu. P. d e - sur- an razc. Co ia to tego nie uczynię, abym lię kłamać im miała, cóż to?, czyliż iuż ieftem bezfilna

30 * * * ii Ina bym ich przymufić nie mogła?. Wszakżem ieszcze (ię gwarancyi czyli opieki nie zrzekła, leszczem ich czynności nie potwierdziła mogę śmiało, poftawiwfzy j 00,000. świadków pod bronią, popierać moie prawa, N ikm etop. Jużem Pani mówił, że ci Świadkowie im tak ftrafzni iak I 775- roku nie będą. Wszyftcy wzięli fię wfpónie za ręce, i e.inym oddychając duchem, dali fobie zahaiło: Vaincre au mourir. P PTS-suK-anrazc. Co to to nie dobrze póydę no ia Jednakże pomyśle, czyli między te ręce wlawszy złota, nie ra ina by ich rozdzehć, a resztę dokażę przemocą, tyle maiąc Woyika. N jkmetop Prawdę mówiąc : iuż go wiele ubyło, naybitnieyfzy Żołnierz poległ, a Rekrutów chociaż wybieramy nad zwyczay ; ci nie są ieszcze tak wyćwiczeni, i tyle nie maią lerca, aby oręż wolnego Narodu powftrzy-

31 wftrzymać mogli Liczba Woyika naszego, lubo dla utrzymania.iławy twoiey Pani, mała zawsze ginela, a większa w Lazaretach winniśmy za to wdzięczność Gazeciarzom, i innym Pisarzom, którzy tak w Stolicy iako i w Kraiu całym, przez rozchodzące fię swoie pisma, naaęą pod nieba potęgo wynbfząa tychbredaczów Muzułmanów chydzaią, zabiiaiąchoć żywych, dowodzą iż c>ni ani rządu Q choć to prawda ) ani rzetelności n e- maią, iż Alians z niemi zawsze ieft nie przyzwoity i szkodliwy z nami zaś nayużytecznieyszy Ze zaś naszą potęgą ftraszą oto i teraz JVokahłub dał doniefienie, i wydrukowali, że 4,000. Turków trupem padło, a 150. z naszey ftrony tylko zabitych zoltało. P. de - sur - a n ra z c = Wierząż temu Polacy? N ikmetop. Nie koniecznie: Mówią albowiem drudzy, że Turcy bez rąk

32 * * * byli zapew n e, albo żaden fzabli nie* dobył. P. DE-SUR a n r a z c, N :ech fobie myślą co thcą, ia zaś fwego dokażę. To mi tyiko dziwno, że ty Nikmctopie \ któryś mi był zawsze przychylny, zda esz fię sprzyiać polakom. C zy nie myślifzno tylko na ich zaftugiwać względy abyś ich zaczasem był?.. N ikmetop Nie Pani! i abym tego wfkutkudał dowod, wszyftkich ruszę sprężyn, bym ich ukiady połamał. P. de su r-an razc Zapewniona ieftem o twoiey wierności Jeżeli co mówię, to żartem. Nagadaliśmy fit teraz do w Ii Chodźmyż iefzcze czytac~co tam nain z PoKki, tak naszego l f rokahlub iako i prywatne li- Ąy donofzą, a z nich oświeciwszy fię śr/odkowchwycietnyfięftosownych do fyitemmatu nafzego. Odchodzą. o

33

34

35

36